Չա1101Ը/Տ) /\^<^VIքյV^ե^^ Ճ \ 1–1^է^Լ>Ւ»։
քօօճշ 60 1925.11.€.Տ. 376.286
17, 1^ս6 Օտատտատ - Բ^\էՀւՏ (13^)
աԾօ։
1ՕԼ8ե\0
Վեցամս. ԱՕՕ ֆբ., Տաբ– 2200, Աբա– 3000 ֆբ
ա.
008. 15-70
Գին 10 ֆր– €.€.Բ.
^37–»
167&֊63
յշսճւ 27 1«ձ11Տ
28րգ ՏԱՐԻ–28՚ձոՈ66 1*0 6723–՚եսր շրջան թիւ 2134
ՄԵՐ
ԽՕԱքՎ
1952
Հինգշաբթի 27 ՄԱՐՏ
ՊԻՏԻ ՀԱԼԻՆ ԱՆ6Ի€ԱՏԱԿ
^ԲԲ Կր ի՚օսինք
արսքա սաՀման
ի մէք
ղիղոլյսծ
ել
կռ րսոլահ–
Հ ա րս ա ս ւթե անց մասէն,
բարեմիա ֊
ներ կր Հարցնեն
.
ւ՚՞նչ
օգուտ։
Հարռւսաներր
Հայերէն
թերթ
կր կարղտ՞ն
. . .
Մենք ալ ւլփտենք որշատ քէ չե ր ր կր կարգան
:
Համաձայն
է րենց
նա թաս է րո լթեան
, գէրքէն կամ
^լաչակէն :
Մ՚-ե լէ չատ եե անոնք որ ուր է քերուն
կտրղա
ք
ել պատմել
կոլեան : Եւ կամ էրենց
աչքն ու ա՛
կտնքր վարգա
սլե տնե
րոլ ել ե սլէսկո
սլո սնե րո
լ կը
արամաղրեն
, «դԱսոլ
ցաւէ»
աղատելու
Հտմար :
Իսկ գաս մը ունեւորներ ալ կըՀետեւին
Ր՚ս՚–
րեղործականի
մեծ ու փոքր
վարիչներուն
թե -
լաւլրո ւթեանց ;
Մյ"
բոլոր
սլարագաներր
կը Հարկագրեն
մեղ
ոչ թէ կարճ կասլԼլ,
այլ իէնգիրր
արծարծել
յա -
բաաեւօրէն։
Նոյն իսկ իրենց՝
ունեւորներու
բա -
բիքին
Համաբ :
Իրենք ալ ղիտեն ոբ ափ մբ փաշի սլիտի
մնայ
իրենց
ամրողք
կեանքէն եւ ստացուածքէն
, եթէ
յիչատակելի
ղործ մբ ձգած
չբլլան :
Գիտեն,
նաեւ, ոբ մաՀբ
մամ ագրո ւթեան
կւքմ
քմայքէ
չսսլասեբ։
Մանաւանգ այս պոգոտանե -
րուն
փրա
յ :
թաղաւորներն
անղամ՛ չեն կրնար
յետաձգել
վախճան
ր :
Իբհկունր կր պաււկիս ել աստուն չես տ րթն -
նտր
։ Գ1ւչերր յաւիտենական
քուն
մ տած
կ՝Բ1լ"՚ս
պանգոկի
մր անկիւնբ,
անտէ բ– անտ
ի րական : կամ
շնչասպառ
ղետին կբ փռուիս
, ճամ բան
քալած
ատեն
Մ աՀուան ո՞րտեսակբ պակաս է , մեր աչքե՛–
՛՛՛րուն աոքեւ։
ԷԼռանց
Հաշուելու
արկածներբ
, օ -
գանաւի
, շոգենաւի
, շոգեկառքի
, ինք՚լաշաբմի
,
ՀրգեՀի,
թունաւորման
ել ուրիշ պատաՀ ա րնե
րու
է
Երբեք
տրամագրոլթիւյն
