՜ Ր է ^ ա ւ ւ է Հ ց ս օ ւ ւ օ ւ ւ Ի ւ
;\էՀւ\ււ\ււ^՛^՜
1^՛^
Ըէյւ^օք&
1)ե–€է16ա–1»քօրէ16էտսք6 : ՏՕՈ. 1«1ՏՏ^ԱԻ1
17. ք1ս6 ՕՅատտաշ - Բձ1Հ1Տ (13)
Վեցամս. 800 ֆր . , Տար - 1600 , արա • 2500 ֆր •
Հճ\.
008.
1Տ-70
Բա
&ոէՈէակա& խւէՏոս1Աեդ
կը ծաԱոսԱէսէ
աէճձւ
28 ք^™.
6ք
26րդ ՏԱՐԻ ~ 26^ .\ւա66 է<օ.6089–Նոր շրջան թխ
1500
ՄԵՐ
ԽՕՍ-ԲԸ
^ԱԶԳԱՅԻՆ
ԲՈԻԺԱՐԱՆ»
Յաճսւխ
գիաել
սէուահ֊
ենք թէ
իւրաքանէիւ֊ր
գաղութ
, ինքն իլ, մէ^ ամփոփուաՆ
ըԱ"՚լով,
Հանբապէս
Հարեւանցի
վր նայի
գուրսր,
իր ան ՜"
մ իԼավան
սաՀմ աննե րէն
անգին։
Այս է սլաաճաոր որ երբեմն
աչքէ կբ
՚էրէ՚^ւՒ^
շաա
մբ Հանրօգուա
Հասաատութ
իւննե ր եւ Հիմ -
նական
ձե՚ւնարկներ
, ղանաղան
ղաղութներու
«^4
^5
՜ Ա"– Հասարակ
, թերթերն ալ կբ գոՀանան կէ"–
կատար տե ղե կո լթբւննե
բուէ։
Նոյնիսկ
այն
մ իջա–
՚Լայրին
մէջ ուր կբ գտնուին այգ Հաստատու -
թիւններբ
:
Նկարաղրութիւննեբ
եւ կոչեր կբ
կարգաք
Հանղիսաւոր
առիթնեբոլ
մէ^, առանց
մեձ՜ տսլս՛ -
ւորութիւն
մր կրելու,
երբ ծանօթ չէք րովանգա–
կութեան
: Երբ նիւթեր կբ սլակսին
,
չտփելու
Համ ար կատարուած
աչիւաաանքին
մ եծութիւնր
:
Վեբջերս
սլա շտօնական
Հրատա րակո ւթիւն
մբ
ստացանք
Պէ յրութ
էն ,
«
Հա յ Աղգա
յին Րումա -
բան» , սլատրտստո։.ած՝
Տոբելենակտն
կեգր ՚
Յանձնախումբին
կռղմէ : Լայնանիսա եւ պատկե -
րաղարգ
Հատոր
մբ : Աւելի քան
200
էջ ^("–^ )
պատմական
,
փիճակագրական
,
Հաշուական է
Պատմ ութիւնբ
բո լմարանի
2,Տամ եա
յ գո րծո ւնէ ու–
թեան
(1923 ֊ 194Ց)ւ
ի՞նչ է «Հայ
Աղգային
Բումարանբ »:
Ե՞րր
Հաստատուեցաւ
ւ ի՞նչ էբ եբէկ , եւ ի՚*նչ կբ նեբ–՛
կա յացնէ
այսօր
I
1921 - 22/-Տ՛,
Հայաջինջ
Աարսափնեբէն
փբր–
կուած
րաղմ ութ իւննե ր կ՝ա պաս տանին
Լի բանան ;
կբ Հաստատուին
գաղթակայաններ
Հիւղաւան
կամ Վբանաքաղաք
ղարՀուրե լի
պա յմ աննե -
բու մէջ :
— « . . . Բայց թ-շռւաւաւշյ-իւնը կանց չաււաւ
ՊԷՅՐ"^|*^Ւ դսւ֊ոներուն առջեւ., այլ շարունակ (ւե–
