17ր4 ՏԱՐԻ - 27 Ճ11Ո6€ 1^0. 6590–՚եււր շրջայՏ
թ ի լ
2001
ք–՚օո(16 ՇՈ 3925, 3.,Շ.Տ. 376.2&6
I)^^6^է6ս^ : ՏՇ». հ11ՏՏՃ10^
17, 1<սշ ՕՅաշտաշ .. ՐձէՀ1Ց (13) 1Ա6էա : 10Լ61ՃՇ
Վեցամս– 1100 ֆր–, Տէաբ. 2200, Արտ– 3000ֆ ր ՛
ՇՕՏ. 15-70 Գիք՛ 10 ֆր–
Բտոտ 1 6 7 | ; ^
Տ»ա^^ս 20 ՕշէօհքՏ 1951 Շ ա բ աթ 20
Հ Ո Կ Տ Ե ՄՐ Ե Ր
քցմբագիր՝ Շ– ՄԻԱԱ՛ԲԵԱ՛Ն
ՆԱխ, ԿՏՈՐ ՄԸ ԱՐԳԱԲՈԻԹԻՒՆ
Տ ՈՄՍ Ե Ր
Աեսլաեմբեբի
սկիղբր,
*կոլ՚՚"յ
մէք գումար -
ուահ՜ է
միքիւո րՀ բգսւ բանա կան
Համ ամողովր ,
մասնակց ւււթեամ բ
320
սչաագամ ալո րներու
, 31
երկիր՜եերոլ
կողմէ ;
Ա^էն տարի կր գում արուի
ա յս Համ ամողո -
՚ԼէԼ^ "Ր աւելի շատ փոխագաբձ
ծանօթութեան
ու
քարողութեան
կր ծառայէ , քան գործնական՝
նբ -
սլաաակնեբոլ :
Հետաքրքբա
կան
են
սակա
յն զանաղան
երկիր
ներու
սլատոլիբա1լներոլ
իսօսքեբն
ու ճառերր,
ո–
բանք կրնան գաղավւար
մր աալ մասնակցող
մռ -
գովոլրգնեբոլ
բաղձանքներուն
մասին :
թուրք
Հանրասլեաութեան
նաիսագաՀր՝
ճէլալ
Պայաբ ա յս աււթիւ
փա յլուն
լնղո ւնե լո ւթ իւն մր
սարքած է Տոլմա ՊաՀչէի
շքեղ սլալաաիոհ՝ մ՛էք, ուր
պատգամ աւո բներր շրքած են պաամական
պալա
տին
զանազան
յա
րկա բամ
ի ։նե ր
ր
: Պաաուասիբոլ
-
թեան, ինչպէս
ճառերու
կււ ղմ է՝ կ ասկած
չկայ որ
թուրքերր
ոչ մէկ երկրէ ետ կր մն՛ան :
Շատեր
չեն՛
գիաեր
թերեւս , ոբ թուբքր իբ
Դ՚՚^Ը
զգետ՛նելէ
առաք իսկ
, յաճախ
անուչ կր խօսի
անոր Հետ
.