չունինք
աՀուգողի
մ աա՛ւ ե լու մեր փ.ս։փ կա ս ո ւն աղնո ւա շուքեե
լւ բ :
Պարղապէս
ար քննութեան
կո չ մ րն է որ
կ՚ուղ
ղենք , որպէսղի օր աոաք ղ՛ո քւծաղքեն
, ինչ ՛որ ու
նին
իրենց սրաին եւ մտքին
մէք :
Եւ Հաղար տնգամ
նւախրնտրելփ է ոբ ի կեն -
գան
ու թեան կատա
րեն առաք աղբ ուած
ղործր :
փոխանակ
Հնօրեա
յ սոփո րու թեան
մ ը Հետեւելու
:
Այս
անիրաւ
աչվսալւՀին մէք, կտակներն ան
գամ չատ բան կորուսած
են իրենց նուիրականոլ -
թենէն :
կտակներ կան ոբոնք
տ՚աբինեբոփ
գբաղեցոլ -
ցած են գատարաննեբբ
, ի փերքոյ •աւձարի վերած -
ուելու
Հտմ ար :
Հարց
մ բ,
Ի՞նչ պիտի
բլյան
, օրինակ,
Ֆրան
սայի եւ Հարեւան
գաէյութներու
մէք եղած անՀա -
աւք՚ակ՚ան Հտ րստութիւննե
ր բ ։
կարելի շէ յաւիտենապէս
անչարմ
պաՀել
ղա
նոնք,
թուխսի
նստելով եւ կղսլանքները
ամոլբ
փակելով
է
ինչ որ կ՜՚աւելնայ
արգար
վայելքէ
մը, ա -
պ՚ագայ
ապաՀովոլթենէ
մբ կամ ժաո անւլ
ութենէ
մբ անգին, պէտք է դպռնայ
«ա րտագր
ի չ» ում մ բ ։
Գիտակցաբար
կբ գործածենք
՛այս
առեւտրա
կան բառբ,
որպէսզի
սովորական
ողորմութեան
մբ իմաստով
չառնեն
զայն
է
Այո՛, յաւելե՛ալ
զումարներբ
գործածէ
այն -
պէս որ ծառայեն
Հանրօգուտ
նպատակի մբ :
Գուն քու ձեռքովգ
բաժնէ
զանոնք
,
տեւական
յ ի չա աա կա րան
մ բ կառուցանելու
Համար :
Ամէն
օր օգնութեան
ձայներ կբ Հասնին,
մաս–
նաւորապէս
Մ իքին Արեւելքէն
՜։
Գունէ ալ անցար
՛այգ տրիւնազանդ
ճամրանե–
բէն։
ԵԼ
կամ Հարազատներ
կորսնցուցիր
տարի -
ներ
աոաք։
Ալսօրու՚ան
զփրքգ
իրաւունք
չի տաբ մոռնա
.
լու այգ բոլորբ,
իբբեւ
զէշ երազ մը։
Եթէ
Հրաշք
ժը սլատաՀէր եւ
Հարաղատերէգ
մէկուն
քաբղուփշուր
ոսկորներբ
զանէին
բերէին,
անշուշա
աոաքին
գործգ
պիտի
բլլար
գամբաբան
մբ կառուցանել
:
Գամբարանի
փոխարի
վաբմաբան
մբ շինէ,
եւ ամէնէն առաք Հարաղաաներուգ
ոսկորները
պի
տի խայտ՛ան :
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԵԹկ
ՉԸԼԼԱՆ
...