ցալ. նոյնիււկ նորաշէն հիւղաւ֊աններէն ներս՝՚,՚*ոէր
բնակութեան պայմաններբ սկիզբէն իսկ խիսա
աննպասա էին: Տախտակներէ ու թ՜իթեղի կտոր
ներէ կերպով մր շտկուած խեղճուկ տնակներով ու
խանութներով խճողուեցան՝ նեղլիկ ու աղտոտ
փողոցներր:
• • • ՛Նման գէշ պայմաններու մէջ բնականա -
բաբ ազատօրէն պիտի տարածուէին այլեւայլ վա
րակիչ հիւանդութիւններ : Այդպէս ալ եղաւ։ Եւ
յատկապէս
թռքախտր,
որ զարգանալ գիտէ առա–
ւելարաբ՝ թշուառութեան մատնուած,
սնունդի
պակասէն տաււապող բազմութեանց մէջ, սկսաւ
արագօրէն տարածուիլ Պէյրութի հայկ. հիւղա -
ւաններէն ներս»ւ
վեւ
եոե րԵք
խոբՀբգակցական
գարնանդ եւ կ^ո -
Այս աՀաւոբ
թշռւառութեւ
յա բ ան ո լան ո ւթ ե ան ց պետեր ր
էՒոգոգ^ ս բ կր Հրաւիրեն
1923/
րոշուի
սեփական
ապաքինարան
մ ր Հաստատել է
Բանի
մր ամիս վերջբ,
1923
Տուլիս
\ ին կր
բացուի
աղգ՛ բումարանր
, Պէյրութէն
20
քիլ՛
Հե–
էմա —
Մամրլթէյնի
մէջ,
Շէնք մր արաս ա
ուր
Հաղիէ
Գին 7 ֆր– Օ.Շ.Բ.ՐՅք1տ 1678-63
1950 Երեքշաբթի 28 ՓԵՏՐՈԻԱՐ
Խմբագիր՝
5.
ՄԻԱԱ-ԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
գրուած էր Ամերիկացինեբոլ
կողմէ , ուր
20
40
Հիւանգներ
կարելի էբ տեղաւորել է
— « Դժբաի1աաբար այդ շէնքր թերութիւն -
ներ շաա ունէր։ Րսււ է յիշել, որ շէնքին մէջ ջու–
րի խողովակներ չկային, ոչ ալ որեւէ աղբիւր կար
մերձակայքը։ Եւոչ միայն խմելու ջուրը, այլ
նոյնիսկ |ուացուելւ՚ւ համար անհրաժեշտ
2՚^*֊ՐԸ
պէտք էլւ բերել Բ՚ււժարանէն մէկ քիլմ՛ հեռուն
գտնուսւլ Մամր)թէյն գիւղէն, տակառաբարձ ոայ–
լեբով կամ էշով» է
Զորրորղ. տար/ ն կր քաջողին
«ջուրր
խողո -
վէսկներով
Հիլաէղս
նոց բերել» : Ո՚֊րիշ
բարեփո -
խոլւքներ ալ կր /ւաւ ւարոլին
, րայց անօգռւտ
: Հի—
ւանգներն
անգամ
լ եգու ելած
էին եւ կ՝տղաղա -
կէ ին •
աղատեցէք
մեղ այս տեղէն :
Պաշտօնական
ւ •էեղե/՚աղ րին Համ աձա
քն ,
) 923
֊
1928
բն ռունուած
261
Հիւտնգէերէն
\57ր մե -
