11, 0. տ. 376.։^>՚6
0Մ«։է6ա–ԲքօթՈ6էՅյ« : ՏՇ11. « 1 Տ Տ ձ Տ ա (
17, քՀս6 ՕՅատտաշ - Ր^1Տ (13)
՚1 հցոլք,, ՏՕՕ Փր.. Տար– 1հՕՕ. արտ– 2500 ֆՐ;
161
15-70 Գին 7 Փր • Շ.Շ.Տ.ՐՅՈՏ 1678^^
[V181(^1 14 \ 1 / \ հ Տ
1950
Երէքշաբթի 14 ՄԱՐՏ
26րդ ՏԱՐԻ ֊ 26– ձոււ« Ւյօ.6101–՚ևոր շրջաԶ թիլ 151շ
Խմբագիր՝
Հ/
ՄԻՍԱ՝ԲԾԱՆ
ՄԵՐ ԽՕԱՔԸ
ԱՆԲՆԱԿԱՆ ԵՈ
ՀՆԱՕԱԿԱԲ
Գիւռենք
ք,ր <լ կուլՕՅ ուր ական Կաօչի
ԸհկերՈւ
թիւ՜նր
3>
Երեւանի
գիւաշ
չէ , այլ ուղղակի Մոս -
կւյւայէն
Հ րամանագրոլ.ած
կարգուոարք
մ
Աէ
Գիտենք,
նաեւ, որ միայն Խ՛
Հայասաա%ի
յատուկ չէ այս կաչկանգումր,
այլ կը
վերաբեիի
բոլոր
Հանրապետութեանց
: Ակսելով
քիուսերէն
ւ
Նոյն
ձեւով
յարաբերութիէններ
Հ ա ա տ ա տ ո լ յ ա Ն
են նաեւ դտար երկիրներու.
«յաոյսԼգիմական»
խմ–
րտկցութեանց
հետ, փոխագարձարար
ծանօթա -
ցնելու
Համտր
իրենց
մչակոյթը
է
Այս
իրողութիւնը
չի կրնար
զրկել
մեզ՝ ան =
բնական
կացութիւն
մը մաանանչելու,
քննագա -
տելու
իրաւունքէն
տ
ինչպէս
ուրիչ
Հիմնական
խնգիրներու
մէք ,
այս
պարագային
ալ Հայկական
ԱրաասաՀմանը
պիտի
ունենայ
որոչ տեսակէտ էւ գիրք։ Ոէ
մ
ի ՛ ֊
այն
իր,
այլեւ
Հայրենիքի
չաՀուն
Համար
Տ
Մենք ա յնքան
միամիտ
չենք որ կարծենք թէ
գոՀացում
պիաի տան մէկ օրէն
միւսը, եթէ րոլորս
միասին
պաՀանքներ
գնենք
։ Եթէ
բանաձեւէր
քուէարկենք
յոտնկայս
էլ րարձրաձայն
;
Բայց , ե՛*րբ
, ո"ր էրկնքին աակ , ո՛՛ր
մոզո —
վ ո է ր գին
մէք
այս կամ այն գաար
չաՀուած է
յ օ –
րանքելով
, Հառաչելով
կամ ծափաՀարելով
: Աչքե–
րը գոց
ե լ
գլուխր կախ :
Ամէնէն արգար գատն ալ կը պաՀանքէ
անընգ–
Հատ
արծարծում
եւ ձեւակերպում:
Տարատէւ
պայքար
։
Ամէն բանէ առաք, պիտի գիտնաս թէ ի՛նչ է
ուգածգ
Հ
Պիաի բացատրես
թէ ինչո՛ւ
վնասակար
է այսինչ
կտրգագբութիւնը
:
՚Բարոզչտկան
աչիւատանք
մբ չէ՛^բ որ կբ կա–
տարէ
ին
ռուս
բո լչելիկնեբր
իրենք ,
Հիսգբա»
է^ւ
ուրիչ
թե րթե ր , տետրաէ^եր
, թռուզի1^եր
Հրա -
աարակելով
։ Վերլուծելով
գէպքերն ու երեւո
յ թ -
ներբՀ
Լուստբտնելով
Հտնրային
կարծիքը ;
Զարամ
իտներ
կամ ծտնծազամ
իտնեբ
մ իայն
կբնտն
քրթմնքել թէ Հայկական
ԱրտասաՀմանր
գիրք
րոնած
կ^րւլայ
Հայրենիքին
գէմ,
Հաւա -
տարմ
օրէն
, յամ
առօ
րէն
յ ի չե գնե լո վ չարք
մ ր
ճըչ–
մարաութիւններ
: Պարզելով
անբնական
, վնասա -
կար
իրոզա
թիւններ է
Այգ 4քԴ"4Ւէ. իրո գութ իէննե
րէն
մէկն է՝ յա -
րաբե րութեանց
աբուեստա
կեա
լ մ իքոցնեբու
սաՀ–
մ անափակում
ր
ւ
թ չուառս
ւթիւն
մը, ոբ
աւերներ
կը գործէ
