4
Յ Ա Ռ Ա Ջ
Շաւսւրչ
էսաքեան
սւ յլեւս
պսւրղ
անոէձ
մ քէ չէ
–1
այլ
իէո
քււք ան
չաՆ
մր՛ պաՀակ
մ լւ
էւ
՚1Ր**չ՚"կիր
մր։ Աչխատանքի
Հերոս
մ լւ ,
աւրուե Համար
իրաւամբ
կրնանք
ըսել,
որ
մեոաւ
ոաքի վրայ,
՚լէնքը
ձեռքին
կռուե
լու աաեն
է
իր
ղկնքր
եղաւ
իր դրիչը,
որ
երրեք
չմ՚անւլ ոաեցաւ
,
Ր^՚Ղ ՚>ակաո
ակն , աարի–
ներու
քրտինքն
ու տքնութիւննեբը
անոբ
տուին
աւելի
փայլ ու ղեղեցկութ-իւն
:
էւ
Հիմա ոբ ղինուոբր
չկայ,
անոբ
ղէն–
քք,ն ալ պիտի
չղորհէ
: Բայղ այղ
ղէնքը
նուաճումներ
դործեց
, ոբոնւլմէ
մէկը՝
«(քառախը
, որուն
Հատորներր
իբրեւ
կենւլ անի յուչաբձանբ
անՀետաւյող
ղին
— ւ
ուոբին
, իբենց
տեղբ
սլիտի
ղ բաւեն
մեր՝՝
թանղարան
— մատենագարաննեբուն
մէշէյ
Եւ պատմաղ
իրն
ու սլատմ ուիք եան
ուսա
նողբ չատ
րան սլիտի
ղտնեն
անոնց
;
Բնիկ Աեբաստացի
էր Շալաբչ
1ք իսաք
եան
, մեբ Հա ւրենիքի
այն մասէն , որ մա
քի լուսաւորիչներ
եւ աղաաութեան
մաբ–
սւիկնեբ
է աուեբ
մեբ ժողուէոլրղին
: Հի -
նեբէն
յիշենք
Մեծ Մ/սիթաբբ,
որ ղաբ -
ձաւ
լռյս ու շեբմուիժիւն
մեր ցուրտ
ու
իալար
կեանքին
մ է ^ ։
Նորեբէն
Մուրա
-
աբ
, ռր եղաւ մէկբ մեբ
Տեղափոիւութեան
տռասսլե լական
գէմ քե
րէն : Ե բկոէ,^
ալ
Աեբաստիոյ
գաւակ
: Միոաքեան
իբ Հո -
դիին մէշ կր կրէր
կո՛յսերը
եւ Մ խիթար–
ներու
ել Մուրատնեբու
:
Այսպէս
, ան եղաւ եւ Մշակոյթի
ղոր -
ծիչ
եւ մէկբ Հայ Տեղափոիսութեան
ղին -
ոլորներէն
եւ արթուն
պահակներէն
: Եւ
իր մանուկ
Հասակին
, ղաւառի
մաքուր
ու
րիւ֊րեղ
թթիսմորը
իր մէշ, ան փոխա
-
գրուած
է Պոլիս,
ուր մեծցած
ու
Հասակ
նեաած
է
ՀեաեղՀետէ
աւելի
յւլկուելով
,
բանա
իսօ ս ութ
իւն
ր ;
Շաւաբչբ
այղ օրբ իմ աչքին
կր սլաա -
կերանար
Աբաքսի
քորձանոլա
Հոսանքի
պէս , նման իր երիաասարղ.
