Օ Ր Ա Թ Ե Ր Թ
Ֆրանսա ել զազութներ՝ աաբեկաՍ 2500 Փ Ր ՚ ՚ ^ ; ^ ^ ո .
Աբաասսւհմսւն՛ աաբեկա11 3000 ֆր * • •^Ա*^
ԿԻՐԱԿհ
ՅՈԻԼհՍ
26
յ ս ւ ւ ւ է 7
29ՐԴ ՏԱՐԻ ֊ ԹԻԻ 7126
Խմբագիբ՝ աԻԱՐՇ-ՄԻՍԱ-^ԵԱ՛^
՚նՈՐ ՇՐ^ԱՈ., 29ՐԴ ՏԱՐԻ,
ԹԻԻ 2537
ՄԵՐ խՕՍՔԸ
ԸՄԲՈՍՏ ՈԳԻՆ
Տարեղսւրձներոլ.
աօնավաաւււրութիւն
-
ներյ։
սւնէմսւսա
սչիաի
գառնային
, եթէ
չըմբոնէինք
անոնց
ոգին
ւ
Այսսչէո
, նաեւ. , քԱանասո ր ի աաբեդա ր -
ՕՀ7 ,
որկչւ աօնռւի
այսօբ,
կիբակի
, Փաբի
զի եւ. ուբիչ. Հայաշաա
քաղաքնեբոս
մէշ :
Պաամական
գէ՚դքբ
աեզի
ունեցաւ.
լ897
Տո՚-լիս
շ^ին :
Ա՝էկ աարի առաշ
,
արիւնարբու
իւու -
ժան մր
,
թոլրքեւքիւրա
,
աՀաւոր
շս՚րգ
մր
սարքած
է ր
՚ԼասպոլրակաՆի
ճամբուն
վբայ :
Կ՚որոշեն
1
/րինակեչի գաս
մ ր աաչ ան -
յասչաղ;
(քլ արշաւաիէումբ
մր կր կաղմա
կեր սչեն
աննախընթաց
սչաարասաու -
թեամբ
I
Իքումբը կըբաղկանար
250 280
ֆե–
ա ա
յինե րէ :
կը
մ ասնա կց է ին ներկայացոլցի^եր
ժո–
Դ/"1րւ–Րգի
Բ"Է"Բ
խաւերէն
,
բանուոր
,
գի՚֊Գ՛" ց ի , ուսում՛նական
ել սսչայ % Ա՛ ին —
չել
անղամ
քաՀանայ :
կազմ ակերպռւմ
ը ել
սսլաււաղյւնում
ը
բացաււիկ
Հանգամ անք
ունէին
,
ա յգ ժա -
մ անա կա շբշանին
Համաբ :
Ա՛ անալանգ
որ , աեզի
1լ ունենա
յին չա
փազանց
զժուարին
սլայմ աններու
մէշ
է
Թ^ամին մկկ չէբ։ Ոչ ալքյւրոսչա
մը
կամ
Հաստաաուն
ասչալէն
մը ունէին
իրենց
կռնակը •
Տարձակումը
կը կաաաբուի
մեՆ
յս՛ն՛ -
գղնութեամբ
: Զայնը
կը Հասնի
մինչեւ
եւ–
րոպական
մ ա յրաքաղա^Փ՚երը
:
^սրմ
ան
թղթակիցներ
անգամ
Հիացում
ուէ կը
նկարազրեն
արշաւանքը
։
Գժբախաաբաբ
ձեռնաբկը
չունենար
ա յն շախշախիչ
արգիւնքը որկը սսչաս -
ուէր :
Բայց եւ այնսչէս
, մեհ՜ իւանղափառու -
թիւն կը սլաաճառէ
, բաբձրացնելոփ
գլ-
խիկոր
1
նկուն
ժողոփուրգի
մը բաբս
յա -
կան
կորոփը՛
« կարկուա
տեղաց՛»
,
կ՝ը՚՚է
երգը, ար -
ձագանղելսփ
երկիրէ
երկիր
։
Ըմբոստութեան
,
ւիրէժխնղրութեան
,
ինքնասչաշտսչանութեան
կարկուան էր որ
կը տեղար քՍանասոբի
գաշաին
ւէրայ
,
խել
քի կանչելով^
արիւնարբու
թշնամին :
Այգ
օրէն ասգին
, այլասլէս
