Բայց
այս Նպաաակին
հասնելու
համար
սլէաք
ոլ~
նի
բոլորին
քաքալերանքին
ել
աջակցութեան
:
Փոքրիկներ
ձեր մայրիկին
յիշեցուցէք
որ
Օգնեն
կապո
յա
իյաչին
» յ
Շնորհակալութիւն
յայտնելով
բոլոր
ներկա
ներուն,
ինչպէս
եւ մեր անձնուէր
բարեկամներուն
ե անգամնե
րու
որոնք իրենց նուէրներով
ե աչխա–
աանքով
մասնակցեցան
հանդէսին
կազմակերպու
թեան,
Տիկինր
չնորհալորեց
Նոր Տարին
եւ
յոյս
յայանեց,
որ յաքորդ
աարի
աւելի
մեհ՜ սրաէի
մր
մէք,
աւելի
բազմաթիւ
մանուկներով
պիաի
կա
֊
տարուի
աօնածաոի
հանդէսը
եւ մեր
փոքրիկներր
աւելի
լալ հայերէն
պիտի
խօսին
քան այս
աարի։
Հանգէսին
գ ե զարուեստական
րամնին
զ եգե
ցիկ
կենգանի պատկե րներր
յզացոլմն
է ին
Տիկին
Ալիս՛ Բէօսէեանի
եւ Տիկին
Հուրիկ
Գասոսւոբեա–
նի : Առաքին
կենդանի
պաակերր
կր
ներկայացնէր
կագանգ
Պ"՚պս՚յի
մուտքը.
<9ն,
Հրե.
ւկնե
րւ
•րգ՛
ւթեամ
լ
Ուրիչ
պատկերով
մր
Ֆր • կապոյտ
1Սաչի տունր հասած
նուէրներ
կր բամնէր
փոքրիկներու
: Այս առթիւ տեգի
ունե
ցան
փոքրիկներու
կոգմէ արտա սանութիւնն
ե ր ու
երդեր : Ուշագրաւ
էր Բիլզանգ
Տ է (՚"/ալեսւնի
ար -
տասանոլիմիւնր
: Տիկին
Հուրիկ
Գատաւորեանի
կազմ ած
ազքի1լնե բու
խմ րա պա րե ր ր իր պատրաս–
տած
գգեստներով
դաշնակի
լ^կե րակց ութեամ
բ
Պ– Մեսումենցի
ո գե
ւռ ր ե ց ին
նե ր կան ե ր ր
եւ
կր1լնուեցս։ն
քերմ ծափերու
աակ
;
Փոքրիկ
ագքնակ
մբ սիրուն
կերսլով
նուազեց
աքօռ տ էօն/
վրայ։
Օր– Արաքսի
Պառաւեան
յաքո–
՚լապէս
նուազեց
գաշնակի
վրայ
երկու
կւ
Փոքրիկն
•Օր. Գ ա րռ յեան
ալ ւս ր տ ու II Աք
նե
3
ւրներ :
Վիք
-
թօրիա
կ ո ս տ ան ե ան ի կապո
յտ
հյաչի քա յլհրգր
ել
Երեւանի
նուիրուած
ֆրանսերէն
երդ
մր :
Միքնարարին
րամնուեգալ
առատ
նաիւրնթրիք
որոոլզով
եւ չոր միրգերով
:
Ընդհ անուր
ոգեւո
րո ւթեան
մէք Հանգէսր
վեր
քացաւ
Վիզէն
Թ՛ո րոսեանի
կովկասեան
պարերով
ռ րոնք
քանիցս
կրէլհուեցան
բուռն
ծափերու
մ էք ;
ՆԵՐԿԱՏ
ՄԸ
՚ ՀԱՑ ՎԻՐԱԻՈՐՆԵՐ
ԲՈՐԷԱՅԷՆ
Վերքին
թզթաբերէն
կ՝իմանանք
թէ
ՀետգՀե
տէ
Պո լիս
կր հասնին
Բորէա
յի թրքական
զօրա
-
գոլնգ ին վիրաւորներբ
: Վե րքին
խում
րին
մ էք կր
յիչուի
Հայ
