Օսք«էէա֊–Բքօբո6էա« : Տ € » . « 1 Տ Տ * ճ ա (
17. ւ^սէ ՕՅաշտաք - Բ^1Տ
(13)
•1>ցաւքո– ՏՕՕ ֆր • , Տաբ– 1600 ա ^ տ –.2500 փր^
էէ1 €06. է Տ – 7 0 Գի ճ 7 ֆր–
1678-63
Օ Ր Շ Թ ե Ր ^
(\^€էօ«ժ1. 13 .\1/տ,սՏ 1950 Չորեքշաբթի 15 ՄԱՐՏ՜.
26րդ ՏԱՐԻ - 26* ձւ ա « «օ.6102–1<ոբ
շՈ՛^^
1513
Խմբագիր՝
տ.
ՄԻԱԱ-ԲԵԱՆ
ՄԵՐ ԽՕՍ՚ք^ւ^
Սք^ե.ՓԻԼ Եհ ԱՍՓՈՓՈԻԻԼ
Ագգովին
ցրուահ–՝ ի սւիիւոս
աչիւարՀի
, րա -
լական
րան պէաք է սորվահ– րրանք
, չարն
ու.բա–
րին
զանազանելու
Համար
ւ
Մ անաւանգ
որ , չուաով կր լբանայ
^Եչք^ի
երեսնամեակբ
:
Ազգերու. կեանքին
մէք ոչ թէ երեսուն
, այլ
երեք աարին անգամ
մր
լրացուգիչ
գասարան
մբ
կր կազմէ , քազաքական
տեսակէտով
է
Այլեւս խտլարտկուո.
Ասիոյ
խորերբ
չենք,
"Ր՚ՂԷ՚՚ԳԻ
Լ"՚֊Ր
չունենսւնք
Հտշիրքի
րանե րէն » :
կամ պատաՀաբար
եւ կիսկատար
իմանանք ;
6եաին
անցորգն ալ ամէն
օր կր տեսնէ, էլր
լսէ թէ ի՛նչ
կ՚անցնի կբ գաոնայ : Լուրերուն
Հետ ,
կբ լսէ, կր կարգայ
լուսաբանութիւններ
մայրենի
թէ օտար
լեղուներով։
Իր եւ ուրիչներու
անձնա -
կան
փորձաոոլթիւնր
կըլրացնէ
մնացեալր
, կա -
րելի
եզահ՜ին չավւ յստակ
տեսնելու. Համար
՛էէ՛*/–
քերու
ընթացքը,
իմասաըւ
Տաճախ պետական
ղաղտնիքներ
,
չռնգալից
յայտնութիւններ
, մ ատնութ
իւննե ր ,
խորՀրգտրա~–
նական
վյւճա բանութ
իւններ եւ գատեը ալ կ^օւ^են
րանա լու
միամ իտնե ըուն կամ
կարճատեսներուն
աչքերը:
Այնպէս
ռր , չաա քիչ պատրուակներ
ունինք
պաաասխանատուութենէ
խուսափելու
է
Անչուչտ կան գէպքեր
որոնց Հանգէպ ոչ թէ
մեզփ պէո ցիրուցան
րազմ ութ իւններ
, այլեւ,
րախ–֊
տաւոր եւ ղօրաւոր
ագգեր
, կազմակե րպուահ՜
ու
ժե ր անգամ
կ՚անճրկին :
Մ արգկա
յին
կարողութենէն
վեր է նախատե–
սել
բոլոր
անակնկա^երը
: Մ անաւանգ
աչխարՀի
այս խռովա
յոյղ
օրերուն
, երր խաղաղութիւնն
իոկ
ալեկոհութեան
մաանուահ՛ է
է
Բարե րախտաբար
մ արղկա
յին
մ իաքը
աւելփ
^ւր է այսօր,
աչքն ալ սրատես
, Լւրրեւ
Հետեւանք
երկու
աչխարՀասասան
պատերազմներու՜
է ՚ ՚ ՝ ՜՛^՛ ՜
Մ իւս
կողմէ , այսօր
այնքան ալ ղիւրին
չէ
գէոլի սպա՚սգանոց
աոյս
քնո րգել աշխատաւոր
բագ–
մո ւթ իւննե լւ ը
ւ
Նո յնիսկ բոնատ իրական
կարգուսարքի
տակ ,
օրուան վա •քիչերը
Հարկաղրուահ՜
են գոնէ
տասը
Համրել,
կ՚ակը
նեաուելէ
առաք։
Խելագ.սր
Հիթլէրն
անգամ
գմուար թէ
աեղէն
չարմէր
, ե 9Է իր կռնակը
չունենար
իմասաո^ւն
Աթալինը,.–
1939
Օգոսա,
23էն
մինչեւ
1941
Տու՛
նիս շշ...
