6
Ա
Ռ
ս *
ԻՈՐ1ՐԴԱՅԻՆ ՄԻՈԻԹԵԱՆ ԳԵՐԱԳՈՅՆ 1«ՈՐՀՈԻՐԴԻ
ԵՐԿՐՈՐԳ ՆՍՏ ԱՇՐՋԱՆԸ
ԿՐԹԱԿԱՆ
ԳԱՐԾԻ
ՎԵՐԱԿԱՌԱՒՑԱՒՄԸ
կրթա/չան
զ ո լ ւ հ ի
վելւակառոլցմսւՆ
մա
սիԿ, կ1
.՚ն
>ո1լսմի՝1,
ուււ
,լու,,,հ
Խրսւ֊չչեւ֊ի
նսւ–
մ,,,քլր
իր
Հիմնս, 1լւսն
ւլհԼր,ւվ
Հ
,սլ
.ւսնա–
բեաՆ
Հ
ս,ր յ աՂւ ւ,ւ՚ե
է։
ւ մ
1լե
՚ն ս,
կ
մ ի, եւ. 1ԼԱ
1 —
ռավս,
ր ուիք ե ա՛հ
կոգմ
ից
,
սրււ՚հք
րաււս -
կ,,ւ՚1ւին մեհ՜
յ , , ւ լ ե
լ ո լ մ ՚ հ ե
ր Լւ
չրւսց
,ւ
ւմնե
ր
կաաարելոււյ
յ Լ
, ո է
, յ ,
թէէ||աքւեր
անուան
աաէլ
, ,չն,ււմ
են իրենց
ււ րոշո
լ
մ ն երր Հա -
մւ,,մսւք"վրղ
աէրո՚ե
րէքհարէլմ
ս
,ն
:
Րնչսլկ
ս
ւսր,լէն
մո,անանչել
էինք
մեր
ն ա խ ո ր գ
յօղուահնԼէրից
մ էէլում , ,,,յդ.
քննարկումր
ձեւաԼլան
րնոյթ
չ ի
քլրել
Լ՛ւ
թէւլիսներր
րննուել
ու ^ ։ ն ւ ս ։ լ ա ա ո ւ ե լ Լն
լ՛ալական
ս,,լաս,
Լլերսլով
թէ ԱոսԼլաայի
ե լ թէ ազ–
դա
յ ի ն
Հանրա
սլե ա,,
լ թ իլ՚հնե
ր ի
մամ
ու -
լու
մ
1
Այղ
ամրողք
նիւթ
ր ի նէլաաի
աանԼլ
մենք ի վիճաէլի
չենք
ե դ ա հ
ե լ ոլէւոք
է լ
չեմ
Համարում
: Ա՛եւլ Լւ մեր
րնթէէրցուլ–՛
ներին
Համար
Հեաաքրքրաէլէսն
է այն
քրն–
նարէլոլմ
ր, որ կա,ոարուէդ
է Հա յ ա ս ա ա -
ն,ււմ
:
Ղ՚րա
լիրայ
է լ
սլիաի
ծանրանանք
ւլլի
,ա
ւո ր ա սլէ ս :
հէ րուշչեւի
առաքարէլների
ե լ կե՚նաէլոմ
ի
աւլ
էլա,ւա,իսւ
ր ութ
եան
թկդիսների
քննար
-
կումր
էլաաարԼլ
Լնղսլրո^երի
աեսոլչ
-
ներն եւ ոլսոլցիչներր
, ա չ ա կ ե ր ա ն ե ր ի
հր–
նո,լքներր
, դ ի տ ա կ ա ն
աշիստտու^երր
ե ո–
րաԼլեսւլ
ղիանա
էլաննե
ր ր : Ա րանց մեհ մա
սր
վճււական
կ ե ր պ ո վ դէմ կ ա ր տ ա յ ա
յ -
ա ո ւ ե լ ութամ
ե ա
յ
ուսու
ցոլմից
՚ յեոա
յ
բոլոր
ե ր ի տ ա ս ա ր դ ե ե ր ի
անմիքական
՛եեբ -
դրալմ
անր
արաադ
րութեան
մ կք
(ֆիղի ~
ք ա կ ա ն տշիսաաանք
ձեռնար
կնե
րում
,
դոր–
հարա՚հներում
եւ
էլո լտնաես
ութ
ի ւննե -
րում) ; ԱշաէլեբանԼրի
հնուլքներբ
, գէմ
արտա
յա
յաո
ւե լով ութնամ
եակից
յետո
յ
15
— 16
աա
ր ե կաննե
բին
ուս
ուցմ
ան
րնդ–
Հաա,քան
(միքնակարդի
առաքին
կտապ |,
այն
վւաստարէլոլթիւն
են մկք բերել
, ոբ
ուս
ուցմ
ան
էիա
ղամ
ամ
ա ւ ա ր աումր
էիատ
աէլւլէ,ցոլթ
ի լ ն
էլ ունենա
յ
ե
րեխանԼրի
ղար՚լացմէսն
էիրայ
;
Այսպկս
,
օրինաէլ
,
ոմն
ճ ա բ տ ա բ ա դ կ է ո
Լանդկ
ւլրէէւմ կ
Աէէսկուա
-
յ ի
«ԼիտիրատուրԸայա Գադէտա.