« Որո՞նք»
, Վի՞նչ
բաներ»
, պիաի
Հարցնէք
անմ իքապէս
Ըսեմ,
սա Պոլսոյ
Հայերէն
թերթերբ :
Եթէ
չ ԲԱա յին
տեղին
էիյւա յ շինուած կամ Փա–
րիգէն
ղրկուած սա թղթա
կցո ւթիւննե
բ բ ,
ի նէ
ոլիաի
բլլար վիճակը
մեր երտժիշտներուն
, գերա–
ս աննե րուն , նկա րիներուն
եւ պտ րուՀ ինեբուն
է
ՊոլսաՀա
յեր
Փարիզ
կոլլլան եւ յաճ՛ա խ
բանի
մ ը չեն Հաւնիր
։Մ ինչել
անգամ
ղեղա րռւես տական
կեանքբ
տժգոյն կբ գտնեն։
Աւելի
յ ա՛ւա կն ո տ՛ե ե բ
էիարիգեան
ճաչակին ալ չեն Հալնիր :
Ր ՚ " յ Ց *
Ի՞նչպէս
կ՝բլլ՚ոյ
Հրաչի՚֊ք
իմն, երբ
Փա ր իղէն
Հա
յ գերասան
մ բ կամ երգիչ
մ ը կ՛եր -
թայ
Հոն , .ոչ <ած՚ականներբ
, ոչ ալ
շռտյլաբան
փաււա բանո ւթիւննե
ր ր կը բաւեն
, զանոնք
ներկա
յ՛ացնելու
Հ-անբոլթեան
:
Ուրիշ լրագրական
նո րութիւննե
ր ալ չեն պակ–
սիր
է
Գագոլթներբ
օրբ օրինւ կբ ստան՛ան
Փարիզի
մ եր 1ժեր թերը , յաճա՛խ օգանալոփ,
, կբ կարգան
տրուած
Հ՛անգէսնե
րոլ
նկա րագրութիւննե
րբ %
Ի՛ա յց , յանկա
րծ «սեփական
թզթակցոլթիլն»
մբ
անծանօթ
ստւէ րտւլրո լթեամ
բ , բո լորոփին
Հակա -
էւակը կ^բոէ I
ԵԼ
մե՚Նք ե րկբո րգ , երրորէէ անգամ կբ կար -•
գանք
բանե՛՛ր
, բանե՛՛բ
, ի^նչ բս/եեբ :
կարե
լի է ս՛ա՛կա յն ա րդա բացում
մ բ գտնել :
Հոս մեր ա րուեստադէտնե
լ։ ր ակամ՛ա՛յ բա զգա տ ու
թեան կբ դրուին
«իրալ»ներու
Հետ եւ սլակաս կբ
կշռեն
յ՛աճախ
, ի"կ Հո՛՛՛ն։
կարելի
չէ՝՛՛ արգեօք
քիչ մր աւելի
ուչադրոլ -
թեամ ր
Հ
ե տեւի
լ տ լ ստեղի
՛անցուդա՛րձին
եւ թեր–
թերոլ
Հրատարակութեանց
:
ԱՕԱԻ
իյ . ՀԱՅԱԱՏԱՆՆ
ԱԼ ԿԸ ԲՈՎՈք՚կ
ՄԱՆՐԷԱԿԱՆ
ՊԱՏԵՐԱԶՄԻՆ
ԳԷՄ
Երե ւանի
՛անթելէն կբ քաղենք
Հետեւեալ տե
ղե կո լթ իւննե բ բ ••
ք՝էէզոքի եւ զա յրո
յթի
ժոէլՈէիներ տեղի
կ՚ունե–
նան
րն.ղդէմ անդլեւամ
եր իկ ե ան ա չխ ա բ Հ՛ա կա
լնւե ^
րուն
(իմ պե ր իա
լի ստ
) որււնք
մ անբէ ական
զէնքեր
կբ գործս-ծենէ
ԲորէայԼւ եւ Զինաստ՛անի
մէք : Երե
ւանի ելեկտրտ ֊ մեքենւաչնական
զոբծարանի
Հաբ–
ո ւած՛ա
յին կարա պետ
եան , րսաւ
՚
«.Ա՚էերիկացի
իմպեր իա լիստնե ր ր օգտա ֊
ղործե լոփ
մ ան ր է ա կան
ւլէնքե ր՝
ւր յգսլիսի
բպ ր բա–
րոսական
միքոցներոփ
չեն կարող
րնկճել
Բռրէա՛
ցի եւ չինւացի Լսաղաւլա
ււէ բ
ժ ո ւլո փ ո ւրէլնե ր՛ո լ կամ
^
քբ։
Մենք կբ պաՀանքենք որ փերք տրու֊Լւ ՛այս տե
սակ
ճիւաղային
