ԿԻՐՍԿԻ
9
ամօժԽո
€է ձձւբ՚տեէքշէԽո
: 32, Աստ
77Խ՜ւտ€ -
Օէճճհ
6 ո
1 9 2 5
€. Տշւո6 57
ք\
2731
1616բհ. : ք>1^0. 86- 60
€ . 0 . Ր. ք
»3քւտ
15069-82
0 I՛
0.
Թ ե Ր Թ
ք^ԱԺԱՆՈՐԴ֊ԱԳՐՈԻԹԻի-ե
Ֆրանււա են (քսպոնթներ . տարեկան
3 5 0 0
ֆ ր ՛ վեցամս–
1 9 0 0
Արտասահման* տարեկան
4 0 0 0
ֆ ր ա ն ք ։
Հատը
1 5
ֆ բ *
9 քՏVI^Iւ^^1
1 9 5 8^
3 4 Ր Դ Տ Ա Ր Ի ֊
Թ Ի Ի 8 1 1 5
^,աէՀ
ՕՐՈՒԱՆ
ԽՕՍ-ԲԸ
Պ Ե ԼԺԻՈՅ
ատ
ՈԻՍ ՍՆՈ ՚նՆ Ե ՈԸ
րՀ ալււ Ր ո ւթե Ա՛՛ն եւ ե րա թտագէաո
լ —
թեաՆ
արժաՆԷ
ե՚ե Պ ^ ր ^ է ՚ ՚ յ Հայ
ուսանաչ–
Ներր
, <(ււրոՆք
էչաշէււաւո
ին
ղաղութին
մէ^
էիառ էէվԱէՀեէ Հայ ոգէն եւ արեւելքէն
է —
րենց Հեա րերահ՜
աւլւլայէՆ
շերմ գգա
—
\.ՈՐ ՇՐՋԱՆ. ԱՐԴ" ՏԱՐԻ, ԹԻԻ 3916;
0
Ն Ե Ր ՔԻՆ ւ Ո Գ ե Ր
Առշի օր Լկդ–
Ժք՚լ՚-վը
"բդե՚լրեց
աչ–
խաաանքէ
ձրաւլիր
մր , որ առանց
*^Հքք~
ձրգումի
ւ-լիաի ւչռրծադրուի
, մաււնաւո–
ցումներր կր շանան
ներարկել
իրենց
րասլէս՝ Ա աՀ մ անադ ր ո ւթ ե ան
րարեվ մա
—
Հա լրենակարօտ
ադգա կիցնե ր ուն» :
( Յա -
ււաջ ,
Փեարոլար
5 ) :
Հին դարերէ ի վեր Պելժիոյ
մէշ
ունե–
ցած
են^քէ –է1;յ ր՚լական
՚ի"քրիկ
գաւլւււթ
մրէ
Կ ի լի կեան
թ ադաւո
ր ութեան
օրերուն ,
մ ան
ասա
լաւ
Ժ1՚ • գարուն
, –^ա
յ վ
ա ա ո.ա -
կաններ կր ճանչնային
արգէն այդ Հա -
րուոա
ե րկիրր եւ առե ւա րական
փո
խա -.
նակութիւննե
ր
1լ՝րնէ ին
ւլլխալո
րասլէս
Պրիւոէ չի վաճառաչաՀ
քագա
քին Հեա :
Ե րե ս ունե ւ–\ ինգ աարի առաք
ւլանւլ ուա–~
ծային
աարաւլ րութիւն
ր
՚ւէս/ի
Պելժիա
ուղղեց նաեէ որոչ
թիւււվ
Հալեր , մեծ
մասամբ
ղոբգի
, աղամանգի
,
ծխաիսոաի
առեւաուր
ով
ու ւ^աբաարայաուեսաով
րղ —
բաւլող
Հայրենակիցներ
:
Մ այբսւքաւբսքին
եւ Անւ1էրսի
մէշ ւււ -
նինք րարեկեւ/իկ
Հայ ւլաւյոլթ
մ ր :
Ագ՚լ
ս՚յին
կեանքր
ւգատեբաւլմէն
աոա9
րսա
բաւա՚լւոնի
կւողմ ակե
ր։ղ ուած
վիճակ
մր կր ներկայացնէր
: ^ամանակ
մբ նո լն–
էոկ քաՀանա
ք մրն ալ ունէին
, առանց սե–
վւա/լան
եկեղեցիի
ւ
Ողբացեալ
րարեբար
Վ^աՀան Խօրասան—
լ. եան աւե
լի
օղ աա կա ր ղաած
է ր ե կեղեց
ի
կաոացանել
Ա՝ ա րււ ի լիո յ՝ քան
Պրիւսէլհ
մէշ է • -
– . ՛ ֊ .
