ն1ք&Շէ6117
|7, 1Հստ Օտաշտաշ ։–^
^աԱ
«տ 1925,1(.Շ.Տ.376.286
Բ^ԱՀՃ (13) աէւօ։ 10Լ81.^.0
8ԱնԶ՚սՈԻԵ8ԱԻ
վեցաւքս. 1100 փբ • , Տաբ– 2200, Արտ
• 3000 ֆր ՚
ւճ. 006. 15-70
ԳիՏ 10 ֆբ– €.Շ–ք • ^ « 1 »
ա ^հ տ
21 0^^^ՈI1յ^6 1952՜Կիբւ^ւկի 21 ԴԵԿՏԵՄՐ
տրգ
ՏԱՐԻ - 28^
Խռ9Տ
ա
6947–՚Նոբ շրջան թիւ. 2358
ՄԵՐ
այ-ԲԸ
Ի%Ջ ԿԱՐԵԼԻ է ԸՆԵԼ
ինչպէս
բսինք,
Հբաչս՚գոբհ
միիցնեբ
չկան
,
գոնէ
սւսւնել/, վիճակ
մբ
ապաՀովելու.
Համար
Հայկէ
մամ ուլին ;
Ազգային
հ՛անո լցո ւմնե բբ չեն կրնար
մեհ շ
"՚Հ
Առեւարական
ազգեբբ
Հայկական
սաՀ ֊
մանաւիակ
են ։ իսկ
միքազգային
հանո լցո ւմնե
րբ
անմ ատչելի
:
Փարիղի
մէք յաաուկ
բնկե բութիւննե
ր կբ զբա
ղին այս գորհով։
Իբրեւ
կանոն,
այգ
լնկեբոլ
-
թիւեներբ
օաար
թերթ
մբ նկատի
կ
՛՚առնեն
եթէ
առ
նուազն
20.000
օրինակ
սպառում
ունի
(^օրական) :
Հայերէն
՛ո
՞ռ թերթբ
կրնայ
եբաղել
այգ
քա -
նակբ
• . .
Ամե բիկաՀա
յ թեբթերբ
բախտաւռ
բ են ,
այս
աես ակէ տէն
:
Աւնշան
թերթեր
կան
որոնք սիւնակներով
հա -
նուցւււմ
կր ստանան
: Յաճախ
ամ բողք էք մբ :
Տեաոյ
, անոնք
մեհ մասով
ունին
«Հա՚լբոլթա–
բեր»
սովոբութիւննեբ
,
սիւնակներով
Հարսնիք,
նշանտուք
, ամուսնութեան
տարեղարձ
, թաղում
,
՛ոսկի կամ արհաթ
յոբելեան
, Հայբիկ
- մայրիկի
,
Հարս - վւեսր կենսա գբա կանն եր կր ապեն , փոխան
բնկա լսւղր ի Հ
Մենք ա յգ էքբ վւակահ
ենք առաքին
օրէն , երբ
Վ^ոսվաբի ավքերբ
կր գւոնռ-լէինք
;
Ուքիշ գ-ագո ւթնե ոու
մ էք ալ արմ ատ
բռնահ
է
այս ասիական
՛ո ւնակո
ւ թի ւնբ , առանց
մեհ
Հասոյթ
մր ա՛պաՀովելու
:
1Լն շո լշտ սեփական
տպա
բանն
ալ մեհ
ապաւէն
մրն
է : Մ անաւանդ
ոո կրն՚ա,ռ ուրիշ
տպագրական
գոբհեբ
կատարել
ւ
Ե
Լ
վեբքապէս
, փարքյզաՀայ
թերթի
մբ
Համար
թ"
՚֊ղ թ ի , տպաղբութեան
եւ առաքումի
յա քւաճռւն
հախքերուն
Հեա , աբտակաբգ
բեռ
մբ կբ
կազմեն
պետական
եւ րնկերային
տուբքերբ։
Մանալանգ
ա յս վերք ինբ :
« Տառաք
»^ սպառումբ
բացառիկ
է
եղահ
"ԿԻԴԲէ^ Ի ՎՒՐ ՝ Հակառակ
բ"է"բ
խո
չբնգոանեբուն
եւ հուռբերան
քսութեանց
:
Եւ սակայն
, հախքեբոլ
հանբութիւնբ
թ ո յ լ չի
աաբ
լա յն բանալ
թեւերբ
ւ
Տակաւին
չենք
Հաչռւեբ
«յեանեալ»
պարտքե–
ԲԲ
որոնք
մեհ ղումար
մբ կբ կազմեն,
ինչպէս
եւ
գանաղան
կո
բուստներ
:
Աեգի
Համաբ
երբեք
Հաճելի
չէբ
խօսիլ
այս
ներքին
Հագերոլ
մասին:
Ուղեցինք
լրացնել
« Հ .
