ՋԱՅՍ-Ր
Գ9.ՒԱՌԷՆ
–րամ սւո ւթե ամբ
մինչեւ կէս գիչերշ
անց ոգեւո ֊ վրքՏ՛
ձեր յիչաաակր
վառ պիաի
պահենք
րկ
երեկո
յ թ ր
.
մեր "Ր՛ներուն
մէջ^ ել օր մր ձեր աճիւնր
պիաի
ԿԱՊՈՑՏ
ԻյԱԶԻ ՕՐԸ ՎԻԷՆԻ
ՄԷՋ
Բազմաթիւ
խօ^^
առնողներ
շերմապէս գնա ֊
ՎԻԷՆ
, 7
Մ այիս
Այս աարի եւս հաչու ֊
հիներր
աօնեցին
իրենց
Օրր մեծ յաշռզու
թեամր
,
անցեալ
չաբաթ
իրիկուն,
« Հ .
ՕՀանիւնեան^^
սրա
հին
մէ՜շ ։
Բացումր
տեղի
ունեցաւ
կ. քՍաչի
քայլերգովդ
զոր
երգեցին
սանոլհինեբր
։ Տիկին Ա . Մագաքեան
քանի
մր խօսքով
բացաարեց
օրուան
աօնին
ի -
մաստր,
չեչտելով,
«կապոյա
Իքաչին
չուրշ
ւաքռւած
են հաղարաւոր
Հայ կիներ եւ օրիորգ ՜
ներ,
որոնց չատերր եկած
Լն անապատներէն
, ի ֊
րենց
մորթին
վբայ
կրելով
ամէն տեսակ
չարչա
րանքներ : Այսօր , նետոլած
այս օտար
ավւերու
վրայ,
հասցուցած
ենք նոր սերունգ
մր,
որուն
մէշ կապոյտ
խաչր անկասկած
ունի իր
կարեւոր
բամինր։
Բացի
գթութեան
գործէն
, մեր
ուսերուն
վրայ առած
ենք նաեւ
մեր նոր սերունգի
հայեցի
գաստիարակութետն
Հողր : Բիչ վերքր պիտի տես
նէք թէ անոնք
ինչպէս
կ՝երգեն ու
կ՚արտասանեն
հայե րկ ն ։ Մեր նպատակն է վառ պահել
հայկ
՚
ոգին
անոնց
մէք,
մինչեւ
որ օր մր բախտր
մպտի
բոլորիս
վեբագառնալու
մեր հայրենիքր»
;
Ապա
չնորհակալութիւն
յայանեց
բոլոր այն
ազգակիցներուն
, Որոնք
բարոյասլէս
եւ նիւթա -
պէս
ղօրավիգ կբ հանգիսանան
մ իչտ կանանց
ա յս
մեծ
կազմակերպութեան
:
Այնուհետեւ
կարգով
րեմ հրաւիրուեցան Տի
կիններ Վ՛ Ռստիկեան ելԱ՛ թ՝ագէոսեան
, որոնք
իրենց
երգերով
շերմ ապէս գնաՀատո
լեց ան ներ -
կաներէն
I
կատակախառն
երգով«ֆանթէզի»
մբ բ–
րալ
Ա. Բղելեան
ԼՆոր Աերունգէն) : Օրուան րա–
նախօն էբ երիաասարգ
ուսանող
Հ . Տասնապետ -
եան
(^Լիոնէն) որխօսեցաւ
կարճ րայց
ազղու :
« կապո
յտ Խաչր Ղ՚աչ^ւակցական է , կ՝ բսեն % Այո ,
իրենց անձնական
գո րծե ր ր ձգած
գիչեր եւ ցորեկ
,
նուիրուած
են Հանրային
գո րծե
րու : Եթէ այս է
Ղ՚աչնակցականր
, թող այղպէս
րլլայ : Ես իմ աչ
քերով տեսած
եմ թւ այս
Միութիւնր
ինչպէս կր
գործէ
Աուրիոյ
Հեռաւոր
գիւղերուն
մէք։
Մեր ա–
ո֊ա շին գործերէն
մէկն է ազգ ապաՀ պան
ում ր
:
կա
պոյա խաչր կր կատարէ այգ ւլործր
եւս։ Եթէ այս
է Ղ՚աչնակցականր
, թող գարձեալ
այգպէս
րլէայ %
Մ իութիւնր
րաղմաթիւ
գպրո
ցնե ր ունի գազութ -
ներու
մէշ, պէտք է Հպարտ
ր լ լանք որ
այսպիսի
կանաց
ի մ եծ
կազմ ակե ր պո ւթ ի ւն
մ ր ունինք մեր
մէշ՛՛ Ա իրելի
մ I"յրեր եւքո յրեր , աչքի
առշեւ
րե–
րէք այն Հայ մայրերր
որոնք Տէր Զօրի անապատ -
ներոլ
ալափւերուն
վրա
յ Հայե րէն
գրել
կուտային
Բրենց
զաւակներուն
, որպէսզի
չմոռնան
իրենց
լե
զուն» : Բուռն ծափե րով վերշացան
բանախօսին
այս
գեղեց
իկ խօսքե
րբ ;
Տետոյ
րեմ Հրաւիրուեցաւ
կ.
