Տ Ո Մ Ս Ե Ր
Ի
ՊԷՏ Ս Ո՚Ջ–ԶԱՐԳԱՑեԼՈ8
•
օէ՛–
Ե"1՚ք
Հրսւսւսւրակուււղ
Հայերէ՚ե
թերթի
մր
Հււ։նւլիսչ1.էք1ււյ
Հեահւեալ
իօսքին
Հ
"՚յւք1,
լութիւն
ր
որԼւէ
աարա
-
կւ՛ յսնե
րոլ
տեւէ
չ ճ գ ե ց
»
յ
ք ե ր ա կ ա ն ա կ ա ն
սխալ
կա՛՛յ
այս
խօսքին
մէք
;
Մյ"
•
խմ
րաւլիր
ր սլկաք
կ ղրած
է չ Ա ա
ր
«
որեւէ
աարակոյսի
աեղ
չ ձ ղ ե ւ յ ՝ ^ ։
^Որ
-
եւէ^ին
յաշորղ
ող րաււր
լոէթւակի
չաոներ
,
եղակի
կր
մ^ւա
յ , Հաւլար
անղ
ամ
րաց
ատ
-
րեցինք
այս
սիւնակին
մէք
:
-
Ն ս յ ն
թերթր,
Ցուլիս
10/»յ*
ունէր
չատ
ղեղեցիկ
խորաղիր
մր
—
^Միացեալ
%աՀանղներոլ
կաոավա
ր ութ
ի լ ն
լ,
ս ա ո ց
-
մ ան
ենթա
րկե
ր է սէողսլատի
րո
լոր
ասլ–
րանքներլդ
I
կարղալէս
ե ա ք ,
իմ ա կ ա ն ք
-
ներս
ալ
Հսաոցման
ենթարկուեցան՝^
,րայց
չՀասկցայ
թէ
իւմրաղիքւր
ի՛՛նչ
է՚ոեէ
կ՝ոլ
-
դէ
լ՛ : Գուն
Հասկւլա՞ր
« Սառցած՛»
ուղեղով
այ՛լ,
խմրադիրԱ
է ՚ ո ե լ
կ^ուղէ՝
կարծեմ
,
Որ
կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ
-
թ իւնր
արղի
լ եր
է սլող՚ղաաէ
ասլրանքնե
-
րոլ
արաածումր
՚ • •
Գարձեալ
, ն ո յ ն
թեր
թին
խմբաղրա֊
կանին
մէք,
ոլչւսղւ՚ութ
իւնս
ղրաւեց
«ա–
մէնս։փոքր%
ա ծ ա կ ա ն ր
:
Ուղղաղրական
սխալ
մ ք, չկա՞յ
այս
րաոին
՛քէք
՝•
Այ"
^ Կ " ՚ յ –
«Ամկնֆով
կաղմուած–
բարղ
բ ա ռ ե
րսւ
մէշ,
Հ<,սմէն»ին
«է»ն
ճե^Ի
Կբ
Փսխուի
, երբ
երկու
լւառեբբ
իրարու
կասլուած
են <տա՝Տ>ով
ամենակալ,
ա մ ե
-
նաղօր
, ամենասլաաիւ
: Րայց,
Հէ՝»ն
ան
փ ո փ ո խ
կբ
մնայ,
երր
երկու
ր ա ռ ե ր ր
ի -
րաբու՝
վ՚ակած
են՝
ա ռ ա ն ց
^ա^ին
միքա–
մաութե՚սն
- ամէնօրՀնեալ,
ամէնուսոյց
,
.ամ
էն իմ ա ց
•
- -
Նկ՚ոաած
ե՛ք
որ
մեր
՚լրա՚էէտնեբն
անղամ
, յաճախ
, սխալ
կր
՚լործածեն
բ՛ս–
յեբու
ժամանակնեբր
: Օրինակ
, երբ
մ ՚ է –
կու
՛քբ
ճառին
մասին
կբ
խօսին,
կբ
պա
-
Հեն
ր ա
յ ի ն ՝
անոր
ղ ո ր ծ ա ծ ա ծ
մա՛ք ա ն ա կ բ
;
Ախալ
չե՛՛ն
էւներ
:
Այո։
Երբ
ոպ՚իչի
մր բսածներբ
չ ա
-
կեբ՚ոի
մբ
մէջ
առնելով
չենք
ներկա
յա
-
ցներ,
ւղէաք
է
բայի^
մամանակբ
փ ո
-
խենքւ
կ ա ր ա ս լ ե տ բ
կ՝բսէ
ՀձԳացի
եւ
ի ~
րեն
սլաամեցի–^
•,
Այս
խօսքին
՛քէք
,
