ՐօււԺ^ քՈ 1925
Տ, 0. տ. 376.։;Տ6
1)Մ6շէ6ա–Բքօբոճէ&ե6 : ՏՇՈ. Ո1ՏՏՃՃ1ձք4
17. ք^Ա6 ՕՅատտաշ - Ր ^ Տ
(13)
Վեցամս. 800 ֆր • , Տար– 1600, արտ– 2500 ֆր–
էտԼյնՕՏ. 1ծ–70
Գ|ւԹ 7 ֆր– Շ.Շ.Բ.է^ՅՈՏ 1678-63
«ա-ճւ 21 ք^7Ո6ք 1950 Երէքշաբթի 21 ՓԵՏՐՈԻԱՐ է
26րդ ՏԱՐԻ - 26« ձա ւ « «օ.6083–Նոր շրջան թիս 1494
ՄԵՐ
ծՕՍ՝քէՀ
հմբս,գէր՝
շ–
ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ԵՐԵՒԱՆՆ է ԻՕՕՈԻՄ
ՇՈՒ՚ԲԸ
Ջէ ՈՐ ՊԻՏԻ
*ՐԿկա
Լր՛"3^ենք
, ինչ որ «կգերապաաում»
Կ՚՚է^Ր
էինք ուրրաթ
օր , Մ • ՆաՀանգներու
առա^ւորգին
նոր
գիւաին
առթիւ
է
ինչպէս
իմացաք,
Տիրան
եպիսկ
՚
անՀրաժեչա
կր ւլսւնէ Հոգեւոր
ճեմարան
մր բանալ
ամերիկա
֊
Հայ
գաղութին
մէի
գոՀացում
աալու
Համար
Հո
գեւոր
պաՀանշներուձ
:
Տարօրինակ
աեսակէտնե
բ ուեի ա յս երիաա
-
սարգ եպիսկոպոսբ,
աւլգապաՀ պանման
մասին։
Երկու աաբի առաչ,
1948
Յունիսին
, իէմրա
-
գրական
մբ Հրատարակելով
իբ պա չտօնա
թե
ր
թին
«Լայասաանեայց
Եկեղեցի»ի
մէչ,
անՀրամեչտ
չէր
ղտնեբ
մայրենի
լեղուն,
անոր տեղ
ղձելով՛
• ՚
ծ՝ի ս ա կա տա
բ ութ ի ւն բ ;
Ամենայն
Հայոց
կաթողիկոսն
անգամ
րմբոս–
աանալոփ
ա յս ե լո յթին
գէմ , սաստ
մ բ
Հ րատա
-
րակեց
վվմիածին»
Հանգէսին
մէչ
(1949
Մտրտ
-
ապրիլ
) :
Անղամ
մբ եւս արտատպենք
Տիրան
եպիս •
կոպոսի
ղրաձ– կամ
թելաղրահ՝
տեսութիւեր
•
— « Հայ • Եկեղեցւոյ ծիրէն դուրս հայերէնի
ուսուցումը անիմաստ է այս երկրին մէջ • առ սւ–
ււաւելն ակադեմական իմաստ մր կրնայ ունենալ,
այն ալ համալսարաններու մէջ, մասնսւդէտներու
համար։» :
՛հեռ չատ
աւելի
վճռական
յայտարարութիւնէ
,մր,
ոբ ափ
ի բերան
պիտի
ձգէր Աիւնեաց
կամ
կտա
ղ անապատի
յետին
միաբանր՛
— « Ի վերջոյ լեղու ըսուածը, որ կերպընկալ
իրականութիւն մըն է, ունի իր կեանքը, յեղափո–
|սութիւնը եւ մահը : Լեցուն ՝,աւիտենական ՜նշմար–
տութիւն մը չէ, թէե ի կենդանութեան կրնայ ծա–
ոայել իբր անդրուվար յաւիտենական ճշմաբտու–
թեանց։ Այս ճշմաբտութեա ւց բուն եւ միակ աղ–^
բիւրը կրօնքն է, ռւ մեր պաւագային, եթէ հեէոսւ–
մոՆտ ենք գտնելու այդ աղբիւրը, միայն Հայ ե–
կեղեցիէն
է ոբ կրնանք
ղայն ստանալ»՛.
