ՀԱՑՈՑ
ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ
—
Ի՚^նչ ազգ
""րկէ կ«ւ.գաք :
—
Հ՚"յ * ՚ ՛ ՚
Հայասսւսէնւի
յ* բ քազաքէն
• • •
-—. ՀսէյասսւաՆի
եբեսբ
աեււահ՜ չեմ : ^քնսւհ՛
Խմ
Մ ալմա թոմ բոէ.ք , այսի՜նքն
թոէ^րքիա
՚.
• Կընչանակէ որ թուրք էք ;
Ասաուէսհ՝ չը^է ՚ Հ՛ոյ եմ եւ աէրաէրի
աչլ -
գայ;
Զինասաան
հնահ՜ Ֆ յ՛ո՛ն էէսագ ին Զինացի^ Կ^Ը.Լ՜
լայ որ Թուրքիա
հնահ
Հայր
Թուրք
րլլար։
Լաւ, լաւ, չվիճինք...
Հա՛՛յրգ
,մա՚՛ յրգ
,
ս/նո*նք ուր հնահ
էին • • •
Հայրս
հներ է Ո՚՚ւմանիա
, մայրս՝
Պուլ -
կարիա : Նշանուեր են Հունգարիոյ
մէքու ամուս
նացեր ենիգիւգաոս : Հայրս,
քանի մք աարի, գոբ
հով Պարսկասաս/ն
էքնացեբ է ու յեաո
յ անցեր է
թուրքիա
,
Ուր
ես լոյս աշխարՀ
եկեր
եմ,\907ին։
Հիմա
ո՛՛ւր են ...
Ուրակոլէ
յ են , րա յց աարեգլուխէն
եաք
Հարաւ. Ափրիկէ
Հասաաաուելոլ
միաք
ունին ։
Իգբա՛* յր , քո՛՛յր
. ՚ .
Այ" է ունիմ երեք եգբայբ ել երկոլ
ք"յբ ^
—
Մ իասի՛՞ն
1լ
՝աւգրիք :
Համմէ"
ճանբմ։ Աեհ եգբա
յբս
Արժանթին
է , միք ինբ Ֆբանսա
, իսկ ամէնէն
փոքրբ
Ֆինլան -
սէա : Վ^ոյբեբկս
մէկբ իաալփա
Հարս գացահ
է ,
միւսբ
Մ արոք է :
Գուք
որքա՛՛ն աաենէ իվեբ աքսաեգ էք • . •
Տասբ աարիէ ե ՚1եբ՛
1927/^՛
Փբակայի
Հա
մալսարանն
էի–՛՛
1930/՚5
՚՚ւ
երէլու աաբուան
Համար
Նո րվե
էլի ա գացի
% Յեաո
լ անցա
յ
Ասլանիա , ուբ
հահ։
Ազգբ
փրկելու
Հ*սմար շաա մբ
հբագիբներ
յղացահ,
հեհահ ել քուբբ
ձգահ
-. եւ
ՀեաղՀետէ
օաար ո լթեան
ղբկին
յանձնո լահ է
Մեր
նախկին
ուսուցիիներբ
աՀաղին
ճիգեր
թափահ
էին մեղ Հայ կրթելու
Համաբ,
Հիմա ֆբ–
րանսեբէնբ
կ
՝ԸԱար
մեր մա յրենի
լեղուն։
Հայերէ
նէն «վաղ»
անցնիլբ՝
նո ր օրերու
մ եր քաք ագո
բ -
հութիւնն
է ։ Հայերէն
թերթ կաբգալբ
յետամնաց
սեբունգի
մբ էգաականիլ է
Ու Հայկական
Հանգէսնեբուն
տեղ,
«էասը ,
րամին, փաքէր»^
մեր արիւնին
մէք կբ մս^նէին ։
՛Օր մբ , Մ եբձաւոբ
Արեւե լքէն
մա րգ մ բ
եկաւ
Ժբնեւ : Այցետոմս
բ նեբկայտցուց
. Ա
եբՀամէտտին
Պայրամ ;
Աքէն - ձախէն
Հաբցուէմնեբ
բրաւ։
Զախէն ա -
քէն
սլաաասխանեցինք
։ կր խօսէր
ֆրանսերէն
^
մենք
նռյնւգէս : ՛զննական ակնարկներ
ուգղեց
մեէլփ^
մենք ալ զինքբ
,^նեցինք։
Ո՛– մէգաեցաւ
. . .