Կաբա–
պ ե ա ր
Անցեալ
կ ա տ ա ր ե ա լ ո վ
է լ ա ր ա ա
-
յսւյտուի
Հ
Երբ
Յակորր
կար՛ս
-
սլե
աին
այղ
խօսքին
մ ասին
պիտի
խօսի
,
սլէաք
է Անցեալ
կ ա տ ա ր ե ա լ բ
սաՀմանա
-
կա%
ե ՚լանակ
նե ր կ ա
յ ի
վե ր ա ծ
է
^1
^Ս
՜
թայ
եւ
կբ պատմէ
, ա ռ ա ն ց
չ ա կ ե ր տ ի
,
անչուչա
Ս ե ր
ալ՚եւելաՀա
յ եւլրա
յրներբ
սիրա
Հ ա ր ա ծ
են
կարւլ
մբ բ ա ռ ե ր ո ւ , որոնք
չատ
տ գ ե ղ
են , իմ կարճ
խելքովս։
Օբինակ,
կ*բսեն
կտրականապէս
, Հ ա ւ ա ս տ ի ա
-
ցում
, բեղմնաւոր
ւ Բո՛՛ւ
կտրծիքղ
ինչ
է •
Վ^ոլ
կ ա ր ծ ի ք է դ
ա ա բ բ ե բ
չէ : Պ է ա ք
է
էսեն
-
կտրուկ
կ ե ր պ ո վ
կամ
վ ճ ռ ա պ է ս
,
Հ ա ւ ա ս տ ի ք
եւ
բեղուն
;
ինչու
կ^բսենք
«այս
մատիաին
ծա
յէ՛բ
»
եւ
«»/ լս տ ա խ տ ւ ս կ ի
կտորբ
»
Տ
Մէկուն
ծտյրր
ոբոչիչ
յ օ ղ
կայ,
միւսին
^այբլ,
չկայ։
Խ ե էքս
չՀասալ
այս
ք ե ր ա կ ա
նութեան
:
Ո ա ց ա ա ր ե մ
: Առաքիչ
խօսքին
մէք
ւ
յատկացուցիչի
եւ
յատկացեալի
պ՚ստմու–
\
թիէնւ
կ՛ոյ։
Այսինքն
, կբ
խօսինք
ծայրի
մբ,
մասին,
որ
մ՚սաի՚ոին
կբ
ոլատկանի
։
Ի"Կ1
երկբոբղ
խօսքին
մէջ՝
պտամութիւնր
րա–
՝
ցայայտիչի
ել
բացայայտեալի
մասին
է՛
Սայ"ինքն
, կբ
խօսինք
կտորի
մբ
մասին,
որ
տախաակէ
է , ոչ
թէ
ա ա խ տ ա կ ի ն ն
է :
Այ"
ե բ կ ր ո ր գ
պարաղային
«աախտակի՛նն
ածա՛
կանի
ղեր
կր կատարէ՝
կտոբի%
ա ե ս ա կ ը
ճշղելոլ
Համար
;
^ ՚ - ր Ւ ձ
անղամ
մր ր ս ա ծ
էիր
Բ " ՚ յ Յ
մոռցեր
եմ
«նոյն՛»
եւ
«^ւման»
միեւնոյն
ձեւով
կրնալն
՛լո բ ծ ա ծ ուի
լ
:
Ո չ ՛
Հծւոյն–»ին
յաջորգող
րառբ
ոբո
-
շ ի չ
յ օ ղ կբ
սլ՚ոՀ՚ոնքէ
, «նմանէին
յաքո
ր -
ղողր
, ոբոչիչ
յօդի
պ է ա ք
չունի
ն ո յ ն
խնգիբնեբբ
ծեծուեցան
, նման
խնղիրնեբ
օրակարղի
նիւթ
չեն՛,
Ե Ւ Ր Ո Պ Ա Ց Ի
^
Ե է՚կրոր՚է
Հա
յ տպաղբիչբ
յայտնի
Արղար
Գ ՚ ղ ի ր ն
է , որ
1՜)ք>4/՚յ՛
իբ
Ս " ւ լ թ ՚ " ՚ ՚ ՚ չ ա Հ
աղուն
Հետ
Հո ոմ
կ՝ ել՛ թ ա
յ եւ տ ա ր ի
մբ
ետք,
1565/՛^՛,
կբ
տսլ՚սւլբէ
«հյտոնա՚իէն
-
թո
բ
՛ո՛՛ւմ
ա
ր-ֆր
եւ
«Ա
աղմ
ս ս՚ֆ մբ
:
Հա
յ
ու ՛ղա
րաննե
լ՛ու
՝.իմն
աւլ
ի րնե
լ ՛ ն ու
ղործի
*-
նեբ,
րացի
Վենետիկէն
,
կային
Պ ՚ ՚ է ի "
(1567).