ոած
էին
1
Բաղմտթիւ
դիմումներէ
վերջ,
1931^
աշնան
կ^ո բո շուի
ղ ետին
մ ր ղնե լ եւ րո ւմա ր ան բ կառո
լ –
ցանել
օդասուն
վայրի
մր
մէջ։
Այս
որոշումն ալ կբ գործադրուի
նոյն
Համե~
րաշխոլթեամր
եւ յաբատեւոէ.թեամբ
, թէեւ կա -
թոլիկներբ
քաշուած
էին
1931/1»։
յՐարմէ
քիչ մր աւելի
լա յնօրէն
խօսիլ "՛յգ
մաււին , պարղելու
Համար
ձեոնարկին
մեծութիւ
նր ել խարալ.թխւնր :
ԳԱԱ ՄՐ
ՄԵՋԻՊԷՍՆԵՐՈՒՆ
Վերջին
շարթուան
քաղաքական
մեծ գէ"1ՔՐ
Անգլիոյ
երեսվ,. րնտրռւթիւնն
էր :
Ե թէ Հետեւեցաք
մ ամ ուլին
արտա յա յտո
լ -
թեանց
, խոշոր
խոշոր
խո բաղի րնե բով,
անշուշտ
նկատեց իք որ գուբս ր շատ աւե
լի իրարանցում կր
"՚էրէր քանբուն
իսկ
Անգլիոյ
մէջ :
կա բծեմ
Ֆբանսա
յի չափ բնակչութիւն
ունին
բրիտանական
Կդղիներբ եւ չորս
կուսակցութիւն
:
Այս չորսն ալ շատ գտնելով
, ամենայն
պաղաբիւ–
նութեամր
Հրապարակէն
քշած են երկուքբ
:
Ի՞նչ պէտք
կա
յ գլուխ
ճա թեցնե
լու երբ եր–
կոլքր բաւական են երկիր
մ բ տիբա բաբ
կաււա -
վարելու
Համար : ԱնՀրաժե՚՚շէո
է այբուրենին
բո
լոր տառե ր բ օգնութեան
կանչել
, կառավարու
-
թիւն
կաղմ ե լու կամ տապալելու
Համար :
Հաղիւ
քանի
մ ր քի լոմ ե թր
լա յնքռվ
ջուր
մր
կր բամնէ
անգլեւսաքսոն
ցամաքամասր
բուն Եւ -
րոպայէն : Եւ սակայն
ի^նչ աՀադին
տարրերու -
թիւն քաղաքական
րմբռնումնեբու
,
բարքերու ,
ձիգերու
: Երկու
աշխարՀնեբ
, այնքան
աննման
ի–
րւսրոլ
՚. Մենք մանաւանգ,
չորս
Հովերու
տաբու–
բեր րաղմ ութ իւննե ր , ո՜րքան
սորվելիք
րտնե բ ու–
նինք մէկէն եւ միւսէն
X
Ո՛՛ւրկէ
գտնել
սակայն
այնքան
խոՀեմու -
թիւն,
այնքան
քաղաքական
Հասոլնութիւն
ու Հե–
ռատ
ես ութիւն որ կարենանք գաաե
լ մեր
աչքին
առջեւ կատարուած
այս պատմական
գէպքեբ
ր ՚
Երկու
քաղա քական
կո ւսակց ութի ւննե բ րա -
լական կր Համարուին
բրիտանական
կայսրութեան
չորս
Հարիւր
միլիոն
Է"Կ մեր աարագիր
մէկ
միլիոնին
տասներկուքն
ալ չի բաւեր
. . •
Անչուչտ