Զարղարեան
,
որուն
երեք յաշորղտկան
«ֆան թէզի»նե
ր բ գնա -
Հատուեցան
շերմ ծափերով :
Շատ
յաշռղ
անցաւ
նաեւ
խնշո յքի
բամինր,
ղործի
վրայ
էին սանո լՀ ինե ր ր ՝. Վիէնի
կապոյտ
Խաչր իրաւամբ կբ պարծի
իր սանուՀ
ինե րով, ո -
րոնցմէ
չատերր
այսօր
Հասուն
ԽաչուՀիներ
են
ղարձած
% Անոնք
են որ կր կառավարեն
այսպիսի
Հանգէսներն
ուխնքո յքներր
, գոՀ ձգելով
բոլւ՚րր։
Օրուան
սեղանապետն
էր Պ– Կ– Տէրմոյեան
որ իր
տԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕԹՆԸ^^^^^^^^^^^^^^
կ. ՚1ՈԼՍՈ8 ԳՐէէԻՈՒմԸ
՛ատեցին
կապո
յտ
Խաչի
կատարած
գործերր
,
մաղթելով
ում ել կորով
բոլոր
խաչուՀինե -
բուն՝
չարունակե
լու
իրենց ագգօգուտ
գռրծերր
:
Լոեցինք
նաեւ
բազմաթիւ
Հայրենասիրական
եր-
գեր,
արտասանութիւններ
եւ կատակերգութիւն
-
ներ։ Մէկ խօսքով կատարեալ
յաշողռւթիւն
մր ե–
ղալ կապո յտ
Խաչի
Օրուան
տօնա կատա
րութիւ
նբ, բաբռյապէս
թէ նիւթապէս
:
՛եե ր կ այ մը
ԸՆԿԵՐ
ՄԵԼԲՈՆԻ
ՎԵՐԱԹԱԴ.ՈԻՄԸ
եր Արտ՛ րու՛ս
շ լ^^
յ.^
տ
փոխ՚՚՚Դրենք
ձեր սիրած ու պաչաած
Հայրենիքին
մէշ,
՚^"" չնակցո
ւթե ան անՀամ ար
զոՀերոլ մեծ
Պանթէոնը ,
ՎԻՐԱՊ
ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՄ
ԿԱՐՏԱՆ,
5
Մայիս
1944
Օգոստոսի
ազա
տագրութեան
օրերուն
, տխբաՀռչակ
«Ազգ - ճա -
կաաի»
անմիշական
ղեկավարութեան
տակ,
խումր
՚^Ր թրքաբարռյ
եւ ոճրածին
արարածներ
, սպան
նելով
մեր աննման
Գեղոլնին
,
ձերբակալել
եւ
իոոչտանղել
տուած
էին ուրիչ
Հանքազործ
Հայեր,
Որոնց կարգին
մեր ոզբացեալ
լձւկեբր
Մ ե լքոն Ա–
սատոլրեան : Տարարաիստ
Մելքոնր,
իբրեւ
Հեաե–
ւա\ք
վայրենի
խոշտանգումներու
եւ
զրկանքնե
րու,
բանտին
մէշ իսկ կորսնցուցած
էր
առոզշու–
թիւնր
ել մօտ Հինգ տարի տառապելէ
վերք,
մե–
"•ալ
13
Հոկտեմբեր
1950/1.։
Ապրիլ
2Ցին , շաբաթ,
գմբախտ
րնկերռշ ա–
է
^իւնր Հասարակաց
գ ե րեզմ ան ատո
ւնէն
փոխա
գրուեցաւ
Հ՛ 3– Ղ՛ ՚ մարմնի
կառուցած
ղամ բա -
րանր
I
Առտուն
մամ ր Տին տեղական
կազմ ի բնկեբ -
ներն ու ողբացեալ
րնկերոշ
յիշատակր
յ՚՚՚Ր՚քԴ.
