Հ0
ԱՌԱյէ^
ԻԹչոլ չԱԱ գո^^ադ^ե^
^–
ՀԱՑԱՍՏԱՆԻ
ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ
ՄԱՐԶԱԿԱՆ
ԿԵԱՆք֊
(ԹՈՒՐ-Բ ԹԵՐԹ ՄԸ ԱՆԳԱՄ ԿԸ ԳԱՆԳԱՏԻ)
Պոլսոյ
Աօն Աաաթ
լրագիրը կը գրէ (15 Փ ե
արուար) .—
Պաշտօնաթերթը
4
Տունիս
1949/5՛
Հր
րտկեց
Համայնքներս^
վերարերեալ
վագըֆնեըու
օրէնքը
,
որռվ Հ
անրասլետական
կալուածներր
ոլէ՜
տի մատակարարուին
այգ Համայնքներուն
կոզմէ
րնտրուած
անՀաաներոս կամ մարմիններու
կող
մէ
:
Այգ թուականէն
ի վեր ութ ամիս
անցաւ,
րայց
օրէնքր
շի գուծադրոլիր
ոեւէ
կերսլով։
Իսկ
իոթանսլոլլի
ել Պէւօզյոլի
մէչ. Տոյժերու,
Հա -
յերու ել Հրեաներ, լ սլատկանոզ
114
վագրֆներ
կան,
որոնք պէտք է մատակարարուին
այլեւս
վերոյիշեալ
օրէնքիս
Համւսձայն
։ Ասոնցմէ
86ը կր
մատակարարուին
թաղ. մարմիններուն
, 2\ր թէք
միւթէվէլլիներուն
կողմէ , Հինգր
աւանզաբար ,
իսկ
երկուքը
փոխա՚ւորգարար
: Գեռ չենք
Հաշուեր
Գատըզիւզի
ել Կզդիներոլ
վագըֆները,
որոնցմով
"՛յգ
կալուածներուն,
րՆգՀ
. թիւը
150^
կր
յանգի։
Ասոնց
մէ9 խաււնիխուռն
գործեր կան, թէք
մ իւթէվէլլիներոլ
անճարակութեան
եւ անարմա–
նութեան
Հետեւանքով
մ աաակա րա րու թիւն
ր չատ
ղէչ
վւ՚ճակի
մր Հասած է, ոչ Հաշիւ
կայ, ոչ
տո
մար։
Իրր օրինակ
կրնանք
յիշել
Պէյօգլուի
Աուրր
Տակորի
վազֆը, որ Հայ կաթոլիկ
Համայնքին կր
պատկանի
՚ ել այս վիճակին
մատնուած
րաղմա -
թիլ– կալուածներ
կան տակաւին : Այգ վագֆր տա
րիներէ իվեր տեւոզ անվա
ր չա զի տ ո ւ թ ե ան
Հ ե տե–
ւանքով
, այնքան
յոռի
կացութեան
մր
մատնուած
է որ Աուրր Տ "՛կորի
Հ իւանգանոցն
անգամ
վւակ
III հ րէ I վտանզին
տսէ1^
է :
Այսպիսի
վազրֆներ
ունեցոգ
Համայնքներր
չաւիազանց
ուրախացան
, երր նոր օրէնքր
Հրատա–
րակռւեցաւ
: Անմ իրապէս
զործի
լծուեցան եւ կա
ռավարութեան
զ իմելով
, րսա օրինի
ընտրեցին
իրենց նոր մատակս-րար
մարմիններր եւ պատկան
իշխանութեան
գիմե
էով
սլաՀան^եցին
որ
կալուած
ներու
մատակարարութիւնր
իրենց
յանձնուի
եւ
չեւա
Եւզ՚սկի՚սն
(ռուս) , որքանի
մր
անգամ
սլարզեւատրուած
է : Լիխաչեւա
առաք ինն է , որ
