\7է Աաէ։
1)շ)տ«տա« - ք^\ք^^ (13)
ՍԽօ։
ՈՅԼՏւ^Շ
7տմԱ. 1186
ֆր
9^8. 1Տ-7» ՜
\9
ֆ ք
0.0 ք
ր»ք^ ատ–«»
ւ ռ ո
^
ՏՅաշճւ 20 I)^^^ահ
^6
1Ց52 Շ«^րաթ 20 ԴԵԿՏԵն^ՐնՐ
8« 6946-Նււր շրջան ր-իւ 2357
« 2 /»(/* ^է՚Տք
աՕՆԵՐՈՐԳ
«Հ.
կոչ1ակ»
200.000
ենթաղրելով
Մ–
Ն"՛֊
ՀւէւՀւգեեբոլ
Հայ գսւՎութին
թլ՚՚-քԼք
Հայերէ՛ն թ^ր ՚
թեյւռլ
բաժանո
րդւերոէն
թէւ֊ր
կր Հաչռւ֊է
մէկ
տասներորգ
;
Ե՛– կր կարհ՜է ռր եթէ ա յգ սակր
րարձր ա՛նա
յ
մէկ
Հինղերորգի
, «վերահնոէնգէ
%ւ։ր
թուակա՛ն
մ ր՛ֆ
րս։ ցուահ
պիաի
րլլա
յ Հա յկ
. մ ամ ուլէն Հա -
մ ար :
Ուրեմւ կր թե լագրէ որ կա ր գ ա ցուլն։ե ր ո ւնՀետ
լկ՚՚՚րղացուլնհրն
ալ բամանորգադրուին
:
Ուրիշ
իւօսրով
, կրկնապաակոլի
րամս/ն ո րգնե բո ւն
թ է
՚ ֊ Ր •
Որքան
դիտենք^
«բնթերցող
Հասաբակու
-
թեան » ոչ իսկմէկ տասներորգն
է բամանորգ
Հա
յերէն
թերթերոլ
:
՝Բհչ մր աւելի , ,քիէ մր սքակաս՝
նոյն
պատկեբր
ամ էն տեղ ;
Գ՚՚՚Է՚՚Վ
կայւգացողնեբոլ
ել չկաբգացո
ղնե րո
լ
Հարցին,
մասնտւոր
քննութեան
կր կարօտի :
Թերեւս
Ամերիկայի
մէք շատեր կան ո բ
Հայե
րէն– թե՜րթ չեն կա րգար , մա յրենի
լեղուն
մ
ոռցահ
ՐԱալով
՚.
Մեր
ղաղռլթն ալ «չկա րգա ց ո ղն ե ր ո
լ
-ֆ մեհ թիւ
մբ կր կազմէ
իր նորաՀաս
երիտա՛սա րգութեամ
բ .
Ցե աոյ,
ամէն տեղ ունինք
՚ուրքւչ
բազմութիւն
մբ, որ Հայերէն
թերթ եւ գիրք
չի կարգար
մեհա.
մտա
թեամր, տգ.իտա թեամբ կամ
չտեսոլթեամբ։
Այս
երկու
«բնտիր»
գասերէն
գուրս , րազ -
մ աթիւ են անոնք
ռ բ կբ կա րգան աոանց
բամնե .
