լը րււաւա Չսօւաւօ^
^ ^ Թ 1 1 Ը Ի 1
տաօբը
Ւ1^Ա^^7€11
ք օօճ6 « 1925, 11.ն.Տ.
376.286
17. 11ս6 ՕՅաշտաշ - Բ/\աՏ (13)
ւ\16էքօ։ 10Լ Տ ե \ €
Վեցամս. ՈՕՕ ֆՐ ՚ > Տար. 2200, Արտ– 3000 ֆԲ *
էէԼ Շ08. 15-70
Գին 10 ՓԲ ՚ Շ.€.Բ. Բ^ 1678-63
Օեոօոէեշ 12 )^0Ս7
1951 Կիբակի 12 Օգոսսաա
27րգ Տ ԱՐԻ ֊ 27 ձոււօշ Տօ. 6532–"նոր շրջան ր–իւ– 1943
ՄԵՐ
ԽՕԱ՚ւ^Ը
€ՀԱՏ
ԱՊՐԵԼՈՒ
ՏԱՈ
՚ԱՊԱՆ
^Ը^
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ԵՈԻՌՆ
ՈԻ ՇԻՏԱԿԸ
Այս
բացաւորոլթիւնւԼ
վր գոբձ֊աձ-էբ
մեր հ՜ահ՝՛
–կանուն յօգուահ-ազիրբ,
օրուան
Հոգերր
քննաձ–
ատե՛ն
X
— « Կ ը թ ո ւ ի թ է հ|այ անեատը չի կրնար ապ
րիլ Երկրիս վ րայ իբրեւ
Հ ա յ : Աձ անպաաճաւս
օտաւր աղգ սւթե ան մը վերարկուն աոած պէտք է
Բււ՝^յ իր Վրայ , ւապրելա. եամ՛ար :
• • . Իրականին մէջ , ըստ միջ ազգ ային օր էնքի ,
ա՛ն Հ ա յ չէ. այլ իր անցազրին
ց ո յ ց աուա ծ աւզի–
գսւթե|ւսն կը պատկանի »
յ
Այէոչէս
«ինքն
իր գլխուՆ
ձգո ւահ–, էր Հա -
է.աքա1չա՚նսլթենէն
բարիք չգտնելով,
րնա1լանա ֊
Բ՛՛՛Ր
կր Հեռանայ
անկէ»։
Աանաւանգ
ոբ վարակ՛–
ուած է ստռրագասռլթեան
զգացումէ՜ե ։
Իրականո ւթեան
չի Հ աձ՛ա սլա աաս էանե ր այս
«Հարցագրոլմր»
, ինչսլէս
կ՝րսեն կովկասի
մէք։
Պաամ ութիւնր
կ՛՝րսէ թէ զանցառե
լի քանա -
կութ իւն մր կր կաղձ՚է էն բախաաւո
րնե ր ր
,
երբ
այս
ժողովուրգր
ծովերէ ծով նեաուեցաւ
:
Շ11111։
չանց ած
, ա յս ցիբռւցան
րաղմ ութիւն
՝-
ներր
ամբ՚՚ղք
գիւղեր
եւ արուարձաններ
չինեցին
,
է սւիիւոս
ւա չիսա րՀ ի ; Անասլաաներ
ծաղկա ստանի
վերած եցին
է Աււկաիս , սեփական գործեր
, ճա րաա–
րարուեստներ
ստեղծեցին
:
Տասնեակ
Հ ա ղա րա ւո րնե բ թօթոլե
լով
գործա՛֊
րաններու
ծուխն
ոլ
մոլրբ,
բանուկ
արՀեստանոց–
ներ րացին ։
յ՛րեն ց առեւտրական
ձեռներէցս
ւթե ան
,
բսւն–
ոլորական/ չաբքաշոլթեան
Հեա , գիտական
,
ղե
ղարուեսաական
, արՀ ե սաա
ղիտ ական
լնղոլն,ա–
կութիւններն ալ ղարղացան
ամ էն
տեղ
X
Զար–
մանք
,
երրեմն
ալ նախանւձ սլաաճառելով
րնիկնե–
բուն ել աւելի
զօրաւո րներուն
յ
\
Ի՛՞՛նչպէս
յաքողեցան
; Օաարին
ողորմ ոլ
— ^
թեա՞մբ
X
Եւ Կրնայի՞ն
յաքողիլ,
եթէ անՀատր աքակ– ՝.