Այս
Հոգե րտնո ւթեամ
ր տոգորոլած
կղերա
-
կան
մ ր ան Հուչտ
"՚֊րիշ
Հորիղոն
կամ
Հեռանկար
պիտի
չունենար
, եթէ
ոչ վեղաբբ
եք. տաճարի
մ ր
դմրէթր
:
,
Ն՚՚րէն
Հարցուցէք
թէ ի՛նչ կր բանին
այն վեց–
եօթր
ե պիսկո պոսնե
ր ր , կրկնապատիկ
վարգա
-
պետնեբն
ու եռապատիկ
տէրտէբներբ,
ոբ տեգա–
ւորուաՆ
են Մ ՚ ՆաՀանղ՚եերռւն
մէչ , եւ որոնց
ե–
տեւէն
ուբի^եր
ալ Հասնին պարբեբաբաբ
: Նեբ -
սէն
թէ գուրսէն %
Տարիներ
եւ տարիներ
առաչ,
եբր
թ՝ուրքիա
եր
գտնուէինք.
Հայ կղե րականներ
ր ,
մանաւանգ
ԵՐԵՒԱՆԻ
«Մոլոթով»
Համա լսարանին
բա —
նասիրական
բաժնին
գրական
- գիտական
ամ -
պիռնր կաղմակերպած՜
է Համանուն
խմբակ
մր,
որուն
կբ
մ ա սնա կց ին ուսանողներ
եւ
երիտասարգ
գբողնեբ
: իյմբակր
յաճախ
կբ
սարքէ
գրական
նիստեր , ուր կբ քննուին
երիտասարգ
գրոգնեբու
ստեղհ-ագորհ-ութիւններր
եւ Հայ
գրականութեան
գասական
գորձ^երր։
Այս տարի
քննուած՜
են
Ն՛
Զարեանի
«Հացաւան»
վէպր ,«ՏովՀ
՚Թումանեանի»
Արձակբ»
, ի) . Աբովեանի
«Վէրք
Հայաստանի»ն
,
ել
եօթր երիտասարգ
բանաստեղծ՜ներու
եւ աբ
-
ձակագիրներոլ
ստեղծագոբծութիւններրւ
Խմ բա
-
կի
նիստերուն
կր մասնակցին
նաեւ՝
ամպիոնի
՚Լ՚"Րէէ
պրոֆ. Աբսէն Տէրտէբեանբ,
պրոֆ.
Մ կր–
աիչ Մկրեանբ,
Ա . Բաղեանբ
եւ ուբի^եր
է
Ո՚ՈՒԱ ՄԵԾԱՆՈՒՆ
ԳՐԱԳԷՏ
ԿՈՐ՚ԲԻԻ
գործե–
բուն
Հայերէն
թարգմանսւթեամբ
Հբատարտկ
-
ուած
են «Մ այրբ»
, «Կլիմ Աամգինի
կեանքբ»,
«իմ
Համ ա լսա րաննե
րր»
, «Հէքեաթներ
ե. պատմ
ուածք–
ներբ»
եւայլն
: Վերչեբս
ՊետՀբատբ
ձեռնարկած
է
անոր ընտիր «Եբկերու»
Հրատարակութեան
, տասր
Հատորով
: Արգէն
լո յս է տեսած
Ա • Հատորր,
որ
կր պարունակէ
«Պատմոսսծքնեբ»
, «Ոալլագներ»
,
«Մ ակար Ջուգրա»
, «Յքիա
Գորգիեւ»
եւ ուրիչ
-
ներ : « Ընտիր
երկեր»ու
խմբագրութեան
անգամ
են արձակագիր
Արաղի , քննագաա
ՏովՀաննիս
-
եան ել ոլրիչներ
: Գրքերոլ
գեղաբուեստական
ձե–
ւաւոբումը
ել նկարները
կը պատրաստէ
նկարիչ
կարօ Տիրաաոլբեան
;
ԼՈՅՍ ՏԵՍԱՒ
«Ատալինբ
Հայ
ժողովբգական
բանաՀ
ի ւս ո ւթե ան
մ էի
ժողովածուն
: Գիրքր
ճոր
Ց՚՚յՅ
է տալիս
Հայ ժողովյրգի
սէբր
գէ՚գի
էր
Հանճարեղ
առաչնոբգր»
, խմբագրած
են՝ Հ՛ Մե—
լիքեան
եւ Եգ
- Թոփչեան
:
ք.