Ամփոկաւելով
Հայկական
ճակաաին
վյրայ ^
ի^նչ կը թելաղըեն
օրոլյսն
գէուքերը
է
Այս
ափերէն
մինչեւ
Խաղաղական
։
Ամէն
րանէ
առա
ք՝ արթնութիւն
եւ լրքու -
թիւն
1
Աւեչի
պարղ խօսելոփ^
սթափիլ եւ ամփովւ–
ուիլ
I
կարճ կապել
բանղիտոլթեան
մարգանքնե–
րը եւ վարկարեկիչ
բիւզանղաբանութիւնները
,
որոնք չափաղանց
երկար
տեւեցին
։
Անչուչտ
ւզիտի
ունենանք
աարբեր
աեսակէա
ներ՝ ազգա
յին թէ քաղաքական
խնգիրներու
մ ա–
աին
I
ինչսլէս
ունին
րոլոը
մողովոլըգները
։ իւրա
քանչիւր
Հոսանքի
ուղեգիհ-ը,
գորհ– ունէ ութ եան ե–
ղանակներն
ալ կրնան
տարբեր
ըլլալ,
ինչպէս ա՜
մէն
երկրի
մէք ։
Բայց կան Հարցեր,
որոնց
մասին
որքան
քիէ
խօսինք
, այնքան օգտակար է այսօրուան
թէ վազ–
ռւան Համաբ
ւ
Տարրական
Հայրենասիրութիւնը
կը պաՀան
քէ զգուչանալ
այն բոլոր
աբտա
յա յտութ
իւննե -
րէն,
խո ւմանավա րական
ցոյցերէն
որոնք
ոչմի -
այն
արիէն կը պզտորեն
, այլեւ խոր ճեղքեր կը
բանան
։
Հա յկական
ԱրտասաՀմ
անը Հոգեբ
ունի
որոնց
լուհ՜ման
ճամբան
ինք պիտի գտնէ, առանց ար -
աաքին
միքամտութեան
: Առանց
նոր լերան քա -
ըուլներ կամ պատգամներ
սպասե լու
գուրսէն
ւ
Հայրենիքին
գերագոյն
չաՀն ալ կբ պաՀանքէ
որ անխախտ
մնայ տարագիբ
բագմութեանց
ներ -
քին ճակատը,
զօրացնելով
անոր
գիմագրական
կորովր :
իրար պիտի
լրացնեն
Հայրենիքին
ապաՀովու
թեան
ՀՈգր եւ ց իրուցան
բագմութեանց
Համ
րանքի
պաՀպանումը
է
ինքնապա չտպանութ
իէն՝
բաո.ին
ամ ենալա
յն
առումով
։ Ո՛ւր որ ալ գտնուինք
։
Եւ
զւէուչութիէձ՝
զանազան
փորձութեանց
Օ Ր Ը
0ՐԻ
1ւ
Հ ՏԷՐ ՈղՈՐՄԵԱ »
ԳԻՏԵ՛ԼՆ
Պատերազմի
Հեոանկտրբ
ել Հիւլէական
մղձա–
ւանքբ
այնքան սարսափ
ազգահ են որ,
առտուն
կանուխ
արթնցողր
գիէ.տ մբ կը յղանայ
, վտանգը
փարատելու
Համար
ւ
՚ ՝ ո լ զ է ի՛*ք
իէք
անա
լ վերքին
նորոլթիւնը
։
Անգլիացի
երէց
մբ կը Հրալիրէ
աչխարՀի բո
լոր Հաւատաց
եա լներր՝
գորհ՜ագուլ
յա յաարարել
ել
հ՜ոմ պաՀել Ա արտ
26/5.,
եթէ
ձեոնարկներ
չկատարուին
Խ • Մ իութեան
Հետ բանակցելու
եւ
քրահ՜ին
ռումբր
արգիլելու
Համ ար ։
Խօսքը
իրեն
կ ուտամ .