մ բ եւս , Գրիգոր
Այվաղեան
,
որուն
Հեաեւ եա /
պաակերր
Հրատարակոլած
է ել
ո
յտ յտա րա բութ
իլ^ւ
ր րրած
է՛
Ես անթելի
ղինուոր
էի , բայց
բաւական
թ^ւտմի
մաքրեցի։
Ջինացիներր
ճակատ
առ
ճա—
կւոտ չեն կռռլիր,
եւ ծառերէն
կամ մարդուս
կրռ—
նակէն
կր հարուածեն
: Մուկի
գէմք
ունին , սւա–
րօրինակ
էակներ
են : ՆաՀանքելու
Հրաման
սսւա–
ցեր
էինք , երբ ծառերէն
անակնկալ
կրաքչ մր
բա–
ցի՛ն
մ եր վբա
յ : Անմի քապէս
ա պա
ս տ ան եց անք
մ եր
ճ^ւ^ին
ետին
եւ
մ ենք
ալ սկսանք
կրակել
: Գնդակ
մր ծակեց ռտքս : «թանք»
մբն ալ մատներս
ճզմեց :
Միայն
թէ սա Ջինացիներր
այնքան
ալ
վախնալիք
բաներ
չեն
%
)Հ
«Եէնի ԱապաՀ»
կր ներկայացնէ
ուրիչ
վ ի–
րաւոր
Հայ մր , քՍաչիկ
Զէքիճ , թոքիոյի
Հիւան–
դանոցին
մէք , խրախճանքի
մր պաՀուն
:
Գաղթ. ԳոաւհԱևակիԱ
գածոէՍեոՆթիւնը
19Տ0իԱ
(Աւքփռփսւած տարեկան տեղեկագրէն)
1950^
րնթացքին
Փարիղի
գբասենեակր
տը
֊
ուած
է ընգամէնր
2399
վալերացեալ
վկայական
-
ներ,
Մարսիլիոյ
ղրասենեակր
1879։
Երկու
՚ / / " " ՜
սենեակներր
միասին
4278
վկայականներ
,
Որոնց
1ա1ր
վճարուած
եւ \Գ1\ը
ձրի։
\9–^9ին տրուած
էր
3312, իսկ
1948
/.1/
3224 վկայագիրներ
:
՚Լկայագիրներէ
ղանձոլած
է
562.555
ֆրանք։
Տրուած
վկայազիրեերր
1լը վերաբերէին
ա
-
մուս՚էւռլթեան
, ք^կ1յրային
՝ ապաՀովագբութեան
,
ին^ոլթեան
թոււլթ
ի , ճամ բո րգութեան
, սլատե
-
րաղմ ի վնասոլց
Հատացման,
ամուսնալուծում ի
եւա
յլն
:
Փարիզի
ել Աարսիլիոյ
մէք աւելի
քան
322
ԳՐ–
րաւոր
թէ բերանացի
ղ իմռւմներ
եղած
են կառա–
վա
րռ
լ
թե ան , ի նսլաստ գագթականներու
:
Միեւնոյն
ատեն
թէ՛ Փարիկ. եւ թէ՛
Աարսի֊
լ ի " յ
՛է բասենեաէ^ե
րուն
մ էք
իրաւագիտական
իսորՀուրդներ
տրուած
են , բերանացի
թէ
զրաւոր,
1796
ղտղթականնե
բու
:
Ընգամէնր
66՝^0
անձեր
լ^գունուած
են
երկու
գբասենեակներռւն
մէք։ Ատացոլած
են
1432
նա
-
մակներ
ել գրկուած
1781 :
Լիռնի , Վալանսի
, ՆԼ՚սի ել կրրնոպլիէ
թղթա–
կիցներր
ՓարԼւգԼւ գրասենեակր
զրկեցին
խնղ րանք– •
.ներ
վկայագիրներու
: Անոնք
իրենց
կարզին
իսոր–,
Հոլրդնեբ
տուած
են եւ իչխանոլթեանց
մօտ
մ Լւ —|
քամ տած