սւարինեբէ ի վեբ
ւ
ճիչգ. է որ Հրատարակչական
-
տպագրական
մեքենան
ա՚՚ւրնգՀատ
կը բանի
Երեւանի
մէք ,
ինչպէս Խ՛ Միութեան
անծայրածիր
տաբածոլ -
թեան
վբա՝յ ;
Բայց, կըբանի միականի եւ
միակողմանի։
Համաձա
քն սաՀմանափակ
ծրաղբի
մբ եւ
թխածոյ
բանաձե
ւերու ;
Անչուչէո
մեր ումէն փեր է որեւէ բան փոխել
այս
կարգուսարքէն
, ուր բառարանին
բառերը ,
գարալոր
ղիտեչիքներն
անգամ
ենթակայ
են իշ–
խանասասա
Հրամանագիրներոլ
ւ
ԵԼ
սակայն
, իբրեւ ազատ քաղաքացիներ
, իբ՜
րէւ
ցիբոլցւսն
մաոանգո
րգնեբ
ը անկապտելի
մա -
Ո
֊անգութեանց
, մենք պարտաւոր
ենք
անգագար
յի չե ցնե
լ կատարուած
էիբ իպո ւմնե րն ու սա յթա
–~
քումները
Պարտաւոր
ենք բողոքել
կատարուած
բոնոլ -
թեանց
ղէմ : Ապացուցանել
թէ
իչխանալոբի
,
ակագեմականի
տիտղոսը, « պետական » Հանգա -
մանքբ
իրաւունք
չեն տար անտէր
րանքարանոցի
մբ փերածելու
մայրենի
րարբառբ
։
Մանէսւանգ
որ, աՀա ձեռնարկներ
կր կատար–
ուին
գիտակցօրէն
կամ բոնօրէն
,
աբտասաՀմանի
մէք ալ տարածելու
Համար
գործուած
աւերները։
ինչ որ փորձուեցաւ,
քանի
մը տարի առաք ,
թաւրիգի եւ թէՀրանի
մէք,
ինչ որ տեղի
կ՚ունե
նայ,
այսօբ,
Պուլկարիոյ
եւ Ռումանիոյ
մէք ,
բաւական
են քնացոզները
աբթնցնելոլ
ել պարտա
կանութեան
կանչէչու
։
Արգարացում
չունին
անոնք որ պոչ կը խաղ
ցնեն այս ճակատին
վրայ , ըլլան իսկ վեզարաւոբ
%
Ի
՞նչ
մնացած
պիտի րղար
մեր գարաւոր
մ չա
կո
յ թ է ն ,
եթէ մեր Հալածական
«գրեչ–»ներն,^^ ալ
վարուէին
այսօրուան
գրոց - բրոցներուն
պէմէ՝
Եթէ
յետին
նչխտրը փրկած
չըլլային
բաբբարոա -
ներու
արչալանքէ՚հ
:
Ծ–
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԱՓՈՓԱՆ՚Բ
Այլազան
բազմութիւն
մը խռն՜ուած էբ կիրա^
կի
օր , Մ ուրատեան
վարմարանի
Պէչիկթաչլեան–
ԱլէմչաՀ
թ ատե րաս րաՀ ռ
Հիմնովին
վեըաչփն ուած
լնգարձակ
է ւվա ~
յելուչ
մողովասբաՀ
մը. Հանգստաւէտ
աթոոնե -
բով
I
Ջորա ներկայացումներ
սարքուած
էին ,
երեքը
Հայերէն,
մէկը
ֆրանսերէն
։ Առանց
Հաչուէլու
երգէրը
, արաաաանոլթիլնները
եւ պարերը
։ Եւ
մ անաւանգ
Լիբանանի
Հրաչք-տղուն՝
Վարումա^^
նի
քոլթակը։
Ատոնց
նկարագրութիւնը
չէ ռր պիաի փոր ՜
ձեմ
Հ
կըբաւէ
ըսել թէ բոլոր
գէրակատաբնէբը
աչակէբտնէր
էին,
ներկայացուցիչներ՝
իւբա -
քան չիւբ գասա բանէ
ւ
Հայերէնի
պաչար
ամբա -
րած՝
Համաձայն
իրենց
կարգին։
Անչուչտ
յանցանքը
իրենցը
չէ , եթէ այս
առթիւ
ո՛ւ աչքի կբ զարնէր
մեր թատերական
գրականու^
թեան
խէգճոլթիլնը
:
Ուրիչ
պաբաւլայ
մը գբաւէց