ՀՋբածին
ռում բով,
սուր մը էէ որ կը կախ–
ուի անՀատի
մը ղլխուն
վերեւ,
այլ
պատուՀաս
մբ ամբոզք
աշխարՀի
գլխուն
, Հետեւաբար
պէտք
է գորհ-ի
լհ՜ուինք Համապատասխան
լբ քութեամ
բք, %
ԵրէտԸք վեր՛
Ուօթրրսըն
, իր ծբտգիբը
յզա–
ցեբ է ... անքուն
գիչեր
մր անցընելէ
վերք ։
« Աչքերս
չկրցայ
փակել,
երեւակայելով
Հիւլէական
պատերազմ
ին սարսափներր
։Ա ասնա
ւոր
պատասխանատուութիւն
մ ր ունինք
,
իբրեւ
քրիստոնեա
յ մոզոփուբղ : ՊաՀան քենք որ անմի -
քապէս
ազգ. կոմիտէ
մր կազմուի
, Խ՛
Միութեան
եւ
Մ • ՆաՀանգներուն
Հետ բանակցելու
եւ Հա -
մաձա յնութեան
մը յանգելու
Համար
քրահին
ռումբի
մասին»
։
Արման եւ իրաւ
։ իսկ եթէ առաքարկը
մեր -
մոլի
է
— « Եթէ աոաջարկր
չրնդոՆնուի
ւքինչհւ
Մարտ 26, թ"Դ Ր^լսր
ք րիստոնեաներր աշիա–
տանքր դադրեցնեն եւ հանդիսաւոր ծուքապա.հու–
թիւն մը սարքեն, մինչեւ որ ազդ • կոմիտէն կազ
մուի։ Աւագ շաթթուն ալ,
բսլ°Ր եկեղեցիները
պէտք է բաց մնան գիշեր ցերեկ, որպէսզի հաւա
տացեալները աղօթեն որ վերջ գանէ
հիւլէական
զինարշաւր» :
թէեւ
րաբի
քրիռտոնեայ
մը չեմ, բա^ քեր ~
մ ապէս
կուսակից
րլլալոփ
խազազութեան
, պիտի
թելագրէի
որ նախ Հայկական
ՀՏԷԲ
Ողորմեա»ն
սորփին
։
իրենք
ունի՛՛ն
ազօթք մբ այնքան
ղօրաւոր ,
եթէ ոչ Աստուծոյ
գաՀր,
գոնէ
եկեգեց
Լէներոէն
կամ ա րները
սարսելու
Համ ար , Հ իւլէական
կամ
քբածին
ռումբերու
պա
յթում
էն առաք՛՛*
ՎԱՀԷ
ԷԱԿԻՇԷՀԻՐԻ
ՈՎՈՎՈՒՄՆԵՐԸ
0|ոլսո3 վերջին թղթաբերէՕ հետեւեալ մաԹ -
րամասնութիւննեբը կը քաղենք էսկիշէհիրի ողռ–
ղռւմներու մասին, որոնց աոաջին լռւրը հաղոր
դած էինք անցեալ շաբթու —
քառասուն
աարիէ ի վեր չտեսնուած
Հեզեւլի
աղէտի
մը ենթարկուեցաւ
քաղաքը
։
Տեղատարափներուն
Հետեւյսնքով
յորգած
Ա աբ ըսուի
քուրերը
կատաւլի
ումէլնո ւթեամ
բ
ոզո–
ղեցին
քաղաքին
վարի
թաղերը,
որոնց մօտ
45000
Հայրենակիցները
վերին
թաղերու
վարմարաննե
-
րը ել մզկիթները
փոխագրուեցան։
Պարպումը
մինչեւ
գիչեր
շարունակոլեցալ
։ ՚Բաղաքին
բոլոր
փէոխագրական
միքոցներբ ել զինուորական
ինք -
նաչաբմերր
այս գործին
յատկացուեցան
։
Լուսաբացէն
վերք սրտաճմլիկ
տեսարաններ
պաբզուեցան։
Ամբոզք
գիչերը կը լսուէին
ազէտ–
եալներուն
օգնութեան
կանչեր ր եւ Հեծեծան
թնեբը։
՝Բաղաքին
կայարանին,
Աագարիայի
եւ Աիվ ~՞
րիՀիսարի
պողոաաներբ
ծովու
մբ վերածուած
են
։
Մոյկ
կրող մարղիկն իսկ չեն կրնար
անցնիք ,
քա–
միօնՏ./քր^
մինչեւ
կէսը
քուրերոլ
մէք
մխրճուած
կ՛անցնին այս պոգոտանեբէն
, մէկ մասին ալ
մօ–
ւթ^էօ՚րներր
քուբով կը լեցուին եւ
անչաբմութեան
կը մատնուին
է
Հեզեգբ
ամէնէն
աւեչփ աւեր գործած է
Կիւլ–
լիւք եւ էօմէր Ագա թագերուն
մէք ուր
տուները
խարխուլ
ըլլալով
մի առ մի կր
քանդուին։
Մ զկիթնե
րէն ու վարմարաննեբէն
զատ
երեք
կուսակա
լութեանց
կեդրոնատե
գինե րն ալ աղէտ -
ետքերու
պատսպարման
յատկացուեցան
:
Աա պաՀոլս
ամէնէն Հրատապ
խնգիրն է պա–
բենաւորել
աղէաեա^երր
։ կոլսակալր
ել քազա–.
