ք^պչեւիկԱեդ
էւնլպհս
կ՚ըՎրքւԱեԱ
ԳԻՏԱԿԱՆ
ԳԱՀՏՆԻ-ԲԸ
Գերմանածին
Համայնավար
՝Բլաու–ղ
Ֆուքսի
ձերրաէլալոլթեան
առթիլ,
Վր Աոնա֊^ի
մասնա ֊
դէա
աշիաաակիցր
/լր րացաարկ թէ
րոլչեւիկներր
ի
՛նչպէս
կ՝րմրռնեն
ղի աական
ղ ագանիքր
՝•
Ռուս
Համ այնսւվա րներր կր յայտարարեն
թէ
« աիեղերական
գիասլթիլն»
չ ՚ չ ա յ եւ թէ Հերե -
աիկոսոլթիլն
է Համերաշխութիւնր
աչխարՀի գի–
աուններռն
միքեւ
:
Պրոֆ
. Բորիս Կեգրով, որ
Հակառակ
կարհիքր կր յայանէր
երր խմրաղրա -
պեան
կր
«Փիւիսով,ար,լթեան
Հարղեր»
պարբե -
բաթԼրթին,
սաիպուեղալ
Հանգիսաւոբապէո
ու -
բանալ
գանոնք, էսկ ակագեմական
Միաին
յ ա յ -
աարարեղ թկ ՀքՀբէշային»
են այդ ղ ագափա
րնե ր ր ։
^Կ՚՚՚յ
.Ա^Ր՚՚՚ղական.
ղիաիլթիլն
, անկախ
քաղաքա
կան ես րնկերային
վարչաձեւերէ
, որու մէք կ՝ապ–
րի՚ե գիաոսւ
՚հներրՀ
Այո ւՏմէնր
^աչիւարՀաքաղա
-
քագիական
չաաախօ՜սութիւն»
են : իրականին
մկ9
երկու
դիաութիւն
կայ, քաղքենի
յեաագիմական
ղիաոլթիլնր,
եւ յաոաքգէմական
աչխաաաւորա
-
կան
ղիաո, թիւնբ
, իք–
ւք իու թեան
ղ իաութեան եւ
ղ իաո ւննե բուն
ե լ
դրամ աա
ի րական
երկիրներու
գիաութեան
եւ դիաուններու
միքեւ
"լինչ
կայ
Հասարակաց
ԱՀա թէ ինչ կր ղրէբ «Փբաւաա^ն
25
Ցուն
ուար \949ին,
«Ընկերվարական
պեաութեան
մէք
գիաութեան
նուաճոլյքներբ
Վլօղաագորհոլին
ի
նպասա
մ ո ղ ո վո
ւր
դին , անոնք կբ ծառա
յեն գար–
գաղնելու
երկրին արաագրական
ումերր
, բարե -
լաւե
լու ա չխա տաւո
րնե
րոլ
նիւթական
եւ
մ չա -
կո ւթա
յին
սլա /մ աններր
: Աչ խա րՀակա/^ւե ր ր ,
լնդ–
Հակառակն
, կր չաՀաղ ո րծեն ղիաոէ թեան
նուա -
ճումնե բ ր րնկեբութեան
մողով րդավար
ումերուն
գ էմ , մողով ուրդին
, բուն ի"կ ՚/ իտութեան
գէմ
պա յքարելու
;
Գբամ ատ իրական
երկ իրներու մէք
ւլ իտա ններբ մեծ մ ասով ստիպուած
են ամ էւնաղօբ
մէ՚նաչնորՀներու
պաչտօնեանԼրր
ղառնալ
: Ա,նոնք
իրենղ գիւտերռվ կր նպաստեն
քախքախելու
աչ -
խատաւո
րնե
րր
, ի նպաստ
դրամ ատէրերու
անլուր
չաՀերուն :
Միեւնոյն
Փբաւտայ*
էլ՚աւելղնէր
«Ցէ՚աա -
յլ իմ ական դիաո
ւթի
լեր
թրծուած
է ատե
լութեան
ղաղավւարով
ղէպի
մարգբ»
,
«ղ
րամաաիրակսւն
երկիրներու
մէք դիտու թիւնր
աչխարՀակա/ական
նախա յարձակման
