2
        
        
          Յ Ա Ռ Ա
        
        
          Ջ
        
        
          ՆՈՐ ՊԱՅՔԱՐ
        
        
          ձԱՅԿԱԿԱՆ ԴԱ ՏԻՆ ԴէՍ՛
        
        
          գ.
        
        
          Ընգքէւնինք
        
        
          , որ Հայոց
        
        
          աղսւաագրական
        
        
          շա ր<ք–մա՛ս ղանաղան
        
        
          շլւիաննե լւուե ,
        
        
          Հա
        
        
          յ
        
        
          ժողովյււրդէ
        
        
          լասաղոյն
        
        
          ղալա1լներր
        
        
          մաս
        
        
          մ ր
        
        
          րայց ոշ Ր՚՚է՚՚րր
        
        
          ^
        
        
          Հ ՚ ^ Յ Ժւ11լ11—
        
        
          վ րդի անկաշսւււ բարեկալքը նկաաած են
        
        
          ոուս մ ե ծ ե ւ ագատասէլւ ժողո վ ո ւր դը ե ւ
        
        
          իրենց լուսավաււ հայե ա ցքը յա ո ա ծ են
        
        
          դէսյի Հիւսիս , դ է պի մ ե ծ Ռուսաստանը» :
        
        
          Այս
        
        
          ՀասաաաոլմնԼրէն
        
        
          աւելէ
        
        
          կարեւոր
        
        
          է սակայն
        
        
          սչարղել ք)–ուսաստանէ
        
        
          եւ էր ա—
        
        
          զաաասէր
        
        
          մողաէոլրղէ
        
        
          փոէւաղարձ
        
        
          ղնա
        
        
          —
        
        
          Հաաանքն
        
        
          ու վեբարերմ
        
        
          ունքր
        
        
          Հա յու -
        
        
          թեան
        
        
          եւ էր աղաաաղրական
        
        
          շարմումնե—
        
        
          րուն
        
        
          Հանգէսլ
        
        
          %
        
        
          Այսմ աս էն , րնգՀանրապէս
        
        
          ղուսպ են
        
        
          մեր
        
        
          ՀամIIIյնաւէարներր
        
        
          : կապանքէ
        
        
          աակ
        
        
          աոնոււսհ՜ են անոնց
        
        
          մէաքն
        
        
          ու էւօսքր :
        
        
          ք՚րենց
        
        
          անմէիական
        
        
          պա րաա կան ութ է ւնւե
        
        
          է Ո՚ուսասաանր
        
        
          մաքրել էր րոլոր արաա—
        
        
          ներէն
        
        
          :
        
        
          էւ մ էամ ամանակ
        
        
          զայն ներկայա
        
        
          —
        
        
          ցնել որպէս «մէակ անկաշառ
        
        
          րարեկամր»,
        
        
          Հս՚յ
        
        
          մոզովյււրղէ
        
        
          եւ էր
        
        
          աղաաաղրական
        
        
          պայքարէն
        
        
          :
        
        
          Այս
        
        
          գմուարէն
        
        
          փորձն է
        
        
          ,
        
        
          որ կր կաաա
        
        
          րեն
        
        
          անոնք : Օգաաղորհ-ելոփ
        
        
          էրենց յա -
        
        
          աու կ րոլոր
        
        
          մէիոցներր
        
        
          , գէաակցարար
        
        
          կր
        
        
          քօզարկեն
        
        
          քէո ւսա ս տան է է րական
        
        
          դերն
        
        
          ու
        
        
          վե րաբե րմունքր
        
        
          մեր
        
        
          աղատաղրական
        
        
          շարմ ումնե բուն եւ Հա յաստանէ
        
        
          մ ասէն
        
        
          I
        
        
          ճէշգ է, սբ քհ
        
        
          "
        
        
          ՚
        
        
          ս ա ս տ ւսն ր երբեք ան —
        
        
          սաաբբեր շէ եղաե
        
        
          Հա յաստանէ
        
        
          Հանգէպ
        
        
          ՚.
        
        
          Գարերէ է վեր անեբազահ՜ է տէր ւչա
        
        
          ռ -
        
        
          նալ
        
        
          մեր
        
        
          Հա յբենէքէն
        
        
          , զայն կցելով
        
        
          էր
        
        
          րնգարձակ
        
        
          կայսրութեան
        
        
          :
        
        
          « Հայա ս ա անր՛ աոանց
        
        
          հ ա յո ւթ ե ա ն 3>
        
        
          յսաակութեամր
        
        
          կ՝տրտայայտէ
        
        
          քհուսաս -
        
        
          աանէ էբական
        
        
          շաՀագրղռութէւնր՝
        
        
          մ
        
        
          եր
        
        
          եր կրէ Հանգէպ :
        
        
          կողակներու
        
        
          տեղալորման
        
        
          հ-րաղէրր
        
        
          նո–
        
        
          բաղաա
        
        
          Արեւելեան
        
        
          Հա յաստանէ
        
        
          մ էի
        
        
          1827էն, Ալաշկերաէ
        
        
          մէի՝
        
        
          առաիին աշ֊
        
        
          թտբՀամարաէն
        
        
          , գործնական
        
        
          աբաայայ -
        
        
          տոլթէւննեբն
        
        
          են այգ քաղաքական
        
        
          գաւա—
        
        
          նան
        
        
          քէն
        
        
          է
        
        
          1<)բգ գարու
        
        
          սկէղբէն
        
        
          մէնչեւ
        
        
          19ՈԷ
        
        
          Փե–
        
        
          սարուարեան
        
        
          յեզափոթութէւնր
        
        
          , Հայտս -
        
        
          ատնէ Հանգէպ
        
        
          ռուսական
        
        
          քաղաքակա -
        
        
          նութեան
        
        
          ա յգ
        
        
          Հ էմնակտն
        
        
          գէՆր
        
        
          մնաց
        
        
          ան–
        
        
          փոփո թ :
        