Հո՛ւմ
(15Տ1), /.Հ"./,
Մարսիչիա,
Նոր
Ջուղա
(1640),
Ի ՚ / մ ի ր
(1676),
Ամրս–
թեբա՚ոմ
(1666),
էքմի՚սծին
(1771),
Մ ա ա ր ա ս
(1772),
Թբիէսթէ
(1776),
Կալ^
կ՚ոթա
(17061
եւայլն։
Հե՚լինակբ
մեծ
՚ ո ե ղ
կուաայ
«Հնւլկա
-
Հայ
պա
ր րե
լ՛ ա կ ան
մա՛ք
ուլին՛^
,
«Ա՛/՛լ
ա
-
րար–^
, «Ա՛ւ՛լասէ
ր՝)ք
եւն
. սլա բ բ ե բ՛ս
կանն
ե~Հ
բ ու
ղործ
ո ւ ն էութե
ան
, ուղ՚լոլթեա
ն
ե ւ
•կաաարած
գերին
Հ Հա
յ սլա
ր րե ր ա կ ա ն
մա
մուլին
մէք
մասնաւոր
տեղ
կբ
ղրաւէ
խա
բութի ւ ն
Շմ
ա
ւոն
եանի
խմ
ր " " լ
բ՚՚՚ծ–
^Ադ
~
գ ա բ ա ր – »
սլա բ բ ե բ ա թ ե ր թբ , որ
Հիմր
ղրաւ
Հայ
պա
բ ե ր ա կան
մ ամ
ուլին
; 1882/5»
կալ–
կաթալի
ւք էք
խմր՛՛՛ղ
ո ւ ա ծ
է ՝
«Շ՛ո
ե՛ք ՛ո
րա
նբ՛»
Շիրա՚ւցի
Մ ւսրաիբոս
Մկրաիչեանի
կուլմէ
; Ա շ խ ա րՀա
բ ա
ր
Հ բ ա ս ՛ ա բւս
կուած՜
աոաջին
ւղա բբե րականնե
րէն
է,
որու
տմ–
բողքական
Հաւաքածօն
կբ
սլաՀ
ո ւ ի Եէ՚ե
—
լանի
Հանբա
յ ի ն
՚/ րաղ
արանէն
մէք
:
Այ"
պարբերաթերթէ՛ն
մէջ
մեծ
տեղ
տ բ ո ւ տ ծ
է
էլրար՚սբ
իմ
՛ս ս տա
ս ի բ ՛ս կա՛էւ ,
բարո^աէ՚ւօ
—
ս ա կ ա ն
բանաստեւլծ
ութ
ի էն՛նե րու1ւ ,
Ջ՛"
ղ ՚ ս յ ե ց ի
աչուղներու
եբւլերունւ,
եբ՚լիծա
-
կէս՚1ւ
ղ ո րծե
ր ուն
:
Հնղ.1լ՚սՀա
յ
՛ք ամ
ուլէւՍ
մէջ
մ ասնէսւո
ր ա ր ա բ
ուչաւլրալ
են
Ա ե ս
—
բոսլ
թ՝ա
էէէէ
ա ղեանի
խմ ր՛ս
ւլ
լ՛՛էէ
ծ
« Ա ղ ՚ լ ՚ ս
-
"էր»ր
(1845 - 184Տ),
«Աղղասէր
Ա ր ա
-
բ տ տ ե ա ն ր »
(1848 - 1852)։
Ասոնց
էջերուն
մէք
մեծ
տեղ
էր տ ր ո ւ ա ծ
՛լ ե ղ ա բ ո ւ ե ս տ ա
-
կ՛ոն
՛լէ՛ րծե
րուն
եէ. վ ա ւ ե
բսէ՚էրե
բու
Հ լ՛՛ս
-
էո
ա
լ՛
էէէ
կ ՛ք ա
ն
;
Գէ՚ՐՔբ
ունի
նաեւ
թեբութիւննեբ
: Ն՛՛՛է"
կ՛՛՛է՛՛ւ
մբ
էջեր
շսէտ
խճւէ՚լուած
ե՚1ւ
երկրոր–
ւլ ՛էէ կան
մ էջբերէէէ
՛քնե բուէ
քսէ՚լու
ածք1՚ե
-
բով։
Խ՛
Բ Ա Ր Ս Ե է Ե Ա Ն
յ
ՄԻ Տ Ք ԵՒ ԱՐՈՒԵՍՏ
\ւՈՐ ԳՒՐՔԵՐ ԵՐԵՏՍնՒ 1քէՋ
ՄԻԱԱԲ
Մ Ե Ծ Ա Ր Ե Ն Ց Ի
երկերու
մողո
-
վսէծուն
է՛՛յ"
՛ոե սալ
Եբեւանէւ
մէք,
20
Հա–
ղս՚Ր
օր է՛ն
Ոէ
կնե բ : Կ՝րնգրկէ
վա՚լամ
եռիկ
բան
՛ս ս ՛ո ե ւլծ
ի բ ա ն ա ստեէլծ
ութի
ւ ն ն ե բն
ու
արձակ
էքեբր,
ինչպէս
ել
թարւլմանու
-
թի
ւ ն ն երն
ու
յօգուա
ծնեբբ
:
Բ ա ն ա ս տ ե ղ
ծէ՛
չավւ՚սծոյ
ւլործերր
նե բ կա
յա
ք ուած
են
« Ծ ի ա ծ ա ն
»,
«Նոբ
տ ա ղ ե ր » ,
«Բերթուած–
նեբ»
, « Բ ա ր ե կ ա մ ն ե ր »
չ ա ր ք ե բ ո վ ;
ՀԻՈ՚ԷՈ ~
Վ՚ոծ"ւն
սլ
ւէէ
՚ոբսէէէտած
, յաո
աքաբսէնբ
ե լ
Հտբ
ուստ
ու
սէբմէ
քաւոր
ծէոնօ
թութ
էււն
-
ներբ
՚լբւէէծ
են
՚ԼաՀբամ
Ալաղան
ու
Վ
^ւէւ
-
դ ա ր չակ
Նոր
ե ն ՛ յ
;
Խ Ա Ջ Ա Տ Ո Ւ Ր
Ա Բ Ո Վ Ե Ա Ն ի
երկերու–
ո ւ թ –
Հւէէտոբեակի
է է՛՛է ր է" լս բնծա
յեց
Գիտու
֊
թեէէէնց
Ակա
ղե
մ իա
յ ի
Հրաէուէւ
բ ա կ չ ա կանբ
։
Այս
Հատոր
ր
կ՝րնղ,լ
րկէ
իէ .