V .
Հալութիւ^ւբ
••• ամ ա խմ րուած է Պելժա —
՜՛այ Գաղռւթա
քին վարչութեան
^ " ՚ ֊ / ՛ ^ , որ
մեր
Հա քրենակիղներւ,ւն
եւ աեղական
ի չ–
խան
11
ւթե
անղ
միշե
ւ
կապ պա՝,ող
միակ
մարմ ինն է : I՛
ր
դործունէութեան
մ ասին
չաա
քիչ անւլամ աե
ւլ
ե
կո ւթի ւննե ր արձա–
նաղ րելու
աոիիմ ոլնինք :
Ուրախալի
պաբաւչա
լ մրն է անչուչա ,
որ Պելժիալի
Համալսարաններուն
մէ9 ու–՛
նեցած
ենք միշտ
Հայ ուսանուլներ : Ս՛եծ՝^
մասամբ
եկած
մերձաւոր
արեւելքի եր — ;
կիրներէն ։
^
Պրիւսէլի
մ էշ է կեղ րոնր
Նուպար
եան
Սաներու
Հիմնադրամի,
վարիչ
մաբմնիւնւ
Զենք ղիտեր թէ ի՛նչ
1լ լՐւեն աքդ
սաներրՀ
Կ բ
Հ ետա
քրքրուի՛՛՛ն
երբեք
տ
ե
ւլա կան
Հայ
գաւլոլթով
է
Աբե
ւե լքի աղաքն
են դարձեալ
, մեծ մա—
սւսմր նիւթական
ապաՀուի
միշոցներէ
ղուրկ , որ կքւ ղբա ղին «աղղ ային»
ղ ոբծե–
բով : Պարրերական
ձեռնարկներ
կբ կա —
աարեն՝
Հա ք ութիւնբ
իր
մ
չակո
յթով
ու
ալ բականութ
եամ
ր
ճանչցնելու
Համար ո՛չ
միայն
տեղւո
քն
Հայերուն,
ա լլ
նաեւ
օ —
տարներոլն
;
Գան իէ
լ ՛Լա
ր ո
լժ ան
ի
յուչատա
խաա
կին
պաբաղան
ցոլղ կուաա
լ թէ ինչե
՜ր
կա —
րելէ է րնել օաար
երկիրներու
մէշ ի
նբ—
պասա
Հայութեան
:
կր
բաւէ
ունենալ
ղռ–՝–
ւնռ
Հ ող ութեան
ող ի ել ա չխատե
լու
յքնացեալր
ինքնին
կուղա
ք :
Գախափաբր
յղացած է Վարուժանի
ա -
չակերտներէն
մէկր
Պ– Խաչիկ կաբա -
պեաեան : 3 ա շող ութ իւնր ապաՀ ով ած
են
ուսանողնե
բբ
ղ իմ ե լով
ուղղակի
կանտի ՚
Համալսարանի
աես չութեան :
Աբարողութիւնբ
,որ այսօբ
տեղի
կ՚ու
նենայ
կանտի
Համալսարանի
մատենա
—
ղաբանին
մէ9 , ոլատիւ կր բերէ
միանղա—
մա քն Պելժ Հա ք ղաղութին
եւ
արեւելքէն
եկած
Հալ ուսանողնեբռլն
:
ՖրանսաՀա
քե բուն
կուլմէ
պատուիրա -
կութեան
մբ նե ր կա յութիւնբ
կանւոի
մէշ
ապացո քց մ
Հւ1»
է ա յն Հեաաքբքրութեան
,
ղոր մեր ղաղութբ
ասո Հասա բակ
ցո յց կու
տալ
Հանղէպ
իր աղղային
արժէքներուն։
Գաղոէ թէ
ղ աղութ պարրերական
ա յցե–
լութ
իլ ններ
օղ տակար են՝
ւիռխաղ արձ
ծանօթ
ութիւենե
ր ստեղծե
լու ել
ցիրուցան
խում
լ
Երեքչաբթի
Փետրուար \\էն մին<ել
2 1
սաէմանաղ
րութիւնբ
պիաի
քննուի, եւ ,
կարելի
եղածին չափ չուա պիտի
քուէար
