€ Ց Ա Ռ Ա Ջ >
"Ն
Տ
Բ–
Ա
.Տէր՚ոէրետն/,
վերլու.հու–մներււ
գ ա ւ
ւմնե
Ա
.
մ են ա գ ր
՛ւ 1-թ 1՛ ւէւն
Լ ր ո
ւ ն
մՀ9
խրթին
էին եւ. երբեւէ՚ն
գ ժ ո ւ ա ր
Հաս–
կնուլի : Այն ա պ ա ւ ո ր ութ
ի ւ ն ր
կը
ճ
՚ լ Հ ի ն
սկ՚լրնական
չյ՛ 9ւսնի
՛ ս ն
որ գ ր ա կան
քեն
ա –~
գաաութիւննե
ր ր , թէ ֊.Լգինակր
չա՚իա
-
ղ ՚ ս ն ց չ ա ա քան
կ՚սրգա՚յեր
է , ր՛ս
յ ց ժա ֊
մանակ
չկ ունեգԼր
րիւրԼ՚էացնԼլու
իր գա–
գ ա փ ա ր ն ե ր ր եւ մէւտքերրւ
Ղ՚ժուարրմբռ—
նելի
վերնագիրներ
կը գնկր
նաեւ իր մե -
ն ա գ ր
ութ
իւննե
լ՛ ո ւն՛,
՚ւաիթ
՚ոալոէ^
իր րն—
կերներու
կ ա ա ա կ ն ե ր ո ւ ն ; Այսպկս
, օրի -
նակ
, Տո՚ԼՀ
•
0՝սւմանեանի
նուիրուահ՝
գ րութեան
խ ո ր ա գ իրն
է ր
«.Հայրենի
եգրի
ե ր ՚ լ ի չ յ չ » ; Վ ա ՝ ՚ ա ն
Տէ
լ՛եանի
մասին
գ ր ա հ
իր
ուսումնասիրութիւնը
նո
յնւգէս
ր ա ր գ
վերնա՛լիր
մր ունկր,
որով
Տէրեանը
կր
կսչէր
նորկն
է ր գ ի չ
ինչ որ բաներու
: Ան
գ ա մ մր իր Հեա
ունեցահ
Հանգիպումի
ժամանաէլ
, ի պ՚ս՚ոասխ՚սն
իմ
Հարցումին,
յայանեց
, թէ գ ր ա գ ա հ է Վ ր թ • Փ ա ւ ի ա գ -
ե անով
;
իսէլ
գայն
ինչի՞
երգիչ
պ ի ա ի
կոչես
,
հարցուցի
:
ԱնՀամութեան
երւլիչ,
ե՛լաւ
պա -
աաս
իսան
ր ;
՛Լ • Փ ա վ ՚ ա գ ե ա ն ի
երկերու
ուչա՚լիր
րն -
թերցումէն
շ ա տ ալ լաւ ՚լագավ՚ար
ՀԷՐ
էլա՚լւէ
ահ
անո
լ՛ աա՚լանգի
մ ասին
,
թէել
՜է՜է՛ ե3
" լ
է՛՛յ"
է ^ ^ ՚ ՚ ՚ յ ե Յ
ուսսւմնասիրոլ
-
թիւն
մր : Ա յ գ
հատորր
չեմ է լ ա ր գ ա ց ա հ ,
որով
չեմ գ ի ա ե ր թէ Ա-Տէր՚ոէրե՚սնր
ինչ
պ է ս
ղնաՀտաահ
է ի վերջոյ
վ • Փ ա վ ւ ա ղ
— ^
եանի
ղոլ՚հերր
;
Գրաէլան
ք ն ն ա գ ա տ
եւ
մանէլավարժ–
ր
Տ է ր ա է ր ե ա ն ի մէ^ ՀետգՀե՜տէ
մեռաւ
է լ –^
վէնար
%
1917/՛
ռուս՜աէլան
երէլրոբգ
յեւլա–
վ՛ ս խ ո ւթ
ի ւ ն ր
"չինչ
վ ա խ ե ց
ս։ յգ
ո ւ ՚ լ ղ ո լ -
թեամր։
Հ ա յ ա ս ա ա ն ի
անկախութեան
չրր՛
^անին
նո յնպէս
Ա • Տ է ր տ է րեան
ր
Հեռու
մնաց
ք ա ղ ա ք ա կ ա ն եւ Հանրային
էլեանքէ
:
իմ եւ Հ ա ն գ ո ւ ց ե ա
լ Վ ք Ա ինախորեանի
բ ս –
լոր
հանքեր
ր՝
նե ր գ ր ա ւելո
ւ գա լն վերս
-
տին
էլո
լ՛։
ա էլց ա էլան
գորհունէութեան
մէ^,
ուեցան
ա պ ա ր գ ի ւ ն : Ան , ինչպէս
կը պաա–
մէիե իր լկէլել՛
ուս ո ւց ի չնե
ր ր , չէր Հ ե տ ա
քրքր
ուեր