կոչնակ»ին
աեսութիւ–
նբ ,
« Հայ թերթեր
ի՛նչպէո
կ
՚ապրին»։
Ամե բիկ աՀա
ք շաբա թաթեբթբ
շաա
աւելի
ա -
մուր
եւ Հոսուն
«կռնակ»
ունի : \,աեւ
սեփական
ապաբան։
Րայց
ել այնպէս
կ՚ողբայ
եւ ելք մբ կբ
վնտռէ
:
Կբ թե լագրէ
՛որ չկաբգացու^եբն
ալ
բամանոբգա–
գբռւին
, որպէս
զի կաբգացոլ^երր
« էղբկո՚-ին
ի -
բենց
լնթերցումի
վայելքէն
ել կարօտէն
» Հ
Ցնորք
է այսպիսի
չնորՀ սպասել
«չկաբգացող֊
ներկն»
; իրաւունք
ալ 1^ունիք ;
^նոբՀակալ
եղէք , եթէ
անոնք
ձեզ ալ չՀամ ո -
զեն՛՛՛
Հայերէն
թերթ
չկարղալոլ
;
Մէկ
ճար
ունինք,
թելագբել
ոբ
աւքէ՛ն
րա^
4հււնււրդ նոր բաժանարդ ւքր գանէ ՝:
« Յառաք
» ունի բագմ աթիլ
բամանո բգներ
,
որոնք
արձանաղրուահ
են առաքին
օրէն
(1925) 5
Եւ. շարունակահ
անրնգՀատ
:
Միայն
այս Հաւատա
ր իմներբ
կրնային
Հաբիւ–
բա
-՚ւո
ր նռբ բամանո
րգն եր գտնել
իրենց շբքապա
-
աին
մէք։
Ոչ բարեխօսութիւն,
ոչ ալ շնոբՀ : Պարգապէս
էքսչ մբ իւրաքանչիւրին
գիտակցութեան
:
Նոյնիսկ
իրեն դ բա րիքինւ
Համ աբ
:
Հա ք րնտանիք
մ բ առանց
Հա յերէն;
թերթի
եւ
գրքի՝
կբ նշանակէ
քայլ
մբ ղէպի օտարացում
:
կբնւաք տասր օտար
թերթ
եա՛մ գիրք
թղ քմա -
տել,
բայց պիտի
մնաք
միշտ
օր - պակաս , եքմէ ա–
մուր չպաՀէք
ձեբ կպպերբ՝
մայրէնի
մշաքլոյթին
Հեա
: ՜
՚Բանի^
Հոգ.ի տիրաբաբ
գիտեն
որեւէ օտար լե
ղու,
քիոլքին
օզտուելու
Համաբ
\
Աայււնգե^ ր է իրենց վնառահբ
թէ
իո՛– ՛քւնւ
սնունգ
՚,
•
Մխանի
Հայեդ
կ*եպեԱ
–սղիթ
ԱԻԼԱՆ,
16
Գեկ^"
,^ս։ււէաջ)—
իքանգավա
-
ռութեան
եւ ոգեւորութեան
շաբաթ
մբապրեցանք
^
անմ ոռանալի
շաբաթ
մբ
մ եբ ղաղութին
կեանքին
մէք։
իտալիոյ
Հայոց
Աղգ՛
Վարչութիւնբ,
Ա ի լա
նի Հայ Տիկնանց
Միութիւնբ
եւ
Մչակութային
Մ իոլթիլնբ
մ իացեալ