կրմպտի
նո յ՜ւ իսկ , նախ քան
անոր
ԳՄ՚՚՜է՚ւԼ
կտրելր։ Աեր փորձառութիւնր
այսպէս
կ՝րսէ :
Ի՝այց
գիաէ նաեւ
լալ
ճառեր
իսօսիլ աղատու -
թեան , արգարութեան
, խաղազութեա^ւ
եւ մարգւ–
, ^ային
իրաւու1նքներոլ
մասին։
Այսսլէս
եղած է
Աուլթան
ական,
իթթիՀատական
, Բէմալական ,
Հալքեան
չրքաններու
թուրքր
ել այղպէս
ալ կր
չարունակէ ապաՀովաբար •
Համամողովին
մէք, օրինակի
Համ՛ար,
թուր ֊
քիոյ արտաքին
նաիսարարր
3>ուաա
՝Բէօփրիւլիւ
պեբճա խօս ճառ մր արտասան՛ած է , քաաագովե
-
լով ^միքաղգային
Համերաշխութեան»
, Ազատ
աչ
խաբՀ ի» եւ վԱբզա բութեան գաղափա
րներր :
՜–—^ « Մե ր արտաքին քսպաՔա^ւնօո֊թեաՕ յենակ–
Օերր կր կաւգմեն ա ց գ եբոլ իրաւակս.1(ւ1 հաւաս|ա|րու–
թիւ-նր, հասարաւկաց սւպահովոՆթիւյ11ր եւ֊ դրացի–
նեթՌՆ եետ րարՆռք յ^սրաբերութիւնր » :
թուրք արտաքին նախարարր
Հպարաութեամբ
աւելցուցած է որ « իրականացուցած
են » այս
ոկզբունքր :
իրա՞ւ
են
՛այս
խօսքերր :
՛ճի՞ չգ են ա յս խօսքերը :
Անկե՚*ղծ
են այս Հաւաստիքները :
Աեղի
Համ՛ար չաա գիւրին է պատասխանել,
բա յց թուրք արտաքին
ն ա խար ա բ ին Համ աբ շատ
գմ՛ուար :
կր Հասկնանք Ֆուատ
Բէօփրիւլփի
գմոլարոլ–
թիւՖր,
որովՀետեւ
չատ
մը ուրի շ
մողովուրղձեե–
բոլ կարգին
կայ մ՛ողովոլրղ
մը, «Արեւելեան
Ն՛"–
Հանգնեբ»ու
նախկին բնակիչ , որ չի
Հալաաաբ
վերի խօսքերուն
, պաՀելով
իր
անվստաՀութիւնը։
ԱնվստաՀութիւն
որ կը մնայ ու
պիտի
մնայ լ ն գ
միչտ
, որքան
աաեն
ւոբ Արղարութիւնր
ոտնա -
կոխուած է ել գիչատիչ
ախոբմա1^երը բաց են
տակաւին ;
Նոյն
օրերուն , թուրքիո
յ Աղղ • Ժողովին
նա.
խագաՀր
Թէվֆիք
*հօրալթա , Համագումարը
ր"1–
ւնալով, ողքունած է
320
պաաուիբակները
եւ եղ -
րակացոլցած •
« Սրտանց ձեզի եետ ենք, ք սմն՚ի որ կը ծաոաւ–
յ է ք արդարւութեան եւմա ր դ կ ային իրաւունքներու
դ ա տ երուն »:
ինչ
յուզիչ
յա յտարա
րութիլԼ
:
Արգարութի՞ւն
ալ կայ եզեր ուրեմն,
որ կր խշսի
մոզովուրզձնե
-
բու « իրաունք»նեբուն
մասին :
Ուբիչ
մողովուբղնեբ
իսնգիբ
ունին
քաբիլյլի ,
քրան ցքի , կամ Հում նիւթերու
Համար :
ինչ աՀագին
անգունղ
՛այս.
մողովուբղներոլ
յզա Հան քներ ոսն եւ պաՀանքներուն
միքեւ
ուրիչ մո
գովուրգի
մր, ՛որ ոչ թէ քբանցքի
ու քարիւղի
մա
նին կը մտածէ, այլ ապրելու
իրաւունքին
մասին,
կտոր մր ՛արեւի մասին՝ իր եբկբին,
իր
Հայրենի
քին մէք ապրելու
Համար :
Աիքազգային
խաղաղութի՞ւձ
.
ինչո՞ւ
չէ :
Բ՛ոլոր մողովոլբղներուն
երափւ է : Բայց
նախ՝
կտոր մը արգարութիւն
անոնց , որոնք յանուն
ար
գարութեան
խաչուած
եէն եւ գարերով
արիւն
թա
փած՝
մարղկային
տարրական
իրաւունքներու ի
խնգիր :
Այլապէս
կր ծիծաղին
Տոլմա ՊաՀ չէի
սոլլթա–
նական պալատին
Հին ստուերներր ...