ֆի
ւէկք ,
որ
« 15 - 10 աար1;կան
պատսւՕիների
ււ՚շաական աշյսւսաաԱքը արտադրոՆթեան
Օ՚էջ կը դժու արա ցնի հըիտասաըդնեըի եւ
աղջիկների ֆիղիքական եւ հոգեկան
զաբգացոււքը» :
Աի շարք
էչիանականներ
,
ինչպկս
, օրինակ
, ա
էլա դ ե մ ա էլան
Աեմկո -
նոէիբ
, Ա ոսկուա
յ ի
Համա
լսա
բանի
տ ե ս ո ւ չ
Պետբււէիսկին
,
մ ա ն կ ա
ւիա
րժա կան դ ի ա ո ւ -
թիւննեբի
է ս կ ա դ ե մ ի ա
յ ի
թղթակից
-
ան—
դ ա մ
Արսկնեւր
եւ շ ա տ ուբի^երր
այն
կարհ
իքն են յա
յտն
ե լ որ եթկ ուս
ուցմ
ան
մկք
բնդՀատում
կ ա ա ա ր ո ւ ի
կարելի
պ ի ա ի
չ լ վ ՚ ն ի
ժողովրդական
տ ն տ ե ս ութ եանր
տ ա լ
րարձրռրակ
կ ա դ բ ե բ :
Վեբոյիշեալներբ
յայտարարել
են , ոբ
պկտք է
Հրաժար
-
ուել
բնդՀաաում
աոէսք
բերելոլց
ոչ մի -
այն
ութամեայ
ել
լբի՛–
մ իքէնաէչա ր՛է
ղպրոցի
, այլ նւոեւ այս վերքինի
ե լ բաբ
ձբ
աէլ
էւյն
ուսո
ւմնա էլան
Հաստաւէւոլթեա՚ե
ւ բ ռ ւ հ ^ ւ
միքեւ։
Ամկ1էից
խ ի ս ա
,
սաէլա
յ ն
,
՛լկմ կ էսրասւ–
յայաոէԼլ
Աով.
Աիո՚թեսւ՚ե
Գիաութեա՚հ
Աէլաղ
է. միա
յի նախաւլաՀ
Նեսմէ
ե՚սնովբ
« Լիտերատուընայի Գա գ էաայի »
Գեէլա–
20/՛,
թ ի լ ի
մկք։
« Ժողովրդակաքւ
կըր–
թ ո ւ թ ե ա ն մեր սիստեւ1՚ը ,
դրում է ն՛ս,
վատ չէ––– միջնակարգի շրջանաւարանե–
րը պէաք է հնարաւորույյ֊իւն
ունենան
րուհ մտնելու, եթ-է նրանք
(յանկա1ւում
են եւ ունեն համապատասիւան ընդունա–
կ ո ւթ ֊ իւնն ե ր : Կ րթո ւթե ան իւրաքանչիւ|1
րնթա^աշրջան եւ իւրաքանչիւր աււարկա–
ՅԻ ո ւ ս ո ւ ց ո ւմ ունի իր աոաւել լաւ տաբի–
քը : իմ վարձր ց ո յ ց է աալիս , որ այգ պի–
սի տարիք բա՜րձրագոյն դ պրո ց ո ւմ ու»ա–
նելու համար 1ւանգիսանում է 17ից 22-
23 տարեկան հա ս ա կը։ Ուշ մնա|ու իւյյ։ա–
քանչիւր տարի կորուստ է բնա|սօսական
տեսակէտից եւ մ ե ծ կորուսսւ է պեսւու -
թե ան համար» :
Շար ունա
էլո ւթե
ան մկք
Լւեսմկ եան
ուի
լ։
յա յտա րա րում կ , էէր խրստ
1լէ"րեւոր կ կատարել
ռ ւ ս ո ւ ց ո լ մ բ ,
ւսռան՚յ
բնդՀաաումի
,
« ամէն մարդ գիտ է լ»է որ
քան դժո ւ ա ր է վերստին սկսիլ սովսրե| ,
երր կռրցնոււք ես թէ կ ո ւ գ մէկ տարի »:
՛էքա ՛լկմ կ արտա քայտւէէւմ
նաեւ
Հեոաէլէսյ
I
թէլթակց
ութեամր)
ու ս ուցումի
դեբա -
դնաՀաառւէքին
, ասելոէի