ումեբով
ստեղհեբ
էին
մ ար
մին մբ, որ Միլան
Հրաւիրեց
ՇՅհ ա 1 Տ (1ս Տ սԺ /
տնօ
րէնր , Պ ՝
յ ն Տ Ո 8311311^,
ֆրանսացի
հանօթ
բանաս
տեղհբ
Պ՝
ԼսՇ ^ ո յ ք Շ - IV1&^^61 ,
դասախօսութիւն
մր
տա
լու Համար
ի աա լաց ինե բուն , Հայ ղրա կանո լ -
թեան
մասինւ
Այս առթիւ,
նոյն
մարմինր
Աիլան
Հբաւիբահ
էր նաեւ
Շ • Նարգունին
եւ Կ • Փօլատ
֊
եանբ
:
1 0
՚հեկա
. Զ ո բե՛ք չա բթ ի առաւօտ
,
մասնաւոբ
պատուիրակութիւն
մր , ղ լխաւո րութեամբ
Տ ոքթ •
Արղում անեան
ի , գնաց
քլա յաբան
գիմ ալո
րելու
Լի՚-ք
- Անտբկ
Ասւբսէլբ
ել
Նարգունին,
որոնք
քլո ւգա
քին Փա բիղէն
: Յաքորգ
օրբ նա յն պատուի
-
բակութիէնբ
, որու
ք^լնկե րանա
ր նաեւ
Հ ՚
Եղիա
Փէչիքլեան
, «Րաղմավէպ»ի
խմբագրապետբ
, գնաց
գիմալորելու
քիան Պալարբ
ել կ՛
Փօլատեանբ
:
Հիւրեբբ
առաքնո րգո ւեցան
քագաքին
չքեղ
պան
-
գոկնքլրէն
մին , ուր ապրահ
ու մեռահ
է
Իաալիոյ
երամչտական
Հանճարբ
, վերտի
;
Հինգչաբթի
^ իտա լա քլան քիատիւօն
ել «Բոր
-
բիէբա
Տէլլա
Ա էրա»
մեհ թերթբ
արձագանգ
կու
տային
արղէն
Հիւբեբռւն
մամ անում
ին ել
երքէկոյ–
եան
էլագմակեբպոլահ
գասախօսո
ւթեան՛
մասին։
կազմակերպիչ
մաբմինբ
ամէն աչխատանք կատա
րահ
է ր , ո բպէսգի գասա իսօս՚ութչււնր
աեգի
ունե -
նայ
լաւագ՛ո
յնւ պա յմաններոլ
մէք :
Հրաւիրուահ
էին
իւոալ. մամուլբ,
իտալացի
գբոգ^,եբր
, Համա
լսա բա1նե
բու
տէ։ սուչնէ։
ր բ : Հտ ք գա
ւլո ւթին
մ էք ,
ամ էնւ ուն
Համ ա ր խօսակցու
թեան
Հանապաղօբեա
յ
նիւթնւ
էբ այս դասախօս՛ութիւնբ
:
Հինգշաբթի
երեկոյ
լեցուահ
էր
ԻՀս%՚^\Շ\աՀի
չքեղ
սրաՀր
Հայ ել իտա՛լացի
ո ւնէլնդի
բնե րով,
,ո՝ -
րռնո
մ էք պա շտօնա կան
անձեր
եւ հանօթ
մ աաւո–
բակւսննեբ։
Բեմ բաբձբացաւ
Տոքթ.