Խմբագրական՝
Հ Ա Ց Ր Ե ՚ նԻ՚ ք ի
ԻՐԵ՚եՑ ՋԵՌ-ւ^ՈՎ ՓՈՐԵՑԻ՚ե ԻՐԵ՚եՑ ՀՈՐԸ
Տարիներ առաք , թղթատած
եմ ֆրաձսացի
ի–
մաստասէրի
մր, կիւսթավ
Լրսլոնի , « ՛Բազաքա
կան վւիլիսովւա յութիւն»
Հաաորր
որուն մէք Հե -
ւլփնակը ղիտել
կուտայ
թէ Եւրոսլան , ինքն է, որ
յանցաւոր է երբ Ասիոյ կամ Ավւրիկէի
յետամնաց
մողովո ւրւխևեբր «գլուխ
կը բռԼ
ե
՛Ն
»
ու կր ճառեն
ինքնավարութեան
, անկախութեան եւ այլ իրա -
ւունքներու
մասին :
Իմ աստասէրին
այս քախքաիսիչ
յայտարարոլ
֊
թ եանց ոգիին
Հ ամ աձա
յն
ԼԲԼլալով
Հա\՚,ղե րձ ,
էլ լ ն գ ո ւնիմ ոբ որոչ ճչմաբաու
թիւններ կանա -
նոնց մէք : Արղարեւ,
Եւր՚՚պացիք,
ինչ պէտք ու
նէ իո1. լո ւս ա ւո ր ելո լ Ասիա Լ ու Ավւրիկէն :
Բա յց , ինչպէ ս արե ւե լե ան
առա՛ծն
ալ կ՝ ըսէ •
կեավուբին
ի՛ե լքը վերքր տեղ կ՝ընէ • . .
իրենք
փո բեց ին իրենց
Հս բր որուն մէք Ա՛բղէն սկսած են
թալալղլո
բ իյւն ալ
վերքին
քան ի մր տասնամ եակ–
ներոէն
X
Ըրին , թո՛ւ քաչեն :
Այո
է
չատ սիսալ րրի
"Ք է ^Ր
գանգատէր
Անւղլիացի
մտաւորական
մբ այս տողերը
ստո բա
ղբո ղին • մեր իք՚նչ գործն էբ որ Հնգիկ
ոլսա^\ող -
ներր Աքսֆրրա
ու ՛ԲԷյմպրիճ
բերինք • . . կանտին
մեր
ղլիսուն փորձանք ղարձաւ ..
Միայն կանտի՞ն :
ԱՀաւասիկ
աբղիական
Եղիոլտոս ր , որ կր
Հ ամ ա րձակի փակե լ Աուէ զի ^՛անցքր :
Ա
Հ
ալա սիկ Հնգկաս տանր , ՛որ իր անկախու
-
թիւնր ստացաւ
յիսնամեակի
մր պայքարէն ետք ;
Ամէնէն
Հերոսակա\<։ր
իրանը որ,
անցեալ–,
օբ , կամացուկ
մր բոնեց Բբ իաան ա կան Առիւծ
ին ,
բաչերէն
եւ կր քաչէ ու կր քաչէ
,առանց Հետե
ւանքներու
մասին
մտածելու :
Աիայն
մեր պայքար՛., էբ որ, իբ
լրութեան
չՀաստլ
ոչ
աակտլի՜հ
Հակառակ
որ
ամէնէն
ա րմանաւո րնե րէն ՛ք՛էկն էինք՝ մեր անկա իսո ւթե ան
տիրսնճալու Հա^ար :
իրտէնցիներուն
րրածն ալ չփ վայլեր,
կ^րսէ
րա րեկամ ս • • • առանց
Ան՚քլիացինե րո ւն ,
իրենք
պիտի
կրնայի՞ն
շաՀագործել
քարիւղի
Հանւքերը՛ • ՚
Թող երախտապարտ
ըէլ՚^ն
ճան
Պուլին
• • •
Երախտապարտ :
Աղգերոլ
բառարանին՝
մէք այգ բացատրու
-
թիւնր
չկայ :
Այն
մո ղո՚իո
ւբղնե
րր որ երա խտա
ղիտո
ւթե ան
մասի՜ւ կր իսօսին։ , կր Հասնին մեբ
Օրին
այսինչ՛
կը մնան տկլոր եւ ասոր - անոր
կարեկցութեան
արմանի :
ԵՒՐՈՊԱՑԻ,
