ՏՈՄՍԵՐ
« ԿԸՅԱՌԱՋԳԻՄԵՆ-Բ
ԿՈՐ • »
Գրակա՛ն
ամսաթերթի
մ Ը խմբաւչիրր
դէ՚"ել
կուաայ թէ վերտին
յիսնամեակին
, աչխարՀի մէ^
շաա
մր բաներ փոխուահ– ենու մարգիկ
սկսահ^ են
յառա2գիմ
ել : Ու կր Համ րէ ա յգ
փոփռխւււթիւն
•
ներր :
1900
թ ուականին
, Ամերիկա
յի բեակէ"
ւթեան
կէսէն
աւելին
, կեանքին մէ9 ինքնաշարժ
աեսահ
լէք
՚՝ Գէւղս՚ցին
կամ քաղաքացին
, տեղէ տեղ կր
ճամ
բո րգէ
ի՛ն շոգեկառքոփ
կամ , շատ , շատ Հ ան -
րակառքոփ
՛երկուքն ալ կր քալէին
կրիայի
սլէս է
Այս որ , ինքնաշարժ
չունեցող
չկա
յ ու կեանքր կր
թաւալի
չորս
անիւի
փրայ։
Երբեմն ալ օգր կր
բարձրանայ
:
Այգ
օրերուն, ոչ ձայնասփիւռ, կար, ոչ ալ Հե՛
ռանկաբ : Ուբեմն
մ աբգոց
Հոր իղոն ր շատ սաՀմ ա–
նափակ էր
1
Այսօր , շատ լա յն %
1900
/<5, ,
կիներր
ղոբհի
չէին
երթար։
՚Բաոա -
սուն կտոր բան կբ Հաղնէինւ եւ Հաղիւ թէ
տունէն
գոլրս
կ՚ելլէին : Աքսօր , տիկինբ
գբասենեակի
մր
մէշ կ՝աշիսատի ու երբ իրիկուան
տուն փեբաղ.առ–~
նայ,
ամուսինւր,
գոգնւոցր
կասլահ՜ ,
կեբակոլրբ
սեղանի՛ն
փրայ կր բերէ :
Տ իսո
ւնէ տարի առաշ
,
մ արգիկ շատ սլաշտօ -
նական
ւիբա յ գլուխ
ունէինյ։
կիներր կբ բանւտաբ
կուէին
սեղմիրաններու
մ է 2 , որոնք
Հ իմ ա
թանգա՛
րան նետուահ՜ են:
քՍմբաղիբր
ունի տակաւին
ուբիչ
բաղգատական–
նեբ ալ, որոնք,
կաբհ^եմ Հատորի մբ մէշ
պիտի
տմփոփ^է եւ սլիտի ասլացոլցանէ թէ «կր յառա2գի.
մենք կոր
» տ
....
Հիմա
մ տէք
մեր , Հա յկական
, կո չո ւահ՛ աբ —
111
է
՛էէ ն. երս . :
1 9 0 0
/ ՚ 5 ՚ ,
երբ աղ2իկ
տղայ
իրարու Հետ ամուս՛
նանալ
ու ղէինւ , Հա յրիկէնէ ու մ ա քբիկէն
արտօ
^ոլ–~
թիւն կր իոնպրէին
՝՝ ոլրի^երու
մ իշամ տութեամր
:
իք բ աղան
կրնար
խո ստո փան
իլ իր սէրր •
ցեղին եւՀայ մշակոյթինւ
, եւ տակաւին
պատրաստ
էր
իւբ ուժերուն
նեբահ– չաւիոփ աչխտտելու :
ՓՈ՝ԲՐԻԿՆ
ԼԵՒՈՆ ԳՐԻԳՈՐԵԱՆ
( 1 0
տարեկան)
( որգին
երաժշտաղէտ
Ո՚ուբէնւ
Գրիղորեանի
) նբ -
ւագահ– է Օգոստ
. I
