17, քՀս6
ՕՅաէտաք
֊ Բ^1Տ (13)
՚1.հքոոմո– 800 ֆր–, Տաււ– 1600, արտ– 2500 ֆր
1^1 €06. 1Տ-70
Գին 7 ֆր - Շ-Շ-Ր-է^&ոտ 167^3
յտսժ; 1Ե ւՏ^^ՒէՏ
1950 Հինգշաբթի 16 ՄԱՐՏ
26րդ ՏԱՐԻ ֊ 26«
ձւա66
«օ-ՕւՕՅ-՚նոբ շրջան թիւ 1514
Խմբագիր՝
&.
ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ
ԻՈՐՀՐ՚հԱհՈՐ
ԶՐՈՅՑՆԵՐ
՛Բանի մր օրէ ի վեբ զարմանազան
զրոյցներ
եւ. աեսոլթիլննեբ
կԳրելյսն
միշազզային
մամոս–
լին մէչ :
Նախ ամփոփենք
չբքած
զրոյցներր,
իրենց
ազբիլրներոփ
,–
« Նիւ Եորք
թայմզ»
Աոսկուայի
թդթակիցր
կր Հեոագրէ
թէ՝
ճիչգ է ոբ րմիչկներր
արգիլած
են երկաբ
ճամ բոբգո
ւթիւննեբ
կաաարել, ծովա
-
յին կամ
օգային,
բայց
Աթալին
^պիաի
չվարանի
կաաաբե
լ իր պարաականութիւնբ
,
խուսափելով
մարմնական
յոգնութենէ
մբ»
ւ
Այո Հեռագիրր
գբաքննութենէ
անցած
ՐԱա
-
լով, նչանակալից
կր
Համարուի
բանգէաներու
աչքին
:
Միեւնոյն
ատեն
Մոսկուայի
թերթերբ
Հրա -
աարակեցին
լուսանկար
մբ , որ կբ
ներկայացնէր
Աթալինր
իր քուէն
ձգած ատեն, կիրակի
օրուան
չնարոլթեանց
առթիւ
:
Ամերիկեան
թերթին
Հեռագիրր
բարենչան
կր
Համարէր
նաեւ
այս լուսանկարին
Հբաաաբակու–
թիւնբ
, ապացուցանելու
Համար
թէ
առոգքական
պաաճաոներով
չէբ որ սպարապետբ
աւանգական
ճառբ
չխօսեցաւ
Գերագո
յն ԽորՀուրգին
լնտրու
-
թեանց
առթիլ
:
Նոյն
օրբ Ռէօյթըբի
թգթակիցն
ալ
Հեռագիբ
մբ կուզզէր
-
նոյնպէս
գրաքննուած
Ր՛՛ե լով
թէ
օտար
իբազեէլնեբու
կարծիքով
,
Աթալին
արամագիր
կ՚երեւտյ
տեսակցելու
թրումրնի
Հեա,
Հքննելու
Համար
Եւրոպայի
խազազութեան
վե
-
բաբերեալ
խնգիրներ
»
յ
Պաակեբբ
լրացնե
լու Համար ,
արձանագրենք
երկբորգ
«զգայացունց»
1րոյցը,
ոբ առաքին
ան -
գամ
երեւցաւ
անգլեւսաքսոն
մամուլին
մէք։
Այգ
լուրին
Համաձայն
, Խ՛ Միութիւնր պատ
րաստ
է խաղազութեան
ծրագիբ
մբ մչակելու
Մ •
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԵԹկ Ա8ԱՊԷԱ
ՇԱՐՈԻՆԱԿՈԻԻ
• - •
Ա՛ր գրավաճառին
ալ Հանգիպիք
, նոյն
գան
-
գտար
ՀեազՀեաէ
կբ գմուարանայ
Հայերէն
ԳՐքի վաճառումր
ւ
Արղարեւ
, չատեբուն
Համար տեսակ
մբ ազ -
գասիբութիլն
դարձած
է դրամ
տալ
Հայերէն
Հր–
րատարակութեան
մը։
Եթէ
ազգին
Համար օգտակար
բան մըն է,
Հատ
մը զրկէ :
Գուն կր կա բծես
թէ օգտակար
է
է
Ան պար
-
գապէս
քեգի
Հաճոյք
պատճառելու
Համաբ
կր
գնէ : Եւ լնգՀանրապէս
կբ տանի
կր
տեզալորէ
դարակի
մր անկիւնը
է
Այս
նո յն «.ազգասէրները»
օգտակարն
ու ան–
պէար
չեն Հարցներ
, տասնեակներով
օտար գիր -
քեր գնած ատեն
:
Շատերր
այդ օտաբ
գիբքերն
ալ չեն կարգար
:
ԵԼ
եթէ փորձեն կարգալ,
կէս ճամբան
կր մնան
;
թո՛ղ դրադտրանր
ճոխանա
յ
ֆրանսերէն
,
անգլե րէն եւն • փառակազմ
Հաաորնեբով
: Մնաց
եալր
ոչինչ
։
«Ա իվիւիգէ՝^
եբեւալու
մ արմ աք մբ , որ
դրամ
ծախսել
կուտա
յ առանց
Հաչուելու