կր վարէ Հիւսուածէ
զէնի
չորս մեքենաներ եւ ծը–
րաղիրր կրղռրծ^գրէ մօտ
150
առ Հարիւր
Համե–
մ ատո
լ
թեամր ;
ԿԱՐՄԻՐ ԲԱՆԱԿԻ 32րգ տարեգարձին
աո
թիւ,
Երեւանի
Պիոնհրներր
(պատանի
կոմունիստ)
ու զպրոցականներբ
Հճւնդիպոկմ
ունեցան
հ) ՚ Ա^ֆէձ
ութեան
Հերոս Հազարապետ
(մայօր)
ՏովՀ"՚ննէս–
եանի
Հետ։
Վերքերս
գրուազներ
պատմեց կար -
միր
րանս՚կի
կեանքէն , եւ երկրորգ
Համաշ -
խարՀա
քին պատերազմ
ի օրերէն : Ըսաւ թէ «պա -
տերազմի
րնթացքին
ռազմաճակտի
մօտ
եզտծ
գպրոցակտննե րն ու
պիոներներր
մեծ օգ—
նութիւն
ցո քց կուտա քեն զօրամասերուն
: Շատերր
ինկան
Հ տ քր ենա կ ան մեծ պատերացմ
ին մէք , շա–
տերն ալ արժանացան
Հերոսի
կոչում
ին : Պ իոներ–
ներր խօսք առնելով
,գ^նո րՀակա
լութ իւն քա յտնե -
ցին
Մ եծ
Աոաքնորզ. Ա
տա
քենին եւ կարմ իր րանա–
կին,
որ ՚ւվ՚րենք
փրկեցին
ֆաշական
բնա^շումէն
է
Ա Ե Ւ ԱՆ
Սեւանը ծիծզռւն, վեհ լեոների մ է յ ,
^ Իմ Հայաււտանի աչքը կապուտակ ,
Նրա ժպիտր լոյսերն են անշէջ
Մեր փալոցներում, տանիքների տակ :
Մանկան աչքերից լոյսերն այդ պայծաո.
;
Զոյգ լարերով են աոնում շող - ժպիտ,
Որոնց անում է րիլ Սեւանր մայր
Հայրենի գնգուն ջրերով վճիտ :
Իսկ ես, հայրենի՛ք, կապուած եմ քեգ հետ
կեանքիս թելերով, շողերով հագար,
Ու պիտի վառուիմ այդ լոյսերի պէս
՝|^ո նոր լսնդութեան, գալիքի համար։
Ա՚ԼՈՒԱՆ
ԽԱՋԱՏՐԵԱՆ
սակա
յն կուսակալութեան
, ապաՀովութեան
տես
չութեան
եւէվզաֆի
վա
ր չութեանկոզմ
ԷՀ ետեւե
ալ
պատասխանր
ստացան
•
Զենք կրնար
գործա -
՚էրել այգ օրէնքր : §որչափ
մեզվւ
ՀրաՀանգ ե -
կած չէ :
Մինչզեռ
օրէնքին
երրորգ
յօգուածբ
բացորո–
չապէս
կ՝րսէ
Այս օրէնքր
գործագրելի
է իբ
Հրա տար ակո ւթեան
թուականէն
սկսեալ :
Երբ ա յսքան
բացորո
շ տրամ ագրութ
իւն
մ ր
կայ,
չենք կրնար բացատրել թէ ութ ամ իսէ
ի վեր
°րէնքր
ինչո՞ւ
չ ի զործագրուիր
, եւ տեզի
կուտայ
այսքան
բոզռ^էերոլ
եւ ղիմռւմնեբռւ
է
Եթէ
օրէնքին
գո րծագրութեան
Համ ար
պէտք
կար ՀրաՀանգ
կանոնազրի
մբ, ինչո՞ւ
մինչեւ
Հ ի–
մա չպատրաստուեցաւ
այգ ՀրաՀանգր
ել չզրր -
կուեցաւ