«յառաջգիմական»ր
մենք
ենք, եւ ոք
թէ անոնք։
՜
ԱՕԱԻ
աէւաւ^ա^^^^էւԽա^աէաԱաաէ^ԹաւաւէԹաէԽ^^^^աաա^աԽււաաաւ»աաաւա>
ԱՏԱՕՐ,
28
ՓԵՏՐ– վեբջին
պայմանամամն
է,
կատարե
լու
Համար
տուրքի
առաջին
առմամեայ
վճարում
ր Լմ է կ երրորգ) : ԱյնուՀետեւ
10
առ
Հա
րիւր
աւելի պիտի վճարէք
է
ԶԻԻՆ ԵՒ ԿԱՐԿՈՒՏ
եկաւ
Փարիղի
մէջ,
կի~
բակի
օր, բուռն
վաթոբիէ
մր վերջ։
՚Օգր
նորէն
սլա յծառացալ
, բա յց կծու
ցուրտ
մ բ կբ տիրէ ա–
ճ/
էն կողմ :
ԸՆԿԵՐՎԱՐԱԿԱՆ
կուսակցութեան
աղգ . խոբ–
Հուրգբ
բացառիկ
նիստ
մր գումարելով,
անՀրա -
էեեշտ չղտալ
անմ իջապէս
մ ասնակց
իլ դաՀլիճին ,
բայց
որոշեց
ուժ տալ Հաստատապէս : Տետոյ
որո
շեց րնտ րական
օրէնքի
բարեփոխում
սլաՀանջել է
՚Բննեց
նաեւ
միջաղւլա
քին խնդիբներ
I
ԱՐԵՒՄՏԵԱՆ
ԳԵՐՄԱՆԻՈՅ
վարչապետբ
ա -
պաՀէէվոլթեան
երաշխիք
սլաՀանջեց
արեւմտեան
պետութիւններէն
,
Հեւոեւեալ
յայտարարու
-
թեամր
, «Ես վճռապէս
Հակառակ եմարեւմտ -
եան
Գերմանիոյ
վերաղինման,
բայց
արեւմտեան
պետութեանց
պարտականութիւնն,
է պա շապանե
լ
ւլերման
դաշնակցային
Հանրապետութեան
Հոգր»
։
Այս առթիւ
Հերքեց
այն լուրերր թէ ծանրացած
են
յաբարե
բութիւններբ
արեւմ տեան
պետութեանց
Հետ :
ԻԱՐԱՏԷԼ
զէնք եւ ^աղմանիւթ
խնգրեց
Անգ–
լիայէն եւ Մ . ՆաՀանղներէն
, բանակբ
ղօրացնե -
լու Համար։
Երկու կառավա
բութիւննե
բ ր
պիտի
պատասխանեն
ՀամախորՀուրդ
, նախապէս
ասլա–
Հովոլթիւն
պաՀանջելով
որ ղէնքերր
միայն պաշտ
պան ո դա կան նպատաէ^ե ր ուպիտի
ւթւ բծած
ուին
I
իսրա յէ լի ղէնքերուն մեծ մասբ գնուած է Զեխո -
սլովաքիայէն
, աբաբեւՀրէտկան
պատեբաղմի
բն–
թացքին։
Մ– Նս՚Հտնղներու
Արտածում - Ներտ -
ծում դբամատունր
անցեալ
տարի
Հարիւր
միլիոն
տոլար փոխ տուաւ
իսրայէլի
, երկրին վեբակաղ -
մ ութեան
Համ ար :
Խ– ՄԻՈՒԹԵԱՆ
ղինեալ
ուժերէն
անջատոլե -
ցաւ նաւատորմ
ր, կաղմելով
առանձին
նախարա -
րութիւն
մբ , ինչպէս կր ծանուցանէ
պաշտօնա -
կտն
ղեկոյց
մր ։ Նոր նախարարն է ծովակալ ի *.