յանգուգն
ձեռնաբկներ
կատարուեցան
Հ • 8 •
Ղ՚՚"չ
~՝
նակցութեան
միշոցաւ :
Ըմբոստ
ոգին
է ր որ կը գորհ-էր
ամեՀի
լեոներու
մէշ եւ մայրաքաւլաքի
սլոզոտա–
ներու
՚իրս՚յ–,
յանուն
ին քե ա սլա շա ւզան ո ւ —
թեան եւ ազատութեան
:
Եւ երգերը
կա յքէեբ կը ցանէին
ժողո -
՚Լո՚-ըգի
աչքեբուն ել սրաին
մէշ :
Ը^մրոսաացման
մարմնացումը
, ֆեաա -
յին , եբղեր
յօրինել
կուաար
թշնամինե -
բուն
ալ , ՚Բիւբտին եւԹուրքին :
Տարիներու
լ^թացքին
, ղարնողին
ղա ր–
նելոլ
,
վարիլն
փաթելու »
վարժութիւնը
ա
յնքան ղարգացալ
որ , ֆետա
յին ա
յլեւս
գարձա1ք էրիրական
ւզատու՝էաս
մը շա ր—
ղարարներոլ
գլխուն
%
Ըմբոստ
ողին
միս ել ոսկոր
գարձաձ՞
էր վերշնասչէս :
Եւ զարմանալի չէ որ շատեր
չէ ին ու -
զեբ
զինաթափ
ըլլ՛"է
Օսմ.
ԱաՀմանագրու–
թեան
շբշանին
, Հակառակ
օրուան վա -
րիչներոլ
թելագբութեան
:
Ո՜րքան
պերճախօս
օրինակներ կը յ ի –
•, երէկ, աշխատակից
մր՝
Մշեցի
Ա՝արգաբը
, երեւութապէս
/^անկաբզ»
ըմ–
բոստի
մը բեբանը
գնելով
Հետեւեալ
յայ–
էոա
բարութիւնը
.
֊ Ոչ ոք իրաւունք ունի
իմ զէնքերս
պահանջելու։ Ոչ թ-է կեդր. կոմիտէն ,
կեդրոնակա& Ասսսււածն ալ գայ , նորէն
չեմ տար ;
Ըսելու
ձեւ մը որ ամբողշ
Հատոր մը
կ՝արժէ ;
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԹՈՒւՐՔԻՍ ԿԸ ԶԱՐՄԱՆԱՅ
Գրած
էինք թէ հ) • Մ իութիւնը
ծանոլ -
ց՚ոգիր
մը ուղղած է Թուրքիոյ,
լրացու -
ցիչ
տեզեկութիւննե
ր պաՀանշե լով ամե -
րիկեան եւ անգլիական
մարտանաւերու
ա յցե լութեան
մ ասին
յ
Ախգարայէն
կը Հեռագրեն թէ կառավա
րութիւնը
Տուլփս
2^ին խորՀրգային
գես–
պանին
յանձնեց
իր սլաաասխանը
: Այ"
ծանուցազրով
, Թուրքիա կըյԻչեցնէ թէ
Մ ոնթրէո
յի պա
յմ անագի
րը
Լ՚Լյեզուցներ^
« Կ
ա ա ա
ր
ե ա I աոատու թիւն
մագրէ ա յն
մ արտանաւերուն
Համ ար ո -
բոնք քաղաքավարական
այցելոլթիւններ
կուտան
. ազատութիւն
նաւային
ուժերու
տարողութեան
եւ կազմութեան
մասին
Հ
Եւ որովՀետել
այս
այցելութեանց
առթիւ
տեղեկոլթիէնւներ
տրուած
են արգէն
Խ •
Մ իութեան
, թրքական
կառավարութիւնը
կը
զարմանայ ոբ խորՀրգ
.