,
որ
«աոաԼՕԱւր
ւփշտ նայսրնտրելի է քան երեկոն » :
Ա յս աո ար
կէէւթ
իւննե
րր
ոււլէԼոսւ՚հ
էւ՛ե
հրուչչԼլի
եւ էլեն տ էլո
մ
ի թկէլիսնեբի մկք
ծ րագրուահ
« բ է ս ր Լ ն ո ր ո ՚ լ ումների
» 1՚ի -
մունք ների
ւլկմ։
Հայաււաանէէէմ
,
րն
լս
կան
ա
ր
ա
բ
,
Հ
Հ ամ ա րձա էլուե լ ա
յէլքէէէն
ՀԼռու
ւլէւաչ :
ի
՛էէ—
է՛՛ր
Կ ՚ ՚ ՚ Բ ^ ի ք
յ՛"յսքնէւէլներբ
րնդ
ւէ
/նյե ՚ են
միքէ,ակաբգ
ւլպբէէցբ
երկու
է՚ռՈ.աք1եր(1
բաժանման
սէլէլբէէւնքբ , ինչպկս
նաեւ
ս՛ -
ռաքին կաապի
աւարտէ։
էլն Լ րին արտա -
էլ րռւթեա՚հ
մ կք նե րղրաւե
լու
սէուէէքար
քլբ
որ ս՛րել է հէրուչչեւր
իլ։ նամակի
մկք ե լ
որ իւրացբել
են էլենտէլոմն ու կառավա -
րութիւնր
այն թկդիսների
մկք,
էէ/։
՝,բսէ—
տաբակել
են նրանք : Կրթական
էլորհի
էիե–
բակառռւցման
Հարցի
քննաբկոլմր
Հ՛։։ —
յասաանում
արտա ւայտուել կ էրս ւՏ * ,՛ ՜
նհբի
ւիոխանակութեամբ
ղ՚դբոցի
•>եա
էլապուահ
այնպիսի
Հսւբցերի
չ ո - ք ՚ ք բ " —
բէէնք առաւելապկո
տեղական
րէ՛ո յթ են
կրում : Այդ Հ"՚ԲՅ^ք1՚9
առաքինբ
լեղու -
՛ների
ուս ուցմ ան Հաբցն կ :
Թկդիսների
մկք այդ
խնդիր
ր առկախ կ
ձդուահ
:
«Պէտք է ուսումնասիրել ա յն
հարցը ,
ասուահ կ թկէլիսնեբի
մկք
,
որ
ծնոզներին իրասււնք արուի վ ճ ոհլ ո ւ , թ է
ինչ
լեցուի դպրոց տալ իրենց երհիյանհ–
րին : Իթ է երեխան սովորելու է այն դրպ–
րոցում. որտեդ դ ա ս աւանգ ումը սսսբւում
է մի ո ւյյե ն ա կ ա ն կամ աւտոնոմ
ոես ֊
պուբլիկաներից մէ կ ի լե(|ուով. ապա նա
րստ ցանկութեան կարաւ է սովորել նաեւ
Ռուասց լեգու : ի ւ րնգհակաոակն , ե թ է
երեխան ւավորելու. է Ռուսական դպրռ–
ցում. ապա կարող է ըստ
ցանկութեան
սովորել միութենական կամ
աւտոնոմ
ո ե ս պ ա բլիկ աներից մէ կ ի լեգուն» :
Ուբեմն
Հէս
յասաանոէ
մ , էէր միոէթԼնաէլան
ռեւ։ ֊
պ ո ՛
բլիէլա
է
,
Ա–ուսէ։։ց
թ ՚ ՚ լ ո ւ ի
՛լ ՚։՛ ս ո։ ւ ա՛էւ -
դ ւււմ
բ
Հս՛
յկական
ւլ
է
։լ ր ււցնե
ր
ւլ
ւմ
էէլէսրաա–
՛լիր
չ ի ւլառնում
, ինչսլէս
նաեւ
Հայերկն
լէւէլէէէի ՝դ
էէէսաէ
անւլ
է։ւ էք
բ չ ի էլէէէոնոէմ
էղաբ–
տէսւլիր
Հայտստանէէէ
մ
ւ լ ։ ։ յ ւ է ւ թ ի ւ ն
ունէ՛ -
ցո՛լ ո ո։ սակէսն
դ ՛ւլ րււ ց՛ե ե բում ;
Ա
իէէէ
թ ենէսկսէն
ր ՚ ՚ լ ւ ՚ բ
ՀանրաէէլԼէոոլ
-
թիւններր