բարե կամնե ր ր եկած
էին , իբենց
վերշիւն
յարզան–
ՔՐ յայտնելու
: Կրօնական
արարողու
թիւնր կա -
տարեց
Բարկէն
քաՀանայ
Աս լանեան :
Հ ֊ 3– Գ–Նիկոլ
Գուման
ենթակոմիտէի
կող
մէ, յարգանքի
խօսք րրալ
լիւկեր Հ՛ Աւետիսեան :
« Մէկ տարուան
րնթացքին
երկրորգ
անգամն
է
ռր
տիսա ր պարտա կանո ւթիւնւր
1լ ունենամ
իսօսե լու իմ
ամենասիրելի
լ^կե
րնե ր ո ւ աճիւնի
վւոխագրու -
թեան
աոթիւ,
յանուն
Հ ՛Յ ՛Գ ՛Ն ՛Գում ան
ենթակո
միտէին
մ աս
կաղմ ող բոլոբ
լնկերներուն
: Գաշ-
նակցութեան
մեծ առա
քին
ութ
իւնն եր էն մէ1^
է
չմ ոռւս լ իր գաղափարի
ճամբուն
վրա
յ ինկած
լ ^ ւ –
կեբնեբր : Վկայ՝
այս գամբարանր : Գաշնակցա -
կաննե ր կառո
լ ցին
զա
յն , անոր
մ
էշ
տեղաւորե
լու
Համար
այն րնկերներբ
, որոնք ինկած
են
նուիրա
կան պարտականութեան
ճամբուն
վրայ : Մեր սի—
րելի
Աելքոնր,
ինչպէս
Գեղունին
,
մաղապոլրծ՜
ճողոպրած
1915/
աՀաւոր
սպանգէն
, եկած
Հաս -
տասա լած
էին
ա
յս աղատ
երկրին
մ
էշ
: Ե
րկուքն
ալ
նու իբռւած
է
ին Հանրա
յին
գո բծունէ ու թեան ,
բայց
անունով
Հայ , մ իտքով եւ բարքերով
թուրք
թ շո ւառա կաննե բ , թունաւո
րուած
րռ
լշեւիկեան
ո խակ ա լութեամ
բ , վազամամ
վերշ
տուին
անոնց
կեանքին : Այս
ղամ բանր կր ծառա
յէ երկւ։ւ
բանի
,
առաշին
ցոյց տալ բոլորին
թէ,մենք
չենք
մոռ
նար
մեր զոՀերր
, եւ ե րկ րո րղ՝
կարտանի
ղե -
րեգմանատան
այս անկիւնին
մէշ,
իբբեւ
կոթող
մբ յաւիտենական
բողոքի
, կատարուած
եղբս։
ք -
րասպանութեան
դէմ : Սիրելի
Մ ե լքոն , աՀա քու
աճիւնղ կր տեղաւորենք
, ւքիեւնո
յն ոճիրով
ինկած
րնկեբոշգ՝
Գեզունիին
մօտ։
թէեւ
գուք
մհռաք,
բայց
ձեր սրբազան
ոզ ինե բ ր քլր սաւառնին
մեր
ՄԱՐԱԷՅԼ
Հ. 3– Գ– « Ընկեր Կարօ » են
թակոմիտէի
ներկայացումր,
ՀհԱրշակ Բ–։–, տեղի
ռւնեցա,