՛իին , Մոցաբգ
5 ք
^0
՝[^^է՝^\.օէն
քան
ի
մ բ
Հ ատ ո ւա հ-ն եր Նի ւ Եո րքի
Հեոա տի ս
իլի
կայանէն
(թէլէփիղիօն)
:
ԶՕՐ– ՈՒԻԼԵԸՄ
ՀԷԱ-ՐԸԼ
մեռահ֊ է Բէնէթի -
քբթի
մէ2 (Մ •ՆաՀանղնեբ) : \9\9ին
պետն
էբԱմե–
րիկեան
Նսլաստամաաոյցինւ
ել ՝այս պաշտօնւոփ
ան
ցաւ
Մ ե րձաւոր
Արեւելք : Եբկար ատեն
մնաց
Եբե՛
լան
, փաբելոփ
խնամատիրութեան
աչխատանք -
նեբր , իբրեւ տեսակ
մ ր ղիկտատո
բ
(Այնէ ատեն
գնգապեա
էբ՝) :
ՏԻյՐՈՒՆԻ
Ընկեր
Տիղ բան Անթոյեան
մեռահ
է
Ֆրէղնոյի
մէշ ԼՄ– ՆաՀանղնեբ)։
\քնքահ էբ
Պիթլիո։
45
տարիէ ի փերանգամ էր Հ–
6–
Գաչ–
նակ
ցո ւթե անէ ել կր փարէր
սլա տ ա ս խանատ
ո
լ
պաչ–
տօննւեբ :
ՕՐ • ԱՕՖԻ ԿԱՐՊԻԱ Եգիպտոսի
մէ2 ղեղեցկա
.
գո
յն ա չքի
մ բցումի
մր մէշ , առաշին
մ րցանակ
շաՀահ է :
Հայրիկ, ես թոլրֆանտան
պիտիւ առնեմ
..-
Այոօբ , երկու
սիրաՀարնեբբ
ամէն բան կար -
գադրելէ ետք, Հարսնիքի
Հրաւիրատոմս
մ րն ալ
կբ ղրկեն
իրենց
հնողքներուն : Երբեմն ալ, պսա -
կէն
փեբ9
լուր կուտան թէ կ՚^ր ուահ են • • •
\աին,
երկ
ու նշանահ^ււբ
իրարու Հետ գուբս
չէին եԱեր : Ամօթ էբ– տեսնո՚՚ղբ
ինչ պիտի
րսէր։
Այոօր , օրիս րգ Փառանձեմ
ր , որ տակաւին
քսան
չկայ
, տուն կբ Հ րալի րէ իր ապագա
յ նշանահր ու
երբեմն ալ անոր Հետ Համբոյր
մր կր փոխանակէ՝
ի ներկայութեան
Հտյրիկին ումայրիկին։
Մեհ
՚^՚"յ1ԻԿ.Ր
1
անկիլնր
նստահ
, կբ կատղփ , բայց
. - •
1900
^յ– ,
լ^տանիքին
ճուտերբ
գաւաթ
մր սուրճ
ալ
չէին
կրնար
խմել
Հայրիկին
ներկայութեան
:
Այսօր,
Հայրիկին ումայրիկին կբ սորփեցնեն թէ
ճփեբն
օ՚Տքն ինչպէս կբ պատրաստուի
կամ ո բ գլա–
նիկր լաւ է ...
Այգ
օրերուն
, երիտասաբգ
աղշփկ , տղայ
^ ժա–
մր
1ին պէտք է տուն եկահ
րԼլային : Այսօր , եթէ
առտուն
ժամր
Հին փերագաոնւան , մեհ բան։ է .••
1900^^ ,
ունէինք
նաՀապետական
րնտանիքեր :
Մ իեւնո
յն երգիքիՆ տակ կ՚ապրէր
քանի մր ս ե
րունգ : Այսօր , առտուն կր կարգուին
,
իրիկուան
«զատ
տուն »են • . .
