Օ Ր Ա Թ Ե Ր Թ
է ւ / \ 1 \ . / \
1
Լ / Ո
տ. 0. 8. Տ78.286
I)^^6^է6^^-ք^օI)^^«է^ն-6 : ՏՕՈ. ա Տ Տ ձ ա »
17, 1^Ա€ ՍՅատտաշ - Ւ՚/\է<13 (13)
Վ եցամօ • 800
• • Տար. 1600, արտ– 2500 ֆ բ •
ա
ՏՕՏ.15-70 ԳիՏ 7 Ֆր • €. €. Բ.Բտա 1678-83
I;I6^^^^(^^ 24 յ^I1V^ե• 1051 Չււրեքշարթ-լւ 24 ՅՈԻ՚ՕՎ
27րդ ՏԱՐ1՛ – 2 7
«0. 6364–լոր շրջաքւ թ ի լ 1775
Խմբագիր՝
5–
ՄԻա՝ԲԵՄ.Ն
ՄԵՐ ԽՕՍ-^Ը
ԳՈհՄԱՐՆԵՐ
ԳԻԶԱԾ ԱՏԵՆ
ԷԼմփոփենք
մեր
իսո
րՀ,րգահ՜ութիլններր
, ք^ա֊
րեգորէրսւ1չանի
չճացեաշ,
միա1լուէմանի
ւիործ
՜ոլ. —
նէոլթեան
մասին :
Մեր
մամ անակակից
պաամ ութե ան
մ՜էք Ղըմ––
ուաբ կ գտնեէ Հանրա
յին
կաղմ ակե
ր սլո ւթիւն
մ ր
որ ա յնքան
չա րմոէնւ եւ ան չարմ
Հարստութիւն
,
Հնչուն գրամ,
նուէր եւ կտակ
կոլտակաքք՝
էԱմ"՛մ
որքան Բարեգորհ՜ականր
:
Այս
Ա՝ իութիւնր
չկրցաւ
մողովուրգին
մ օտե–
նալ,
րայց գարձաւ տեսակ
մր գրաւատուն
ք/՚քե–
ալ ել ունեւ ո րներ
Համ I ՛Ր =
Ա՝ինչեւ
այսօր ալ իր ղանձբ կր Հոսիւն անՀաչ^—
ուելի
գումարուեր,
րաղմ՚ասլատկելով
^ոչակալոր
« թրրսթ »ր :
Ձենք
ուղեր Հաչոլական
ման րամ
ասնութեանց
մէք
մտնել։
Լք ասնագիտական
թնգիր
մբն է
« թրրսթ
՜օներու սլարագա՛ն
ալ, որ տարիներէ
ի
վեր կր ղրագեցնէ
մամուլր :
Մեր
Ր
՛՛ե լիք ր կասլ
ոլնի
գո րհ՜ ո ւնէ ութե ան
ե–
ղանակներուն
Հետ , որոնք
չեն Համասլատասխա
֊
ներ
օրուան
սլաՀան
քնե րուն , չատ մր տեսակէտ
—
ներով :
Երր
կ՝րսենք թէ Բարեգորեականր
եռրիգոԸ
տունի,
կր նչանակէ թէ չունի
նաեւ
որոչ
ուղեգիծ։
Այգ սլատճառով
ալ , յաճաիս
կ՝անճրկի
անմի
քական
սլաՀ ան քնե
րո լ
աււ քեւ , Հ ա կառակ
իր
մ
ըչ–
տաՀոս
աղրիւրնելաւն
:
Օրինակ,
Միութիւնր
ինչո՚^լ
սլիտի
չունենար
ե ո ամե այ
կամ
հն գ ամե այ
հբաղիբ
մր,
մասնաւո–
րասլէս
կրթական
ճակատին
Համար :
Ան չատ լաւ գիտէ
ինչսլէս
իր
Հովանաւորած
ւլսլրո ց՛նե րուն , ՛նո յնսլէս
ուրիչ
կր թական Հաստա -
աութեանց
չէնքերուն
արտասուելվ։
, անՀանգոլր -
մելի վիճակր : Գիտէ
ուրիչ
բաներ ալ :
Արգ
, ինչո^լ
մ ասնաւո
ր ծրագիր
մր չի մ չա -
կեր , Հեաեւեա
լ առա քագրո ւթեամ
ր
.-—֊
1 .