յ
յ
1 950/՛
լնթացքին
Նանսէնեան
գր ո չմ՛ սւ թ ո ւղ
-
թերէ
գ անձուած
է
1.131 ,449
ֆրանք : Այս
գումա–
րին
կէ սր
այս
ինքն
566,000
ֆրանքր
, բամնուած
է
հաչխոլմ Լ։ Յանձնամ
ուլովին
կոգմ է
21
Հա յ Օգ
-
նոլիմեան Հաստատու
թեանց
:
Մնացեալ
կէսր ,
565.449
ֆրանքր
ա.Օի կողմէ
Փարիղի
Աղքատա–
խնամ՚Լւն՝
ԱնտիյյԼէԼ։
ԾերանոցԼւն
Համար,
կարմիր
քՍաչԼւն իր գարմւոնատան
Համ՛աբ , կապոյտ
քՍա -
չին,
Հ. Մ– Ը– Մ ֊Լ՛ն ել Ակառւտներուն
օգավա
-
խութ եան
կա յաննե բուն
ել ԳրասենեակԼւն
Անմ ի -
^ա/չաԿւ Օգնութեան
մ արմնին
:
Մ Իէ^ազզային
կազմ ա1լե րպոլթ
իլն
ր
(11Հ0) ՚
չա
րունակեց
մինչեւ
Յունիսի
վերք
սնունդի
ծրարներ
զրկել
չքաւորներուն
: Վեց
ամսուան
բ^ւթացքին՝
2508
նոր ծրարներ
րաչիսուեցան
:
1948
Ա արտէն
մինչեւ
1950
Յսւնիս՝
՚՜1 1 .758
ծրարներ
բամնեց
ւք^Օւ՛ ,
իւրաքանչիւրր
ՀՕ
12
քիլօ րնտիր
սննդե
-
ղէն,
որոնք բամնւււեցան
Նանսէնեան
դրոչմա
-
թուղթ
իք րաչխո
ւմ Լւ յանձնա Լսո ւմ րի
անդամնե
րէն
բաղկագած
մասնաիսումրի
մր կողմէ , որուն
կր
նախագ ւսՀԷ ր գրա
սեն եակին
տնօրէնր
:
Զ քաւոր
-
նե բու
ցանկր
տրու ած
է Օգնութեան
մ արմ իննե
-
բու
էլողմէ I
Անտիյյիի
ծերանոցր
Հիմնուած
1949/5»
Գրա–
սեն եակին
նախաձեռնութեամբ
եւ ուր կր պւս
աս–
պարուԼւն
երեսուն
ֆրանսաՀտյ
ծերունԼւներ,
բա —
ւարսւր
չ/՚/լալռվ
, ղ րասենեակբ
դիմ ած
էր
/ ՚ / * 0 / 5 »
Լսնգրելով
որ օմանգակէ
ուրԼւչ
պատսպարաններ
բանա
լու Համար : ԵՈՕն րնթագք
տալով
այս դի -
մ ում
Լւն
,
առ ատաձե ոնօրէն
օմ անգակեց
Հարիւր
՚^ոդիի
Համար
նոր պատսպարան
մր բանալու
, զոբ ^
պի՛ոի վարեն
Հայկական
բարեգործական
Հաստա–
աութի^–է,ներր։
կր յուսանք
թէ արգէն
կարելի
պի
աի
ըլլայ
Ալզտո տանա
ր ան ր բանալ
ի
աոաքին
վեցամսեային
:
1950/
րնթացքին
գրասենեակր
բացաւ
գա
-
սւական
խորՀրգա՚ոոլ
սպասարկութիւն
մր, որ կը
բաղկանայ
Փարիղի զաաական
ատեանի
չորս վ՛աս–
աարտններէն
: Աբզէն
18
զատեր
յանձնուեցան
այս
Ապասարկռւ
թե ան :
1950
Յուլիս
17/,
132
թի՛–
չրքաբերականով,
Աոոգքա սլաՀ ական նաԼսա րա րո
լ թ իւն
ր
Նանսէնեան
Հայ
Տարադիրներուն