գբուելու կամ գնելոլ
յ
Տե՜սակ
մ բ ա ւտնգո
ւթի
լ ն , սերունգէ
սերւ՛ ւնգ
լի
ո խ ա՛ն ց ո լահ : Ե ՚– եթէ կբ քւադ
–յ\
յ Հա քեոէն ք^հր -
թերոլ եւ գի րքե բու
սպառումբ
, գլիւաւո ո պասւ -
ճառր ՛ա յս է :
Եթէ
ամէն
կ արգա
ցոզ
գ֊նէ ր իբ սիրահ
թեբթբ
կամ
գիրքր, իսկապէս
՛որ վերահնունգի
նոբ թուա
կան
մ ր բացուահ
սքիաի
բլքլա ր Հա յկ
. մ չակո
յթթն
Համար:
Աւելի չափաւոր
Հաչիւ
մ բ կազմելով
, եթէ իւ
րաքանչիւր
Հայ րնտանիք
իւղ Հա յեբէն
թեբթբ
ու
նենար , ինչսլէս
ունի
Ֆր՚՚՚նսացին
, արեւ
հագահ
՚գ.իաի բլլաբ
Հայկ՛
մամուլի
վերեւ;
Այգ
՚^րեբբ չտեսանք
, երբ ոտքի տակ
Հո՛ղ ու
նէինք ել աւելի Հաստատուն
վփճակ :
Եբբ
աւե
լի քան երկու
միլիոն
մողով ուրդ կբ
չ)՚չէր
Թուրքիոյ
մէք, երկու
մեհ թերթերէն
«Ազա–
աամսյրա»ր
հբ սպառէր
7500
8000)
^Ոիւգանէ -
գիոն»բ՝
5 6000
եւն՛։
ՀՀ՚ձակատամարտ»ն
ալ վԱ–
դատամաբտ»ին
չափ)
յ
« Ազատամաբտ
» բացառիկ
թիւ մբՀբատա -
րա՛կեց
Տ՚ոոերՈլ
գիւտին
առթիւ,
12.000Հ>
օրինակ
սպառո
ւմ ով
(1913) 1
Նոյնէ սւււառումր
ունեցաւ « ,յ^ա կս։ տամա բ ւո»ի
առածին
բապառիկ
թիւր
ռ բ նու քւրո ւահ էր
1915
Ապրիլ
11 –"24/
(1919)։
Աւելի տմգո
յն եղահ է պատկե բբ
կովկասի
մէք,
բացի կարգ մր պատմական
չրքս/նւնեբէ :
Ան–շ Ո լշտ բա րեփո իսո ւմնե բ ալ տեդի
ունեցահ
են։ տա բինե բո
լ
լնթացքին
:
Այսօր
աւելի
մեհ է չատ մր թերթերոլ
սպա -
ռռւմբ
, բաղդատելով
մոգովուրգի
թիլին Հետ :
Այն ալ ցիրուցան՝
ի սսփիւռս
աչփւարՀի
:
Այսպէս կամ այնպէս
,
14
օրաթերթեբ
լո լս կբ
տեսնեն
Հա լկական։
ԱրտասաՀմ
անի
մ էք
Լեօթբ
Գաշնւակցական) :
Գեռ կան երկօբեա
յ , եռօրեա
յ , շաբաթօբեա
յ
Լրագիբներբ
, ամսաղիրնեբ
ել ուրիշ պաբբերա -
կաննե բ %
Եբո գութ իէն է որ բո լո րն աք իբենց
իւ գով
ր կբ
տապկուին
, աէ.ելի կամ նուագ
յա քող ութեամր
:
Չկան
Հբաչւսղորհ
միքոցներ
, եթէ ոչ փա
յ -
լուն,
ղոնւէ տանելի էքակարդակ մբ
ապաՀովելու
Հէէէմ աբ Հա յկ.
մ ամ ոլլին :
Մ իք աղգա
լին՛ մամուլր
միլիոննե
քւ եւ
միչիառնեբ
կբ ճարէ առեւտրական
հանո լցո
ւմն ե բռ վ , պետա -
կանւ եէ. անՀատական.՛ մեհէսգումար
նպաստն.երո
։1 ,
գսէզտնի վարկերով եւ պարբերական՛
Հանգանակոլ–
թիւննհոով՛–
Շատերն
ւսլ բէսմն։եւոիրական
րնեերոլ.
թի՛
ննե ր ե
՜լ
ս րամ ատուններ
ունին
իրենց
էռնւսկր •
Ի՛՞նչ կարելի է բնել ։
Շ.
ՕՐԸ Օ ՐԻՆ
ԿՈՐԱՈՒԱ& ԵՆ-Բ,
ԵԹԷ–՛՛
Իրագեկ
Հայրենակից
մբ գիտել
կուաայ
թէ
իբա ւուն՛ք
չունէի
կհու
իսօսքե ր ուղղելո
լ
Պ ր ի՛՛ք՛՛է՜
լի նորակագմ
Երիա
. Աիո լթեան
X
Տգաքր
կ*ուգեն
քիչ մբ չարմում
ստեղհել
ւ
ինչո
^լ
կբ վՀատեցնէք
. * .