Ա՛իութիւնը
Հարկ գատած է լրացուցիչ
տեղեկութիւն
ներ
խնղրել։
Այս պարագան
կրնայ
տեսակ
մը միշամտոլթիւն
Համարուիլ
այնպիսի
խնգիբներու
մէշ ղոբս
միշաղղային
օրէն
քը ձգած է շաՀակից
պեաութեանց
Հայե -
ցոզութեան
Ֆ ;
<մԼԶԳ– ՓՐԿՈՒԹԵԱՆ
ՕՐկՆ՚Բ»
\
Պոլսէն կը Հեռագրեն թէ Աղգ՛
՛գողովը
:
Յուլիս
24։ին քուէարկեց^Աքլզային
վյրկոլ–
՚
թեան
օրէնքը»
, որ ուղղուած է կրօնական
՝
ել յեաագիմական
քաբոզութեանց
գէմ : ՚.
Պատիժ պիտի
կրեն
՝ անոնք որ կր շաՀա -^
գործեն
կրօնը կամ կրօնական
գգացում -
նեբը
քաղաքական ելանձնական նպա -
տակներով
:
Այս առթիւ
բուռն
վիճա բան ութի
ւնն ե ր
աեղի
ունեցան
որոնց
ամվավաւմը
պիտի
Հրատարակենք
յաշորգով
։
Օրէնքր
կը բաղկանա
յ վեց յօգուածնե -
րէ : Ա՛ յօգուածին
տ րամդա րութեամբ
,
կրօնքը կամ կրօնական
զգացումնե
րը ,
անձնական
շաՀռւ կամքաղաքական
նպա–
աաէ^երով
շաՀաղո
րծող
անձերը
պիտի
սլաաժ ո լին
1-5
աարի ծանր րանաարկու -
թեամբ
: Ա իլս տրամադր
ութեանց
Համ ա–
ձայն,
միոլթեան
մր անգամներբ
երբ աբ–
դե ԷՔ չեն ըլլաբ
նմ անօրինակ
քարողռլ -
թեանց
, նոյնպէս
պիաի
պաաժուին : Հը~
րապարակներու
կամ սրաՀներու
մ էշ տե~
ղի ունեցող
Հաւաքոյթներոլ
լ^թացքին ա–
նարզալից
քնթացքի
մէշ գտնուողներ կամ
կռուի պատճառ
եգոգներն ալ
գրամական
տուգանքի
պիաի
ենթարկուին :
X
Ուրիշ
"(՚էնք
մը
Համալսարաններու
գա սա խօսնե բուն
^արգիլէ
քաղաքակա -
նութեամբ
գբաղիլ :
ՋՒէԱԴԱԴԱՈ՝ ՍՅՍՕՐ ֊ Վ-ԱՂԸ
՚Լերշին տե ղԼ կո ւթ իւննե ր ը կըՀաստա -
աեն թէ ՝Բորկայի
գինագագարր
ժամերու
խնղիր է ա յլեւս : Հի՚-ս • ՝Բ" րէացինե
րը եւ
Զինացիները
արգէն իսկ աւետաբեր
լու -
բեր կուաան
անթելով
; Անոնք արգէն կա–
ռո ւցած
են <Հւլինազազա ր ի որաՀը»
ել
առ—
շի գիշեր
Հսկայական
աղաւնի
մր կանգնե–
ցեն
Հետեւողութեամբ
նկաբիչ
Փիքա -
ոոյի
սրաՀին
երեք մուաքեբուն
առշեւ։
ք՚ւրաքանչիլր
աղաւնի
երկու
մեթր
բարձ
րութիւն
ունի , գոյնը
ճերմակ՝
աՀագին
կապոյտ
եոանկիւնի
մը վյ^այ ;
Ա է ՆաՀանգներու
նախագաՀը
որոշեց
200
միլիոն
տո լարի
առաշին
մ ա սնա վճա ր
մը տրամազլւել
՝ի՝որէայի
էԼերա
շինութեան
Համ ար , եթէ Հարաւ
. ՚Բորէա
յի
ըմբոսա
նախագաՀը