ն ո ր ա ս ա ե գ հ
Հ ան ր ա
սլե
տ
ո
ւ թ ե
ան
քաղաքաէլան
ա ն ց ո ւ գ ա րճե
ր ով եւ
նոյնիսկ
չէր
ուղահ
գ է թ
մէէլ
ա ն գ ա մ
ներկայ
Րէէալ
ի՚որՀրգարանի
նիստերուն
, իրրեւ
պարզ
Հեասւքրքիր
մր : Գիտաէլան
ա շ խ ա ա ա ն ք ն ե –
Ր"վ եւ
մ ան էլա վա
ր ժ տ էլան
՚յորհունէոլ
—
թեամր
անցուց
Ա, Տ է ր տ է ր ե ա ն իր Ե ր ե -
ւանեան
էլե՜անքի
երէլարատել
շրշանր
: Եւ
՚ " յ ՛ է ձեւով
շարունակուեցաւ
իր
կեանքր
նաեւ
սովետներոլ
ժամանաէլ
:
Ա ե ր
տեգեէլութիւններր
շ ա տ թերի
են
Ա՛
Տէր՚ոէրեանի
էլեանքի
ու գրագիաա
-
կան
գորհունէութեան
մասին
ս ո վ ե տ ա կ ա ն
շ ր շ ՚ ս ն ր ն :
1920
Գեկտեմբերին
բոլլեւիէլներր,
աՆ -
գի
՛ո ոյնտ
լո վ
Նախկին
կառա
՛խռ ր
Ո
ւթե
ա1ւ
է լ ո ՚ լ ՚ ք է
Հիէէնուահ
Համ
ու լս ա րտէ՚ի
գոյու
-
թիէնբ
, բացին
ժ ո գ ո վ ր գ ա է լ ա ն
կս
չ ՛ ։
ւահ
Հա՚է ալսա
րան մբ եւ
Տ • Մ ա ն ա ն գ ե ա ն ի ,
Աիր • Տի՚լբանեանի
, Ա
. Արեղեէէւնի
,
\, ՚
Ա՛լ
բ ա լեան
ի
,
ա
յ ս
տուլեբբ
գ ր ո գ ի եւ ու -
րի
շնէէԼ
՚ոլ
էլար
գին
գ ա ս ս է խ օ ս
(պրոֆ է
սոր)
Հրտւիրեցին
նաեւ
Ա. Տ է ր ա է բ ե ա ն ը :
Ա յ գ
էգ՛էն
մինչեւ
իր մաՀբ
Ա. Տ է ր տ է ր ե ա ն
մբ–
նւ՚էղ
Համ՚սլսէորսէնի
՚ է է շ
իբրեւ
Հ ՚ ս յ
՚լլ՚սէ
—
էլտ՚ւ՛ ութե "էն
՚էլաէոմ
ութէա՚ն
գ ա ս ա խ օ ս :
՛Բանի
II ր անոր
սո՚էետաէլէսն
էլեանքի
մ ա
սին
մ
I–
լ՛ ՛ո ե ՚ լ ե կութիւննե
րր
՛ոռն
ուահ
են
բոլշեւիկէւան
թել՚թեբէ,
խօսքբ
տ ա ն ք
«Ա •
Հ.»ին
:
« 1920
թ– ՚էեէլէոեւքբերին
, կբ
էլաբգանք
Ա.
Տէր՚ոկ՚եէէէնի
մաՀ՚ռզղի
մէ^, երբ
Հիմ–
նէսգրուեց
Երեւանի
Պետական
Հ ա մ ա է ս ա –
բանբ,
Տ է ր ա է ր ե ա ն բ
եղաւ
նրա
առաքթն
էէւսսա
խօսնե
բ ի ց մէ կր
: ՛Ն
՛Ա
՛լ ոբհօն
մաս -
ն.՚ւ
էլ ղ ո
է
.թ
ի ւ ն ունեցաւ
յատէլապէս
լեզուի
ու
ւլբա
էլան
ու թ ե ա ն
ֆակուլէոետի
( ճիւղի
)
եւ
Հա
յ էէրականութեան
ամ
բիոնի
ստեղհ–
մանբ
, որի ան՚իո՚իոխ
ւլեէլավտրն
էր նէս
մինչեւ
իր կե՚սնքի
վեբշբ։
« Աւելի
քան երեք
տ ա ս ն ե ա կ
ա ա ր ի գ ա -
ս ա խ օ ս ե լով Հայ ւլբ աէլան
ութ
եան
սլատ -
մ ոէ.թիւն
, նա գաստ
ի՛ս
բ՛ո
էլե բ է գ ի տ ն ա -
էչսէնների
ու մանէլավաբժնէղ՛ի
մ ի
քանի
սերունդ.
,
ստեղծել է հայ գրականու.թեաՕ
պատլքութ-եան ամբողջական գիտական
կուրս
(բնգգհումբ
մեղմէ՝
Ա.