ՀԱՅ
ՖՒԼՀԱՐՄՈՆԻԱՆ
1949^5՛
կաղմակեր
-
պած
է աւելի
քան
200
Համերգներ
, որոնց
մաս
-
նակցած
են՝ երգի
եւ պարի
խումբերր
Լանստմրլ)
երգիչներ
, արուեստագէտներ
եւ ուսմունքի
վար
պետներ
: Վերչին
ամիսներոն,
Հայֆիլարմո
-
նիան յատուկ
ծրագրով
Համերգներ
է տուած
չ^տ–
րական
շրչաններու
մէչ, ի պատիլ
Ա. Ա– Ռ՛
Մ՛
Գերագոյն
Աովետ
ի ,լ^արութեանց
%
Տայտագիրնե–
րր կր պարռւնակէին
սովետաՀայ
երգաՀաննե
-
բու
ստեւլծագոբծութիւններբ
, ժողովբգական
եր–
ղեր , ինչսլէս
եւ ագրրէչանեան
, վյւացական
եւ
ռուս ժողովբգական
եղանաէ^եբ
:
ԵՐԵՒԱՆԻ
բժչկական
Համալսարանի
ամ -
պիոններբ
, այս տարի
շարք
մ ը գիտական
ա չխա–
տանքնեբ
են կատարած։
Լենինականի
գործարան–
ներոլ
Համար,
Համալսարանին
օժանգակոլ
-
գեղչուկ
տէրտէրներր»
նոյնքան
կր գուբգռւրա–
թէ^յ^^
պատրաստուած
են փոշի Հաւտքոգ
Ժեքե–
յին գպրոցին
, ինչպէս
ժտմուե
վբայ
Անոնց մէչ
կային
աստիճանաւորներ
որոնք
"՚էՔէ
Մ՚Տ" Կր. թափէ
ին գաստիա րակութեան
Հա -
մ ար , Հոգ չէ թէ
Համ ալսարան
տեսած
չրլքա յին ;
Այսօբ
ինչո՛՛ւ
այնքան
ետ
են մնացեր , փրր
-
կութեան
բանալին
ս^մփոփելով
փիլոնին
ու վե
-
ղարին
տակ
:
ինչո^ւ
Հոգեւոր
ճեմարանի
մասին
կը
մտտծեն
Հեռաւոր
Ամերիկայի
մէչ, երբ խեղճուկրակ
գպ–
րոցներն
անգամ
չեն կրնար
պաՀել։
ինչո՛՞ւ
Հոգեւոր
, եւ ոչ թէ աշխարՀական
ճե–
մ աբան : Ե րկրո րգական
վարժարան
մբ
ա յգ
Հոծ
ել առատաձեռն
գաղութին
մէչ , ուր ոբգինեբն
ու
թոոնեբր
գժուար
կր Հասկնան
Հայրիկին
եւ
մայ–
րՒԿէ^ ւեղոէձ
I
Մ ենք սլատ րան,օներ
չունինք
Ամ ե րիկայի
եւ
Ֆրանսայի
պայմաններու
մասին։
Գիտենք
թէ
ղլուխնեբր
քարին
կր ղաբնռւին
, քիչ–
շատ
գոՀա–
ցուցիչ
արդիւնք
մր ձեռք
բերելու
Համար։
նաներ ։ԱլլաՀվեբգիի
պղնձաՀանքերն
օժտուած
են
օդափոխութեան
նոբ
մ եթոտներով
:
Համ
ա լսարա
նին գասախօսական
կաղմ
ր ,
չրչաններուն
մ
էչ
կաղմ ակերպած
է չարք
մ ր գասախօսութիւններ
:
ԱռողչապաՀական
(Հիգիենա\)
բաժինբ
պրոֆ՛
Հայկ
Մ իրղարէ կեանի
գլխաւո րութեամբ
, ա յցե
-
լած է ԱլլաՀվերգի
, Լենինական
ել ուրիշ վայրեր
:
ԳԵՂԱՐՈՒԵԱՏԱաՆ
ՎԱՑԵէԲ
ՄՐ
^ ,
Գեղաբուեստական
բացառիկ
վայելք
մը եղաւ
Կիրակի
օրուան
երգաՀանգէս
- նոլագաՀանդէսր
,
կաղմ ակե րպո լած
ի յիշատակ
ողբացեալ
Գուբղէն
ԱլէմշաՀի։
կավոյի
մեծ
սրաՀր՜
ամրողիւթեամբ
լեցուած
էր , կեդրոնէն
մինչեւ
վերնատունր
: Մեծ
յաչողութեամր
դո րծադրուեցալ
յայտագիրբ,
որ
^ ՛ ՛ ՛ ՛ է ՜ » »
կաղմ ուած
էր երիտասարռ
ա րուեստադէտ
ին
Հա֊
ԵԼ
սակայն,
պիտի
շաբունակենք
տքնիլ
նոյն
Հ
*
՚ ՛
.Ռ
^ լ
լ , ^
լ
լ
,
=
1, «
/
,
, .^^էէ^
լ , Հ.