Աբովեանի
ինքնուրոյն
եւ
թ ա
րւլ մանէէէ
կան
ուղեղրոէ
-
կան
եբկերբ
, ՚ լ ե ր մ անե
բէն
թէսր՚լմա ն ո ւ ա ծ
չյսէիէսծո
յ ստեղծէսղ
ո րծութէ՚ւննե
բ եւ
դրի
ա ռ ն ո ւ ա ծ
Հայկական
ու
ա գ բ ր է ք ա ն ա կ ա ն
մուէովբ՚լ
ակսէն
ու
աչուղական
ե ր գ ե ր
*
ղորս
Ա բ ո վ ե ա ն
թ ա
բ ՛ լ մ էսնած
է
ւլ
երէք
անե–
րէն՝
բնէէէւլրեբուն
կցելով
ծանօթաղրու
-
թէ՛ ւննե
բ : Հ ա տ ո րի
լէէէւե լուածին
մ էջ
տր–
ոլէսծ
են
« ( յ ա
խ ա
չաւիղ/»
աւէլա՚լ
ի ր
փոէիո–
խակի
նաէսէէէրւէէնն
ու
վերքին
էջեբր
, ինչ
-
պէ
ս եւ
Աբովեանի
թարղմ
ան ա ծ
^Բէչէձ
՜
օ՚լլուի՛»
քանէւ
մբ
եբղերր
;
Հատորին
մ էջ
ղետեղուած
երկերու
թ ա ր գ մանո
ւթէ՛
ւննե
բբ
կատարած
են
Հան
ղուցեա
լ տբոէէեանաւլէտ
Եր
՚ ՇաՀաղիղ
,
Ա..ինճիկեան
, Մ՛
Գէոբղե
՚էէն,
կ.
Աբով
եան,
Ա.
Աաղեսէն
եւ
Պ ՛
Տ՚սկոբեան
:
Հ ա –
աորի
բնաղիրր
, ծանօթութիւններր
եւ
անձն
ան
էէ
ւ ն ն
ել՛
ու
րսէ
ռէււ
ր
էէէն
բ
սլատրաս
-
տած
է Պ • Տ ա կ ո բ ե ա ն
•
«
ՄԻԲԱՅԷԼ
Ն Ա Լ Բ Ա Ն Գ Ե Ա Ն
վ ա ւ ե ր ա
-
ղ բերու
մողովածու»ն
լո
յււ
բնծա
յեց
Հս։
յկ՛
Գիտութեանց
Ակաղեմիան
։
ժոէլովածուն
կր պ ա բ ո ւ ն ա կ է
ցարղ
անյայտ
մնացած
վ ա ւ ե
րէՈէլ
էէ
ր ե ր ր ,քաղո
լածարսէբ
օ դ տ ա ղ ո
բ–
ծոււււծ
կամ
լէ՛ շսէէո
՚ո
կուած
վ
՛էէ
լե ր ա ղրե
ր բ ,
ինչսլէս
եւ տ ա ր բ ե ր ՛է ա ւ ե
լ՛՛ս ՛լրե
բու
մէք
ց ր ո ւ ա ծ
կ ա ր
եւո
բաղո
յեներ
բ
Վաւե
բւււ
-
զերր
ղրուած
են
մաւք՚ււնէէէկւէ11էրսէէլան կար–
ղով
, Ն՚ոէբանէէ
եանի
կեանքի
ա ո ՛էէ քին
տա–
րէ՚նեբր
. Ն ա լրէէէն
ղե
ան
ր
Մ ոսկուա
յ ի
մէք
(1853
-
18571
«Հիւ"ի"ափայլի»
չլ՛քան
,
ՀնղկաՀա
լ կսքէոկներու
ւէործբ
,
Նալբանէէ–
եանէ,
բէէէնտարկոլթիլնր
,
ղ ա տ ա վ ա բ ո ւ
-
թիէն լ,
եէ. ա քսո
ր բ
•
Ն ՚ ո չ ր ՚ ո ն ղ եանէ՛
մաՀր
ե լ
Հ ւէւնւլ էւ
՛է
աւո
թ ա
՛լում
բ •
Ն՛"/ր՛՛՛նղ
եան
եւ
Հանղիսաւո
ր
թաղումր • Ն՛"/րանղե
ան
(իո՚/ուէւէէծուն
ունէ,
ծ ՚ ս ն օ թ ՚ ՚ ւ թ ի ւ ն ն ե բ
։
բնա՛ւ
է՛ր/՛
սլէէէ ա ր ա
ս ա ւէւծ , է
՛է
՛ք ր՛ս՛/
լ ՚ ՚ ս ծ
եւ
ծոէ՚էէօթսէ՚լ
ր ա ծ
են
Ա՛
ինճէ՚կեան
եւ
Գր ՚
Ո՛"բութէ"
նեսէն
. Վ Ա Հ Ա Ն
Թ Ո Թ Ո Վ Ե Ն Ց Ի
երկերն
ալ
պիտի
էէերՀրաաարսէկուին
մօտեր՚է
, ինչսլէս
կր
ծէէէնոլ՚բոնէ
Երեւանի
« Գ ր ա կ ա ն
թ՝երթ»ր
,
տ
՛էէ
ր ա ր ,11էս տ
Հ Լ ղինա
կ ի ն
նո ւ ի ր ո
է
ա ծ
՚/ Ր"
՚–՜
թե
էսմբ
մբ : Ա ո սւջէ՚ն
առթիւ
լո
յ ս
ււլ է՛ա է՛
տե՚էնեն
« Ա ՚ է ՚ ս ՚ ն
ինե
էւլ՛»
եւ
ուրիշ
երկեր
,
