Պ Ա Տ Մ Ո Ի Թ Ե Ա Ն
Ց Ա Յ Ն Ը
Զ՛
Ռոլբկ%
Ջ ա ր գ ա ր ձ ա ն
ի,ր «Ցայգալոյ
-
" » / ՚ յ »
մէշ մեր Հայրենի
րարքերր,
սովո
-
րութեանց
Հոգեբանութիւնր
ս լ ա ա կ ե ր ա
֊ ֊
ցնող
յ ո ւ զ ի չ սլաամուաՆք
մր ունի
,
«Պուա
մր
1ոլր»ր.
Ա-լ.^
մայրն
ու թոռնիկը
Ս–
Աուրզիսի
Հինգ
օրուան
ձոմն
են սլաՀեր
I
Վերջին
գիչերն
է այլեւս,
ու ոլզաիկը
կքչ
ձայնէ
ա գ ա չ ա ն օ ք
Հ<,1իամա՚,
կափՆիմ
,
պ ա ի կ մր շուր
. . .» :
՚^էէհԿ.
՚ ^ Ժ
"՛Լ
՛բումբերէ,
ձ ա գ ո ւ կ ս ,
չ ա ա ր գ ն ա ց
քի էբ մնաց.
Հիմա
կր լուսնա
յ.
Հիմա
կր լուսնա
յ • • • է
Ու
ա ռ ա ւ օ տ ե ա ն մօա
մեհ֊
մայրր
ձայն
տ ա լ ո վ
սլզաիկին՝
« ^ ք
ԿլէՐէ
ՂՂ՚"1՝հ"
՚
էլիր որ տ ե ս ն ա ս քի V • Ա ա ր գ ի ս ր
ինչեր
է
բերեր
քեգի.
ազուոր,
ազուոր
չ ա մ ի չ ե ր ,
սլաստեղ,
քեզվւ
կարմիր
ոաից
է բերեր,
է–
լիր
, անուչիկ
թոռնիկս
, էլիր որ մամ է բ–
թանք
. . .» :
Պղաիկլլ
չէր արթննար
:
Հէքեաթներու
վարսլեաին
բ ա ռ ե ր ո վ ր
«սլզտիկշ
ք ե -
նոաեր
էր մամայիե
Հետ, քենոտեր
էր Ա.
Ա ա բ գ ս ի ն ալ Հեա , ինչ պիտի
բնէր
չաքարն
ու
կարմիր
ռտիցբ։
Ի ր ուզաէէբ
պ ո ւ տ մբ
շուր էր ու մեծ^ ֊ մայրը
այնքան
քարսիրտ
էր
եղեր
ա յ գ
գիչեր
,ոլ Ս ՛ Աարգիսն
ալ
այնքան
ա ն գ ո ւ թ : ՚Բարսիրտ
, Հա ,
շուտ
չատ
քարսիրտ։
ինչ պիտի
ԲԱաբ
մեհ^—մօ–
բը
ումէտ/ւ՚2ւ
մնացած–
որբուկը,
ու մայ -
րիկը,
միւսը՝
որ չկար,
ալ չէր
կրցեր
գիմանալ,
եկեր
ւ–ւ գիչերը
գ ա զ տ ո ւ կ ա -
ռեր
տ ա ր ե ր էր զայն» :
Մեր
անցեալ
թէ ներկայ
գազթերոլ
լ ն
թացքին
Ա . Մարգիսներու
ծոմերը
,
Համրարձման
վիճաՏ^երը
, Վ ա ր գ ա վա
ռի
շուր
սրսկումները
, Ծնունգի
թ ա թ ա ի ո ւ մ –
նե րը , Մ եռելռցները
,
ճ ը ա գ ա լ ո յցներբ
,
մեբ
նիստն
ու կացը
յ ա տ կ ա ն չ ո գ
բոլոր
սո–
վորութիւնները
, նոյնիսկ
մեզի
մասնա
յա–
տուկ
թոՀանոցը
,
ոչ
երրեմնի
ն ո յ ն ս ա ս տ կ ո ւ թ ե ա մ ր
բ ս ՚ յ ց
մօտիկ
ման —
ր ա մ ա սն ո ւթի ւ ն ն եր ո վ
վւռ թ ա գ րեց
ինք
մ
եզի