զէնքերու
օւլտադոբծման
»:
Բողոքի եւ գա յրո յթի
ժ՚ողոփներ
տեւլի
ունե ֊
ցան
նէէէեւ Լենինա կան
Լւ , կ իրո վա կա՛նի եւ
ուրի*
քաղաքնեբու
մէք , ուր ճւրււախօէէներբ
գայրոյթով
խտ բանե ց ին տ
յն
Հ րէ շա յին։ ոճիրնեբբ
, ւլո րս
կբ
կատա
րեն
այսօր
ամեբիկտցի
աշխա
րՀակալներբ
Ջին աստա՚նի եւ Բ-ոբէա
յի մէք :
Բուլոքի
ժողով
ունեցտւ
նւաեւ Իէ՛
Հայաստանի
Գիտութեանց
Ակտզեմ
իտ
յի խմբակաղմ
բ , ուր խօ–
ՎէսղապեՓև
կոչը
Վարշապետբ
ձա յնասվ,իլռ
ճառ մը Լսօսեցաա,
եբեքշաբթԼէ
գիշեբ,
պարզելով
ելմտական եւ տբն
տեսական
կացութիւ՛նբ : Մասնաւոբապէս
շեշտեց
թէ
«երկրին
վերելքբ
կախում
ունի մեր Հաւաքա
կան ել յամառ
ճիզէն»։
ինք ւէստաՀ է թէ
պիտի
յաքուլին :
« Երբ Հանրապետութեան
նախաղաՀբ
զիս
նշանակեց
ծանր տաւլնապ
մ բ լուծելու
Համ ա բ ,
ստիսլոէլական էբ ելմտական
վտանղբ։ Այգ վտան^
գը օրե բունէ Հետ կը կր էթէա սլա տ կո ւէ ր քաւլա քական
վտանգով
մը : Ե լեւմ ուտքի
անՀաւասա
բակշռու^
թիւնբ
կրնար
էինասել ե՛լ դրամին եւ իրաւակար^
դին : Ես աշիսատ՛անքի
բանաձեւ մբ առաքարկեցի
,
Հարցբ
լուծելու
Համար
աււանց քաղաքական
պի -
տակնեբու։
Ազդ՛
մոլլովբ
Հաւանութիւն
յայտնեց
եւ կաոավա
բութ
իւնբ
ւլո րծի
ձեոնա բկած է : Իմ
առաքտբկածս
փորձէ
աւելի բան մ լ ^ է, պար -
կեչտոլթեան
ել վսաաՀոլթեան
ղաշփնք
մբ Ֆրան–
ոացինեբոլ
միքեւ,
դաշինք
մբ ոբ բարեփոխէ
կլէ–
մ ան : Հանբա
յին
կաբծիքբ
վա րժո լած
է բ
բարկսւ–
թեսէմր կամ ձեոնթավէութետմբ
բնէդոլ՚նիլ
ւլինէերոլ
շարունակական
բարձրացումբ
եւ ֆբանքինւ
անկու–
մ բ ։
Հեշտ
կեանքի եւ խարդախութեան
ոգին , որ
լ^գՀանւբացած
էր ւլրաւմ ան
մ ռա
յլ
տարԼւներուն
ել որ ւլտրղացալ
տուրքի
չափաղանցոլ
թի
ւնն
եբէն
կբ տիրապետէ
բ ամ էն
տեւլ , խտխտելոփ
սլա րկե
չ–
տութիւնէբ որ կբ նաՀանւքէր
քայլ առ
քայլ»։
Այս
յաււաքաբանէն
փերք , Պ ՛Փինէ
բացատրեց
թէ
«ֆրա՛նքբ
էիրկել կբ նէշա՛լակէ
պաչտպանել
Ֆրանէսան
, իբ տնտեսութիւնբ
երկրին
մէք եւ իբ
փարկբ՝
արտասաՀմանի
մէք։ Կր նշանակէ պայ -
քա բիլ
թ չո ւա ռո
լ. քժ ե անւ ղ էմ ել տմ րասլեգե
լ րնէկե -
բային
յառաքգիմ
ութի է^ներբ : Երկիրբ
այժմ
գիտէ
որ իր գ.րամբ պի տի պա շտ պանէուի : Գինեբոլ
կբ բ–
ճատմանւ
շարժումբ
սկսած է տբւէէն
եւ
սլիտի
ղաբալ անա լ լառաքիկա
լ շա բա թնէ ե բ ո լ րնթացքինէ