Երբեք մտքէս չէ անցահ
վիբաւորել
կամ վՀա–
տեցնւ ել :
ԸնդՀակաոէսկն
, սբտանց
յաքոգոլթիւն
մագթահ
էի , պ՛աբզե՛լով
իրենց նւպատակբ,
շարմում բս-
աեղհել եւ ակումբ
մբ բա՛նալ ;
կ՝։ււզէի
, ման։։ււանգ
, ոբ արթնցնեն
նաեւ ամ
բոզք
ղազութբ
,իրենց
աշթոյմ
գո րհո ւնէ ութեամ բ ւ
Գ իտողո լթեաԼ ս ղլիսաւոբ պատճառբ ա յն
է ր
ոբ չէին
բսւրեՀաճահ
կո էբ զրել
Հայերէն :
Այս կէաբ
Հիմնական
իսնդիր է մեղի
Հ ամար :
Եւ պէտք է բլլա
յ մանալսնգ
ե բիտասա
րգու
թեան
Համաբ։ Ո՛ր "ր ալ ղան՚ոլին : ինչքան ալ
սլա չար
գիգահ
րլլան :
Հայերէն
գիտցուցեր
չկա՛՛ն
Միութեան
մէք :
Հայերէն
չե՞ն դիտեր , չե՞՛ն։ Հասկնար
իրենց
Հայ.
րենակիցնե
րբ
I
ք՛ վերքոյ
ի՛՛՛նչ կ^արմեն
«չարմում»
ստեղհե
լու
ւթ^ րձեբբ , եթէ նոբ սերունւզն ալ ղիաութիււն
պիտի
հաիւէ առանւց
մայրենի
լեղուի
% Ի վնաս
Հա յ՛՛՛ղի -
աութեան
:
Այստեղ ալ ունինւք ա լգսլիսի
Միութիւննեբ
, ո -
բոնք իրարու Հետ կր մ բցի՚ն , օ ո առաք
մ
ոռնալու
Համոլր
մս՚յրենի
լեղուն
Հ
իքեւլճեբր կբ յսւ լակն
իքլ Հա յրենւիքին
հառա
յել
եբես
գարձնէելով
մայրենի՚քին
:
Եթէ
երէցնւեբբ եւ աարէցնւերբ
չտեսնելու
գաբ–
նէի՚ն , ե ր եւոտսա
րլլնէ։ բբ իրենք
պիաի
ըմ բո ստա -
նա յին այս իմ աս տակո
ւթե ան եւ ստբկամ տ"
ւթեան
գէմ :
Աեր
մուիսբ սլիտի մարի՛ այն օբբ եբր երիտա -
սա րդա
թ իւն՛՛ն ալ վա րակ
ուի։ «էբվանւ թէն»
ի։ Հոգե -
բանութեամբ , անտեսե լէ>վ սեփական ա բմէք՚֊ւե
ր բ %
ՎԱՀԷ
ԱՀԱԻԱԱԻԿ
ՋԵՌՆԱՐԿ
ՄԸ ՈՐ
ԿԸ ԽՕԱԻ ՋԵՐ
ԱՐՏԻՆ
ՄԱՐԱԷՑԼ
կագանգի եւ ^քնունղի այս տօնւա–
կտն
օրերուն երբ բարեկեցիկ
բն։ տան իքնե բունէ ո՛ -
չինչ կբ պակսի,
«լուռ ցաւեր» կան, ոբոնք
ղարմա
նումիւ կբ կարօաին ;
Տօնրական
օբեբուն
թչ՚> ւառութիւն
բ աւե
լի կբ" -
կհալի է
I
կան աունեբ
ուբ սույլն է ՛որ կր նո -
րոգուի;
կան գմբախտներ
, կարօտ
ամէն
