ԼՀ ^աաւքւ
Չ ս օ ո օ ա է ^ ^ւատտւտ» 6^ շ ս ւ ^ օ ք տ
17. է^սշ ւ>ոու6տւււ6 - ք՚^ք<1Ց (13)
»1>ցամս 800 Փր • , Տ ա ր ֊ ՚ ւ Օ Օ Օ , արտ– Ճ500^ՓՐ։
Տքէատճւ 20 յ&ոV^^^
27րգ ՏԱՐԻ ֊ 27 յ^ոո66 ք*օ,6361֊՚Նոր շրջան թիւ. 1772
ՄԵՐ ԽՕՍ՚քէԸ
1351
Շ ա բ աթ 20 ՅՈԻՆՈԻԱՐ
Խմբագիր՝
8.
ՄԻԾԱԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
0 Ր Ի
՛ւ.
ԳՐԱ՚ՄՆ է ՊԱԿԱՍ Թէ Ա2–ԲԸ
Բարեգործականէ
կեգր • վա ր չութ
իւ-ն ը
Տ " ՚ ն ֊
ուար
15
թուակիր
զեկոյցով
մր կր ծանուցանէ
թէ
300.000
աոլարի
Հանգանակութեան
մր ձեռնար -
կած է , Հետեւեալ
նսլատակներով
•
1 • Միութ-եան հովանաւյւրեալ
դպբռցնհրււԼն
համար կաւաւցանել նռր շէնքեր, ուր որ պէաք է ։
2– Հիմնական նո ր ոզո ւթիւնն ե բ ո վ ներկայանա
լի վիոակի մէ ջ դնել ա յն շէնքերը որոնք նպատա -
կայւսբմար են :
3– Ա յ դ վարժարանները օժաել հարկ
եզած
կահ - կարաւփներով ե ւ կրթա կ ան պիտ ոյք ներով։
4 • Հո գ ոանիլ ադքաաիկ
աշակերտներու
սնունդին :
Զեկո
յց ր այս աոթիւ տեգե կո ւթ իւննե ր կր Հա–
՚Լ՚՚ՐԳէ
Միութեան
Հովանաւորած
գսլրո ցնե րո ւ մա~
ոին (մօտ
90
կրթարան,
15.000
ա չակե րանե րով,
Աթէնքի,
Լիրանանի եւ Աուրիոյ
մէք)։ էւ
րարձ֊
րաձայն
էլոգրայ .
— « Անոնցմէ մ ե ծ մասին շէնքերը
խ ա րիոլլ
տնակներ եԱ մի ա յն , առողջաս|ահական պայման -
ներէ բոլորովին զո ւ ր կ : Շա տ երը չունին պարբսւ֊
կան կահ ֊ կարասիներ, ոչ իսկ դրասեղան կամ
պարղ նստարան, եւ աղաք ծալապատիկ կր նստին
զետինր, փսիաթներու վ րայ : Անոնց աշակերտ -
ներէն բ ա ղմ ա թիւ հէ ք տզաք անհրաժեշտ նուագսւ–
ղ ռ յ ն սնունդն իսկ չեն ստանար եւ շաա
յանսվլւ
դպրոց կ ՚ ե րթ ա ն աոանց նախանաշի: Մեր Մ1սււ -
թի ւ նը մեծաքանակ կաթնափոշի կը ղր կ է այս տղոց
յւամար , բ ա յ ց ա յ դ օ գ ն ո ւթիւնն ալ անբաւական է » ։
Պ ա չաօնա
կան
զեկո յցֆն
րացո րո չասլէս
կ^ երե
ւա
յ որ վարչոլթիւեր
Հանյետաձգելի
սլարաք^
սե–
՛զեր է «չարմիբ.
եւ Հանգանակիչ
յանձնախում
ր մր
կազմել
ատենապեաոլթեամր
Օր . Լ .