ցութիւն
չգտնէ ր Հաւաքականոլթենէն
; Եթէ ան |
ապաւի՚նած
րլ լար
մէայն
իր անցազրին
ւիբայ ար— )
ձանաղրուած
ազգութեան
:
Փոխագաբձ
օղնո ւթե ան ոգին գեր չունի՛^ այս \
Աննախլնթաց
յաքողո ւթեան՛ մէքx
,
Ամբոզքոլթիւնբ
, մ ո ղո վո ւրղբ
ինք չէ՞ր որ
վսաաՀ ութիւն
ներչն չեց
մ ա սն ի կէն՝
անՀաա ին ,
որպէսղի
ոտքի
կանւլնի։
Որսլէս ղէ կարենայ
ա շ–
խատանք
ճ՚այւել կամ նոր գործ
մր Հէձ՚նել ; Ա է չտ
մ իեւնո
յն
մ աաՀոգո ւթեամր
,
ա զղա պաՀ պանո լյէ
X
Օ^ւչոլչտ ձախողածներ
, •անբախտներ
ալ ունե–՛
ցանք
,
ամ էն աեզ ։ Աանաւանղ
ուսումնական
կոչ–
ուած գասուն
մէք ։ ԼԱռանձին պէտէ քննենք
ա յս
թնգիրբ)։
Ո"ր մողովուրղր
չունեցաւ կամ չունի
ա
յգ
կարգի
գմբտ խտներո լ րազմ ութ էւն
մ ր,
սկսելով
մ եր բնակած
երկրէն ։
Արգա" ր է րնղՀանուր
Հեա եւո ւթիւնն
եր
Հա
նել անՀատական
յուսախաբութիւններէ
:
Հյատ
մր պտրագաներոլ
մէք, անՀտաբ
ինքն է
անճրկած
, մ ո լո րած
կամ իսա րած
, վա յե լելով
Հան
գերձ
Համ ա յնքի
մ ր, Ա իութեան
մբ կամ ունեւո
րի
մ ր սլա չտպան
ութ իւնւր ։ Ոչ միա
յն
բա րո յական ,
ա յլ ել նի ւթ ա կան տքակցութիւնր
; Եւ ա յս՝ աա
րինե րով ։
Փոքր Ասիոյ աղէտէն
վեբք
(1921-22)
թուրքեր
ալ աբաասաՀման
ապաստանեցան
ւ Եւ սրձարանէ
սրճարան
կբ թափառէին
, Հայ բարեկամներ
վնտբ–
յլելռվ,
ի խնղիր տաք սուրճի
մր կամ պատառ
մբ
Հացի ։
Անոնք տպչութեամ
ր կբ ղիտէին
Հազարաւոր
վառվռուն
, ինքնապաՀ,
մաքուր
Հաղոլած
Հտյ
երիտասարղներ
երէկոլան
ռրրերր. , .