«6ԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(112)
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ, 364 - 400)
Բ՛
ԳԻՐԲ
•
Ճ Ա Ն Ա Պ Ա Ր Հ Ն Ե Ր Ը
Բ Ա Ժ Ա Ն Ւ Ո Ւ Մ
ԵՆ
4.– ՀԱՄԱԶԱՍՊՈՒՀԻ
• Գ ա
Վսէնայ
միքնաբերւրն
էր
,
այե
վվ՚մ
ա
յ ի ն
Հ"կայ
ամ
րութիւնբ
, որ
բնու
-
թէււնբ
էէն^քհ
էր
Հբաչակերտել
: Գ ա
այն
անմաաչելի
ամրոցն
էբ
, "րէ՛
" ^ " ՚ ն չ ե լ ի ք
-
նե րբ
Հա
յոց
աւանղութիւն՛ներբ
Շամ
իրա–
մի՛ս
էին
բնծա
յ ո ւ մ
։
\ Աւելէւ
մօաից
նայելով,
նա
մ ի այլան
-
գակ
ուղտի
նմ անութիւն
ւէւնէր
, բ ա
յ ց
չո–
ք ա ծ
ուղտի
, որբ
,
ոբպէս
մ ի
Հբէչաւոբ
սփինքս
, կիսուի
էափ
թաւէուեէ
էբ
ծ՜ուէե
-
զեբքի
ա ւ ա ւ ^ ե բ ի
մէք
; Վիթէսաբի
գլուխբ
տ ա բ ա ծ - ե լ
էբ
գէ՛զի
արեւելք,
է՛սկ
ս տ ո ւ ա ր
գ ա ւ ա կ ր
էէէսլի
արեւմուտք։։
Նէ՛ա
կրկնա–
կէւ
ս ա պ ա ա ն ե ր բ ,
որ
բարձբացել
էին
մ
էւն–
չեւ
ա մ պ ե ր բ ,
կրում
էէ՛ն
իբանց
վրայ
ա–
Հագին
աչտարա1^եր
եւ
անառիկ
, բ ր գ ա
ձեւ
մարտկոցնեբ
։ ԱչիաբՀի
րոլոր
զօրու–
վմէ՚ւններր
անկաբոէլ
էին
աղղե
Է նրա
ա
-
պ ա ռ ա ժ ա
յ ի ն
կոէէքե
րի
՛էյ՛ա
յ , որ
պողո՚էա֊
.4ւէի կարծրութիւն
ունէին
։ Նրա
քարեղէն
սբէոում
փ ո ր ո ւ ա ծ
էէ՛ն
բաւլմաթիւ
սեն
—
ե ա ք ^ ե բ ,
էսոլ՚ի^ւ
անձ՚էէւնեբ
եւ
լլւսն՛սէէսէ՚ե
սբաՀներ
ե լ սբաՀաէլեեբ
, ոբոնք
նոյնքա՚ե
խորՀրգտւոր
եւ
նո
յնքան
ան ւէե րծ
ան ե
լվւ
էէ՛ն
, ո բ պ է ս
՛ս յ՛է
ծւէէծկամ
իտ
սվւինքս
բ ;
Բ ա բ
ակո
էի
սրաՀնե
բից
մ էկի
մէք
,
ուր
մ ի
ժամանտկ
ն ս տ ա ծ
էր
շինում
Շտմէւ
-
րամ
բ եւ
նրա
բ ա րձրութիւնից
նայում.
էբ
էէէսլէ՛
Վ^անայ
ծուէակի
կապուտակ
Հայե
-
էէ՛ն
, նայւէւմ
էբ
գէ
սլի
Վէէւրսէգայ
լեբան
^ւ՛՛՛՛Լ՛"
լէ՛
"՚^ ՛է՛ս
լ՛ ա՛սն ե րբ
, ե
լ
Հ իան
ում
էր
Հայոց
երկրի
ւլե էէե ցկէէւթե
ամ
ր , այժմ
ն ո յ ՛ ն
սրաՀակի
մէք
գանւում
էբ
մէ՛
այլ
է ՚ չ ի ՚ ՚ ո
-
նուՀի
;
Բնած
էր
նա
, այնպիսի
մ ի անուշ
եւ
էսաէլաղ
քնով
, որ
խ ի ս տ
Հազիւ
անղամ
բարի
ոգինեբբ
սլա ր գ ե ւում
են
մաՀ կանա–
\
ց ուն երին
; Նա
քնած՛
էր
ա ռ ա ն ց
Հանուե
-1
լու
, իւր
չքեղ
անկողնի
վբայ
:
Կ՚ե՚լեցիկՀ
՛էէ մքր
Հ ր գ ե
Հ ի
տ ա
քո
ւթի ւ ն ից
շաււագու
-
նել
էր
% Բբաինքի
մ ի քանի
մ ա րէլա
ր ի անե
ր
լիա
յ լ ո ւ մ
էին
պաբղ
ճ ա կ ա տ ի
՛էյ՛ա
յ ,
որ
սլսակռւէէէծ
էր
սեւ
ղան
ւլո լրնեբուի։
Վ^ար
-
գ ա գ ո յ ն
շրթռւե^ւերբ
երբեմն
Հաղիւ
նբշ–
մ ա ր ե լ ի
կեբսլով
ցնցւում
էին
, եւ
մ ի
թ ե
թեւ
ժ պ ի տ
իւր
բոլոբ