Հաւան ի զինագագարին
է
Թէեւ
արտաքին
նախարարը,
3»՛
Տբչրս ոչ լաւա
տես է ոչ ալ յոռետես
, բ ՚ " յ ^
նախագաՀին
այս
ձեռնարկը եւ ուրիշ
Կ՚"ԲԴ
մր երե -
ԼՈյթներ կըՀաստատեն թէ
ղինագագարը
պիտի
ստո րագբուի
չուտով
• նո յնիսկ եթէ
Աինկման Ռիչարունակէ
ընգգիմանալ •
Տբ/Բ"
նոր նամակ
մը ուղղեց Հա
ԱԶԳ– ԺՈ ՚նՈ Վ Ը ՓԱԿՈք^ԵՏԱՒ
^֊եՐՋՆԱՊԷՍ ՔՈհէԱՐԿԵԼՈ֊Լ
•
Ազգ– ժողովը
ուրբաթ
օր փակեց
իր նս–
տաչրշանը,
ամառյլլան
աբձակուրղին
առ
թիւ։
Պիաի վերաբացուի
Հոկտ . 12ին ։
Վերշին
նիստին
մէշ 2ձ2ի գէմ
314
ձայ
նով եւ վերշնապէս
քուէարկուեցաւ
ընգՀ
՚
ներման
օրէնքը։
Նսաաշրշանի
փակումէն
առաշ , օրուան աաենապեաը
կարղաց
Ա.
նախագաՀին՝
էա . կռիոյի մէկ նամակը^
"1՛ ԿԸ"^
^Լ՚"–զէբ
անձամբ
ուղղել
իր
բարեմաւլթութիւնները
, բայց
բժիշկները
արգիլած
են ;
Այս առթիւ
վարչապետն
ալ ^որՀա -
կալութիւն
յայտնեց Աղգ • ժողովին
ցոյց
տուած վսաաՀ ոլթեան
Համ ար ;
ԸնէրՀ . ներման
օրէնքին
մանրամասնու–
թ իւննե ՐՐ
Հրատա րակած
ենք ժ ամ անա -
կին։
Օրէնքը շատ լայն տրամ ագր
ութ իւն–
ներ կր պարունակէ : Պիաի
օզտուին ա -
նոնք որ Հինգ տարիէն պակաս կամ
200
Հազար
ֆրանքէն վար տուգանքի գատա -
պարաոլած
են՝ քագաքական
գործակցու
թեան
Համար
ւ Տնտեսական
զործակցոլ -
թեամբ
գատապարաեալներն
ալ պիտի
օգ–
տուին
, եթէ պատիժը
Հինգ տարի բան-
աարկութենէն
կամ
500-000
ֆրանքէն պա
կաս է ։Նոյնպէս
21
տարեկան
անչափա -
Հասները,
ինչ սլատիժ ալ կրած
Ը.Ա՚"ն X
Ներում
շնորՀուած է աղգա
յին իբա -
ւ.ուն,^երէ
զրկուածներուն
:
Գիմագրա -
կան
պա յքարի
առթիւ
կտտա րուած ա -
րաբքնեբը
1940
Յունիս
10էն
մինչեւ
1947
Յունուար
16
նեբուած
են , եթէ
Հաստատուի թէ ա յգ ա ր ա ր քնե ր ո էն Հե -
գինակնեբր կբ պատկանին
ղ իմ ագրա
կան
ճակատի
մը եւ կամ արարքը
գործուած է
Աղա տաղ ր ո ւթ ե ան գատին
Համ ար :
Ներու
մէն
չեն կրնար
օգաուիլ
այն
արարքներր
որոնք իրապէս կապ չունին
գիմագրական
պայքարին Հեա :
Բանուորական
վէճեբոլ
առթիւ
գոր ~
ծուած
արարքներն ալ նեբուած
են
.
(1947
Յունուար
1(յէն մինչեւ
1952
ապրիլ
1) =
Արտաքսումի
վճիռները
պիտի
վեբաքրն–
նուին
է
Նոյն նիստին
մէշ ազգ.