օրերի
յան -
գուգն
իւիղա խումնե
ր ի : Խ ո բապէ
ս տպա
—
ւոբուած
, ղգացի,
ճանաչեցի
Շաւարչին,
ոբպէս
Հ րապա րակա
խօս ական
րաղմ ակռղ–
մանի
շնորքներով
ո։/ տուած
մի անձի
:
Թէ որպէս անՀաա
, թէ որպէս
Հանբա
յին
դործիչ
Հայաղրոչմ
բմբռնողռւթեամ
բ ,
ել թէ Հ • 3 • Ղ՚աչնակցութեան
գաղափա–
բա րանութեան
ակունքնեբից
պատղամ
ող
առաքեալի։
Ա ո քն ստո
ր ուլե լինե ր ր
նեբ
—
ղա^ւակոլած
էին Շաւաբչի
մէշ ;
իսկ
25 - 30
աաբիներ
վեբշ,
1947
եւ
1
թ ո ւ ա կ ա ն ն ե ր ի ն
, երբ բւսխտ
ունեցաք
նբան
կրկին
տեսնել
Եք իպառսում
,
նա
աբղ էն իր յառաշացած
աաբ իքի
մ էշ էր ,
« 6աոաշ
»
օրաթերթի
վաստակաւոր
իւի–
ղաիւ խմբաղրասլետի
Համբաւբ
ստեւլծած
,
կանղնած
պայքարի
, առաշամարտիկ
Հբ -
րապարակագրի
անվկանղ
ղիրքեբում
։
Շաւաբչբ
Հաւատքի
սքանչելի
մ ի վկա
-
յող էր ։-
Իքւբել ա յղպիսին
մի շտ մնաց
Հաւատա–
րիմ
իր սկղբունքներին
, որոնք բաբոյա
-
կան բարձրութեան
Հաս
ց րին
նբան
:
՛էւա անսասան
Հաւատք
ունէր
Հ •
8 •
Ղ՛աւ^ւակցութեան
Հանղէպ
, որն բստ Շա -
ւա բ չեան սլաա։/ ամ ի , Հա ք ժողով
րղ ի
մ
ր–
սից
ել աբիւնից
ծնած
է ել նա է , որ ա–
ռաշնորղելռլ
է
ամրող^ական
Հայու
-
թեան
ղէպի իրական աղաա, անկախ
Հայ–
րենիքի
լրումին
յ
Շաւարչ
ել
«Յաււսւջ»
մնում են Հաւատ
քի մի կուռ ամրոց
.. կառուցուած
,
*)՚աչ–
նա կց ութ եան գրանիտեա
ք
պատուանդանի
վրայ
:
ՄաՀբ
խլեց
մեղնից
Շաւարչին
,
րայց
յաղթապանծ
մնում
է նրա
Հողու
ստեղ
-
ծաղործութիւնբ
«Յաււաջ»^ :
Հաւատքի
ամրոցի
տէր
Շաւարչի
կո -
բուստն
է , որ այսօր
կսկծացնում
է Հա -
յութեան
բնա
րանի
ղալա1րւեբի
սիրտբ
:
Ներկայիս
, երբ Հաւատքի
բոլոբ
ամ -
բութիէննեբր
շբշապատույսծ
են մի ասլա—
բարո
ք էլ աղափաբւսրանութեան
յափշաա
—
կիչներով,
թող անաղարտ
մնայ
^առաքր։
Հա քութեան
Հողու
տաճարների
մէշ ան -
մ ար Շաւաբչի
Հղօբ
կամքի
եւ
Հ աւատքի
կանթեղբ
՚ ՚ •
Եւ սա կը ւէնի լաւաղ
ո յն
դափնեպսակ
նրա
անուան
ու ղոբծին
է
Անկաչոք
յաբղանք
նրա քաղցր
յիչա
-
սւակին
է
Հ .