ալ չնորՀեց
չքաւոր
ծերերռւ
մ ամանա կաւոր նպաստը
:
ՓՈԹՈՐԻԿ
ԹՈՒՐԲԻԼ13
ԱԶԳԱԺՈղՈՎԻՆ
ՄԷՋ
(4
Անգարայէն կը գրեն Պպսոյ թ֊երթերռնէւ
Ցւււնսւար)
Ազդ. մոգռվվւ
այսօրուան
նիստին
, անսպա
-
"ելի
գէ՚ղք
մր պաաահեցաւ։
իսմ՚էթ
ինէօնիւ
խօսք
ու՚լեց
եւ կարճ խօսեցաւ
: ԹէքԼ՚րտազփ
ե րեսփո
-
Լո՛սն Աէքի
կրաթման
բացատ
րութիւննե
ր
ուզեց
Հ՚սնրօդուա
Շինութեանց
ԿւաԼսարարէն
,
էրզինճա–
նի ե ր կր ա չա րմ Լւն վերաբեբեալ
խնդիրնե
բու
առ
-
թի՛–՝ Երեսփոխանը
հարցուց
թէ
երկրաչաբմէն
՚Լ^՛ րք կատարուած
նուի րա տուռ ւթիւննե
ր ը ինչ ե–
՛լան ել չԼւնուած
տուները
քանի
ոսկի
արմեցին
:
Հանբօղ ուտ
Շ ինութեանց
նախարար
Բէմալ
Զէյթինօգլոլ
թուանշաններով
պատասխանեց
Հար–
ցասրւգոզ
երեսվւոիսանին
: Ըսաւ
թէ կառավարու
-
թիւնր
I 1
տարԼւէ Լւ վեր
կը քանայ
էէաբմանել
ա -
՚լէաեալնեբուն
ցաւերր
:
ԶէքԼ՛ էրաթման
չարունակեց
•
էրզինճանցի
մրն է որ կր ԼսօսԼ։ այս պաՀուն
ձեզի , մէկը որ
ճա–
չակած
է ալլէտին
գառնո
լ թ իւննե
ր ր : Անոնք
որոնք
Լսռստացան
անմիքասլէս
էիերաչինել
աւերակներր
,
էբ՚լինճանցինեբու
ցաւը
շահադործեցին
, \ \ աա
-
Ր Լ՛է ի ՛Լե ր անվւո լթ գտնուեցան
ա յգ
ցաւին
հան -
զէպ–
Ես
աղէտԼ՚ն
օրր ականատես
եղայ
աարօրի
նակ
երեւոյթի
մը :
Հան
ր ապետո ւթեան
նախազաՀ
Իսմէթ
ինէօ
-
նիւ
երբ Լւր մ ասնաւոր
կա՚ւախում
բով
Բէմ
ախէն
կ անցնէր
, գոցել տուած
էբ պատոլհաններր
եւ
«սքամպԼւլ»
կը խաղար
Բէմալ
կէտէլէճի
, ՚Բեա
-
զըմ ՕրպաԱւ
եւ ուրիշ
անձի մր Հետ
;
Ա յս վերագրում
ին առթիւ
, իսմ է թ
ինէօնիւ
րեմ
բարձրացաւ
եւ րսաւ
.
Այ" Ր"Լ"Ր
խօսքերր
սուտ
են : Ոչ
70
Հաղար
ոսկիԼւ
ճանապարհածախս
ստացած
եմ էրղԼւնճեան
երթալու
համար , ոչ
ալ
թուղթ
խազացած
աղէտէն
վերաղարձած
պաՀուս
;
Ընկերներ
, երկիրը
մեծ վտանգներու
առքեւ
կր զանուի
: Շատ
Հաւանական
է որ այս
ազդը
ստիպռւի
մ աքառիլ
ա յս
վտանգներուն
հետ
է
(Ցայներ
Նիւթէն
մի շեղիք) :
Գիտենք,
մենք ալ գիտենք։
՚
Ինէօնիւ
.
Եթէ
երկրի
մր մէք
զրպաբտու~
թիւնբ
շարունակուի
այսպէս
ազգր չ ի կրնար պայ—
Ք՛" Ր Լ՛է վտանգին
գէմ
:
Հարցասլնղող
երեսվէոխանր
դարձեալ
խօսք
առաւ
եւ րսալ.