Հետ
ա ր տ ա ս ա Հ մ ան , միչտ
մ եր
ա զ գ ա
յ ի ն
գիմագիծը
ա ն ա ղ ա բ ա
պաՀելու
մտաղրու–
թեամբ
, բայց
անոնք
չտուին
զ գ ա լ ի
գրա
կան
արգիւն^^եր
ու
բոլորն
ալ
գացին
շուբն
ի վ ա ր :
Նիւթիս
առնչութեամբ
վերշերս
Հ ե ա ա -
քրքրռլթեամբ
կ ա ր դ ա ց ի Պ ՛ Լեւոն
Մոզ -
եանի
աչիւատութիւնբ
,
« Հ ա
յ
գ ա զ թ ա չ —
իւ IIIր ֊, ր իր գ ո յութեան
Հարցականին
աււ -
շեւ» : Հեզինակբ
, մ օ տ տ ւ ո ր ա պ է ս
200
նոց
Հատորին
մէշ, քննելով
ներկայ
Հա -
յութեան
վիճակբ,
կուգայ
այն
եզրակա
ցութեան
թ է յ Հայռւթիւնբ
պիտի
կ ա ր ե -
նաբ
դիմանալ
Ափիւռքի
մէշ, եթէ չան -
շատուէր
նաիւ իր մայրենի
լեզուէն՝
ու
յեաո
յ իր Հա
յբենի
բարքերէն
:
(Լնդունելով
Հանդերձ
իր այս աեսակէ
-
ա բ , նորէն
կուդամ
ա
յ ն
Հիմնական
մա -
քին թէ , էեդու,
սովորոյթ
, պատմութիւն
,
ազգային
արմէքներ
իր ժոզովուրդին
ոիբ–
ցնոզբ
, զանոնք
յիչեցնոզը
եւ պաչտպա
-
նողբ
կրնայ
Ա Ա ա լ
միայն
Հայ
մտաւռրա–
կանը
% Զանգուածը
Հ ա կ ա մ է տ է
չ ո ւ ա ո վ
տարրա
լուծուելու։
Ա տ ա ւ ո բականութ
իւնն
է արթուն
պաՀակբ։1յրբ
ա յ գ
չունիս
,երկ
րէն
րե բ ո ւ ա ծ
ո գ ե կ ա ն
աբժէքներդ
մէկ
սերունդէն
միւսը
նախ կը
գունատին
,
իսկ
երկրորդ
սերունգէն
վեբշ
բոլորովին
կը կո րսռւին
:
Այս
պաՀուս
Փարիզյ,
կը խ ա յ տ ա յ
օ տ ա ր
չրշիկներու
խմբական
այցերովը
:
Ատոն^
մէ^էն
չ ա տ ե բ կբ չրշագային
իրենց
ա զ գ ա
յ ի ն
տարազներովբ։
Գիտակից
ե լ
սբտցա-ւ.
բարեկամի
մը Հեա
կ՚իջնէինք
Շան
զ՝էլի–
գ է ի վւարթամ
սլոզոտայէն
վար;
Ընկերա
-
կիցս
, օտարներու
ինքնեկ
տարազներբ
մատնանչելով
ըսաւ.
Ա Հ ա ա զ դ ա պ ա Հ -
պանման
լաւագոյն
ազդակներէն
մին : Ի՛
ցիւ թէ , մեր ՀայուՀիներն
ալ,
չընկճուե
լով
Հանրային
կոլրծիքէն
,
Հ պ ա ր տ ռ ւ -
թեամբ
ցուցադրէին
մեր ս ե փ ա կ ա ն
,
նախ–
չուն
Հագուստներու
ճոխութիւնն
ու ա ր –
դուզարդբ։
Գոնէ
զանազանուած
պիտի
բ լ
լային
ընգՀանուբէն
:
Պիտի
վւրկոլէի՞նք
այդ
յանգզնոլ
- .