ԿՈԱՈՑԵԱՆ
Թհհրան, 1957
Հասուննալով,
նոր ձեւ
ու
գեղեցկութիւն
ստանալով
:
ԱյնուՀետեւ
անոբ կեանքր սաՀած
է եր
կու
մեծ ոստաններու
մէշ ֊
Պոլիս
ու
Փարիղ : ճիչդ
է , ան եղած
է չաա
տեղ
Եւրոպա, Ափբիկէ,
Մերձ. Արեւելք,
Պալ–
քաններր
, Տարօն
ու
Աասուն
ել վերշա
-
պէս
Երեւան
: Բայց
Պոլիսն
ու
Փարիղը
եղած
են անոր
Հանբա
յին կեանքի
երկու
ղ լխաւոր
կեդրէւններր։
իր մատաղ
Հա -
սակէն
Շաւարչ
Ա իսաքեան
ցոյց տուած
է
մտաւոբ
աճման
ու
ղաբգացման
ղարմա —
նա լի արաւլ թափ
:
ինչպէս
աբելւսծաւլիկր
լոյսին,
Շաւարչ
Մ իսաքեէսն
եւս ձգտած
է
լո յսին
ու
ա -
ղատ ութե
ան
: իբ
մ ան կութ եան ու պա
-
տան ե կութ եան
օրերուն
ան ձգտած
է
Հ
ե–
ռու
փախիլ կարդ ու կանոնի
պաբտա
~
գրոլթիւններէն
:
Գպրոցական
կեանքի
սեղմ ումնե բուն
իսկ ան չէ ուղած
Հան -
ղուրժել
: Ղ՚իւրրնկալ
միտք
, ան եէլած
է
իր
ուսուցիչր՝
Հետաղալին
ուրիչնեբոլն
ուսուցանելու
Համար
ինչ որ ստացած
էր
կեանքի
մէշ սեփական
միշոցներով
: Այս
պէս է որ ան օր մրն ալ ինկած
է Յեղա
—
փոխութեան
քուրային
մէշ
է
Աչք ռւ ականշ կտրած
այն
փոքրիկին
նմ ան , որմ
ութին
մ էշ
, դռնե բուն
առշեւ
կանղնած՝
կ՛՛ուղէ
էսել ինչ ռր կր
խօսուի
ու
աեսնե
լ ամ էնքր
, Շաւարչ
Մ
իսաքեան
եւս
սիրաՀարբ
եղած
է ^մեծեբու»
խօսքին
ու
տեսքին՝
անոնցմով
իր սիրտն
ու
Հո -
՛ւ ին լեցնելու
Համար :
Եւ
ա
քս
ւլետնի
վր՜՜
րայ
եւս ան Հետեւած
է «.մեծեբռւ»
,
եւ
ապա
չարքերուն
՚^էշ
քալելու
Համար
անոնց
Հետ
կ՚՚ԳՔ
—
Կ՚՚Ղքէ
՚
ի վերշոք
ղաէէնալոլ
Համար
մէկբ մեր նբ–
լիրեալներէն
, որոնք մեբ
բաղմոլթիւննե—
րր պիտի առաշնորդէին
:
X
Երեւոլթապէս
խոժոռ , խստադէմ
,
միչտ գժգոՀ , ինքնտկեդրոն
, նոյնիսկ
այ–
լամ
եբժ
ել բաղմ
ութ
իւննե
րէն
Հեռոլ վւա–
Ի՚՚իլ
"իրո՚Լ
մ Է1լե
է ր Շաւար
չ
Մ իսաքեան
•,
Բա
քց այդ իր էութեան
մակերեսն
էր :
իր պատանութեան
ել
երիտասարդու
-
թեան
առաշվւն
տա
ր ինե րուն
ան բոլոբո
-
՛քին այլ էր
աւելի
շերմ ու ւլիւրաՀա
-
ւլոլւէէ : Տարիներու
բեռն
ու անոնց
բերած
ցաւն
ու
տառապանքբ
, յուսա խա
րո
լթիւն–
