2
        
        
          Ց Ա Ռ Ա Ջ
        
        
          ԵՐԳՍձԱՆ ԿՈՍ՚ԻՏՍՍԸ
        
        
          Լման
        
        
          երեսուն
        
        
          աարի
        
        
          ւսուէ։9 էր , աարօ -
        
        
          րինակ
        
        
          ու. ախրաթրթիռ
        
        
          ղւլայութիւն
        
        
          մր
        
        
          լեԱուէք Հալիս։
        
        
          Տանկարհ
        
        
          , Ամիէն քաղա -
        
        
          քին
        
        
          մէշ, մինակ
        
        
          ղղաղի
        
        
          ինքզինքս
        
        
          , Հայ
        
        
          թօսակիղ
        
        
          մ ր ւլանե լու
        
        
          ան կա ր ե լի ո լթ ե ան
        
        
          մէշ,
        
        
          Հայերէն
        
        
          խօսելու
        
        
          անՀուն
        
        
          կարօաով
        
        
          մլ. :
        
        
          Այն
        
        
          ասլաւո րութ իւնն
        
        
          ուն՛էի թէ
        
        
          Վերջին
        
        
          ՀսւյՏ,
        
        
          էի ես ։
        
        
          Ջեմ
        
        
          ղիաեր թէ ի՛նչսլէս
        
        
          խրեղաւ վեր ֊
        
        
          շին
        
        
          Ասորեսաանղին
        
        
          , եղա՞ւ
        
        
          մէկր որ յա -
        
        
          մառօրէն
        
        
          կաո֊չաՆ
        
        
          մնաց իր
        
        
          սլաամ
        
        
          ու —
        
        
          թեան
        
        
          , աչխարՀաղ
        
        
          ղորղ ա յն
        
        
          կա յսրու -
        
        
          թեան՝ որ Ասաուա&աչունչ
        
        
          Աատեանր կր
        
        
          լեցնէր
        
        
          սարսուռով
        
        
          ու սոսկումով,
        
        
          եւ ի
        
        
          վերշո
        
        
          յ , իր լեզուն
        
        
          Հասկցող
        
        
          մր
        
        
          ղտնելու
        
        
          անկարելիութեան
        
        
          մէշ, ախրօրէն
        
        
          ոլորեց
        
        
          թակլաթ ֊ Փալասարի
        
        
          մաղաղաթեայ
        
        
          յ ի –
        
        
          չաաակարանր,
        
        
          խոնարՀեցուց
        
        
          արաեւա
        
        
          —
        
        
          նուեքր
        
        
          , արցունքով
        
        
          1^քեց "՚էքերր
        
        
          , եւ
        
        
          չչնշաց
        
        
          .
        
        
          - նօոտսաաՅէսա
        
        
          քտէ.
        
        
          *Լւսիսճանին
        
        
          զղա
        
        
          յութիւնւր
        
        
          հանօթ է ղի
        
        
          տութեան
        
        
          , հանօթ է սլատւ1 ութեան
        
        
          , ձա
        
        
          նօթ է դրականութեան
        
        
          ։ ք-ա յց ա յն զղա -
        
        
          յութիւնր
        
        
          , որ անՀատին
        
        
          Հոգին կր
        
        
          լեցնէ
        
        
          Հ ա ւա քա կան ո լթ ե ան
        
        
          մ ր վաԼսճանԼւն
        
        
          ղի -
        
        
          տակցութեամբ
        
        
          , ոչ թէ
        
        
          մարղարէական
        
        
          ձեւով՝ որ յաաուկ
        
        
          է
        
        
          քրիստոնէական
        
        
          վախճանա
        
        
          դիտու թեան
        
        
          (էսքաթոլոժի) ,
        
        
          այլ
        
        
          ոլատմական
        
        
          եւ Լւրական
        
        
          ասլրոլմով
        
        
          ,
        
        
          վկա յութիւն
        
        
          չունի
        
        
          մ ատեն ադր
        
        
          ութ
        
        
          եան
        
        
          մէշ : կարղացահ
        
        
          չեմ վկա յութիւն
        
        
          մր ,
        
        
          ուր
        
        
          ղրոզր
        
        
          խօսի
        
        
          իբրեւ իր
        
        
          ժուլովռւրղին
        
        
          վերշին
        
        
          ներկա յացուցիչր
        
        
          , թերեւս
        
        
          ոբով —
        
        
          Հետեւ
        
        
          ղրաղէտր
        
        
          աւելի
        
        
          կանուխ
        
        
          կ՝ան -
        
        
          Հետանայ
        
        
          սլատմութեան
        
        
          բեմէն քան իր
        
        
          ժողովուրդր
        
        
          : Արդարեւ
        
        
          ,
        
        
          ժ ողովոլրգնե
        
        
          բ ր
        
        
          կր մեոնԼւն երկաբ Հոդեվաբքով
        
        
          մբ, Հիւ -
        
        
          հելով,
        
        
          հԼււրելով,
        
        
          մաչելով,
        
        
          Հատնելով ,
        
        
          երբ ղրաղէտր
        
        
          այրահ
        
        
          մոԼսրացահ
        
        
          կ՝Րէչայ
        
        
          աբղէն
        
        
          «.իրրեւ ղխոիւ
        
        
          ի Հուր» : Այնսլէս որ
        
        
          *Լերշին
        
        
          Հայու
        
        
          ղգա յութ իւնր,
        
        
          ՛Է՛՛Ր ունե -
        
        
          ցայ
        
        
          մենութեան
        
        
          մէշ, կր մնայ
        
        
          քմայք կամ
        
        
          սլատրան ք :
        