տընտիր
ւգոբծերէն
: ՚իանիցս
բեմ
Հրաւիրուեցան
ՀխէւեակաԱ
Վղձաէակը
ԱԹԱԼԻՆ
ՏՐԱՄԱԳԻ՛Ր
է ՎԵՐՍԿԱԵԼՈՒ
ԽՕԱԱԿ
-
ՑՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ.—
ՋԸՐԶԻԼ
Կ՝ԸԱԷ Թէ
ՌՈՒՍԵՐԸ
ՄԱՆՇԻ
ԱՓԸ
ՊԻՏԻ
ՀԱՍՆԻՆ,
ԵԹԷ Մ - ՆԱՀԱՆԳ
-
ՆԵՐԸ ՄԵԾԱԲԱՆԱԿ
ՀԻՒԼԷԱԿԱՆ
ՌՈՒՄԲ
ՋՈՒՆԵՆԱՆ։
Ուոշինկթընէն
Հասած
տեղեկութեանց
Համ
ա–
^ " ՚ յ ե , Հաւանական
է որ Աթալին
նոբ ձեռնարկ
մը
կատարէ
ի խնգիր
խաղաղութեան
,
օդտադոբծելով
արեւմտեան
երկիրներու
միչեւ
տիրող
տարակաբ–
ծութիւններր
ղինարշաւի
մասին
ւ
Այս
Հաւանական
ութեան
առչեւ,
Մ -
ՆաՀանդ–
ներոլ արտաքին
նախարարր
, Պ - էէիսրն
կր պատ–
բաստուի
կարեւոր
ճառ
մը խօսելու
, անդամ
մը
եւս
ել աւե
լի
ոլժղնօրէն
յա յտարարելու
Համ
ար
թէ
ներկայիս
անօղուտ
է մեբձեցման
ուղղակի
փորձ մր կատարե
լ
Մ ոսկուա
յի Հետ
:
Ամ էն պաբաղ ա յի
մ էչ
, խաղաղութեան
խլ^
-
գիրր
էրչ**րէն
կր ղբաղեցնէ
անդ
լե ւս ա քս
ոն
շբչա–
նակներր
: ՀետղՀետէ
կբ ղօբանա
յ ա յն
Հոսանքր
որ
Համ ամ իտ չէ Թրում
լւն - է չիսրն տեսակէտին
:
Ծերակուտական
՚Բոնբլի
, արտաքին
յարաբե
բու
-
թեանց
յանձնաժ ո ղո վին
նախադաՀ
ր կր
թե
լագրէ
ժողով
ի Հրաւիրել
Մ • ՆաՀանգներուն
,
Անգլիո
յ
եւ Խ՛Մ
իութեան
վարիչներր
, խո բՀ
րգակցութիւն
մ ր կատարելու
Համ ար
Հ իւլէական
սպառաղինու
-
թեանց
մ ասին : Եթէ
խո րՀ րգակցո
ւթիւն
ր ձախոգի
,
Մ • ՆաՀանգներր
պէտք է յայտարարեն
թէ
վճռած
են ետ
չմնալ
ղինարշալին
մէչ եւ «երր
աւելի
աղ–
գոլ. եւ խոշոր
ռում
բեր
շինուին
, իրենք
ալ
պիտի
շինեն
»:
Ուրիշ ամերիկացի
երեւելի
մր, Աթէսրն,
որ
նախագաՀական
թեկնածու