յ^անչցանք
...
վա՛՛յ,
Բաբօ,
հօո\օա,
ինչպէ"" ես , այս
քանի տարի է լուր
չունինք
քեզմէ։
Գացիր ու ալ
չգբեցիբ։
Ու խօսակցեցանք,
աքէն– ձախէն. Հին
յուչեր
քրքրեցինք
Հայերէն
Հարցումներ
բբինք Հ
€6ԱՈ–ԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(86)
ՀՌՏէԱ^ԱԻՈՐ/ՄՏեՍՈԻՀԻնԵՐ
^Ա.~–
ՄՈՒԿԵՐԸ
ԱՅՆԲԱՆ ԱԼ ԿՈՅՐ ՋԵՆ
Այս « մուկն » էր, ՛որ կեսթափոյի
ել
գերման
Հակալրտես
. սպասարէլութեան
ճիչգ
քթին տակ ,
Բբիտանիա
Հասցուցահ
էր
VI
թո–է
"Գ
ուոլմբե -
րուԼ*)
առաքին
յատակագիհնե
բ
բ
ու
այսպէս
^
մեր գիտնականնե
բուն , Արքայական
Օգանալ
. Ու
մերուն ել Ա. ՆաՀէմնգներու
՛Օգանաւ–
ումերոլն
^եռքբ
աուահ էր կենսական
բանալիներ
։
Գերման
. գրալման
մամանակ
աշխատեցաւ
իրրել
քազաքա
յին պաշտօնեա
յ
մբ
Վիչիի կառա -
վարոլթԼան
մօտ : Եւ , Գերմաններոլն
մօտ
բռնի
*"շիաացուող
ֆրանսացի
արՀեսաաղէաի
մբ մի .
քոցով սաացահ էր ղաբՀուրելփ
զէնքին կարգ մբ
(*) VI (գէրւքան. հնչւոՆմ1այ եւ րաւավ «Ֆէաւլ
Այնց») :
—
ՅյաոՆ (V տաաւին ս^աա-նը) սկզբԹակա^
աաւլն է V^^8&է^Iօտ րաււին, ռր կը ՛ն՛շանակէ
«վրէմ.
խնդրոլթիլն»..
իււկ
Այնց
կը ՛նշանակէ ւքէկ։ Ու -
րեմն «Թիլ 1 Վրէժխն՚դրռւթիՆն» կււչռւեցան՛ գեր
ման. աոաջին թոչոդ աււմբերր, որռ1նց յայջարդե–
ցին, ինչոլէս էքիաենք,
Խ
^հ\
«Թիւ 2 Վրէժիրնդրու.
1ւ^եա(1» V2 (Ֆաւօւ 8վայ) ոտւմբերը :
մնացի
եօթբ տարի : Երբ պատերազմբ սկսաւ
Փոր–
թւողալ էի։
1942/1*
Հոս
եկայ։
/ / ւ ւ * / ՛ * ^
աղգակսքԼներ
Հօրեզբա^յբ
,
մօրեղ
բա՞՛յր
եւն.