Գարակէօզ–
եանի, Հոք անցեալ
ամառ
անձամ ր տեսաւ
ա1^^-՝
գսլրո ցնե րո ւե խղճա
լի վիճակը»
;
Այս
աեղեկութիւններր
կարգալէ եաք ,
էէ՛^Ք
փորձուիր
Հարցնել
Հ. Բ՛ Ը. Ա իութեան
մեծ ու
վւոքր վարիչներուՏէ
, ո՛ւր որալ գտնուին՛
I •
՚Հւո"ր իմացաք թէ ձեր Հովանաւորած
գր՚զ–
րոցներուն
չէնքերը
մեծ մասով
«խարխուլ
անակ–
ներ են» , թէ «չաաերր
չունին ոէ էսկ
գրասեզան
կամ
սլարզ նստարան»
եւն • է
շ.
Եթէ Հանգուցեալ
բարերարին՝
ԱիՀրան
Գարակէօզեանի
ազքիկր
Տունասաան
, Լիրանան
եւ
Ա ուր իա գացած
, անձամ ր աեսած
ել ամ էն րան
պատմած
էրլլար \ պիաի կատարէի՛^ք
այս Հանգա–
նակոլթիւնր ;
3 •
Այգ երեք
երկիրներու
ձեր վարչութիւն
-
ներր ել լիազօր
նե րկա յացուց
ի ^ ե ր ր ձեր ուչա -
գրութիւնր
չե"ն Հրաւիրած
«այս ախուր
իրակա
նութեան»
վրայ :
4–
Ա^ըիչ
թերթեր
ել գէմքեր ալ պարրերա -
բար եւ մ անրամ ասնօրէն
պարզած
չե՞ն
«ա յս
ախուր
իրականութիւնը»
, յիչեցնելով
Բարեգոր -
ականի
սլարտականոլթիւնները
;
5.
Գրա՞մր,
նիւթական
մ ի ի ց ն ե ՚ ՚ ը ն էին որ կր
պակսէին
, թէ աչքն ուխեէքը,
կամքն ու աշխա -
տանքր :
կ՛ուզէ ինք
մ ասնաւո րապէս
ծանրանալ
Հինգե
րորգ կէտին
վրայ
, աչքի առքել
ունենալով
Բարե
գործականի
ուրիչ մէկ Հրատարակութիւնը,
Փա -
րիզի «Տեգեկաաու»ն
:
ինչպէս ագաՀ
ունեւոր
մբ որ քանի
Հարստու
թիւն
գիզէ
այնքան կր խեղճանայ
,
Բարեգործա
կանն ալ չարունակ
իր նիւթական
մ իքոցնե րու
ան
րա լական
ո ւքմե ան
մասին
կը խօսի :
Բանի մեծագումար
կտակներ , կալուածներ ,
նուէրներ կր ստանայ , այնքան
կ՚աղքատանայ
:
^Թրրսթ^Ի
կաչկանզումներ
կր պատմէ
եւ կբ
մ ուրա՛՛ յ ֊ • •
կր կարծենք թէ չափազանց
երկար տեւեց
այս
խեզկաաակութիւնր,
որ եթէ վաշխառուի
Հոգե -
բանա
թիլն
մ ը չի մատներ
, առ նուաւլն
անմ տու -
թիւն կ՚ապացուցանէ
:
Ըսած
ենք եւ անգամ
մր եւս կր յիչեցնենք
Բարեգործականը
հորիգոն
չունի : Զունի պ.չք
եւ. միտք :
Հասարակ
սովորամ
ո լութիւնն է որ կր տիրա
պետէ իր գործերուն
վրայ
, ել ոչթէ
արթուն ,
ստեղծագործ
միտքր :
Գեռ
պիտի
պարղենք
ուրիչ
«սկղրնական
մեգ–
քեր՝», որոնք սեղանաւորական
Հաստատութեան
մը
կր վերածեն
Բարեզործականր
:
ԹԶՈՒԿՆ ՈՒ ՀՍԿԱՆ
Թուրք
փատիշաՀն
եւ ռուս ցարը, երր Հ– Ց ։
րա շնակցութե՜ան
մասին է խօսքր,
կ՚աշխատին է–
րական
արժէքով,
նոյնիսկ
յաւելեալ
չավւով
ներ^,
կա յացնե
լ այս
կո ւսա
կց։. ւթ իւնր
իրենց
գաղտնի
գիւաննե
րուն
եէք , բա յց
մողովոլրղին
ցո յց կու
տան
իրրեւ
«քանի
մը արկածաիւնգիր
քոմիթաճի–
ներու
գործ»I
Այսպէս ,
1907^^
ռուս ոստիկանական
նախա -
րարութիւնր՛
Հետեւեալ
տեգեկագիրր
, կր ներկա
յացնէ
նա իսա րա րապե տ Ա աո լիպինր
.