ղործիքն է ղարձած» :
Մս՚րք"–
եան ա յս արամ ա բանո
ւ թեան
^արՀ
իւ
է որ Մ ոս -
կոլայի
մէք անղաղ տր կր յայտարարեն
թէ
Հիւ–
լէական ամբ «քանգ^ււմի
ղարչելի
ղէնք մրն է Ա–
մերիկաղինեբու
ձեռքին
մէք, իսկ Ռուսերոլ^
ձեո–
քքին
մէք՝ օղտակաբ եւ խաղաղասիրական
զէնք
մր » : "
Որո՞նք
են ո՚րԼմն
ղիտնտկանին
պարտակա -
նո. թիւննԼբբ։
Այն քր
ն) • Միութեան
մէք
կ՜՚ապրի,
՚ղէտք է «սովհտակսն
Հայրենասէր»
մր
ՐԱայ :
Պէտք է խստօրէն
.ղսՀԷ րուոր
ղ
իտ
.յած
ղաղտնիք–
նԼրբ։ Եթէ Հաղորգէ
օ.ո.սրին , մեծ գաւա -
ճանռթիւն
մր ղ ք րհ ած սլիտի
րլլայ
Խ–
Միութեան
դէմ։
Այս
ղու.ո Հա քրենասէր
ղիաո,նին
տիպարր
որ պէտք է ղղուչանտյ
«ամեբիկտղի
լբ,ոե..ներէ »
Հ6ԱՌԱԶ>
իբբեւ պատուՀաս
, ընգՀանրացած
է
չաբմանկարի
ել թատրոնի
մէք։
ինչպէս
կոսաանդին
Աիմոնովի
թատերախաղին
մէք,
Օտարին. ՍՍաւերը
եւ
Բորիս
Րոմաչովյ,՝ « Մեծ Ում»բ որ չաբմանկարի
մէք
կը
կոչուի
«Պատուոյ
Ատեան»ը։
Ս իմ ոնով
ի թատե բախաղին
մ էք ի պատաս -
խան
Տ բուբնյւկոէԼի
,
գմբախտ
գասախօսը
որուն
չիէճուկրն
գաղտնիքը
թռց.,ւցած է ամեբի -
Կ"ԼՅԻ
Ա՚աևս
մը
բոլչեւբկ
Ա՚աքէյեւ, ագգ. .լի -
աութեան
ասպետը կր յայտարարէ
. «Կը կար
ծես թէ աԱ ըող^ ա չխտրՀի
մ էք^ մ բա
յն մաբդկու -
թիւնը
Հ իւտնգութրւննե րէ աղատե
լու
մ ասի՛ն կը
.։ տա&են : Այնտեղ
, իրենց
աշիւաբՀէն
մ էք , Ս .ւ. լ
ք՛տ
վ՚րկութիւնը
լ՚լ՚՚՚^ց
ււուագա.լոյս
մաաՀուէու
—
թիւնն է , անոնք
ամէնէն
սէռաք կործանելու
մա -
սին կբ մաածեն
, մեղ կործանելու
մասին»
:
Այսպէս
, խորՀրդային
գիտնականը
բացաը -
ձակապէս
ւլաղանապ.սՀ պէտք է րլքայ : Պէտք
է
միշտ
՚ լ գ ո յ չ
ը լ լ ա յ ։ Անաց ոբ, կուսակցութիւնը
կը
Հսկէ իր վբայ,
որպէսղի
որեւէ
չփում
չունենտյ
իր օաար
պտշտօնտկղին
Հեա, աւելի
ճիշդ
իբ
Հակառակորդներուն
Հետ .ւրոնք 1լաշփ.ատին
ղը —
րամ ատիրական
երկիրներու
մէք։
Արդ
, ի^նչ պիտի
ըլլա
յ
սլա
րտականութիւնը
այն
Համայնավար
.լիտ.էւնին ոը պաբագանե
բու
բերումով
իր աշիսատանքը կը կաաարէ
Ի) • Ա իու
թենէն
.լուրս : ՚Լերի
ըսուածներէն
կը Հեաեւի որ
կամ պէտք է մերմէ աշիւատակղիլ
քանդում
ի
ղ.ւ բ–
ծի
մր մէք այն գիաուններուն
ղորս ւ^Փբաւտա»
23
Հոկաեմբեր
1949/.