Այսքան
ղսլրոցական
չէնքեր
չինել կամ նո—
րոդել , ա յս տարուան
(կամ
քանի
մ ր
տարուան՝)
լ^թացքին
:
2 .
կաՀ — կարասիներ
, գրասեղան
, նստարան
,
գրենական
սլիսա
յք եւա
յլն ճարել ա յսքան Հաս -
տատութեանց
, նո յն
մամ անակաչր
քանին : Եւա
յլ^ւ ;
Այս
բոլորր
գրամ ի՛" կր կարօտին :
թող
րարեՀաճին
անոր Համեմատ
կարգագրել
իրենց
բաչխումներր
; Տրամ ա գրե
լի
ղում ար չի
սլակսիր
, եթէ կարենան
ղտնաղանել
անմիքականն
ու յետտձգելին : Եիմէ
աչք ե ւ միտ ք
ունենան
, փո–
իսան գրա սենե կա
յին սովո րամ ո լութեան
ց :
Գեո
ուրիչ
Հիմնական
պարագայ
մբ։
Երբ Միութեան
վարի^երր
աք– ձաիս
կ՚իյնան
մեծաւլումար
կտակներ
, չարմուն
թէ
անչարմ
Հու րսաո ւթ իւնւնե ր ՚աոլաՀովե
լո լ Համար
,
Երբ մարգասէրներ
կր ներկայանան
ինքնաբե—
րաբար
, կտակ
մր կամ նուէր
մր
տրամագրելոլ
Համար ,
Բարեգործականի
ամ ենագէտ
վարիչներր
բանաստեղծ
, փաստաբան
, կամ սեղանաւոր
ինչո՚^ւ
մտքէ չեն անցլՐյեր
թե լագրո
լթ իւննե ր կա
տարել
այս կամ ա յն ուղղութեամ
բ ;
ինչս՛՞ լ անոնց
ուչաղրոլթեան
չեն
յանձնեբ
զանազան
ստիպողական
պաՀանքնեբ : ինչո՛՛՛ւ
չեն
յորղորեր
կտակր կամ նուէրբ
տրամագրել
այս
կամ ա յն
Հ իմնական
ծրագրին
գործագրո
ւթեան
՜;
Ա ինչեւ
ե՛՛րբ սա Հլ^կալեալ
սովորութիւնր
»
կտակր ապաՀովել,
տոկոսր
Բարեգործականի
ամենա
կուլ սնտուկը
Հոսեցնել :
Եթէ
չենք սխալիր
, գեռ վե րքե բս մօտ երկու
Հարիւր
մ իլիոնի
Հարստութիւն
մր Բաբեգո
բծակա
նին փո իսանցուեցաւ
, Հւիսի
մէք։
Եթէ Բարեգործականի
վարիչներուն
միտքն
ալ րանէր
իբրեւ
շարժուն
Հարստութիւն
,
կարելի
չէ՛՛ ր
Համ
՛՛զե լ ա յզ. բաբերարբ
կամ " ՚ ֊ բ ի չ
մ ր
ո ր նուէրր
յ՚ոակացնէր
մ իքնակարգ
վարժարան
մ ր
բանալու
Մարսէյլի
՚ ք է ք ։
Կրնայինք
անվերք
երկարել
Հարցումներուն
չարքր :
Բայց
ի՛՛՛նչ օգուտ
, երբ գիտենք որ Բաբեգոբ–
ծականի
՚ի՚"րիչներր
իրենց յատուկ
Հանգանակ
մր