Իյ .) եւ իր
բաղմէսթիւ
աբժէքալոբ
ւէ ենա
՛լբ ա էլւէէն աչ—
խատութիւննեբով
ու գիտաէլան
յօգուահ–
ներով
Հաբստացբել
ս ո վ ե տ ա Հ ա յ
գ ր ա է լ ա -
նաւլիէոութիէնէբ
» :
վերի
տողեր
ունէ
մ էշ
ամ
էնէն
ուրա
խա–
ռիթն
այ ն
յայտա
ր ա ր ութիւնն
է ,
որով
Հա
յաստանի
էիարի
կ ե ր բ
էլը
յա
յտնեն
թէ
Ա՛
Տ է ր ա է ր ե ա ն բ
թուլել
է
Հ ՛ ՛ ՛ յ
՚լրաէլ՚էւնու–
թէւ ան սլատմութէւան
էսմրող^ական
գիտա–
կտն
գաւէ
լկ թ ա ց ք բ , որ գե՜ռ
ա ն տ ի պ
էլբ
մբ—
նա
լ , ր ա
յ ց
յ ո յ ս
ունինք
թէ օբ ՛է ր
է՛՛յ"
էլբնհայռւի
Աէլաղեմիայի
էլոգմէ
ե լ
ակա
դեմական
Հրատաբաէլութեամբ
,
այսինչ
առան՚յ
վւոփոխութիւ1ւնեբու
եւ
խ ա թ ա -
ումնեբու
:
ճ ի չ գ է նաեւ
այն յ ՛ ռ յտա
ր ա բութ
ի ւ ն բ ,
թէ
Համալսարանի
ղ՚սսախօս
Ա՛
Տէլ"ոէր–
եանբ
« ՛ լ աստ
իա
լ՛՛ս էլե լ» է գ ի տ ն ա էլաննե
ր
ի
ու
մանէլավաբժների
մ ի քանի
սերունգ,
ինչէէլէս
ռր
նա խտէւռ
վեա
աէլան
շրշանին
ղտէւ՚ոիաբաէլեր
էր
Հէս
լ
ղրագէէոնեբոլ
,՝\
գ ր ա
ս է բներու
, ուս
՛է
ւց
ի կ ե բ ո ւ
ե լ ա ռ Հ ա -••
սաբաէլ
մտաւռբաէլ՚ոն
մշտէլնեբու
քոէնի
մբ՜^
սեր
՛է
լնղներ
;
^
Ա • Տէրաէրեէսնի
էլողմէ
ս ռ վ է, տ
էէէ
էլւէէն \
շ ր շ ՚ ՚ ՚ ն ի ^ ՛ գաստ
իէէէ
բ
էէէ
էլւււէսհ
աշէսէկլ՚ոէնե
-
րէն
ե լ էլրագէտնեբէն
են . Ռ • Զ ա ր ե ա ն բ ,
է՛է.
թ
-ոէի
չեան
բ, Ա. Գրիւլռբեանր,
Գ.Ատե–
վւանեանբ
, Ա ս • Ա ս ա տ ր ե ա ն բ
, 1ս
•
Գիւկա—
ւլարեանր,
բ ա ն ա ս է ր ՝ Ա՛ Ղ,անալանեանբ
,
լեւլու՚սէլէտ՝
Գ . Աէէւաէլբ
, կուս
՚
ղոբհիչ
Ջուարթ
Գո
լկա
ս էքէռէէ բ , ւյուաբգ
Բ՝
ում
ան–
եանբ
1
Ա ՚ Գ ա
ղէռ
լ՛ էւ
էէէն
բ , Ալ • Ա ա բ ղ ա ր ե ա
—
նբ
, Ա • Արէսմեանր
,
Հ
՚ Պետրոսեւէւնբ
եւ
բաւլմ
էէ
ւթիւն
մր սռ՚էետաՀա
յ
գորհի կ ե -
րու
, ոբոնք
էլ ա չ խ ա տ ի ն
զանազան
ասպա–
րէղնէէ բու եւ
մ եհ
մ
՚սէէով
մ շակութա
յ ի ն
ասւզաբէ^՚լին
մ է շ ։
ճիշգ
Հ՜ ,
ասոնցմէ
ո -
էէսէնք
յՏորէյնացիի
րսահ
աշաէկրտներռւ
ն՛ք
՛էէն
, ՛լեռ
չսռբւխւէհ
, սէլսեր
են
«վէէէլ
՚՚լա
-
ս կ տ ե լ » եւ նոյնիսկ
մասնակցեր
Լն
պար -
տիայի
կոգ՚էէ
իրենց
ուսուցիչին
գ է մ յա–
րէէւցահ
Հա
լահանյկէւլ՛ուն
, ոբ
էլաէոէւէբռւե—
ցան
էլ
բ
էէէ
ղիաութեան
մէշ Ա՛
Տէրտէբե՜անի
աբտ
՚ւէ
լէս
յէոահ
«ոչ - էէ ա բքսիս
աաէլան
եւ
Հ ա էլա
ւլի տ աէլան՜»
ր֊է՜ք
Ումներոլ
պատճա
-
ռ ո վ ;
իյոբՀբգային
որեւէ
թերթի
մէշ
անՀնա—
բին է որ նոյնիսկ
երկու
տ ո գ
գրութենէն^
մէկ
տոգբ
անճիշգ
չրԱայ։
Եւ անճիչգ
է
նաեւ
մ ա Հ ա գ գ ի
վերռյիչեալ
քէսգուահքին
՚էերշին
տոգբ,
ուր կ՝ բսուի,
թ է ՀԱ
• Տ
է
բ–
էոէբեանբ
Հ ա բ ս տ ա ց բ ե ր
է
ս ո վ ե տ ա ճ ՜ ա շ
գ ր –
ր ա կ ա ն ա գ ի ա ո ւ թ ի ւ ն բ » : Վ ե ր բ ց"յց
՚ ռ ր ՚ ՚ ւ ե –
ց ա ւ , որ Հ ա յ ա ս տ ա ն ի
խորԴ
րւլա
յնէս
ցումէն
գեռ
չատ
ա ռ ա շ Ա՛ Տ
է
բ
՛ռէ
րեան
էոյս
լկ -
հայեր
էբ
մ ե ն ա գ բ ա կ ա ն
բազմաթիւ
ա չ —
խատութիւններ
, ոբոնք
որեւէ
ձեւով
չեն
էլբնար
պ ա տ կ ա ն ի լ
սւէվետաՀայ
ւլրականա—
գ ի տ ո ւ թ ե ա ն եւ ուրեմն
նաեւ
գայն
Հարս
-
տացնել։
Անոնք
պաբգապէս
կբ պատէլա
-.