Շատ
մբ բաներ
կրնանք
ներել,
բայց
չենք
հանդուբմեբ
՛որ \
I
տարի
անտեսուիլ
մողովուրգին
տառապանքը
:
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(51)
ԼՐՏԵՍ ԿԻԿԵՐՈն ԱնԳւԼՐԱՅԻ Սեձ
(Գրեց՛ գհրւքան դեսսւանատան կցորդ ՄՈՅԶԻՇ )
ՀԵՏԱՊՆԳՈԻՄ
ԳԻՇԵՐՈԻԱՆ
ՄԷՋ
Ֆօն
Փավյէն արագ ակնարկ
մ ր պտտցուց
Ս
րր
Նէչպուլ
ՀիլկէսրնԼւ
յստակ
ձեռագրին
՚Լր՚՚՚յ
եւ
շուտով
յայտնեց
իր կարծԼւքր
:
Գրական
, իրատես
ու կատարելապէս
՚" -
նաչառ։
Արտայայտելու
Լ՚նչ
սքանչելԼ։
ձեւ մր ու
նի , բացագանչեց
ան : Բայց
կր
իսո րհ իմ թէ Պեր
լինի չատ
հաճո
յ պիտի։
չթուԼ։
այս բանր
:
Ա։։կէ
ղատ
, վերքին
լուսանկարներուն
։ս
։ւի
-
թով գիտեցինք
պաըաղայ
ւէբ , ռբ ամէնէն
Համ
բա–
էլին իսկ աչքէն
պիտի
չվրի՚զէր։
Կիկերոն
ստի՚զ
-
ուե ր էր կ՝ երե
լի
սովո րակւսնէն
աւե լԼւ աբագ
աչ ~
իսատիլ : Բուն փաստաթուղթերր
ս։յնքան
Հապճե
-
պով
իրարու
վբայ
ղրեր
էր որ, ոմանք սաՀած
րյ~
լալու
էին եւ ստիպռւեցէսնք
ամբողջացնել
զանոնք։
Ակներեւ
էր որ մամա՛նակ
չէր ունեցեր
մամուլէ
անցրնել
բնագիրներր
եւ այգ պատճաոով
կարդ մր
նկարներ
պզտոր
էին : Ան՚՚խալ
կարդալու
Համար
զանոնք
մ ան ր ա կր կի տ ու֊ գ մո ւս։ ր ինա շիսա
տութեան
մամ եր սլէտք
եւլան :
ՊերլԼւն տեղեկագրեցի
կիկերոնի
սլատմռւթիւ
նր իր Հօրր մաՀուան
մա։։ին , չեչտեցի
թէ բացա
-
կա յութեան։։
^ւթացքին
կիկերոն
ստիպուեր
էր "–
չնչացնել
խիստ
թանկագին
փաս տաթո
ւ ։լթե
բու
«ֆիլմքք, մր։ կ՝ուզէԼ։
այգ կերպով
նեդացնել
Ռի–
պէնթրօ։Լ։ր
եւ վրէմ
լուծել
զիս
15
Օր Պերլին
պա
Հած
րլլալուն
Համաբ
:
Զարհուրե
լԼւ պա տ ա ս խան
մ ր ղրկեց
Պե րլին :
Հեռտղ
րեցին
։ք եղի Ան՛չա րա , հ րտՀանգե
լու
Հա -
մ ար , որ Կ իկե ր։։նէն
Լսնգրենք անգամ
մ ր եւս
լու–
սսւնկարե
լ ա յգ ւիաստա թուղթե
ր ր :
իսկապէս
յաւիտեն։ոկտն
է Բ ր Լւստ։սփո
լՀ ՝Բ" -
լ՚ւմպոսի
Հ։սւկԼ։թին
պատմ
ու թ իւնր
;
•
Ն" յե՚ք բեր
Լ։ վեր քԼւն օրե բուն
վեր ագա
րձա
յ իս–
թանպուլ,
բայց ւքասնաւոր սլատճառ
մը ունէր
այՍ
ճ։սմ բո րգութ
Լււնր :
Պերլինի
մէք ակնարկութիւն
րրած
էին
կե՚լծ
։լրամտտոէքսեբւ։ւ
մասԼւն,
ղ"ր իբր թէ ^Ը "Լատ
-
րտստեն
եղեր Գե րմ անԼա յ
մ էք եւ ի Հարկին
կը
ղրկեն
եղեր արտտսահւէտն
, չէզոք
երկիբներումէք։
ՊերլԼւն
։Լե րքին ո։ լցե
լու թեանս
բնթո՚ցքԼ՚ն
,
երբ Լսօսեր էի "՛յ՛է մասին,
։լարմաց։սծ
երե։ ո/թ մր
ւս։ւեր է Լւն եւ ւլայրոյԼմով
մերմեր
է Լ՛ն այդ
աեսակ
բւսնի
մ ր գռ յութիւնր
: Բա
յց կ՝ռլզէի
ան ւղա
յմ ան
լ։ւլ սարանել
զւոյն Հ
Իրր տասր հագար
սթերլին
առի
Լւնծի
ղրկուած
։լ է՛ւ մսյրէն
եւ
ւլ "՛ցԼւ
իէ։թան։ւլոլլ
, ո։բ
անմԼւքապէււ
։լԼւմե։լԼւ դրամատուն
: .