: ինչո՛" լ ա յս ուզգոլթեամբ
չտբռւեցան
անՀ րաժե չտ
Հ րամ
անները ;
Այս
ձգձգումին
Հետեւանքով
, ամիսներէ
ի
վեր
Հանր ապա
տկ
ան
կալուածներր
բարձի
թոզի
կր
մնան
, եւ չեն յանձնուիր
օրինապէս
րնտբուած
մ տաակարտր
մ արմ
իններուն եւ ասոր անոր
ձեռքբ
կր
մնան, շատ մբ վնասներու
գուռ
բանալով
։
Օրէնքին
ուրիշ մէկ յօգ.ոլածն
ալ գժուար կա
ցութեան
կքւ մատնէ
վագրֆներոլ
տեսչութիւնբ
,
որ ձրիաբաբ պէտք է Հակակչռէ
կալուածներու,
արժէքբ։
Այս կերպով
շաբժման
ժէք պիտի գնէ
բազմ աթիւ
քննիչնելւ
, երկու
Հաբիլբի չափ վա -
գրֆներ
քննելու եւ ւիո խա
րէն տասնոց չստանա
լու
Համար։
Որքան լաւ պիտի
բքլար եթէ օրէնքր
շի–
նոզներր
քԻւքէին
Հաբիւրին
Հինգի
գրութիւնր
, ոբ
նոր բեռ մ ր կ՝ աւելցնէ
էվզաֆի
ծանրաբեռնուած
. ս; ի
լ
աՏ
էին
վրայ :
Բուն
խնգիրր
այս չէ սակայն : Օրէնքր
ամիսնե
րէ ի ՛քեր չի զործազ
րոլիր : Եւ գիտէ՛իք
ինչու
...
ՈբովՀետեւ
ՀրաՀանգ
եկած չէ տակաւին
. . . ւ
ա ո օւօնո
ւթիւն
ՄՈՍԿՈՒԱՑԷՆ
ՓԱՐԻԶ
գալու ար
ստացան
Հետեւեալ
խորՀրգային
քազաքացինեբբ
,
-
Նիկոլա
Տ իխոնով՝
գրագէտ
, Ա ե րզէ
յ Գե բաս ի–
մ ով՝ շարժանկարի
տնօրէն
ել Ալեքսանգր
Նեսմե–
յանով՝
Մ ոսկուա
յի
Համ ալսարանին
նախագաՀ
ը :
Պիտի
մ ասնակցին
խ ա զա
զո ւթ ե ան
կուսակիցնե
բու
Համ ագում արին է
ՎԱԼԱՆԱ
Կիրակի
19
Փետրուարին
Հայ
Մտրւլականին
(Ս .Տ ^.)
Ա– խումբին
ախոյենա -
կան
թաաօէւօո
Լյ՚օոոՅւտշ
^^րգ
ա31շհ ւշէօսքՏքյ,
տեզի
ունեցաւ
, \/օԱՕոի րաբձրագո
յն խում
բին
գէմ,
մ եր
գաշտին
փրա
յ ;
Բացում բ կատա -
տարեցին
մ եր
աշյսռ յժ պատան
ինե
ր բ
ՇքՏՏէ/
գէմ
,
8րգ ախոյենական,
ելշաՀեցան
7 2,
քտխքախիչ
պաբտոլթե
ան
մ բ
մ ատնե լով Հակառակո
բգբ ;
Գաշտբ
եզերող
Հանզիս ականնե
բ ր
«կեցցէ»նե–
բով եւ ծափերով
ոզքունեցին՝
մեր տղոց
նշանա–
կէտեբր։
ժամբ
3.15^5՛
գաշտ
մտան
Ս. Տ. ^./ ՚ ^ ՚ ՜
\^01քՕՈ/
բարձբազոյն
խումբերբ
: Մեբ
Հակաոա–
կորգր,
^^^V^Տ^ՕՈ յ ՚ հ օ Ո Ո Շ Ս ւ ,
շատ մբ խումբեր
պար–
տութեան
մատնած է , ինչպէս եւ մեբինները,
երբ
Վուառոն
ա յցե
լած
է ին : Ծանօթ
բոզոքնե
բուն