        
          ԱյսուՀանղե
        
        
          րձ , Հուիւո
        
        
          յս
        
        
          մէշէն
        
        
          չ՝անՀե–
        
        
          աանաբ
        
        
          երրեք աքն անդոՀբ,
        
        
          Գ՛՛Ր
        
        
          կր
        
        
          սլատճառեն
        
        
          օրուան
        
        
          մեհաղոյն
        
        
          վտանդնե—
        
        
          րր մեր ղոյութեան
        
        
          ղէմ յանդիման
        
        
          :
        
        
          Այս
        
        
          սլա յմաննե
        
        
          բուն մէշ ի՞նչսլէս
        
        
          արգա–
        
        
          Հատանք
        
        
          չղգա
        
        
          լ
        
        
          Հ անդէ
        
        
          սլ ամէն
        
        
          անոնց , որ
        
        
          կանգնահ ենաւ երակներու
        
        
          մէք ու
        
        
          տուն
        
        
          կ՝ոլղեն
        
        
          կառուցանել
        
        
          փլատակնեէւէն
        
        
          Հան —
        
        
          ուահ
        
        
          նԼւլ թե րուի :
        
        
          Աչ ոք • կաբհիք կամ
        
        
          խորՀուրգ
        
        
          կր
        
        
          Հարցնէ
        
        
          ^ դրադէաին
        
        
          , որ
        
        
          անթէն^
        
        
          է Լ՛ր մռ—
        
        
          ղովուրդին,
        
        
          րնկալո՚ւչր
        
        
          նււբ
        
        
          ղաղավւաբնե–
        
        
          բու ե
        
        
          մ տահ
        
        
          ումնե ր ու ւԼէնգՀակառակն
        
        
          ,«/—
        
        
          մէն ոք խորՀուրգ
        
        
          կր բաչիսէ աշ ու ձախ ,
        
        
          տեսակէ տ կբ սլա րղէ
        
        
          ս խառ րա վաճառն
        
        
          ե -
        
        
          բու
        
        
          չուկա
        
        
          յին
        
        
          վր՛"
        
        
          յ , Լ՛մ աստունի
        
        
          Հ ովեր
        
        
          ,նե, •էով
        
        
          այն Հարսաութեւսմ
        
        
          բ , գո բ բաԼս–
        
        
          տախաղր կամ ւէիճա կա խա
        
        
          զր կրնա
        
        
          յ տալ
        
        
          ՛եւէ
        
        
          ասլոլ
        
        
          չի
        
        
          Հ
        
        
          աբցնել,
        
        
          թէ
        
        
          րաէս տախաղր կամ վ իճակա խաղր
        
        
          կրնա՞
        
        
          յ
        
        
          նաե
        
        
          I
        
        
          լ՛
        
        
          յն միւ
        
        
          ւթիւնր
        
        
          մւոքԼւ տքնութեանց
        
        
          պարգեւ
        
        
          Այսպէս
        
        
          , զարմանալի
        
        
          չէ եթէ , մեբ
        
        
          մէշ,
        
        
          մէկր
        
        
          ելլէ
        
        
          եսպ
        
        
          հսւխէ,
        
        
          ետքն
        
        
          ալ՝
        
        
          ինքղինքր
        
        
          ղրաղէտ։
        
        
          Զարմանալի
        
        
          չէ,նոյն
        
        
          պէս
        
        
          , եթէ մէկր
        
        
          «օհումով»
        
        
          ղառնա
        
        
          ք ե -
        
        
          պԼւււկոպոս կամ կաթողիկոս
        
        
          , եւ անմ
        
        
          է։ շա
        
        
          պէս
        
        
          յաւակնէւ
        
        
          վարել
        
        
          մոգովուրդի
        
        
          մբ ճա—
        
        
          կատաղիբբ : Զարմանալի
        
        
          չէ , վերշասլէս ,
        
        
          եթէ
        
        
          չինկեւսնէ փազարը
        
        
          դարձահ է Հայ
        
        
          մ ամ ուլբ , ուր ամ է ն
        
        
          ան վար տէւ
        
        
          Հէւմա
        
        
          1լ աչխատի
        
        
          Հայ մողովուրղր
        
        
          փրկել
        
        
          է՛է՛ չԼ՛–
        
        
          նահ
        
        
          մ լ
        
        
          •ՂՐ
        
        
          ՛խելով
        
        
          ԱՀսւ թէ ինչո՛ւ
        
        
          նոր խօսք չի լսոլիր
        
        
          Հ ր–
        
        
          բասլարւսկին
        
        
          վրա
        
        
          յ ,լռա՛՛հ է մուրճին
        
        
          ձայ
        
        
          նբ
        
        
          մտքի
        
        
          ղարբնոցէն
        
        
          ներս։
        
        
          Ամէն
        
        
          կողմ
        
        
          նոյն
        
        
          մխորր.
        
        
          — Հ^^^Ը
        
        
          Հ^^յ պւսհել :
        
        
          ԱՀ
        
        
          աւասիկ
        
        
          խօսք մր , ոբ ղղուելի է իրա
        
        
          պէս : Ոչ ոք կր խոբՀի թէ ի՛նչ իմաստ
        
        
          ու
        
        
          նի խօսքբ , ղ՛՛բ
        
        
          1լ արտասանէ
        
        
          թութակա
        
        
          -
        
        
          բաբ։
        
        
          Անոնց ոբ աարաղր կր
        
        
          ղորհահեն
        
        
          բարեմտութեամբ
        
        
          կբ Հարցնեմ –
        
        
          Պիաէւ
        
        
          ոլղէի՞ք
        
        
          պարհիլ
        
        
          Հսւ յութեամ
        
        
          բ մր , որ
        
        
          քիլոկրամի
        
        
          պէս՝ կր մնայ
        
        
          նոյնր ••• Ա–
        
        
          դամէն
        
        
          էւ վեր ։
        
        
          Պարհենցեր
        
        
          եմ որ Հայ եմ , բայց պար—
        
        
          հենալոլ
        
        
          իմ պատճառաբանութեանս
        
        
          մէշ
        
        
          չեմ պա չտպանահ
        
        
          երբեք ա յն
        
        
          աեսակէտր
        
        
          թէ չա
        
        
          լ՛է ա լւ Հագահ
        
        
          էին մեր
        
        
          նաէսաՀայրե–
        
        
          բր ե չալվա՚ր
        
        
          պիտի
        
        
          Հագնինք
        
        
          մենք ալ :
        