եւ նրւսնց
կ ՚ ՚ ՚ բ ՚ լ ի ն
նաեւ
Հա -
րււ ս լուսն
բ
ղ կմ են արտա
յւէէ յտէէւել
Ա՝։։
լ
սաէլ
լէ,
ւլէէէ
ի ո ւո ո
լ
ց
էէ է
մ բ
«րստ
ցանէլո
է
թ է, ա՛հ »
էլէսբձնելու
ս
/լէլբունքին
: Նրանք
բոլորն
կլ
ա ն Հ ր ա ժ ե դ տ են Համարել
քիուսաց
լ ^ ղ " ՚ – ի
ս լ ա բ ա ա դ իր
ուսուցում
բ ;
Գւս
լ Ո՛Ի Հայերէնի
ռւսուցմ
1էէնբ՝
Հա
բււս–
տանի ո
էէւէէս։
էլան
, աէոբրկ
ք ա ն ա կ ա ն ել քբ–
տական
ղպրռցնեբում
, այդ մասին
կէսբ–
հիքներր
տարրեբոէԼլ
ենւ Ամանք
անՀբէս–
մ եշտ
Լն Համարել
Հա յերէն
լեղուի
ո ւ —
սոլցւււմր
Հա յաստէէէնի
ւիոքրամ
ասն
ու -
թիււննեբի
դ սլրոցնե
բւէլմ
, էսկ
չաւոեբն
կ լ
այն
էլա
րհ
իքն են էւլսէ շասլանե
լ , որ
Հէս
յե–
րէնի
էէւսոլցումր
պ ա ր տ ա դ ի ր
էլաբէէղ
կ
լ ի -
նել
փոքբամասնւ
։է
թեանց
դպրէէցնԼ
բբ
յաճախող
Հայ աշաԼլԼ
բաներ
ի
Համ
։սր
մ ի–
այն : ք՚բականի
մէք խնդ
իբր
վերաբերում
կ
Հայասաանի
ռ ո ւ ս ա կ ա ն
դպրոցնեբին
,
որոնց
մ կք
Հա
յեր
բ
կաւլմ
ում են ա շակ
եր–
տակէսն
80
ա ռ Հաբիլբբ
(«Աով,
Աանէլա
-
վարժ»
թ. Տ) :
Շ՚սա
րնոբոշ
մի երեւոյթ
,
որ
անուշա–
դ
իք
ձւլ
ե լ
շ ի կարելի
:
կ
ու.սա
է՛ ոական
ե
ւ
սլետաէլան
րաբձրաէէաիւճան
պ ա շ ա օ ն ե ա ն ե
—
բբ
է
օրինակ
կրթական
մինիստր
Հք - Աի —
մ
ոնեանր
, կենակէւմ
ի
քաբտ
• Հր
.
Ա ար -
ւլարեանբ
ե լ ա
լ լ ն , ւդ
էււ
շա ՛ւլ ան ե լ են այն
տԼսակկտբ,
որ
Հա/եբկնի
ուսուցէէւմր
պ ա բ ա ա դ ի բ
պկտք կ
լ ի ն ի
միայն
Հայաս -
աանի
, փ ո
քրամ ասնո
ւթ
ե անց
լլ պլ։
ւ։
ւլնե
—
բում
սոէէորող
Հաք
ա
շէէէ
կե
րտնե
բ ի
-> ա —
մար
, ի"Կ Հա քաստէէէնի
միւս
ադղոլթԼան^
քլսլրոցնեբում
« Հ ա
քրեն
իքի
պետւււթեէսն
*
լեւլու
ի
դ ա սա
ւանղ
էէ լ
թիւնբ
պւէէ բէոա–
դիր
յէ՜ Կբթաէլան
էլորհի
աշխատէէէւոբ
-
ների
մ Լհամ
ասնութ
իւն ր ,
դլուխ
ունենա
լով
մ ան
էլա
էիա
բ
ժ
ա
կան
ինստիաէււտի
ւոնօ–
բկն
Լղիրեկաոր)
Հ ա մ ա ղ ա ս պ ե ա ն ր
,
« օ
յ ն
կսւրհիքն
կ
յ ա յ
տնե
լ , որ
Հայերկն
լեղուի
էլ ասա
ւանգոլթ
իւնր
պիտի
էլառնա
յ ւղաբ -
ւոաւլիր
ՀէՍյասաանի
րէէլոր
դպրւէցնեբի
Համար
է
Գժբախտարաբ
,
քաէլթանակել
է
կու —
սաէլցական
եւ պետական
բարձրաստիճան
պւս շ ա օ ն ա տ ա ր ն ե
բ ի տեսէոկկտբ,
որ եւ
սլաշտպանել
կ
Գեր
.