Հ ե–
տեւանքով
մեր կոբսնցուցած
12
կէտեբր
,
խումբին
կարեւոր
ուժերուն
վիրաւոբուած
կամ առժամ–
եայ
բացակայ
պակասր տագնապալի կր գար -
ձնէին
մեր խումրին
կացու
թիւնր։ Եթէ
մրցումբ
կորսնցնէինք
Հ ինգ տարուան
թափուած
քանքե
բր
եւ տղոց չարչարանքը
պարապբ
պիտի
երթային
եւ պիտի
ի^էինք
բարձրագո
յն գասարանէն
Ա •
ՏՇՈՇ/՛ Տ
Ուրեմն ճակատաղրական
մրցումն էբ ռբ
տեղի
կ՚ունենար
ու մեր քաքարի
տղաքր
իրաւամբ
պայքարեցան
, Հիացում եւ յաբղանք
պարտա -
գրելով
բազմութեան
, Հայ թէ
տեղացի
Այսւզէս Ա . կիսախաղին
մեբ տզոցր
աշխոյժր
տնգե րազանցելի
էր , եւ մ օտա
ւո րապէս
20
վա
յր
կեան
մերոնք
տիրապետեյին
խազին։ Ա– կիսա -
խաղբ
վերքացալ
Հաւասար : Շունչ
առինք :
Բ . կիսախաղին
Հակառակորգբ
մեզ սեղմել
սկբ–
սալ ,
« հօ Ո Ո Շ Ա ք Տ » /
յատուկ
ռազմավաբութեամբ
:
ՊտՀ մբ նորէն
յուսաՀատեցանք
: Պոռչտուքներն
ու
խժալուր
ազմուկր կր ք՚լայնացնեն
մարզիկներր
%
Հակառակորգբ
,
39/"/–
՚/աքբկեանին
,
յաքողեցտւ
կէտ
մբ նշանակել
, գաշտի
Հանզիստկաննեբուն
գոռռւմ - զո չում ին
մ էք եւ պաՀ մ ր
շշմ եցան
մ
եր
տղաքր : Նո քնիսկ
խում
բին
թաաՕէւՕՈ
աստիճանր
վտանգի տակ էր : Օղնութեան
Հասաւ
աղգային
նտխանձտխնգբւււթիւնբ
եւ Ոսկին
փբկե^ կա -
ցութիւնր
եւ մէկ կէտով
մրցումբ
Հաւասարեցոլց
:
քէքազբ վերքացալ
1 1 :
Այժմ
րնգՀ • զասաւորման
մէք
\^01քՕռ
մէկ
զաս
րարձր է մենէ, իսկ մենք կր պաՀենք
փուլին
Տրգ
տեզր : Մ եղմ է ՛ք "՛բ , առ ա յժմ
կան
երկու
խումբեր։
Նիէօնս եւ Լառա
քնբ
որոնք
իյնալու
ղ ատապարտուած
են , Գեռ
3 4
մ րցում —
ներ կան , երկուքբ
«երթ»,
երկուքբ
«ղարձ» :
Այս
կիրակի
Փետրուար
2 6 / ՚ 5 ՛
մեր գաշտին
՛քր–/
բաք,
տեղի
կ՚ունենայ
կրբնոսլլի
խումբին
մրցու—
մբ Նեւռպիս : Ու՚ք եւ կարողութիւն
կբ
մաղթենք
մեբ
մարզիկներուն
։
— Թղթակից
ՍՏԱՑԱՆ՝Բ
ԶԱՐՄԱՆԱՋԱՆ՝Բ
, օրագրութիւն
գէպքերու
եւ
գէմ քե բու
շուրք։
Զ" ւա բ թամ
տօ բէն գրի առաւ Ա ՚
Գ՛ ՖերաՀեան : Գին
1.50
տոլար։ Տպ– «Հայրե -
նիք», Պոսթրն,
1949։
«ՏԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
9–.