թիլին
մէք կը կոչէր
«յեաա -
ղիմական ա չվսա րՀակա
լնե
բու
վարձկան
ծառա
—
նեբը» եւ «Նիւ
Եորքի
սա կար անին
թո
չակտւոր
ւլորհ ակալ^.ե ր»ր եւ կամ «պէտք է կարելի
ե ղած
ին
չավւ չաա տեղեկութիւն
քաղէ
այս
«չաքէ»ներու
գոբծունէութեան
մ ասին եւ իբ ստացած
Բ ՚ ՚ լ " Ր
գագտնիքնԼրը
Հաւլորդէ Խ–Միութեան
,
«լնկեբէիա–
բութեան
երկիրր,
ուր .լիտութիւնը
կր ծառայէ
մաբւլկութԼան
: Այս գաւլտնի^^երբ
,
Հիւլէական
ըլլան թէ ուրիչ,
միայն
1ւ/• Միութիւնր
կրնայ օգ–
աաղոբծել :
Այս
սկ.լրո ւնքնե բուն Հեաեւած
է
տոքթ •
Ֆուքս : Տոբչավւ
Համ ոգուած
Համ ա յնաւէար
ւք
լն
էր
է
իր երկբորգ
Հայրենիքին՝
Ա^.գլիոյ
տուած
Հալատաբմ
ութեան
երդում
լ. որեւէ
արմէք
չունէր
իր
աչքին։
Արմէք
ունէր
միայն
իր ներքին
երգու
մբ՝
Խ. Միութեան
եւ Աթալինի
։
Ջէր
«գաւաճաներ»
, այլ կը գործէր
իբրեւ
«Հ ա յ րենա..էլ. սուիետ
ւէիա.ււն , ի կողմանս
անՀա–
լատից» :
/ ՚ ^ ւ
իսղճ աՀ աբութ
իւնր
սլիտիծաւլէրմիա յն
ա յն ատեն
երբ կր սկսէր
կաս կած
իլ Համա
յնա ւիա բ
.լատին վսեմութեան
ելԽ • Մ իութեան
մ իքտղդա–
յին քաղաքականութեան
մասին :
Համ ս.յնավար
թերթերր
ոււլեցին
Հաւատացնել
թէՏ՚՚քթ
• Ֆուքս
ինթելիճընսի
.լո րծակա
լ մլն է :
Զա յն կր նե րկա յացնեն
իբրեւ
ուրիչ
՛Բ
րտւչէնքօ
մը.
. . Ց աււաքիկայ գատաւէա
բութ
իւն
ը ցոյց
պիտի
տայ
Տոքթ՛
Ֆուքքսը
իր իսկական
գէմքռէ, իր~
րեւ
մտբքսԼան
ւլիաուն
մր ոբ իր
Համայնաւէարա—
կան
մ ո լեռանդութեան
ամբողք
չրքանին
, բեական
կր ւլտնէր դաւաճանել
իր «դրամ ատի րական»
սլե -
աեբուն
, յօ.լուտ
իբ նաիսլնաբած
Հայրենիքին՝
1Ս ՚
Մ իութեան
։
ՓԱՐԻԶԻ
Հ– Մ– Մ՛Ի
ՄՐՑՈՒՄՆԵՐԸ
կիրակի,
19
Փետրուար,
կէսօրէն
վերք
ղոյգ
օթօքարներր
կը սուրային
գէոչի
^Յ.^Կ \է ^օ\ի
սլատմ.սկան գ.լեակի անաաոներր
ղիմաւորելու
ԼօԱ\՚6շ16ՈՈ6Տ/ք
մար.լիկները։
Արեւը
ղեղեցիկ
ծիծա–
՛լով
մ ը նսաած տնտառաղարգ
բարձունքներուն
վրա
յ , գարնա)։
մ օտալուտ
դալուստր
կ՝աւեաէբ :
Հայ
մարղիկնԼ րր ոգեւորուած
բնութեան
ոսկի
մ սլի ակն , լիաթոք