նին Հայ գ ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն ;
Բ ա ց ա րձա էլապէ
ս
անՀիւէն
է
նաեւ
Ակա—
գեմիայի
ն ա խ ա գ ա Հ ռ ւ թ ե ա ն եւ
Հ ա մ ա լ ս ա
րանի
էլիտական
խորՀրւէի
այն ՚ ^ ա ս տ ա
—
տումբ
թ է
«Հայ
ա ռ ա շ ա ւ ո ր
ինտելիգէն
-
ցիայի
(մ ա ա ւ ո ր ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն
)
լ ա ւ ա գ ո
յ ն
ներ
էլա յացուց
ի
կէե՜
բ ի Հետ միասին
Տ է ր
—
տ է ր ե ա ն բ
շերմօրէն
րնգունեց
Ա ռ վ ե տ ա է լ ա ն
էլարգերի
Հ ա ս տ ա տ ո ւ մր մեր երկբում
եւ
իր
ամբողշ
ե ռ ա ն գ ն ու Հաբու՚ւտ
ղիտելիք
նե ր բ ի ս պ ա ս գ ր ե ց սովե՜տէսէլան
էլոլլառւ
—
լ՛այի
ու գ ի տ ո ւ թ ե ա ն
ղտբ՚լացմանբ
»:
Հայաստանի
մէշ
ս ո վ ե տ ա է լ ա ն
կ ա ր գ ե ր ո ւ
Հաստատումէն
չատ
առաշ,
ինչպէս
րսինք
վերբ,
Ա՛
Տ է ր ա է ր ե ա ն
այլեւս
չէր
Հ ե ա ա –
քրքրուեր
ք ա ղ ա ք ա կ ա ն
եւ
Հանրա
յ ի ն
գորհով
: Անոր
Հ ե տ ա ք ր ք ր ո ւ թ ե ա ն
մ է ա կ .
առարէլան
Հ՛ս
յ գբաէլտնռւթիւնն
էբ
% Աւ -
ր ե է Ռ ,
չէր
էլբնար
շերմօրէն
լկգունիլ
սո -
վետական
կ ա բ գ ե բ ռ լ
Հ ա ս ա ա ա ո ւ մ բ
;
Ալ
ա
յգ տես աէլ
շեբմ
ութիւն
մբ ես
չ տ ե ս ա
յ
Տ է ր տ է բ ե ա ն ի
մէշ
ա կ
օրերուն
, ե՜րբ
Հան–
գիպումներ
կ^ ունենա
յ ի ն ք
Համ
ալսարանի
բացման
առթիւ
գումարռւահ
ն ա խ ա ս լ ա ա –
բէսստաէլան
ժռգոէթւերռլ
ա տ ե ն : Բայց
տե—
սայ
գէսռնռւթիւն
եւ ղսպուահ
ցասում
մբ,
երբ
«ժողռվրգէսէլան՜»
Համալսէսրանի
բաց—
ման
առթիւ
կազմ
ա կ ե ր սլո ւահ Հ ա ն գ ի ս ա -
լոր
նիստին
ժամանաէլ
կուսակցութեան
ներէլա
յաց
ուց
ի չ եւ
կոմունիււա
պ ա չ տ օ ն ա –
թերթի
խմրէսգիր
Երեմեանբ
ողշռյնի
ճէս—
ռի
փ ո խ ա բ է ն
լուտանք
ներ
ու ս պ ա ո ն ա
—
լիքեեր
տ ե ղ ա ց
բեմի
փրայ
սմքահ
պ բ ո ֆ է –
սորներու
Հասցէին
, բսելոփ,
թ է
խորՀր
-
գ ա
յ ի ն
ի չխան
ո ւթի
ւն
բ կը ս տ ի պ է
«բուբ
-
ժ ո ւ ա գ ի ա
յ ի էէագէսւիա
ր ա խօսնեբ
ի ն
(ա
յ -
սին
^կ
մ ե՛լ
սլբոֆէսռ
բնե
բուս
) իրենց
գ ի –
աէււթիւեր
ի ս պ ա ս
՚ւկել
պ ր ռ լ ե տ ա ր ի ա տ ի
գորհին
»:
Այս՚էլէս
սէլսաւ
Ա
.