ԲԱՆԻ ՄԸ ՏՈՀՈՎ
ՏՕԲԹ. ՄԱԲԱ ԹԷՏԼԷՐ
Նոպէլի
բմչկական
մ րցանւակր ստացած է ԱթոքՀո
լմ ի ՝Բս՛րո լին կաճա–
ո ին
կոզ։1՚է
: Պս՛"
կալո
րր վարձա տբո ւած է գեզին՛
տենղին
՛լէմ իր յղացած
ազղեցիկ
պատուա ստին
Համար :
51
տարեկան
է , ան ղամ (իոքֆելրբի
Հիմ-
նաբկութեսոն
, չ՛՛՛՜րք
21
տ՛ա րի ա շփսա տած է ա յդ
գիւտին
Համար ; Ա րցա՛նակին
գումարր
168.000
քոլրօն է, ոբ մօտաւոբապէս
1 1 ո յ – ^ ^ «
միլիո՛ն, ֆր ՚
կր բռնէ :
ԿՐԹԱԿԱՆ Ազգ– Գ ա ^ա կցո ւթե ան
՚իաբչու
-
թեանւ ՛ո բո չում ոփ , Համ ալսարան ի գասա իսօսն եթե՛
ել ո ւս ո ւց չա պե տ՛ն երն ալ պիաի
մասնէա կցին Նո յ •
^ին փա րմապետնե բու սարքած
գո րծագո
ւլին , ի -
բենց Համ երաչիւութիւնր
յա յսն ելու Համ ար : Ցոյ
ցր կաղմ ա կե ր պո ւա ծ է Հ՛սկա շիսարՀ ՛սկան
օրէնքին
դէմ րողոքելոլ
Համ աբ : Ոչ մէկ գաս նախակրթա–
րա՜ւնւերոլ եւ երկրորգական
փա բմա րաննե րո լ մէք
գործագուլին.
օրը :
ԹԱՎԱՊԵՏԱԿԱՆ
իսորՀրզական Պ– Ո՚իւէյի առա–
քարկո՚ի , ՀրաՀանգ
տ րուած է
արուարձաններու
բա բեզ.–.բծական
Հա ս ա՚ո՚ո՛։
ւ թ իւնե րուն
մեթրո
յի
օթօսլիւս ի տո՛ք սեր ծաիւե լ տնաեսաւզէս
տկա ր ան
ձե րո ւնւ
33
առ Հարիւր
՚էե՚լչոփ,
ինչսլէս կ՝ր1են
Փա–
Բ
ւ՛՛լի քաղա քապԼ։ տար աննե րր :
ՄՈՍԿՈԻԱՑԷՆ
մեկնելէ աոաք, ամեբիկ. դես\
պան ծոփակալ
Գիրք տես։.ուած է Պ–
ՎիձԻ^"ՔԻԻ
Հ ետ , վ^որէայի
խնգրին
բարւոք
կարզ
ադրութեան
Համար : Այս տեսաԼլցութեան.
չուբք թեր ՛ու գէմ
մեկնաբանաւթիւններ
կ բլլաէն : Աոփիէտներբ
բացէ
ի ր՛՛՛ց կ^ամբաս տանեն ամերիկեան
կառավարու -
թիւնր , որ նաիսայարձաԼլ եղած
եւ գմոլարացոլ
-
ցած է Բորէայի
Հարցին
չուծ՚ումըէ
Եգիպտոսի կացոդիՆճքՀ
//թ
ծաԱքաԱայ
ԸՆԳՀԱՐՈՒԱ
ԱՆԳԼԵ ՒԵԳԻՊ ՏԱԿԱՆ
ԶՕՐԲԵՐՈՒՆ
ԱԻԶԵՒ
Եգիպտոսի
ներքին
գործոց
նախարարը Ա եծն
Բրիս՚անիոյ
վրայ ևետեց
պատասիսանատուութիւ
նը անցեալ
օբուսՀն
արիւնալի
միքագէպերուն, ո -
րո՛նք այնքան
ղոՀեր խլած
էին։ ծերակ՛ոյտին
առ
քեւ նախարաբր
յայտարարեց թէ՝ եգիպտ՛
ոստի
կանութիւնը
կատարելապէս տէր էր
կացութեան
միքագէպեբոլ
ընթացքին
, Աուէղի
քբանցքի գՕ -
տիին մէք, մինչել
որ Անւգչիացիները սկսան մի -
քամտել :
ԳաՀիրէի
մէք խաղաղութիւնը
վեբաՀաստաա–
ոլած
է։ Լ1 ստի կան՛ո լթե ան ճիփերը
եւ բեռնակար.