ուչագրութիւ
-
նըս
։ Երէւոյթ
մը խորապէս
կազգուրիչ
:
Տաճախ
կը գանգատինք թէ ծնոգնէբն
են
գրլ^
խաւոր
սլաաասխանատոէն
, եթէ իրենց
զաւակ -
նեբը
Հայերէն
չեն դիտեր կամ չեն
սորվիր։
Արդարութիւնը
կըպաՀանքէ
քեբմապէս ^ոբ–
Հաւո բե լ նաեւ անոնք որ կը կատարեն
իրենց պար
տականութիւնը,
յանձն
առնելով
ամէն
զոՀողու -
թիւն
։
Այսպէս
, կիրակի
օր աէսանք
Հայբիկներ
եւ
մա յրիկնեբ,
որոնք Հպարտութեամբ
կը պարծե -
նային
իրենց աչակերտ
— զաւակներով
ւ
է^նոգնեբ կան ոբ երկու
զաւակներ
տէզաւո -
րած
են
:
I Հարիւր
Հազար ֆրանք է մէկ աչակեբաէ
տտրեթոչակը
) :
Եթէ
վաբմաբանր
աւելի
բնղարձակ
Ր1Ր
^Բ
1
ապաՀ
ուի արար կբ1^ապատիկ
աչակերտ
պիտի
ու
նենար ։
Ամէն պարագայի
մէք, պզտիկ սփոփանք
մր չէ
չատ
մր ծնոզ^ւերոլ
նա խտնձախնգբո
ւթ իւն ը ։
Եթէ
նո քնիսկ
Հտրիւրին
տասր
Հա չուեն ք ա յս
կարգի
ծնո գնե րր , մ ենք
ուրիչ
մ իք^ւակարգ
՛Լար -
մարաններ
կ՚ունենանք
ոչ միաքն
Փարիզի եւ Մար
սէ քլի , այլեւ
Հեռաւոր
թէՀրանի
էւ Ամերիկա
քի
մէք
.
ՎԱՀէ
ԹՈԻՐ-ԲԻՈ8
ՓԱԽԱՏԱԿԱՆՆԵՐԸ
ՊԻՏԻ
ՎԵՐԱԳԱՌՆԱԴ
վԿ՚՚՚1**ցած
էԲՒՐՋ
ծՏԱՀՈԳԼքԻԹԻԻՆ
ԿԸ ՊԱՏՃԱՕփ
ՆԱՒԱ
ՀԱՆԳԻՍՏՆԵՐՈՒ
ՎԻՃԱԿԸ
Պոլսոյ վէրջին թղթաբեբէն կր քաղենք եե -
տենեալ տեղեկութիւ֊ննեբը (Մարտ 6-7) •—
ԱՆԳԱՐԱ,
6
Մարտ.
Կառավարութիւնբ
չատ
կարեւոբ
օրինագիծ
մը յանձնեց
Ազգ • մողովին
է
Այս
օրէնքով
թուրք
Հայրենակցութենէ
վտար —
ու ահ անձերբ,
Աոյն,
Հայ կամ Հրեայ
, պիտի կր
նան
թուրքիա
մտնել։
Ազդ.
մողովին
փակումէն
առաք պիտի
քուէարկուի
այս կարեւոբ
օրէնքը
եւ
Հայբենակցոլթենէ
զրկուած
անձերը
, փոխա -
նակելի կամ փախստական
, պիտի
կրնան
իբբեւ
գրօսաչրքիկ
թուրքիա
վե րագաոնա
լ ել առաւելսէ–
գոյն
երեք ամիս
մնալ
այսաԽղ։
Գիմոզներուն
իո՜
կոյն
վիղէ
պիաի
արուի
է
ՀՄաբմարա»
կը ղթէ այս ա ո թ ի ն ^
կառավարութիւնբ
այս կերպով
գոՀացում
կոլ
տայ
արտասաՀման
գանուող
բաղմ աթիւ
Հայրե -
նակիցներու
բաղձանքին
, որով
տարիներէ իվեբ
թուրքիո
յ կարօտ բ կըքաչէին եւ ան ընգՀ ա տ գի–
մումնեբ կըկատա
րէ ին վե րագաոնա
լու
Համար
։
Նո յե ագբիւրին
Համ աձա
յն , ա յս
օրէնքէն
օդտուե
լով
մ օտերս
Պոլիս
պիԽէի ա յցե
լէ Ամերի -
կաՀա
յոց
առաքնոբգը
, Տ իրան
եպիսկ
• Ներսո
յ —
եան , որ ժընել կը գտնուէր
վերքերս
։
« Ժամանակ » ալ կ՝իմանայ թէ Գարեգին ա^
բեղայ
Գազանճեան
Երուսաղէմի
Պատբ . փոխա -
նոբգ նչանակուած
ըլլալոփ
, Պոլիս կը
սպասուի
մ օտերս : Ամ բատ
եպիսկ
. Գազազեանի
մաՀէն ի
վեր թափուր կըմնար այս աթոռը :
V ֊
.