բանի ,
որոնք
լ՚ւէռ ու ւ1՚ույ.ք իր մէսչիօ. ;
կան
գրքի
ե լ տետրակր
կարօտ
մանաւէլնեբ ;
կանէ Ի՛րենց մինուճար
գաւակնեբբ
եւ
ամուսին–
նեբբ անթաղ
ձգահ
մամիկնւեր,
անապատներու
գբ–
մոիսքին վկանդեր , որոնք
60 70
տարիներու
բեռ–
նեբր կր պտ ացնեն , լուացքի
տաչտերու
առքեւ
ի–
րենո ո ս կր ա ցահ
մ ատնե բ բ կ բ տրո
րեն
, ի գին սլա -
աառ
մբ Հացի
յ
կան պաաե րաղմ ի կամ ւսւո բներ , հե րացահ
, ան–
ղամաՀ՚ստ
, կարօտ չոր Հացի
Լ
կան՝
Հիւանգներ
անկելան-ոցնեոու
մէք, անւ -
տէբ
էսնտիրական
, կարօտ
միիթար՚անքի
:
Եւ գեռ չաաեբ
Հագաբումէկ
ցաւերով
;
Ֆ՛ Կ՛ հքս՚չի մտսնաճիւդերր
տարիներէ ի էիեր
ամէն
յողնութիւն։
կբ կրեն՛,
թչո ւա ոնե բո
ւն։ ցաւե
րբ
տմՈքելոլ
Համար ;
Այս անգամ ալ Մարսէ
լլի մասնաճիւգինէ ան.գա–
մոլՀիներն
ենոր կր տքն՛ին շաբաթնյեբէ ի ՛քեր, ի–
րեն,ց էոարեկան
մեհ պաբաՀէսնգէսինէ
Համար
(այ–
ոօբ , շաբաթ,
Մփլանտիաի
չքեղ
սբաՀին
մէք)։
Ո՞վ պիտի
չուղէր
օզնեք այս Հանրօգուտ
ձեռ
նարկին
յաքողութեան
: Ա ՚
ՑՈՒՆԱԱՏԱՆԻ
մէք ալ քարիւղի
Հանքեր
կբ
գտնոլքն
, Համաձայն
ւքի՚ոական
զննոլթեէսն
մբ։
Ցոյնէ կներր
սլիտի մաոնակցին
Յունուար
19/
բ՚տբ'11
թեանց
, իբրեւ
րնտրող եւ րնտրելի :
ՈԳՈԳՈԻՄՆԵՐԸ
ՀետգՀետէ
վտանգաւոր
կբ
գ ՛սոն էւո՛։ կե;ք ր . Ֆրանւսէռյի
մէք։
Հարիւրաւոր
մի–
Հ/–՚1
ֆր.ի էԸ՚աս կբահ է միայն
Պոբաոյի
չրքանբ։
Ի ՀԱՐԿԻՆ
ՄԻՋՈՑՆԵՐ
ՋԵՌԲ
ՊԻՏԻ
ԱՌՆՈՒԻՆ
Եշ՛ օր, եբկաբաաեւ
նիստէ մր ետք,
գաՀլիճբ
ք՚բոշեց գիր մբ ուղղել
Թ՚՚՚ւնոլղփ
պէյին,
ա՚ւմիքա–
կան պատասխան
պաՀանքելով
: ԱւՀբամեշպ
մի -
քոցներւււ
գո րհագրո
լթ իւն բ կախում
ունի
պէյին
պատասխանէն
:
«Վերքնագիր»
բառբ
չէ
գոբհահուահ,
բայց եւ
ա յնպէս
պէյին պա յմ անամամ տրո լահ է
ճշդելոլ\
Համ աբ իր եւ չրքապատին
գիրքՐ
՝• ԳաՀ լիճբ կ՝ ու -
գէ սպառել
բոլոր Հաշտարար
միքոցն՚եբբ։