վան
Եումանշեւ
։
Մոսկուայի
«Գրական
թերթ»ին
խմբագրապետ
նշանակուեցալ
թատերագիր
կոս–
տանգին
Աիմոնով,
յաջորգելով
Վ. Երմելովի
։Այս
փռփոխութիւնբ
Հետեւանք է խիստ քննտգատու -
թեանց ;
Մ– ՆԱՀԱՆԳՆԵՐԸ
վար դրին ռումանական
,
Հոլնգարական
եւ պուլկարական
ստացուածքնե
-
բր, արգելքի տակ առնելով
դրամատուններու
Հետ
Ե • եղած
գրոծաոնէէ^-թիւններա
ԸՆԳՀ. ԳՈՐՆԱԳՈՒԼԻ
ՎԱԽԵՐ
Տեղական
թերթերր
էԼբգոէէիչ
տեղեկութիւն
-
ներ կր Հաղորդեն
բանուո րական
խլրտոլմներու
մասին,
որոնք ՀետղՀետէ կբ ծանրանան :
Մ ետաղագո բծական
բանուո րնե բու
գործադուլէն
վեր^
) մ իւս Հաստատութեանց
ա շխատաւո
րնե րն
ալ քուէարկութիւններ
կր կատարեն : Մտսնաւո -
րապէս
մտաՀոգութիւն
կր պատճառեն
Փարիղի
մեթ րոյի եւ Հանրակառքե
բու ա շխատաւո
րնե րբ ,
որոնց
քռլէարկութիւնր
պիտի
վեբջանայ
այսօբ ,
երեքշաբթի : կաբգ
մր շբջանակներ կր վախնան
որ
գործագուլ
յայտարարուի
նոյնիսկ
այսօր։
Ամէն
պարագայի
մէջ, անակնկալներ
միշտ
Հաւանական
են այս շաբթուան
րնթացքին
: Եթէ կտղի,
ելեկ -
արականութեան
եւ փո խագրռւթեանց
բանուոր -
ներն ալ աշխատանքբ
դադրեցնեն
,
250.000
նոբ
րանթոէլներ
աւելցած
պիտի
րԱան
այն
150.000^5՛
էէրայ որ դո րծադուլ
յա յտարարած
են
Փարիւլի
մէջ :
ինչպէս կը յիշուի,
մետաղագործական
բան
ուորներու
դոբծադոլլբ
սկսաւ
Ո՚ընոյէն
,
անցեալ
երեքշաբթի
օր , երբ
30–—35
Հագար
բանուո
րներ
Դ՚"Գրեցուցին
աշխատանքբ
: Թերթերր կր գրեն թէ
19.513
բանո ւո րնե բ թեր քուէարկած
էին ,
7673
Հէ.գի գէմ : Այս դործագռւլբ
ազդանշան
մր
եղաւ
մ իւս
մ ետաղագո բծական
Հաստատութեանց
Հա -
մար։
Ոստ իկէսնռւ թ իւնր Հարկագրուեցաւ
միջա —
մտել,
պարպելու
Համար
գո բծա րաննե ր ր։
Հյար —
ժումր կր ծաւալի
նաեւ գաւառի
մէջ :
^Հ՜ Մեթրո
քի եւ Հանրակառքի
սէնտիքտնեբուն
նե րկա յացուց
իչնե րբ կբ Հաւաստեն թէ ա շխա տա
ւո րնե րուն
90
առ Հարիւրր
Համ աձա
յն են ւլո բծա–
գուլի։
Պետական
սլա շաօնե անե ր ուն մէջ ալ խլբ–
տումներ կը նշմաբուին : Աշխատանքի
Գաշնակ -
ցոլթիէնր
րնգՀ . քուէարկութեան
պիտի
ձեռնաբ–
կէ , եթէ միւս
Միութիւններր
Համաձայն
չբլլան
%
՝^ Սէն - Ժէռմէն - Ան Լէ ի
քաղաքապետը
Լվւարիղեան
շր^ան) , Որ տբ Կոլի
կուսակցութեան
կը պատկանի
, Հրաժարեցաւ
շաբաթ
օր , երբ քա
ղաքապետական
խորՀոլրդր
երկու
միլիոն
ֆրանքի
վտրկ
մ ր քո լէ ա ր կե ց , օղնե լու
Համ աբ
Փուասիի
րան թոէ^ե
րուն ;
Աշխատանքի
Գա էակցութիւն
բ
24
ժամ -
ուան
գո բծա գու
լի Հ րաւիբեց