ներբ եւ մեր Հանբա
յին
կեանքի
մռայլ
պատկեր
ր օրէ օր իրենց
անգ րա դարձ
ու -
մբ ունեցան
անոր
վրայ։
Գարձալ
ինքն
ալ տիսուր
, անժպիտ
ու
մ ռա
յլ : Բ
՛ս
յց ոչ
յոռետես
: Եթէ
՚ոյդպէս
Րլլար ,
պիտի
չկրնար
ան
Հ
անբա
յին կեանքի
յորձանքին
մէշ
նետուիլ
այնքան
մեծ
ու
ղաբմանէսլէ
նէււիրում
ով :
3 ՛՛յս
ու
Հաւատք
դարձան
զոյէլ
լծակ–
՚ււեբբ անոր դործի
րնթացքին
: (\ւ քալեց
ուխտաւորի
մը նման , ոբ 1լոլղէբ
Հաս -
նիլ իր պաչտած
սուրբին
:
Եւ
իր
Հալատ–
քուի ան տալորեց
ուրի^ւերն
ալ :
Գրագէտ
էբ Շաւարչ
Միսաքեան,
ու
աեւապէս
պիտի
մնար արուեստին
ու
գե–
՚լք՚՚քիկին
սպասաբկող
մր, եթէ մեր Հան -
րա քին կեանքի
ա լե կոծ
ո
ւթ
ի ւնն ե ր ը
չստի–
ւղէին
ղինքր
՚իար
իշ^՚ել տաճարէն
խառ
-
ն ուե
լու
Համ ար
րաւլմ ո ւթ ի ւննե ր ո ւն
ու
ծառա
յելոլ
անոնց
։ Ատոր
Համ ար էբ որ
քսան տարեկան
կամ քիշ մր աւելի,
ան
անցաւ
էբղրում
, ուր «Յառաշ^բ
իսմ բա–
գրեց
վարժ
ու
Հմուտ
լրագրողի
մբ յա—
շո ւլութ եա մ ր :
Ասլա ան չրշեցաւ
մեր
Հա
յ րեն
իքի
ա
յն
ւէասերր , որոնք մեր պատմ ութեան
ու
յե—
ղափոխութեան
տուին
ոսկեղէն
էշեր
ու
գէմքեր
% Ատիկա
եւլաւ նոբ ներշնչում
մը,
Հաղորղ
ութ
իւն
մ ը իրեն
Համար
:
՝ԲԷ
*
ետք
ան նորէն
Պոլիս է : Բայց
ՀեաղՀետէ
արդէն
կր սկսէր
խալարիլ
մեբ
Հոբիւլռնբ։
Աուղր
1լիշնէ
հայրենիքին
՛իր՛"յ •
ե՛–
մ արղիկ
որ սլատմ
ու թիւն
կերտեր
էին ,
կբ էքաոնան
մեբ նորաւլոյն
ղոՀեբբ
՚,
Անոնցմէ
մէկն ալ եղաւ Շաւարչբ,
որ
բանտային
աՀաւոր
կեանք
մբ
ապրեցաւ
ել օր մ րն ալ , աղաաելու
Համար
իր ա–
մէնօբեայ
չարչարանքներէն
ու
ղաՀիճնե–
բուն ճանկերէն
, վւոբձեց
անձնասպանու
-
թեամբ
՚իերշ աալ իբ կեանքին
:
Եւ
է^է
րա
իսա աւէէ
բութ
իւն
, որ
չՀ
ասաւ
իր նւղա–
տտկին
:
X,
Վել՚շին
եբեսնամեակի
Հա ք
լբազրու
-
թեան
պատմազրողբ
անկարելի
է որ սա–
Հի «Յառաշֆի
Հատորներուն
վբայէն,
ո -
րոնք Շաւաբչ
Միսաքեանէն
պիտի
մնան
մեղի թանկագին
ժառանգութիւն
մբ։ կո–
թողական
ա չխտտանք
մր , ուր կայ տա
-՝
բիներու
չունչն
ու Հեւքբ
, կան
առօրեա–