Ա ինչգեռ, աՀա տարիներէ
ի վեր
ամէնէն
գմկամակ
էչխանոլթէւնն
ալ չէ կրնար
Հա յ մ
ու–
րացկան
գտնել
էր •փողոցներուն
մէք։
Եթէ « Հինցած
, ռոմանթիկ
րմ րռնո ւմնւերէ »
առաքնորգած
րլլային
մեր աարագիր
րաղմու–
թիւննւերր
կամ անոնց վարիչ^ւերր,
չատոնւց փո–
չիացած
էինք։
Այս ափերէն
մինչել
Միքին Արե–
,էփլքի
ղազթակայաններր։
Անչուչտ
ամէն բանւ կարգէն
չէ
X
Օտարացման
չարիքբ
, մանաւանգ
նռր սե
բունգին
ռւծացումր
ոլնի չատ աւելի
խոր պտտ–
ճառնւեր , արմանի
լ"՚–բ^
բնութեան
։
Պատկերազաբղ
ցուցաՀանգէս
մ ր թրքարա -
նութեանց
, քաղուած՝
ղանաղան
թերթերէ
(Փա–
բիղ,
Պոլիս,
Միքին Արեւելք,
Ամերիկա)։
— Անզարայի մէջ ե ր է շ ային ոճիր մը –
(Հբէ––
չայէն
ոճէր մբ Անղարայէ
մէք) :
— Միջին Ալւեսելքի մ է ջ ծանր |սոովութիւն|–
ն ե ր է
կը
վաիյց-ուի.
Հ)յանր
խռովութէւններէ կբ
վախցուի
Աիքին
Արեւելքի
մէք)
X
— Ցուցահանդէսիւ1ւ մէջ երէ կ մ է կ ը լսորթ աղ
ջիկը եւ քենին գաշունաեարեց - (ծրփ^
՚^էէբ
գաչու–
նաՀարեց
էր խորթ աղքիկր եւ քենին
,
ցուցաՀան–
գէսին
մէք):
— Հանրապետութեաւնւ նաիա գ ահր
Վանայ՛
րնա կ չ ո ւթե ան կ ողմէ ջերմ՛ապէս
ընւլյռւնուեցոսւ–
(Հանրապետութեան
նախագաՀբ
քերձ՚ապէս
լն -
ղունուեցալ
վանայ
բնակչութեան
կողմէ)
X
— Անցեալ վւետրուարին հիմ՚նարկէքը կատաբ–
ռւ ֊ ա ծ Միլս^ւվւ Ս - ՝ք<առասնից Մանկանց
Հ ա յ • Ա–
ոաքելական Ա– ե կ եղե ց ւ ոյ շիՕութիւնը աո ա յ ժ մ
ղ֊ ա գ րա ծ է :
Այս
ալ գուք
Հայերէնի
վերածեցէք
:
կրնայի
ամ բողք սիւնակբ
լեցնել
, աւելի խա
տուտիկ
օրինակներով
: Բա յց կր րաւէ , ա
յսօրուան
Համար:
X
Ղքոյն իսկ ծանօթ
գրութւե րռւ
Համ ար սովո րու
թիւն գարձեր է գրե
լ կամ ճառա խօսե լ, կովկաս
եան քե ր ական ռւթե ամ ր .
՚ Ա Ա տ ի ր , գ ր ի բ , լ Ս Օ ս ի բ , լ ս ի ր
եւլն, :
Արեւմ տաՀայ
աչիսարՀարա
րո վ
կ՝բսե՚եք, .
՚ ե ս տ է ՛ , ղ ր է ՛ , շ ս օ ս է ՛ , լ ս է ՛
եւլն
.:
X
Բոլորովին
աւհլոբգ է «մանա ւանգ»
ին
«նա՜^Ն՝
— նամանաւանդ:
Տարբեր
րաներ
են
վիճակը
ել
ղոյավիճաւկը
(տէՅէս ցսօ).
Գրական
թերթի
մր մէք կաբգացի
,
տաղնա–
՚Ղ՚"յ"յզ
ղոյա վ ինա կի մը մէջ :
թ ղթա
կի ցն ե ր կանոր կր գրեն
Ա եր գա֊–
գութին
գ ոյա վիճ ա կը
(րսել
կ՝ուզեն
կացութիւնբ,
վիճակր)
։
X
Գեռ
ունինք
«եղող»նե
րոլ ծաղկեփունք
մ բ .