Տ է ր տ է բ ե ա ն ի
եւ
խորՀրգային
ի շէս
ւսն
էէ
ւթ
ե ան
յարաբեբռլ
-
թիլեր
կամ
ղորհակցէէւթիւնր։
Ա յ գ
յաբա–
բեբութիւնբ
երբեք
չեէլաւ
Համե
րաչխ
եւ
գոբհաէլցութիւնբ
Հ ա չ տ
Հ
Եւ ա ս ի կ ա
կ՝ր–
սեն
,ք,
, Հի՛էն
ռ ւելո փ ս ռ ւ է ե տ ա Հ ա
յ
թեբթերու
տռւահ
տեւլեէլռլթիւններռլ
փրայ։
ճ ի չ գ
է
Ա . Տէրտէրեէսնբ
, իբբեւ
անփոխարինելի
մասՐագէտ,
շարունաէլեց
գ ա ս ա խ օ ս ե լ
Հա—
էէ տ լսարանի
մէշ
մինչեւ
վերշին
տ ա բ ի ն ե
րբ
ե։.. լ ո յ ս
րնհայեց
էլարգ մբ ա չ խ ա ա ռ ւ -
թ՜իւննե
ր նաեւ
Ա ռվետներոլ
ժամ
էսնէէէկ ,
բայց
ոչ իլ՛
մ ա ն կ ա ւիա րժա կան գորհռւնէ
-
ութեամբ եւ
ոչ
ալ է է ր ա գ ի տ ա կ ա ն
ա չ խ ա
—
տսւնքնեբոէի
ան երբեք
գոՀ
չձգեց
Հայ
բռլչեւիկնեբր
: Անոնք
միչէո
պաՀանշեցին
Շաւււէւյել
«սռվեաաէլան
կուլտոլրային»
,
իսկ
էէէն
հ ա ռ ա
յեց
Հայկ՛
մշաէլոյթին
: է լ
հաէւայեց
իր ամբողշ
էլա ր ոգոէ^թեամբ
ու
լ ր ի ւ նախասովետէսէլան
շբշանին
, իսէլ սո–
էէե տներ
ու
ժէսմ
ա ն ա կ ՝
Հնա
բէսւո
բութեան
սէսՀմաններուն
մէշ
Ա. ք ս Ո Ն Գ Կ Ա Ր Ե Ա Ն
ԳԻՏԱԿԱՆ
ԱԱԱՒՍ՚Ա
ԱՐԴն
ՕԴԱՆԱՒԵՐԸ
•
Օ գ ա ն ա ւ բ , ան կ ա ս
էլահ
, ներկայ
գ ա ր ո ւ ս
Հրաշալիքնեբէն
մին
է ։ Ի"կ
օգաչռ՚նեբբ
Հերոսներ
են սլաբ՚լէսսկս
։ Անոնք
իրենց
խխլախռւթեամբ
ու
անձնաղոՀութեամ
բ
էչբ
նպաստեն
օգանաւային
յառաշգիմռւ
-
թէ,ան։
Տ ա կ ա ւ ի ն
չէստ
չլկեր
որ ա ն գ լ ի ա
ցի ճոն Տրրաի
իր էկէէւնքը
վբայ
տոէ..է
.ւ
Օ–
,լ
.է
<նաւային
ցոյցի
մբ բնթացքին։
Ան ա -
.լաշին
ղոՀր չէ եւ ոչ ալ վերշինբ
:
Ե թ է
մարղիկ
գ ա ր ե ր
չարունակ
եբա.լահ
են
եթերին
տիրանալ
, ա յ գ
էլա՚էափաբբ
. ս յ ժ ՜ մ ի ր ա կ ա ն ա ց ա հ է ու Հսկայաք՚սյլ
կ լ լ
յառաշգիմէ
գիտաէրսն
նոր նուաճումնե
-
ր^վ
:
Տիսռւն
տ ա ր ո ւ ա ն
բնթացքին
օ՚լանաւա–
յ ի ն
ճարտաբաէէորհռւթիւնբ
ց ա տ է կ լ ո վ
Հանէէբոլանէ
Հանէէբուան
Հ ա ս ա ւ
նեբէլայ
բարձունքին
որ պ ա տ ի ւ կբ բերէ
մտբ՚էէլա–
յ ի ն
Հանճաբին
ու Հնարամտութեէէէն
:
ԱՀէէէ
ինքնամուզր
իր գ ա ն ա գ ա ն
ոէիսլտբ–
ներոէէ որ փ,առա։դսաէլր
էլը
Հանղիսւէէնտյ
Օէէոււի՜ե
աիրսւպետութեան
: Ան
նուաճեց
«ձայնի
սլատ»ին
րնգգիմութիւնբ՛.