,
ինչպէս
թալչապատ
թիկնաթոռ
մր կամ
չքեզ
ապակեգա–
բան մը գնած աաեն
ւ
Մ ի մ ոռնաք
որ անմ ատչելի
դարձած
են
Հայերէն
Հրաաարակութեանց
գիները :
Աւելի
ամա^ն
են օտաբ
գիրքեբր
:
Հարցու
ցէք թէ
ի՛նչ կր ծախսեն
, օրինակ
,
«.տփէռիթիֆ»ի
մամեբուն
, կէս
օրին կամ
իրիկունը
է
-
Բուն
գրասէրներբ
րնգՀ ան ր ա պ է ս
Համեստ
աչփսատտլո
րնե ր են , ո" բ մէկուն
Հասնին
:
---- Անոնց Համար
ալ միքոց չի պակսիր
: ՛Բանի՝
մր Հոգի
մ իանա լով կրնան
նոր գիրքեր
գնել
փոխն՝
ի փոխբ
:
Զէ՛՛ք վախնար
որ Հքիթապսրզ»բ
մեր
ճակտին
փակցնեն
օր մբ, եթէ ա լսպէս
չարունակուի։
Եթէ ^
ՆաՀանգներուն
Հետ,
գուբս
ձգե լոփ Անգ լիան
–էՈ––^Կք՚^""Կ
Հրատարակիչ
Հարկ
՚է՚սռոու
Ֆրանսան
կամ
ուրիչ
ոեւէ
երկիր։
Նոյնիսկ
Ազգա–
մոգովր
:
\ք րտգր ին գլխաւո
բ նապտակբ
սլիաի
ՐԱ.՛"մ
երկու
մասի
բամնել
աչխարՀր
, ճչդելով
երկու
պե
տութեանց
ազգեցութեան
չբքանակներբ
:
Այս կտրզագրութեամբ
, արեւմտեան
Եւրո
-
պայի
պետութիւննեբր
դործ պիտի
չունենան
Հա
մայնավար
աշխարՀին
Հեա,
մէքն
րլլալով
Զինաս–
տանր եւ Ե ո ւկ ո ս լա լիան , եւ Մ ոսկուա
յի
մ իքոցաւ
պիտի կատարեն
իբենց
Հիմնական
յարաբերու.
-
թինները
I
Լրատու
^գթտկիցնեըբ
, որոնք
իրենց
տեղե
կութիւնը
քաւ՛ած
են Ուոչինկթրնէն
, կբ բացատ
-
րեն թէ այս պատճաոով
է որ Մ • ՆաՀանգներբ
ա–
ւելորդ
կր նկւյաեն
նոր խօսակցութիւն
մբ՝ Խ ՛Մի՜
ութեան՜
Հեա
Եւ կ՚աւելցնեն
,
միեւնոյն
պատճառով
էբ որ
Անգլիոյ
վարչապետր
մերմեց
նոր
ձեռնարկ
մբ
կատարել. Հակառակ
Զրրչիչի
պնդումին
:
իրազեկնե
բու կարծիքով
, երկու
կառավարու–
թիւններն
ալ թակարդ
մբ կր նկատեն
Խ– Միու
-
թեան վերտդ ^ուած
նոբ ծբագիրը
,
տկարացնելու
Համ աբ արեւմտեան
ճակատը:
Եւ ա յս՝ ^իշգ ա
յն
պաՀուն
երբ ճամբայ
կր Հանուի
ամերիկեան
ռազ–
մ ամ թեբքը
, վերազինելու
Համ ար արեւմ տեան
Եւ
րոպան
Նո յն չրքանակներր
Մ ոսկուա
յի կր
վերադրեն
ուրիչ
ծածկամսքոլթիւն
մը,
^ամանտկ
չաՀ
իլ,
իր գրաւած
գիրքեբր
զօրացնելու
Համ ար , կան
-
խելով
«թիթոյակւ-յնութեան
» նոր
չարմումներ
Պալքաններու
կամ Զինաստանի
մէք։
ԵԼ
վեբքապէս
գիտել
կուտան
թէ՝ Խ–
Միու
թիւնր խագազաս իրական
չաբմուձեւե
բ փո րձե լով
Հանգերձ
, ուզգակի
կ՝օգտագոբծէ
« Խազազու
-
թեան
կուսակիցնեբբ»
, վարկաբեկելու
Համ ար
ա–
բեւմ տեան
պետութիւննեբր
է
Ի՛՛նչպէս
կարելի
է Համաձայնութեան
գեաին
մը գտնել
, այս պա
յմ աններուն
մ էք
Արձանագրուած
զրոյցներր
եւ
ուրիչ
երե -
լո
յթներ
կ՛ ա պա ց ո լց ան են թէ երկու կոգմ երն
ալ
խոր անձկութեան
մբ մատնուած
են , բայց
տրա —
մադիբ
չեն լքելու
իրենց գրաւած
գիրքերբ
:
Հետեւա
ն քր •^– յարաճուն
զինարշաւ
:
ԵԼ
երկդիմի
դուշակոլթիւններ
,
«Պատե–՛
րազմ բ ճակատագրական
, անխուսափելի
չէ , բայց
կարելե
է» : (Լոիօ) :
ին .
