Թէհրանի
Հայ կանանց , Բարեգործ
աղան ընկ. Հ.
Բ– Ը– Մ.
,
0՝իաք ել Արռայ,սա
,
Հայ Կին Միոս -
թիւննե
ր եւայլն
յ
Իրանի
մէչ երրեմն
լոյս աեսած
են « Ասագ Ա~
րեւելհան» ել «Շաւիղ»
թերթերր,
իսկ
ներկայիս
կը հրաաարակոլին
Հետեւեալ
սլարբերաթերթերր
եւ թերթերր
: ^
Լոյս,
(գրական
գե ղարուեսաական
ամսաղիր,
խմր
. 0
.
Թագէոսեան
, 5 •
Պօգոսեան եւ Հ • Գրի -
ղ֊որեան) է
Ալիք
աղգային
, գրական
քաղաքական
օրա ֊
թերթ,
արտօնատէր
Տոքթ. Վարգան
Տ՚՚վՀ"՚ննէս–
եան,
խմրաղիր ՏաՏատ
Պօգոսեան։
Երկար
տարի
ներէ ի վեր կր հրատարակուի
եւ այսօր
Պարսկա–
Հայոէն
միակ
օրաթերթն է : Ունի բացառիկ Հա -
բուստ
Աքբակ
մը Հ. Հայաստանի
անկախութեան
ՅՕամԼակին
աոթիւ
է
Ցսւիաւել 1943—44
երգիծաթերթ,
խմր. վա
րած է Բագէն
Միրղայեան
։
Արփի
գրական
ղեղարուեստական
ամսաղիր ,
72
էշ : իյմբագիբ Տ . Թագէոսեան
։
ԱրՍ՚ենուհի ,
գրական
, պատմագրական
եւ
ար
ուեստի
ամսօրեայ
հանգէս
1949
օգոստոսէն
ի վեր։
\6
էշ–. Խմբագիրն է Անտրէ Տէր ՕՀանեան
:
Լուսաբեր,
Հրատարակութիւն
համանուն
րն
կերութեան
1949
Ապրիլէն ի վեր,
մանկական,
պատանեկան
պա
ր բե բա թե
բ թ :
32
էք :
Ջ,ահ,
կրօնական
թերթիկ
հայ կաթողիկէ
հա
սարակութեան
1944—45,
խմբ. Տ– Մ– Հ– ֊
լատեան
՛Սոր էջ
ուրկէ
միայն
երեք պրակ
Հ " / "
"՛ե -
սած է է
Առաւօտ
Նոբ Ջուղայի
մէք, եւ
հակաֆաշիստ
չաբաթաթեբթր,
հրատարակոլած
Թաւըիղի
մէք։
Տպարաններն
են «Գարուն»,
«Փարոս^^Հ^ -
նիւ» , Վերածնունգ»
, «Աոտերն»
:
«Աղբիւր
Ժողովածոյի»
մէք կան մանուկնե -
բու
համար
գրոլթիւններ
, Հին եւնոր գբող^ւերու
,
նաե
լ թարգմ
անութ իւննե
ր %
Տ՛ո քո րգո վ՛՝ տարիներու
լնթացքին
Հրատա —
րIIIկուած
գիրքեբու
ցանկը
է
ԹՈԻՐԲԻՈՑ
ՄՏԱՀՈԳՈԻԹԻԻՆՆԵՐԸ
պիտի
յանգի : Խաղաղութեան
եւկատարեալ Հա -
մաձայնոլթեան
մբ կարելիութիւնը
չենք
տեսներ
գմբախտաբար
; Այսօրուան
ղէնքե բով պատե բաղ–
մր ղարհուբելի
աղէտ
մբ գարձած է եւեթէ օր մր
պատե րաղմ ծագի , Եւրոպա եւ Ասիա
քարուքանգ
պիտի
րլլան , ոչ յաղթողր ոչ ալ պարտեալր պի -
տի կրնան
օգտուի
լ արգիւնքէն : Բաղաքակբթ
ու