Աբամայիս
Ա բապեան
, որ իաա
լե րէն
էեգոլով
եւ դեղեց
կօբէն
ներկա յացուց
օրուան
Հ իւրեբբ
: Յետո
յ խօսքբ
տբ–
ւաւ Պ– Ժան Պալարի
, ո՛ր տպաւորիչ^
առնա1լան
ճառ
մբ կարգաց
% ի վերքոյ
Պ •Լի՛ք
- Անտրէ Մար
՛՛էք "կոաւ
իր ղասախօսութիւնր
, որ տեւեց
աւելի
քան
մէկ
մամ : ք^ողահ
ւոպաւո բութիւն
բ Հպաբ
-
աութիւն
կբ պատճառէ բ Հա քերուն
ւ
Փակում
ր կատարե ց Հ • Եղիա
Փէ չԻկեան։ , ֆբ–
յ։անյ սերէն
լեզոլ
՛ով
: «Բաղմ ա վէպ»
իլ
իսմ բագ րապե -
տբ
ն-ախ
չն
ո
՛ր Հ ա էլա լո ւթի
ւն
յա
յա1
ե ց
ֆրան՛սացի
մ տաւո րականնե
բո ւն , քետո յ յանուն
Ախիթարեան
Մ իարա^ ութեան
ոնոնց
նւուէբ տուաւ
Հ՛
Տայեանի
երամ,տաէքան
մէէլ
գորհբէ
Յաքորգ
օրբ մեհ էր արձագանգը
:
Ֆրանսացի
Հիւբեբբ
եւս,
որոնք մեհարանքի
ցոյցերու
առար
-
կայ
եղան, խո րապէս տպաւորուահ
էին
գագութին
Հ իւրաս
իւրութենէն
• ^ ա բա թ տոաւօա
, Պալար
եւ
Լի՚֊Ք
- Անաբէ
Մ արսէլ
մեկնեցան
Մ արսէյլ
,
իոկ
Օ
•
Նարգունի
եւ Փօլաաեան
գէպի Վենետիկ
, վե
րադառնալու
խ-ոստում ով
մ բ երկուչաբթի
, երբ ի
պատիլ
իբենց պիտի տրուէր
Հաց քլե ր ո յթ
մ բ : Եր
կուչաբթի
երեէլոյ
, ուչ ատեն , Նարգունի
ել Փօ
լաաեան
վերագ արձանւ
վենետիկէն։
,
չափագանց
յուզոլահ՝
Ա ՚ *Լագա րի վանքին
մէք անցուցահ
ի–
րենւ7 մամ երէն :
Գազութին
,ող եւո րոլթեան
եւ
Հետաքբքբութեսն
մասին գագափար
մբ տալու
Համաբ , աւելցնւեմ
որ
Հացկերոքթի
Համար
վաբձուահ
սրաՀր
նեգ
եկաւ
ել յարակից
սրաՀն ալ վարձուեցալ
; ^աշկնւ առաք՝
Տո՛քթ. ի. Արգումանեան
նեբկայտցուց
7։ • Նար
-
գունւին
, իսկ Տոքթ–
Ա՛ Արապեան՝
Պ–
Փօլատեա
ն բ ։ Աեգանին
կբ նախագաՀէր
Ձ.ղօն։ վարդապետ
,
իբ
քուի։
ուն/ենւալով
գաքՀՈւթի
պասձուա-կան
«Հայ
րիկբ»,
ի. Հիւսիսեան։
ճաշր
Հտգ/ււ
աւարտահ՝
խօօքը արաւեցալ
Նաբգունիին,
որ վանքէն." ռւ
Միլանէն
սաացահ
իր ապալո՚ւրոլթեանց
ւոակ
յուզ
ոլահ՝
ճս։ռ
մր խօսեցս՚ւ
նաեւ
յոլղելոէի,
քեսայ
ոգեւորելով,
« տոկա^լ, տոկա
/ ,աոկա՛ք»
^
՚ " / "
րաո ին մկք գնւելով
Հա/ռթ
սլատմու թեանէ
. րտ
քց
մասնւա։.ո րաբար
նոր մամանակներոլ
փիքիսոլիա
-
յականւ
նշա
՚1
ս.կու թիւն ր : Ա. ւս
բառ
ր ,
ոո
ԱքՖոնէս
Տօաէի
մէկ պատմուահքին
քԱոկէՐի ա յ ծ ր )
թեոս..