^ .
« Դաշնա կցութե ան կագմը
կը պարունակէ
բ ո լ ո ր բ աժանո ւմնե րը , օրէնսդիր , կրթա կ ան , վար
չական , դատական՛ իրենց պատժիչ ե ւ գ ործ ա դիր
մա սերո վ : կը կագմակերպէ տ է ոօր թ է ՛ իր անհնա–
գանգ անդամներուն , թ է՛ 1|ուսակցութեան թշն ա մի
պետական պաշաօնեաներու դէմ՛, ոստիկանական
թ է գինոսւրական :
կովկասի մ ա մո ւլը ամբողջովին Հ ա յ ո ց ձեո -
ք ը ն է :
կ ո ւ ս ա կ ց ո ւթիւնը ունի իր կանոնաւոր բանա
կը, գինուորներր
^բնագրին
մէք ռուսական
տառե
րով
գրուած է «զինուորներ»)
, կա գմակերպուած
16 տարի աոաջ ,՛ ե ւ ժամանակ մը կը հասնէր 100
հաղարի, բանակ մ ը , որու պա1ւպանութեան հա -
մար կը ծայսսուէր 10 միլիոն ր ո ւ բ լ ի :
կ ո ւ ս ա կ ց ո ւթիւնը ունի գինապահեստներ ե ւ
ղինուորական դպրոցներ (Պուլկարիա ե ւ Ամերի -
կա) , ուր կը վարժ՛եցնէ, ի մէ ջ ա յլ ո ց , նաեւ ա–
կաններու գործածութեա1ւ; կ ուս ա կ ցութե ան ոագ–
մական բ աժինն ունի վերին աստի՜նանի կանոնա -
լոր կ ա գմա կ երպ ութիւն մը, որու մէ ջ
կը մտնեն
հետեւակներ, ա յ ր ո ւ ձի , թն դ ա նօթ աձի գ ե ւ |սրա -
մահատ մասեր ;
կ ուս ա կ ցութե ան դրամական
միջոցները կը
հ ա յ թ ա յ թ ո ւ ի ն աՏդամատուրք երէ, կամ.ովին ն ո ւ ի –
ր ա տ ո ւ ո ւթիւննե ր է ե ւ գ ր ա ւ ո ւմնե ր է (քտբքօթոձէւօո) :
1907ին, Դ՛աշնակցութիւնը ո ւն է ր 165 հագար
անդամ, որոնք ընդհանուր աոմամր կուսակցական
գանձարկղը կը մտցնէին տարեկան մէ կ
միլիոն
ր ռ ւ բ լ ի » :
ԱՀա այս կազմակերպութիւնը
, այմմ
()0
տա
րեկան, որ պատմութիւն
է գրած
իր
արիւնով,
« Հայավնաս
եւ ազգադաւ»
քանի մր մարղոց
գոր
ծր կր Համ արուի
աբեղա
յի մր կողմ է , ճիչգ
ինչ–
պէս յայտարարուած
է թուրք
վւատիչաՀին
կամ
ոուս
ցարին
պա չտօնեանե
րո ւն կողմէ :
Տստակ է օտարին
միաքր
,
ժողովուրդը
բաժնել
իր յեզավյոխականներէն
: ի՚^նչ կր Հետա ~
պրնդէ սակա լն ա յս խատուտիկ
Հա յր , քերմ
եռանգ
աո աքե ալ օտար քա րռղո ւթեանց , բա յց դեռ մ ին
չեւ երէկ՝
եղբայր
ի Բրիստոս :
Զափելու
Համ ար իր անկեղծռ