Եւ նոր,
թերեւս
վերքին
պատեՀութիւն
մր կ^լւնհայէ պէ -
յի՛» ••
«իւմանիթէ»
կ՝բսէ թէ պայմանամամ
արուահ
է
մին չեւ
ե բ կո
լ չա բթ ի :
\յ
անո լցաէլիր բ ՛՛լէ յին
պի՜
աի
յանձնո լի մ ա րղպան
ին՛ ձեռքով ; Նո
յն աղբիւ -
րին
Համաձայն
, պէյէն կբ պաՀանքուի
նաեւ Հե -
ռացնել
իր երկու
ոբգիներբ եւ վւեսան : Եթէ գոՀա
ցում
չւորուի,
ոլէյբ պիտի
կորսնցնէ
դաՀը :
Երէկ
Հեռագիբ մրկբ Հաղորդէր
թէ
պէյՐ
սաոբագրահ
է
կաբգ
մը անկարեւոբ
թոււլթեր ,
հանոլցագրէն
առաք։
փաբիղ կբ սպասէ ՛որ
ւսնմի–
քապէս
ստո րագրո
լի
րա բ ենո
րո գռւմնե
րու
հլ՚ա -
գիրբ :
Եբկ՛ոլ
երկիրներուն
միքեւ
կնքո ւահ
ղաչնւս -
գրո՚ի,
միայն
պէյբ
կրնայ
Հրամայել
որ
աքսոր -
էէլին կամ բանտարկուի
՛ն
իր բնտ ան ի
՛քին
՚անգամ -
ներբ : Ւրաղե1լներ
կ՝բսեն թէ գաՀլիճին
անգամ -
ներէնւ ոմանք
պէյին
դաՀ բնկէ ցո լ թ ի լ ն բ
սլաՀանքահ
են։ , բայց
չաէիաւորնեբբ
եւ Պ՛ Շուման
թելագբահ
եք։ զգոլշութեամբ
չաբմիլ ; կ՚՚բսուի թէ
մարզպանւը
պիտի
Հրամաբի
, եթէ
լիազօրութիւն
չտրուի
:
« կա՛մ պէ լր կամ ես» :
Պ ՛Փին՛է կ՝ուղէ
ելքի
մբ յանգիլ
օբ առաք , որ
պէսղի իբ գիրքբ
բարձբսնայ
Ազգ. մոգովին առ ՜
քեւ, որ էիստաՀոլթեան
ի՚՚՚^գիբր
պիաի։
քննէ Բչ.
օր : Եթէ բանակցութիւննէեբր
վերսկսին
, Ֆբան -
սա
յի գ ի՛րքր պիաի
զօրանա
յ ՄԱԿին
առքեւ ,
որուն
Բսւգսւք
. յ։ս\1. ձնախումբբ
թե լադբտհ էբ
մ իա՛սին
լուհել
ւքէճբ։
X
Ֆրանս.
ի շխան՛ո ւթիւննե
ր բ
միքոցնեբ
ձեռք առին
Թունուղի ել Տրիպոլսդյ
սաՀմանին
՚իբ–
րայ,
նւկատելով որ Հ րո սա իսո լ՛ք բե բ կագմուսւհ
են։
՝ՀՀ^ Ն՛Ո Բ ցոյցեր
տեղի
՛ունեցան
Ֆրանսայի
ղէմ ,
ԳաՀի։
րէի։
մ էք : է լ ԱէլՀար
Հաէքայս
ս։ րս։ն.ին էիերա -
^է^։ււաւչր կոչ էԲր ~.–լդ1–^ ՜յ՛ս լամն։ երուն
՛որպէսղի
«օղն։ ու.թեան
Հասնէին
Հիւս • Ափրիկէ
ի եգրա
յ րնւե -
բուն։»։
կոչբ
1լբսէ.