յի մաաՀ ող ութիւննեբը
, ճիղն
ու վաս —
տակբ
:
Մեր
լեղուի
արթուն
պաՀ ակն եր
էն
էր
ան
Հ
Հիացող
մբ սերունգներէքլ
մեղի
ձր–
ւ^ած Հարստութեան
, կ՝ուղէ ր որ ան
մ
ր–
^•այ
մաքուր
, անեղծ
ու անխարդախ
տ
Ե՛–
կիրքով
ու ղա
յրո յթով
լե ց ո լած
,
է1է
րղա
-
րօրէն
կր ծսւռանար
անոնց դէմ
,
էւրոնք
անփութութեամբ
մը կը փորձէին
իսաթա–
րել անոր գեղե
ց կութիւնբ
մտցնելով
ա -
նոր
մէշ օտաբ կամ անՀարաղատ
տարր
մր : Այս գետնի
՚էբայ
շէր նեբեր
մանա
-
ւսէնգ Հայասաանի
տէրերուն,
որոնք ան—
Հանդուբժե
լի ոււլւլագ րութիւն
մբ
մ
եղի
պարաաղրելէ
ետք,
աններելի
սանձարձա—
կութեամ
բ մրն ալ լեւլուն
կ՝սւռաշնո րդէ
ին
դէպի
ռուսացում
:
Իր ձա քնբ
չէ բ գտներ
ա ր ձա
ղան գ Ե բե–
ւանի մէշ, բայց
սաՀմանին
այս կողմր
ա—
նոր
ուն1/նղիբ
էին չաա
ուրի^երբ,
ո —
րոնք կը բաժնէին
իր մ տաՀ
ո ղ ո ւթ ի ւննե
—
րբ : Շ
ալա
ր չ Միսէսքեանի
թերթբ
ե
ղալ
լեղուի
մաքբութեան
էչեղեցիկ
օրինակ մը։
Առաշին
էշէն
մինչեւ
վերշին
էշը,
խմբա–
դրական
սիւնակներէն
մինչեւ
ծանու
-
ցումներր
, տիրական
էին լեղուի
մ աք -
րու
թ ի լ ն , էլեւլեցկութիւն
եւ
բծախնդբռւ–
թիւն
րնդոլնոլած
կանոններու
: կը գգաբ
ուչադիր
բնթեբցողբ
ոբ ամէն
տեւլ
են
խմրադրին
աչքն
ու ձեռքբ
;
Բայց
միայն
բառեբոլ
ու
կանոններու
էւշղրիա
ղ ործադրութիւնբ
չէր
ռր
կբ
ղբաղեցնէր
զինքբ : Իբ լեղոլին
պէս
խիտ
էր նաեւ իր թերթբ
, իբ ոճին
նման
կեն
դանի
, առոյգ
ու բոաէանդակալից
անոր
բո լո ր էշերբ։
Թշնամի
էբ >ատա խօս
ու —
թեան
, լեղռւական
ղարդերոլ
եւ սլաճու
—
ճանքի : Իր ՚լեղեց կութ
ի ւնբ իբ պարւլոլ
-
թի
ւնն էբ :
Բայց իր պաբղ
լեղուն
Հարուստ
էր՛՛՝^
Ղ՚իտէր
խօսիլ պատկերներով
ու
չղործա—
ծել
միշտ նո լն աարաւլր։
ինչ որ
կ՝րնէր
լռական
էր իր մէշ, անճիդ
ու անսեթե
—
լե թ : Գրաղէտ
մրն էր , արուեստի սպա—
սարկու
մը, ոբ կամայ
թէ ակամայ
կր
լրաղրէր։
Բայց
լրաէլիրբ
չսպաննեց
անոբ
՚քէշ ւլրագէտբ։
ԸնգՀակաոաէ^
,
լբադիրբ
քալեց դրադէտի
բացած
ճամբայով։
Եղաւ
նուիրեալներէն
մէկը
ւլաղավւա —
րապաշա
սերունղի