շաբաթ
իրիկուն, Պ– Մարտիկեանի
սրա
Հր : Ընկեր Ս • Պօյաճեան
քանի
մր խօսքով բա -
ցաս՛ րեց նե բկա
յաց
ում
Լ՛ն իմաստր :
եեբկայացումփ
կատարեց
Պուլվար
Օատոյի
Վոս՚մեան
ենթակոմիտէին
թատե րտ խում
րր , ՛լե -
կավարոլթեամբ
րնկերներ
Ա. եւ Վ. Յակոբեանի
:
ւքեծ մասով
՛Լոր Աերունգէն
էին եւ բոլորն ալ ի–
բենց գ^րր կատարեցին
յաշոզութեամր
*
Մպրիք, Հ՛3– Գ– Ն"ր Սերունդ։
Ներկայա -
ցումր
վերշացալ
մամր
12.30
/5՛,
«Մշա՚Վ բան -
ոլորքով : (իողովուրգբ
մեկնեցաւ
սրաՀէն
Է՛՛՛Ր
ւ^պաւո րութեամ
բ ;
Գ՛Մ •
ՀԱՅՐԵՆԱԿՑԱԿԱՆ
»
ԶԵԿՈՅՑ
ՎԱԱՊՈԻՐԱԿԱՆԻ
ՀԱՅՐԵՆԱԿՑԱԿԱՆ
ՄԻՈԻԹԵԱՆ
Ա •
Վ ա ս պ ո Ն բ ա կ ա ն ց ի Ա ե ր ո ւ
մարդաետմար—
Բո
լոր Վասպո
լրա կան ցիներն
անԼստիբ Ա
իռւթեանս
մ
էշ
կեդրոնա
ցնե
լու , զանոնք
անձնապէս
փնտռե
լու ելմեր գործին
տեղեակ
պաՀելու
Համ ար
,
ձեռնարկած
ենք Փարիղեան
շրշանի
րոլոր Վաս–
պուրականցիներու
մարգաՀամարին
: Կր
Լսնգրենք
Ր"Լ"Ր
հայրենակիցներէն
որմեզի տեղեկացնեն
ի–
րենց անունր
, մականռւնբ եւՀասցէն
, կր
/սնգրենք
Ր"է" Ր Հա յերէն
, անխտիր
, ռր նո յնսլէս
մեզի տե
ղեկացնեն
իրենց
ծանօթՎտսպուրականցԼ՚նեբոլ
ա—
նուներն ու Հասցէները
ւ
Վասպուրականց
ի կր սեպենք
նաեւ
ա յն
բո լո բ
Հ՛" յերր , որոնք
սե բռւմ ով
ԼՀօր , մօր , մ եծ
Հօր ,
մեծ
մօր կամ աւե
լի Հեռաւոր
նա խն իքնե րոլ
կող^
մ է) Վասպոլբականցոլ
արիւն կր կրեն
Լւրենց ե–
րակներուն
մէշ։
Միութիւնս
կրնայ
իբրեւ
անգամ
լ^գունԼւլ
նաեւ
այն
Հայերբ ,
որոնք
Հայրենակցական
չ՛"– —
նին ե ոեէ յաբգելԼւ
պտտճառաբպնութեամր
1լ^ու—
զեն
մեբ Աիութեան
մէշ գալ ;
ԽԱԲ–
— Զեկոյցիւն մնացեալ մասը յաջոբւլյւվ:
ԱՐԵԻՄՏԵԱՆ
ԳԵՐՄԱՆԻՈՅ
ղրաւման
բանա -
կին Համաբ
ղա^ակիցներր
ծախք նշանտկած՝ են
6.000.000.000
մաբք
Լիբր
1-569-000-ՕՕՕաոլար.)