կուի :
Ընտրական
օրէնքի
բարեփոխում ր
քսնղ–
րոյ աոարկսյյ
չեղաւ։
Տս՚ք
վիճաբանոլ
-
թ իւններ կր նա իյատե սուին
յառաշիկայ
երկու
չաբաթներոլ
րնթացքին
։ Ա
իւս
կողմէ , Վարչապետ
կայեառ
լիաղօրոլած
է արդէն
, եւ
վսաաէ
ութեան
–^արց պիտի
արձ արծ է ա յն պա րագա
քին
ե ր ր վ իճա -
բան ո ւթ ի ւնն ե բր
բնւլ միշուին :
Բաղմաթիւ
բարդ
֊•արցեր
կւսն , որոնց–
մէ աո ա յժմ կո իսու սափի կաո ավա բու -
թիւնր
. յատկապէս՝
պիւտճէ
ի
մարղին
մէշ։
Բաղմաթիւ
երեսփոխաններ
աակա -
լին կր մաածեն
նաիսկին
ոաղմիկներու
՝՝արցր
գաբձեալ
Հրապա բակ
նետել :
Յունիս
ութին
աեղի պիտի
ունենան
ծերակուտական
բնար ութիւննե
բբ , կր
կարծուի թէ անմիշապէս
վ եր9 ա յս ուղ -
ղո ւթեամ
բ վիճաբան
ութ իւննե բր
պիտի
սկսին։
Ալժերիո
յ Հիմնական
Օբէնքբ
մօտէն կր
Հետաքրքրէ
բոլոր
չբշանակներր։
կաբղ.
յ^ք^լքադրո՚ձնեյ՛.
եյւկար խօսա կց ութի ւննե ր
ոլնեքքսւն
Ո՚՚՚՚ղէր
Լ՚ոքոստի
Հ^եա , որ
յայ1ո–
նեղ թէ Ապրի/ մէկէն աոաշ
յանձնախում
բեր
քւ կաղմուած
պէաք է Րէէա^ւ
:
քյոր ա -
նռւններ
պիտի
տեսնուին այս յանձնա
—
խումբեբուն
մէշ,
բայւյ ասիկա
չի նչա —
նա կեր թէ նախկին
անղ ամներբ
ղ ուրս
պիտի
ձդոլին
,
ճչդեց
Ալժերիո
յ նախա
րարբ :
Լաքոստ
առաշարկեց
Եւրո՚ղացինե
-
բուն
ււր բոլոր
կուս ա կց ութիւննե բր ի–
բարու
միշեւ
Համ աձա
լնութիւն
ղո
յացնեն
եւ ներկա
քսւղնեն միակ
ղանկ մբ : Գալով
մաՀմեաականնեբուն
, բսաւ
Լաքոստ ,
ճիգ պիտի
չխնա լուի՝
արժէքալոր
եւ
վստաՀե լի
մ արղիկ
ղան ե լու
Համ աբ :
Ա ին չ ա քս մ ինչ ա լն , ապստամ
բնե
ր ր կր
չաբունակեն
ա–>աբեկչական
իբենց Վոր —
ծունէութիւնբ
Ալժերիոյ
մէշ :
9՛^ •
օր , Հոտնա
լերան
՛իրա լ ղտնուող
•
ւղա֊է ա կանոցին
մէշ փոքր շոկատ
մբ, –
որուն
մէշ կային
Հինգ մաՀմետականնեբ
, ՝
ճաչի նստած էր, պաՀականողին
երկու
սրաՀներէն
մէկուն
մէշ։
ժամբ
\^ին ,
քանկարծ
տասնեակ
մր
ապստամբ
ներ
խուժեցին
ղինուորնե
րուն ղտնոլած
սրաՀ բ
եւ կրակ
րացին : Ապստամ
բնե րր կբ կրէին
ֆրանսաց
ի ղինուորներ
ու
Համ
աղղ եստ ւ
Անպաչտպան
ւ/ինուորա կաններ ո ւն եր -
կուքբ
սպաննուեղալ
• եօթր
վիրաւոր
կա
ք
, Է"Կ
1 ՛
^"՚էէ ՚"I անՀետաղած
է
Ֆելլականներր