        
          Պարհենտլոլ
        
        
          իմ պատճաո ա բանո
        
        
          լ թ
        
        
          իւնս
        
        
          կբ բիսի այն Համոզումէն
        
        
          թէ
        
        
          Հայութիւնր
        
        
          արտակարգ երեւոյթ
        
        
          մըն է իւրացումի՝
        
        
          սաեցծացործական անսպաո թափով մը
        
        
          կենդանի :
        
        
          Ապացոյց.–
        
        
          Աեր լեղւււն արիական
        
        
          լե -
        
        
          դու է, բայց
        
        
          Հայերէն։
        
        
          Աեր եկեղեցին
        
        
          քէւ–
        
        
          րիսաոնէական
        
        
          եկեղեցի է , բայց
        
        
          Հա յկա —
        
        
          կան : Մ ենք առեր
        
        
          ենք , իլբացոլցե
        
        
          ր եւ
        
        
          ինքնատպութիւն տուեր
        
        
          մեր փոխ առու -
        
        
          թեան առաբկա
        
        
          քին : Գեւլեցիկ
        
        
          լեդուներր
        
        
          չատ
        
        
          են , բա
        
        
          յց Հաւատացէք՝
        
        
          մ եր
        
        
          լեղուին
        
        
          ճարաա րապե տութ իլնր
        
        
          ասլչութթ
        
        
          ւն
        
        
          կր
        
        
          պատճառէ ա չխա
        
        
          րՀ ի
        
        
          մ եհաւլ
        
        
          ււ յն Հեւլէւնա -
        
        
          կութեանց
        
        
          , Հ ե տաքրքր՚լւե
        
        
          լով ոբ՝
        
        
          վւոքբ
        
        
          մ ռգուէ ուբգ,
        
        
          միչտ աննպաստ
        
        
          սլւս յմաննե —
        
        
          բու
        
        
          մ էշ
        
        
          ապր ահ , ի՜նչպէս
        
        
          կրցեր է
        
        
          զա
        
        
          յն
        
        
          Հասցնել այս աստիճան
        
        
          նրբութեան,
        
        
          ճո—
        
        
          իսութ եան
        
        
          ,
        
        
          զե
        
        
          ղեց կութ եան :
        
        
          ՚քյո
        
        
          յն ինքնա - ՚
        
        
          տպոլթիլնբ
        
        
          կրցեր է ցոյց տալ իր եկե -
        
        
          ՚/եցիին
        
        
          առնելով
        
        
          գայն
        
        
          քբիստոնէութե
        
        
          ֊
        
        
          նէն :
        
        
          Այսպէս
        
        
          , ուրեմն
        
        
          , մեր
        
        
          մ ողովուրգր
        
        
          քա
        
        
          լեր է մամանակէւն Հետ ,•
        
        
          լեղուն
        
        
          ճոէսա–
        
        
          ցնելով,
        
        
          կրօնքր աղդա յնացնելաէ
        
        
          ,ու
        
        
          միչտ
        
        
          (ՏՈԻՐ՚ք^ՄԸ ՀԱՆՃԱՐԵՂ
        
        
          ՎԱՐՕ՚ԱՊԵՏՒ ՅԻՇԱՏԱԿԻՆ)
        
        
          Հայ
        
        
          ղասական
        
        
          երամ չաութեան
        
        
          բնա -
        
        
          ղալառր
        
        
          ունի
        
        
          էւր փայլուն
        
        
          երղաՀանների
        
        
          ^".էԼՐ՝ "Րէ ^աճան չաւո բ ՛աստղեր
        
        
          իցն
        
        
          են
        
        
          Տիղ
        
        
          րան Զոլիսաճեանր,
        
        
          փրիսաափոր
        
        
          կա -
        
        
          րամ՛ ուրւլան , Ա ակար
        
        
          կկմալեանբ
        
        
          , կոմ ի–
        
        
          տաս փյսրդապետր
        
        
          , Ալեքսանդր
        
        
          Ապեն -
        
        
          ղիսւրեանր
        
        
          , Արմէն եւ Նիկոզայոս
        
        
          Տիղ ֊
        
        
          րանեաններր,
        
        
          Ասլիրիգոն
        
        
          Աելիքեանր
        
        
          եւ
        
        
          ուրիչներ :
        
        
          Այս
        
        
          րոլորի
        
        
          մէշ իր բացառէւկ
        
        
          տեղն
        
        
          ռւնի
        
        
          կոմէւտաս փրգ - Աողոմ՚ոնեանբ
        
        
          , որին ի -
        
        
          րաւամր
        
        
          կարելի է Համարել մեր դասա —
        
        
          կան
        
        
          ե րամ չտութ եան
        
        
          մ էշ ռրպէս
        
        
          մ ի
        
        
          չղե–
        
        
          րաղանցոլահ
        
        
          երդաՀան
        
        
          ւէարպետ,
        
        
          րառի
        
        
          մասնաւլ իտական
        
        
          առում ոփ :
        
        
          կոմիտասր
        
        
          ցեղԼլ Հանճարի փա լլատակումն
        
        
          եղաւ :
        