քապեար
զանազան
պարենաւորում
ի
մ արմ
իններ
կազմեցին
ւ Հանրօգուտ
գործավարութենէն
35
Հազար ել կարմիր
Մահիկի
Անգարայի
կեգրոնէն
88
Հազար
ոսկի
եկաւ։
Բայց
բոլոր այս
օմանգւս–֊
Կազի եէ քաէի
տադճապը
ՆՈՐ ԽԼՐՏՈՒՄՆԵՐ
ԲԱՆՈԻՈՐԱԿԱՆ
ՃԱԿԱՏԻՆ
ՎՐԱՏ
Ա՚^^չ
^կառավարութիւնբ
կր փորձէ գագբե -
ցնել
կա՛լի եւ ելեկտրականութեան
գործագուլբ
,
նոր
խլրաումներ
երեւան
կուգւսն : Առքի օր ալ
Փարիգք, քրաբաչխական
բտնուոբնեիր
գէսգբեցու—
ցին աշխատանքը,
սկսելով
՚
արուարձաններէն։
Ազգանշանը
տուած էր Աչխատանքի
Գա^ակցոլ
-
թիւնը, ել
1600
բանուորներ
գռրծագուլ
յայտա -
րարեցին վեց քրաբաչխական
կայաններու
մէք ։
Բանոլւբական
Ումն ալ Համաձայն է գրուած պա
Հանքներուն,
բայց կը նախրնտրէ
բանակցիլ
, յե
տաձգելով
գորհագուլր
:
Ելեկտրական
Հոսանքը
գոՀտցուցիչ
է ,
րայց
կազի
Լ^նգիրր
ծանբ
մտաՀոգութիւն
կը պատճա
ռէ Փարիզի
մէք։ Շաբաթ
օր ամբոզք պաչաբր
մէկ
միլիոն
խորանարգ
մեթր էր, երկուչաբթի
օր՝
400-000
խ. մ. աւելի,
բտյց եւ այնպէս
տագնապը
չմեզմսւցալ : կառավարութիւնբ
կ՛ուզէ
պաչար
ամբարել,
Հետեւաբար
առ այմմ
չի կրնար արտօ
նել որ կաղ մաաակարարուի
բտւարար
չափով :
ԱրՀեստակցական
Միութիւնները
զեկոյց մը
Հրատարակեցին
, բոզոքելով
գոբծագուլի
խմրակ
նե բու
արտաքսում
ին գէմ , որ տեգի
ունեցած էբ
չաբաթ
օր, կազի
գո րծա բանն ե րոէն
մէք։ կառա -
վարութ
իւնր
անմ իքապէս
պաաասխանեց
թէ այս
վտարմաՏէ
չնորՀիւ,
30
առ Հարիւր
աւելցած
էբ
կազի
ճն չումր եւ թէ նոբ յաւելումներ
կր սպաս՜
ուին։
Վարչութիւնր
կ՚աչխատի
կազի
պաՀանքը
գոՀացնել
նաւատորմէն
առնուած
մասնտզէտնե
-
բու ել սլա րտաւո ր ի չ ծառա յութեան
կո
չուած
բանուորներու
միքոցաւ.