միասին տարած են նաեւ
՛աասբ
գնգացիր :
կո կարծուի թէ պաՀականողի
մա–>մե–
տական տարրե բուն
կողմ է
մ
ատնութիւն
եղած է •
է
բեկորներու
միշեւ
Հողե կան կապ Հաս -
տատե լու.Համ աբ :
Պելժիոյ
մեբ Հա յբենա կիցնե բու
այս
ղեղեցիկ
ձեռնաբկր
չնոր՝\աւոբած
աաեն ,
պիտի
սիրէինք
յուսալ
, որ
այսուՀեաեւ
անոնք
աւե լիւ մ եծ
Հ ետա
քրքրութիւն
ցո
յց
պիտի աան աղղա
յին խնղ իրներոլ
Հան -
ղ էպ եւ աւելի
լա
յն չափե րով
սլիտի կա -
աարեն
իրենց
նիւթական եւ բարո
յական
սլա րաա կանո ւթի ւննե բր %
ՀՐԱՆՏ -
ԱԱՄՈՒԷԼ
%
ԴԱւ-ԻԷԼ ՚ԼԱ Ր ՈԻԺԱՆ
ա
Իր դիմասկարին զետեղումը մշ ա կ ո յթի
օտար աաՏւսրի մը մ է յ . երախտացիտա -
կան ղդացումով մը կը լ ե ցնէ մեր սիրտե
րը . հանղէ պ ՝ մեր ա յ՚ է ն է ^ ; ւլ-ւսւերական,
մե ծ ք ե ր թ ո ղին : էյրախւռագիտութիւն մը
որ իր նահաաակութենէն չի գար , որով -
հետեւ ա յ դ սրոաց՚֊քան
նամբուն
վ ր այ
հարիւրներ ւոուինք մեր գ րա կ անութե ան
աիաաններէն ;
Անոնք իրե/.ց ձե ոքո վ իսկ պեղուա ծ
նամբով բարձրացան մեր հոգիներու
Պանթէոնր
են իրենց արիւնով գրեցին ի -
րենց ւսնունը հոն : Եղան մեգի
համար
նահատակ - ս ո ւրբ եր ե ւ ճ ամբ որ դնե րը
այն Քա՜մբուն գոր բացա ծ է ին իրենց մ ե ծ
նա1սորդները Հ ա յ մշ ա կ ո յթի պաամսւ -
թ ե ա նյ մ է յ :
Հ ա յ ը ՝ ե թ է մէկ վ այրկ ե ան իսկ ունե -
նայ անբսւրիշտ մոււացումը իր մէկ մի -
ւհոն նահատակներուն ույ^ակիգլքան , եր -
րե՛ք
ե րբ ե ՛ ք , չի կրնար ներել ա յն գա–
գսւնային կոասրածը որ իրմ է |սլեց ցեղի
մը համար անվւոլսարինելի եղող ե ւ իբ
ժողռ վ ո ւր դ ին սերը կագմող
թանկ ա գին
մտաւորականուշյ֊իւն մը ;
Ա յ դ հարուա ծը կըգգանք ւսմէն վ ա յր
կեան, գդացած ենք աւելի քան
4 0
տարիէ
ի վեր եւ պիտի գգւսնք երբ
հետգհետէ
նոսրանան շարքերը հրաշքով վերապրող
մնացռրդացին :
Վ արուժանի
յիշատակին
նուիրուած
հ ա ն դ իս ո ւթիւնը օտար երկրի մը
մէջ ,
օտար մե ծ ե ր ո ւ ձեոքով
. ե ւ անոր
(^պատ
ուոյ տախտակր
» ի գետեղումը
մըտ -
ք ի վառարանի մը նուիրական պատին վը–
րայ , վ ա ւերա ցումն է հայ մշ ա կ ո յթին ե ւ
խարա1ւռ՝ ճակտին անոնց որոնց ռնրւս -
գ ործ ձեււքը բարձրացաւ մեր
մչակներուն