կր կազ՚ք է ագգ • եկամ ուտին
6 7
առ
Հարիւրր
:
Գերմ ան կա ռա վա ր ո ւթ ի ւն ր պաաաս Լսանեց թէ
շատ
ծանր է այս բեռր : Մ ասնագէտներ
կբ
քննեն
խնգիրը :
(51)
Ասոնք կատարելապէս
ապաՀով
էին յաղթու -
թե՚սն
վբայ։
Բայց
կռիւը երկար կբ տեւէր
եւ
ան–
Հունապէս
գերազանց
թրքական
նաւատորմր
ոեւէ
առաւելութիւն
չկրնալով
չաՀիլ,
ամէն մարգ
յան
կարծ
ապչոլթեամբ
տեսաւ որ արիասիրտ
Մէ^ -,
մէ՚ռ
Բ. իր ձին քչեց թաց աւաղներուն
եւ ցած\
շուրեբուն
մէշէն
գէսլի
իրնալեբունկողմր
եւ գրո––
Հին
մէշ իր
ք ա ֆթ ա նին
քզտնցքր
թրշեցաւ։
Կբ
շանար պոռալով
ռլչագբոլթիլնր
ղրաւել
Պա՛լթա -
օղլոլի եւ իր նաւաստիներուն։
կովային
կռիւնե
րէն
բնաւ
տեղեկութիւն
չունեցող
զարՀուրելի
^•"յՀոյութիւննեբ
կ՚արձակէր
, վատ
կբ
կ"չէր
Պալթաօղլուն
ել իր ղինոլորներր
: կիներու
կր նր–
մանցնէբ
զանոնք,
ակռաներր կբ կճբտէր եւ ամ -
բողշ մարմոէէր կր զողար : Առւլթանր
աարօբԼ՚նակ
Հրամաններ
կուտար
իր Հրամանատարին
, ի՛՛կ
" ՛ յ ո
Վ.^Ր
1
Ի^Ր չլոելոլ
կը զարնէր , կ՛՛բսէ Գուկաս • Յե–
՚ " " յ յանկարծ
տեսնելով
որ իբ Հաղարաւոր
նաւազ–
ներբ,
Հաբիւրաւոբ
նաւերր
չեն կրնար
ղլութ
^Աել
այղքան տկտր
թչնամիի
մբ Հետ :
« Յեաոյ,
կկ՚սէ
Կրիտով՚ոլլոս
, իր
նմոյգը
մտրակեց
ու ետ դարձաւ ալ բառ մբ չարաասա -
նելով։
Փաչաներուն
մեծ մասբ
ետեւէն
կուգար;
Ծ ովեզրբ
գտնուող
թրքական
բանակր
նմ անապէս
Պալթաօղլուի
եւ Լւր նաւազներուն կր պոռային ,
որոնք
ա յ դ պոռչտռ
ւքնե րէն կարծես
խարազան -
ուած
աւելի
կատաղօրէն կր կռուէին :
« Հակառակ
ա յ դ փա
յլուն
ինքնասլաչտպանու
թեան
, կ՝ր"է
Կրիտ՚յփուլոս
,
յարձակոզներր
ի -
րենց
թիլերու
առաւե լութեամ
ր վեբ շապէս
պիտի
յաղթէ
ին • կռիւր
չափազանց
անՀաւասար
էր :
Յա յտնի էր որ ^ենովաց
իներր վերքապէ
ս
պիտի
րնկճոլէին»:
իրենց
աիրոշր
ներկայութենէն
քաշալեր -
ուած
թրքական
նաւերր
վերշին
յա րձակում
մը ,
գերա՚լո
յն փորձ
մրն ալ բբ Լ՛ն
I
«Անգամ
մ բ եւս ,
Կ՝րսէ Ֆրանցէ
, նաւերուն
քեթր
գարձուց
Լ՛ն
ճենո
վական
նաւերուն
վրայ եւ կատաղօրէն
կռուե -
ցան» :
Թէեւ
այս բանր կարծես
Հէքեաթի
մր կր նմա–
ն ի աւելի
քան թէ ճչմ արտու թեան
,
քրԼ՚սաոնեա
յ
չորս նաւերր
ամէն
յա րձակում ետ մղեցԼ՚ն եւ այն
քան մեծ շարգ
առլին
իբենց Հակառակո
րգնե
բուն
որ չատ մբ թրքական
նաւեր
ստիպուեցան
էլռուի
գաչտր
լքել ու նաՀանշել :
Պատերազմ
ին ա յգ
ե րկրո րգ
մ ասր
երկու
մա
մէն
աւելի էրոր կր տեւէր։
Արեւր
՛քարբ
մտնելու
մօտ
էբ : Զոբս
նաւերր
Հով
չ1Լլլալուն
պաաճառով
անչաբմացած
, նոյն
տեղր կբ մնային
, եւ ճակա–
տագրականօրէն
սլիաի
յաղթուէին
եթէ ճիչղ այգ
՚էայբկեանին
գրեթէ
Հրաչալի
նոբ գէ՚զք
մբ չգար
անգամ
մրն ալ կացութիւնբ
յեղաչրշել
եւ սլար -
տուելոլ մօտ կողմ իւե չ^աբՀել
յաղթանակր
:
Այն
պաՀուն
ուր քրիստոնեաներր
,.