        
          Որ լրման,
        
        
          կատարե
        
        
          լութ հան
        
        
          հաղկուն
        
        
          տարէւներին
        
        
          ենթար կուեց
        
        
          ցեղասսլանոլ
        
        
          —
        
        
          թեան
        
        
          անողոք
        
        
          Հ արուահ
        
        
          էւն : Զ տ ո կա ց ա
        
        
          յգ
        
        
          Հարուահին
        
        
          , ենթարկուեց
        
        
          Հողու ել մտքի
        
        
          ւիլոլզման
        
        
          , կիսատ
        
        
          ձզեչռփ իր
        
        
          Հոյակապ
        
        
          աչիսատանքնեբր
        
        
          :
        
        
          կոմիտասր
        
        
          ցեզէւ Հանճարահին
        
        
          այն սու—
        
        
          ղակն էբ, որ կրցաւ
        
        
          այնքան
        
        
          բեդուն,
        
        
          աա–
        
        
          դանղներին
        
        
          մէւայն
        
        
          յատուկ
        
        
          ,
        
        
          խոյանք՚ւվ^
        
        
          թափանցել
        
        
          Հայ մողովրղական
        
        
          եբղերի ,
        
        
          խազի ու պարի ովկիանր
        
        
          ,
        
        
          յայտնադորհե–
        
        
          լու
        
        
          ա1լն ու ակուեքր
        
        
          Հա յ
        
        
          ե րամ չտական
        
        
          արուեստի
        
        
          : Արեւմտա - եւրոպական
        
        
          ե -
        
        
          րամ չաութեան
        
        
          Հմտացահ
        
        
          վեբակեբաեց
        
        
          Հայկականբ
        
        
          , որ կր մնայ
        
        
          մւսրդաբտեայ
        
        
          մանեակ : Աայրենի
        
        
          երամ չտռւթեան
        
        
          թան—
        
        
          կաղին
        
        
          ղանձեր,
        
        
          ժամանակի
        
        
          տարահու -
        
        
          թիւնից
        
        
          գռւրս
        
        
          , յաւէա
        
        
          անկորնչելի
        
        
          է
        
        
          Հայ
        
        
          մողով րգի
        
        
          ՚էմայլելի
        
        
          «Հ՚ոդաբ ու մի
        
        
          եր՚լն ու խա՚լբ»
        
        
          Հին Հէւն ՚էարեբից
        
        
          կամ՛բ–
        
        
          շ՚ււահ է եղել մե^ եկեղեցու
        
        
          սբրալլան
        
        
          ե րւլե րին
        
        
          , մեղեգիներին
        
        
          ու Հալեւոր
        
        
          մ րր–
        
        
          մունրերին
        
        
          :
        
        
          կոմի՛տասեան
        
        
          մե1լեսւ րան՚՚ւթ
        
        
          եամ բ
        
        
          Հո -
        
        
          ղեւոբն ու աչխաբՀիկր
        
        
          , ղ՚սրեբի
        
        
          բնթաց ֊
        
        
          քին,
        
        
          դաբղացել
        
        
          են ինչպէս
        
        
          երկուոբեակ
        
        
          ֊
        
        
          ներ :
        
        
          բն ու աչիսարՀիկր
        
        
          իրենց ա–
        
        
          էէ
        
        
          ՚չբ
        
        
          քա՛լել ենրուն
        
        
          մողովրղից
        
        
          Առաշինբ
        
        
          վանքերի ու տաճարների
        
        
          մ իս–
        
        
          թէ՚կ
        
        
          չունչով
        
        
          օհուն,
        
        
          երկրորղր
        
        
          , Հայ
        
        
          ղեղ–
        
        
          շուկի
        
        
          խրճիթէ՛
        
        
          հահկի աակ , կանաչ
        
        
          ոսկի
        
        
          դա չտե
        
        
          րի , սաՀանքււտ
        
        
          զեաերէւ ու հիհ -
        
        
          ղուն
        
        
          հ աէ ակնե բ ի ոլորւոի
        
        
          մ էշ : թրթռուն
        
        
          ,
        
        
          բաբաիսռւն
        
        
          , Հայբենի սէղ լեռնեբի,
        
        
          եր1լնի
        
        
          կասլո
        
        
          յտի
        
        
          նե րդա չնա կութեան
        
        
          Հիմնր ար -
        
        
          ձաւլանղել են թէ մէկէ՛ եւ թէ մի՚ւսլ, :
        
        
          \էԼ
        
        
          կոմ իտաս բ , իբրեւ
        
        
          ե րկր սլաղ ու
        
        
          Հտյ
        
        
          երղի,
        
        
          իչիոել է Հաւասարապէս
        
        
          երկու,
        
        
          մ ւսրղե րումն
        
        
          է լ :
        
        
          Եթէ
        
        
          էշմիահնալ
        
        
          ճեմարանի
        
        
          Հանղ իսա -
        
        
          սբաՀում՛ , թիֆլիսի
        
        
          եւ պոլսաՀալ
        
        
          թա —
        
        
          տերաբեմերում
        
        
          ու սրաՀնե րում կր թնզա.–
        
        
          ցնէր
        
        
          սիրտերր
        
        
          «Լօլօ» , «՚Ոելեբ - ցոլելւ» ^
        
        
          « Ալաղեաղ » , ^Հքէ՚է՚անէւ
        
        
          ձւսռ» ու «Ա ո -
        
        
          կաց
        
        
          Աիրզէն»,
        
        
          ապա Ա. էշմքաձնէւ
        
        
          Հնա–
        
        
          ւանդ տաճարի
        
        
          կամա
        
        
          րնե րի տակ կր հա —
        
        
          ՚֊ալէր
        
        
          , արուեստաղ
        
        
          էտէւ ապրում ով
        
        
          ու
        
        
          չունչով,
        
        
          « ԳոՀանամք»
        
        
          , «Ծուէ
        
        
          հիհազսէ–
        
        
          էսիա» , «՚էթռրատբաչ»
        