թեամբ։
իԼնգՀանուրէն
մեբ
մեկուսացումբ՛
պիտի
ն պ ա ս տ է ՞ բ ; Զեմ կ ա ր ծեր
:
Իշնենքէ
վերստին
մեր
Հ ի ն
գաղթականութեան՛՛
գիրկբ
եւ Հռդկէ
Հաւաքենք
օրինակներբ
։
Միշին
դ տ բ ո ւ
ճ ա ն ա պ ա բ Հ ո բ գ
ասպետ
՚^Ր^ *^ԻԼ"1Է"– *"Բ - Լանոլա
որ չքշած
էբ
Լ ե Հ ա ս տ ա ն
, Ուկրայնա
, Ա ո լ տ ա վ ի ա
ե լ
թրանսիլվանիոյ
մեր գաղոլթնեբուն
մէք^^
1421
թուականներուն
ղրի առած
իբ յ ո ւ -
չ ա գ ր ռ ւ թ ե ա ն մէշ այսսլէս
կը դբէբ
Հա -
յերուս
մասին։
« ճոխութեան
այս մաբդիկը։
Հ*ոյե–
րը չատ
լեցուած
էին ա ր ե ւե լեան
ս ն ա փ ա –
ռռւթեամբ։
Անոնք
կը սիբէին
չլացնել
եւ
տպաւորութիւն
ձ գ ե լ օտարներու
՚ / / " " ^
իրենց
ւլդեստներոլ
Հքեդութ
եամ
բ ու
մ ա
ն ա ւ ա ն գ
ագամանզներու
, ոսկիի
ե լ մար -
դրիտներու
Հիւսքերռվբ
: Պճնազարդ
զ է ն -
քեր
ունէին։
իսկ իրենց
իսնշոյքներն
ալ
կ^ԲԷԷՈւյին
աղմկալից
եւ ուբաիս»
:
ԼեՀ
պ ա տ մ ա բ ա ն
Ալէմսլէկն
ալ կբ ղրէ *
« Հ ի նՀ ի ն
օրերէն
սկսեալ
մինչեւ
գ ա ղ
թ ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
վերշնական
փլուզումը
,
Հայ
կանայք
եւ ազշիկնեբբ
պաՀեցին
ա -
րեւելեան
առանձնա
յատուկ
Հայկական
դլխաղաբդբ
: Ատիկա
ոսկեՀիւս
ՐԱ՚"Լ
"Վ
է
ոսկիներուն
չաբքը
ալ աւելի
կը գ ե ղ ե ց կ ա
ցնէր
իբենց
դէմքի
թուխ
դոյնը
:
Բոլոբին
աչքերբ
սեւորակ
էին ու բ ո ց ա վ ա ռ ։
Այ"
փայլն
ալ կբ մեդմացնէին
մ ա ր գ ա ր ի տ ն ե -
րու
ս պ ի ա ա կ
Հիլսումներով
» ;
ճ ա ն ա պ ա ր Հ ո ր դ
ասպետբ
մեղ «ճռխոլ
-
թեան
մարգիկ»
որակեր
է ։ Պ ա տ կ ե ր ը
նոյ
նը չէ՞ մեր ապրած
օրերուն
ալ;
Ֆրան
-
ս ա
յ ի
մ էշ տ ա ր ր ա կ ա ն
ծաղկոցներէն
զ
ուբս
վ ա ր ժ ա ր ա ն մբ չունինք։
Հայ մ տ ա ւ ո բ ա -
կանը,
այս ե ս ա ս է ր
մի շ ա վ ա
յ ր ի ն մէշ օ -
րասլաՀիկբ
չ ի կրնար
չաՀիլ
ու
անղին
,
Մ իշեբկրականի
ղ ե դ ա ծ ի ծ ա ղ
ափերուն
վը–
Փր
սւ
11111
յ ի
կռւչտին
Մ այբ
եկեղեցի
կը
կառուցանենք
, տ ա ս ը - քսան
մամիկ
-
ներու
Համաբ
: Ա յ լ բ ա ռ ո վ
Հայութիւնը
կը
վ ե բ ա ծ ե ն ք պատե
բու ;
ճոիսութեան
մարգիկ։
Ա ե բ այս
անտեղի
ս ն ա փ ա ռ ո ւ թ
իւններբ
չե՞ն
ս ա ե զ ծ ա ծ
զայ–
թակդութիւննեբ
: ՚քյերկայի
մասին
պիտի
չարաայայտուիմ
: իսկ անցեալին
մէշ
ն ո յ ն
իսկ
դ ա տ ի
ք ա չ ո ւ ա ծ ենք, Լվովի
բարձրա
գոյն
ատեանին
առշեւ։
Ա Հ ա ն մ ո յ չ
մը.