ւթիւն
ր , կ՛արժէ
քնռւ թեան
աոնել յառաքապա^Հ
ա յս յօգուածա -
դրին ծանօ թութ իւններր
մեր Պատմ ութեան մա -
սին
, դդում
ի կուտ
Համ րելու
ձեւով
մ ր
ինչպէս
կ՚րսէ Հայ գիւղացին ։
ԱՐԱԶ ,
ԶՕՐ– ԱՅԶԸՆՀԱՈՒԸՐՒ
Հռոմ
այցելութեան
առ թիլ , արտակարգ
մ իքոցներ
ձեռք
առնուած
էին
, ինչպէս
Հագո րդե ցինք երէկ : Ա աոլա րա
թիլ
ոստիկաններ
գիրք բռնած
էին օդակայանին
մէք
եւ
բո լոր
ճամ բանե րուն վրա
յ : Բա յց ել ա
յնսլէս
կարեւոր
ցոյց մր տեղի
ունեցաւ
նախտձեռնոլ -
թեամբ
Աչիսաաանքի
Գա չնակցութեան
որ
Համայ–
նավարներուն
ձեռքն է : Զավւաւոր
թերթերր ութ
Հազար կր Հաչուեն
ցուցա րա րնե ր ր , որոնք
բո
լշե
ւիկետն
երգեր
կ՛ երզէին
եւ կ՝ աղաղակէին
.
« Տունդ
վերագարձիր
, ԱյղընՀ առ ւըր , ել ձգէ որ
իտա լիան
խաղագութիւն
վայելէ»
:
Բո
լշեւիկետն
միութիւններր
նախասլէս
րնդՀ
՚ գործագուլ
յ ա յ -
տարարած
էին, բայց
յետոյ
որոշում՚բ
վերածե -
ցին մէկ ժամուան
բոգոքի
: Գաւառի
մէք երեք Հո
ղի մեռան
րնդՀարոլմներու
րնթացքին
:
Այզրն–
Հսւուրբ
յայտարարեց
լրաղրական
ասուլիսի մր
մէք.~– « Պատզամ
չեմ բերեր
ձեզի, այլ ձօնմը
խաղաղութեան
զատին
։ԳոՀ պիտի
մնամ եթէ կա
րենամ կատարել
իմ վ՚ոքր
բաժինս
խագաղութիւ
նր ապաՀովելոլ
Համաբ»։
ՍԱԿԱՐԱՆ
(Եշ–)–
Ոսկին
նորէն
բարձրացաւ
;
Նափոլէոն
4200,
զուից–
ոսկի
3980,
սթերլին
5300
,
աոլար
(20)
20.760
,
ձոյլ
ոսկի
566.000
:
Թղթագրամները
(աղատ
չոլկտյ)
սթերլին
955,
տոլար
392 ,
զ">^ից • ֆրանք
9 2
դ է յ ^ է ^ և ՛ * ՛ ^
^–25 ՚
ՆառաԱգնեդ
կը պաԱաՕջհԱ
Աախա^աքձ^ակ\Խլակնւ
ՋիԱաստսէԱը
^էեՐԱՆԱԱ էի Ա՚լգԼիԱ
ՀԱՄԱԶԱ6Ն
ԸԱԱԼՈՎ
ՀԱՆԳԵՐՁ
ԶԵՆ ՈՒԶԵՐ
ԱՄԷՆ ԳՈՒՌ
ՓԱԿԵԼ
ՄԱԿի
քաղաքական
յանձնամոզովին
առքեւ
խօսք առնելով,
ամերիկեան
պատուիրակր,
Պ–
0**թին
պաՀանքեց՝
նախայարձակ
Հռչակել Հա -
մայնավար
Ջինաստանր
:
•— « Պարզ է իմ կառավարութեանս
Համար ,
որ
Փեքինի
կառավարութիւնը
յարձակում
զյւբ -
եաձ է լ-լ ԱԱկէ
. մողռվը պէտք է
Հ – . – « ւ ^ « է
ասիկա։
Մենք կը Հաւատանք թէ ընդՀ •
մողռվը
պիտի
պաՀանքէ՝
Փեքինէն