գերը կ երթեւեկեն
քաղաքին
ղլխաւո բ փողոէթե -
րուն մէք : Օտարները վերսկսած
են իրենց գոբ -
ծին : Աիայն
քաւի մը մանր
մունր
ցոյցեր
աեղի
ունեցաւն
ուսանոզԼեբոլ
կողմէ :
է՚րիտանական
Հրամ անատա րութիւնր
ամրաբ -
տակնեբ կանգնած է իսմտյիլեայի
ամէն, կողմը ^
ղին ուոր
լ երը պաՀակ
կը կենտէն բոլո ր կամ ուր քնե
բուն վրայ,
ամրոզք
զիշեբը ղբաՀապատ
պաՀա -
կաԼսումբեբ
շբքեցան
վ՚ոզոցները։
Տամառ
ղրոյլ/
հբ ւԲՌ թէ
Ք
""Լ
"՚ՔԲ
պիտի փոխանցուի
եգիպ • իչ–
Լսան ութ եան :
Երէկ
Հաղորդեցինք թէ Ե գի՚գտաց
ինեբը
պք*յ–
քոթի
են թա բ կած
են անգլ . զօրախո ւմ բերը , պա -
բեն աւո րումը արգիլած , Հեռաձա
յնի գիծեբը
խր–
ղած։ Ասկէ ղաա,
ճամ բոլ գրած
են Ասուանի
Հիտ–
րոկայանի
անղլիացի
եբկրաչափները։
Բբիաւ
ՀրտմանաաաբոլթիլԼր
որոչած է ԳաՀիրէի
անգ–
լԼ՚ացի
ու*սանոգներր
փւոխագրել
Աուէղի
քբանցքի
գօտին :
Եգիպտոսի
ն ախար^րաց
մողովբ
երէկ
որո -
չած էր կազմել
Գեր. էցոբՀուրգ
մը, որ պատաս
խանատու
պիաի րլ/ա յ երկրին
՚ռւղեգծին
ել ղփն •
դո րծ ոզո ւթ ե ան ց : իլրաքաՆ
չիւբ
նախարարութիւն
յանձձնամոզոփ
մր պիտի կազմէ , որպէսղփ ի Հար
կին Գեր . հորՀո լրգին ներկայացնէ
ղէն.՛
ճիգերուն
վերաբեբեալ
թե լադրո լթ իլձճ^ւեր եւ
անՀրամեչա
միքո ցնե ր %
ՆաՀաս փաշա յայտաարած է
խորՀբգարանիՆ
առքեւ . Ա ենք պաա րասա ենք ամ էն. պատաՀա -
կանութեան
: Ներկա
յ կացութիւնը
կը պաՀանքէ
սերտ
Համ երա շիս՚ռլթիւն եւ լնգՀ • ղոՀողութիւն -
ներ։
Գործոնէութեան
մամր
Հ՛նչած է։ Եգիպաոս
1
Լ
աԼթւկալէ որ իլրաքանչիլրգ
գրական
գործ մր
՝,ատաբէք։
Այս օրոլրնէ սկսեալ, ոչ մէկ Համա -
ւլո րծ ա կց ո ւթ ի ւն գրյսււո ղնե րո ւն ,
կեղեքիչ
եբուն
եւ մեր եբկբի
թշնամիներուն
Հետ։ Աենք լնտրե -
ցինք մ՛եր ճ՛ամբան ել Հոն ալ պիաի մն՚սՈևք , ինչ ոբ
ալ րլլան
մեւլի սպասող
զոՀ ոզո ւթիւննե բր ել գմ -
ոլա բ՛ութ իւններր » :
Մինչ նախորգ
օրուան
ղոՀերուն՝
արիւնը գեռ
չէր ցամքած,
նոր ու շատ աւելի ծանբ՚ակշփռ
մի -
քագէպ մր իրարու դէմ կը ցցէ Եգիպաոսն
ու ՛անգլ,
զ րաւմ ան .ումերը
X