        
          ու չատ չատերբ չա
        
        
          բա կաննե
        
        
          բից
        
        
          , վերշապէս
        
        
          «Աուրբ,
        
        
          Աուրբ ^
        
        
          Տէր
        
        
          զօրութեանց»։
        
        
          Մէկր
        
        
          միւսից
        
        
          ՚Է՚ԷՐԷ -
        
        
          խիչ
        
        
          ։
        
        
          իսկ
        
        
          սրանց
        
        
          մէշ «Աուրբ
        
        
          սռւրբ»ր՝
        
        
          զա ֊
        
        
          գաթր
        
        
          րոլորին ;
        
        
          կոմիտասի
        
        
          շուրթերէն
        
        
          թռչռ՚լ
        
        
          իւբաքան–
        
        
          չիւր երդ , ձա յնաղ րուահ
        
        
          խաղր շաբա ֊
        
        
          փոխե ւ՛ւվ
        
        
          ո ւ
        
        
          փոիս
        
        
          ձ ուլո
        
        
          լ ելով ;
        
        
          կով.
        
        
          ւլելաէ
        
        
          Այմմ
        
        
          էլապրինք մեբ պատմութեան
        
        
          ա —
        
        
          մէնէն
        
        
          ճակատաղրական
        
        
          մ՛էկ
        
        
          շրշանին
        
        
          մէշ՛. Ղ՛էմ յանդիման
        
        
          երկու
        
        
          աՀաւոր վբ —
        
        
          տանդներու
        
        
          :
        
        
          կա՛մ
        
        
          ՚էերշին
        
        
          Հայերն
        
        
          ենք, ու մեղի Հետ
        
        
          կբ
        
        
          փակոլի
        
        
          Հալոց պատմութեան
        
        
          ղիրքր •
        
        
          կա՛մ կր մնանք այս օբՀնեալ
        
        
          մուլո —
        
        
          վուրդին
        
        
          արժանաւոր
        
        
          , տաղանդաւոր
        
        
          շա —
        
        
          ռաւի՚լներր,
        
        
          շաբոլնակեէու
        
        
          Համաբ
        
        
          Հայ —
        
        
          1լական
        
        
          ինքնատպութեան
        
        
          դոբհր քադա
        
        
          —
        
        
          քակրթռւթեան
        
        
          պատմութեան
        
        
          մէշ :
        
        
          1
        
        
          Ոբպէսզի
        
        
          կարենանք
        
        
          պաՀ պանե.լ
        
        
          մեր
        
        
          ւլոքոլթիւնր
        
        
          աննախէ^թաց
        
        
          աղէտնե
        
        
          —
        
        
          բու
        
        
          մէշ, ոբոնք կբ սլասւկերանան
        
        
          տորի —
        
        
          ղռնին
        
        
          վրայ
        
        
          , Հարկ է Հրաւիրել
        
        
          մտաւո -
        
        
          րականներր
        
        
          բն՚էՀանուր
        
        
          խորՀրղակցոլ
        
        
          -
        
        
          թեւսն
        
        
          մ՛ր , գուբս
        
        
          վտւս րելով
        
        
          |էպլէպինի–
        
        
          նեբր,
        
        
          օբակարզի
        
        
          վրայ
        
        
          դռնփակ
        
        
          եւ
        
        
          ակա՚լ
        
        
          եմ ական վէւճա րան ո ւթ
        
        
          ի ւնւ ա յնսլիս
        
        
          ի
        
        
          Հարցերու
        
        
          մասին,
        
        
          ղորս կարելի չէ
        
        
          փռել
        
        
          ժուլովուրղին
        
        
          առշեւ :
        
        
          2 • -
        
        
          Որսլէսղէ՛ կարենանք
        
        
          չարունակել
        
        
          նռւիրակսւն
        
        
          ւսուսքե լութ իւնբ , Հարկ է ո -
        
        
          րոնել նոր ճրագներ՝
        
        
          չկորսնցնելու
        
        
          Հա —
        
        
          մ ար
        
        
          մ եր ճամ րւսն ; Ե" ա յ՛՛– եղրակացու
        
        
          ֊
        
        
          թեան
        
        
          եկահ եմ, այմմ, թէ ռ՛չ մեր եկե–
        
        
          գեցին կր ՚իրկէ
        
        
          մեղ այսուՀետեւ,
        
        
          ոչ աէ
        
        
          մեր
        
        
          լեղուն :
        
        
          Ծանօթ է պաչաամռւնքս
        
        
          կամ
        
        
          Հիացումռ
        
        
          մեբ
        
        
          լեղուին
        
        
          Հանդէպ
        
        
          , ել երբ այգ
        
        
          լեղուն
        
        
          անւլամ բաւական
        
        
          չեմ Համա
        
        
          բիր
        
        
          այլեւ՛»
        
        
          պայքարի
        
        
          նոր պայմաններուն
        
        
          մէշ ուր կր
        
        
          ղտնուինք
        
        
          , կբ կաբհեմ թէ ոչ ոք
        
        
          պիտի
        
        
          ուղէ անպարկեչտ
        
        
          փորձ
        
        
          մր կաաաբել
        
        
          ին—
        
        
          հի ւիերադրելոլ
        
        
          Համար
        
        
          ինչ որ չեմմտա —
        
        
          հեր
        
        
          Հանղէպ
        
        
          Հայոց
        
        
          եկեղեցիին 1
        
        
          Անաց որ չեմ հահկեր
        
        
          մ տահումնե
        
        
          րս ^
        
        
          դորս առիթ
        
        
          սլիտի ունւենամ
        
        
          պարզելու այս
        
        
          յօղո
        
        
          ւահ ա չա
        
        
          րքի
        
        
          ս երկրորդ
        
        
          ղ լո
        
        
          լէս
        
        
          ին
        
        
          մէշ
        
        
          ,
        
        
          իսկ
        
        
          յաշռրգական
        
        
          դլուխնե
        
        
          բուն
        
        
          մէշ՝
        
        
          ՚"յն
        
        
          ամէն փաանգնեբր,
        
        
          որոնց ակնարկեցի
        
        
          :
        