թեան
Հետքն անգամ
պիտի
չմնայ։ Ահա թէ
ինչու
նաիսագահ
^բումբն
պէտք տեսաւ
գիմել
ամերիկ
եան
աղգին
խղճմտանքին
, եւ անոր
աբտօնութիւ–
նբ ստանա
լէ վերք հրահանգ
տուաւ
չինել աթօ -
մէն շատ աւելի կործանարար
ղէնք մբ, քրածնա -
յին
ռումբը
ւ
Ներկա
յիս մեծ կարեւորութիւն
ստացած է
թուրքեւամերիկեան
գո րծակցո
ւթ իւն
բ որ կր ձգ
տի պահպանել
խագաղութիւնր
ել
ապաՀովութիւ
նբ Եւրոպայի մէկ մաբղին
մէք։
Գիտէք թէ Ամե
րիկա
մ ի ակողմ
անի
գա շինքնե բ
չի կնքե բ , այլ
բաղմ ակողմ
անի
համ աձա
յնո
ւթ իւննե
բ : Ա՝ իայն թէ
կուսակից է շբքանային
Հ ամ աձա
յնո ւթ իւննե
բու
այս
ինքն թէ կաբգ
մր պետութիւննե
ր իրենց աշ -
խարհ ագրական
գիբքին
բե րումով^
կրնան
ղին -
ոլորական
գաշինքներ
կնքել
իրենց
միքեւ։ Եւ երր
յարձակում
մր գործուի,
մէկր
միւսին
կ՝օղնէ
ինք
նա րեր ա բաբ
։ Ամե րիկեան
կա ռա վա
ր ո ւթ ի ւն ր կ՝ օգ
նէ այսպիսի
Համ աձա
յնո
ւթ իւննե
բ
ստորագրող
սլետութիւններու
եւ կրգիւրացնէ
անոնց գործր
է
Ներկայ
պայմաններուն
տակ եւ աշխարՀագրա -
կան տեսակէտով
Թ՛ուբքիո
յ տռքեւ
գժուա
բու -
թիւննե
ր ցցուած
են , ա յսպիսի
համ աձա
յնոլթիւն
մ ր կնքե լու
համ ար ;
իսկ
մենք տեւական
յարաբերութեան
մէք ենք
ամերիկեան
կառավարութեան
հետ, ոբ մասնա —
լոր
կա րեւո
րո
ւթ
իւն
1լլնծայէ
Թուրքիս
յ ասլահո—
վութեան
, աղատութեան
ել
ղե բ ի շխանութեան
:
Պէտք է համ րե րատա րութեամ
ր քալենք
այս ճամ—
բէն
, եւ բնաւ
շլքենք
մեր գատր» :
Տետո
ք խօսեցաւ
9)ուտթ
՚Բէօփրիւլիւ
, որ ծան
րացաւ
համայնավարական
վտանգին
վրայ եւ տբ–
թնութեան
հ րաւիբեց
աղգն ու պե տ ո ւթ ի ւն ր X
ԶԱՏՆԵՐ
ԳԱՒԱՌԷՆ
ԺԻՐ ԵՒ ՇԷՆ ԳԱՂՈՒԹ
ՄԸ
•՚>1500
է,
բաղղատմամբ
ծնունղներուն
,
մաՀեըու.
\
թԻ*՚Ր չատ վար է :
15 20
տարի առաքուան
եր -
կու
երեք հոգիէ
բաղկացած
բնտանիքներբ
այսօր
5 6
Հոգիի
են վերածուած
Հոս ծնած
ղաւակնե -
րով X
Շատեբ
Հոս ծնած եւ ամուսնացած
ղաւակներ
ունին։
Մինչեւ
այսօր մատի
վբայ կր
համրուին
օտարնեբու
հետ կնքուած
ամ ուսնութ իւննե
ր բx
Ունինք I մարգ,
միութիւններ
Ս.Օ.ձ.
եւ
Ա.Տ.