՚–՝–––^,. ՓԷՇԹԱՏԻ
անգլ. դեսպանատունէն
եա կան -
չուեցան
•եբկու
պաչաօնեաներ
յ
Մ •
ՆաՀանգներն
ալ ետ պիտի
կ ան՜գէտն –֊էք է ^ զինուորական
կցոբգ ՜
ներ,
ինչպէս
պսքքէանքած
էր ՚Հուեգաբփա
։
ինչպէս
գրած
էինք արդէն,
շաբաթ
օր վեր
քառան
փոխագրութեանց
գռրծագոլիները
Հ
Փա --
"Ի՚ՀԻ
մեթրօն եւ Հանրակառքերը
կանոնաւորապէս
լը րանին , Հինգ
օ բուտն
դադարէն
վերք
։
Վերքին
պաՀուն
տեգի տուած էբ նաեւ Աչխատանքի
Գաշ–
նակցութիւնը,
միեւնոյն
աաեն
մեղադրելով
մ
իլյ*
երեք Ա իութիւնները
թէ «դաւաճանած
են» բան–
ուորութեան
չաՀերուն
, չմթւսնակցէլով
գործա
,
դուլին
:
Գէռ կր չարունակուի
է լեկտ րականութեան
ել
կազի ա չխատաւո
րնե բուն
ընդՀ • գո բծադուլբ
; ծ–
լեկտրական
Հոսանքը
բաւարար է, բայց
կազի
Լ"նդիրր մեծ մտաՀոգութիւն
կը պատճառէ ՓաբԼի.–՛
ղի մէք։
Երէք սէնտիքանե
բը կը չարունակեն
գոբ–
ծադուլը,
թէեւ
վարիչ
պաչտօնէանէրը
որոչեցին
գադրեցնել,
նկատելով ոբ արկածներ
կրնան պա -
տաՀիլ։
Միւս
կողմէ
կը յիչեցնեն
աչխատանքի
ա–
զատութեան
ղէմ յաբուցոլած
արգելքներըՀ
Աո -
ււիկանութիլնը
չաբաթ
իրիկուն
կազի երեք մէծ
զործարաննէբէն
դուրս
Հանեցին
գործագոլչի
կաղ–
մակերպիչ
խմբակները,
տեղին
վրայ
ձգէլով
մի՜
այն
այն պաչաօնեանէրը
ոբ տրամադիր
են աչխա–
տէլոլ
• Ուրէւէ
գէպք
չպատաՀեցաւ
Շա րտա րագո րծո
ւթե ան նախարարութիւնը
կը
ծանուցանէ թէ կազի որակը էւ քանակր
ՀեազՀե
աէ կր բարւոքի
է
Լիլի
չրքանին
մէք
կառավարութիւնը
կը
սպաոնայ
անմ իքապէս
ձերբակալել
15
պաաասխա
նաաու
պաչտօնեանեբ
, եթէ ե լե կտ րական
Հոսան
քը
100 000
քիլովաթի
չհասնի։
Մետագագործական
բանուորներու
գոբծա
գոլլն ալ կբ չարունակուի
երեք չաբաթէ ի վեբ ։
Նո րակազմ
Հա չտա րար
յանձնամո գովր չաբաթ
օբ
փորձեց
միքին
ելք մը գտնել,
սակայն
ձախոզե -
ցաւ
։ Առաքին
փորձն
է ր ա յս , Հաւաքական
պա
յ -
մ անագի
րնե
բու
օրէնքին
Հաստատումէն
ի վեր
Գո րծատէ բերո
լ
խմ բա կց ո
լ թ
ի ւն ր
դբաւորապէս
յայտնած
էր թէ չփ կրնար
5
առ Հաբիւբէն
փեբ
յաւե լում կատարել
, առանց
գիներ բ բաբձրացնե -
լու
1
Վերքին
պաՀուն
դո րծագո
ւլ ո բո չեց
ին
նաեւ
Ընկեբային
ԱպաՀովութեան
17*500
պաչտօնեա -
ներբ , ոբոնց
4 "5