Ա յ դ դիմաքանգ ա կը միւսյն Վ արուժա -
նինը չէ– ան
գիմանկաբն
է
ամբոդջ մեր
մ ե ծ գոհերուն, ե ւ վ ա ւերա ցումը , կհն -
դանի վ կ ա յ ո ւ թի ւ ն մը
մեծ նախճիրին :
Ահա ո ւր կ է կ ո ւ գ այ մե ր երա|նտագի -
տ ո ւթիւնը հանդէւդ Դանիէլ
Վ արուժանի
որ յ ե տ - մահու եւս ի բ մ ե ծ տաղանդով
ծաււայեց հայ մշ ա կ ո յթին ե ւ անոր պատ
մո ւթե ա ն :
ՆՈՃՒ
ՆՈՐ ԼքԱ42ՐԱԳՈ՞ՐԾՈհՄ՚ՆԵՐ
ԽՄՐ;
—
Պ է յ ր ո ւ թի մ ե բ պաշտօնակիցը
Փե տրսւաբ վեցի թ ի ւ ի ն մէ ջ
հետեւեալ
հե ո ա գիրը կը հրատարակէ —
ՄՈՏ՚ԿՈԻԱ. 27 Յո ւնո ւ ա ր
–.֊էա^՚^ձյ՚ուս
ւհն Լա ւաստանե
Համա քնավ ա բ
կուսակցութեան
աոաշնորդբ
, Աուրէն
քԼ •
ք^ովմասեան
, կր տեղեկացնէ թէ կուսակ
ցութեան
չարքերէն
վտարուած
են կարդ
մ բ րնկերներ , իրենց ^վտանգ աւոր կար–
ծիքներունֆ
պատճառաւ :
Թ՚ովմասեան,
Համա քնավաբ
կուսակ
—
ցութեան
առաշին
քարտուղարբ
, այս
քայտնութիլնբ
բրած է Հայասաանի
Հա -
մ ա քնավաբ
կուսակցութեան
1 9
/ ՚ ք
Համ ա– ^
ժողովին
նե բ կա յա ղ ո ւցած
տեղեկաղրի
մր ւ
մ էշ : Համ աժ ողովր
գոլմ աբուած է Երե - \
ւանի
մէշ : Տեղեկաղիրր
լռյս տեսած
է ՚\
Երեւանի
Հհկոմ ուն իսա»
պա չտօնա
թե ր թ ին
մէշ :
Թովմ ասեան
Համաժողով
ին յանձնա
րա—
րած է թէ պէտք է զարկ տալ կուսակղա—
կան բնկեբներու
ղաղաւիարական
ղաս —
տ իա րակութեան
ել վարդապետական
ու—
սոլցման
: Յետո
յ , յա յտաբաբած
է թէ
ե՚սրղ. մբ րնկերներ
չարաչար
գործածելով
անՀաա
ր սլա չտե
լու քաղա քական
ութ իւնր ,
սթալինական
միակամ
իչխանութիւնր
,
ին չպէս
նաեւ
քաղքենիներու
անի
չխանռւ—
4 0 - 0 0 0 Տ Ո Լ Ա Ր
ԿԻԼւ
^ԿԻՈՅ Կ Ա Թ Ո ՂԻ Կ Ո Ս Ա Ր Ա ՚ ՆԻ ՚ Ն
Աան - Ֆրանսիսքոյէն
կբ Հաղորդեն թէ
Փետրուար
՚2ին
Կ ի էի կի ո ք կաթողիկոսա
-
րանին
օգտին
•> անղ անա կութեան
բնթաց -
քին Հաւաքուած
է
4 0 " 0 0 0
տոլար։
Այ"
գռւմարին
3 0 –ՕՕՕՀ^
նուիրած են Տէր եւ
Տ իկին
ճոբճ
Մ աբաիկեան : Մ անրամ աս -
թիւնր ել սանձարձակ
տի րապետ
ութ
իւնր
քննաղաւոե
լու պատե^՛ ո ւթ ի ւնբ , քա քանած
են –է ակա կուս ակց ական եւ
վա
ր կա բե կի չ
տեսակէ աներ
կուսակցական
եւ պետա -
կան
քաղաքականութեան
վե բարե բեա
Լ
Հարղերոլ
մասին եւ արտայայտած