Ի^. "–
Հ^բոնց
շուրքն է համ ա խմ բո լած
ե բ իտասա րգութ
իւ–
^ • Մրկս՚-քն
ալ միշտ
վեբելքի
մէք են իրենց
մար–
1-ական խաղե ր՛՛վ X
՛ք՛աղա քա կան
կաղմ ակերպոէ
թիւններէն
Հրա -
"րսրակր
վբայ իրապէս
կը ղոբծէ
միայն
Հ Տ ՛Գ ՝
կոմիաէն
, իրբեւ
արթուն
պահակ։
Հ. Տ՛ Գ՛ի Նսր
0 երունգը
նոյնպէ ս ունի
իր մասնաճիւղբ
, խում բ
՛է ը վաո վռ ուն ե ր իտասա բգնե բով , որոնք
ատենէ
ճ Ի Վեր կը Հետեւէին
ծրաղրուած
գասախօսու -
թեանց։
Գլխաւոր
գասախօսն է Հ. Կ–
Տէրմոյեան
որ սիրով
յանձն առած է ա յս աշխատանքբ։
Գրժ–
բաղտաբար
, շատ մբ ծնողներ
չեն օգտուիր պատե–
հոլ թենէն
եյ^ ^ " յ Լ կո՚֊աան որ իրենց
ղալա1
^եբր
յաճախեն
"Հ^–– վա յրեր X
Բացի
գասախօսութիւններէն
Ն՛՛ր
Աերուն
֊ ֊ -
. , ԳՌ
ղարրերարար
հրապարակ
կուգայ
ուրիշ
ձեռ -
իբ
նախաձեռնութեամբ
ր \Տր, ոբթէ նիւթապէս
ել
՚լե րանք
մ ը եգ իրենց
Անգարայի Ադգ– (Յ՜ողովի Փետրուար 16ի նիս
տին, մէջ , արտաքին նախարարը, ՚Սէնմէտտին Սա–
տաք հետեւեալ յայտարարութ-իւնն ըրաւ միջագ -
գային կացութ-եան ւքասին •
« Խտղաղոլթ-եան
յոյսերր ոչթէ աւելցած
,
այլ պակսած
են չափաղանց
, եւ քաղաքական
Հո—
րիղոնր
այս տարի
աւելի
ւքւմսլոտ է :
Մանաւանգ
Թուբքիա
շբքապատոլած
է բաղմ աթիւ
վտանղնե–
րով։
Համայնավաբւււթիւնր
անվերքկր
ղաբգանայ,
եւ փոխանակ
սահմանաւիակուելու
իր
շրքանակին
մէք
, բոնի
մ ի քո ցնե
բու կր գիմէ , ուրի^երր վա
րա կե լու
համար•
Մակի
վեր
քին
վ իճա բանո
ւթի ւննե բէն
յա
յտնի
եղաւ որինչ խորունկ
տնգունգ
մբ բացուած
է
կողմերու
մ իքեւ
, եւ կարելի չէհաշտեցնել ղա -
նոնք։
Զէր բաւեր, Գերմանիոյ
հետեւանքով,
Եւրս
պա
յի մէք գո քացած վտանգը,
այս անգամ
աւելցաւ
ասիական
վտանգը
է
Խնգիր է գիտնալ թէ ա յս կացութիւնը
ինչի
ՎԻԷՆ, (Ցտռտք)
.