քէ/որՀուրղի
նստա
շբ
քանում
արտա սանահ
իր ճառի
մկք Հա -
ձԱ Ս Ա ՋԳ ԱՅԻՆԻ ԹԷՅՍՍԵԴ-ՍՆԸ
ՄՇԱԿՈՅ^Ւ ՏԱՆ ՚ՍԷՋ
Փարիէլի
Համէսզէլա
յին
ր՚հէլէ, րոէ թ իւնւր
էս։ք
,էւս1լսէն
ասուլիսնե
րւււ շարքի
մ ր
ձեռ–
ն։ս բկահ
րլլ՚՚՚լ՚՚՚ի
ւ
բացում
ր էլս՚տարեց
թկ–
յ՛ս սե ՛լէէէն
էէ
վ մր, Փեսւրէէւէէէր
Ղին,
Շսէբաթ
՛ղիշեր
Մշակոյթի
Տ՛՛՛ն
մկք։
Հաւք
։էւ
։լւլ ո։ քին է
,ւ
Մ ""Կ՚՚քթի
Տուն
• • •
Մ շաէլէէ
լ թէ՛է
յին
ձէ,էւնաբէլ
, Մշաէլոյթի Տան
մկք. . . ։լնւէ։Հււէէոե լի
ե լ
ո
է
ր ։ո ի։
՛էէ
լիւ
է, բէ, -
ւոյթ
ի սէլա էէլկս ;
Աէ,
էսքին
էէէնւլ ամն կ ր որնման
ձե ոնէ"րէլ
մբ կր էլէստարուկբ
"է
յւլ. էլիսս՚լաբա
սրա—
Հ ին մկք
, " ՛ յ ն ալ մ շա էլւււ իւէա յին
մ
իէէւ
—
թԼան
մ ր՝
Հէէէ
մէէէ
լլւ/
"1
քինի
քլ,էղմկ :
էլր
կէէ
ե ո. բէս՚լմ
էէէ
թիւն
մ ր
ւի
ւ։ ւթէս
ց,սհ կբ
լեցնել
սրա-^բ, էէբու
քէ, րմ
էւ է.
թ ի էն բ ասլա —
Հէէէիէէւէսհ
կբ
Ընկ– Պարսալքեան ,
րաւցման
ճաո ով մբ
էղաաէլե րացոլց
մ իւււթ է,ան անէյէ,"էլ
^է
ու
ներկ
էոն
, էէեր
֊,"էնելէ1էի
ւսնոր
էլքաւ,,բէսհ
Ղ ^ ՐՐ I՛ նէղասա
Հա յ
մ շաէլո քթի սլաՀ պէէէն—
մ ան
,
եւ աւե
լցո
լց ՝
«ր
ւէէ
ւա էլէէէն մ ս
՚էք
ւսնւսկ
է ղւսէլրահ
կին մէէբ
լս
"է
ր էսննն է, ր ր , որէէւի–
֊էետե
լ
հրաւլ բահ
է ինք
նււ լ,
էլէ՛ր "լէէէբա
նք
էոսէլ մեր
ւլորհ էէէն՛կ
՛է
I թեան
է,
լ
մս՚նաւէսնգ՝
կր սպասկինք
որ ՛սյս
ւք շւսկո յթի
կեւլբէէնբ
ի էԱէճէոկի
բլլ՚սբ
Հ իւբլնկսւ
լե լ մեդ իր հո
ցին
մկք։
Արճարաններու
մկք
մշակոյթի
ն
՛է
լ ի
րուահ
ղ որհ
,
իբ լ՛՛ւր ք անւէլւոոէե Հ
էււ–
թ իւննե
բն Ոէնկբ : »
« Այսօր
Հ պարտ
ենք ՛ւբ
Ա
շաէլոյթի
Տան
յանձնաիսոլւքբի
աշիւատ,սնքնԼլ^
,/՚"~
քք> էլո ւթե
՛էէէք
լ, ւղսաէլուսւծ
է,ն ե ւ. մենք,
Հոս^
մեբ տան մկք կ ,,ր էլր էլաաաբենք նոբ
շրքանի
բսէցոլմբ » :
« Ուրախալի
լ՛՛ւբ
մլ, էւլնիմ
յ,սյտնել,ււ
ձէ.ղի : Հայ Գրաւլ կ անե բու ք՝ա բե էլամնեբ ր ,
իրե՚հց
ս ե վ։ ա էլան
էէ է
.թի
ւն ր
է, ՛լո՛լ Հա
բիւբա–
ւոր
Հաաոբնեբ
, մօա երկէէւ
միլիււն աբ -
ժ
էէ
էլո ւթե
ամր
կրն
ււ լի