կբ
Համ արուի , խնգ
-
րած
է նախագաՀ
Թրումրնի
միչոցներ
փնտռել
,
խորՀրդակցութիւն
մ ր սարքելու
Համ աբ Խ • Մ ի -
ութեան
վարիչներուն
Հետ , ասիական
ել
Հ իւլէա
կան
խնգիրներու
մասին;
՝^ Պ– Ջրբչիլ
իր րնտրակտն
վերչին
ճառր
խօ
սեցաւ
շարաթ
օր , նոբ է ն արծարծելով
Հիլլէ ական
Հաբցբ։
Այս առթիւ
նկարադրեց
Խ -
Մ
իութեան
Հսկալական
ուժբ : ԱՀա
իր խօսքերբ
;
« Որ եւ է ղաղափաբ
ունի՛՛ք
ռուսական
բանակին
ել Մոսկոլւսքի
արբանեակներուն
դին —
եալ
ուժերու
մասին։
Հսկայական
է , եւ շատ
ա -
՚-ելի
մեծ քան ինչ որ կրնան
երեւան
բերել
միւս
բոլոր
պե տ ութ իւննե բբ , իրենք
դիր
ենք
պաշտպտ–
նելու
Հտմար։
Որ եւ է գադավւար
ունի՛՛ք
Ռուսիոյ
օգանաւային
ուժերու
մասին : Վեբչնական
թիւերր
չեմ
ղիտեբ,
բայց ապաՀովարաբ
պատրաստ
ու —
նին
աւելի
ք՛են
25-000
սաւառնակնեբ
; Պիտի
չը
սեմ
մեբ թիւերր։
Վ^տանգաւոր
պիտի
րլլար
րսել։
Եթէ
Մ ՚ նաՀանգներր
մեծաքանակ
Հ
իւլէական
ռումբ
չունենային
եւ սլատրաստ
չրէէային
աշխար–
Հ ի խագաղութիւնր
սլա շապանե
լու , չկտ
յ րան
մ բ
որ
կարենայ
կեցնել
ռուսական
ուժերուն
յառաչ–
խաղացութիւնր
գէպի
Մանշի
ֆրանսական
ափբ
,
ուրկէ
կրնան
ռմբակոծել
այս կգդին , չկտյ
րան
մր , բացի
անշուշտ
Ռուսերու
րարեացակամութե–
նէն , ուղղամ տութենէն
եւ
մ ա բգտս
ի
րութենէն
(ծիծաղներ) ;
Ես անձնապէս
ամ ուր
կաոչած
եմ
այն տեսակէտին
թէ պարտաւոր
ենք գուռր
չփա–
կել
որեւէ
վարձի
առչեւ.
Հասկացողութիւն
մր
վերաՀաստատելու
Համաբ
երկու
բնգգիմաղիր
աշ–
խ ա բ Հնե
ր ո լն
միչել
է
Նտխորգ
վար չապետր
ճարտասանական
փորձ
մլ^ւ ալ կատաբելով,
րսալ.