Պատեըտղմէն
աւէտք, այս
թերթին
թղթակիցները
աարեղլուխի
առթիւ կբ
ներկայացնէին
իրենց ապրած
ղաղութներու պտտ–
կերբ :
Ներկա
յիս շատ քիչեր կան որ կր կատարեն
նո քն սլարտականա
թիւնր : Տեսակ
.մր
թմ
րութիւն
եւ
անհոգութիւն
կր տիրէ
ամէն ճակատի
վբայ։
Փոխ ուած
են բարքեբր։
Շատերու
Համար
ժամե—
բով պաբասլ վէճ մր աւելի
արժէք
ունի քան փոք–
րիկ
թղթտկցութիւն
մր գրել Հայ թերթի
մր,
վս՚՚ւ
պաՀե լով
Հա յկական
ոգին
այս
օտաբ
ափերու
վրայ X
Պիտի փո րձեմ ամ փոփե
լ մեր գաղութին
ներ
կայ
պատկեբր։
Վիէնր
միշտ ալ եղած է Հայկա -
կան տաք վառտրան
մբ իբ բաղմապիսի
աղղօղուտ
կաղմ ակե րպո ւթիւննե բով եւ կատա րած
գործե -
րով
I
Մեր
քաղաքի
Հտ յերու
թ է ՚ ֊ ր ներկա
յիս մօտ
՚եարկներով
։
Վերքերս
տօնուեցաւ
Փետրուա
թէ բարո յապէս
մ եծ
Համար : ^
Գործօն
կաղմ ակե րպութիւննե բէն
մէկն ալ
կապոյա
Խաչի
մասնաճիւղն
է, իր
40
սանուՀինե–
րով ել քանի
մր տասնեակ
անգամ
ուՀ
ինե
բով
Գաղութ
իս գիտակից
տարրերը
լա յնօրէն կր քա -
քալերեն
իր րոլոր
ձ եռնա
ր կնե րը : Տարեվերքի
իր
երկու
յա
քո րգական
ձեռնարկնեբէն
գո յացալ
մ օտ
50
Հաղար
ֆրանքի
ղուտ
Հասոյթ
մր։
կապոյտ
Խաչը
այս տարի
ունի երեք ղպրոց -
ներ
առանձին
թաղամ ասե
բու
մ էք
,
մ ասնաւո
բ
պատբաստուածլ^լսուցիչով,
ուր կբ յաճախեն ա–
՚-ելի քան
1^0
մանչեր
ել աղքիկներ
,
ծ 20
տարե -
կան : Գասաւանգութիւններբ
կր կատարուին չտ -
բաթր
երկու անգամ , երեկոներր,
բո լո րով ին
ձրի։
Տւ^բեկան՝
Հարիւր
Հաղար
ֆրանքի
ծախք մը
ունի
Կէ^քաղոյտ՜Խ^^չր
իր գպրոցնե
բուն
Համ ար :
^
Հ. Մ՛ Ը՛ Մ ՛ը նոյնպէս
մեր գաղութ ին., ամէ–՛
նէն
Հին կաղմ ակե րպութ
իւննե
րէն
մէկն
է.
Հիմ
նուած
1925/5՛։
իր չ ո ՚ ֊ ր ք Համախմբուած
են Հին ու
նոր անգամնե
բ , կբ ղո րծեն անխոնք
, առանց
մ
աղի
՚չյսփ
շեղելու
՝^րենց
Հ իմնական
նպատակէն :
Վիէնի
՚^Հ՚է»
Ա . Ը, Մ ՛բ մ իակբ
եղաւ
, եւ երրեք
չքշուեցաւ
- Հիւսխսէն
ել. յ,^սբ.ս^|.^^է^՚ժքկ'^ծ
Վոէք^րէն
, քբ ուղիգ
ց ո լած
քո վպա
տ ռե ց չատ մբ կեղծարարներոլ
գի–
մ ակներբ
է
Բանուորական
կեանքր
նոյնպէս լաւ է , բաղ–
գատմամբ
ներկայ
տնտեսական
տագնապին : Շա–
բաթական
40
ժամ կբ բանին , ղրեթէ
բոլոր գոբ -
ծարաննեբբ
: ժամական