ՊԱՏԱԱԽԱՆԸ
ԿԸ
ԱՊԱԱՈԻԻ
ՄԻՆՋԵԻ
ԵՐԵԲՇԱԲԹԻ
ԳաՀլիճբ
ամբողք
օր մր իսորՀ բգակցե
լէ եաք
,
ո ր՛՝ չեց անյապագ
Թունուզի
սլէյին
ղբկել
իբ
ծ՜՛" -
նոլցագիբբ
, ոբ աեսակ
մբ վերքնադիր
է :
Կ՝բսուի
թէ պատասխան
պաՀանւ քուահ
է մինչեւ
Գչ՛
՚
Ծանուցագիբբ
վերջապէս
խմբագրուելէ
ետք^
վա
ւե բացո ւեց ալ Պ՛Պ–
Փինէի
եւ թումանի
կոգմէ։
Յետոյ
քննուեցաւ
նա իսա բա բա էլան
խորՀուրղին
կողմէ
լման եբեք
մամ։
Այս քննութենէն
ետք,
ո–
բոչուեցալ
նո բ նիստ
մբ գումարել
գիչեբբ
•
իրագեկներ
կբ Հաւաստեն
թէ
աքակողմեան
նախարարնեբբ
կը
պաՀանքէին
աւելի կտրուկ
գիրք
մ բ բռն
ել ;
Կ՝րսուի
թէ հան։ոլցադիբբ
իսմբագբռւահ
է
չաա
բացորոշ,
՛ոբպէսզի
որեւէ
թ իւր իմ աց ո ւթ ի ւն չհա–
ղԻ Ֆրանսայի
դիրքի
մասին։
Անգամ
մբ եւս կրկ
նելով
Ֆրանսայի
անկեզհ
բագձսւնքբ
բաբէնոբո
-
գումնբոլ
մասին,
հանուցաղիրբ
կբ պարղէ
ճբշ -
դրիա
սլա յմ աններ՝
բանակցութիւններբ
վե րսկսե -
լու Համաբ : Եւ կբ պաՀան քէ պէյէն
անյապաղ ստո
բագբել
բաբենո
րողման
հբագիբբ
ո րուն
^որՀիւ
Թուն՚ուգ
աւելի
լայն
ինքնօրինութիւն
պիաի
վա
-
յելէ
:
կբ Հաստատուի
թէ Եչ՛
օր պէյին
կողմէ
կբն -
քուահ
թուգթեբր
աննչան
բանեբ
են :
^անոլցագիբր
պիտի
յանձնւոլէբ
երէէք , չա՛ ֊
բաթ։
Պ՛ Փինէ խնպ.րեց նա խս։ րա րնւերէն
որ
Փաբիղ
մնան, ի Հարկին մոգով
դռւմարելոլ
Համ՛սւբ
՚,
\ք եբա
քլո յտին
առքի
Օրուան
նիստին
մէք,
Պ*
Մառսւչէ
րսաւ
թէ Ֆրանսա
իրսււունք
՛ունի անաե– ;Հ
սելու Աաբոքի
Աուլթանբ
եւ
Թունուզի
պէյբ,
բա
րենորոգումներ
էլատա րելու
Հ ամ աբ : Ուրիչներ
՛ա՛Լ
թելադրեցին
աւելի
քլտրուէլ
գիրյ*
մբ բռն՛ել
:
՝^ Ո ս տ ի էլանէո լ թ ի լնբ կարղ. մբ
կասկահելի
-
նեբ
եւս ձեբբսւկս։լէ։ց
Թ՚՚ւնու
գի մէ9 :
ՆՈՐ ԲԱՆԱՋԵԻ
ՄԱՐՈԲԻ
ՄԱԱԻՆ
"
ՄԱԿի
լնգՀ
. մողովր Գեկտ
.