մր , որ
սլայքարեցաւ
ժուլոէիուրղ
ի
մը
արղա
ր
դա
տին
Համար
: ինչպէս
չատերոլ
,
Շաւարչ
Միսաքեանի
Համար
եւս դարձաւ
երազ
մ բ
մ եր
Հա
յ րեն իքին
ան կա իս ո ւթ ի ւն բ
է
Հաւատացած
եմ որ իր կեանքի
ամէնէն
երշանիկ
օրերր
եղան
1919
թուի
ամ
րան
այ՚Յւ քանի
մր ամիսներբ
, ղորս
ա^ւցուց
Հայասաանի
մէշ ամէն
օր դիտելով
ու
վայելելով
Աասիսի
լուսապայծառ
ճակա
տր :
Այդ
օրերուն
ուրախ
էր ան մանուկի
մբ
պէս։
Կբ խալտաբ
Հողին։
Աչքեբէն
ու
գէմքէն
գուաբթոլթիւնր
կբ յորդէր
: Օր
մր բնկերներով
Բանաքեռ
էր
Աբով
-
ե՚սնի
ծննդավայրբ
: Կամ Աեւան
ու Նռբ
Բա
/աղիտ
: Ուրիշ օր մբ ղէպի
Շիրակ
ել
պտո
յտ մբ Անիի ա լե ր ա կն եր ո ւն ու փառ
քերուն
մ է շ ։ կամ
" ՛ յ ց մր
րերւլաքաղաք
կաբսին
I
Նոբ մթնոլորտ
, ապբռւմնեբ
ու
նոր
Հեռանկարներ
: Կբ
/ի՚շեմ իր մէկ բա—
ց ագան չութիւնբ
.
«կ՝ ուղեմ
ապրիլ
Հա
յասաանի
մ է շ ։ Ամէն
օր
թղթէսկցւէւթիւն
մբ աբտասաՀմանի
մեր թերթերուն
սլիտի
չբաւէ՛" արդեօք
ապաՀուէելոլ
Համար ին—
ծի ապրուստ
մբ » ;
յւյե^ղճ Շաւարչ
, ա յ դ երազբ
ունեցան
ուրիչներ
ալ - ապրիլ
Հայասաանի
մէշ ։
Բա
քց թերեւս
ինքր եւ չատ
ո ւր ի չ^ւե բ ե
—
ղան
աւելի բախտաւոր
, քան մեր աւաղ
-
ներէն չատերբ
, որոնք ա յղ երազի
ճամ -
բուն
ւիրա
ք ինկան : Բա
քց ա" րզեօք
րախ
-
տաւորութիւն
է տեսնել
եբաղբ
իբականա—
ցած
, ապա
տեսնել
որ
մ ութն
ու աղշա
-
մու՚լշբ
նորէն
մեէլ ծածկած
են :
է Շ՚ւ"֊"՚Ր
չ
Մ ի"աքեան
եղաւ
ա չ իսա տան
քի
Հերոս մը
է
ինչ ոբ
ո լր ի ^ ե ր , կաէլմակեր
—
սլուած
ուժեր , Հաղիլ
էւլիտի կրնա
քին ր -
նել,
ինք րրրաւ
մինակր։
Օրաթերթի
մր
բեռր
, նիւթական
ու բարոյական
, առան–
ձինն տարաւ
իր ուսերուն
՚իրա
ք
յ
Ամէն
օր վ ա ղո լան
մաաՀ ող ւէլթիլն
ր
ճղմ
եց
ու
ճմլեց իր Հողին։
Իր Հպարտոլթիւնբ
թ ո յ լ
չտուէսւ
մեբ
օղնութիւնբ
փնտռելու
; Ի"կ
մենք իր քովէն
անցանք
անտարբերոլ
-
թեամր
մբ, որուն
ղոլցէ
այսօր
ալ
չենք
անղբաղ՚սռնար
։
Ու
քանի
այսպիսի
կորռլստներ
,
որոնք
չեն կրնար
չանչել մեր խիղճբ
. . . տ
V–
ՕԶԱՆԵԱՆ
՚ < ա ա ա
շ .