վճարումներն
են
60 80
ֆրանք։
Աւելի շատ աղգռւած
են մանր
աբՀեստա—
ւորներր
, մ ասնաւո րապէս
գեբձակնեբր
եւ կօշկա–
կարնեբր
:
Շրքուն
առեւտրականներր
նոյնպէս մեծ տագ
նապ
մ բ կ՝ անց րնեն ներկա
յիս
։ Ունինք
բաղմ
աթիւ
առեւտրականներ
, նպարավաճառներ
,
Հանգերձա–
վաճառներ
, գեբձակնեբ
, կօշկակարներ
, սափրիչ––
<ՏԱՌԱՋ»Ի
ՆԱՄԱԿՆԵՐԸ
(16)
ՄեԼԻքէ՝ Ա՚ԼՏԻԿ(^
Գիմագբութեան
ոչ մի նշան չէր
երեւում
յ
Բայց փաշան
չէր Հալատում այգ
Հնաղանդու -
թեան
, ղղուշութիւնր
Հարկաղրոլմ
էր նրան
են–
թագրել թէ պատրւսսաւում է մի ապստամբու ֊
թիւն
։ Առաքին
պայմանն էր՝ մի երկաթէ
ձեռք
ուղարկել
այնտեղ,
մի ձեռք, որ կարողանար
ճն–
շել,
խեղգել
ամէն
մի ապստամբական
միտք։
ԱյԳ"էԻ"
Ի
^Ի
մարգ կար նրա բանակում ել
կոչւոլմ էր Աուլէյման - Բէկ : Փաշան
նրան
յանձ
նեց
Վաբանգայի
կառավարութիւնբ։
Բէկր մի ղօ–
րաբաժինի
գլուխն
անցած մեծ Հանգէսով
մտաւ
Վարանգա
ել բնակութիւն
Հաստատեց
Աւետարա–
նոց
գիւղում
, ուղիղ
Մելիք - Հիսէյինի տան ղի–
մաց :
Բ"՚յՄ
յաղթողների
րոլոր այգ ցոյցերը
յ ո ւ զ –
մունք
չառաքացրին
: ժ"ղ՚՚վուրդր
անտարբեր
էր ,
արգէն
Հաշտուել էբնոր գրութեան
Հետ
X Նա
տեսնում
էր որ ժաժանակներր
փոխուեցին
: Բարձ–
ԲԻՅ
՚
Մելիքների
տնեբից , շարժում չէ սկսւում
,
իսկ թէ ի^նչպէս
եղաւ ոբ այնքան
յամառ
գիմա -
՚էրսւթի՚նից
յեաոյ
Վարաբաղբ
յանկարծ
քնեց
ու
համաձայնութիւն
տուեց , - գա մի Հանելուկ
էր,
" ^ է
^ Փաքոձա%մ քէ^ւէ^է
ծէ
մի^^ե^
գուբս
ը այգպէս
Հանգարա էր ու անչչոլկ, աՀա
ինչ տեգի
ունե ցաւ Աւետարանոցի
ապարանքում
:
Աննա
խա
թո
ւն ր գ ե ռ արտասունք էրթա -
վւում Ա ելիք - Հիւսէ
յինի գատաբկ
մնացած
սեն–
եակում
, երբ
լուր Հասաւ թէ Թուրքաց
մի մեծ
զօրաբաժին է գալիս
Գանձակից եւ ուղղակի գի-
մում է գէպի Աւեաաբանոց : Աարսափելի
փշ
՚"Ի
մէք
Մելվւքի
այրին
մի Հատ մխիթարութիւն
էր
գտնում
վառ պաՀել
Հանգուցեալի
յիշատակբ ,
սր րութեամբ
կատարել նրա վեր
քին կաակբ : Ան
տանելի էր իբականոլթ
իւնր սղի
մ էք
թաղուած
այրիին
Համալ^, նա կբ խեղգուէբ,
եթէ
չՀասկնար
որ
ինքր պիաի շարունակէ
մեռածի
գործր
X Ա
իր՜
տը շբքապատող
սեւերի
մ էք ղտել էբ մ ի Հալատ
,
որին
ե րկրպագոլմ
էր մ ո լե ռանգո