թչնամիին
թ իլէն
յաղթուած
, ա յլեւս
անձնա տ" ւր պիտի
քձ՜
լային,
արեւր
մաբբ մտած ատենր,
յանկարծ
Հա–
րալային
սաստիկ
Հով մր ելալ եւ
անչաբմացած
խոչոր
նաւերուն
առա՚էաստներր
լեցուց։
Պոլսոյ
ր1ւակիչներուն
խանգավառ
ուրախութեան
մէշ այգ
առագաստներր
ումով
մր ուռեցան ել
ճենովական
խոչռր
նաւերր
դարձեալ
գէպի առաշ
սուրացին,ի–
րենց
ճամբուն
վրայ
ճզմելով
թրքական
ցռկանա—
ւերր, ուիրենց
ետին
թ ՚ ՚ ղ է " վ
^Լ՚ով
քչ՚՚՚-՚՚զ
"՚յԳ
նաւերր
, որոնք
Հոսանքին դէմ քէին կրնար արա -
ղութեամ
ր մ րցիլ
մ իւսնե բուն
Հ ետ ։ Նո
յն իսկ ա
յ դ
վա լրկեանին եթէ ամ բողշ
թ բքական
նաւատորմ
բ
վւրԼւստոնեայ
նաւերուն
առշեւ
րլլար ել
ճամրան
փակէր
, էլ րսէ Գուկաս
, գա րձեա
լ պիտի
չկրնաբ
"՛րգի
լե լ անոնց
յաղթակւսն
գնացքր :
Բանի
մր վայբկեանի
մէք կռիւր գագրեցաւ ,
պատերազմ
իկնե ր ր իրա րմ է րամնուած
ՐԱա
Է՛՛՛Լ ՚
Անակնկալ,
յանկարծական
գ է պ ք մր եղաւ
ասիկա
որ խելայեղ
ռւրախութեա՚քբ
մր լեցուց պաչար -
ուած
քաղաքԼ՚ն
անթիւ
անՀամ ար Հանղիսատես -
ներր;՜ Բանի
մր վա/բ/լեանի
մէք քորս
ազատաբար
ն՚սւերր
յաղթական
եւ ՚Լիթթարի
աղմուկով
մբ
անցան
ՈսկեղշիւբԼ՛
բերնէն,
իրենց
գերագոյն
ա–
պաստանարանէն
գիրենք
բամնող
կարճ
միշոցր •
թրքական
պզաիկ
նաւերուն
բազմ ութիւնր
ճեզքե–
ցին,
ամէն
րան կոտրել
թափելով եւ
րնկղմ
ելով
իրենց
ճամբուն
վբայ, թիակ, նաւակ
,եւն • ։ Հիմա
ալ ամէն վտանգէ
ղերծ
էին : իտալական
նաւերր
ճչմարիտ
Հրաչքով
մը ազատեր
էին իրենց անՀա -
մար թԱամիներուն
ձեռքէն
•.Թուրքերբ
յաղ -
թուեր
էին։
-
֊1 . ՚
(է5ար.|
Fonds A.R.A.M