        
          Ծ,
        
        
          ՆԱՐԳՈԻՆԻ
        
        
          (*) Այս յօդուածաշարքին սւռաջին ցը -
        
        
          ւույօը թուացրուած է հայկական այբու–
        
        
          րենով ( Ա - Թ) : Այս էրկրորդ
        
        
          ցւուիը
        
        
          պիտի թուացրուի արարական թուանը -
        
        
          շաններով , երրորդը՝ հււովմէական թ ր –
        
        
          ւանշաններով :
        
        
          Այս ցւուխէն աոաջ
        
        
          Յաւելուածներու,
        
        
          շարքին մէջ խոստացուած հանցանակը՝
        
        
          աւելի ետքը :
        
        
          ՍՅՍՕՐՈհՍՆ
        
        
          խ. Ս ՜ Ի Ո հ Թ ե Ն է Ն Ն Ե Ր Ս
        
        
          41
        
        
          Տարի է որ Համ ա լնավար վարչա -
        
        
          կաբղբ
        
        
          Հաստատուահ
        
        
          է
        
        
          հ) •
        
        
          Մ իութ
        
        
          եան
        
        
          մէշ.
        
        
          աս իկ՛ս կր նչանակէ թէ միայն
        
        
          ^:ձ)էն
        
        
          ՛ի ե բ տարիք
        
        
          ունեցռ՚լնեբն
        
        
          են , ռր
        
        
          կրնան
        
        
          յէ՛ւ՛ւ
        
        
          անցեալբ
        
        
          , նախա - յեդ՚սփո
        
        
          էսա
        
        
          կան
        
        
          էհուսէ՚ան : Հետեւաբար
        
        
          ,
        
        
          Համա յնափա ր
        
        
          ւէար չ՛ո կարդ
        
        
          էւն պէտք
        
        
          ե՛լահ
        
        
          սեբունդներր
        
        
          պատրաստելու
        
        
          ւլորհբ տարուէ տարի ա -
        
        
          *–ելի կը գի լրանա
        
        
          յ : Երկբին
        
        
          տէրե
        
        
          րր մո–
        
        
          ղււվոլրդր
        
        
          Համ՛ ո դահ ենթէ ե բկիրր
        
        
          մ ՚ ւ զ ո –
        
        
          ՚Լ՚՚՚-Ր՚ւին
        
        
          երկիրն է . այս Համո՚լոլմր
        
        
          մաս
        
        
          նաւոր
        
        
          կաբ՚լապաՀռլթիւն
        
        
          ,
        
        
          օրինապաՀու–
        
        
          թ
        
        
          իւն ել
        
        
          "Ո
        
        
          ՛է որսւկ՚սն
        
        
          Հա յրենաս
        
        
          իր
        
        
          ութ
        
        
          ենէ
        
        
          տւորրեր
        
        
          ՛չւլ ացում
        
        
          մ ր
        
        
          մլ առս՚շացնէ
        
        
          մ ողո–
        
        
          վռւրգին
        
        
          մ՛էշ , ՛ւբ , միւս
        
        
          /լոդմէ , չատ
        
        
          Հ է՛–
        
        
          պարտ կր ՛է՛լ՛ս ք ա չէսա բՀԷ՛ առա^աէլա
        
        
          րգ
        
        
          Լ բեկի
        
        
          րնե
        
        
          րէն
        
        
          մէկուն
        
        
          սլատ կանե լուն Հա -
        
        
          մար։ Եւ
        
        
          ՚Լել՚շ՚՚՚՚՚լէ",
        
        
          բոլորն ալ Հաւատա–
        
        
          ցահ
        
        
          են թէ ուչ կամ կանոլէս
        
        
          ամբողշ ա
        
        
          չ–
        
        
          իսւսրՀր
        
        
          Հսւմ ա քնական
        
        
          ս կդ ր ՛ւ ւնքնե ր աէ "քէ՛–
        
        
          աէւ ղեկավարւււէւ
        
        
          , թէ է^կերս՚քին
        
        
          եւ տն—
        
        
          տե ււււ՛ կան անղ
        
        
          իմ ադ րե լի ում եր
        
        
          ւիե րշնա -
        
        
          կան
        
        
          քսււլթս՚ն՚սկր
        
        
          սլիտի ուպաՀովեն խոր -
        
        
          Հրւլայէ՚ն
        
        
          ա չէսա րՀ ա յե աց քէւն : Մէկ
        
        
          էսօսքուէ՝
        
        
          Հաւաւոացահ
        
        
          են թէ պատմոլ -
        
        
          թիւնր
        
        
          կ՝րնթանայ
        
        
          իրենց ի նպասա
        
        
          I
        
        
          հ) . Մ իութիւնր
        
        
          ամէն առիթով կր չեչտէ
        
        
          ոբ
        
        
          ինքր էսաղաղութեան
        
        
          կողմ՜նակից է :
        
        
          ԱնՀ րամ ե չտ է մատնանչե
        
        
          ւ , թէ Լհուսե
        
        
          րռւ
        
        
          էսաղաղաս
        
        
          ի բա կսւն
        
        
          յա յաա բա ր ութ
        
        
          իւննե -
        
        
          րր, ինչպէս
        
        
          նաեւ լ^կեբվաբռւթեան
        
        
          սկրղ—
        
        
          բունքներր
        
        
          սւնժէսւոելի
        
        
          ւոււլալո ր ութ
        
        
          իւն մբ
        
        
          կր դորհեն
        
        
          փոքբ աղգերու,
        
        
          նոյնիսկ Ա —
        
        
          բեւմտեան
        
        
          Եւէ՚ոպայի
        
        
          երկէէրներուն
        
        
          վրայ։
        
        
          Տնտեսական կացմակերսյութիւն :
        