սիրական
կոչեր
ուզղել,
քանի մը
Հարիւր
ծախելոլ
Համ ար :
գիրք
ՎԱՀԷ
ՆՈՐ
ՄԱՆՐԱՄԱԱՆՈՒԹԻԻՆՆԵՐ
ԷՍԿԻՇԷՀԻՐԻ
ՈՀՈՀՈԻՄՆԵՐՈԻՆ
ՄԱՍԻՆ
Պոլսււյ վեբջին թզթաբհրէն կր քաղենք հե -
տեւեալ տեղեկութիւններր (8 Մարտ) .—
Առաքին
Հաչուեկչիռը
կը Հաստատէ
թէ աղէ
տը կարծուածէն
աւելի
մեծ է ։
2500
տուներ
ամ–
բողքոփին
քանդուած
են , ի"կ
1500
բնակարան
փլչելու
վյւայ։
՚Բառասուն
Հագար
Հոգի
կը քաշ -
կո տուին
Հոս ու Հոն , մզկիթներու
, վարմարան
-
ներու
մ^ք, տասը
Հազար
Հոգի
ալ բացը
մնացած
են : Վեց
Հոգի մեռած
են ,
300
Հոգի Հիւանդացած
։
Ժոգովոլրգը
քուրե բու անակնկալ
խոլմումին
առ
քեւ գուբս փախած
էր տուներէն
, ել Հիմա
կ՝ըմ
բոնէ տգէտին
ամ բոզք կա ր ե
լ ո
ր ո ւթ իւն ը : Ա տեզ
-
ծուած
տեսարանբ
իսկապէս
յ ո ւ զ ի չ է
ւ
ԱնՀամար
Հիւանգներ
կը տքան
ու
կ*ոզբան
, բմիչկ
կ՛ուզեն
,
բայց
կարելի
էրլլաբ
օգնութեան
փութալ։
Փոխա
-
դրական
մ իքոցներր
կր պակսին
, եւ
զետեղմ
ան
զործը
չափազանց
անկազմակերպ
է : Տայտնի
չէ
թէ որուն պէտք է դիմել,
որմէ գարման
ագեբսել։
–Բաղաքտպետութիւնն
ու կարմիր
ԱաՀիկը
ստանձ
նած են պարենաւորմ
ան գործը
, բա յց ագէտեալ
-
ներր անօթութենէ
կր գալարուին
։ Գիչերր
100*"–
կան կբամ
Հաց տբուեցաւ
իբենց , եւ ա յգքան
մԼւ
այն : Մինչեւ
Հիմա
65
Հազար ոսկի
տրամագբուած
է , բա յց կարե լի եղած
չէ ածուխ
Հայթա
յթելով
վա ռե լ վառար աննե րը
I
Ջուբերը
բաւական
քա չուեցան
այսօր,
այն -
՛գէս ոբ Հիմա
աւելի
լաւ կր դիտենք
ոզոդման
ա–
ւերներր։
Կիւլլիւք
եւ էսքիպաղլար
թազերբ
վ լա–
աակներու
կոյտի
մը վերածուած
են ,
Հօ^ուսփյէ
թաղին
մէք. Հարիւրաւոր
տուներ
փլած։
Շատ
Հաւանական
է որ փլատաե^եբուն
տակէն
նոբ մե–
ոելներ
ելլեն
I
Առատ
Հաց եկաւ
իսթանպոլլէն
, Անգարա
յէն ,
Պոլրսա ւէն , Իղմ իթէն։
Ազէտետլներբ
անկոզնի
ել
ծածկոց
ի սլէաք
ունին
եւ ցուրտէն
կը սառին : Ա–
մէն վ ա ւրկեան
քանի մբ տուն կբ փլէի
1
Ազէտբ
այնքան
ծանրակչիռ
է որ կարելի
չէ
զայն դարմանել
սովորական
եւ պատաՀական
մի՜
քքպներավ :
Ձէբ բաւեր
րնա՛կարանի
աագնապը
,
ԶիԱակտԱ
ԽէէտձայԱոէթեաէ
վսււէեբ ացուԱլւ
քէՐՏԱԿԱՐԳ
ՏԵՍԱՐԱՆՆԵՐ
ԶՊԱՐԶՈՒԵՑԱՆ
ԱԶԳ– ԺՈՎՈՎԻՆ
ՄԷՋ