կ՝ե րգէ
ին
Հա
յ րենա կարօտ եր -
ղեր։
Գարնան
օրերէն
ւիոխ առնուած
այս
ւլԼգեցիկ
օրր
,
մ արղիկր
ե բքանիկ էր բնութեան
Հաբաղատ
ծոցին
մ է ք :
ԱՀա
մ ա րղաւլա չտն
ենք : Մ եր աղաքր
կ՝աճա–
պարեն
Հանոլիլ,
ցուլերու պէս նետուիլ
Հակա.ւա–
կորդին գէմ : ՊաՀեստին
մամը
\4ին գտչտ
ելաւ
ինքնավստաՀ
: Առաքին
յարձակողականբ կատա—
րեղին
մեր տղաքը
: Հակաոակորգին
եօթը
խաղա–
ցողներր
լնկբկեցան
: Ա ե րոնք յաքորղաբաբ
նշա -
նակեցին
Հինգ կէտեր : իքաղր իր
ոգեւորութիւնը
կորսնցուց : Հայ մարղիկը
վեՀանձնութեան
Համա
պատասխան
չգտաւ
անՀ աւա սար
Հակաոակո
րգի
մր գէմ աւելի
անողորմ
Րէլալ :
ԵրԿր՚՚ՐԳ
կիսախաղին
մեր տղաքներէն
երեքր
կամ աւո րա բա ր ղա չտ ր ձդեց
ին : Ե րկրո րգ կիստ -
իսաղին
Հ
՚ Մ • Մ • երկու կէտ եւս աւելցուց :
Հա -
կ.սո ակո րդր (ք,փէնա լթ ի»է
մ ր
մ իա յն օդտուեցաւ
:
քՍաղր ւիեր քացաւ
ԼօԱ\՚€Շ16ՈՈՇՏ/՛
պարտութեամբ
1 ~ \ :
՚-Լերա դարձի
փեցերորդ
յագթան.սկն է ոբ ի–
բար.
.լ
ետեւ կր չաՀ
ի մեր պաՀեստին : Ցաոտքի–
կայ տարուան
մեր լաւագոյն
երիտս.սարգ
ումերն
^
են , բոլորն ալ կայտաո
, թէ ֆիգիքասլէս
եւ թէ ,
բարոյապես
կարգր
Հ. Մ՛ Մ՛ի առաքին
խումբին է,.լատա–
Լ ո ր ի ն
սուլիչին Հետ կր նեաուին
կրկէս,
միաՀա -
մ ուռ
, նե րդա նակ ու անե րե ւակա յե
լի
արաղոլ -
թեաւքբ։
Ոտնաւլնգակր տք ձախ, ետ, լաոաք ցատ–
կռտե լուի ձաի. ծա
յբ կբ Հա.ւնի : Ցակոբ
Հ իանա
լի
Հարուած
ոփ
մ բ
աււաքին
կէտր կբ նշանակէ
:
՛Բի
չ
փերք Վճարում ան քսան
մեթր
Հ ե
ոալո
րո ւթենէ
զօ -
բալււր
Հարու.սծո.ի
երկրորզբ կբ աեւլաւորէ
, եր —
բորզ
էք
ր՝ կե.լրոնի8ակոբը
: Հա կա ռա կո ր գ ին
թսէէիը
կոտրած էբ եւ մեբ էոգաքր կբ տիրասլեաէին
իսա–
գին։
Ա. կիէէԱէխագբ .իեբքացաւ
Հ.
Մ՛ Մ-ի յագ -
թան.սկով
,
5 — 0 ։
Երկրորգ
կիսախազր
սկսաւ. մեր
մարզիկներու
ր
.ոլ
.ւն լարձակոգականուի
: Վ^եցերորղ
նչանակէտն
ալ չաՀ եցան : Հակաո ակո րդր
յուսաՀա
տած
աւք
էն
ճիգ կր թավւէր
զոնէ մէկ երկու նչանակէաով
պա–
աիւր
վ՚բկել։
Հ.