%
կբ՚եա
լ րլլալ Որ էոեւլ - տեէյ
բնււլւլիմութիւննւեր
ծա
՛ւ ին : Որ եւ է բնզղիմոլթիլն
պիտի խորտակուի
յ
Եո
չուզեզ
ի խո րա ս ո ւէլո լի
լ բանաձեւե
բու
մ էք ,
փասնէլի
փորձր կատարուս ծ է արգէն : Ես պա -
տասիքանսէտուհեբուն
պտբւլեցի
իրենց իսկ շաՀե ֊
ր բ ել ՛անոնէք Հաւանեցսն
կ՚սէտա րե լ գինե բո լ զեղ -
չեր
որոնք
երբեք
արՀեոէոական
չեն, փաս՚Լզի կբ
Հա՛մ սէէէլտտասխանեն
Համ՚աշխա
բՀա
յին
ւլիներու
՚անկումԼէնէ » :
^ կտոափարութեան
ելմտական
ծրաւլիրր
, –ոբ
Հինւլ
ւլլոլխնեբու
բաժնէււս։ծ է, Այյգ •
ժողոփին
լզուեցաւ
: Համ ա պա տա ս խ՛ս ն
3 անէձնա խ ո ւ մ րինէ
կոգմէ
քննուելէ ետք , բնգՀ՛անուր
լԼիճ ա բան ո ւ ֊
թեանէ պիտի
ենթաբկուքւ
լտոաքիկա
յ
ե ր եքշաբ -
թի-էն սկսեալ.% Բննութիւնւբ
պքւտի
զրաւք^ ինբ
ն իէէտ :
՝)Հ թերթերբ
կր շ՛ա ր ո ւնէ՚ւ կենէ մանւրւէւ։ք տ ոնւո լ -
թԼււնէնւեր
Հ րատա րակե
լ . զ Լւն ե րո լ կրճատմւա՚ե
մա՛ -
սին :
Մ ո՚ս՚ք աճաոնւե րր պտտրաստակտմ
ութիէ%
(Աէ լտնւած են
50
ֆր՚սն^ր
զեզքեքու
կ-ս ուք մո ետոր -
նե բու
զ.Լւնւե րբ : ԽողեէլէնԼւ
ւ/ ինն աք
40
ֆբս՚նք
պի
տի
զեւ/չուԼւ։
Նառաւ/արոէթիւնէր
ոոոշեզ
Մ՚"րտ
\ ի
սակերուն
՚էրայ
սլտՀեք կարդ
մբ գիներ ;
Ե^եք ՄհծհէՈՆ պատաոԽաՏր
եոաւ Ակտդեմայի
թդթ՚ոկից
- անդամ
Մնքոյեան
բսաւ
.
« Տասնեակ
տարիներ
սոէէեաական
•ցաւ
ել
րս՛աւ
ւլիտն. ականները
կ՛ա շիւա տին
ձեոք
բերե
լ
ուժեզ
մ Լէքոցնե ր , պա յքա
րելու
Համ ար
ամ էն
տեսակի
մանրէներու
դէմ, բա (ց ամերիկացի
գիտնւտկան -
նւեբ կ^աշիսատին
ղարդացնէել այդ մտնրէնեբբ՝
բնգ
գէմ իսադա դասէր
ժողաի ուբգնե
րոլ
՚. Ա ոփ ետւսկան
Հա յաստանէի
ղ ի էոն։ ա կանւնէե ր ր իրենց
զա յրո լթբ կբ
յայտնենէ
՛ամեբիկէէէցի
մարղասոլանէ
զիտնականնե -
բու գէմ ,ոբոնք
իրենց
գիտոլթիւնէբ
ի սպաս գ ւ՛ած
են ղր՚սմատէրերու
ոճրապարտ
նսլատակներոէնէ»
:
հւՄԲ՚–
Աւելորդ է բացաարել թ է րույոքի տւյս
ցո.լցերր աեււի կ՚ունենան բոլոր բոլշեւիկեաւն եբ–
կիրներոււն; մէջ . համաձայն մաս(յ\աւռր սպդան^անի
մյւ : Աւէերիկեաքւ 1ւաոավս–բոՆբ^իւ նը քս-նիցս ւ|1ւոա(–
ւււէս հե^.քեց եւ)ած ւՈյււ՚ադբաւնքնեոր. ասւ(հանջե^ոմ
քն՚-՚ռւթիէն կաաաւ՝.ել Միջաղօ;այ1ւն
կ–
Լ-աչհ
ւքիոո–
ցաւ :
ԿԸ ՄԵՐԺԵՆ
ԳԵՐՄԱՆ
ԱԶԳ– ԲԱՆԱԿԻ ՄՐ ԿԱԶ ֊
ՄՈԻթԻԻՆԸ–
ԿԸ ՊԱ.1ԱՆՋԵՆ ԱԶԱՏ
ԸՆՏԲՈԻ
.