Մարսէ
յ լի
նաւաՀան–
գստի
բանուո րնե ր ր , խավւտնե
լու
Համ տր
ղինա -
մ թերքի
առաքում
ր գէպի
Հնդկա
չին ;
Լա Ռոշէլի քարափի
բանուռրնեբէն
չոբսր վեց
օրէն
չորս
ամիս բանտարկութեան
գատապաբ -
տոլեցան
, ամբաստանուած
ՐԱալով թէ անարգած
են այն ղինուոբներբ
որոնք
կւբ պաշտ պան
էին շո - -
դենալ
մ բ բեռցնող
նաւաստիները
:
Հիւս իսա
յին Ֆբանսա
յի
Հիւսուածեղէնի
գո բ–
ծա րաննե բուն
մէջ ալ խ լբտումնե
բ սկսած
են :
Միեւնոյն
ատեն
բանակցութիւններ
կբ կա
տարուին
կառավարութեան
Հետ ,
միջին
ելք մը
գտնելու
Համար։
Առջի
օր Հրտմանագիր
մր Հրա —
տարակուեցաւ
, իրաւարար
մ արմ իններու
Կ
"*Գ ~
մ ութեան
մ ասին : Աքս մ արմ իններուն
մ էջ
եբեքա–
կան
ներկայացուցիչներ
պիտի
ունենան
դործա -
տէրերբ եւ բանուորներբ
, նախագաՀռւթեամբ
աշ—
իսա տան
քի նախարարութեան
ներկա յա ցուցիչին :
Կիրակի
օր միջադէպ
մր պատաՀեցաւ
Մի՛––՜
լաթիէռի
մէջ (Լիոն),
զօր– ար Կոլի
Հետեւորդ
ներուն
կողմ է սւսրքուած
ժողուէի
մ բ
առթիւ :
Հեոաղիրր
կ՝րսէ թէ
2^ 300
Հ ամ ա յնավա րնե րփո բ–
ձեցին
խղել ոսաիկանական
շղթան
ճաշարանի
մր
առջեւ
ուր Հաւաքուած
էին ղօրավարին
կուսա -
կիցներբ
: Հարկ
եղաւ ապաՀ ով ութ եան պաՀակ -
ներն ալ օգնութեան
կանչել։
իբարանցումի
պա
Հուն վիրաւորուեցան
չորս ոստիկաններ
եւ փեց
Համայնավաբներ
։Նետոլւսծ
քարեբէն
վիրաւոբոլե–
ցտլ նաեւ Համայնավար
երեսփոխան
մբ, էռոլտի
Հ
Երկու
ցոլցարարնեբ
ձե բ րա կա լո ւե ց ան , րայց
յե
տո
յ արձակուեցան
, երբ Համ ա յնավ ա րնե ր ր ա -
ւլատ ձգեց ին երեք պատանդնե
ր ;
ԱպաՀովութեան
տեսչոլթիւնր
եօթր
թոն
զէնք
ել ռաւլմանիւթ
երեւան
Հանեց
Պարպաղանի
մէջ
(Հոթ կառոն)
, սպանիացի
Հտմայնավարնե
-
րոլ
մօտ։
Զէնքերուն
մէջ
կւսյին
գնգացիրնեբ եւ
ամ էն տեսակ
Հրացաննե ր առատ
ռաղմ ամ թերքով
է
Թերթերր
կբ ղրեն թէ կաաարեալ
ղինա րան
մրն
էր որ կր րալէր վաշտ
մր սպառաղինելռւ
: \ , ո յ ն
աղրիլրին
Համաձա
յն չորս
թոն
ղինամ թերք ալ
գտնուած է ուրիշ ագՕւբակի
մբ մէջ,
դարձեալ
Ա պան իաց ինե բու քով
I
՝^ Զօր • տր Կոլ կր շարունակէ
քարոզչական
պտոյտներ
կատարել
գաւառի
մէջ , երկու
ամիսէ
ի վեր։
թ՛երթերր կր գրեն թէ գեռ մէկ ամիս ալ
պիտի շարունակէ եւթէ շատ լաւատես
կ՚՚երելայ
:
Հիմնուելով
գաւառի մէջ կրած տպաւո բո
ւթեանց
Վրայ, կր կարծէ թէ իբ կաղմ ակե րպո ւթ իւն ր կբ–
^այ
300
աթոո
շաՀիլ
621/
վբայ, եթէ
երեսփ.
լՐ՚տրութեւններ
կատարուին
յառաջիկայ
ամիա -
ներու
լնթացքին
Հ
Fonds A.R.A.M