ր է՛ն Հա ւք էԱէլէլ ս՛ յ ին ին՝» ;
Ո բ ո էոբ՚հէլււստ
հ
էս
վ"Ա
Հ ա ր
էէ
ւթ
ի Լնն ե բ :
Աեղանււ՚սլետ
րնտբուեցաւ
բնկեր
Հրանւո
Աաէէ ուկ լ
,
որՀաւք աւլւլա լին ի
Հ իմնէսրքլոլ -
թեան սլաամականր
լ՛նե լկ յեաէւյ,
էլբ յի շէ
անէէւն՚եերր
Ոէլբէսցեէսլ
ՀիմնէՈէլիբներէէւն
ււլ
1լ՝ո
.է
.Լլցնէ,
« էքբեսէււն
աաբի՚հերի ի ՛իեր
Պկյր՚՚ւթի
Փալանձեան
ճեմ արանբ
մեղի
էլւէէ աա
յ
՝,այկաքլան
"՛լի՛՛՛ի
էլբթէւլահ
րաէլմէոթի՛. է,–
ր իտա
սար
էլն
Լ
ր
,
էլլւիժ ա էլա՛հ
մ շա էլն է, բ է
՛ւ
մ
տէսլո
րաէլա՚ենհբ
՝» ;
յաստանի
պատգամաւոր
Հր - Մարւլոէբ
—
եանբ
(Հայաստանի
էլէէմ էլոլւ՚ի
էլենտէլոմի
քէ"րտուգաբ)
:
Նբա ճառբ
լեգունեբի
ուէէուցմ
<ււ՚)ւ ա —
ռանձին
Հ ետաքրքբաէլանութիւն
է ն1քլէէլէս–
յացնում
մ անա
լ ւէէ՛Կւ
լլ երբ այն
~,է1է
։քեէէւս —
տում
ենք ա յն ե լո յթնե րի Հետ , որ
նււ
յն
Հաբցի
մասի՛ե
ոլնեցԼլ
են
Վբասաանի
պատգա
մ աւէէբ ներր՝
ի. Գոլփձկն
եւ ի. Ա^
բ՛ս
շի ձ էն %
Ա–
հէՈՆԳԿԱՐԵԱՆ
ւՍՅԿՍԿ ԱՆ Ա Ն Ո հ Ա ա Կ Ո շ Ո հ մ Ա Ր
ՌՈՒՄԱՆԱԿԱՆ
Տ ե Ո - Ս Ն Ո Ւ Ս ե Ր Ո հ
մ է Ջ
Տոյց
տուինք
Հայ
գաւլթականութեան
պատմ աէլան շբքանակր
մեբ եբկբին
մէք։
՚Լերլուհեցինք
յետոյ
«Հայ»
ադգանունէն
շինոլահ
տեղանոլններր
թկ՛
Մոլաո՚Լայի
եւ թկ՛ Մսնթենիռյ
ո ւ
Թ րս^ս է լ՛իան իո
յ
մկք,
էիԼ
րքա ցն
Լ
լո
էի
Հայկական
Լլարգ մր
արմատներկ
Լլա
ւլմ ուահ
եբեք տեգանուն
—
ներոէի,
ինշպկս
են Գսէնւլուբ
, կայտառ
եւ
1Սոպան :
Ներկայ
յօդուահ
իս
մկք
կ
՛՛էէ
ււլկ
ի
քննե
լ
շարք
մբ
տեդււ/նէէէններ
, էլաղմ ուահ
Մ՛՛լ -
աէէ էիա
Հաստա
աէէ
լ
ահ
կաբւլ
մ ր
Հտ յե բու
լ^տանեէլսէն
անուններով
, ինշպկս
Հան -
ք ոյե ա ն, ՚ք-ամարգան 5 Գալեան
եւ
կ ո յ -
լ ա ւ ։
Ցիշենք
,
էւր
իյաշիկ
ՀանքոյԼան
մբ
1521^5»
չի՚նեց
Աոլչաւայի
Ա. ի/աչ
եէլեւլե–
ցին : ի ր անունբ
, ՚Բբիսաեա
Հանքօ կամ
Հրնքոլ
(Հանքոյի
ռումանաէլան
ձեւբ)
կ՝երեւի
Մ ոլտոէիական
վաւե րաւլբե
բու
մէի
Ո՚^րԻշ
Հրնքոլ
մբ յիշուահ է
1517^
մէկ
ւԼաւերաղրի
մէք,
իբրեւ
Աուշաւայի մէք
Մեհն
Շթեֆանի
գ. մատռուակ ; Մատրռ—
ուակ
Հանքօ
մլ^ ալ կ՝երեւի