Ազգ– մոգովր
երեքչաբթի
օր
179/
գէմ
415
ձայնով
մերմեց
Համա յնավաբնե
բու
բանաձեւբ
,
ոբ կր պաՀանքէր
անպայման
մամանակով
յետա
ձգել
Մ . ՆաՀանգներուն
Հետ կնքուած
զինական
Համաձայնութեան
քննութիւնը։
Այս յաքոգութե
-
նէն
վերք,
կառավարութիւնբ
ապտՀոված
էր
Հա
մաձայնութեան
վաւերացումը
է
ինչպէս
կը յիչուի
, Ատլանտեանի
դաչինքէն
վերք
,
Մ - ՆաՀանդներր
առանձԼն
պայմանադիր
—
ներ կնքեցին
անդամակից
պետութեանց
Հետ, զի–
նամ թերք
ճարելու
Համար : Ֆրանսայի
Հետ
այգ
Համ աձա յնութիւնր
կնքուած
էր
1950
Յունուար
՛՛Հէին, ե ւ կառավարութիւնր
ուղեց
խորՀրդարա
֊
նին վաւերացումն
ալ ապաՀովե
լ , ո բպէ սզի ամ -
բոզք աղգր
Հաւանութիւն
յայտնած
րլլա
յ :
Անցեալ
չաբթուան
փոթորկալի
նիստերէն
փերչ , Ազգ • մոզոփ ր բացառիկ
մ իքոցներ
ձեռք
ա–
ռած
էր , թէ բարեկարգութեան
եւ թէ վիճաբա
-
նութեանց
Համար։
Այսպէս
, ոբոչուած
էր
նիստե–
րր սկսիլ
Գչ, կէս
Օրէն
վ ե ր ք ,
չարունակել
մինչեւ
կէս
՚լիչեր
, յետո
լ չորեքչաբթի
առտու,
կէս
Օրէն
՚Լեբք
ե լ մինչեւ
գիչեր
մամբ
5,
որպէսզի
երկու
օ–
րէն վեբքանան
: կառավարութեան
Համար
սաՀ
-
մանուած
էր երկու
մամ. Համայնավար
խմբակ
-
ցու թեան
Համար՝
300
վալբկեան
, ընկերվարա
-
կաններուն
Համար՝
120
վայրկեան,
եւա
յչն :
Տեգական
թերթերբ
դԼւտել կուտան
թէ
Գչ՛
օրուան
նիստին բացակայ
էին չատ
մբ
մարտական
դէմքեբ
Համայնավար
չարքերուն
մ է ք ։
Մինչդեռ
նոր ել աւելի
բուռն
փոթորիկ
մ ր կը նախատես
-
ուէր, րնգՀակառակն
Համալնավարներր
բազդա
-
տաբար
Հանդարա
մնաց ին : կբ կարծուի
թէ
մ աս
նա՛ ոբ ՀբաՀանդներ
ստացած
են , չատ
աղմուկ
չՀանելու
Համաբ։
Ագգ
• պտ չտպանութեան
ե ւ արտաքին
դործե
-
բու
յանձնամոզովնե
բուն ներկա յացուցիչներր
ի -
րենց տեղեկագիրնե
ր բ ներկա քացուցին
, բացատ
-
բելով
սլա յմ անագրին
վաւե բացմ ան
անՀ րամե չ -
տութ իւնր : Արտաքին
նախարարն
ալ խօսք
առնե
լով , րսաւ թէ կնքուած
Համ աձա յնութեան
նպա
-
տս-կն է «մեզմտցնել
մեբ զինեալ
ումերուն
վտան
գաւոր
անՀաւասաբակչռութիւնր։
Առաքին
անգամ
րլլալով
, խաղաղութեան
ատեն
Համերա
չխո
ւթիւ
նր միա
քն գա^
ագի րնե բով չարտա
յա յտուի ր , այլ
կր
է՝.