գագրեցնել
թշնամու -
թիլններր
ՄԱԿի դէմ , ետ քաշելով
Լւր ուժերր
Բո
րէա յէն : Ջին Համա յնավա րներր
շ ա նթ ա ժ /
էլ^են -
թարկեն
ՄԱԿը,
յաքռզցնե
ւու Համար
իրենց ան-
զամակցոլթիլնր
Միացեալ
Ազգե բու կազմակեր -
սլութեան
մէք է Ուրեմն
, եթէ զինադուլէ
մր
եւ
բա
նակցո ւթիւննե
րէ առաք կարմիր
Ջինաստանի
ներ
կա յացուց
ի չնե ր
ր
պիտի
^սաին
ՄԱԿի մէք,
ռում
բերով
ռւ
Հրասանդներո՞վ
պիտի
Հարուածեն
այս
կազմակերպութիւնը
: կր Հաւատանք որ
ընգՀ •
^"ՂՐ՚Լր
պիաի
գԼւմէ բոլոր
պետութեանց
եւ
իշ -
խանոլիմեանց
, որպէսղի
իրենց աքակցռւթիւնր
լ^՜
հայեն
ՄԱԿին
եւ
մերժեն
նոյն
բանը
ընել
յարձա–
կո՚լնեբուն
։ Այս կերպ շարժելով,
ընգՀ •
ժողովը
"կզբունքով
պիտԼւ ոբոշէ Հաւաքական
մ
իքոցներ
ձեռք առնե
լ յարձակումր
գԼ՚մ ագրաւե լու
Համ ար
Բորէայի
մէք։
Այս առա
քաղ րութեամ
բ պէտք է
պաշտօն
յանձնել
յատուկ
յանձնա Լսում բին
, ոբ -
պէսզի
ճշդէ, թէ ինչ պէտք է բ/լան այգ միքոց -
ները
ճչգելէն
՚Լերք, փութով
իր
տեզեկադիրր
Հասցնէ
րնդՀ
. ժողռվփն
: Երէկ
Հաղորդուած
չինա
կան
ծանոլցադԼւրը
, ռր կր մերժէ
զինադուլի
առա–
ք*"րկբ
, լեցուն է ծուղակներով
, իսեգաթԼււրոլմ -
ներով
ե լ
«սլո լիտբիլբո
յական
գիալեկտիկան»ե
-
Ր"՚Լ՛ Համայնավար
Ջ ինասց Լւներր Լւրենց
՚Լիգերը
դրած
են ԼսոբՀրգային
օձիքին
մէք»։
Ամ
ե
ր Լւկե
ան
պատուիրակէն
վերք խօսք
առաւ
Մ եծն
ԲրԼւտանիո
յ նե րկա յացուց
Լւչր , Ս րր
Կ լոտւԼին
ճէպ եւ րսաւ, թէ Լւր կառավարութեան
նախնա -
կան տեսակէտնե
բուն
մ իա յն ծանօթ
Բէլալով
, ի
վԼւճակԼւ չէ տակաւին
վե
ր
^ասլէս
ճչդելոլ
իր գիր–
քը՝–«յ^մէն
պարագայի տակ ,ՄԱԿը
ի ր յ ՚ * ՚ ք " Ր Գ
Ք ՚ " յ –
լր պէտք է առնէ Համայնաւիար
կեղծիքի
լոյս Լւն
տակ-Հ ՓեքԼ՚նի կառավա
բութ
Լււն ր կրնա՛՛՛յ
իրապէս
խտղպղռ
ւթիւն
ցանկալ,
երբ Ջինաստանի
մ էք ժո–
զԳ^/ք մր գումարումր
կբ պաՀանքէ
այն պաՀուն
,
որ կարմիր
Ջինացինեբը
կռիւ կը
մղեն
ՄԱԿին
գէմ »:
ԱՄԷՆ ՄՒՋՈՑ
ՊՒՏԻ
ՓՈՐՁԵՆ
ՆախագաՀ
Թրում
ըն իը լբագրական
ասուլի -
սին մէք րսաւ
, թէ Մ • ՆաՀանգնե
ր ր
ամէն