ժոզովր
քուէար
կեց նաեւ կարգ
մը յօգուածնե
ր
Հար կա
յին
բարենորոզման
մասին :
Ո ր ՚ ՚ շ ՚ ՚ ՚ - ե ց ա ւ
1.)54^
ելմտացոյցը
պատրասաել
արձա -
կուրգի
շբշանին :
Որոշումներ
արուեցան
,
ւԼեբշապէս
,
շարժանկարի
ճարաարարուեստին
Բ"՚Բ ~
գաւաճմ
ան Համ աբ ; Ա ինեմ աներու
զիներ ր
պիտի
աւե ^ան
յառաշիկա
յ Ա ե սլա . 2էն
սկսեալ,
Հինգ ֆրանք՝
150-200
ֆրանք–
նոց
աոմսակներոլ
վրայ,
10
ֆրանք
200–
250^
եւ
15
ֆրանք՝
250
ֆրէն վեր տեղե.
բու
Համար։
Յաւելում
չկայ
150^^1՛
՚Է՚"Ս
աեղեբու
Համար ;
բաւ.. ՚Բորէայի
նախագաՀին
, Այզլ^Հա -
ուըիր Հետ խորՀ րգակցե
լով ել
՚էերշին
լուսա բանութիւննե
ր ը տալով կարգ մը կէ~
տերոլ
մասին։ կը կրածուի թէ այս առ -
թիլ պատրասաակամ
ութիւն
յա յտնած է
աեււակցելոլ
Աինկման
Ռիի Հետ ։
X
Լոնտոնի
մէշ որոշ
մտաՀոգԻւթիւն
կը աիրէ՝ Ա . ՆաՀանզներոլ
բռնած
զիր -
քին
աոթիւ։
^Թայմզ»
խմբագրականով
մը
կը քննագատէ
Ո ւո շին կթ լ ^ ի
վե րապաՀ
ԴԻքՔԸ՝
Զորսերու
ժողովին,
կայր. Արե -
ւելքի եւ ուրիշ
խնգիբներու
մասին
։
ՎԵՑ
ԳԵՐՄԱՆՆԵՐ
անգլ.
ատեանի
մը
յանձնուեցան
Տիւսէլտորֆի
մէշ ,
իբրեւ
լրտես։
Երկուքը
կիներ
են :
Ամբաստանա–
ԳԻք՚Ը
^Ը.՚*է
Բ^է զինուորական
աեղեկ^լ -
թիւներ կը Հաւաքէին ի Հաշիւ
քց . Ա իու
թեան :
ՓԻԺԱՄԱ" Թկ
ԲՌՆԱՇԱՊԻԿ
Աււջի օր տարօրինակ լուր մը կը ճազոր,
դէին տեղական թերթերը , քաղելով Մուէ–
կւււայի «Գրական Թերթ–»էն (ռուսերէն) է
՚Թերթը, որ պաշտօնական հանդամանք
ունի, դիտել կուտայ թ^է «փիժամա^տ^ները
քանի կը լուացուին, այնքան կը նեղնան:
է)ւ եեադհետէ պղտիկնալով , կը փռխան–
ցուին ընտանիքին փռքրակազմ անդամնե -
րուն: էքրբեմն կնոջ, եթ֊է գիրուկ խաթ-ուԹ
մը չէ, բայց մեծ մասով՝ զաւակներուն :
իսկ եթ^է եայրիկն ու մայրիկը զաւակ
չունի՞ն ...
Հարցումին պատասիյանը ծյգելռվ մաս–
նազէտներու, սկսայ մտածել
Փիժամա
մը չէ՛՛ բոլշեւիկեան կարգոլ -
սարքն ալ :
՚Սաիյ մեծերը կը հագնին,— անոնք որ
ՄոսկոՆա, Լենինկրատ կամ ԹիՓլԻ^^ ԿԱ
բնակին ՝.