փաղաքային
դատախազ
Աաանիսլաւ
կարկովսկին
,
1682
թուականին
դ ա տ ի
կ՝ենթաբկէ
Հայ մեծաՀաբուսա
մբ, այն
ամբ ա ս տ ա ն ո ւ թ ե ա մ բ թէ , իր
ա դ շ կ ա ն Հ ա բ –
սանիքբ
կատարեր
է արտակարգ
չքեղոլ
-
թեամբ
, խ ա խ տ ե լ ռ վ
լնգունուած
գասա
-
կարդային
օրէնքները։
Հայերը
պ ս ա կ ի ա–
ր ա բռ ղութեան
մամ ա ն ա կ
Հ ա գ ե ր են չատ
թ ա ն կ ա գ ի ն ու չ ա փ աղան
ց չքեղ
ղդեստներ
:
Ա Հ ա
քանի
մը տող ա մ բ ա ս տ ա ն ա դ ր է ն
•
«Հա
յ^ԲԲ
ոլէաք
է գ ի տ ն ա ն որ իւրա
-
քանչիւր
լաւ կ ա ղ մ տ կ ե բ պ ո ւ ա ծ
պ ե տ ո ւ -
թեան
կ^ամ քաղաքի
մէշ, բարձր
ե լ ց ա ծ
գ ա ս ա կ ա ր դ ե ր ը
իբարմ
է
ղանազանուելու
Համար
, պէտք
է պաՀեն
լնգունուած
, Հա
մ ա պ ա տ ա ս խ ա ն ո ւ ո ղ
ղգեստներու
ե լ զար -
գարանքներու
գ ո րծածութիւնը
:
Մ
իայն
Հայերն
են •— այր, կանայք
թէ օբիորգ
-
ներ
կը Հագնին
այն տեսակ
տ ա ր ա լ ս ե ր
որոնք
թոյլատրուած
են , ե լ կամ կբ պաա–
չաճին
միայն
ծ ե ր ա կ ո ւ տ ա կ ա ն ի
կոչում
ու–
նեցոդ
մեծ պարոննեբռէն
: Մ ա ն ա ւ ա ն դ Հայ
կանայք
ե լ օրիորղները,
կբ
պատոլիրեն
զգեստներ
ամենաթանկադին
կտորներէն
,
որոնք
ընգՀանռւրին
նախանձը
կը
շաբմեն
եւ ատով
կբ Հաւասարին
տեզացի
ամենա—
երեւելի
ազնուականներուն
% Հայերբ
այն
քան
Հեռու
կ երթան
, որ ոչ մէկ
տարբե
րութիւն
, ոչ մէկ անՀաւասարութիւն
չ ի
մնար
այլեւս
Հայ
1լնոշ
ե լ լեՀ
ամենա
-
բ ա ր ձ բ ա ս ա ի ճ տ ն
իչիսանռւՀի
ի մբ ղ գ ե ս տ ա
ւո բմ ան
ե լ
ղաբղարան^Փ՚երուն
միշել
յ
նոյնիսկ
ս լ ա լ ա տ ա կ ա ն
ի չվսանոլՀ
ինե
բու
յատուկ
փետռւբներ
կը ղործածեն
» :
Յօդուածիս
սկիղբբ
մեր Հայրենի
ա ւ ա ն –
դութեանց
եւ բարքերուն
ակնարկեցի
• Ա–
Հա
Լվովեան
եր1^ակամաբին
,
Լվովեան
^ա յասաանի
վ ր ա
յ կ ա տ ա ր ո ւ ա ծ
Հա յկա
-
կան
Հարսանիքի
մբ
նկաբագրոլթիէնբ
;
Բազդատութիւննեբը
դուք
կ ա տ ա ր ե ց է ք ,
ճչգե/ոլ
Համաբ
ղանազանո
ւթիւննե
ր ը
այս
օրուան
ե լ
3—400
տ ա բ ի ա ռ ա շ
կ ա տ ա ր ո ւ ա ծ
մեր
Հարսանիքնեբուն
;
Մ ա ն ր ա մ ա ս -
նութիւններբ
ն ո յ ն ն են
Հ
ճոխութիւն
, Հա
րստութիւն
ամէն
աեղ։
Այս բոլորը
քայ -
քայռ
լեր են մ տ ա ւ ո բ ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
պակա
սէն :
իմ
նաիսորգ
յօդուածիս
մէշ էլբոէի
թէ
մեղի
նման
ուրիչ
գ ա ղ թ ա կ ա ն
ժողովուրգ–
ներ
, օ տ ա բ
եբկինքներու
տակ
իրենց
մբ–
տալորականոլթիւնբ
չաբժման
մէշ
դ ր ա ծ
են , ռրսլէսզի
պետական
կամ
բաբձր
չբր–
նաէ^երէն
ի նսլաստ
իբենց
տ ր ա մ ա դ բ ո լ -
թ իւննեբ
ստեղծեն
: ԼեՀաստանի
,թ՚րանսիէ–
վանիոյ
Հոծ Հայ դադռլթները
կորսուե
֊
ցան
տիւմար
օրէնքի
մբ պ ա տ ճ ա ռ ա ւ ։ Յ ա –
2"ՐԳ
յօգուածով
սլիտի
խօսինք
այս մա -
սին,
բայց
մօտենանք
Լվովեան
Հարսանի–
քին :
Հ.