ունէին,
անձեոն՚քխելի
եւ անչարմ , ինչպէս
իրենց
«թրրսթ՝»ներր
- - •
Որռ՚՞ւն
Հողն է այսպիսի
խնգիրներ
յարու -
զանել,
նորանոր
ղռւմարնեբ
գիղած
ատեն :
Շ՛
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի ն
ԿԱՀՆԻՆ
ԶԻՅՆԱՐ
3– ճ՛ Աիբունի
առիթով
մը գիտել
կուտար
թէ Հայ մտաւորակա՚նը
երբեք
քալած չէ զարե —
լաւն
Հետ։
Աիչտ
քայլ
մը Հեռու
կը մնայ,
գարե
րու
Հոլովոյթին
մէք։ Ատոր Համար է ապաՀովա -
բաբ , ռր չի կրնար
Հետեւիլ
նաեւ բառե
բու
իմ
աս
տի
ղաբւլացմա՚ն
:
Գաղսււիա
րնե
ր ր աւելի արագ կր
ԶիԱաստաԱ սղ կ՝առաչաքկհ
դադքքւցԱեւ
կէսւկը
ԿԸ ՅՕԺԱՐԻ ԵՏ ԲԱՇԵԼ
ԻՐ ԶՕՐԲԸ,
ԵԹԷ.––
ճիչգ
այն օրը, երբ ՄԱԿի քաղաքական
յանձ–
նախումբր
պիաի
քննէր
ամերիկեան
պատուիրա -
կութեան
պաՀանքը
Համայնավար
Ջինաստանր
նաիսա յարձակ
Հռչակելու
մասին,
Հեռագիրր Հա֊
ղոբ՚լ եց թէ Փեքինի կառավա
րռ ւԼմ իւն ր
րնգունի
« սաՀմանավւակ^
գինագաղար
մր Բորէայի
մէք։
Արղարել
,
Հնգկաստա՛նի
ներկա
յացՈւցի
չր
^ ՐՐ Պ էնէկրլ Ա-աոլ քաղա քական
յանձնամոզովին
^""1''Րզեց
այկէ նոր պայմաններր,
ղորս
Փեքինը
իր
՚^էէՐՑ՚՚՚Լ
կր ներկայացնէ
ՄԱԿին, զինագագարի
մր
կնքումր
կարելի
գարձնելու
Համաբ :
Համաձայն
այս
սլա յմաններուն
, Ջինաստան
, Բորէայի
վէճին
լուծ
ման
Համար
կր
նախատեսէ
երկու
Հանգրուան–
նեբ
1)
ՍաՀմանափակ
պայմանամամով
զինագա -
գար
մր,
որ
պիտի
Հռչակուի
եօթը
պետութեանց
նե ր կայացուցի
չնե բով
գում արուելիք
մողովի ա -
՛քին
նիստին
, .
.
՚Ր"՚՚3
չնոբՀիլ
կարելի է բոլորովին
վերքացնել պատե -
րաղմ ր ելլուծել
Հետեւեալ
քաղաքական
Հարցե
րր .
Օ՚ոաբ
ումերու
Հեռացում
բ
Բորէա
յէն ,
ներքին
Հարցերոլ
կարգագրոլթիլնր
քռրէացի
մո–
զ"վուրղին
կողմէ , ամերիկեան
ումերու
Հեռա -
ցումր
Ֆորմոգայէն
, Համայնավար
Ջին ւսստա նի
ւնգամակցոլթիւնր
ՄԱԿին ել \քայր
.
Արեւելքի
Հետ կապուած
միւս
բո լո ր խնգիրներոլ
քննու -
թիւնր
֊.