Տ իսուն տարի առաշ , ամ ոլսինր
տ ի կին
ին Հա -
մ ար
«Մ արտիկ
էֆէնտի»
էր : Տիկինբ՝
ամ ուսնո
յն
Համար
« Մաբիամ
Հանբմ»։
Ջեմ
Համարձակիր
գրելու թէ ա յսօր ինչ անուններ
կուտան
ի բարու ,
մանաւանգ երբ «մէշերնին
խօսք անցահ է»
Տտկալին։
ինչեր , ինչեր :
Րայց փստաՀ
եղէք
«ազզերնիս կր
քա։։։ա2գեմէ
կոր
... ֊»։
՜
ԵԻՐՈՊԱՑԻ
ՁԱՅ՚ՍԵՐ ԳԱԻԱՌԷ1,
ՖՐԿ–
ԽԱԶԻ ԿԱՅԱՆԻՆ
ՄԷՋ\
*ԸՆՈՊԼԸ
•0։լոստոս
\2ր
պիտի
մնայ
յի -
շատակե
լի օրմ բ ։ Մեր կա
յան
ի
մ ան ու կնե րոլ Ա -
խում բբ
սլիտի
մ ե1լնէէբ , ե ւ նո յն՛ օրն իսկ կազւէ ա -
կե բււլահ
է ին Հան ղ֊էս մր մեր Հ իւբ եր ուն
Համաբ ,
ո բոնւք առաւօտէն
եկահ
էին իբք՚նց
նելւկա
յու -
թեամ բ ոզեւոբելու
փոքբի1լներր :
Այս
անղամ եւս իրենց Հետ բեբահ
էին,
ամէն
տեսակ
ուտե լիքներ եւ անուշեղէններ
,
ո րոնք
բտժնէուեւլան
պղտիկնեբուն
:
Ամէնքն։ ալ զարմացան թէ ինչպէս մէկ ամ -
սուան
մէ2 այգքան
երւլեր եւ ա բտասանութիւննէ
ե բ
սո բփահ
են։ ; Մեր խմ բա պե տ ո ւՀ ինե ր բ շտնք
էէ
ին՛
իսնէայահ : Ամէնքնւ ալ ւքեհ
յա2՛։
էլո ւթե
ում ր եբւլե -
ցին ու աբտասանէեցին
, շեբմ հափեբու
մէ2 :
Մանւուկներու
բաժինէբ
լրանալէն ետք,
կայան՛ի
փաբ չութեան
կողմ է Տ իկին՛ Ա - Խաչի կեան
^ո ր -
Հակալոլթիւն
լա քտնեց
Կբրնոպլի
Հա քրենակից -
նւերունւ որոնք
իրենւց կարելին
բրին
որսլ^։։ղի տր —
ղաքր
ուրախացնեն։ : Ներկաներու
կոզմէ Տիկ • Ա •
Ս իս լեան
ող2երթ
մ աղթե լոփ րսաւ
ենք ղի։ .
տենք որ դուք լաւ Հայու
զաւակներ էք ել ձեր
կարգին
պիտի գառնւաք լաւ Հայեր
ւ Վ^ստաՀ եմ
թէ կապոյտ
Խաչի թափահ
շանքերբ
ա-պարգիւն
պիտի
չան։ցնին՝» :
Յետո
ք նւերկանւ երբ
ո։լ եւոր ուահ Պ • Ա • Աիսլեա–
նի աոաշնռրգռլթեամբ
սկսան
եբղել եւ արտասա՛-
նել։
Տիկին
Կիւմիւշեան
ԱՀաբոնեանի
«Արաքս»էն
Շինայւարու֊թիւ-նը Կիրովականի գՅԱւ–Դ13ււ|ւԹ մէջ •
Այս տարի կիրոփական
քազաքի եւ ղալառի
մէ2
կբ կառո
լցո
լին
ղ պրոցա կան
նոր շէնքեբ : ՚ք^աէլա -
քին
մէշ ձեռնարկոլահ
է մ ան կա փա բժա կան ու -
սռւմնարանի
չորս յարկանի
չէնէքի
մր ել տեխնի -
քումի
մ բ կառո
ւցմ ան :
Ալտվերտիի
մէշ Աեպտ՛
\ ին պիտի
լրանայ
ղպ–
րոցական
եբկյա
ր1լանի
նոբ չէնքին
կառուցում
բ է
Իշեւանի
շյ.շանի Ուգունթալոլ
եւ ՀքՈւմշատինի
շր
շանի Պառաւաքար
ղիլղերոլն
մէշ նոյնպէս կբ կա–
ռոլցուին
դպրոցական
նոր շէնքեբ :
« Մ ո փ՛ Հա յ ա ս տ ան» ր
ե տ ե ւե ալ
թիլին
( 1 4 3 )
մէշ, կանգ աււնելոփ
կիրոփական
քաղաքին
փրայ ,
կբ
յա յտնէ
ո ր «շին արա րական
ա շիս ա տ անքն ե ր ը
անՀանգո
լբժելի
կեբպոփ
ձէլձգում
են : Մ ա՛նկա -
փա բժա կան՛ ին ս տ ի տ ո ւտ ի եւ տեխնիքում
ի նա բ շէն–
քերբ
,
ո րոնք
Նա խատեսն
ուահ են շաՀադո
բհմ՚ան
յտնձնել
նոր ուսումնական
տաբոլայ
սկիղբիէն
(յիեսլտ .