        
          Այն
        
        
          է՚րո՚լութիւն՛ր
        
        
          , որ աղղի
        
        
          մր ամ՛էն
        
        
          տեսակի
        
        
          եւ
        
        
          րոլոր
        
        
          կս՛ բողո
        
        
          ւթի
        
        
          ւննե
        
        
          բն ու կարե
        
        
          լիու–
        
        
          թիւններր
        
        
          ենթաբկուահ
        
        
          են
        
        
          կե՚լրոնական
        
        
          հրաղրի մր ո ււլե ց ո յցէւն , ռ չ միալն
        
        
          ներ -
        
        
          քին
        
        
          ումի
        
        
          մեհ աղրիւբ
        
        
          մրն է , աքք
        
        
          նաեւ
        
        
          կ՝օմ անղո՛ կէ
        
        
          ւլա ՛էա փ ա ր ա րան ա կան տա —
        
        
          րահմւսն՝
        
        
          ուրիչ
        
        
          երկիրներէ
        
        
          ներս։ Խ՛ Մէ՚~
        
        
          ութեան
        
        
          օր ինա կին Հետե ւե լով , Ասէա
        
        
          ք ,
        
        
          Ա՚իրԼ՚կէի
        
        
          եւ Արեւմտեան
        
        
          Եւրոպայի
        
        
          ղբ —
        
        
          րեթէ
        
        
          բոլոր
        
        
          երկիբներն ալ այմմ
        
        
          ունէւն
        
        
          էւ—
        
        
          րենց
        
        
          Հնզամեայ,
        
        
          ւէեցամեայ
        
        
          կամ տաս —
        
        
          նամեայ
        
        
          հրաղէւրներր
        
        
          :
        
        
          քւ/որՀր՚լային
        
        
          անտեսութիւնր
        
        
          չատ
        
        
          մբ
        
        
          տկար
        
        
          Լլուլմեր
        
        
          ունի, ինչպէս
        
        
          օրինակ
        
        
          Հբա–
        
        
          նիւթեբու
        
        
          ւս րտաղ բութ
        
        
          իւ նր ,
        
        
          Հ ողամ չա -
        
        
          կութ
        
        
          իւն բ , վւոէսադլւական
        
        
          միշոցներբ
        
        
          ,
        
        
          բայց
        
        
          անուրանալի
        
        
          է որ ա ր՛լ իւնա բե ր ո ւ -
        
        
          թ էււնր բնգՀանրապէ
        
        
          ս
        
        
          յառաշղ
        
        
          իմ
        
        
          ութեան
        
        
          մէշ է ՝• Ոալական է
        
        
          օրինակ
        
        
          մր
        
        
          միայն
        
        
          մաանանչել.
        
        
          1926^^՛
        
        
          ի^ ՛Լեր
        
        
          500
        
        
          նոր քա -
        
        
          դաքնե ր եւ Հաղարէ
        
        
          աւե
        
        
          լէ՛ վւոքբ «Համ ա
        
        
          յ–
        
        
          նական
        
        
          կեղրոննեբ»
        
        
          ստեդհուահ
        
        
          են ։
        
        
          Աղքատութիւնը՝ աոաւելութիւն մըն է ։
        
        
          ժողովուրդ
        
        
          էւն , ել մասնաւորաբաբ
        
        
          ՛էի՛– ~
        
        
          զացիութեան
        
        
          ագյէէստ ւէիճւսկբ
        
        
          որոչ աոա —
        
        
          լելոլթիլն
        
        
          մր կբ նե րկա լացնէ էսորՀրղս՛ —
        
        
          յին
        
        
          վարչակարդին
        
        
          Համար
        
        
          X
        
        
          Երբ
        
        
          մաբղէ՛կ
        
        
          մ՝ եհապէս
        
        
          մ տս՚Հոդ
        
        
          են թէ
        
        
          ե րկու
        
        
          հա քրր ի՞նչսլէս
        
        
          էւրարու պիտէւ լւերեն, ու
        
        
          բիչ
        
        
          բանի
        
        
          մւսսէւն մտահելոլ
        
        
          ատեն
        
        
          չեն ու–
        
        
          նենար
        
        
          Հ
        
        
          Ազ^բաւո մո՚էաէուրգբ
        
        
          աւելէւ տնա—
        
        
          ղանղ
        
        
          էլբԱԱ՚յ :
        
        
          Ա էլւսյն մէկ կո ւսա
        
        
          կ՛լ
        
        
          ութ
        
        
          ե ւււն մր
        
        
          ւլոքոլ–
        
        
          թիւնբ
        
        
          , ինչպէս
        
        
          նաեւ
        
        
          պատժոլելոլ
        
        
          վախր
        
        
          պատճառ
        
        
          են , ռր քաղաքական
        
        
          կազմակեր—
        
        
          պուահ
        
        
          չւնդ դ իմ ադ
        
        
          բու
        
        
          թ
        
        
          իւն մր
        
        
          ղոլութէււն
        
        
          չունենա
        
        
          յ : Հ,անրային
        
        
          կարհիքբ
        
        
          որոչ չա -
        
        
          փռ՛է նկատի
        
        
          1լ առնուի
        
        
          թէեւ
        
        
          , սակայն կ՛ս—
        
        
          ոաւէարութիւնր
        
        
          ի ՚էէւճակի է ւլւսնց առ —
        
        
          նե,
        
        
          ղայ։
        
        
          Միւս
        
        
          կուլմէ,
        
        
          \ց. Միռւթիւնր
        
        
          ցործտ -
        
        
          դիր
        
        
          կաոաւէաբոլթիւն
        
        
          ռւնի , որ երեսփո -
        
        
          խանական
        
        
          կամ այլ
        
        
          մողաէնեբոլ
        
        
          խօսք
        
        
          Հասկցնելու
        
        
          պաբտաղ
        
        
          րանքին
        
        
          տակ չի
        
        
          դ անոլ էւլւ : Լ՝նա րութ իւննե րր՝ կաղմակե
        
        
          բ–
        
        
          պուահ
        
        
          կատաԼլերղութիւնւ
        
        
          են :
        