Հ ե ղի ՚ յ ա կ ին
վերջին մատենաշարը
եղող - • .
Ողբացեալին
հեղին ա կ ո ւթիւնն
եղող • • •
(Գրէ՝
վերքին
մ ատենաչարր՝
Հեղինակութիւնր՝
(բութ ել ղրքին անունր) :
Պոլսոյ
կուսակալր
եղսղ,
Ֆրանսայի վար -
չապետբ
եղող • • .
Բաբ
եՀ աճեցէք Աստուածածնի
պտուզբ
եղող
խաղող
.յյլաել
, մինչեւ
նոր ցուցաՀանղէս
:
ՎԱՀԷ
|^|||^|^^IIIIIIւ1^III^IԼ^IIIIIIւIIսII^IIII]IIIIIIIII1IIIւIIIII[|||||լ||լ||ւI
ՀԱՄԱԼԱԱՐԱՆ
ՎԱՆԻ ՄԷՋ
Պոլսոյ վեբջին թղթ ա բ ե ր է ն կը քաղեւնք հե տ եւ
եալ տեղեկութիՆնները (օղոստ– 4 ե լ 5) – ~
Հանրապետութեան
նախագաՀր
, ճէ լալ Պա
յար
, օգոսա
- ^ին Վան
Հասալ
, րն կե ր ա կց ո
լ թ
ե ամ ր
կր թա կան՝ նախարար
ին , ե րեսփո իսաննե րռւ
եւ
\
2
ղասա իսօսնե րոլ % Բազա քէն
ել չբքա կան եր էն
մեծ
րազմ ութ
իւն
մ ր եկած
է ր օդակա յանր , ոբ քաղա–
Քէ^
9
քիլոմեթր
Հեռու
է։ Վանի
14.000
բնակչու–
թի
՚^Ր
մեծ մասով
չուկան
լեցուած
էրx
Տուներու
սլատոլՀաննեբն
անգամ
կր յ"րգէին
:
Աթաթիւրք
)937ին խօսած
ճառին մէք
կ՝րսէր՛
Հիմակոլբնէ
պէտք է գործի
ձեռնարկել ,
նախակրթարան
մբ եւ Համալսարան
մբ
Հիմնելու
Համար Վանայ
լճին
եզերքր։
ճէլալ
Պա յար
քննեց
Համալսարանի
եւ ե–
լեկտրական
կա յան ի մր Հ աստատմ ան վա յրերր
:
Այս աարի
50.000
ոսկի յատկացուած է Հա -
մ ալսարանին
Համ աբ ։ Շ ինութեան
պիտի
ձեռնաբ–
կոլի
1952/՚1՛ ,
նոբ վարկերով
:
Հանրապետութեան
նախագաՀր
ա յցելեց Գա
ւա չ , որ Համ ալսարանի
յարմ աբագո
յն
վա
յրերէն
մին կր
Համարուի։
Վանի
մ էք սարքուած
ճաչին
առթիւ
ճէլալ
Պտ յար ճառ մ բ խօսելով
, յա յտարարեց .
Աեծ
Աթաթիւբքբ
այնքան մեծ կարեւո -
րութիւն
կ^ընծա յէր
արեւելքի
յառաքղիմ
ութեան
որ
I
Հ՛ռս
Համ ալսարան
մ բ
չինելոլ
գազափարր
ԳակիճիԱ
կազԱութիւԱը
Պ– Փլեվէն
իր ղաՀլիճբ
կազմած
պիաի
րլլար
չարաթ առտու
, րա յց վերքին
պաՀուն
նռր
ղրմ–
ուարոլթիլններ
ծաղեցան
։ Գպրոցական
Հարցին
առթ իլ , նորէն
լնգՀա րեցան
արմ ատա կաններր
եւ–
մ ո ղո վրւլականնե
ր ր (կաթո լիկ) : Երկուքն ալ Հա
մաձայն
չէին կառավաբութեան
րռնելիք
գէրքէ
մ ասին :
Ազգ. ժողովին
ներկայացած
ատեն, նոր վար
չապետբ կրյայտարարէ
ր թէ
«կառավաբութիւնբ
պէտէ
չլնղղիմանայ
իսորՀբզարանէն
յանձնաբա–
րռւթեանց»
: Արմատականնե
րր
ա յս
յայտարարու.