9ին)
, կառոլցլում
ենխիսա
գանգազ
։
ԱրՀեստաւլ
ո րհա կան
Համ ագո
րհա կցականի
ա բ -
տագրական
նոր շէնքերի
շինա րա րութիւն
բ , որ
ոկսուել է դեռեւո
1945
թ՛, մինչեւ
այժմ
կիսոփ
չափ է կա տա բ ո ւահ Ջ,գտո ւմ են նաեւ
պետական
թ՚ա՚տ րոնի
շէնւքի ճակատի
փե րա կառո լցում բ , Հա
ցի
գո յ֊.հտրանի եւ ա յլ շէնքերի
շէնա ր։էէր ո ւթեան
աչխատանքներր
» :
փաղ
. կոէք իտէն
տ յս պատճաո
ոփ «ազատե բ է»
իր
ւսշխատաւն՚քէն
քաղ
. շին ութե ան կառ ափա
բիչ
Ա. Աբոփե անր :
Նոր ղսյգինէր Ապաւրանի շրջանին մէջ
Հա -
յաստանի այս րարձրագիր
ւքասին
մէշ
Հիմնուեր)
են պտղատու
հառեր ու ա յ։լ ինե ր , ուր տնկուեր
են
տա նձենիի,
խնձոբհնիի,
սալորենիի^
բալենիի
լեռ
նային։
ց րտագիմ
ացկուն տե սակն, եր : Ա քս բն թա ց ի կ
տարուան
մէշ այգ տյզիներու
տաբահութիւն։ր
կբ
Հասնի։
Հարիւր
Հեկտարի :
կտոր մբ ,Պ– Տէմիրճեան
երդ. Տէր եւ Տիկի՛ն Ֆի֊
լիպ
Փիլիպպոսե՚սն
ԼՓաբիզէն)
երղ, Աեգա Վար -
դան եա՛ն՛ երդ : ք^ո լորն ալ արժանացան
շեբմ հա -
փւեբոլ :
^ամբ
ՏՅՕին եկաւ կառքր եւ մեկ\ն.ող
աղաքր
ներկա՛ներու
օղնոլթեամբ
տեղաւո
րուեցան։ : Ա -
մէնքս
միասին
գացինք
կայարան՛ ել իրենց
Համար
պա՛տրաստուահ
բաժի՚նւներու
մէշ
տ ե ղ ա լո ր ե ց ի։ն ^
սէղաքր։
Մի՛նչեւ
շոգեկառքին։
մեկնւիլր
էլերղէին
ոլրախ ԱԼ ղուա
րթ , բա
յց շատե րր
քուղուահ
է էն՛ • ,
քանի որ կր բաժն
ոլէ
ինէ իրենց
րնւկե րնե բէնւ :
Շոգեկաոքր
կր շարժի եւ մենք
մինչեւ
Հեռա -
ք
Հ սլա րաո
լ .
"Ներկաւյ մը
ն՚սլր կր լսենք
իւբենց երգերբ
որոնք
Հ
թեամր կր լեցնեն՛ մեր սիրտերր
:
էքԻադ.