        
          Հաւաաարէմ
        
        
          եւ Հեաե լողա կան
        
        
          ա
        
        
          յգ
        
        
          քագաքականութեան
        
        
          , ան երրեք եւ ոչ մէկ
        
        
          ձեւով
        
        
          օգնեց
        
        
          Հա
        
        
          յոց ազատագբական
        
        
          չար
        
        
          ժումներուն :
        
        
          Տեւականօրէն
        
        
          ձտթոզեցոլց
        
        
          ք^արենոբո -
        
        
          գումնե
        
        
          րոլ ծրագրէ
        
        
          գո րծ ագբ
        
        
          ութ էւնւ ր ՚.
        
        
          Ա էնչեւ անգամ
        
        
          քաիալերեց
        
        
          Հա
        
        
          յկական
        
        
          կոաորածներր
        
        
          է
        
        
          Ցտրակտն
        
        
          կառավարոլթէւնր
        
        
          , կը գրէ
        
        
          Լէօ
        
        
          , այլեւս
        
        
          աւելորգ էրՀամարում
        
        
          թր -
        
        
          զենէ է տերեւով
        
        
          ծածկել էր րդէբչ
        
        
          մեր -
        
        
          կութէւնը։
        
        
          Ա՛էն չեւ
        
        
          ս/^ս նա ծ ա ծ ուկ իյրա–
        
        
          խուսեւ է ր Սուլթանին դիմաղր ե լ Ա նղլի ա ֊
        
        
          յ ի պահանջներին հայկական հարցի մէ ջ ,
        
        
          իսկ ա յ ժ մ յսրախուսում է բ նբան կոտորել
        
        
          Հ ա յ ե րին :
        
        
          . . . Ա-ոլսաց
        
        
          ղեսսչւսն
        
        
          (Պ՚՚լսոյ)
        
        
          ՝1յելէգո–
        
        
          ւքր չա րուեակ
        
        
          ասե
        
        
          լէս է եղել Ապտէլլ
        
        
          Հա–
        
        
          մէտէն
        
        
          կոտորեցէք
        
        
          , ձերգ
        
        
          մեծութէւն
        
        
          , կո
        
        
          աո րե ցէ ք • • •» \Գ • Լ • «Հս՛ յասաանր
        
        
          եւ
        
        
          Հայ Գատր»)
        
        
          ;
        
        
          Արեւելեան
        
        
          Հտյտստանէ
        
        
          Հայութէւնր
        
        
          էր
        
        
          կարգէն
        
        
          անմասն
        
        
          չմնաց ք)–ուսական
        
        
          էչ -
        
        
          թանութէւններու
        
        
          ուզզտկէ
        
        
          եւ
        
        
          անուղղակէ
        
        
          ճնշումներէն : - Հայկական
        
        
          ղպրոցներու
        
        
          փակման
        
        
          , եկեղեցական եւաղղա
        
        
          յէն
        
        
          կաւ֊
        
        
          ուածներու
        
        
          գրալման
        
        
          ձեոնտ
        
        
          բ էլեե ր ր , էի -
        
        
          մէածնէ եւ Ամենայն
        
        
          Հայոց
        
        
          կաթոզէկոսէ
        
        
          ղարաւոր
        
        
          է րաւո ւնքնե բու
        
        
          ստՀմտնափա
        
        
          —
        
        
          կումն
        
        
          ու Հակակչէռր
        
        
          վերիապէս
        
        
          , մէիցե -
        
        
          ղայ
        
        
          էն կոտորածներու
        
        
          ոճբայէն
        
        
          ծրաղէր -
        
        
          ներր,
        
        
          յսաակութեամ ր կբ ^չգէէն
        
        
          ռու —
        
        
          սական
        
        
          քաղաքականութեան
        
        
          ձղաոլմներբ
        
        
          :
        
        
          Հ
        
        
          Անցնե|ով ցարիղմի տիրապեաու -
        
        
          թե ան տակ ,
        
        
          կր գրէ Ա ՛ Գ ՛ էյերսէսեան ,
        
        
          հայ ժողո վ ո ւ ր դ ը, ի հարկ է
        
        
          չաղատուեց
        
        
          ճնշումներից ու հարս տ ահա բռւթիւննե -
        
        
          րից : • • • Նա վ արում էր աղդային ճընշ–
        
        
          ման ո ւ հարստսւեարռւթեան քաղաքակա
        
        
          ն ո ւ թի ւ ն
        
        
          Տ> :
        
        
          («Հայ
        
        
          ժոզովո՚-բգէ
        
        
          Ազատա–
        
        
          գրական
        
        
          Պայքաբր
        
        
          Թ՚ոլրքական
        
        
          ք՝ռնապե -
        
        
          տոլթեան
        
        
          գէմ» , էի
        
        
          357) :
        