Բ Ա Լ Ո Ւ Ե Ա Ն
ԿԱՐԳԱյՏԷ^
ԵՒ
ա Ր Ա Ե Ե 7 է ՚ բ 1 3 ^ ^ ^ ^ ^
ԶԱ ՏԻԿ , Կհք^Օ, ՊԱՐՕՑՐ
ւ՛րենց
կենդանութեան
Նիւ Եորքի
Հ– 6 •
գ. կոմիտէի
սիւներն
էին, ամուր
եւ
ա ն
ս ա ս ա ն : Այս երկվանկ
անռւններով
ալ կը
ճանչցուէին
բոլոբէն։
Ե՛– ^ոլորին
Համաբ
ալ
իրենց
չրշասլաաին
մէշ այս սլարղ, բն
կե ր ա կ ա ն անո ւ ա ն ա կո չո
ւ մ ն եր էն
աւելին
ոչ
կրեցին
, ոչ ալ աւելէին
ձ դ տ ե ց ա ն
յ
Առաշինը,
լ ր ի ւ
անունով
Զատիկ Մա .
թ-իկհան,
Աեբաստիայէն
էր , Փարիղէն
այս
երկիրբ
ա ն ց ա ծ ու բնատնեօք
Հաստատ
-»
ո ւ ա ծ
տ ա կ ա ւ ի ն
ե ր ի ա ա ս ա ր գ
Հասակին
\
Հ ա մ ե ս տ
մ տ ա ւ ո ր ա կ ա ն
մ ա ր դ էր, եւ իո
մաալորականի
Հ ա մ ե ս ա
տուրքը
կը
բերէր
կ ո ւ ս ա կ ց ա կ ա ն
մամուլին
Ալիքեան,
կ ե ղ ծ ա
նունով
, գրելով
ազգային
ա ռ օ ր ե ա
յ
ե ր ե –
ւոյթնեբռլ
չուրշ
կարճ
յօդուածներ
։ Ա -
ւելի
չուտ
ժողովրդական
գոբհ-իչի
աիպն
էբ՛. Մ ա ր գ ա մ օ տ էր եւ
գիւրտՀաղորդ
*
ա
յ ս բնաւորութեան
պաաճառով
ալ
կի^
չփուէր
բոլորէ
Հետ եւ մուտք
կբ
զոբծէբ
Հայկական
ամէն
իսալէ
նեբս։
իմ
ճանչ
ց ա ծ
ընկերներէն
ոչ ոք անոր
չավւ
լնգար–
ձակ
ծանօթութեան
չրշանակ
չունէր
: Մէկ
ո տ ք բ
Համեստ
ա չ խ ա ա ա ւ ո ր ի
տունբ
կամ
գ ո ր ծ ա ա ե ղ ի ն էր • միւս
ո տ ք բ
Նիւ Ե ո ր ք է
5 բ գ
պ ո զ ո տ այ ի
Հարուստ
Հայ վաճառա
-
կանի
դրասենեակը,
միչտ
ալ
ազգայէն
-
Հանրային
խնդրուի
մ ը ։ Եւ ամէնքէն
ալ
Հ ա ւ ա ս ա բ ա պ է ս կը յարգուէր
, կրնամ
բ
– 5
սել ՝ կբ
սիրուէր
: Ի ր անկեղծութիւնն
Ո1–\
Հա
յ ր ենա սի բութ
իւնը
եբբեք
կասկածէ
՚.
ստոլերին
տակ
չինկան
; իրեն
Հետ չըփ -
ուռղները
, իրեն
դ ո ր ծ ա կ ց ո ւ ^ ե ր բ
բոլորն
ալ
շ ե ՚ բ մ զգացում
կը կրէին
իրեն
Հ ա ն դ է պ
յ
Հ/
IIIIII աչիսոյժ
ե լ ե ռ ա ն դ ո տ
մ ա ր գ
էբ •
դժդո
Հանքի
բ ա ռ չ ա ր ա ա սանող,
միչտ
ժ պ –
տուն
եւ յաճաիս
կատակախօս
. իբ
թ " ՚ չ բ
անտրտունշ
կը կրէր \ ա ե ս ա կ մը
ներքին
բնածին
խ ա ն դ ա վ ա ռ ո ւ թ ե ա մ ր : Ասկէ
զ ա ա ՝
Հ ա ւ ա ա ա ւ ո ր
մ ա ր գ էբ եւ լալյոաես
: Եր -
բ ե ք
չլնկճուեցաւ
կ ո ւ ս ա կ ց ա կ ա ն
անՀատին
վ ի ճ ա կ ո ւ ա ծ
պա
յքա
րնե
բու
դաոնոլթեանց
մէշ.