Նրա
զաւակների
մէք անզրանիկբ
աղքիկ էր,
Գա յիանէն
, իսկ տղանեբից
մ էկր
, Տովսէփր
,
մի
թոյլ եւ խեզճ երեխայ
էր, մնում էր
երբորգր,
ՇտՀնազարր,
րայց նա գեռ շատ էր փոքր։
ինքր,
Մելիք - Հիւսէյինբ,
գզում էր մաՀ -
ուան
անկողին
ի մէք թէ որքան
ծանր
գրութեան
մէք է թոզ^աւմ
Վաբանգան
%
Այգ պատճառով նա յանձնեց
իր 1լնոքը
,
Աննա
խաթունին
, վառ պաՀել
մելիքական
օճախբ
մին
չեւ որ երեխաներբ
կր Հասնեն : Ամէնից շատ նա
խօսոլմ էր Գայիանէ
ի մասին,
ո բ ին շատ էր սի -
րում : Նա պատուիրեց որլալ պաՀեն
իր
Գայիա–
նէին,
թ ո յ լ չտան
որ նա մաշուի
իր Հօր
մաՀուան
սլատճառով։
Եւ իբէ եւ լաւ միքոց,
առտքարկեց
անտես
չանել
Խտչէէի
Մ ելիքի
ցանկոլթիւնր։
Վա–
զուց Վաբանգայի
եւքՏաչէնի
մէք
տեզի
ունէր
խնամախօսութեան
նման
մի րան,
բայց
Մելիք
Հիւսէյինր
առանձին
ուշագրութիւն
չէր
գաբձնում
այգ
միքնորգութիւ^նեբի,
թախանձւքւնքների
վր -
րայ, նա գեռ ուղուս
էր սպասել,
ոլղոլմ էր տես
նել թէ ինչպիսի
տղամարդ
կը գառնայ
Ջալալր։
Նա կամենում էր իք՛ "իրելի
"՚գքիկր տալ մի այն–
"էԻ՚՚Ի
"*գամաբգ,ի, որամէ^ Կ՚՚գմից
աբժսձւի
քք^ի
15)
ա յգ
Հ բե չտակին եւ ա յն տանր, ուր նա էր մե -
ծացել %
Այժմ
մեոնոգի
առաք կար մի այլ մեծ Հարց X.
Վարանգան
առժամ անակ
որբ ուանտէր էբ
մնում
, մ ինչդեռ կար աՀագին
գործ^
Թուրքաց
լուծր : ԸնգՀար
ում
բ սպասում էր ամ էն
տարի :
Ի՞նչ վախճան
կ՚ունենար նա - Աստուած
մ իտ
յն
գիտէր : Բայց Վարանգան եթէ չկարողանաբ այգ
՚քործի
մէք մեծ ղեր կատարել,
գոնէ չպիտի ետ
մնար իր Հարեւան
երկիրներից
• գա Մելիք -
Հիւ
սէ յինի Հաստատ
ցանկութիւնն
էր :
Պէտք էր , ուրեմն,
ուժ տալ նրան, ել այդ
պատճառով
պէտք էր նրան կապել
Հարեւան
մե -
լիքութիւնների
Հետ : Հարաւի
կողմից
Վարան -
գան
արդէն
կապուած էր Գիղակի
Հետ
,
Գիղակի
Մ ելիքի
քոյրբ
Մելիք
Հիւսէ
յինի
կինն էբ։
Հիւսի–
սից Վարանգան
խաչէնի
սաՀմանակիցն
էր, պէտք
էր կապ Հաստատել
իյաչէնի
Մելիքի
Հետ։ Եւ աՀա
՛Այդ կապր պիտի
չինէր
Գայիանէն՝
դառնալով
Խաչէնի
Հարս։
Երկար
ժամանակ
Մելիք - Հիւսէյինբ