        
          Հտյտստանէ
        
        
          եւ Հայութեան
        
        
          Հանգէպ
        
        
          քք-ոլսաստտնէ
        
        
          էբական
        
        
          ձգտումնեբր
        
        
          աւելէ
        
        
          պայծառացան
        
        
          առաիէն
        
        
          աչթարՀամաբտէն
        
        
          տ
        
        
          Աւելորգ է ծանրանալ
        
        
          մանրամասնու -
        
        
          թէլններոլ
        
        
          վբայ
        
        
          ։ Անցողակէ
        
        
          կերպով
        
        
          յէչեցնենք
        
        
          մէայն,
        
        
          ոբ 191^էն
        
        
          , արգէն
        
        
          էսկ
        
        
          մոռցուած
        
        
          էէն Հայոց պտչաօնական
        
        
          ներ
        
        
          կա յացուց է չնե բո ւն արուած
        
        
          Բ՚՚Լ"Ր
        
        
          Հտն -
        
        
          գէստլոբ
        
        
          թոստումներր%
        
        
          Աոռցոլած
        
        
          էր
        
        
          Հա յկական
        
        
          Հարցր : է լ է լրումն
        
        
          ա յս րո—
        
        
          լորէ , տենգոա
        
        
          աչթաաանքներ
        
        
          սկսած
        
        
          էէն
        
        
          կոզակնեբր
        
        
          բնակեցնելու
        
        
          մ եր պապենա -
        
        
          կան
        
        
          Հոզերուն
        
        
          վրայ
        
        
          քհուար էր ճէշգ գեր էն մէի էր ։
        
        
          Հայոց
        
        
          Հանգէպ
        
        
          գործտգրոլած
        
        
          տյս քԱ*–
        
        
          ղտքականութէւնը
        
        
          ներգաշնակուած
        
        
          էր
        
        
          կայսրութեան
        
        
          նուաճողական
        
        
          եւ ծաւալ -
        
        
          մ
        
        
          ան
        
        
          ա րաւո
        
        
          ղար
        
        
          ր
        
        
          ռրաղսԵր
        
        
          ներուն
        
        
          Հեէ
        
        
          Ազաաաղրուած
        
        
          եւանկաթ Հտյտստա
        
        
          —
        
        
          նէ մր ստեղծում ր թոաոր կր Հտմեմա -
        
        
          աէր ռուսական
        
        
          աբտաքէն
        
        
          քաղաքա կան
        
        
          ոլ^
        
        
          թեան
        
        
          տ յգ Հէմնտկան
        
        
          ձղտումներուն
        
        
          ։
        
        
          Հնգկաստանէ
        
        
          ճամբաներուն
        
        
          վրայ ա -
        
        
          մ ուր էւա բէս խներ ստե գծելս
        
        
          լ ել «աաք
        
        
          իոլրեր»ր
        
        
          Հասնելու
        
        
          Համաբ, քէուսասաա
        
        
          —
        
        
          նէ փնառածր
        
        
          Հայկական
        
        
          Հողերն
        
        
          էէն
        
        
          Հայասաանր
        
        
          առանց
        
        
          աղւլայէն
        
        
          նկարա
        
        
          —
        
        
          ՛լր է եւ րո վան գա կութ եան ւ
        
        
          քք՚ուսասաանր
        
        
          ցաբակտն
        
        
          թէ
        
        
          Է՛՛՛Բ ՜
        
        
          Հրգայէն
        
        
          մնաց մէչա Հաւաաարէմ
        
        
          Հա–
        
        
          յաստանէ
        
        
          Հանգէպ
        
        
          որգեգրած
        
        
          այս քա —
        
        
          ւլա քական
        
        
          ութ եան ;
        
        
          Ապտրգէւն
        
        
          անցան
        
        
          Հայ մոզովուրգէ
        
        
          լձւ–
        
        
          ծտյած
        
        
          մեծ ծառայոլթէւնն
        
        
          ու
        
        
          անսաՀման
        
        
          ւլոՀողութիւննեյւյՀ^^
        
        
          նպասա
        
        
          քէուսական
        
        
          Դ-ԷՊԻ ՄւՎԼՈԵԱԼ Ե1>ՐՈ1|Ա
        
        
          Ս ՈԻԷ9.Ի ԴՍ.ՍԸ
        
        
          1Ո5(յ
        
        
          Նոյեմբեր
        
        
          մէկէն,
        
        
          Ե՜ուէզէ
        
        
          իր անց
        
        
          քէն
        
        
          վւակումն
        
        
          ու քէչ աաեն
        
        
          ւքերին ալք՛ -
        
        
          րաքէ քարէւղէ
        
        
          րնկերութեան
        
        
          նաւթոււլէ -
        
        
          նե րուն
        
        
          ղաղարում
        
        
          ր , Պատմ ութեան մէի
        
        
          անկասկած
        
        
          ւղէտէ
        
        
          յէչաաա1լուէն
        
        
          որպէս
        
        
          Եւրոպայէ
        
        
          մէացոլմր
        
        
          աբաւլացնող
        
        
          ազ -
        
        
          գակներէն
        
        
          գլխաւորներր :
        
        
          Այս ել Հ ե տաղ այ գ էսլքերր
        
        
          տպացոյցր
        
        
          անոր որ բաւական
        
        
          Հետաքրքրական
        
        
          աբ -
        
        
          գէւնքներ.
        
        
          ձեոք րերուած
        
        
          են այլ վայ-
        
        
          րերու,
        
        
          Լլ մասնա
        
        
          ւո րա բ՛ս լ՛՝
        
        
          ԱաՀարայէ
        
        
          էն
        
        
          ա ա կ էս լ
        
        
          աուէն թէ
        
        
          Աւրոպան
        
        
          .նՀ.
        
        
          ,մե–
        
        
          .րէն՛.
        