Մ– Մ՛ի մարղիկները
անցան
էւլա չտսլ անո զական
ի : Հտկաո ակորզ ր
դատաւորին
կողւքն.ս կցո ւթեամր
ե րեք
«ւիէնա
լթ ի»նե
րէն
մ իա
յն
մ է կէն
օդտուեցաւ
: Մեր բերդապաՀբ՝
Ցակոբ
.իաւլրի
մ ր արագա չարմութեամ
բ ու
ճկունոլ -
թեաւք բ ե րկուքր
կեց
ուղ
Հանգ իստկ.սննե
բու
բուռն
ծա.իերուն
մէք։
Հ ՛ Ա ՛ Մ– յագթակէոն
6 1։
Մեր րարեկամնե
րր
ի պատիւ
իրենց
երթա–
լո.ի կր ստո
ւա
բանան
,
Հե տաքրքրո
ւթի
էնր Հետ -
գՀեէոէ
կ՚՚տլելնայ
մեր չուրք :
*Լեբադարձբ
գէպի
Փարիզ
աւելի
խտնգաւիառ
էր : Երկու
օթօքարները
լեցուած
մեր րարեկամ -
«ՏԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(12)
Բ՛
-
Բոլորովին
մթնեց
Այմմ
իսօսք
է՚Ղէ՚^է
լինի՛
տուն
ենք գնում :
Նա ճանաւգարՀւււեց
, եւ Գայիանէն ու
միւս
ա՚լքիկները
Հետեւեցին
նրան :
Ընկուզենու
տակ
աւելացել
էին
Հ՚՚բ՛՛ մար -
գիկ՛– Նրանց
ու.լաբկել էր Մելիքի
կինը, որ սաս
տիկ
անՀան.լիստ
է բ իր ազքկա
յ վերաբեբմ
ամ բ :
Մանասբ գ ե ռ չէր վ^րքացրել
մի ինչ որ պատմու
թիւն,
որի մէք յաճախ
յիչլում էբ մի
Աիլլէյման
Բէկի
" ՚ ն ո յ ^ ։
Ե^ա^էպէ"
, Բէկ\ Վաբանգան
չոքած է մի
դաՀիճի
աոաք, ասաց
նա : . Աստուծու
աււաք
ուիստ
ենք արել, որ գե րե զմ ան
չմ անենք
,
մ ինչեւ
որ չխմենք այգ չարագործի,
արիւնը։
ԵԼ
մեր եբկինքբ
իսուլ չէ
՚ այնաեզ
նստած
քԼստուածր
լսում
է. աեսն.ււմ է։ ՛Լայ նրան, ով
մեր
լացով
կ՝ .1 ւ րա խւսնա
յ
. Երբ մտնում ես գիւ–
զը,
մի կարծեր,
Ջալալ - Բէգ , թէ նա միչտ ա
յգ–
ւզէս տխուր
ու տրտում նսաած
էր իր տեզը : Աչ , նա
այմմ է միայն
գլուխր
.լրել մի գտզանի
ոաքի
.սակ––՛ Եթէ Աիւլէ/ման
բէկբ
գայլ է, մենք ներ
ենք
: Շատ եւք տեսել , Լնչպէս ենչ^՚երր պաաա -
ռոտ.ււմ գայլԼն
: Ո՛Լ կար.ււլ է , թոզ իմ խօսքր
Հաս–
ցնէ այգ գագանին։
Զ՚՚ւր է նա կատաղում,
ւլ.ւլբ
է չարչարում
մարդկանց,
որպէսղի
, մենք
ձեւ֊ ֊ից
թույնենք
մեբ գործր
: Ասացէք
նրան ոբ Մանասն
ու
Լւր ղմե րբ չեն ըԿւկճուԼւ , եթէ նո յնիսկ
մ ենակ
Լւրանք
մնան
եր1լնքԼւ տակ :
Նա վեր քացրեց
, Հեծաւ
իբ ձին եւ ասաց
.
Այմմ
էէնանք՛ ես ձե.լ կր տանեմ
մինչեւ
՚լիլղբ :
Ուրեմն
ե՞ս աւելորդ
եմ , Հա րց բե ցԶա լա լը :
Շաա
լաւ ասացԼւր , Բէկ : Ե" Հտ.ւտատ
.լի—
տեմ
, որ Գայիանէն քեգ Հետ կրակի
մէքն էլ կը
գնայ։
^՚արի
ՃանապարՀ
, Լւմ բաբեւնեբը
տարէք
Մելիքի
կնոքը
. . .