Հրապուբտնքով
վա–
ղում
էբ
սիրուն
գէմքի
՚էբտյ
յ
՜^անր
շ / ՚ ն –
չ ա
11.1՛ լ թ է՛ւ՛ե բ
աւքէ՚ւ,
ա ն գ ա մ
բարձբէսցնում
էէ՛
նբա
Հարուստ
Կ՚՚՚-Ր^ՔՐ
ւ
"Րէ՛
՛էւ""^
Հանղ
չում
էբ
պ ա ր ա ն ո ց ի
գէէՀա
րաւլա
լ՛՛է
մ անե
ակբ;
Երկ՛"–
ձեռքեր
է՛
Հւէլանէւ
ր ա
-
ղու1լներէւ
ոսկեայ
ա պ ա բ ա ն ք ա ն ն ե բ ի
Հետ՝
կցւսծ
էէ՛ն
երկու
ե ր կ ա թ ե ա յ
օղակներ
,
ոբ
մէէանռւմ
էին
մ ի կ ա ր ճ
չ՚էթայի
երկու
ծ ա յ լ ՚ ե բ ի
Հետ
: Ո ա ք ե բ ի ց
մէկբ
նոյնէէլէս
շւլթա
յած
էր։
ԱյԳ
գ ր ո ւ թ ե ա ն
մէք՝
նմա
-
նում
էր
նա
մ էւ րանտաբկւէւած
Հբեչաակի
,
"է՛է՛
յանցանքբ
Հէնց
իւր
անմեղութեէէէն
՚ ^ է ք ն
էբ
կայանում
։
Հ,/"/ ե
•>
է՛ կա
բ՛ք
բւս
՛ԷՈ յն ճւէէո սււլ ւս յթնե
րբ
,
նԼրս
ցո/անալէւվ
նրա
րանէոի
լայն
պա
,—
ա ս ւՀ աննե
լ՛էւ ց , լուսսէւորում
էէ՛ն
՛է ե ՛էե ց է՛կ
էէլ"ս՝ւ՚"կլ,
վէոէւվոոլկ,
չէ՚՚՚ց՚՚՚՚լէ՚շ
լուսսէւո
-
բութեաւքբ
: Այ՛լ
սոսկսւ
լի
լուսս"
որու
֊
թեան
մէք
նա
ա ՛ ե
լ ի սքսէնշե
լէւ է՝ր
եբե
-
լում
:
Շ
ր
ք՛ս կ ա
լ ք ո ւ մ
աիբալ
՚ ո
՚ լ մ ՛՛ւկն
ո ւ
էսո
էւ
վո՛
թիւն
բ
ար
թ
ն
սէ
ց
ր
քւ
ն
Տյ
ր
սէ ն :
Գլ
ոլէս
ր
էէ
ե -
բէէէ
բ՛Հ՛
լ ՚ ձ ր ա ց
րե
ց , էսսլշաձ
կե րէւլով
նա
լե ւյ
իւր
շուրքբ
.֊
Մ
է՛
քո
՚նէէ
ր ո պ է
նէէէ
իլւէէւ\
ե
-
Ր
""լի
մէք
էր
ղղոէմ։
Ո չ է
՚ ն չ
չէր
Հւսսկէէէ -
նու՛ք
: Նր՛ս
ո՛
՛լ
ան
քնե
ր ի ն Հ ա
՛էն
ո ւ մ
է է՛ն
մ
էւ–
տ լն էէէոքեբէ,
էս՛՛է լ տրււվւէււննել։
,
խ՚սոնա
—
ձայն
աւ/էսէլակներ
եւ
լէէւս՚էէՀւէէտէսկսէն
ւլ՛"—
որն
ՀսէՈէս
Հէսնքնե
ր
։Նր
"՚նէԱ
յնսլէ
ս է
ր
թ
ւո ՚ ։ք ,
որ
էէէ շէսէէէբՀէէ
էէերք,
Հսէսե/
է ր , ե
էոէ՚եղե
րքբ
/էնղՀէէէնոլր
էէէ/եկոծութեէէէն
՛քէք
էր
՚/ա
-
նլէէւմ
: Նրէէէ
սիրէո,,
սկսեց
ւլուլալ։
Փ"ր*^եց
մօտենալ
պ
ւէէ ՛էէ ո է Հ
ս է ն
էէն
ե՛
նայիլ
:
ԲէՍյց
"էոքին
կաւզէսծ
շ ՚ լ թ ս է ն
ար՚լիլեց։
Աւլմուկբ
էսւելի
սաստկանում
էր , եւ
սրաՀակի
մէք
աիրող
լոլ,ւա
լոր
ո ւ թ
իւնր
Հեէո՚էՀեաէ
էսւելի
մէկ
Հատոր։
Թ ՚ ՚ թ ՚ ՚ վ ե ն ց ի
ամէնէն
ծ ա ւ ա
-
էուն
՚էոբծն
է «Բաքու»ն
յ
Աւնէւ
ուրիշ
՛է"ր–
ծեր
աէ
, •
—֊ «
Հ ռ ո մ է ո կ է ս ն
ճանէսսլարՀի
վբ–
ր ա
յ՝»
,
պէէէտմ
ուածքնե
ր
ա մ ե
բիկեան
կեանքէ
, ^Տոէէնաթէսնի
որղի
Եբեմիա
»
եւն
. :
Ա Ր Ե Ւ Ե Լ Ե Ա Ն
ԱՐՈՒԵՍՏԸ
Տեւլական
թերթէ՛
մբ
մէք
յայանի
քննա–
ղ ա տ
Ալէն
Պ՚՚սքէ
էսօսե
լով
Հ<իւնէսքո
յ ի »
Հբատարակէէէծ
Հաւաքսէծոյին
«Գիտելիք
-
ներ
Արեւելքի»
մասէ՛ն,
կ՝բսէ
թէ
ք Ր "
գարէ
ի վեր.