Անշուշտ
։ Աեհ Հօբեղրայբս
Ալասքա է –.Ո՚^ի
երկու
մանչ
զաւակներ
, որոնց
անղբանիկբ
Աեք ՜
աիքա է,
փ՚՚ՔՐՐ
Լոնաոն... Պզաիկ
Հօբեէլրայբս
գեգագոբհ
է Թունուզի
մէք։ իր մեհ
՚"դք.ԻԿՐ՝
ԹէՀրան
Հարս գացահ է : Պղաիկբ
վենեցռւէլա
:
Աեհ
մօրեղբայրս
Յունասաան
է , իսկ
փ"ՔՐէԼ
Պաղ
տատ
։ Ունիմ մէկ մօրաքոյր,
որ Հապէչիստան
է՛,
Երկ
֊ոլ
Հօրաքո
յբնե բէս
մէկբ ճափոն է , մ իւսբ
Ին–
սէոնեղի։
Ամ
ոլսն
ւսսառա
ցա^հ էք
Այ»,
)932ին
քսնի
մբ
չաբթսւան
արձակ
ա
կոլռ–
ղով
Փաբիզ գացահ
էի։ Հոն Հանգիպեցայ
Հայ աղ–
քբէլան մբ, որ Աֆղանիսաան
հնահ էր,
յետոյ^
քանի
մբ տարի Պրազիլիա
մնալէ եաք, փոխաղբբ -
ուահ էր Ֆբանսա : ԱներՀայքս եւ ւլոքանչս
, Աու -
աան
են
— Զաւակներ
ոլնփ^ք ։
Աո^քինեկս , Զուիցեբիա
բմչկութիւն
կ՝ոլ -
սանի։
Ազքիկս
անցեալ
ամառ
ամուսնացուցի
;
Մեէլբալուսնի
Համար Աւստբալիա
գացահ
էին, ո–
բոչեր են Հ ոն Հ
ա
ս աա աո լի լ :
Բայց,
եզբա
յր , զարմանալի
եբեւսյթ
մր
ուչաղրոլթիւնս
կբ ղրաւէ
։ Ըսիք թէ Հայ
էք՛՛՛
չաա լաւ, Հայաստանի
մէքմարգ,
մաբգաաանք
չունի՛՛ք
....
Ունէի՝ ութ
աասբ
Հոգի , բայց
րնկեբ
Ա թալին
ր անոնց
Հաչիւբ
մաքբեց
:
Վ^ալեցէք ճա -
շենք, մեր զբոյցր կբ չաբունակենք
վագր
՚.
Պղաիկ
Հարցում մբեւս, էօմէն
Աիւի Հա -
աո
ր
ին
:
նունբ «Թափառական
Հրեայ» էբ թէ
I.
Տպագրական
սխալ է ։ Պէաք է րլլալ
Հայ,,,
ԵՒՐՈՊԱՑԻւ
Այո՛ ^ միչա կ^երգէր , ամուսնացահ
էբ , գա
ւակներ
ունէր,
գոբհով
եկահ էր Եւրոպա :
Ուրախ
էինք, չատ ուբախ
^ Հին լնկեր մբ վ^–
բագտահ
էինք , գրեթէ
եգբա
յր մբ ։ Բա
յց ցաւ մբ
կր կբ^էր
մ եբ Հ՛ոգին , ին չո*
լ այս նոր անունբ .
Մ երՀ ամ էտաին
...
ԶՀ ամա
րձա կեց անք
Հարցնել
է
Ու մեէլնեցաւ
, նո բ աեսութեան
մաղթ^էւ/նյ^ե -
բով :
Վերաւլարձանք
թգթախա՚ղթւ՛.
յսամի ։ ^ ձ ^ ^ ^
մլի
պիտներ
ունէինք :
Վ"՚՚՚յ » Բաբօ , վա՜յ
...
Կր խաղա
ւինք ուբախ
ձեւանալովդ
,
էլաաաէլնհբ
րնել փո րձե
լո վ ^ որոնք սակա
յն անՀամ կբ
թսւէին
եէ
ուբի,
իսօսք չէինք
գէոներ
ը ՚ ՚ ե լ ի ք ^ "՛յլ
միայհ^
Հա՛՛յ , Բաբօ , վա՜յ
. . .