Այժմ
ու.
կարէլէէէխօսն
է ձայնէն
ալ արաւլ
:
Անշոէ շա օգանաւին
յառաշգիմ
ութեան
յէսաէլւսսլէս
նպաստեցին
պատերաւլ՚է^էէքբր
է
Օւլէսնաւր
կբ Հ ա ն գ ի ս ա ն ա բ իաէալ
՚էէնքքԼ
թկւամրն
նւ՚ւաճելու։
Ալ մեհ վարէլեր
տր–
րսէմաղբուեցան
ա յ գ
զէնքը
է լ ա տ ա ր ե լ ա -
էէորհելոլ
Համար
: Այս է կ ր պ ո վ ,
՛ս
յգ
Հ ը ՜
բաչալի
գիւտն
ալ էլբ չեղէր
մարգէլէոյին
րաբօրութեան
հ ա ռ ա
յէքլու իր նպսէէոէէէէլէն
,
գառնսէլու
Համաբ
Հ ա տ ո ւ
զէնք
մը
էէէնոր
բնաշնշմ
էէէն :
Բէէ
/ւ-ն տ տ բ ի է ի վ ե ր
րնգռւնուահ
է լ ա ս ա –
՛լ՛ու
մ մբ կ ա ր օ գ ա ն ա ւ ա
յ ի ն ճաբտարա
-
՛րհութեան
մէշ որուն
Հիման
վրայ
կբ
չինուէ^
ի ն օ գ ա ն ա ւ ե ր ր
բոլոր
եր էլի բնէք ր ուն
՛ք ֊ Լ ։ Այսպէս
, նորաւլիւտ
տ ի պ ա ր ը ռրս -
կան
(շ՚սսէօր)
մը կ՚ըլլար
ա ն պ ա
յ մ ւսն
, որ
էիէէբձի
էլ ենթարկուէր
էքլ Հաւանսէէլէսն
բա–
րեվէոխռւմներէ
վերշ
շէսրք
մ բ կբ
չինուէր
ն ա խ ա տ ի պ ա ր է ն ։
Ասոնք
նոյնպէս
ւիորձի
շ ր շ ՚ ս ն
մը կը բոլորէին
: Յետռյ
էլր
շինուէ
ի ն
ռմրաձիգները։Այս
էէե ր շիՆն
ե բ ու ն
ւիռր–
ձէսրկութեան
շբշանբ
ա ւ ե կ
եբէլար
էլ ր լ -
լար
ե լ ի վեբշոյ
անոնք
հնունգ
էլէււաային
ա ռ ե ւ տ ր ա կ ա ն
կամ
ճամրռբգաէլան
տի -
սլա
ր ի ն ։ Այս երէլէոբ
շղթէո
յաւորումբ
կը
պ՚ոՀանշէբ
առնռւաղն
6 ֊–
8
տարուսէն
ժ ա –
մէոնէսէլաչբշան
մ բ ։ Անգլիացիներր
եէլւսն
Հ
խ ո բ տ ա կ ե լ
ա յ դ
շղթան
Հ ր ա պ ա ր ա կ
ն ե տ ե - •
լուէ
•Ր
՝ոմէթ–
Գ –նեբռւ
ա ռ ե ւ տ ր ա կ ա ն - ճ ա մ – \
բռրդէսէլան
տիսլարբ
: Այս ինքնամոլգ
օ - \
գ ա ն ա ւ ե ր բ
օ դ ա
յ ի ն
.լլխաւոբ
գիհերով
Եւ~ :
րոսլան
էէլիտի
էլասլեն
աշիսէսրՀի
մնացեալ
մասերուն
• Այս յանգռլէլն
քայլով
Ա ն դ - ՝
թ՛ացի
ք Ամերիկաց
ի ն ե բուն
վ ր ա
յ
ա ռ ն ո ւ ա –
դբն
եօթբ
էոաբուէսն
ոստում
մբ է լ ա տ ա ր ե
ցին : իրօք
, Ամեբիէլացինեբը
Հեէոեւելռվ
մինչեւ
այժմ
բնգունռւէսհ
էլաբգին
, էլբ
նէսխտտեսէին
իրենց
փանպէրա
ե լ
ք1|–47
ինքնամռլգ
ռմբաձիղներոլ
քագաքա
յ ի ն
տիէէլարնեբոլ
չինութիւն
իրականացնել
ա ^ ի ն :
Ն ո յ ն
եւ
անգլիաէլան
«Բոմէթ»ներու
շինութիւ
ն բ ։
Բէսյց ա Հ ա իրաէլանռլթիլն
է
ա ր գ է ն
"՛յգ
ինքնամռլգ
օդանաւերուն
առե
1
.Ո
11-11
ա ռ ե ւ տ ր ա -
ՄԱՅՐԻԿԻՍ ձԵ Տ
(Մահուան տարելիցին աոր֊իւ)
(ք^.