միքոց
պկտի փո րձեն
, Համ ա յնավար
ՋԼ՚նաստանը
նախա
յարձակ
Հռչակել
տալու
Համ ար : Այս Հարցին
մէք
Լ՚նք բոլորովին
Համաձայն է արտաքԼւն
նախարար
Պ –էչիսբնին
,որ դատապարտած
էբ Փեքինի
կառա
վարութիւնր
աշիսարՀի
Հանդէպ
իր
արՀամարՀոա
վերաբերումին
Համաբ :
ՓեքԼ՚նը նախա յարձակ
Հռչակե
լու
ամ
երիկեան
պաՀանքր
ռ րո չ պաղո ւթեամ
բ մ
ր
րնգունուած
է
չարք մր պետութեանց
կողմէ , որոնք
անՀ րամե չա
կր գտնեն նոբ սլասւեՀոլթիւն
մը եւս տալ Զինա -
ց Լ։նե բուն
, խա ղա ղօ բ էն լուծե լու
Համ ար Բորէա յի
վ էճր : կր թուԼւ սակա
յն , թէ չատեր
պիտԼւ
մ իա -
նան ի ՛Լե ր քո յ ամերիկեան
ա՛ռաքարկին
, թէեւ
Հա
ւանաբար
աւելի
մեղմ
բո վանդակո
ւթեամ բ խրմ —
բագրոլի
դատապարտութեան
րանաձեւր :
Մեծն
ԲրիտանԼւա
, Ֆրանսա
, Բանատա եւ կարդ
մ
ր
ու
րիշ երկի րնե
ր
, այս քա յլր առնելէ առաք
պիտի
ուղեն
ռ
րո չապէս
գիտնալ
, թէ ինչ պիտի
ըԱան
ղ ատապարտոլթետն
Հետեւանքները
:
Հնգկաստան
բո ւո բովին Հակառակ է ամ երիկեան
առաքարկին :
իր
վարչապետր,
ՆեՀրու,
ամէն
յոյս կորսուած
չի
նկատեր : Ֆրանսա եւ Անգլիա
չեն ուզեր աճա -
պտսրել, ամէն
դուռ փակելով :
^ Հակառակ
քանի մը օրէ ի վեբ տիրոզ
յա–
րստ
բէ^բական
անգորրութեան
, կռիւները
,
զգալի
սասակութեամ
բ
մ ր վ
ե
րսկսած
են Բորէա
ւի արե
ւելեան եւ ւսբեւմտեան
ճակատներու
ծայրամասե—
րՈւն
վրայ : կրնախատեսուի թէ այս կռիւներր
եւ
ա ււ նախա պատ բաս տու թիւննե
ր
, ղինադուլի
առա–
քսւրկե
մ
ե
րմումէն
վերք , նախաբանն
են նոբ եւ
• խոլարձակ
յա րձակո գ ական ի մ
ր
,ո բուն ապաՀ ովա–
բ»բ
պԼւտԼւ ձեռնարկեն
ՋԼւնացԼւներր
ՄԱԿ Լ՛ ումե ֊
րան
դէմ : Այս վերքԼւններբ
որոչած
են այս ան-
գամ
ումեգ
դիմադրութիւն
ցոյց տալ :
(Լ ա ր ե րո ւ շա րո ւնա կ ո ւթիւնը կարդաւ Դ– էօ 1
ՊԵ1,ԺԻՈՅ
ելմտական
նախարարր
յայտարա -
րեց թէ
35.000
միլիոն
ֆրանք անվճար
կր ւՐնայ ե–
կսւմուտի
տուրքերէն։
Ատիսլողական
միքոցներ
ձեռք պիտի
առնուին,
այս
յետնեալ
աոլրքերբ
գսւնձելոլ եւ ելմւոացոյլյբ
Հաւասաբակչռելու
Հա
մար \
Fonds A.R.A.M