Ու՚լեցի
տնօրէնր
տեսնել
եւ խնղ րեց Լ։ որ
քըն–
նոլին
դլ։ւ։։ւքա։ռւ։ւքսերբ
, ։։լտ։որուտկելով
թէ աոա–
քարկեր
է Լն Լւ^ւծԼ։ զնել զանոնք,
բւււյւյ կր տատոէմ—
սէի,
խորհելո։Լ
որ կրնան
1լե։լծ
րլլալ։
Երկու, մաս–
նազ էտներ
պաչւոօն
սա՚սցան
քննելու
ղանոնք , եբ–
կու օր ։։/այմանամամ
տուԼ։ Լւրենց ւ
ԱսլւոՀռվռւ
—
թիւն
տուին
ինծի
թէ իրական
էին :
կարծես
բեռ
մը ելաւ
սրտիս
վյւա յէն :
Այս
՚լրա։Րատռմսերր
ոչ
ւ ք ի ա յ ն լրքօրէն
պիտԼ։ վտան
-
•էէԼ՛ն ամրողք
«կիկերոն
ձեռնարկը»
, եթէ
զեղծա
րարութիւն
մբ երեւան
ելլէր,
այլեւ,
րստ
իս , կի
կերոն
Գսբմանի
չէր Գերմ աննե բու
կողմէ
այգքան
չարաչար
կերպով
Լսաբուելոլ.
;
Միւս
կոզմէ,
կը մտածէԼ։
մ Լ։շտ թէ մէկ
օրէն
մ իւսր քաղաքական
գա յթակգո
ւթիւն
մ ը
կրնար
պայթԼ՚լ
Անգա
րայ
Լւ մէք եւ չէի
ուղեր
որ
կացու
թիւնր
աւելի
ծանրակշիռ
դառնա
յ կեղծ
զրամնե
-
բու
սլատմութիւնաէ
մր։
Գո Հ ո ւնա կո լ թ ե ան
հ ա ռա
չան
քո վ
մ ր
Ան։լարա–
յի գրամ արկղին
մէք սլաՀեցի
դարձեալ
,
իսթան–
պու֊լի
մէք քննութեան
ենթարկուած
ս թ ե ր լԼ։ննե ր
ր։
Գեկ։ոեմբերի
աոաքին
սուրհանդակը
տաբօբի–
նակ
ծբ։սր
մր բերաւ
ինծի : ԳԼ՚րքեր
կր
պարունա–
կէր ան։ Մօտէն
նայեցայ
ու շատ
զարմացայ
: Ա–
ռանց բացառութեան
բռ
լո ր Լւն ալ նիւթր
կր կազ -
մ էին
20ր։է զարու
մ եծագո
յն լրտեսական
պատ
-
մութիւններր
: Տպարանէ
մր կուգային
: Ապրս
-
սլրանք րրած
չէի եւ փափաք
չունէի
կարդալու
զանոնք։
Այդ
ղիրքերռլ
մէք գտայ
Ռօմի
ւլործր
:
Հ<
Լրտե։։ական
պաամոլթիւնը
Համ
ս։ շիտ
րՀա
յին
ւզատերաղմի
լ^ւթացքին»
: Ծրարին
րնկերացուցած
էին բացատրադիր
մր, որով քաւլաքավարօրէն
կը
Հրաւիրէին
՛լի" ուոումնասիրել
բոլոր
Հռչակա
-
լոր
սլո՛ բ ա գ տնե
ր լ։ , տեսնելու
Համ ար որ ։էեւէ
նր–
մանութիլն
կա՞ր անոնց
եւ կիկերոնի
միքեւ
:
Fonds A.R.A.M