ՊԱյ՝ԳԵՒ
ՆԻԿՕԼԵԱՆ
^^^^^^
ԱԺԱՆ ԵԻ ՕԳՏԱԿԱՐ
ԿԱ%ԱՆԳԶԷ՚՚Բ
ԿԸ
ՓՆՏՈ՚կԲ.–֊
ՏԱՐԵԿԱՆ
<ՅԱՌԱՋ» ՄԸ ԵՒ «ՀԱՅ - ԲՈ6Ժ»
ՆՈՒԻՐԵՑկԲ
ԶԵՐ
ԲԱՐԵԿԱՄԻՆ
յաաակագիհներր
ւ
Այն
օրբ, երր այս անգին
վաւեբաթռւղթերը
պիտի
յանձնէբ
գաչնակից
սսւբՀանւլակի
մբ, •սբ
զանոնք Ա ան շի
գիմ աց ի կողմբ
պիաի
անցբնէբ ,
Հինգ վայրկեան
ուչ մնաց իբ մամագբէէլթեան
։Երթ
մամ ագրավա
յբբ Հասաւ , տեսաւ
ո ր Կեսթափո
յի
սպաներ
իրենց
առքեւէն
կբտանէին
սI^ւբՀանգակբ
յ
Ուչ
էէնալոէ^ւ
նո րՀիլ փրկեց
յատ ակագ իհնեբր ,
՜ոբոնք Ֆրանսա
յէն
գուրս
Հանո ւեցան
•ուբիչ
սուր–
Հանգակի
մբ միքոցով :
Ու տակաւին,
ուրիչ
կին Հեաախսյղ
մըն աէ
պաաճառ եգաւ, ոբ Հիթլէբ
աւելի առաք
չկաոենայ
գորհահել
իր
V
գէնքեբբ։
Բրիա
. Գագւոնի Ապա -
սարկոլթիլնբ
իբ ճիգերբ ի գ՚սբհ
գրահ էր երեւած
Հանելոլ
դեման
•
V
ղէնքի
պաէոասաՈւթ
իլննե ր բ
1942/
ամառէն
սկսեալ,
երր
սաացուահ
էին
՚՚կղ -
բնական
աեգեկագիբներր
:
Իմ ացուահ էր, որ պրպտսւմնեբաւլ
եւ փարձա -
ռական
գլխաւոբ
կայանբ կբ գանուէր
Փէէնէմիէն–
•
աէ։ Պալթեան
հսվոլն
մէք։
Զ՚*ւգագիպութիւն
մբ չէբ, ՝*՚ր
Փէէնէմիանաէի
վբայ
օգային
յարձակում
գորհսւեցալ
այն աաեն ,
երր
ղերման.
գինարուեսաի
կաբգ մր
գլխաւոր
գէ՛նքեբբ կբ գանուէին
Հոն •.Մպան%սւեցան
սնաանց–
^է երկու
Հարիւր
Հոգի, մէ^ Րէե՚^է՞Վ
նաեւ փոր -
ձառական
կայանի
տնօրէն ու
ԼուվթվաֆէիԼգեբ.
ման
օգային
ումերու)
սպայակոյտի
պետր, ղօբ.
Հանս Եաշոննէք : Գռւցէ
իր աեսակին
մէք մեհա -
դոյն
օղայինւ աղէտն էր աս
պաաերաղմի
բն -
թացքին
։
Գեբմ ան . Գագտնի Ա պասա րկո ւթիւնբ
խոլմեց
կղզին եւ Հաբցոլփորձեց
աեէյւոյն
վ,թայ ամէն մէկ
ԿԱՆՈՆԱԳՐՈԻԹԻԻՆ
ՀԱՑ՛ ԵԿԵԳԵՑՒՈՅ
ՓԱՐԻԶԻ
ԵՒ ՏՐԶԱԿԱՅԻՑ
ՀԱՒԱՏԱՑԵԱԼՆԵՐՈՒ
ԿՐՕՆ.