Ա - Ի Ս Ա Ք Ե Ա Ն
ՒՏՍԼՒՈՅ ՍԷՋ
իտալփոյ
Հայոց
Գաղութային
Վար
-
չութեան
, Մ շակութա
յին Ա իռ՚֊թեան
ել
Հ՚սյկ–
Տան Հրաւէրով,
Շ– Միսաքեան
իր
կնոշ Հետ
Միլանօ
ժամանեց
1955^
Ապ
-
բիլին : Ամէն
օր ղինք տեսնելու
առիթը
ունէի։
Միշտ
նոյն
մարզն
էր.
՚իեբշին
ծայբ
լուրշ "ակաւախօ"
: Բայց երբ
կբ
քսւյտնէբ գաղափար
մ ր՝
՛լայն ծայրէ
ի
ծա/ր
դլխ՚՚՚զիր
պէաք
էր ղրել,
"կզբնա–
տաոէն
մինչեւ վերշակէտբ
:
Անոբ Հետաքրքրութեան
առարկան
ա -
ռաւելասլէս
Հայ աղգն
էր, իր
անցեալով
եւ ներկայով։
կրնայիր
թավւառիլ
միշաւլ––
գային
արժէքներու
անղաստանին
մէշ •
քեղ
ւքտիկ կլ^էր
խոՀոէնւ եւ անձայն
, ու
քանկարծ
ականշիգ
եւ սրտիգ
մէշ
կը
ղլտորկէր
մէկ Հատիկ
Հարցում
մը , որ
քեղ
տա1լն ու ւէբայ
կ՝բնէր
- ՝ Գրաւէա —
բանիդ
մէշ ի՚^նչ
Հայերէն
ղրքեբ
ունիս
է
Անմ իշասլէս
կր ղ
՚էա
յիբ ոբ
բարո
յակաՆ
անն ա խ բն թ
ւէ1
ց նկարաւլրի
մբ առշեւ
կԸ.
գտնուիս
, որուն
Հետ Հոսկէ
Հ ոնկէ
խօսի––
լբ աւելորգ
րան է , որուն
դիմաց
Հարկ
է
շիտակ
նստիլ եւ ա՛լ աւելի շվէտակ
խօսիլէ
Հակառակ
<ւՅառաշ»ի
վրայ
ստորաէԼրած
առաւելապէս
խստաբարոյ
խմբագբական—
նեբ ունէ՝ րնաւո
ր ո ւթեամ
բ
Հ ա ւլո ր գ ական
էբ, բնկեբական
բացառիկ
ուլիուի մբ տո—
ւլ որուն : Երբ
ոլրաիւ
էր՝
սրում աութ
իւնն՛
ու
ւլուար թա իւոՀ ութիւնբ
կբ
Համեմէին
իր խօսքր
կար1\ նաիսագասութիւնով
մը ,.
որ կարծէք
մեր ժէււլովուրւլին
Հուլիէն
կու
՛լար , ա լնքան
անւքիշական
էբ ,
Հարա —
էլատ :
Անաարակոյս,
ր.անաստեւլծն
ու ղրա -
էլէտբ
կ՚ապրէին
իր մ է շ ։ Օր
մը,
երբ
նստած
Պ"ւր"ւնաթէի
բա րձունքր
,
կը
դիէոէինք
եբեկոյեան
ստուերներուն
տակ
Հա^ււլչուլ
լիճը՝ Հանդաբտ
ձայնով
մբ բ —
սալ.