են
աղղայնամոլ
կարծիքներ
:
Բ՛ուքմասեւսն
րսած է թէ Երեւանի Հա–
մալսարանի
19–>0^
ժողուԼնեբուն
մէշ, ւ
« Հ ա կա կ ո ւս ա կ ց ա կան ճառեր» աբաասան– \
ուած
են եւ կուսակցութեան
կեղրոնական
կոմիաէն
մաքրագործած
է •էամալսարա -
նին աո աշնորղութիւնբ
,
կուսակցութեան
Համար նպաստաւոր
արդիւնքներ
ձեռք
բե րե լով :
Առաշին
քարտուղարբ
աւելցուցած
է թէ
կարդ մր պարտազանց
բնկեբներ,
ռրռնք
կառչած
էին իրենց
վ տանղաւոր
աեսա -
կէ տնե բուն , կուս ակց
ութ ենէն
վտարուած
են
իբրեւ
անարժան
լ^կերնեբ :
ԱՆԳԼԵԻԳնՐՄԱՆ
ՏԱՐԱԿԱՐԾՈԻԹԻԻՆՆԵՐԸ
ՀետղՀ ետէ աւելի
ծանր
բնո
յթ կբ ստա
նա յ անղ
լեւղ ե րմ ան տաբակարձ
ութիւնբ
։
Աոշի
օր , ւէ ամուլի
ասուլիս մբ
տալով
Արեւմտեան
Գերմանիոյ
Պատերաղմական
նախաբար
Շթբաուս
յայտարարեց
թէ իր
կառավարութիւնբ
կաբելփ
ամէն
մի9ոց -
ներբ
սլիտի փորձէ , որպէսղփ բրիաանա -
կան
ուժե րր մնան
Գերմանիոյ
մէշ , պայ
մանաւ որ այս պարագան
չդժ՜ուարացնէ
պաշտպանողական
աչխատանքներր
:
Ո՚,չ մէկ կասկած
, աւելցուց Պատե րաւլ–
մական
նաիսարարր, որ անգլիական
ու -.
մերոլ
Հեռացում
բ կորուստ
մր պիաի
ըբ՜
ւ՚"յ
՝•
Անղլիա կր պնգէ, ոբ Գերմանացիք
յա
ւելեալ
վճարումով
մասնակցին
գինուո —
րական
ծախքերուն
, մինշ Պոնի կառավա
րութիւնբ
անգբգ ուե լի կբ մնա
յ :
Հիւլէական
ղէ ն քեր
ու
մ ասին
իսօսելով
Շ թրաուս
աւելւյոլց թէ Գերմ անիա
առ
այժմ
նման
ղէնքեր պատրաստելու
միտք
չունի • բնգ Հակառակն
, չատ կր Հեաա -
քրքրուի
Հիւլէական
նաւեր եւ
օդանաւեր
չինելու
Կաբցով,
նոյնիսկ՝
պատերաղմա -
կան
նսլատաէլնեբու
Համար : Պատեբաղ -
մական նաիսարարր
Հերքեց
այն ղրո լցնե -
րբ , որոնց
Համ աձա
յն իաալիո
յ ել Ֆբան
սայի Հետ Հ իւլէական
ղէնքեր
պիտի ար
տադրէ
Գերմանիա :
ՋԸՐՋՒԼ
րնղունեցալ
ՆախադաՀ Այ -
ղ րնՀ ա ո ւբր ի
Հ րաւէրր եւ Ապրի էին
պիտի
երթայ
Ուոչփնկթրն
:
ԱՄԵՐՒԿԱՅՒ
Արաաքին
նախարաբոլ
-
թիւնր
յայտարարեց
թէ կեղրոնական
եւ -
րոպան
ղինաթափելով
որեւէ
արդիւնքի
կարելի չէ Հասնիլ ;
ՄՈԱԿՈՒԱՅԻ
մէշ
Հրատարակուեցաւ
ղօբավաբ Տբ Կոլի
յոլչեբուն
Ա՛
Հատոբր։
ՀԱՄԱՅՆԱՎԱՐ
ՋԻՆԱԱՏԱՆԻ
Վարչա -
պետ
Զու Ան Լէ քանի մբ օրէն պիտի
ե բ–
թ՚սյ
Հիւս– Բորէա
։