Բրիա • զօրքերը
կ՝ ուղեն տիրա
նա լ էլ Ֆեբտանի
կամուրքին , որ
տեզացի&եբոէն
ձեռքը կր դտ՝ն.ուի
X
ԸնգՀարում
մր կը ծագի
եգիպ»
ել անգլ • զօրքե րուն
միքեւ • Արարներէն կր սպան
նուին երկու եւ կր փիբաւորոլին
Հինգ Հ՛ոգի , իսկ
զրաման
բանակէն
ոչ մէկ զոՀ ;
Ֆտյետի
անգլ . բանակատեղին
կը
Հաղոբգէ
թէ՝
Եզի ՛՛լտ ացին երր նաիսա յարձակ
եզած
են ա -
ռանց աղղարա րո թ ե ս ն , մԼն չ Անդլիաց ի
Գ՚^րքեբը
կր մօտե Լ ա յին կամ ուր քին : է լ Ֆե րտանի
այս կա–
մ ուրքր
շին՛ո ւած է պատերազմ
ի լնթացքին եւ կը
մ իացնէ ԵգԼ՚պտոսր
Ասի"
յ կաղա նաՀանգին , որ
սլաՀպա\նուած է եգիպ . պաՀակաղօբքին
կողմէ
է
Ա ուէ՚լի
քրանցքԼն
՛Լրա յ , ան կրծառա յէ ինքնա -
չա րմե բու , րեռնակառքե
բու եւ կառա խո
ւմբեբու
երթուզարձին :
Եգիպտացի
սպայ մր տարբեր
ձեւով կր ներ -
կայացնէ
զէ՚՚լքբ
^էսոսիէչրտ
Փրես»ի .
իննսուն
ՀետեւաԼլէներէ բազկտց՛ած
անդլ. քոկատ
մր,
զին
ուած եբեք
մանրափող
թնդանօթնե րո փ , առտուան
մամ ր մէ կին տեսնուեցաւ
կամ ուր քին մօտակայ -
քր : Ան գլի ա ց ին ե րր առան ց աղգաբա բութեան
կը–
րս։ կ բացթՆ կամ ուրքր պաՀ պանող
24
եգիպտացի
զինուոբներուն
վրայ։
կրակելէ առաք
եգիպտացի
զինուոբնե
բուն։ կամոլրք/ւ
իրենց
յանձ՜հելոլ
խօս -
քր
չբրԼ՚ն։
Ե՚լԼ՚պտացիներր
փոխագտբձեցին
, քձգ՛
Հարումր
տեւեց
մինւչեւ
առտոլ
, փե րքա պէ ս
տեղի տուին» :
Գաղանիք չէ այլեւս, ոբ Անգլիացիները
զին՛
գո րծո ղութիւննե
բու
ձեոնա րկած
են ,
Աուէզի
ռտւլմ ական կէտԼ՚բր
իբենց Հակակչռին տակ առ -
նւե լու Համ ար : Լոնտոն
արգէն
իմ ացոլցած է ե -
գԼւպտական
1լառափ.աբութես/ն՛ , որ անգլ. ղօրա -
գունգերր
պիտի ստանձնեն
անգորրութեան
պաՀ -
պանումը,
Աուէզի
քբանցքի
գօտիին
մէք, նկատի
ունենալոփ
ասլիկա րո ւթիւն. ր եգիպ . իշխանու -
թեանց : Զօ ր ա գո ւնգե րր արգէն
գիբք գրա լած են
Աուէզի
ամրոզք
քբանցքի
երկայնքին,
ծոփափի
ճամբուն
եւ քբանցքի
անուշ քուրի
եզերքին՛ վբա
յ ^
՛որ Հայթայթիչն է գօտիի
րմպելաքուբթյ
ւ
Անոնք
(Լուրերու շարու6ակսւթիւ(լք կ ա ^ ա լ դ. է յ )
Fonds A.R.A.M