        
          Օրէնքներր
        
        
          կր
        
        
          ղ բուին
        
        
          Հ րամ անադ րե րռւէ : Գոբհ ագ
        
        
          էւր
        
        
          մաբմինր
        
        
          մ էւամամանակ
        
        
          օրէնսզիբ
        
        
          մ՛ար —
        
        
          մին է : Ասիէլա կր նչանաէլէ թէ էլառա -
        
        
          փ ա ր ո ւթ
        
        
          էւ ւն բ չաւո աւելի
        
        
          էէ եհ
        
        
          էւ չխանու -
        
        
          թ էււն ունէւ քան արեւմ ւոե ան որեւէ
        
        
          մէկ
        
        
          երէլրի
        
        
          մէշ
        
        
          ՜։
        
        
          ԽորՀրգա
        
        
          քի՛ն կառափարութիլնր
        
        
          չափա–
        
        
          զսւնց էւրատես ալ է : Օրէ՛նակ
        
        
          մլւ
        
        
          տալու
        
        
          Համ
        
        
          ալւ
        
        
          յի չենք Հետեւեալ
        
        
          պսւ րաւչ ան
        
        
          . րստ
        
        
          Համա յնավա ր վա բգապեսէութ
        
        
          եան , թա —
        
        
          ղաւո րաէլան
        
        
          րնտանէւքնե
        
        
          րր
        
        
          էլա յսե րապա
        
        
          չ—
        
        
          տութեան
        
        
          վերշին
        
        
          մնացորգներն
        
        
          են . բայ^
        
        
          ասիէլա ւղատ ճառ
        
        
          չեղաւ
        
        
          , որ Եէ՛ անէւ
        
        
          չաՀր
        
        
          ե
        
        
          լ
        
        
          Աֆ՚լանիստւսնէւ
        
        
          թադաւ
        
        
          "րր
        
        
          վւառ ա
        
        
          յեգ
        
        
          րնղ
        
        
          ււլնելոլթեանց
        
        
          չարմ ռնս՚նան
        
        
          կրեմլինի
        
        
          մէշ։
        
        
          Կրեմլին ցիտէ թէ ինչ կ՛ուցէ :
        
        
          Շ
        
        
          աա
        
        
          մ ր
        
        
          ժ ւ՛՛լո վրդասլե տութ իւննե ր կամ չեն
        
        
          ղէւտեր
        
        
          իրենղ
        
        
          ոււլահ ր , եւ կամ չատ ազօսա
        
        
          ղաղս՚վ՚աբ
        
        
          մր ունին
        
        
          այ՛է մասէւն :
        
        
          Խ րուչչե ւեան
        
        
          ԷսորՀ բ՛լ ա յէ՛ն
        
        
          էլառաւէաբու.
        
        
          թէ՛ւնր
        
        
          այսօբ
        
        
          կ՝ենթա՚էբէ
        
        
          թէ Ա. Նա -
        
        
          Հանղնե
        
        
          րր պաաերաղմ
        
        
          չեն ուղեբ ,
        
        
          բացի
        
        
          ա յն սլա րագա
        
        
          յէն երբ ոլզղա
        
        
          կի
        
        
          յարձակ
        
        
          —
        
        
          ման
        
        
          ենթարկուին
        
        
          . Հետեւաբար
        
        
          , ւս լս Հա–
        
        
          մ ողում ր էլօգւոադ
        
        
          որհ է ամ
        
        
          էն
        
        
          ձեւուի :
        
        
          •(՚արոցչութիւն ;
        
        
          իյ • Միւ ւթիւնր
        
        
          որեւէ
        
        
          առ
        
        
          է՛թ չի փաէււցնե ր արտաքին ա չէսարՀ
        
        
          ին
        
        
          մէշ
        
        
          է՛բեն ի նպաստ
        
        
          քարողչութիւն
        
        
          էլա -
        
        
          տա րե լու Համար : ԱնՀաչիւ
        
        
          ղ՚ււմարներ
        
        
          էլր
        
        
          հ՛ս էււ՛ւ ուէւն
        
        
          ՚սյս նպատա
        
        
          էլրն
        
        
          Հ լլլ մա բ :
        
        
          Զոր
        
        
          օրէ՚նաէլ , Պրիւսէլէ՛
        
        
          միշադ՚էայէւն
        
        
          աօ–
        
        
          նա՚էաճառին
        
        
          Համար
        
        
          հէ ֊Մ է՛ութ իւնր
        
        
          55
        
        
          մի
        
        
          լիոն
        
        
          տս լարէն
        
        
          աւելի
        
        
          հ աիս սահ է
        
        
          մ ինչեւ.
        
        
          Հիմ՛ա, ոբովՀետեւ
        
        
          քարոզչական
        
        
          մեհ նր -
        
        
          շանաէլոլթիւն
        
        
          ունէւ
        
        
          մ իշաւլդա
        
        
          յին
        
        
          Հասա -
        
        
          րաէլութեան
        
        
          աոշեւ
        
        
          իր լւէււադոյն
        
        
          եբեւոյ -
        
        
          թը
        
        
          Տ/ոյՅ
        
        
          ՚ոալոլ
        
        
          պաբաղան :
        
        
          ճ. կ.
        
        
          (2 Շար.)