Փեքինի
նոր պայմաններր,
նախապէս
նեբկա–
յ ու ց ո լածն ե ր էն կր տարբերին
երկու
ղլիւաւո
ր կէ՜
ռ՛ե բու
մէք։
Առա
քինն է այն, որ զինագագարն
ու
Եօթներոլ
մոզովր
տեղի պիտի
ունենան
միամա -
մանակ,
մինչգեռ
նաիսապէս կր պաՀանքոլէբ
մո -
զովի
գում արում՝
նաիս քան զինագագարի
մը
կնքումը։
Իսկ երկրո
րգր
վին
՚լաբգանան
քան մե ր
մ տաւո րականնե
ր ր : Հքս ր ց ո լ–
2)
Բննո լթ ի լն ը ա յն պա
յմ աննե րուն
,
ցէք թէ ի՛նչ կր նչանակէ
Հայրենիք
,
\ազարէւն
սլատաս իսան ր մեծ տարբերութիւն
մբ պիտի
չու -
նենա
յ *կաղտասար
ին պաաաս խանէ ՛ն ,
որովՀետեւ
իւրաքա՛ն
չիլր
ր կր խորՀի
իր ծննղավայրին
մա —
սին,
առանց
երբեք
մտածելու թէ " ՚ վ կըկառա —
վյսրէ այգ ծննւլավայրր։
Հարցուցէք
նաեւ փոք —
րիկն
Մ՚սնիչակին
, ռբ ծնած է Երեւան
,
իբրեւ
պատաս
իւ ա՛ն
Հայրենիքին
սաՀմ աննե րր
պիտի
Հասցնէ
Արաքսէն
մինչեւ
Բեւեռային
գօտի :
Ավաո՚՚ս,
անաբման
նմոյ^երր
չա՜տ
են մեր
մաաւորականներու
գասակարգին
մէք ,
^"՚՛յԼ
1
տգէտ, արծաթասէր
, Հա յութեան
կաթր
անպայ
ման
քիչ
խմած։
Նոյն տյս մ տաւո րականնե
րն են սակայն, ռր
Հ,ա յոց Պաամ ութեան
վարմապեւոի
Հովեր կ՝առ -
նեն եւ ոլատւլամներ
կ՝աբձակեն :
Գմբաիստոլթիւն
է ռբ մեր Պատմութիւնւր չա -
փազանց
ւէա անղ աւոր
զառիթավւնե
ր ուեի , լաւ
բան չէ անչուչտ
մողաիռւբգին
խօսիլ այգ վտանգ—
՛ներուն
մասին,
րայց
ոճիր է՝ երբ մտաւո րական -
ները
լււապար
անգամ
չունին այգ վտանգներէն
:
Կ^ուղէի
Հարցնել
, Հրապարակաւ
, այգ մտա -
ւորւսկաններուն
.
Հայաստան
ոբ կ՚ըսէք
ք կը չբացնէ՛" ^այ մո
ղովո
ւրղ ին երաղած
Հ ա յ ր են ի քին
սլա յմաններր
:
Հա յ մողովուրղը
կը
պատասխանէ
Ոչ ՚
իսկ ես էլ՝րսեմ՝ ոչ եւ ոչ :
<
ԱրտասաՀմ
ան որ կ՛՛րսենք , ունի" պատմ ական
առաքե լութիւնւ եւ քաղաքական
ղատ, Հեաեւա
—
բաբ
խո Հեմ ո ւթ ի՛" ւն է արղի
Հայաստանի
նմարռվ
ուրանալ
իր
ի րաւո ւն^^ւե ր ր :
Ան չուչտ
քիչ մը մութ
են , չատերոլ
Համար,
ինչ որ կը գնեմ այս Հարցումներուն
մէք։
Բայց
տակաւին
ի՛՛նչ
Հարցեր կան, ավաո՜ս
, ի^նք կա–
րելոր
Հարցեր կան, որոնք
«մոլթ^
են մեր մտա
ւո րականներուն
Համար;
Այսօր ես մ իա յն կ՝ ուղէի
ըսել .