Աբամայիս
, տնակ
մը
ունենալ
սա լերան
լանշքին
, մի քանի բնաանի
ա —
նասուն
ել բանշարանոց
մը, ի՛նչ լալ
՛ղի–
Այսքան
մեծ մարգու
մը մէշ
այսքան՜
Համեստ
փավւաք
մը։ Զկրցայ
յարմար
պատասխան
։քր գտնել,
որուիՀեաել
սիր —
տբս տխբեբ
էր ;
Այ՛լ– օրերուն
, ժողաէուբղին
խանդա
-
վ
ա
ռ ո ւթ ե ան
ա ռա
ր կան եղաւ :
իր
անձբ
էէե Հութիւն
եւ
Հ ամեստութիւն
կաբտա
—
չրնչէր
: Առաքեալի
մը պէս անցաւ
մեբ
նայուածքներուն
առշելէն
: Մինչեւ
Հի -
մ
։ս
էէեռ չեմ Համողուած
որ ան առ
յալէսէ
ձղած
րլլա
յ այս ա չխաբՀ
ը ;
Ջեմ
Համոէլուած
:
Ու
Հասաւ
Ապրիլ
11 - 24/»
ալեկոչոլ
-
մր :
Հանդաբտ
քայլերով
բարձրացաւ
բեմ %
ինծի
՚սյնպէս
թուեցաւ
ոբ
կր ղռզաբ
-
ներսիդին
կուաակէէւած
յուգումր
սար
-
սափելի
րլլո՚լու
էբ։
Ակսալ
իսօսիլ. կրակէ
յռւղումնեբ
ել բառեր
, որոնք
թելեր
ա -
ռած՝
կ՚իյնային
մեր Արտերուն
՚էրայ
•
Գադաբ
մբ. աշ բաւլոլկբ,
ուղղած
ղէպի
մեղ
ուսէն
մինչեւ
մատներու1ւ
ծայրր
կը
դէէւլար
։ Անտարակոյս
, ներսիղին
Կ"՛– ~
տակուած
յուզոլմբ
սարսափելի
բԱսւլոլ
էր •• Յսէնկէսբծ
ղոռաց
.
Թուրքը
ուղեց
ոչնչացնել
մեղ. ո՛չ. Հայ ազդը անմաՀ
է>
մ ենք
պիտի
դնենք տապանաքարը
անո՛նց
՛քրայ
որոնք
՛լայն
1լւէւղեն
դնել մեբ
՛ի
բ–
րայ.
ո՛չ. Հայ "՚ղղբ
անմաՀ է ։ Լռութիւն
է
Աարսուռբ՝
թեւ, ոսկոր
ու շփէլ առած՝
իշ
՚ոլ
նեբկաներուն
արեան
մէշ.
ու
ան կը
չաբունակէր
ի/օսիլ տառապանքէն
, աքսո
րէն , շ՚սրդէն
, իբ մաաւոբական
ք^կերնե–
բուն
ւլոՀ ա բե
ր ո ւթ ենէն ։
Զթոյլատրեց
ծէսւիբ;
Զեռքի
ւլրեթէ
ան
նշմարելի
շարժ ում աէ մր մեբժեց
զայն
է
ԱՀ աւասիկ
մ՚"ր՚լբ
՛Լ"ր
կորսնւլուցինք
.
բս՚բոյական
ուժերու
կուտակում
մը .
իսկակէսն
մեծութիւն
մբ
տ
կեանքէն
եւ մաբդոցւքէ
Հիմա
Հեոու
գ
Հանգչէ
իսաւլաւլ , "իրելի
իւմ բագ րապետս ՝
« Յ՚՚ւռաշ
»/՛ չի կրնար
մերթ
շքալել
եւ
՛քե ր թ ալ շթո– էէ է
1
ոբաիՀ ետե
լ
գ ունէ անոբ
Հետ ես , ոբւււիՀեաեւ
աննուաճելի
կամքդ
,
որ ա քնքան
ւլիւրութեամբ
որեւէ դժուա —
րութիւն
կռնակի
՛քրայ կը շպրտէր՝՛
պիաի
շարէւլնակէ
առաշնորւլել
՛լայն ,
ինչսլէս
մեր
սէրն ու մեբ նուիրումը
յ
ԱՐԱՄԱՅԻԱ
ԱՐԱՊԵԱՆ