        
          սլէտք
        
        
          ունէ
        
        
          Մէիէն
        
        
          Արեւելքի
        
        
          քարէլղէն
        
        
          եւ
        
        
          թէ
        
        
          Հարցր
        
        
          սլէտք էր լուծել
        
        
          քաղաքական
        
        
          թէ տնտեսական
        
        
          մարզերուն
        
        
          մ էի՝
        
        
          մէացեալ
        
        
          ճէղով :
        
        
          Եւրոպական
        
        
          Տնտեսական
        
        
          Համաղոր
        
        
          —
        
        
          ծակցութեան
        
        
          կաղմա կե րսլութ էւն
        
        
          ր (0 • է՛
        
        
          Աէ • է •) վերիերս
        
        
          լո յս րնծա
        
        
          յե ց տեղե
        
        
          կա–
        
        
          դրութէւն
        
        
          մր, որ մանբամասնօբէն
        
        
          կր նր–
        
        
          կարազրէ
        
        
          Աոլէզէ տագնապէն
        
        
          պաաճառով
        
        
          Եւրոպայէ
        
        
          մէի ծաղած
        
        
          գմուա
        
        
          ր ո ւթ է ւննե -
        
        
          բուն առաիքն
        
        
          առնելու
        
        
          Համար
        
        
          զանազան
        
        
          կառա վար
        
        
          ութ եանց ու եւրո պական քա -
        
        
          Բէւ^ղէ լնկերութիւննեբուն
        
        
          ձեռք
        
        
          առած
        
        
          մ էիոցնեբր
        
        
          .
        
        
          աե ղե կազր
        
        
          ո ւթենէն
        
        
          պարզ
        
        
          կ՚երեւի թէ ինչպէս
        
        
          , կառա ւիար ութ է էնւ -
        
        
          ներն ու
        
        
          քարիււլի
        
        
          րնկե բութ իւններր ,
        
        
          ձեռք
        
        
          ձեռքի
        
        
          տուած
        
        
          , կատարեալ
        
        
          Համե -
        
        
          րաչվսութեամր
        
        
          ու Հտմտղործակցոլ
        
        
          -
        
        
          թեամբ
        
        
          , մ եծապէս
        
        
          զեղչեցին
        
        
          նախատես
        
        
          է–
        
        
          լի էինասներր.
        
        
          ամէնէն
        
        
          աւելի
        
        
          Ք՚՚՚ԲԷ՚-՚ԼԷ
        
        
          պաՀեստ
        
        
          ոլնեցու^եբր
        
        
          օղնեցին
        
        
          միւսնե —
        
        
          բուն
        
        
          , իանացին
        
        
          քտբէլղյր
        
        
          փոխարէնոզ
        
        
          նոր
        
        
          Հրանիւթեր
        
        
          գտնել,
        
        
          ել մանաւանգ՝
        
        
          էրեր–
        
        
          օգնութեան
        
        
          գրութիւն
        
        
          մր ստեւլծեցէն՝
        
        
          0 •
        
        
          է • Աէ • է՛է Հովանաւորութեան
        
        
          ներքեւ
        
        
          ։
        
        
          Տեղեկագրութեան
        
        
          ամէնէն
        
        
          յատկանչա -
        
        
          կտն
        
        
          կէտերէն
        
        
          մէկն
        
        
          տ յն է , սակա
        
        
          յն , սր
        
        
          ա յսօր , Ե՚֊րոպա
        
        
          նո յնքան
        
        
          կարիքն
        
        
          ունէ
        
        
          Մ էիին
        
        
          Արեւելքէ
        
        
          քարէւզթն
        
        
          1956^1.։
        
        
          էՄէիէն
        
        
          Արեւելքէ
        
        
          մէի է որ կեգ–
        
        
          բոնացած
        
        
          են աչխարՀԷ
        
        
          մէի ցարգ
        
        
          երեւան
        
        
          ելած
        
        
          տմ էնէն
        
        
          Հարուսա
        
        
          քարէւղէ
        
        
          Հանքե~
        
        
          րր
        
        
          , եւ տակաւին
        
        
          արտաքին
        
        
          որեւէ
        
        
          նչան
        
        
          չկա
        
        
          յ թէ ուրիշ վա յբերու
        
        
          մէի
        
        
          նո
        
        
          յնքան
        
        
          Հարուստ
        
        
          Հանքեր կր գանուին
        
        
          ,
        
        
          Հակառակ
        
        
          ղէնքի
        
        
          յաղթանակին
        
        
          ել մշակոյթի աա -
        
        
          բածումին
        
        
          %
        
        
          Այս
        
        
          բոլորէն
        
        
          ետք. Հայ
        
        
          Համայնավարր
        
        
          միայն
        
        
          կրնայ
        
        
          Ո՚ուսասաանր
        
        
          նկաաել՝
        
        
          Հայ
        
        
          օ
        
        
          ալովոլրղի
        
        
          տզատաէլրական
        
        
          շարմման
        
        
          « միակ րարեկամր » :
        
        
          Այսպէս
        
        
          չմտածեցին
        
        
          սակայն.
        
        
          Հայ մո–
        
        
          ւքռվուրգի
        
        
          լաւագոյն
        
        
          ղաւակներբ,
        
        
          որոնք
        
        
          մեծ
        
        
          ա1^կա
        
        
          լութ իւննե բով
        
        
          իրենց
        
        
          ^այ -
        
        
          եաց^երր
        
        
          յառած
        
        
          էին
        
        
          գէպի
        
        
          Հիւսիս
        
        
          ,
        
        
          գէպի
        
        
          Մեծ քհուսաստանր :
        
        
          ք՝ա րե րախտա րար
        
        
          Համ ա յնավա
        
        
          բնե
        
        
          րհւ
        
        
          նման չի մտածեր
        
        
          նաեւ
        
        
          Հայութեան
        
        
          իա խ–
        
        
          իաիսիչ մեծամ
        
        
          ասն
        
        
          ութ
        
        
          իւնր
        
        
          Հա
        
        
          յ րեն
        
        
          իքէն
        
        
          ներսր թէ գուբս
        
        
          ր ՚.
        