եւ վերջին մաս)
Աերմը
րռիս՝
կամ մաճբ
ավւիս
ինչ խ ո –
Հեր ու խո էլո ւմներ
էլուէլ ան ու էլր
էլ
իղւէւին
ս ա իմ պ ա տ ա ն ի
դանէլիս
մէշ
• • • : Բանի
-
քանի
սերունդներ
, մեբ պ ա չ ա ե լ ի նախ
—
նիքնեբր,
այս
Հ ո ՚ լ բ ,
Հայրյքնաէլտն
այս
սբբաւլան
Հոգը
Հերկահ,
ցանահ
ու
Հնձահ
են
տարիներ
, ՚էարեբ
չարռւնակ։
Հ
՚էէ
յրենի
այս
ա ն մ ա Հ ա կ ա ն
Հողէն,
ա ր տ ե ր է ն
ու
ղէսչտէրէն
Հանահ
, ճաբահ,
ու
վաստէլահ
են
իբէ։եց
Հացր։
կոխէէէհ
, կոխէլբաահ
են
ա
յ ս
միեւնո
յ ն տ ե ղ ե լ՛ էււն
վ ր ա
յ , սերմ
բ ի–
բէ։եց
ւ ս ՚ ի ի ն
էլամ
արօրբ
բռնահ
ու
դարձտհ
ս՚էլոս աււ աէլօս
ինչսլէս
ես
ա
յ ժ մ :
ԱՀ
, Հայրենի
Հոգ, քեզմէ
աւելի
էւբբա–
գ ա ն րան էլա՞
յ աչխարՀի
վրսէյ
....
• Հօ , Հօ , իմ սիլ՚աէլան
, իմ մ ա տ ղ ա -
չիկ
ե՛կեր
ս : ^օ , ձեր Հ ոգին
ուտեմ
,
*>(յ ,
ձեբ
ուսին
ու նուսին
մ ա տ ա զ
...
իւրէսքէսնչիւր
կորի
սեւցնելէ
ե տ ք , պա–
Հ ի է լ մբ չունչ
կ՚առնենք
իմ բանուէլ
, ժբ–
ււաշսէն
ինճուէկերուս
Հետ։
Ու անոնք
չու—
աով
ռրոճ
էլ ելլեն
, Համ
ա չ ա փ
իրենց
կբ -
զաէկեբբ
չարժտկելուի
ու
խռչսէէիողիէկերբ
փեբ
՛խ՛՛բ
սաՀեցնելւ.վ^
Կ ր ՚ ՚ ՜ թ
ձանիէլով
մբ :
Մինչ
անոնք
էլ որոճան
, ես էլբ չփեմ
ու էլր
քերեմ
ափէեբովս
ու եէլռւնղնեբովս
իրենց
էլռնաէկեբն
ու
ո ւ ս ե լ ՚ բ ։
Ուոեբբ
մասնա
-
էու
՚ասլէս,
որոնք
կրաէլ
կտրահ
են
լուհին
ճն*ռւմէն,
սեղմումէն:
Րւ
այսսլէս
, իբենց
քերուըէոուքե
ո՛–
յ ո ղ –
նութիէնը
մեղմացնելէ
վերշ
նորէն
ձեռք
կ՚առնեմ
վ ա ր ո ց ր՝
փ ա ր ե լ ռ փ
արօրի
րըռ -
նակին :
-
Հօ , Հօ իմ կարիճ
իլչտօէէ : Հօ , Հօ , իմ
պտլիէլ,
ճարի
Աերամս։
Ո ւ ր ա խ է մայրս։
Լեցուահ
անՀուն
ու
րախութեամբ,
Հայբենի
անո
յ չ
չէբեբոլ
փչբանքներ
չրթունքին
, կ՝եր։լէ
աչխէէ, -
տ ա ն ք ի
լկթացքին
, իբ գ ե ղ ե ց իէլ , մելա
—
նո
յ չ
ձա
յ ն ը
բէսցահ
•
Հալեցան ձըներր, լըսռւան գետերը .
ւ^ոՆսան առուըգերուն կանանչ խոտերը . • •
կանչէ,
էլանչէ
Պալիկ,
ձանդ
Հաղար,
կփալ՚իտ
ու լուհքիգ
խերր
տ ե ս ն ե ս ,
կան–
չէ
...
Խարալլուին պաւ|ուկ , պաղուկ ջըրերր ,
Յարեգսըրու անոյշ անոյշ քըները . • •
Պալիէլ
, լհփաբիգ,
սեբմնցանիէէ
օբե–
Րր չատ լկէ Ա ս տ ռ ւ ա հ
, ձ ա ն գ
լման
բ ա ց
լ մ
Աէն
...