թենէն կրՀետեւցնեն թէ վարչապետբ
յանձն
կ՝առհէ
Հրաւիրել
բոլոր նախարարներր
որ
ձեռն–
սլաՀ մնան, եթէ անՀամ աձա յնո
լթ
իլն ծագի գրպ;–՛
րոցական
^արցի
մասին
։
ժողովրգականներր
անրևգոէնելի կր գտնեն արմատականներուն
այէ
վե րա պաՀ ո ւմ ր
յ
Աղգ •
ժողովին
մողովրղական
խմբակցռւ–
թէւնր
նիստ գումարելով,
անգամ մր եւս
որոչեց
մասնակցիլ
կառավարութեան
ել աղատ
ձգել
նա–
խարաբներբ
գպրոցական
Հարցին
մէք :
Վերքին
սլաՀուն
ղաՀլիճբ
կաղմուեցաւ
մաս
նա կց՛ո ւթե ամր մոզուիբդական
, արմատական
, ան^
կաիս եւ չավւաւոր
տարրերու։
Անպաչաօն
նաիսա րա բնե բէն
մէկն է
Պ *
՝Րէ**յ
(՛արմ ատական) : Ագգ ՚ պա չտպան ո ւթեան
նա խաբարո
ւթիւնր
յանձնուած է նախկին վաբ
չապեա
ժո՛ւմ
Պիտոյի
(մ ռղո վրգա կան) •
ներքին
գո րծե րոլ նախա րարութիւնր
Պռիւնի
(արմ ատա
կան)
եւլն
• I
ինչպէս
յայտնի
է , գաՀ լիճէն
զուրս
ձգուած
են երկու ստուարաթիւ
խմ բա կց ո ւթ իւնւնե բ , Հա -
մայն ավա
րնե րր ել ղօր • տր Կոլի
կուսակիցներր
է
իսկ
րնկերվա րականներր
իրենք
որոչեցին
չմաս
նակցիլ
։
թերթերր
նռ բու թիւն
մ ր կբ Հաղո րգեն • •
նւա իսա բա բ ո ւթ իւնւ
մ ր
զի՜^ ամ թե րքի
ա րտա
ղրո
լ–
թեանւ զարկ տալու եւ ղայնւ Ատլանտեանի գա
չինքին
պաՀանքներուն
յարմ աբց՚Լ ելո լ Համ աբ
X
^
իւմանիթէ.
Համայնավար
կուսակցութեան
պա չտօնա
թ
ե ր
թ
ր , կ՝ ա զգա ր ա բ է խո չո ր խ որա
ղիր–
ներով . « Նախաբա րութենէ
մր աւելի
,
Փլեվէն
կ՝ուղէ
կազմ ել պատերաղմ ի եռապետութիւն
մր.
Պի՛տոյի ել Ռրնէ Աայէրի
Հետ »: Եւ կր հարցնէ.