եմ։,\
Ա •
Հիւա՚՚նգ
ես ՚ ի՛՛՛նչ
ուն՚իս :
;
ր •
Հիւան դ չեմ,
բն՚գՀ ակառակն շատ ս>էւոզ2՜\
Ա. Հասլա տեսայ
քեզ՝ որ գեղարտնէ
մբ
էլել–
լէիր
Ր՛
Ես ալ քե։լ տեսայ որ գե գո ե՛ղմւսնն ո ց էն
կ՚ելլէիր
. ուրեմն
մեռա՛՛՛հ
էիր ՚ ՚ • :
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ՊԱՏՄՈԻԱԵ-ԲՆԵՐԸ
(2)
Նոյնբ , թէեւ
աւելի Համեստ
, կբ կրկնուէր նա^
եւ Պտսմ աիսանէի
կա յարանին՛
գիմ
աց՝
աբուար -
ձ աններ
էն եւ աւելի
Հեռո՚ւնե
րէն քաղաք
Հասնոզ
ճամբորդնեբուն
դոՀունակո
ւթիւն
առթելոփ :
Հինցահ ու իստրխոլլ
սէնՀամաբ
կառքերու
կող
քին
, ա յս
նո րութիւնր
, մասնաւո
ր արար
Հայնո
ցին
Համաբ, կբ բա՛նար երթ ու դարձի
փառփռոլն
չրր–
շան
մ բ ։ Մ ի^ասին
կողմ է կբ ստեզհոլէբ
ա յս նո -
րութիւնը եւ այգ օրէ՛ն իսկ
կաւռապ՜ան
տիագոսին
արժանաց՚ահ : Ջափազանց
սրտմտեցաւ
այս ան .
ո ւանւ ա կո չում ին Համար, ու այգ պիտակը
իբ ։էբա–
յէնէ թօթուե
լու
բո լո ր շանքերբ
մնացին
ապար -
գիլն :
Զեոնարկբ
Հսկա յաքա
յլ
յառաշացա
ւ
ամէն
ոլզղոլթեամբ
: Ջնեբեց
որեւէ
ոտնձղոլթիւն
իր
ասպարէզէն
ներս եւզայն անառիկ
դարձնելու
Հա–
մար ,
ր1
։տրեց խիստ
ղդոլշոլթեամբ
երիտասաբգ
ել կա ր^եղ փարի^եր
, ՛այն
Հաւանականութեան
փբայ թէ կռուելու
առիթներ
սլիտի
ներկայանան
եւ անոնք պէտք է րլլան պատրաստ ու փստաՀելի
այդ
սլաՀանշր
լրացնելու
Համար :
7քնո
րՀիլ
իր լ^տրահ
փարի^երուն
, օրէ օր ,
լուրերու ուրամբասանքնեբոլ
լորձանուտ
Հեզեզր
իր զիրկր կրթա՚իէբ
հոփի մէշ կլանուահ
գետերու
նման : կառապան
Մինասի
յիշողոլթեան
մէշ, ա ֊
նոնք կ՝արժանան։ա
յին մասնալոբ
դարակներու ,
սլաՀուելոլ
Համար
Հոն միչա կենգանի
, •ապագա -
յիէն՛ ղանոնէք օգտազռբհե
լու
Նպա տակաւ
^երր
դըժ–
ուար
առիթներ
դլուխ
ցցէինւ
կառաււլան
Մինաս , Հիմա,
իր ազգա
յին գոր -
հ ո ւն է ո ւթ ի ւն։ ր՝
"՚֊րի
չ րառոփ
ղա յն
բնո
բո չել
դժ
ուաբ է , այնքան
լ^գլայնեց
եւ նրբացոլց ոբ ,
իսանութր՝
փողոցին
ամէնէն
բանուկ մկկ
կէաը
Հաստատուահ
մեհ օդացոյցի
մը չաբժուն
ասեւլին
նւման , կը ցոլացնէր ու կր մատնա՚նւչէր
ինչ սր
կ՚անցնէր ու կբ դառնար
Հայ կեան քինւ
՛ք Է2, տա–
բօրինակ
ճ չդբաութեամ
բ
ու
ան՛։
աէ՚էո -
բ բոլոբ դադ
նի ու ինքնաբուխ
գրուաէլնեբոփ :
Ց ո ւցա փե զկե րու
սա րքումՆերր կբ տար բեր
էին
իրարմէ՝ օրէ օր : Եթէ օրուան
,