քննել
Ու
կշռել էր այգ Հանզամանքր
եւ Հասաւ
այն եզ
րակացութեան,
որիր Հայրական
սիրտր
Գայիա–
նէի ապագայ
րախտի դէմ որեւէ
յանցանք չէր
ղ ործում
բնգունելով
որ Խաչենցի
եբիտասարդբ
զ առնա
ք իր տան փեսան։
Գայիանէն
անկասկած
"ւբժտնի էր աւելի
լալ փեսայի
, բայց շատ խբս–
տապա Հանք էինե լ այսպիսի
Հանղ ամ անքնե
րում՝
անկաբեքի
էր , Հարկաւոր
էր եւ քեչ ղոՀողութիւն
:
Ջէ՞ որ Վ^արանգան
իրաւունք
ունէր
սպասելոլ
, ոբ
իր աղքիկր
իր սեփական
բախտ
իք մի մասր
զոհէ
իր Հայրե^փբի
ազ^թ •
Մելիքր աքդ բոլոր
մտքեբր
յա յտնեց
իր 1^ո–
քր, Հասկացրեց
,
Որ
ինքր
միայն
այդքանն է կա -
րողտնում
գտնել
իր եբկրի եւիր տան
երքանկու–
թեան
Համար : Վերքր
ալելցբեց *
-
Բայց ինչ որ էլ լինի,
սովորեցրու
ամէն -
քին
չմոռանալ
մեր օճախը։
Ամէն
ինչ
Աստուծոյ
կամ քովն է կատար
լում
, րա յց Աստուծո
յ կամ
քն
է եւ այն , որ չպէտք է քնել, չսլէտք է խեղճ
մնալ։
Լաւ
մաՀբ վատ կեանքից
սիրուն է, արգար , բայց
խիստ
ու անողոք պէտք է լինել,,
ապրել
ժոզո -
վս՚֊Րգի Հետ եւ Ժողովուրդի
Համաբ։
Մի քանի
օրից
յետոյ այգ կրակոտ
,
յանդուգն
ԻչթողՐ
ղնում էր
գեբեզման։
Գա աո աքին Հարուածն
էր , որին իսկո
յն Հե–
տեւեց
եբկրորգր
, նո յնպէս
սարսավւե
լի ; Աարր -
Մուսթաֆա
ւիաշան ազատ
շունչ քաշեց :
Այլեւս
Հարկաւոր
չէր Վ^արանգայի
վերաբեբ–
մամր
Հետեւիլ
կեղծաւոր
բա րե Հաճութեան
քա -
զաքականութեանբ
, որի նպատակն էբ
չգրգռել
անՀնաղանգ
ղաղանին
: Փաշան
իր մատների
վրայ
Համրում էբթէ որքան
օգուտներ է տալիս այդ
մաՀր։
Ամէնից
մեծր
, ի Հարկէ,
այն էր որ Վա -
րաբա
դի
Հինգ
մե լիքութ իւննե
ր ի սերտ
պա շտպա
նողական
շղթան
պատռոլեց : Վարանղան
մի բտց
գուռն էբ, որով
կարելի էր Հեշտ
ներս
մտնել էէ.
պաոակտել
, բաժան - բաժան
անել երկբի
ուժերր
,
1րկե
լ նրանց
Հ ամ ախմրուե լու
կա ր ո ղո ւթ իւն ից :
Գուռ ր բաց է ր , եւ փաշան շտապե ց ներս
մ տնել
,
քանի
քաբմար
ժամանակն էր՝ Վարանդայոլմ
ա -
ւելացան
0"մւոնեան
ղօրարաժիննԿրԱ
, նրանք
"կբ^
"եցին
Հարկ
Հէսսա^լ
ԼկՕ
Fonds A.R.A.M