ւմ
կը
յիչուի
Փեքինի
այն Հաւաստիքն
է, թէ «պիտի
ստանձնէ
պատաս խանատո
լութիւնր
թելաղրե
լու
Մի՛ սպաււնաք
անոնց որ ա րտասաՀւէ ան ի
՚գատով կբ ղբաւլին : ԱրաասաՀմանի
կաղմակեր -
պութիլնր
ա յնքան
նուիրակա՛ն է , որքան
Հա յաս
տանի
ղո յութիւնր
: Եթէ զոՀ չէք ,
կորսուեցէք
• 1 ՚ "
Յ Է Ք •
Համայնավարներր
Որեւէ՜ գ ործ չունին
արտա
սաՀմանի
մէք, «Հայաստտնասէր%
կոչուին
թէ
«յւսռաքգիմական՝^
:
Գալով աղա Նաղար
թն ,
չեմ ուղեր
ըսե
լ թէ
մ ի՛ ւիո րձե ր ՛ոէ ր կանգն
ի լ արտասաՀմ
անի՝ երբ
Հայա
ուո անի կաո ավա րութ իւնն
անղ ամ չի փու -
թար տէր կան՚լնիլ : Եթէ զոՀ չես , զնա Հայաս -
տան, եւ այնտեղ
կ՝ոլ.գես Ո՚սին ոաքր
օրՀնէ , կ՝ու—
գես
Ո՚սին ոտքր
լի՛լէ : Բայց
երբեք
մի՛
սպաոնւսր
կաւլէւիէ՚ն :
կաղնին
չի յնաբ
ե րբեք ;
իսկ
կաղ՛նիին մէկ ^ ի ՚ ղ ր գետին
ձգել, կր նչա
նակէ ինկած
ճիւղին
ծտնրութեւսն
տակ
խորտակել
ու քախքախել
տասր ղտճաճ ծառ :
ԱՐԱԶ
ՆՈՐ ԶԵՐԲԱԿԱԼՈԻԹԻՒՆՆԵՐ
ԹՈԻՐԲԻՈՅ
ՄԷՋ .
Այսօր պիտի կարգաք
Թուրքիոյ
մէք կաաւսբ–
ուած արտակարգ
ձե ր բա կա լո ւթեանց
մանրամաս—
՛նութ իւններր :
Պոլսոյ
վերքին
թգթաբե
ր էնԼ\53ուն
,) կ՝ իմ անանք
թէ
ձե րրակա լութ իւննե րր կր չա րուն ակո
լին :
Պոլսոյ
՚^՚էք
ձեբբակալռւած
եւ
զինուորական
բանար փոխաղրոլած
են Հարիւրապետ
մը ել պա—
Հեստի
սպաներու
վարմարանէն
ուսանող
մր։ Պոլ—
սէն Անգարա
վա խագրոլած
է Տ էֆթէ րտտրի
պա
չ–
տօնեաներէն
մ՛էկը։
Իզմիրի ել ուրիչ
քաղաքներու
մէք ալ ձեր րակա
լո ւթե անց կը սպասոլի :
ԶԵԻքՈԱԼՈՎԱԲԻՈՅ
կառավարութիւնր
ծանու–
ոազիր
մր ուզզեց
Մ • Ն՚սՀանգներուն
, գանգաաե–
լով թէ ամերեկեան
օգանաւեր
^Տանգա՚ք
բռնաբա–
բահ
են իր օգային
սաՀմաններր,
անցեալ
Հոկտեմ ֊
բերէն
իվեր
։
չինացի
գինուոբներունԼոչ
թէ«կամ
աւո րնե
բո ւն՝») ,
ո բպէսղի
քաչուին
•Բռրէայէն
եւ Ջինաստան վե -
րաղառնան)^ :
Հնղիկ
ներկայացուցիչր
Հաղորգելով
այս նոբ
պայմաններր,
պաՀանքեց
քաղաքական
յանձնա -
մ ողովէն
48
մամ յետաձգել
իր աշիատան^եբր
,
որպէսզի կաո ավա բութ իւններր
մամանակ
ունենան
քննելու
ստեղծուած
նոր կացութիւնր
:
ՄԱԿի պատոլիրակութեանց
մօտ տեսակէտ -
ներր կր տարբերին
չինական
այս նոր պա
յմաննե–
րու
նչանակոլթեան
մասին։ կան նե րկա յա^ռւց
ի չ–
ներ , որոնք
սկեսլտիկ ենել կըկը կարծեն
թէ