առ Հարիլբ
յաւելում
աառքար -
կած էբ կառավարութիւնբ
։ Երեք
Մ իու
թեանց
կողմ
է
Հ րատտ րակուած
գեկո յց
մ բ
«ծիծազե
լի »
կբ զ.տնէ կառավարութեան
առաքարկբ եւ
կ՚աւել–
ցբնէ
թէ
գործագուլր
պԼւտի չարունակուի
,
մԼնչեւ
որ Աշ խտտանքի
նախա բաբ
ութ
իւնր
լնգունի
բան–
ոլորներուն
եւ վա բ չո ւթ եան
մ իքեւ
գո յացած Հա–
մ աձա
քնութիւնր ;
ԽԼՐՏՈՒՄՆԵՐԸ
ՆԱՒԱՀԱՆԳԻԱՏՆԵՐՈՒ
ՄԷԶ
Շատ
աւելի մեծ մտաՀոգութիւն
կր պատճառէ
նալաՀանգիստներու
վիճակբ,
մանաւանգ
որ Հետ
զՀետէ
պիաի
Հասնին
ամերիկեան
զինա բարձ նա
ւերբ
է
Գործադուլբ
կր չարունակուի
Մարսէյլի
նա -
ւաՀանգստին
մէք։
Շաբաթ
օր Հարկ
եղաւ
300
զինուորներ
կանչել,
բեռցնելու
Համաբ
չոգենաւ
մր
։ Աչխատոզ
բանուոր
մ ր յարձակում
կրած
րլ՜՜
լալով
բան թոզնե
րէն , ինքզինքր
պաչտ պանե ց եւ
երկու. Հոգի վիրաւոբեց
դանակով
I
Պոռտոյի
նաւաՀանգսաին
բանուորները
՛Լեր -
սկսան աչխատանքը
ւ
Մ արսէյլի
նաւաստիներբ
Հանրաքուէ
կը կա
տարեն
, Հետեւեալ
Հարցարանով
.
ԱաՀմանա -
ԼՈ՛՛Ր
գործագուլ
կ՚ոլզէք թէ
անսաՀման
Մ տաՀոգութեան
գլխաւոր
պաաճառը
այն է ոբ
այս
գործադոլլներր
միայն
բանուորական
Հան ֊
գամանք
չունին,
այլեւ քագաքական ։
Մ ինչ
Մ արսէյլի
Հանրակառքի
բանո
ւո րնէ ր ը
անսաՀման
դործադուլ
ոբոչած
,
Աթբաղպուրկի
•
արՀեսաակիցնեբր
կր յայտարարեն
թէ գոՀ են
չաբաթ
օրուան
Համ աձա
յնութենէն
։
Հիւսուածեգէնի
բանուորներն
ալ
տրամագիբ
կ՝ երեւան
Համ աձա
յնե լու ։
Շաբաթ
օր բոզոքի
ցո յց
մ ր տեզի
ունեցաւ
Մ արսէ ւլի
մ էք , Հնդկա
չին ի պատե րազմին դէմ ։
Շէրպուռի
նաւաՀանգստի
բանո
ւո րնե ր բ
նորէն
յա քտարարեց
ին թէ պատրաստ են պարպելու
զի -
նաբարձ
նաւերբ
։ Բացառիկ
միքոցներ
ձեռք առ -
նուած
են , քաղաքին
ապաՀովութեան
Համար :
Հետեւակազօրք,
ոստիկան - զինուորներ
էւ ուրիշ
պաՀակնեբ
պիտի
Հսկեն բարեկարգութեան
:
(Լոնրերու շարոՆնակոնթիննը կարդալ Դ– էջ)
ՄԻՋԻՆ
ԱՐԵՒԵԼ՝ԲԻ
14
երկիբնեբէն
150
ամե–
րեկացի
դեսպաններ
, Հիւպատոսներ
եւ
^
"^ՐԻԼ
ներկա ւացուցեչներ
վերքացուցին
իրենց
խոբՀր -
գամողով
ր ԳաՀհրէՒ
մէք։ ժոգովր
տեւեց
Հինգ օր։
Կր հաւասաէն թէ Հինգ կէաերէ
բաղկացեալ
ոլ *
՚լեգիծ
մը մչակուած
է։
ւ .
Fonds A.R.A.M