ԸՆԿԵՐԱԿՑՈՒԹԵԱՆ
ՅՕԳ. Ը
Անգամ ակց ութեան
ամէն ի ^ գ -
րանք առարկա
յ կ՝ ըլլայ
Ընկերակցութեան
վաբ -
չութեան
քուէարկութեան
: Անգամներկբ
կ՝քնգտէ^
"ւին
՛նեբկանեբու
երկու
երրորգին
մեհամասնոլ
-
թեամր
Այն պարագային
ոբ անղամա
կցո ւթեան ինգ -
րանք մբ կբ մեբմուի
, ենթական
կ ր ն ա յ
նեբկայա֊–
ցոլցիշ1քրռլ
մոզովին
վերաքննութեան
գ ի մ ե լ ։
Ներկ, մոգով
բ
Ո ր ո շ ո ւ մ
կուտայ
ներկայ
անւ^ք*մ^ե–
բոէն րացաբձաէլ
մ եհամ ասնո լթեան
ձայնոէիյԱ ^ձա
յ–
ներոլ, կէսէն մէկ աւելի) :
ՅՕԳ. Թ
Ոեւէ րարերաբ
անգամ
կքաէ
պատուոյ
անգամ
կրնայ
քաշուիլ
բնկեբակցռւթե
-
նէն
Հ.
՚ւրոլմով
յ
Ոեւէ
գորհօն
անգամ
, կրնա
յ տալ
իբ Հրամ՜ա -
րականբ, վճարե
լէ ետք անցեալ
ե լ
լնթացիկ
՛ոա -
բիներոլ
անգամատո
լք
քե ր բ :
Ոեւէ գորհօն
անղամ
, որ երկու
աարիէ
ի վեք
չէ
վճարահ
իր անգամատուրքե
րբ
եւ կամ
այՓւս
չի րնակիբ
Փարիգ
էլամ փաբիզեան
չրքանբ,
կք^՚՚՚յ
Հբամարահ
նկաաուիլ,
Հ ՚ * ՚ , Ր Հ ՚
մոգուիին
որսշսւ -
մէն եաք ։
Վաբչ. մոգովբ
կրնայ
ո րո չե լ անգամի
մ^Հեռա–
ցումբ,
բացայայտօրէն
անպաաուաբեբ
արաբքի
մր
պարաւլա յին :
Այա
ս րո շո ւմ
բ
կբ արուի
գաղտնի
քուէաբկքէւ–
թեամբ եւ վարչութեան
ներկայ
անգաւՌերուն
եր
կու
երրորգին
ձայնով։
Հեռստցման
որո շումներբ
էլ՝
են թա
րկուին
էսոա–
քին ներկայացուցիչներու
մոգովին
, ոբ զանոնք կր^
վաւերացնէ
կամ կբ բեկանէ
, ներկայ
անգամէէ
-
լաւն բացարձակ
մ եհամ ասնութեամ
բ
եւ
գաւ^րճի
քուէա
(1 կութ էէամ
բ ։
ՑՕԳ– ժ–
Ընկեբակցոլթիւնբ
կբ գեէլավայ -
՛ուի ՚
1)
Ներկա յացո լցիչներու
մոգովի
մ բ
միա
ցաւ , ոբ կբ բագէլանա
ք
24
անգաւքներէ
21^ " ՚ ^ ՜
խարՀական
եւ
ՅՀ՛
կրօնական
2,
վաբչ
. մոգովէ
մբ , բաղակէսցահ
7
աչ -
խէս րՀ ա կան անգաւքնե րէ :
Ոեւէ անձ որ
րնկե
բակցութեան
անղէամ ^
1
չի
կբնաբ
մաս էլաղմ ել ներկէս յա՛ցո լց
ի^ե
րո
ւն
եւ
վաբչ
• մո ւլո ւթւ երուն ։
ՅՕԳ
. ԺԱ–
Նեբկայտցուց
իքերու
մուլսվի
21
անգամնէերբ
էլ՝բնւարուին
բնկե բակցութեան
ան -
ււա
մներէն
՚ ՛ք ագտնի եւ
անձամբ
քէւլէաբկու -
թեամր։
Աքս
բնտրութիւնբ
տեգի
կ^
ունենւա լ
ասէսքին
անգամ
քո
լէա
րէլողնե բո
լ
ձայներու՚ն
բացէսթձակ