եբբեք
յոռետեսութեան
ու
թ ե ր ա -
Հ ա ւ ա տ ո ւ թ ե ա ն
թոյնբ
չսողոսկեցաւ
իբ
Հոգիէն
նեբս։
Յոյսբ
ե լ ա ս լ ա գ ա
յ լաւ օ -
բերոլ
Հեռանկարբ
միչա
չողչողացին
ինչ–՝
պ է ս իր աչքերուն
, նոյնպէս
իր
Հոգիին
՛՛էէ.–
Այս
յաւոկութիւններուն
չնորՀիլ
էր թե
բեւս
, որ Զատիկը
Հ ա ն դ ի ս ա ց ա ւ
իբասլէս
ժողովրդական
գործիչէ
տ է պ ա ր բ
,
էբ
լայն
կամ նեղ
օրերուն
: Ե՛– երբ,
1937/՛
ա–
մառը
վազաժամօբէն
մեռաւ.
Նիւ Ե ո ր ք է
Հայութէլնը
ա ն ս պ ա ս ե լ է
խուռն
բազմու
-
թեամբ
ներկայ
եղաւ
էր յուղարկաւոբու
-
թեան։
իր Համեստ
կաբողութեան
ու
դասէ
ո ւ - ր ի ՚ չ ոեւէ
Հանբա
յ է ն մ ա ր գ
այսպիսի
ժո
ղ ո վ ր դ ա կ ա ն
ինքնաբուիս
շերմ
յաբղանքէ
ա ր ժ ա ն ա ց ա ծ չէր էրմէն
առաշ։
ժոզո
-
վ ո ւ բ գ բ , որ թիլբիմացաբար
կը
կարծուէ
թէ
էրեն
Համաբ
ս ր տ ո վ
աչիսատու^երը
չ ի
ճ ա ն ^ ա ր , ապացոյցը
տ ո ւ ա ւ թէ
դ ի տ է
գ ն ա Հ ա տ ե լ
իր ծոցէն
ելած,
իրմով
ապ -
բ ա ծ , իրեն
ցաւակից
ե լ ուրաիսակից
գ ռ ր –
Մ Տ Ա Կ Ո 6 Թ Ը
ե Մ Բ
—
ՊէյրոՆ-թ-ի
«Նայիրի»
շարաթա^
թերթին այս աարոՆան ւյասա|սօԱութեանց
վերջինը կը կազմէր րնկեր Ս . Վրացեանի
ուաււմնասիլաՆթիւնը՝
Խ– Հայաստանի
մշակոյթի մասին։
Ահաւասիկ այս շահեկան դասախօսոլ -
թիւնը
Մեծ
դժոլարութեամբ
եւ
վարանումով
լնտրեցի
ես IIIլսօբուան
դ ա ս ա խ օ ս ո ւ թ ե ա ն
•,
նիւթբ
։Գժուար
է այժմ
խօսիլ
Հ ա յ ա ս տ ա – \
ն ի
մասին
,նաիս
, որովՀետեւ,
ա բ ա ա ս ա Հ – )
մանի
մէշ ապրռգ
Հայռւթիւնբ,
մեծ մա -
սամբ
, չատ քիչ տեղեկութիւն
ունի
Հա -
յաստանի
մէշ կ ա ա ա ր ո ւ ո ղ
դ է պ ք ե բ ի մա -
" ի ն , ինչպէս
եւ Հայասաանն
ալ չ ա ա քիչ
աեղեկռւթիւն
ունի
ա ր տ ա ս ա Հ մ ա ն ի
Հա -
յոլթեսւն
մասին
: Ե ր կ ա թ է
վո՚բագոյրբ
, որ
ե ր ե ք տ ա ս ն ե ա կ
տարիներէ
ի վ ե ր
բաժնած
է
Հայռւթիւնբ
երկու
մասեբու
, կ տ ր ա ծ է
էրարմէ,
ամուր
փակած
է
Հա
յ ա ս տ ա ն է
դռներբ^
Հնա
րաւո
րութէւն
չ ի տար
աարա–
գրութեան
մէշ ա պ ր ո ղ
Հայերուն
ծանօ
-
թանալու
ե լ Հեաեւելոլ
Հ ա յ ա ս տ ա ն է
ներ
քին
կեանքէն
ե լ բ ն ա կ ա ն ա բ ա ր
, էմ այ -
սօրռւայ
գասախօսութէւնն
ալ,
անիսոլսա–
փելէ
կ ե ր պ ո վ ,
պիտի
ունենայ
թերռլթէւն–
նեբ
, ո րովՀեաեւ
, էնչպէս
բսէ , չ ա ա
դբժ–
ւաբ է տեղեկութիւններ
ունենա
լ Հա յաս -
տ ա ն ի
մասին։
ԱնՀբաժեչտ
է
բ ա ց ա ռ ի կ
ճ է գ
ե լ բ ա ց ա ռ ի կ
մ իշոցներ
, տ ա ր ո ւ է
տա
րի՛
Հ ե տ ե ւ ե լու
Համ ար
Հա յաստանի
կ ե ա ն
քէ
լնթացքէն։
Ե ր կ ր ո ր գ
դժուարութէւնբ
Հ ո գ ե բ ա ն ա -
կան
է : Այսօր
Հայաստանի
մասին
խօ
սի ԷԲ այնքան
ալ դէւրէն
չէ . եթէ
Հայաս
-
ա ա ն է
մասին
, ներկայ
Հ ա յ ա ս տ ա ն է մա -
սին
, մէկը
քաղցր
խօսք մբ ըսէ , աեխոլ
-
սափելի
կ ե ր պ ո վ
պիտի
գասոլի
բոլչեւիկ
-
ներու
կարդին
: Ի՞նչպէս
կտրելէ
է որՆ ա –
ղարէթէն
լաւ մ ա ր գ
դուրս
գ ա յ , կամ լալ
դոբծ
գուբս
գայ.