ԹԻԻՆՆԵՐ՝
ՄԻԱՑԵԱԼ
ԳԵՐՄԱՆԻՈՅ
ԿԱՌԱ -
ՎԱՐՈԻԹԻԻՆ
ՄԸ ԱՏԵՎԵԵԼՈԻ
ՀԱՄԱՐ
Մոսկ
էլատ զատ Պ *
՚ ^ / ՚ է ^ ^ " ^ / ՛ / ՛
յանձնեց
ին իբենց
կառավա
րո
լ թեանց
էէլատաոէէրանբ՝
Մս՛ոտ
\0ծ անո լցադբ
ինւ , ււր էլաււա–
քաբկէր
Հաշտ՛ութեան
գա^էագիբ մբ կնքել Գեբ -
մ
աԼ
իոլ Հետ :
Եք՚եք պատասախաննեբն
ալ նոյնէ բովանգա ֊
կութիւնր
ունին։
ԱՀաւասիկ
Հիմնւականւ մասերբ,
Մ Լ՛ շա իրենց
է ակս,
՛Լ
նպատակբ
եւլ ած է Հ ա շ տո
ւ–
թեան տրէէար ել տեւական
գաշնաւլիբ
մը,
Վեբք
տալոէ. Համար
Գեբմս-նիոլ
բաժան եալ
վիճակԼւն։
ԱյԳ"ւ1՚"Ի
գաշն՚ագբի
մբ կնքո ւմբ կբ պաՀանւքէ
կա..
՚ւավչաք.էււթիւնւ մբ որներկայացնէ
զեբման
ժողո -
վոլբդին
կամքբ։
Այւլէւլիսի
կա ո աէ1ա
րո լթ իւ
ն
մբ
կրն՛ա յ կազմ
ուի
լ միտ
յն աղատ
բնտ
քու
թի լննե բ
կէստարելով
աբեւմէոեան եւ
աբեւելեանւԳեբմանիոյ
եւ Պեր լինի
մէք։ Այգ բնտ բ ութիլննե
ր բ "լէ՚ոք էե–
բա շխաւո
րեն
գերմ
ան։ ժուլով ուբղ ին աււատու
թիւնէ–
նեբը՝
ազզա
յինւ թէ անւՀատակսնւ
ղետնի
էԼբայ ։
Այս
աոաքին
պայմանին
զոբծաղ
րութիւնբ
ստոլ -
էք ե լու Հսէմար
Աղղ՚սժողոմ
ո քնն ի չ
յանձնւա
խումբ
մբ կմսգմած է ո^Iզէոզի
պրպաոլմներ
կս տաբէ ա–
րելմտեան
եւ արեւելեան։
Գերմւէ>նիոյ ել Պերլինի.
մԼք։
ԲնւնէԼւչ լ՚է.նձնւէւ Լսում րբ Հաւաստքւք ստացած է;
թէ
ամէն
ղփս ոու քժ ՛է ն սք ետի ւք ա (ելՀ
արեւ
մ տեան
՝
Գերմանիոյ
մէք : Կ՚ուզէինք
իմանալ թէ նոյն
դիւ^
բութիւնւնեբր
պիտի
բնծայոլին
սովետ՛ական
չբքա
նին ել աոեԱլե՜ուն
Պեբլինի մէք :
Խ՛որՀ րգայ1։ն
ծան
ու ցտղիրբ
որեէ է ճշ։լ ում չ հ
պաբունս-կե,.
միացեալ
Գերմա
իոյ
մի^ա,ւ,յ ,ս ւինէ
(Լսէրերռւ շարունակ ութիւնը կարդալ դ. էջ)
Fonds A.R.A.M