սսլառեցէէնք
յոլնեւլատին
ժա–
ռանւլ
էէլթիւնբ
էէիւրի՚Ա
եւ
ւք ակե
րե էէա
յ ի ն
Հ ետեւողութե
ամբ
Այլեւս
ժ ա մ ա ն ա ք ^
է
որ
մէկ
կողմ
գնենք
եւ
մեբ
աչքերբ
ուղ
-
ղենք
՛լէ
պէէ
Ա ր ե ւ ե
էքէւ
ա ր ո ւ ե ս տ բ
:
Թ է ե ւ
քանի
մբ տ ա բ ի է
ի վե բ ք ա յէ
մբ
ն ե տ ա ծ
ենք
ղէպի
ե ՛էի պաա
կան
ե
ն ա խ ա - ք ո
լոմ
-
պիսէկէէէն
ա
րուե
սար
, ւէակա
լն
կր
թուէւ
թէ
միայն
նկարա՚լեէլ
կուլմն
է ա յ դ
աբէէւեսէո–
ներոլն
, որ
կբ
շաՀէո՚լբղռէ
մ ե ղ ։
Շատեբ–^
չեն
մ ա ա ծ ե
լ՛
թէ
ա տ ո ն ք
մարզկա
լէ՛ն Հէէէն–
ճաբէէ
էսրտէսյ՛էէ
յտութիւնեբ
են ,
նո
լնքէսն
արժէքէս
ւոբ
որքան
մեբ
ինբ
• « Ֆ ր ա ն ս ա
-
կան
ղրականութիւնբ
«փաբիզետն
աւէ/րան~
քէ՛՛» ճարտէէէրարէէւե^էււո
է որ,
ի ն չ որ
շու
կայի
լնթէոցէէկ
էէւսլրսէնք
չէ , չէ, էլնաՀատ
-
ուիր
, թէ"
անողոք
բէււ՚լէսնքլակտնութիւն
մ լ, ՛լբ ա ւ ա ծ
է
մ եզ
, որ
մ եղմ
է
ղուրս
, ա
-
մէն
բան
քէէէ
էքեբժենք
» :
^ է ՚ ձ ՚ է
է "I՛
Արեւելքէէ
ւլ
բէէէկանութէււնբ
բո ԷՈ բովին
էոնծանօթ
չէ
փ բանս
էէէ
կան
մի՚ոքէէն
եւ
ժ ամ
սէն՚էէ 1լնե
ր բ
բ՛էւ
րե վւո էս
էէւած՜
են
երբ
Փիէռ
Լոթի
, Բլոտէլ,
Աիկալան
եւ
ուրիշներ
կբ
էէբէէ՚ն
Արեւելքի
մասին
.
« Գիաելիքներբ
Արեւելքի»
ղրքէ՚ն
մէք
ն ի լ թ ե լ ՚ ր
րհ՚ոբուէէէծ
են
Մ
է՛ք՛ո՛/՛լ՛"
յէ՛ն
10"էւ–
Հուր՚էէէ
մյւ կէէղմէ
բէէէ՚լկէսցած
փիլիսոփա—
յւէւթեան
եւ
մ՚սբղկսէ
քէէն
ւլիաութեէսն
մաս–
նաղէ
էոնեբէ
:
Նշ՚՚՚նակալէ՚ց
են
սէյս
՚ լ / ՚ ք ի ն
մէք
ճ ա փ ո ն
ԺԸ
"1
'Որու
՚ լ բ
՚ ս ՚ է է ա ի ն
«Ուե՚ոա
Աքինէսռիի
ղրւէ ւսէծքներ
ր
, ուր
ամէնէն
էէէ՚լատ
ե լ
՚ ե
֊
լակայութիւնբ
կբ
միանայ
ա ռ ա ր կ ա յ ա կ ա ն
իբէո
կէէէն
ութե
էէէն
Հ ե տ
; « Ե
է՛ե
լակէէէ
յական
լ ն ա պ ա շտութ
ե՚սն%
Օէւին՚ս
էլ
՛եե րով
լեցուն
ճաւէէէէն
Հեղէ՚նէէէկին
"՛յ"
ՂԷՐՔՐ
Կր
՚/աս
-
ո ւ ի տ ի ե զ ե բ ՛էէ կէէէն
՚1 ք ՚ - թ
՛լո
ր ծ
՛էցնե
բ ո
լ
կարղբ
։
Ա ք՛է ՛եո լն Հ
՛ու
՛ս
ք՛ո ծ"
լէւն
ւքէ ջ կ՛"
յ
" ՚ - ր է ՚ չ
ոլշաէլբ՚էէլ
Հե՚լէ՚նակէւ
մր
Թ"ւքարսէմէւ
բա
նա
Ս
տե
ղ ծ
ութ
է՛ ւ ն բ
Թ ո ւ ք ա ր ա մ
Ժէ
•
՛է՛՛՛
լւ
IIԼ
Հ՚եղիկ
էէէ 1լ ՛սն ՛ս է ո ր բէէէ^է ՛ս ս
էոե
էէծ մբն
է,
որու
մէոածմէէւ1ւ
վեբէէէցումր
կբ
յէէշեցնէ
սբբաղան
գի է՛ քե
ր բ ։