«Գաղտնիք
մր սլիտի
յայտնեմ
ձեղի : Մենք պիաի
յաղթենք»
: (կ՝ակ
-
նա բկէ պաՀպանողականներու
րնտրակտն
յաղթա
նակին
) :
Պ՛ Պիտօ, կիբակի
օր ճառ
մր
խօսելով
Սէնթ
էթիէնի
մէչ, փափկութեամբ
Հասկցոլց
թէ
^ՐՐ^ԻԼ
սխալ
կ^բնէ , Ֆրանսան
գուբս
ձգելով
Խ՛
Միութեան
Հետ
խօսակցելու
փորձերէն
:
«Թերեւս
պատճառբ
այն է որ նախարարական
փոփոխու
-
թիւններբ
յաճախադէպ
են Ֆրանսայի
մէչ : Ու -
րիշ ատեն՝ Ջրրչիլ
պայքտրած
է, որպէսղի
Ֆրան–
սան ալ մասնակցի
Մեծերու
Խ ս րՀ րգակցո ւթեանց
:
Մեր
ներքին
պայքարներր
կբ
տկարացնեն
մեր
գիրքր։
ԱՀա
թէ
ինչու
դաՀլիճբ
կբ
չանայ
սաՀ–
մ անագ րական
, կանոնաւոր
կառավարութիւն
մ ր
պաՀել
, Հակաոակ
բոլոր
ղ ժո
լար
ութե անց »
ԿէկոՆ զօոսվաէ&եաւՆԱ ^խէդՒդ
վճռտկանութեամր
: կանդ
պիտի
չառնենք
որեւէ
փորձութեան
կամ
դժուարութեան
առչեւ
, ի խբն–
գիր
սերունդի
փրկութեան
:
Մ եր
փ ի լոնա
ւո րնե
րն ու վեղա րաւո
րնե
ր ր ի^նչ
գեր
կր կատարեն
, այս ճակատին
վյւայ։
Ո^ բ
աս
տիճան
կր Հետաքրքրուին
, իրենց պաչտօնական
,
կրօնական
պարտականութիւններէն
դուրս
:
Տխուր
է իրականութիւնր,
մեր
գաղութին
մէչ,
Փարիղէն
Մտրսէյլ։
Մատի
վրայ
կը Համ
-
բուին
րացաոութիւններր
:
էյւատ աւելի
սեւ է պատկեբր
Ամերիկայի
մէչ ,
ուր փոխանակ
եղածներր
օգտաղ ո բծե
լու
, կղերա
կան
ղերարտտգրութեան
ծրաղիրներ
կ*արաճան է
թէ
եբղչուՀինեբը
ել թէ նուագախումբը
(ՐՅՏ<16–
1օսթ
,
գեկավաբութեամր
ՕՀան Տուրեանի)
: Ման–
րամասնութիւններբ
յաիբդով
;
ԾԱՆՐ ԳԱՒԱԳՐՈԻԹԻՒՆ
մը երե լան
Հանոլած
է Լենինկրատ
ի մէչ եւ իրր
200
խորՀրգային
պաշ–
տօնա տա
րնե
ր ձերբակալուած
են ,
մ է^ւ
րլլա
լով
մառեշալ
մր, կավարով
,
Համ աձա
յն
Պեբլինի
«Տէռ Ապէնտ»
լր ագրին
քաղած
տեղեկութեանց
(ամերիկեան
շբչան) : Նոյն
աղրիլբին
Համաձայն,
դաւադիրներր
կուսակիցներն
են կիրովի
(սպան
-
նուած՝
1934^5՛)
եւ կ՝աւղէին
«Մեծն
Ռուսիայ
Հանրապետութիւն
մր ստեղծ՜ե
լ
ԶԱՐՄԱՆԱԶԱՆ
8 ԱՅՏՆ ՈՒ ԹԻՒՆՆԵ
Ր
Խ ո րՀ րդա բանական
քննիչ
յանձնաժողովբ
կր
շարունակէ
իր
ա շիւատանքնե
ր բ ,
լուսաբանելու
Համար
երկու
ղօբավարնեբու
շո՚֊բչ ծագած
խլՐ*–
գիրները
յ
Առչի
օր թերթեբր
շռնդալխց
տեդեկութիւն
մր
եւս
կբ Հաղորդէին
, - Փախստական
Փէռէ
անցեալ
տարի Աեպտեմբերին
Փարիղի
մէչ
Հարցաքննուած
ատեն, րսեր է թէ
1949
յունիսին
500 000
ֆրանք
տուած
է զօր՛ Աասթի
, նոյնքան
ալ ղօր. Ռըվէ
-
ռի՝
«ձեռքէ
ձեռք»։
Յետոյ,
յուլիսին
ալ
500-000
ֆրանք
յանձնած
է ուղղակի
նախկին
նախարար
Լր
^Թրսքէրի
,
500 –0()0. ^ / ՚ ս ՚ ւ ՚ ք
ղ°Ր՛ Ռրվէո֊ի
,
նոյնքան
(՚ԼուրերոՆ շարունակ ութիւնր կարգալ Դ • է|,
Fonds A.R.A.M