ներկայ
Հ ա յ ա ս տ ա ն բ
չ ա տ ե ր ո լ
Համ
ար
դ ա ր ձ ա ծ
է
Նազաբէ
թ :
Բ ա
յ ց
մենք
դիտենք
, որ Ն ա գ ա ր է թ է ն ալ
լաւ
մ արդիկ
եւ լաւ գ ո ր ծ ե ր
դուրս
ե կ ա ծ
են . Յիսուսը
օրինակ
:
Մ իւս
կոզմ
է , եթէ
մ էկը
Հա
յ ա ս տ ա ն է
մասին
գ է չ խօսէ
, անչռլչտ
պէտք
է
Հըռ–
չակուէ
էբբեւ
Հա յաստան
է թ ^ ա մ է , դա
ւ ա ճ ա ն , ա ն գ լ ե ւ ա մ եբ է կ ե ա ն
դ ր ա մ ա տ է ր ն ե –
բու
ձեռքէն
գ ո ր ծ է ք եւ ալ չեմ գ ի տ ե ր
ինչ •
ա ռ ա ր կ ա յ ա կ ա ն
վեբաբեբում
Հայերու
մէշ
Հա յաստանի
վեբաբերմ
ամբ
, գ ժ բ ա խ տ ա -
բ ա բ
գոյութիւն
չունէ
եւ
^այ
մաբդը
գ ժ ո ւ ա րութեամ
բ կբ տ ա ր բ ե ր է
վ ա բ չ ա ձ ե –
լ բ ե լ Հայրենիքբ։
կարելի
է
վ ա ր չ ա ձ ե ւ է
մասէն
չատ
գ է չ կ ա ր ծ է ք
ունենալ,
կարելի
է վարչաձեւի՛ն
դէմ պայքարիլ,
անՀաչտ
գիրք
բո^ել
, բայց
այդ չ ի նչանակեր
պ ա յ
քարիլ
,անՀաչտթչնամի
չինելՀայրենիքին
գէմ : Վ ա ր չ ա ձ ե ւ ը
կարելի
է
չընգունիլ
եւ
Հայրենիքբ
կարելի
է սէրել։
Այդ
պատճա
ռով
, Հ ա կ ա ռ ա կ
վարանում
էս , ես
որոչեցի
այսօրուան
նի՛ւթը
առնել
Հայաստանէն
,
Հա յաստանի
մ չակո
յ թ ի
մասին
, ռբովՀե
-
ա ե լ , ես ալ այն կաբծէքբ
ունիմ,
որ
Հ ա
յաստանբ.
• ՚ ես
ալ
կը սիրեմ
, ոչ
պակաս
քան ա յսօրուան
պ ա չ տ օ ն ա կ ա ն
Հա
յա ս տ ա ն ա ս է րնեբբ ;
կ^ոլզեմ
ուրիչ
կ է ա մը եւս ձեբ ո ւ չ ա –
դրութեան
յանձնել
:
Յ ա յ տ ա ր ա բ ո ւ թ ե ա ն
մէշ
բսոլած
էբ « Աովետական
Հայաստանի
Մ չ ա կ ո յ թ ի
մասին
» : Աս
«Սււվետական »
քէառր չեմ դրած։
Ինծի
Համար
գոյութիւն
չուի
Աովետական
Հ ա յ ա ս տ ա ն
,
ինչսլէս
գոյութիւն
չունէր
եբէկ
Գաչ^ւակցական
Հ ա յ ա ս տ ա ն
. զոյութիւն
չունի
Աովեաա
-
կան Հայ , ինչպէս
եբէկ
գոյութիւն
չունէր
Գ ա չ ն ա կ ց ա կ ա ն
Հայ.