ւ
Մետազագոբծական
Հաստատութեանց
գոր -
ծագուլր կր չտ րունակուի
երեք չաբաթէ ի վեր ,
թէեւ
աչխատանքի
վերսկսումն
ալ ՀետզՀետէ կբ
չե չտուի : Հաստատութեանց
վա ր ի չնե ր բ ա յմմ
275-000
կր Հաչուեն
բանթոզներուն
թիւր,
80 ՕՕՕ/ք
փարիզեան
չրքանին
մէք։
Աչխատանքի
Դ՚աչնակ ֊
ցութիւնր
600 000
կր Հաչուէ
բանթողներուն
թի֊
ւը
յ
ամբոզք
3>բանստյի
մէք ։
Առքի օբ Հ րապա րակա
յին մողով
մ բ գում
ար
ուեցաւ
Ռբնոյի
Հաստատութեան
մէք, ում
տալու
Համար
աչխաաավարձքի
յաւելմ
ան
պաՀան
քնե -
բուն : Հաստատութեան
վտրիչներբ
կր յա յտաբա–
րեն թէ բանուորներուն
աւելի քան
60 " ՚ "
հարիւ–
րբ վե րագա րձած
են : ԱրՀեստակցական
Մ իու -
թիւննե ր բ
34
առ հարիւր կր Հաչուեն
վերադար -
ձոէ^ե բուն
թիւր
է
աւե լցնե լով թէ չատե բ ր նո
րէն
գագրեցուցին
ա չխատանքը
, ե բկուչաբթ
ի
օրուան
մո^ղովէն
վերք։
Միքագէպեր
ալ պակաս
չեն
նոյն
Հաստատութեան
մէք,
բանթող
եւ
աչխատոզ
բանուորներուն
մ իքեւ :
քարափի
բանուորներուն
գործագ
ուլ ր կը
չարունակուի
Մարսէյլի
մէք։ Առեւտրական
ւոոբ–
միզին
նաւաստիներն
ալ Հանրաքուէ կը կատարեն,
տռաքնորգութեամ
բ Աչխատանքի
՚իտչնակ^ու
՜
թեան։
Բանուորական
ումր
մերմեց
մասնակքիլ
։
Վերքին
լուրերու
Համաձայն,
աչխատանքը
վերսկսած
է Հիւսիսային
ֆրանսայի
Հիւսոլածե
-
ղէնԼւ եւ մետաղագործութեան
ղոբծաբաննէ՚էրուն\
մէք։
Լիոնի
Պեբլիէ
գործարանէն
գուբս
Հանուե -
ցաւ
գոբծագուլի
խմբակբ
, որ փակած էր
դույլ՜
ներր : Հաստատութեան
7200
բանուորներէն
1500^
վերսկսան
ա չխատանքբ
։ Նիսի
աւելածուներն
ալ
գործագուլ
յտյտաբտրեցին
։
Վերքին
պաՀուն ապաՀովագրութեան
պաչ–
տօնեաներն
ալ որոչեցին
գործագուլ
յայտարարել
(21 000
Հոգի)։
Փարիզի
Հացթուխներր
մոզով
գումարեցին,
իրենց
գիրքր
ճչգելու
համար։
^
(Լուրերու շարունակութիւնը կարդալ Դ - էջ)
ԱՆԳԼԻՈՏ
վարչապետը
մերմեց
նոր
ձեռնարկ
մը կաաարել
Աթալինի մօտ, Հիւլէական
հարցի
մասին
, ինչպէս
կ՚առաքարկէր
Ջըրչիլ
ւ
ՀԱՑԻՆ ԵՒ ՇԱ-ԲԱՐԻՆ
գիները
պիտի
չալել -
նան, Համաձա
յն նախարարական
խորհուրդի
վեր
քին որոչման
I
90
ՀՈԳԻ ԹՈՒՆԱՒՈՐՈՒԵՑԱՆ
ճաչի
մը ա -
տեն, որ սարքուած
էր Նիւ Եորքի
մէք, ի պաաիւ
Ազգամողովի
պա չտօնատա
րնե բո ւն ։
կո ւթի ւննե րբ անբաւական
են
45
Հազար
Հայրե -
նակիցներուն
պարենաւոբման
Համաբ
է
Զիւնբ ել ցուբտբ կըչարունակեն
ւ
400
Հազտր
արաավար
Հողամասին
վբտյ
ամբոզք
ցանքը փճա
ցած է\ Համաճարակէ
կը վախցուի :
գ՛իչերր
Հասած
լուրերբ
թարգման
կ՝րլլան
ոզ
բե րգական
տեսարաններու
: ԱովաՀար
ազէաեալ -
ներու
մանկիկներուն
ճիչեբր
մարգուս
սարսուռ
կր պատճառեն :
լե կտ րականո
լ թ
իւն ր եւս կտբր–
ուած
րլլալով
, քաղաքր
մթութեան
մէք է ։
Տեւական
անձրեւներուն
Հետեւանքով։
Աա -
քարիա գետը յորգած
եւ քուրեբու տակ
ծածկուած
է Իզմիթե
գաչար։
Ջուրերր կր սպառնան Ատա -
փաղարի։
Պրուսայի
մէք ալ Հեղեղներ
պասւահած
են։ Մեծ է նիւթական
վնասչ։
՜
\
Fonds A.R.A.M