«Ջեր
եղբայբն։երուն
արիւնը
ձեգ
կր
կանչէ
Լիրք՛՛՛֊ յ ա ր եւմ աեան– սաՀմ անն՛ե
րէն
մինչեւ Ատ յաս
ի
Հ եռաւ՛ո ր լեռնե
ր
բ
,
էք երք տա լո լ
Հւ՛ւմաբ
բռնութեսւն
; Ոչ մէկ գորհակցոլթքտւն
Հա–
բոտաՀա
բի
չն։ ե բ՚ուձև՝ Հետ ՚ ամէնւ բան։
է
առաք
Հեռու
անոնց
գպբոցներէն»
: Ո ՚ ֊ ր ի չ մսւբէքին՛ներ ալ
նոյնի–
մաստ
կոչեր
՛ուղղահ
են՛ : ԳաՀ իրէ ի
Համալսաբանբ
կր Հրաւիրէ
մողովուրգբ
տքակցիլ
Հիւս՛
Ափրիկէի
ազգերուն,
խտրութիւն՛
չդնել
Ֆրանսայի
, Անդ -
լիոյ եւ Ամերիքլա
յի
միքեւ,
լնղգհմանալ
որեւէ
շրք սնա
յին
զի՚1ա1լցութեան՝
արեւմ
։ո •
պետու -
թեանւց
Հեւո, տնտեսէււկան։
մի՛ութիւն
մբ կւււգմել ա–
բաբ
. երկ ի րն՛եբո լ մ իքեւ , զէնք
ե՛. գրամ
ճարել
Հ՛իւս • Աւիրիքլէի
, էիակել
բոլոր
ֆրանս
. ամերիկ
•
եւ
՚սնգ
.լ.
գարոցներբ
եւն՛ :
X
Անգարսւյք՛
ֆրտնս.
։ւեսպանր
մերմեց ան՛
ց՚՚՚ղ
ք՛ո տալ
ՀՀ իւր ոք՚յէթ՛»
լ ր ագրի
թպթաէլցին
•որ
կ
՝ոլգէո
Հիւս. Ա՚իոիկէ
երթալ :
Ատլանտեանի
խոբՀուբղռ
վեբքացռւց
իր նո -
տ՛՛։ ^ր^ան ր ՚, շատ քւս՛ րեւո բ ղեէլչ
մ բ
էլաւոաբե
լով
պաՀան քուահ
վարկերուն։
վրա
յ ; Տ՚ողովին
եգրա–
կացութիւնբ
այն էբ թէ էիեբազինումբ
պէտք
չէ
իսս։ խտէ
ղինաքլք՚ց
ազղերուն
ելեւմուաքբ
:
Ընգուն՚ք^ լով
Հ սնդերձ ոբ պաաե՜ րազմի վտանւ–
ղբ պաէլսահ չէ , մո գոէ՚աքչէւէ՛։ նւե րբ
Հարկ
չեն գա -
տեր
ամ բոդ
9
արեւմ տեան
Եւ ոոպան
՛էք՛ եւ կէ" ՜
ռռւ-զմակսւն
վիճակի
մէք : Այս նւկա տո
լմ՚ո վ ,
ղրեթէ
կէս առ կէս կբճտտուեդւսլ
ղօր • Րիճուէյի
պաՀանւ–
քահ
վար
քլր
նոր օդսւքլս։ /աններ ու էլտ ռո ւցմ
ս ՛ն Հա–
մ՚ւ՚ր։ Բ ո լ էա բքք ո ւե՜ էքաւ
82
մի։լ՚.ս։ռ ֆր՛ ւիո քսան՚ակ
1 50
միւիաոի : էիքղոէիաքլաններր
ո ւ, ո շեց
ե՛ն
1953/5/
բաբձբացն՛ել
պաաբս։սա
ումեբու^^
ռաղմ՚սէքան կա
րողութիւնբ
, փոխանակ
աւե լ զն ելու
գինո ւ՛ո րնե -
բուն
թիւր ;
իբւսէքեկներ
ղետել
կոլտան՛ թէ՝ Հակաոէււկ
ինա–
յողոլթեան
ձւ; տումին
, գ ա շնւակ իոնե ր բ
1953՛՛ 5՛
ԱՎ
նռ /նէքտ՚ն եւ թեոեւս
աւեքի պիտի
հււիւսեն՛
որքան
1952/5,։
կաւոարա ահ ղեդչէն
ւէեր^ն աք, //
բ
մ՜նս՚է
78
մկիառ ֆր ՛Ի ոոէմար
՛էքէ, որ պիտի
րաոռուի
Հ
ղ^ն՛
. քւաո ոլցա
մնէ^րո լ րնււք Հ • ս
՛յ
ւմ •յէբի
՚Լ–
՜էք է ա յ
(2՚՝5^
մի՛լիառ ֆր .) ։
.\
Fonds A.R.A.M