ՓիԺամաճ
քանի դէպի ծայրագաւսսւ
նեբը կր հասնի, այնքան ՛կը նեղնայ :
կեդրոնէ կեդրոն յ մէկ աւագանիէն միւ^
սին վաիանցուելով, հետզհետէ կը սեղ–
մոլի :
կա՛մ թեւերը կարճ կուգան., կամ հա^
սակը եւ կուրծքը:
Եւ սակայն, ստիպուած են
հագնիլ ,
մինչեւ ո բ պատււի կաւք. . . ետ աոնուի :
Ոէ֊բեմն,
վ,իժամաԱ
կը դառնայ րոնա -
շապիկ, ծայրագաւաոներռւն համար :
Գրաբա՞՛ր խօոեցայ :
Ըսել կ՚ուզեմ թ-է երբ օրէնք լքը, մար -
աակոչ մր կամ հրաման մր կ՚աբձակեն
Մււսկւււ–տյէն, անոր հետեւանքր շատ ա -
ւելի ծօւնր կը կշո֊է
դ է ս ւ ի
արեւելք, հիւ ^
սիս կամ հարաւ, քան բուն մայրաքաղա
քին մէջ :
Օվւժամա - Մավա;ակոչր հետզհետէ կը
նեղնայ , կը կաբճնայ ել կը դաււնայ փոլւ–
ծանք : իսկ եւ իսկ բռնաշապիկ :
Մանաւանդ եթէ զայն
գործածողները
հասարակ չինովնիկՍեր են : կազմ ել
սլատրասա՛ բաոը բաոին, տաււը տաււին
հետեւելու արձակուած հրամանին :
Փա՛՛ստ էք պահանջում :
ք^արեհաքւեցէք աչք մը նեաել , օրինակ,
Երեւանի հրատարակութ-եանց վրտյ : Ոսլ–
ղաՀլբութենէն մինչեւ ոուս - թաթարա -
կան բաււերու եւ շարսւդբութեան խառ -
նակոյ տը :
Եթէ
ոտանաւյւրները
բացառութիւն
կը կազմեն , պատ^ւառը
այն է որ
բանասաեղծները հազիւ շապիկ մը կ՛ու -
նենան : Ո ՞ ւ ր կր մնայ փիժաման • . .
ՎԱՀե
ՔԱՆԻ ՄԸ ՏՈՂՈՎ–
ԵԳԻՊՏՈՍԻ
յեղափոխութեան
տարե ֊
ղարձքքն
առթիւ,
կրակոտ ճառ մը խօսե -
ցաւ
ղօր. Նեկիպի աշ թելը, գնգ . ԱալաՀ
Աալէմ,
յայտնելով
թէ
250-000
Հոգինոց
բանակ
մը սլիտի
կաղմեն
։
Գնգապետը
խօսքը
ուղղելով
Աուէղի
շբշանի
բնակիչ
ներուն
ըսաւ . ^Աղատագրութեան
զօրա -
մաս
մը պիաի
ունենանք
ամէն
գիէ֊ղի
մէշ։
Մեր գործարանները
զէնքեր
կը շինեն այգ
բանակին
Համար : Ասլաբապետը
խոստա–
ցած է բանալ
բանակին
զինարանները ,
ոբպէսգի
զէնք բաժնեն
ժողովուրգին
: Աէկ
վայրկեան իսկ էենք
կոբսնցներ
աղատա -
գրութեան
պայքարին
մէշ, որ կըմօաե -
նայ։
Թ^ամին
կը կարծէ թէ մենք
պիտի
չՀամարձակինք,
բայց կը սխալի։
Եղ -
բայրներ
Աուէղի,
մենք
միայն
ձեղի
պիտի
չձգենք
աղաաութեան
Համ ար
մեոնելոլ.
պատիւր » :
ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ
ԳԵՐՄԱՆԻՈՅ
Բերիան ,
ՎԻլ^ելմ
Զայսէր
, որ
ապաՀովոլթէան
տեսչութիւնը
եւ ներքին
նախարարութիւ
նէն
հը.
Վ
.՚"է^^Ս ՚ յանկարծ
պաշտօնանկ է ^
(էսւրերու շար-ը կարդալ Դ. էջ)
Fonds A.R.A.M