1528/՛
մէկ
վաւեբադբթն
մ էք • սակա
յն կբ
դտնենք
նաեւ
մեհ Հողատէր
Հանքօ ,
1479
թուա
կան ին պատ
կանո գ վաւերագ
րի
մբ
մ էք ^
իսկ
1488^5՛՛
իբրեւ֊
Հըն ք ը ռ լ ց
կալուահին
սեփականաաէբ
X ի"ա շաՀեկան է այս
տեգանուննեբոլ
պատմութիւնբ,
բայց
չենք կրնաբ ներկայացնել
զանէւնք
մանբա–
մասնօբէն
սոյն
յօդոլահին
մէք։
1528ի
վաւեբաղրին
մկք էլր խօսուի
Փեթբուս
Իիառել
իշիսանին
կոդմկ :
Հընքը ո ւ ց ի
էլալուահին
հաիսոլ
ել ու մա —
սին , որ ս Լ փա կանութ
իւնն կր Մ ա րի"՛
յի
եւ Փեթրիքայի
, ղաւաԼ^եբր
մաառէէ՛
ակ
Հան
քո
յին ։
կբ ւլտնենք
նաեւ
տեղանունն
եր՝
կաղ -
մ էէւահ
միեւնո
յ ն
ան ունկն , սակա
յն ,
էւումանաԼլան
եշթ
յետադաս
մասնիկւէէի^
,
ինշպէս,
Հ ը ն չ ե շ թ , Հըն ց ե շթ : ՚
Հբնշեշթ
մր
էլայ մոլաոէէական
՝,անրասլեաութեան
մէք,
իսկ Մոլտոէլւսյի եւՄռւնթենիոյ
մկք
ունինք
Հը ն ց ե շ թ ,
ինչպկս,
օբինաԼլ,
Մ"լ–
աՈէէա յի Ա ռւչաւսւ եւ Թեքռւշ
ոա
յ էւննե -
րւււն մկք,
յեէոոյ
Արճեշի
մօտ՝
Մունթե -
նիոյ
մէք
Լներէլայիս
չենք
էչէոներ
, սա —
կա^
, ՀԸ^Օ^շւ^
աեդանոլնբ
աբձանւսէլրբ–
ուահ է Մ ունթենիո
յ մ կ ք ) :
Մ ո լտռւիա
յի
մկք կր
գտնԼնք
եէսեւ
Սլոպոգիա Տ ընց ե շթ
դի՚-՚լր՝
ՏորոՀօ
ռայոնին
մկք։
Ուրիշ
տեէլանուն
մբ կադմ ուահ
կ
Գալ—
եան
բնտանիքի
անանկն : Աոյն
անունբ
քլ երեւի
1488^
մէկ էէաւերաղբին
մկք,
որ
մ կ
քլ եզրակացուի թէ Գալեան
տզզա
էլանն
է
Փւսն Հանք Ո յ ի ,
իսկ ուրիշ
էիաւերազբէ
մ բ , ոբ կր կրէ
1480
թուականր, կր Հաս–
կրցուի թէ ան բնիկ
Աքքեքմանցի
է ։
ք՝այց
Գալեէմնի
առաքին
յիշատակաթիւնբ
կ
՝երեւի
մինշեւ
իոկ ԺԵ • դարու
"կի՚լբըէ
երբ
վաւերազրի
մբ
մկք
կր
խօսուի Աք ֊֊
քերմ անցի
Գա
լ ե ան
ի մ ր մ ասին :
Ֆր •
Մաքլկր
Գալնիկ
Հա յբանուան
ՀԼտ
նէւ յ -
նացռւց
Հայ անուն
մր։ Ես
էլենթադրեմ
թկ
Գալեանի եւ Գալնիկի
մկք, որ մոլ -
տաիակէւ
/ե
ւիաւե րազրե
բու
մկք
յի շա ահ կ
իբբեւ
Հայ,
՛լո յութիւն
ունի
Հ ասարակաց
արմ ատ
մր։ Այլապէ ս , Մ •
՚Րոսթրքեսքռլ
իր
^Մ "լտոէիաէլան
էէաւե
րաւլբե
բ
նախքան
մ՚Լհն
Շ թեֆան »
զ որհին