        
          Ա. ՏԷՐ
        
        
          ԹՈՎՄԱԱԵԱՆ
        
        
          մէի։ Աակայն
        
        
          ակներեւ է , որ
        
        
          բաղմաթիւ
        
        
          տարիներ
        
        
          , Եւ
        
        
          ֊րոպէԱ
        
        
          , գոՀա ֊
        
        
          ցում
        
        
          ւոէսլու Համաբ
        
        
          Օրէ
        
        
          օր
        
        
          աճոիէ էբ պա–
        
        
          Հանիին,
        
        
          սլէտք
        
        
          սլիէոի ունենայ
        
        
          Միիին Ա -
        
        
          բեւելքի
        
        
          քարիւղին»
        
        
          կ՝Ր"է
        
        
          տեւլեկ
        
        
          ՚Սէլրոլ
        
        
          ֊
        
        
          թիւնր :
        
        
          Աու է ղի էոաւլնասլէն
        
        
          աոաի
        
        
          կաաարուած
        
        
          Հաշիւ լկէ ցոյց կուտաբ
        
        
          արղէն,
        
        
          որ
        
        
          194։Տ^5>֊
        
        
          մէնչեւ
        
        
          1955
        
        
          Եւ-բոպտյի
        
        
          քարիւղի
        
        
          սլաՀան–
        
        
          իր
        
        
          10*2^*՛
        
        
          բարձրացած
        
        
          էր
        
        
          17*2
        
        
          Համեմա—
        
        
          էոոլթեամր
        
        
          : Եթէ Եւրսոլայի
        
        
          արղիւնարե–
        
        
          րութիւնր
        
        
          չարունակէ
        
        
          նոյն
        
        
          ասաիճանաԼ
        
        
          ղարղսէնաի
        
        
          ակներեւ է, ոբ մեր
        
        
          Օրերէն
        
        
          մինչեւ
        
        
          1975,
        
        
          քարիւղի
        
        
          պւսՀանին ալ նոյն
        
        
          Համեմատութեամ
        
        
          բ պէտի
        
        
          աւելնայ
        
        
          , տրր—
        
        
          ուած
        
        
          րչչալոէէ որ Հանքածութի
        
        
          արաա —
        
        
          գրութիւնր
        
        
          արղէն
        
        
          իսկ Հասած է իր զա —
        
        
          ղաթ^ւակէաին
        
        
          , իսկ Հիւլէական
        
        
          ումի
        
        
          ղոր—
        
        
          ծածոլթիւնն
        
        
          ալ Հազիւ
        
        
          թէ
        
        
          իրականանաք
        
        
          (գոնէ մեծ չափանի
        
        
          չնե
        
        
          բոէի)
        
        
          , մինչ/լ
        
        
          1975։
        
        
          Ուրեմն
        
        
          , չղտուած
        
        
          քարիւղի
        
        
          ներածում—
        
        
          ներր
        
        
          , որոնք 1ա>ին կր Հասնէին
        
        
          109
        
        
          մի
        
        
          /իոն
        
        
          թոնի,
        
        
          1^7օին Հասած պէտի
        
        
          րԱան
        
        
          235
        
        
          միլիոն
        
        
          թոնի ։
        
        
          Մերձ աւոր
        
        
          Արեւելքի
        
        
          քարիւղէն
        
        
          ենթա —
        
        
          կա
        
        
          յ րլլալու
        
        
          այս կտցոլթենէն
        
        
          ձեբրա -
        
        
          զատուելու
        
        
          մ եթ ոաներր չաա սուղի կր
        
        
          նստին ել այնքան
        
        
          ալ աղգոլ
        
        
          չեն ; Ե*.րո -
        
        
          պայէ մէկ օրուան
        
        
          ք ՚ ՚ ՚ ր է ՚ - գ է
        
        
          սպառում ր
        
        
          նեբկա
        
        
          յացնուլ
        
        
          ամբաբ
        
        
          մ
        
        
          բ
        
        
          չէնե ^ ու
        
        
          զա
        
        
          յն– .
        
        
          լեցնելր
        
        
          քսան
        
        
          մէլէոն
        
        
          տոլար կ՝աբմէ
        
        
          ;
        