խոոլ մրն է՝ ամերիկեան
պաՀան
քի
քննութեան
անմիքական
նախօրեակին
իսկ չփո թո ւթիւննե
բ
ս՚ոեղծե
լու
Համ ար սլատո
ւի րա կո ւթեանց
մ իքեւ :
յ՚սկ
ոլրի^երոլ
կարծիքով,
Փեքինի
նոր պայ -
մ աններ
ր նոր յոյսեր կր ներչնչեն
խաղաղութեան
~։ ա մար :
ՄԵԾՆ
ԲՐԻՏԱՆԻՈՅ
ԳԻՐԲԸ
Լուբք տարակարծոլթիւններ
կը տիրեն
բրի -
ւոտնւսկան եւ ամերիկեան
կառավարութեանց
մի -
քե լ ,
Համ ա յնավար
Ջին աս տանր
նախա
յարձակ
Հռչակե
լու բանաձեւին
չուրք : Այսպարագան ա -
՛֊ ելի չե չտ ո ւե ց ա լ ՄԱԿ
ի ամ երիկեան
պատուիրակ
Պ՛ Կրոսի
՚սյն յայտարարութեամբ
, թէ «Մ • Նա -
Հանգ ներր
երբեք
պիտի
չմ ասնակց
ին Ֆորմ
ոզա
յի
մւսւԼւ՚ն խորՀրղամողովի
մր , եթէ անոր
չմասնտկ–
ցի Զանկ
Բա
յ Հյէքի ազգայնական
կառավարու -
թի՚նբտ/։
Այգ յա յտա բարութիւնէ
ր, սակայն
, կը
1.չգէր մ իամամանակ
, թէ Ֆորմ
ոզա
յի մասին ա -
՛ք ե րի1լեսւն քաղաքականութիւնը
կը ներ^չռւի
մ ի–
այն ել միայն Ա . ՆաՀանգներու
ապաՀովութենէն
եւ
աղղային
չւսՀերոլ
պաՀպանռւմէն։
Փեքինի
նոր
պայմաններուն
տեղեկանալէ
վերք , ՄԱԿի մօտ
բ բ ի տ ան ա կան պատուիրակր
յա յտարարեց
, թէ
կարելի է որոչ
յառաքգիմոլթիւն
մր տեսնել եւ թէ
նոր
ՀրաՀանգներ
կր սսլասէ իր կառավարութենէն
:
«ԵՐԵԲՆԵՐՈԻ»
ՊԱՏԱԱԽԱՆԸ
ՄՈՍԿՈԻԱՅԻՆ
Ամերիկեան
, ֆրանսական
եւ
բբիտանական
կառավա
րռ ւթիւններ
ր ՀրաՀ անգե ցին
Մ
ոսկուայի
էբենց
գեսպաններուն
յանձնել
իրենց
պատասիսան–
ները Գեկա.
30
թուակիր
իսորՀրգային
ծանուցա–
զբին , «Ջո րսե րու՝^ խոբՀրգամողռվի
գում արմ ան
մասին։ կր թուի, թէ արեւմտեան
պետութիւն
-
ներր կր պնգեն
իրենց նաԼսկին տեսակէտին
վրայ
,
՚Ոյն
է՝ գումարելի
մողովր պէտք է զբաղի
մի–
չ՛՛՛զգային
բոլոր
՛Լինելի
Հարցերով
ւ Բրիտանա -
կան կառավարութիւնն
անզամ
Համաձայն
չէ , որ
մ ողովր
սաՀ մ անա փա կուի
մ իա յն
գերմ
անական
Հարցռվ :
Ամերիկեան
չրքանակներր
յոռետես
են ծրա -
գրուած
մողովի
ուրգԼււնքնեբուն
մասին ել չեն
կարծեր, թէ Մ ոսկուա
որեւէ
զիքում
պիտի րնէ
կարեւոր
Հարցերոլ
մէք։
Աովետներու
ղիբքը չատ
զօրաւոր է այսօր։
իսկ միւս
կոզմէ
անձնատուու
թեան
Համազօր բան մը պիտի
ըլլար, եթէ արեւ–
մրաեան պետու
թիլններր
զիքէին
Մոսկուայի առ -
քեւ
որեւէ
կարեւոր
Հարցի
մէք :
(Լուրերու, շարու&ակութիւ-նը կարգալ Գ– է շ )
Fonds A.R.A.M