ցուցաւլբութիւնբ
ունենար
Հ աբսն
իքի
Հ անգամ անք՝
նշան
է բ թէ մ է–
կբ կ^ամ ուսնաՆաբ
քանի
մ ր օրէն : Իսկ եթէ դա -
դազնե բու չաբքբ տիբապետէբ
Հոն , անպատճառ
՚քէկբ
մեռահ էր կամ մեոնելոլ
մօտ։ Եւ
այսպէս,
ամէն։ պարազ այի Համար
ն ախտ պատրաստ ու Հա–
մա։։լատասի։ան
Հ
Ջէին պակսեր
նաեւ
հիհազաչարժ
օրեր։
Օրի ՜
նակ , ա ր ե կ ենդանի
շա բա թ ր ^ գադազներու
դի -
մաց կր ճօճէին
առա ստա ՛լէն փա բ կա խուահ , զի–
մ ա կաւո
րնե
րու
յաաո ւկ
։լ ո յնղզ ռ յն
ղզ ես տներ ու
դիմ՚ա1լնեբ
, փարձու
տրուելու
պատրաստ
անոՆց ,
ոբ այգ օրերուն,
գիշերուան
մինչեւ
ուշ
ժամերբ
հսլ՚ոուահ կր պտ՛ռէին
՚իոզոցէ
փւողոց ,
կ՚այցելէին
տունէ տուն, րստ տեղական
սոփոբութեան
, խբ -
րախճանքնւերոլ
մասնակցելու
Համար
Մ իւս
կողմէ , կառքերուն
թԻ՚-Ը
"՚՜ աեսակր ա -
միսէ
ամ իս
1լ աւե ^ա ր , ամէնէն
ՀաբուստէՆ
մի՛ն -
չեւ
յետին
բա խտազուբկին՝
սրտագին
Հբաւէ բոփ
իրե՛նց գուռներր
լայնօբէն
րացահ :
կիբակիներն
էին իր նաիսլ^տրահ
օրերբ : Այդ
օբե բուն յատուկ
աւելի չաՀաբեր եւ մաՆաւանգ ա–
ւե լի Հետաքրքրական
անցոլդա
րձնե բու
պատճա
ոաւ :
Խանութին
փեզկեբր
թէեւ գոց, բայց
դուռր
կբ ձէլէբ րաց ան։ոբ Հսկոզոլթիւնր
ձղելո՚ի
աղու
մր
Որ
քանի
մբ
մէթալիկ/,
փոխարէն կբ մնտբ Հոն աբ–
չալո յսէն։
մ ինչեւ
եկեզեցի
ի դուռներուն
դոցուիլը
։
Այգ
տզաքներր կբ փսխուէին
կիրակիէ
կիբակի
:
Անոնք
կ՚բնտրոլէին
մօտակայ
ազքտտ
րնտանիք
—
նեբ էն եւ անՀամ բե բո ւթեամ
բ կիրա կիներ ու կր
։։սլտսէ
ին ա յգ րախ տին ա բժանանա
լու
բ՚յսուէ \
Մ ինչդեռ
ինք , կանոլխէն
դեռ ժամ ե բ՚լո
լ թ իւն -
նեբր չսկսահ
, կր մտնէր
եկե
էլե ցին , կ^բն՚էր
ի՛ր ա–
զօթքբ եւյետոյ կբ սկսէր
ւլորհի :
Այգ
գորհր կբ կայանար,
ժամկոչէն,
քաՀա
.
նանէեբէն
փեբ2ին
անցքերու
մասին
տե՚լեկութիւն
առնելու
մ էշ : ՄասՆաւո բարաբ
, ձա յնին
տխուր
շե շտ մր տալոփ կբ Հարցնէր եւ կ՝ուղէր
ի՚մանալթէ
ո՛" փ Հիւան դ է հանբապէս
, ո՛" փ
մ աՀ ուա՛ւ մօտ է
կամ
մեո ահ : Մ՛սիկ
կ՝րնէ ր ուշաւլ րութեամ բ՝ հր՛
նունգի , մկրտ։՚ւթեսէՆ
, նշանտուքի
, տմուսնոլ
—
թեան
Հա լաւն ական
բո
լո բ փեր2ին
լուրերուն
^ ք՚Տք -
նելոփ
անոնց
փ աւե րա կանո լթ իլն բ ,
ղրամա.տաՆ
տնօրէն
ի մը իսստապաՀանշո
ւթեամբ :
^
(Շար–)
ԶԱՐԵՀ
ԳԱԶԱԶԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