        
          0 ՚ ^
        
        
          է ՚ Աէ • է՛է մ ասնաղ է տներր
        
        
          կ՝ րսեն թէ
        
        
          Ե՚֊րոպա չէ կրնար
        
        
          Մ • ՆաՀանւլնե բու վը—|
        
        
          րա յ յս յս գնել
        
        
          ա յլեւս
        
        
          քարէւղէ
        
        
          նոր \
        
        
          աաղնապէ
        
        
          մ
        
        
          ր
        
        
          պարաղա
        
        
          յէն էր պաՀանիը \
        
        
          գոՀացնե
        
        
          լու Համար , նո յնէսկ եթէ կա րե
        
        
          նա յ աարեկան^Հ^
        
        
          —400
        
        
          մէլէոն
        
        
          տոլարէ
        
        
          յա–
        
        
          լելեալ
        
        
          գումար
        
        
          մր տրտմտգրել, ոբ կր
        
        
          նեբկա յացնէ
        
        
          տմ ե րէկեան
        
        
          քարիւղի
        
        
          ղ էնէն–
        
        
          աարբեբոլթէւնր
        
        
          % Ւսկ էնչ
        
        
          կր
        
        
          վերաբերի
        
        
          Հսկայական
        
        
          քարէլզաատր
        
        
          նաւերու
        
        
          չէնույ–
        
        
          թեան , աՀա թէ էնչ կ՝րսէ տեզեկազբոլ
        
        
          -
        
        
          թէւնր
        
        
          ա յգ
        
        
          մ ասէն •
        
        
          ^ Հակառակ
        
        
          անոր , որ մեծ քաբէլզա -
        
        
          աաբնեբոլ
        
        
          չինութետն
        
        
          Հաբցր
        
        
          բաւական
        
        
          մեծ
        
        
          Հեաաքբքրութիւն
        
        
          արիԺնցուց , առ տ—
        
        
          ռտւելն
        
        
          կրնանք
        
        
          րսել թէ Մ էիէն
        
        
          Արեւել -
        
        
          քէն
        
        
          Ք՚որէւ-ղ
        
        
          փոթաղբոգ
        
        
          նաւերու
        
        
          րնգՀա—
        
        
          նուբ աա բողո ւթեան
        
        
          վրայ
        
        
          40 –000^^1՛ 65
        
        
          Հաղաբ
        
        
          թոնէ
        
        
          յաւե լում
        
        
          մր
        
        
          կարելի է իրա–
        
        
          գործե
        
        
          լ աո. այմմ
        
        
          նոր
        
        
          քարիւղատարներու
        
        
          չինոլթեամբ
        
        
          » :
        
        
          -
        
        
          Նոյնիսկ
        
        
          65 "000
        
        
          թոն աաբոզութիւն
        
        
          ու -
        
        
          նեցող քաբիլղատա
        
        
          բ
        
        
          մ
        
        
          ր
        
        
          , երբ
        
        
          ստիպուի
        
        
          Հարաւային
        
        
          Ափբէկէէ
        
        
          ճամբով
        
        
          Եւ֊բոպ՛"՝
        
        
          ղալու,
        
        
          ւիեբաղարձին
        
        
          պէաք է ոբ
        
        
          Աուէղէն
        
        
          անցնի , աոանց ապրանքի կաաարած էր՝
        
        
          այս
        
        
          ճամբորղ
        
        
          ութ
        
        
          իւնր
        
        
          նուազագոյն
        
        
          ծախ
        
        
          քով
        
        
          ղ ոցե լու
        
        
          Համ ար
        
        
          ՚,
        
        
          Տեէլեկագբոլթեան
        
        
          եզրա կա ց ութ
        
        
          իւնր
        
        
          "՛յն է
        
        
          )
        
        
          որ Եւրոպա պտտրասա
        
        
          պէաք է
        
        
          ղտնուի՝
        
        
          Միիին
        
        
          Արեւելքի
        
        
          քարիւղէն
        
        
          զրր~
        
        
          կուելոլ
        
        
          պարագային
        
        
          աարբեր
        
        
          միիոցնե
        
        
          բուէ
        
        
          իր պաՀանիներր
        
        
          Հուլալու
        
        
          Համար :
        
        
          Աեռք
        
        
          ՕՏԱՐ
        
        
          ԷՋԵՐ\
        
        
          ԿՈՎ-ԿԱՍԻ ԿԱԼԱՆԱՒՈՐԸ
        
        
          Աղինակր սկսաւ լալ , փաթթոլեցալ
        
        
          Տ՛է–
        
        
          լէնէ. Համբուրեց
        
        
          զայն, եւ
        
        
          արագավսէզ
        
        
          եւլնիկի
        
        
          մբ նման
        
        
          խոյս տալով.
        
        
          Հեռացաւ
        
        
          մթութեան
        
        
          մէի ։
        
        
          Եւ– քանի մր րոպէ,
        
        
          մթութեան
        
        
          մէի ,
        
        
          լսուեցաւ
        
        
          ազ^նակին
        
        
          մազերուն
        
        
          վրայկախ–
        
        
          ուած արծաթեայ
        
        
          զարգերուն
        
        
          Հնչիւնր
        
        
          ^
        
        
          էսկ
        
        
          քէչ փերի,
        
        
          գարձեալ
        
        
          Համտաարած
        
        
          լռութիւնն էբ չորս գէն ;
        
        
          Ժէլէն՝ խաչակնքեց
        
        
          երեսր
        
        
          , ոՀ. •
        
        
          սկսաւ
        
        
          յաոաիանալ;
        
        
          Մէկ ձեռքուէ րռնած
        
        
          էր կա–
        
        
          սլանքէն
        
        
          կւլսլանքր , վախնալով
        
        
          որ էր յս^~
        
        
          ռաիացոլմէն
        
        
          մէի
        
        
          ե րկա
        
        
          թնե
        
        
          ր ր
        
        
          էրարու
        
        
          զաբնոլե
        
        
          լով
        
        
          աղմ
        
        
          ուկ
        
        
          յար
        
        
          ուց անէ էն :
        
        
          Ա րունքր
        
        
          քո՚չքչելով կր
        
        
          յառաիանաբմէչտ
        
        
          Հտյեացքր
        
        
          յառած
        
        
          գէսլէ
        
        
          երկէնքր
        
        
          , կար
        
        
          ծես
        
        
          Հոնկէ սպասելոէէ
        
        
          նախաիսնամական
        
        
          օգնութիւն
        
        
          :
        