1
7ին
քուէարկեց
չափաւոր
բանաձեւ
մբ, քնքելով«Մարոքի
ապագայ
ինքնօբ ինութիւնւ»
բառեբբ
ղոբս վաւե րացուցահ
էր
Բսգսւք,
քանւձնա իսո ւմ բր
Հ Ն՛՛բ բանաձեւբ
անցաւ
2>Ի ղէմ
45
ձայնավ։
ՋեռնպաՀ
մնացին
11
եբէլիբ
-
ներ
;
Ն՛ո ր բանաձեւբ
, որուն
քուէ
տուին
նաեւ
Մ *
^ք աՀ անւ ւլնե րբ , յո յս կբ
յա յտնւէ թէ երէլու
կողմ երբ
անյապԱէգ
պիտի
շ ա՛բո լնա կեն։ բա՛նակցո ւթի ւննե -
բբ , բնգ լս։ քնւելոլ Համար
Ա աբոքի
մոգուիոլբգքն
քաղաք .աղատո ւթ իւննւե ր բ , «նւէլատի առն։եքռվ
օրի
նաւոր
ի րաւ՛ունքներր
ել շաՀեբբ»
: ԼեՀ
պատուի
»
բակբ
գ՛իւ
տել
աո՛ւալ
թէ
այս
քուէա՚րկո
ւ
թեամր
Ֆրանսան
աղաա
կբ
ղ ն ո ւ ի
Մ աբոքի
մէք %
Զ՛՛ր՛
Ր ի ^ ՚ " – է յ գմգոՀ
է Աալանաեանի
խոր
-
Հուբդին
վերքին
որոշումէն
, որ՛ով
կը
կբճատռւի՚ձ
վերաղինման
ւ/արկք։րր
(428
միլիոն
աոլաբ)։
իր
Համ՚ոգումով,
վտանգաւոր
է քլարհել
թէ
իյ . Մի՛ու
թիւնւբ
քլր
նաիւբնա րէ ես կար
ատեն։
շարունաէլեչ
պա զ^ սլա ։ոե բագմր
, վւ։։խանաքլ
մէկ անգամ
էն
զաբ–
նելոլ
:
ինչպէս
եբ
յիչո՚-հ
,
14
զինակից
պետու
թեանց
32
•նաիսարարներբ
ոբոշահ
էին զարկ
տալ
զին,
ո ւ ֊
մե բու
/.քէակին ,
վախան
քանա՚էլի,
եւ մէկ
եբբորգ
ղեգչահ
էին։ օղան^աւեբու
չինութեան
վարկր։
Ջօ–
բավաբր
երբեք
Համաձա՛յն
չէ
թուլցնելոլ
վերա
-
գինմանւ թտփբ :
«Թուլացումբ
կբ նշս/նակէ
թէ
Աբեւմոլաքր
այլեւս
ենւթակա
յ չէ քա րձակմ ան » :
X
Անղլիոյ
արտաքին
նախարարբ,
իտըն,
կա~
ղրանքին
աակ
ագգ.
փիլիսոփայութեան
Հանւլա
-
նակի մը աբմէքբ
կբ ստանար
, ամէնուն
բերանն
էր
յա՛քորգ
օբր : Յեաոյ
իսօսեցալ
կ . Փօլաաեան։
,
տա
լով
շնորՀակա
լութեան
ել իւանղավա
ռութեան
իր
տուրքբ;
իյօսք առին
նաեւ
Տոքթ.
քցանպէկեան^
Տոքթ.
Տ– Ալէքոանեան
եւ Պ– Աշբաֆեան
:
իր
փաէլման
խօսքին։
մէք. Զգօն վարդապեա
թարգ
-
մանն
եղաւ
ւլագութին
զղաց ո ւմնւե րռ ւն՝ յայաա
-
բա րելով
թէ անմոռանալի
շաբաթ
մր
անցուցինԱի–
լանւի ^այերբ,
այսպիսի
լալ ւլորհեր
իրենց
օզտա–
կաբոլթիլնր
կ՚ունենան
անպայման,
փափաքելի
է
որ կր քաոլին :
Աբգս՚րեւ,
գագութբ
ւսնՀամբերութեամ
բ
կբ
սպասէ
իր
աէք՚ումբքն
բացման։
Հաւաքահ
են աբ -
ղէ՛ն–
8
միլիոն
լիր, սլ շռւաով
էլ ա մ բո ղքա ցն են։ անւ–
Հրսւմեշտ
դոլմսւրր
, որպէսգի
գնեն
յարմաբ
չէնք
մր
իրրեւ
կեգրոնատեգի
ղասութին
ազգ ային
^ ւ
մտաւոր
էքեանքհն , Հետեւելու
Համար
երդին,
ՈՀ, ,
ի։չսքՀս
էքր յհշեցնէր
& .
Ն՛Ա րգունի
, Կ՝րսէ •
Հ ա յ
ււ–՝ա51.՚՝,(;ք , եււրարք , ւքաոււ–1ա1–՜»եա(Դ ՚֊քէօր .
Հ ա յ 1ւնքե՜ո է
մհկ
ՊտտմսՆո-եան է91ւ:
ԹԳԹԱԿԻՑ
Fonds A.R.A.M