I
Ր Ա Տ Ո Ւ
ԱՐՈՒԵ11ՏԻ
Գաշքւա\^ահա
^ոՆ
\փԳ
էէՀ
էսբիկ
Վ ա ղ ա բ ո ս
-
եէէէն՝
Տիկէ՛ն
Թէօ
Մարթէնի
Հետ
,ոես,ոկ
-
ցութիւն
ւքր
ունեցէէէծ
է
Օ՛է " ս ա ՛ ՛ ս
18/(5/ ,
Նիսի
ձտյնտսվ՚իւոին
մէք
եւ
ժէէէմր
11 •30–
էէն
նուաղ՛ած
է էւբ
Հ ե է լ է ՚ ն ՚ ո կ ո ւթ
է՛ւննե
րէն
Աէնէսն
Հ ՚ ս մ ՚ ՚ ՚ ր
Օր–
Ո^աղ՛"
է՛ո սե
՛սն
ւղարք
՛էէ
նէո
լորս
ւ
՚էէծ
է
Ալ
էէ
ան
էէ
Ֆ ր՛՛՛նս
է ւլէւ
Հետ
թէ
էւբբեւ
երէլէէէՀան
եւ
թէ
է՚րրեւ
՚է՚ոշնակ
՛ւ ա կ ւս -
ՀարուՀի
եբաժ-շտաՀանղ
էս
մր
տւս
լու
Հա
-
մաբ։
Ֆրանսաղի
եբւլիչ
մր
ւղիտի
ւքենեբ
-
գէ •
պ ա յ ծ ա ռ
՛լէւ
յն
էր
ստանում
; Նա
էս
յ ժ մ
սաբսաւէէում
էր
նայելու
իւր
շուրքբ։
Եր
-
կ ո լ
ձեռքով
բո՚եեց
աչքերր
ե լ
ո՚լբաձայն
ղա
էլէէւ
կ ո վ
բ ա ց
սւ
կէէէն
չե
ց
Տէ՜ր
Ա ս ա
էէ ւ ա ծ
, այ՚է
է՛նչ
խռովու
-
թիւն
է
...
Ա յ ՚ չ
մ իքոցէէն
մ ի էսնձնաւոբոլթիլկէ
ծա–
նրր
ե
լ
Հասսէսււէ։ւէէ.ն քա
լ/ե ր՛՛՛է
վե
ր
էր
բարձբանէէւմ
։ք է՛ջ^՚արերղ
է՛ քէէյբակոփ
սան–
ղուէէքնեբով
, էէք, ւէա րուած
էէ՛՛ն
միակտուր
էԱէղաոէսժ
ի
մէջ։
Երբեմ՜կ
ի՚^ր.
Հ " * – "
Հայ
֊
ե ա ց ք ր
գ ա
րձնուէք
է ր ՚նտ
ւլ է էէլէ, չուրքբ
կա
տարուող
է1էբՀէէււէւրքլ՛ , ե ւ երբեմն
նա
լու էք
էր
՛էէ՛՛լէ՛
է՛՛ր
՚ ս ո ջ ե ՚ ի
էս՚է՚ոսբնակի
ս՚էէ՚ւ,
-
ւլուէլքնեբր
, որ
ձեռքի
լասլ՚ոերով
լուսա
-
լ՛՛րում
էր
մէ՛
է է ՚ ՚ ւ ՚ ո յ ,
թէեւ
/ս՚էէ/տերէ՛
ամե–
ն ե ւ է ՚ ՚ ւ ՛ պէտք
շկէոր
:
Ե ր կ ՚ ՚ ՚ ր
՛լնում
էբ
նէո ,
մէւնչեւ
բարձրէսցէսլ
ւքիջնաբերղ–ի
ղաւլա
—
թ/է
, եէ
կ
էէէ
ն ղ
ա ո
ե ց
/է՛
ւ /.
էէէ ք ՛ւ
ր
ա ՝• ա
կ է՛
ւլ ր
-
ո
է ս ն
ւքօ՛էէ ; (է՛էէ ՛լ լէս ով
նչան
տուեց
ս պ ա
-
յ ի ն ,
Ո ր
սպասէ
էլրսէէւմ
,
է
՛՛՛կ
ի^՜ՔՐ
^՚սնեց
՚լրսլսէնից
մ ի ծէէէնր
րանուլի
, բ՚սցէսլ՚եց
ե ր–
կաթեսէյ
էէուռբ
ե ւ
նեբս
մէոէսւ
-
Ո՚էջոյն
սիրեվ՛
ՀամաղտսպուՀի
,
ասաց
նէէէ
մօտենա/"՛է
տ ի կ ՚ 1 " ՚ ջ ր ։
Ե ս
կ՛՛՛ր
-
ծ ՛էէ ւք էի , որ
՚/ "է
քնած
էլր
է/՚նես
, երեւի
,
՛ւ ("՛է
աղմ
ուկ
I
ան Հանէ/
էէոէ՚էւցբեց
քեւլ
:
Ալ՛է
ի՛՛նչ
էսէ/մուկ
է ,
Հարցրեց
աէ>–
կէէնբ
էէէէէովեէս/
ձէէէ
քնով
;
Ցնծութեան
ոէ՚լմոէ
կ ,
՚ ւ ի ր ե լ է ւ
Հէ՛է -
մ էէէ ՛լ էս ՛է սլՈէ^Հ է, ;
^ ^ ^ . ^ ^ ^ ^ ^ . . ^ ^ ^
յւսահ
Fonds A.R.A.M