        
          Դամբան
        
        
          գիտէր;
        
        
          ՝Րալեց սւ կարեց
        
        
          " ՚ - թ ր
        
        
          աիեբսա ճամ բտ
        
        
          յ :
        
        
          Աակայն
        
        
          լուսածագէն
        
        
          առաի պիաի կա ~*՛
        
        
          րողանա՞
        
        
          ր անտառ
        
        
          Հասնէլ
        
        
          :
        
        
          ք
        
        
          Կրկէն վէորձեց կղպանքը
        
        
          փշրել,–
        
        
          սակայն
        
        
          դարձեալ
        
        
          վխբաւոբեց
        
        
          ձեռքերր :
        
        
          ՚ ^ է չ ՚^ը հանգստանալէ ետք
        
        
          վերստէն
        
        
          ճամբայ
        
        
          ինկաւ : Վերստ
        
        
          մր եւս
        
        
          քալեց
        
        
          տ
        
        
          Այչեւս էբ ումերր սպառած
        
        
          էէն , ոտ
        
        
          քերր
        
        
          կարծես թէ փշուր
        
        
          փչուբ
        
        
          էէն եզած :
        
        
          Հէմա , այլեւս
        
        
          ամէն աասր
        
        
          քայլէն
        
        
          կանգ
        
        
          կառնէր
        
        
          յ
        
        
          Այոոքէո
        
        
          ք՚"լեց
        
        
          ՛թմրողի
        
        
          գէչերր։
        
        
          ՊտՀ մր Հանղէպեցտլ
        
        
          երկու
        
        
          թաթար
        
        
          ձիալորներոլ
        
        
          ել սակայն
        
        
          կրցաւ մացառ -
        
        
          ներու
        
        
          մէի պաՀ ուըտէլ :
        
        
          Լուսինր
        
        
          սկսած էր տմւլունել
        
        
          ,
        
        
          Հորէզռ–
        
        
          նը կր չառաղունէր
        
        
          : Օրր մօտեցած էր եւ
        
        
          սակայն
        
        
          ժէլէն
        
        
          տակաւէն
        
        
          չէր կրցած
        
        
          Հաս
        
        
          նէլ անտառէն
        
        
          եղերքր ;
        
        
          Հաւաքեց էբ բոլոբ
        
        
          ումերր
        
        
          , ^էգ մր
        
        
          ր՜~
        
        
          բաւ
        
        
          ու սկսաւ վերստէն
        
        
          քալել ։
        
        
          Րաւական
        
        
          ճամբայ
        
        
          կաբելէ ետք ,վերիա–՝
        
        
          ՛ղէս Հասաւ անտառէն
        
        
          եղերքր
        
        
          ու
        
        
          մաաւ^
        
        
          Հռնկէ
        
        
          ներս
        
        
          յ
        
        
          Շունչ
        
        
          մր քաչեց, տաբածուեցալ
        
        
          գետ -
        
        
          նին վբա յ ու Հանգստացաւ
        
        
          ւ
        
        
          ՚* ^ԲԲ չուսցած
        
        
          էր։ Գէչերայէն
        
        
          ազիա -
        
        
          մուխիր
        
        
          ամբողիռւթեամր
        
        
          փարատած
        
        
          , սա
        
        
          կա
        
        
          յն
        
        
          ինքն ալ ա յլեւս
        
        
          անտառին
        
        
          թաւա -
        
        
          իւիա ծառեբուն
        
        
          մէի, թչնամի
        
        
          Հայեացք
        
        
          ներէ
        
        
          Հեռու,
        
        
          ապաՀովութեան
        
        
          մէԼ կր
        
        
          զղար
        
        
          ինքւլինքր– :
        
        
          Ւսկ, անտառէն
        
        
          անգինդ կր գանուէր է -
        
        
          բենց
        
        
          զօրանոցր :
        
        
          Բաւական
        
        
          մամանակ
        
        
          Հանգստանալէ
        
        
          եաք,
        
        
          վերստին
        
        
          ճամբայ
        
        
          ելաւ
        
        
          է
        
        
          Ոտքերր
        
        
          Հէմա կրներկայացնէին
        
        
          վէր-
        
        
          քերոլ
        
        
          կոյտ
        
        
          մր :
        
        
          Ամէն
        
        
          քայլավէոխին
        
        
          , աՀռելէ
        
        
          ցաւերու
        
        
          էլենթարկուէր
        
        
          %
        
        
          Պէտք էր քալել
        
        
          սակայն
        
        
          , քալել
        
        
          ու Հաս
        
        
          նէլ անտառէն
        
        
          մէւ֊ս
        
        
          եզերքը , ուրկէ
        
        
          մ
        
        
          էկ
        
        
          վերստ
        
        
          Հեռաւորութեան
        
        
          վ^այ կր գանլէր
        
        
          էբենց
        
        
          ղօբանոցր
        
        
          :
        
        
          Վեբիապէս
        
        
          Հասաւ
        
        
          անտառէն
        
        
          եզերքը
        
        
          է
        
        
          Հէմ ա ա յլեւս
        
        
          որո չակէ կր տեսնէր
        
        
          ղօ -
        
        
          բանոցր
        
        
          որ կը գանուէր
        
        
          գէմացը,
        
        
          մշուշին
        
        
          մէի։
        
        
          Երեսուն
        
        
          քայլ
        
        
          եւս առաւ
        
        
          եւ էրեն
        
        
          այն -
        
        
          պէս
        
        
          թուեցտլ
        
        
          ոբ գիմացէ
        
        
          կոզմը կր տես—
        
        
          նէր
        
        
          զէնոլորներոլ
        
        
          ստուերներ
        
        
          ,
        
        
          որոնց
        
        
          Հ րտցաննեբուն
        
        
          ծտ
        
        
          յրր կրփա
        
        
          յլէ էն
        
        
          կ.^
        
        
          Աէրտր
        
        
          Հրճուանքով
        
        
          լեցուեցաւ։
        
        
          Վերտին
        
        
          ուժերր
        
        
          Հաւաքեց եւսկսաւ
        
        
          յառաիանալ :
        