մ
եհս-մ ասնութեամ
բ
ի Հարկին, Բ . քուէարկութիւն
տեղիէ
կ^սւնենսւ՚յ
րէաբՈւթեանէ
արղիւնքբ
յայտնի
րլլալէն
15
*ր
եաք,
ձա
յնե՜բոլ
յարաբերական
մ
եհամ ասնութեամ
բ ։
Այս
սկզբունքր
գորհագրելոլ
Համար
պիաի էքե -
աեդոլին
քուէաաոււիեբ
էիա
բ
իգեան
շբքանի
բաթէր
Հ ս
՛ յ –
եկեգեցինեբոլ
մէք, ինչպէս
նաեւ
ամէն
այն
տեղ,
՛ուբ կան֊
100
լնա
ր
ողներ , մերձակայ
շբ^թէն^–
նեբր ի Հարէլին
կրնան
միացուիլ
Այսպէս
բնարուահ
ներկա լացուց
ի չնե
բու
մոգռ -
վի
անգամնւերբ՝
պիտիւ
ն՛չանակեն
3
ե
էլե էլ ե ց
ա կս^էւ
անգաւքնեբր
, Առաքնորգ
Հօ ս կամ, իբ
րացաէ^ -
յութեան
,
ղ ա յ ն
փսխաբինոգ
անձին
առաքարէ^ռվ.^
է2)
բնակիչն
ու գոբհաւորր,
փորձելով
գսնել ք^՚^ա -
նիքին ալբկէ գուբս
եկահ
բքլալբ : Բանւ մբն աչ եթե–
այ^ն չելաւ։
ԱյնուՀետեւ
խոլգա րկե ցինաւե
րաք^1ւբբ
ել քսնեցին
մեռահներու
դիակեբբ :
Մեոահ
աղքկան մբ չբքազգեսաին
գրպա\Ա
-
աան
ճմռթկուահ
թռււլթի
կտռր մբ
Լա
՚էաէ^ի
Հանրակառքի
աոմսակ
մբ ։ Պբպաեցին
անոր թղ -
թահ՛
արբ։
Աղքիկր
Փէէնէմիւնտէ
եկահ էբ թաքձ–
րաստիճան
նացի սպայի մբ անձնական
յանձնայլ^թա–
բագասով
,
Այնպէո որ օթօպիւսի
տոմսակին
՚^աքս–
ցո յցբ
մ է էլգի
ձղ ուեցաւ
իբրեւ
իսաղագո
ւ ^ հ
ան
մաման՛ակ
Բրիտանւիա
սէբուահ
ււ.
յցՍ
լութենէ^
մն՛ա
ցահ
յիշատակ
մ բ ։ Եթէ գննոլթիւնբ
աւելի
աոաք
աաբահ
ԸԱային
, երեւան
պիտի
Հանէին
, ւ
^ր
աոմ սակր տպուահ էդ պատերազմի
մամ
ս
^ակ
գռբհահուող
թ՚՚՚֊զթի
՚Լր՛"յ
՚ ՚ ՚
Նացինէերբ շատ ճիշգ քլր գրեն
իբենւց
^յ1ձռա -
գիբք Բրիտան
• Գաղտնի Ա պասա րկութեան
» գիր–
քին
մէք։
Հ.Բրիտ. Գաղտնի Ա պասա րկո լթիւնբ
300
տարուան
պատմութիւն
մբ ունի իբ ետեւբ։
Փոքր
ղեր մբ չէր, որ խազաց ան Բրիտ.
կայսբոլ^ււան
կառուցման
եւ պաՀպանմանւ
մէ9 . .
.
ԲքւիւււէԱ ՛գինե
րր , Հետախուղ.
գորհր
Հասցուցին
վարպետու -
թեան
մբ, որ մէէլ գարէ ի վեր եզաէլա^՚է է եւ ան -
ւլերաղանցելփ
յ . . .
Արգէն իսկ, թէ Գերմանացիներբ
եւ թէ Ռա ոք–
բբ ղիաեն, ոբ Ա^եբիքլե՚սն
Հետախուղ–
պա.տ^։։ս–
աուներու
վարիչ
միտքերն
–ու գ լխաւո
բ կաղմա -
կեբպի^֊երր
եկահ եէ Աքոթլբնտ
ԵաոոՎն
. • •
Բ •
ԶՒՆԿԸՐ
Fonds A.R.A.M