« Տիչեցնե՚՞նք
թէ Փլեվէն Ատլանտեանի
գաչինքին
ամէնւէն
կորովի
ախոյեաններէն
մէկն է, ինչպէս
կ՝բսէբ
Ե– Հ է ր ը լ տ :
Տիչեցնւե՞նք
թէ ան երկաբ
ատեն եղաւ
«մ տեր իմ ր»
նո ր—ֆաչական աբ կոլէ
եւ
1948/5ւ
թելադրեց
ազգա յին
միռւթիւն
կաղմ
ել
տնր բ չուրքր »
X
՚Բահպի զիԱադադաքԱ
ա|
աԱեփ ւէատԱուած
Աղգտմողովին
եւ Հիւս. Բորէայի պատուէ ՝^
բակներր
տարօրինակ
նիստ մր գումարեցին
ուր
բաթ
օր ։ Գէմ գիմաց նստան
լմ ան
\
31
վայրկեան
•
երկու մամ եւ
11
վայրկեան
, առանց բառ մբ
փ ոիսանա կե լո
լ ։
Հեռագիյւր
կ՝բսէ թէ գեր—ծ-ովակալ
ճոյ , Աղ.՛
գամս ղովի պատուիրակութեան
նախաղաՀր
, ել
ղօր՛ Նամ յ՛լ, Հիւս. Բորէայի
ներկա յացո լցիչբ ք
նարէն չկրցան
Համ աձա
յնի լ ղինագագարի
սաՀմա–
նւաւլծի մ՛ասին : Եւ ե րկուքն ալ չխօսեցան
մամր
2.44էն մինչեւ
4.55 •.
Իրենց ետին, կբ լսուէին պա^
տաՀական
ւիսփսոլքներ
թա րգմ աննե բուն
միքեւ
եւ
մ՜ամացոյցին
զաբկր : Զօր ՚ Նամ իլ անգագար կբ
ծխէր
, թոււլթեր կր իսառնչտկէր
, յաճախ մատ -
նե րր կր զա լնէր
սեղան ին ; Ե րբեմն
թուղթեր կր
փոէւանակուէ
ին
իրեն ել Հետեւո րգ
սպաներուն
միքեւ:
^ովակալ
ճոյ Հանգարտ
նստած
նիչեբ կ^աբ–
ձանազբէ
ր : Համ րե րատա ր կ՝երեւար
, բայց
նեղ
սիրտ : Ե րկու երկաբ
մամ
եր անցան առանց բառ
մբ արտասանւ՚ոլելու։
՝($ովակալր կր
չարունակէր
ղրել
։
Ժամր
4.5^էն ծովակալր
խղեց
լռութիւնր։
կ՝առաքարկենք
սաՀմանագիծ
մր Հաստա -
աել մօաաւորապէս
ներկայ
ռաղմաղծի
չրքանէն
մէք
(Հռն ուր Հասած
ենւ ղա֊չնակէց
զինաւորներբ)
X
Անւելի մր մատնուած
ենք օրակարգի
Բ. կէտի
մա–
սինյ : Ունի^
որ ել է առաքարկ,
ելք մր
գանելու
Համա բ :
Հիւս. Բորէայի
Հրամանատարբ
մամացոյցբ
նայելով
սլատասխանեց
•— Եյքբ այն է որ
Յ Ց ^ ՚ ք
ղո ւղա
Հ եռա կան ր գառնա
յ սաՀմ անագիծ
ղփնագա–
ղարի :
Ամերիկացի
ծովակալր
աոա քարկեց
յետաձբ–
ղել այս թնդիրր
եւ քննել
օրակարղի
Գ.
կէտր։
Զօբ՛ Նամ
նորէն
մերմեց։
Ասոր վբայ
ծովակալը
թուզթերր
մոզվելով
Հեռացաւ։
Երէկ պիտի վեբ–
,,,,,
՜
ք1,սնոեթոս շաայ» նակոՆթ1ււնո կարգաւ Դ ՛ է » *
–>|Դ. .Ոք >Ոք–
արծարծեց։
Գեմոկրատ
կուսակցութիւնր
իր ծբա–
դրին մէք գրած է այս
գեզեցիկ
նաՀանզնեբուն
վերելքր։
\քրագբռլած
Համա լսարանր
արեւելեան
չբքանէ
րաբձրացման
Հիմնաքար
ր պիտի
գառնայ։
Տարդելի
Վանե ց ինե բ , գուք ձեր Հոգին Լ անցեա
լին կւրպոլած
էք • ապաղան
ձերն է է
Fonds A.R.A.M