մէք էլաբտա
—
յա
յաո
լի ի
նւգասա
Գալեանի
՝,ա
յկական
հաէլման
: Այս
նկաաոււքնԼրր
զիս էլր մէլեն
տեսնել
Պոթոշան
ռայոնի
Գալեանըուց
դիլ՚չբ,
ինչպկս
ե ւ
Գ ա լիենեշթը
(Պաքր -
ու)
, Լլադմոլահ
միեւնոյն
անունկն
,
ե շ թ
յետազաս
մասնիէլով
,
Հայէլական
հագոլ–
մով
աեզանէէւննԼր
, առաք եկահ կարդ
մբ
Հա
յ
բնաանեկէսն
անուննեբկ
:
Պկաք
կ
նշել
թկ
Գըլին ե շթ
անունով
զէւղր
,
Լլերեւի
գեռ ԺԵ -
գարուն,
էսկր
Գալեանըու ցը
ԺՋ - դաբէէլն
։ Երկուքն ալ կ՚երեւին
յե -
աազայ
գաբերուն
Գըլին ե շթ
ձեւին
աակ։
Ուրիշ տեգանուն
մ ր ն կ նաեւ
՚ք^ըմըր -
գանի,
Մոլաովայի
Ֆբլթիչեն
ոայոնթե
մկք եւ
՝ք^ըմըրգանա,
Օաշ
ռայոնին
մէք ,
Թբանսիլվանէոյ
Հիւսէսայէն
կո՚լմբ
:
՛Բ"՛–
մ ո է ր զ ա ն
մ ր , Աուչաւացի
Հ՚ոյ ,
կ՝երեւի
էիաւեբաւլբի
մբ մկք,
որ կր կրկ
10
Ցուն–
ուար
1451
թուականր
, յետոյ
1457^
մկԼչ
՚իաւեբադրին
մկք, Աեծն
Շթեֆանի
ժա–
մամանակկն
ւքնացահ
: Շս՚՝՝եկան է
նչեէ
այն
իրողոլթիւնբ,
թէ Օաշի
բնաէլիչներբ
զիւ՚լր
կ՚անուանեն
՚ք^ըրմըգանա
եւ էւչ թէ
սլա շաօնա կան անունաի
փըմրրգանա :
Ա"–
կէ կարելի է Հետեւցնել, թէ
՚Րամարզան
Հայուն
անունր
էլաէլմոլէսհ է « Բրրմբզ >
բառէն : կրնանք
Հարց աալ , ինչպէ՛^
՛է
՝Բա–
մարզան
անունր
քլր ՝,ասնի
-•,իւս
իէէսւ
քին
Թբտնսիլվանիա
, թկեւ
անււլան
տկրեբբ
քի
շուահ
են
պւսէոմ
ականօրկ
ն Մ ոլաո ւէա լի ^
մէք
՝• Գիաենք
, ււր շաա
մ ր Հէէէրուսէո Հա–\
յեր,
ինչպկս
Հուլոլպկյ
, Շիատսլկյ Աու -
չաւայկն
մեկնե ցան
՚լկպի
ԼեՀասաան ,
1 470
թու
ին
, ուր
Հէէւ
ոտա
աուե ցան
նւսե
ւ
աւելի
ուշք
Ժէ • ղաբուն
էլէսմ
նււյն
/ ՚ " 4
ԺԸ՛
ւլտբոլ
ոկիզբբւ
Աաշի
բնակիչներուն
մասին
յայսքնի կ, թկ իրենց
Համար
ոէն–
Հրաժեշտ
ապրսէնքնԼրբ
էլր ւլնկին
Հ ա յ
վ աճառա
կաննԼ
ր կն
, եկահ
՚Բար,իաթԼտն
լեոներոլ
միւս
էլալմկն,
Լեմպերկէն
^
Ա տանիս լա լութն
, Հուսթկն
եւա
քլն : կ
՝էււ—
Դէի
յէԺւ
^ " ՚ ե ւ
Կոյլաւքա
(Աքքերմանի
մօա) եւ
Կարապետքա
(Պենաերի
մօւո)
Հայկաէլան
էլէլգեբոլ
անուններբ
:
(5 Շար–)
ՓՐՈՖ
. ՎԼԱՏ
ՊԸՆԸՑԵԱՆՈԻ
Fonds A.R.A.M