գոյութիւն
չոլնի
Աո
վետական
Մ չակոյթ
, ինչպէս
երէկ
գ ռ
յա֊
թիւն
չունէր
Գ ա չ ն ա կ ց ա կ ա ն
Ա
չակոյթ։
Վարչաձելրբ
պ ի տ ա կ ն ե ր են միայն,
որոնք,
ժ ա մ ա ն ա կ ա ւ ո ր
չնռյթ
ունին;
Հայոց
ժո -
ղովուբդբ
դ ա ր ե ր ո ւ
բնթացքին
տեսած
է՛
բազմաթիւ
վ ա ր չ ա ձ ե ւ ե ր
. Հ ս ո վ ե ա ա կ ա ն
» յ
պիտաէրւ
ալ
ժ ա մ ա ն ա կ ա ւ ո ր
վարչաձեւէ,
արաա
յայտութի՚ւնն
է . այսօր
սովետական՝,
է ,վաղը
կարող
է լ ի ն ե լ ե կբ
լ ի ն ի
անչուչա
ուրիչ
վ ա ր չ ա ձ ե ւ ,
բայց
յալիտենականը
Հայասաանն
է եւ Հայ ժոզռվուբգը.
եւ
ատով
յաւիտենական
է եւ Հայ
ժողովուր–^
Ղ՛Ի Ո՝չակոյթը,
ա ն կ ա խ
վ ա ր չ ա ձ ե ւ ե ր է
եւ
անկաիս
ժամանակի
պ ա յ մ ա ն ա կ ա ն
պ ա ր -
տ ա դ ր ա ն ք ն ե ր է : Ատոր
Համար,
ես
սլիաի
խօսի՛մ
Հայաստանի
, ներկայ
Հայաստանի
մչակոյթի
մասին
:
Կ՝ոլղեմ
նաեւ
աւելցնել,
որ նեբկայ
Հ ա –
յասաանը
ի ր վ ա բ չ ա կ ա բ գ ո վ
ե լ
ներկայՀա–
յաստանը
իր մ չակո
յթով,
բ ա ց ա ռ ի կ վի -
ճակի
մէշ է, այն պատճառով
որ,
կբ
դտնռլի
ք ա ղ ա ք ա կ ա ն
ա յնպէսէ
պա
յման
-
ներու
մէշ, որ ս տ է պ ո ւ ա ծ է
Համակերպէլ
եւ
Հետեւէլ
օ տ ա ր
էչիսանութեան
ե լ օ տ ա բ
մչակոյթի
վյիլիսոփայութեան
: Հայաս
-
տ ա ն բ դ ա տ ա ս լ ա բ տ ռ ւ ա ծ
է լինելու
Հ ե տ ե -
ւռդ,
ե լ ոչ թէ ի՛նքնուբո
յ ն
ս տ ե ղ ծ ա դ ռ ր ծ ո զ
ս ե փ ա կ ա ն
ազգայէն
մչակոյթէ
: Ա յ գ պատ
ճ ա ռ ո վ , Հայաստանի
մչակո
յ թ բ , Հ ա
յ ա ս տ ա ն է
մչակոյթի
զարգացման
ռւզինե–
րբ, եթէ
կ
;ուղէք
Հայաստանի
մչակոյթի
փիլիսոփայութիւնբ
Հասկնալու
Համար
,
անՀբաժեչտ
է ծանօթ
էինել
եւ
Հասկնալ
ԽորՀրգային
Միութեան
ընգՀանուր
մչա
կոյթի
քագաքականռլթիլնը
ե լ
մասնաւո
ր ա պ է ս
ռուս
մչակռյթը
ե լ ռուս
մչակոյթի
զարգացման
ռւգինեբր.
Հ ա յ ա ս տ ա ն բ ըս -
տ ի պ ո ւ ա ծ է կրկնել
կամ
Հետեւիլ
այն
սկզբունքներուն
եւ ռլղիներուն
նաեւ
մչա
կոյթէ
ասպարէզէն
մէշ, ինչ որ կայ Գու.
ս ա ս տ ա ն ի մէշ ե լ Հեւռեւելոլ
ա ր տ ա ք ի ն
ու.
ժերոլ
թ ե լ ա դ ր ա ծ
օրէնքներուն
ե լ պ ա ր .
ա ա դ ր ա ն ք ի ն •
(1)
( Շար.)
Fonds A.R.A.M