I
1
Աեղ
նման
մնացորէէ
, գ ե ղ ա ց ի
խլեաէկեր՚Հ
են սլ՛ ձայն
էլուտան
եւ մա՚լթանքներ
էլբ—|
նեն
, ա չ խ ա տ ե լ ո փ
,մեր մօտիկր
,
իբենց
արտերուն
մ էշ
;
Պիլպսւլ մի եկեր է, վարդին կու թաոի,
Երկու ունքին օրթ-ան լուս մի կու վաոի • •
Բաբաինեբբ
, ուէւենինեբբ
, ՛իչաէոիք
ու
հառեբբ
տ ե ր ե ւ ո տ ա հ
են :
Գ ա լ ա ր ա գ ե ղ
տ ե ս ք մբ ա ռ ա հ է ամբռւլշ
Հոփիտը
փերէն
փ ա բ
, էէբւէէն էէեբշաւորութեանը
էլր
՚-ւանէլ
—
կ մեր էլիսաւեր
՚ է ե ղ ը : ԱՀ , Հայրենի
ա ն
նման
ս լ ա տ կ ե ր • • • :
Աայրիէլս
էլեբդէ
;
Բաբձբուղէչ
բ ա բ տ ի –
նեբոէն
էլանանչ
աերեւները
էլը դոէլան
ի -
րէէնց
կարօտէն
• . • : ճ ՚ ՚ ՚ յ ի է կ ե բ ն ու
էէայաէլ–,
ները
( ճ ա
յ ու տէէւտբաէլ
) ա ն ղ ա ս տ ա ն
կ՝ բ– \
նեն
մեր փերեւէն,
խում
բեր
կաւլմ
ահ ւ1
ճնճուղնեբբ
էլբ ճւճւան
քիչ անդին,
իրա
րու
Հ ե տ
կ ռ ո ւ բ տ ե
լով
ու ճիււլէ
ճ ի ւ ւ լ
էւս–
աոէէտելով
:
ՎերշալոյՍր
կը մօտիէլնայ
:
Շուքերը
երկնցահ
են ալ ու թեթեւ
ղեւիիւռ
մը
սկը–
սահ
է մեբ ւլէմ
քերը
Համբուրել
ու
չո
յ ե լ
քնքչօրէն
։
Հինգ
տ ա ր ո ւ ա ն
աքսորի
,
գ ե ր ո ւ թ ե ա ն
մռայլ
օրերբ
պտիէլ
մը խնդուք,
ուրախոլ–
թ ի լ ն
չէին
բերահ,
ցուցոլցահ
մեղի
:
Այժմ
ուրախ
ենք մայբիէլիս
Հ ե տ ,
ոբ
աաբինեբու
՚էորչ
ու կ ա պ ա բ ա հ ա ն ր
, ամ -
պոտ
երկինքէ
մր էւտք
, էէերշասլէս
էՐենք ալ
ր ա խ ա ը
ունեցանք
սլարղէլէսյ
, վ ճ ի տ
,
էլապ–
տաւուն
ու ա ր ե ւ ո տ
եբ1լինք
մր ւլիմաւո
-
րելու
:
Այսէդէս
է , երէկուան
ու այսօրուան
մեր
կեանքին
պատէլեբր
:
Տ ա ր ա ղ ր ռ ւ թ ե ա ն
տարինեբռւն
,
էլաբճ
միշոցէ
մբ ե տ ք իբար
դ ա ա ն ք
մ
էս
յրիկի" ՝՝
Հետ ու մինչեւ
վերշր
ալ միասին
տսլրե
-
ցանք
ու կրեց
ինք մեր բոլոբ
գւէւ
ռն ո ւթի
ւն–
ներր
, տ ա ռ ա պ ա ն ք ն ե ր ն ու ղբկանքնՆրր
- • է
Աքսորէն
վեր գ ա
բ ձին՝
երեք
տ ա բ ի
Հայ
բենի
՚էեէէը
մնացինք,
միասին
վս՚յէեցինք
մեր
քազցբիէլ
հննդէսվայրբ
;
Երէլրոլ՚դ
տ
էէէ
ր
էէէ
դր ո
լթ
ի ւ ն բ չ ա ա
եբէլար
տ ե ւ ե ց , էոասնեաէլ
սէաբիներ
;
Աայրիէլս
մեռաւ
Հայրենիքին
անոյչ
Հալին
ու շբին
էլէսբօար
սէչքերուն
մէշ • •:
^՚–
Դ Ի
՚ ՚ ՚ Ք Ր
թա՚կցինք
օտսէբ
քէէւղաքի
մբ
՚էերեղմաննսցը։
Պարղ
Հոէլաթռւմբ
մըիի
Հողվրտին
, որուն
վրայ
ւիայտեայ
իսաչ
մը
426
թուտ,Համաբոէէ
;
ինչսլէս
աքսորի
էոարիներուն
, այս
սէն–
դ ա մ ո ւ ա ն
պ ա ն դ խ տ ո ւ թ ե ա ն
բռլոր
օրերուն
ալ
էլը էլրկնէր
չարունակ
.
— Ա՜խ : եաւրուս , վախնամ թը • • •
Այ"
1
մայբիէլս
մեռալ.
Բայց
մենք նո -
րէն
միասին
ենյէ
ամէն
օր ու
րոսլէ
Ն Ե Ր Ա Է Ա
ՇԻ՛ՆԱԿԱՆ
Fonds A.R.A.M