առնա յ ազգու
եւ բարեբար
ի
րականութիւն
մ։.
զօրացնելով
ազդ՛
պաչտպանութիւնը
»:
էԼ քս յա յտա րարո ւթի ւննե րէն
վ ե ր ք
էր որ յա–
ո.ախլ^Տ–։։կ–՚–ն
եբեռփռխւոն1էՏը
առաքաբկեց
յետա
ձղ ե լ սլա քմ տնտգրին
քննութ իւնր , բա յց
մոգով ր
մերմեց
179/
գէմ
415
ձայնով։՜
Վիճա բանո ւթե անց լնթացքին
,
Համայնավար
ներուն
ներկայացուցիչը
, Պ– Պիյու երկար
ճառ մր
խօսե ւով,
յա յտարաբեց
թէ կնքուած
Համ աձայ
-
նութիւնր
Հանգամ
մր եւս կ՚ապացուցանէ
թէ ա -
մեբիկացի
մի լիառատէ
բնե րբ կ՛ուզեն Հպատակե
-
ցնե լ Ֆրանսան
ե լ յարձա կոզական
պատերաղմ
՝մր
պատրաստել
բնկերվաբոլթեան
Հայրենիքին
դէմ» :
Աետո
յ սպառնա
լիքնե բ ուգզեց
,
չե չտե լով
թէ
«խազազութեան
կուսակիցներր
թ ո յ լ պիտի
չտան
որ նոր ոճիր մր գործուի
մարդկութեան
դէմ , թէ
նաւաՀանգիստներու
բանուորներբ
, երկաթուղի
-
ներու աշխատալոբնեբր
եւ նաւաստիները
Հայրե
-
նասիրական
պայքար
մր կբ մղեն եւ չկայ
ում
մ ր
ոբ կարենայ
կեցնել
զայն»
եւն՛։
Ազդ • պաչտպանութեան
նախաբաբր
բացատ
-
րեց թէ արեւմ տեան
մողովբդապետութիւններբ
երկար ատենէ
ի վեբ կր քանտն
Համոզել
Խ՛
Մի -
ութիւնր
որ մ ասնակց ի լուբք
ծբադրի
մ ր՝
Հ
իւ -
լէական
զէնքերր
Հսկողութեան
տակ
առնե լու
Հա
մար , րայց անօգուտ
• Համայնավարներր
բոբթո–
քեցան
, լուտանքներ
արձակեցին
, երբ լնկերվա
-
րական
ներկայացուցիչը
կբ բացատրէր
թէ ան -
Հբամեչտ
է վաւերացնել
Համաձայնութիւնը,
յա՜
նոէն
Ֆրանսայի
ապաՀո վութեան
I
Այս
առթիլ
\
վկա
քութեան
կր կոէէր
Ժոռէսը,
Հարուածելու՝՝֊
Համար
ք^ոբէզը
։
(Լուրերու շարունակութիւԹը կարդալ
էք) \
ԶԵԽՈՍԼՈՎԱ՚ԲԻՈՑ
արտաքին
նախարարբ,
Պ–
Վլաաօ
Վ^ լեմ անթիս , որ վազեմի
Համ ա
յնավար
մբն է եւ պաչտօնի
կոչուած
էր
Պ՛
Մասարիքի
խորՀրգաւոր
մաՀէն
վերք,
Հրամարեցալ
եւ
իրեն
յա քո րգեց փոխ—վտբ չապետր
, Ա իրոքի
է
Հրամաբ–
եալ նախարարբ
վերքերս
Ամերիկա
գացած
էր եւ
կ՝ րսէին
թէ կո րսնցուցած
է Մ ոսկուա
յի
վսաաՀու–
թիւնբ,
թէ վարակուած
է «.արեւմտեան
Հակում
ներով»
եւն
. I
Հիմա
ալ Հաղարաւոր
տուներ
քանդուեցան
եւ
ամբոզք
մողովոլրգբ
անպատսպար
մնաց : Վաբ
-
մաբաններբ
փակուած
են , որոփՀեաեւ.
աՀագին
բազմսւթիւն
խանաւած
է Հան :
Fonds A.R.A.M