        
          Ու֊ էնքնէրենր կր խոբՀրղածէբ
        
        
          : ^
        
        
          .—. Աստուած
        
        
          մի արասցէ , եթէ յտն -
        
        
          կաբծ
        
        
          թ ա թտ բ մր տես
        
        
          նէ գիս , չեմ
        
        
          կրնար
        
        
          ազատէ
        
        
          լ :
        
        
          Հազէւ
        
        
          այս, մաահ՜ոլմր
        
        
          անցած էբմտ -
        
        
          քէն,
        
        
          դիաեց ,
        
        
          I
        
        
          եէ. ձէսխ
        
        
          կողմր,
        
        
          րաբձոլն–
        
        
          քէ .մր վրայ նկատեց
        
        
          երեք
        
        
          ձէալոր Թա -
        
        
          թարներ
        
        
          : Այս վեբիէննեբբ
        
        
          էբենց
        
        
          կարգէն
        
        
          տեսած
        
        
          էէն ղէնքր,
        
        
          ռւ Հէմա
        
        
          իրենց
        
        
          ձիերր
        
        
          խթանելով կրյառաիանա
        
        
          յին իբ վբա
        
        
          յ ւ
        
        
          ՏուսաՀատ
        
        
          մարդու
        
        
          վեբիփն դրոՀով մր.
        
        
          Հակառակ
        
        
          իր ոաքերուն
        
        
          կապանքին. պաա–
        
        
          ճառած
        
        
          ցաւերուն
        
        
          , Ժէլին
        
        
          սկսաւ
        
        
          *Լ"՚Ղ^Լ
        
        
          կրցածէն չափ , եւ ազազակել
        
        
          է
        
        
          Եղբա յրնե՜ր
        
        
          , օղնութի՛՛
        
        
          ւե
        
        
          . . .
        
        
          Զօրանոցէն
        
        
          լսուեցան
        
        
          իր ազաղակ1ւերր
        
        
          է
        
        
          Այնտեղէն
        
        
          ալ քառասմբակ
        
        
          արչաւել
        
        
          րս—
        
        
          կրսան
        
        
          կօղակնեբր
        
        
          , եւթաթար
        
        
          Հեծեալ
        
        
          —
        
        
          ներր աակաւին
        
        
          չՀասած
        
        
          իբենց
        
        
          ղ"^է՛^
        
        
          քո՚Լ , դիտապաստ
        
        
          ինկած
        
        
          էին գետին
        
        
          • ՚ ՚
        
        
          Անմիիապէս
        
        
          ետքր,
        
        
          կողակներր
        
        
          վաղե -
        
        
          ցէն
        
        
          Ժիլինի
        
        
          մօտ,
        
        
          որ Հիմտ,
        
        
          այլեւս բո —
        
        
          լորոէիէն
        
        
          ուժասպառ
        
        
          , փռուած էբ գետ —
        
        
          նին
        
        
          էիբայ :
        
        
          Անոնց առաիին
        
        
          զործր
        
        
          եղաւ
        
        
          խեւլճ սպա -
        
        
          յին
        
        
          ոտքին կապանքր
        
        
          փչյ՚ել։
        
        
          Տետոյ
        
        
          իբեն
        
        
          տուին
        
        
          ղօբացռւցի
        
        
          չ րմպելի
        
        
          ել ուաե լիք
        
        
          է
        
        
          Ու անմիիապէս
        
        
          .փոխագրեցին
        
        
          զայն ղօ -
        
        
          րանոց :
        
        
          Հոն
        
        
          , սպանեբր
        
        
          ճանչցան
        
        
          իրենց աա —
        
        
          բարախտ
        
        
          քնկեբր
        
        
          ւ
        
        
          Ժիլին
        
        
          իր ղ լիսէն անցածներ
        
        
          ր մանրա -
        
        
          մասն պատմելէ
        
        
          եաք
        
        
          ^ եզբակացուց :
        
        
          .ԱՀա թէ ինչսլէս
        
        
          •առւն
        
        
          ղացի
        
        
          ել ա —
        
        
          մ ոլսնացա
        
        
          յ : ճակատագիրր
        
        
          ա յսպէս
        
        
          ու —
        
        
          ղեց
        
        
          ...
        
        
          ԵԼ
        
        
          չարունակեց
        
        
          ծառայել
        
        
          կովկասեան
        
        
          բանակին
        
        
          մէի ։
        
        
          Բոսթելին
        
        
          ազատ արձակուեցաւ
        
        
          մէկ ա–
        
        
          միս եաք.
        
        
          Հինգ Հազար
        
        
          ռուսլլի
        
        
          էիրկագինէ
        
        
          փոխա
        
        
          բէն ։
        
        
          կիսամեռ
        
        
          էիիճտկի մէի վեբադարձաւ
        
        
          ան
        
        
          իր րնկեբնեբոէն
        
        
          մօէք • • •
        
        
          ԼԷՈՆ
        
        
          ԹՈԼԱԹՈՑ
        
        
          (7 ե ւ վերջ)