Մ .որակր շառաչեց
, ձին թււաւ :
Մ ի ակն -
թարթ
ում
՚իոքրիկ
ձիաւորր
անյա յտացաւ
մթու -
թեան
մէք :
Նա
է լ գնաց գէպի ա յն կողմ
ը , ուր
խենթ
ա՚լքԼ՚կն էր ղնում , ասաց Գայիանէն
իր .լ այետկԼն
:
Բայց
ՄէՀրԼ.ն չպատասխանեց։
Ամէնքը ճա–
նապարՀ
լնկան
։
Եւ Գա յիանէն
մ օտեցալ
իր
մ ի
ընկեբուՀուն
ՄԼ՚թէ՞
խենթր չէ վախենում
, Հարց րեց
նա։
Խենթր չէ .ԼաԼսենում , ուրԼւչներն
են խեն–
թԼ՚՚լ
վախեն.ււմ :
-
Բտյց ես վաԼսեցայ, Աառա,
այնսլէս
Լսեզճ
աղքիկ
էր , ես ամա
չում էինրան
ից :
= Ամ աչո՞ւմ
էիր
. . .
Այն
խօսքերր
՚ ՚ ՚ Նա դմրախսէ\ է ,
մենք \
բաԼստաւոբ
է
\
Գէս
ամ
օթ
չէ :
Բտ
յց ես ամ աչում
էի • - •
Հիմ ա է լ ամա -
*ու։ք եմ
, ո րուԼՀետեւ նա Հ Լւմ ա է լ աչքիս
աււա -
քըն է :
ՄԷՀրԼ՛ մօաեցալ եւ կծու
կերսլով
ասաց
ԳՈԼ
եթեխայ ես . . . աՀա ինչու եսամաչում
է
ինչ որ լինի , ես ուզում եմ մԼւ անգամ
է լ
տեսնել
նրան :
Եւ չես տեսնի
. • . Նա կորած է ծմտէ^եբում
:
Այլեւս
խօսք
չեւլաւ : ՃանապարՀը
կարճ էբ ,
մութը
գնալււվ
թանձբանում
էր : Հեռոլից փալ -
փլեցԼւն
գիւզի
ճրագները
: ի՞նչ էր տանոլյմ
Մելի
քի աղքփկը : Այլեւս
մպիտ չկար
նրա
չրթուն,^երի
փբայ :
Թչուառ
ազքիկբ այգ երեկոյ
բ՛ոց
ՀԷՐ
թոզ -
նում նրան , աանքլոլմ էբ անդադաբ
• • •
Մեր նկարազրածր
1 732
թուական
Լ. Վտբղա -
վառն էր, մ Լւ թուական
, ոբ չաա նչանաւոր
էբ
մանաւանգ
Վ^արէսնգայի
Աւեաարանոց
գիւզի
Հա—
մ ար :
Այգ
մամ տնակ
Ղ,արաբաղր
, ինչպէս եւ Հա -
մ արե ա ամ բ՚՚զք
Անդրկովկասր
, գտնւում էր Աս -
մ.սնեան տ Լւ րասլե տութեան տակ :
Թուրքերր
րո
լո ր ո .էին
ն.։ր նուաճո
.լներ էին
՚ԼարաբագԼւ
կողմերում
: Մի քանի տարի էբ, որ
Պար., կաս տանր գարձե
լ է բ նե լ՛քին
խոո
վոլթ
իւն -
ների
բոյն՛ եւ, օգաուելով
այգ Հան.լամանքԼւց ,
Թուրքերբ
.լ բաւել
է Լւն ամ բուլք Աա րպա տական ր ,
Երեւանը , ՚-Լր ւ
-յ
ս տ ան ր , մինչեւ
Շամ .սխի : Պար -
սիկներր
գԼէմ ադբելոէ
ում եւ մամ անակ
չունէին
՚
րա
յց նրանց
փոխարէն
նուաճոդների
գէմ
զէնք
բաբձրացրին
լեռնցի
Հայերը։
Աիւնիքում
Գաւիթ
Բէկբ եւ *Հարաբազում
Հինգ Հայ մելիքները
արիլ^
նտՀեգ պաաե րազմնե ր
մ զեց
ին , ե րկար
մամ անակ
յազթոգ
Հանւլիսացան,
բայց չկտրոզացան
պաՀ—
պանե
լ իրե ր Լւ նախկին
գրութիւնը
, ա յսինքն
Պար–
սիղ
տիբասլետէԻլթիւնր
:
ԼԷՕ ^
Fonds A.R.A.M