ւթ ե ամ բ : Նա
սիրում էրընգունել,
որ գեբեղմանը
Մելիք -
Հիւ–
սէյինի
Համար
լոկ մի կայարան էր, ուր նա պիտի
կերպարանափոխուէր
։ Այգտեգից նա անցել է մի
ա շխա րՀ ի , ո բ շատ մ օտ է Վարանգա
յին , եւ աՀա
այգ
աշիւարՀից
նայում է, գիտում թէ ինչպէս
են
կա տա ր ւո ւմ իր խրատներբ ; Աննա - խաթունր
սր–
տով
տեսնում էր նրան
, ղգոլմ էր ռբնա երրեք
,
նոյնիսկ
մի ժամ է լ աչքաթող չէ անում իբ
տունր,
իր երկիբր,
ուստի
տանքում էր իրան որ կարո -
ղանայ
ճշգոլթեամբ
կատարել նրա ասածներբ X
ԱյԴ"էէ"
միայն
կարելի էբ ղբալել
թանկագին
մ ե–
"•ելի սիրտր
եւ կապել
նրան այս տանՀետ
ւ
Եւ աՀա չարագուշակ
լուր - գալիս
են
Թուր–
քերր։
Մելիքի
այրին
մոռացաւ
իր արտասունք -
^երր,
իսկոյն
մարգ
ուղարկեց
իր եղբօր
ետեւից
,
իսկ
ինքր մի ամբողք
գիշեր
կեղեքում էբ իր
ուղե–
^ ո Փ ^–րա.^ ^Բ9Վ
՚^քքի^ք
^
է4քկ –՛
Որքան եւ սրտոտ
լինէբ
Գիղակի
Մելիքի
ք"յրր,
բա յց իբրեւ
կին մ արգ
կռուի
գո բծե
բ ի
մ ասին
Հասկացողութիւն
չունէր։ Եւ երբ եկաւ
Մելիք
Ա—
լանը,
տան քուած
գունատուած
ք՚՚յրր
՚Լ^գե^
նրա
առքեւ,
մի ակնթաբթում
պատմեց թէ իրողու —
թիւնբ եւ իյ է իրան տան
քող
մտքեբր :
Գիղակի
տէրր սաոնասիբտ
, ծանր
մտածող
մարգ էր։ Բայց այս անգամ
իր քբոք աչքին
անՀո
գի ել անգութ
մի մարգ
ե րեւաց , երբ Հանգիստ
լսեց ա յգ խօսքե
բր եւիր գէմ
քին վրա
յ " չինչ
փո–~
վախոլթիլն
ցոյց
չտոլեց։
Աննա - խաթունր վչ -
աի , արտասունքների
լեղուով էր խօսոլմ
, Վա -
բանգան
անուանեց
որբերի
է.րկիբ : Ագաւոբբ
ու -
ղում էր
յ
որ ամբողք
աշխարՀբ
տեգից վեր կե
նա յ ել մ իա յն սաէաւռ րի ցաւը
ողբա
յ : Բայց
Մ ե
լիք
Ալանր ոչ ղարմ ացաւ , ոչ ՛Լի չտ
յա յտնե ց , այլ րո֊
լոր
"վին
պարղ եւ անխռով
ձայնով պատասխա -
նեց .
Գա շատ բնական է • • • Անխելք կը
լինէր
Մո՚-ոթաֆա
փաշան , եթէ ձեռքից
թուրէր այս
յարմար
միքոցը։
Աւան, Հառաչեց
քո
յրր X
Մելիքր
նորից
կբկնեց
իր ասածնեբր :
–
ինչո՛՛ւ չես ասում
ամէնքին
որ գնան,
ք՚՚է^
րը թափուեն
I
|
= Թող թափուեն
՚ ՚ • Ե" ոչ ոքի ձեռքից
չեմ
բոնի ։
Այգ պատասխանր
յուսաՀատական
էբ
այրիին
Համար ելնա այլեւս
ասե
լու խօսք չգտաւ
յ
Այն ժամանակ
Մեչէք, Աւանյէ
շա,րռէձայ/եւ
Հ
Fonds A.R.A.M
