ԼՏ ք&տ«ււտ ցսօւաւէյ^–) ^տստատիք
տսէէօ^;տ
ա
^ 1
^ ^ յ
€ Ւ 1
քօոօէտ
61.
1925, 11.€.Տ. 37Տ.286
Աս6 ՕՅատտաշ -
Ր^\աՏ (13) ք
.1տՏւօ
։^էՕԼ61^
Վեցամս. 1100
Փ
Ր–, Տա7^200, Արա– 3000
Փ Ր ՛
էէե^նՕՏ. 15-70 Գին 10
Փ
Ր • €.Շ.1*.
ՐՅՈՏ
167|–63
յ^ւ15117 աձւ
27բդ ՏԱյ՝Ի - 27 յհո^ք^ 14օ. 6458––՚Նոր
շՈ՛^
թի՛– 1869
Մ Ե Ր
Խ011՝«>
ԲԱՐԻ
ՀԱՏեԼՈհՄ...
Եբէկ սաացանք
Փ"՚րէզի
Հայոց
եկեղեցւոյ
վաբչութեան
Ա՛այիս
15
թուակիր
ղեկոյցը,
"բ կբ
հաղորղէ
վերքին
յնարութեանց
արգիէնքԲ, ՚
Համ աձա
յն
1951
Ցունուար
՚\4ին
րնարոլած
քուէխոյզ
յանձնախում
րի
աեղեկազրին
, 2788
ընարողներու
վբայ
ընղոլնուաքՒ
են
2593
քք՚էներ
:
ինչսլէս
փութաց
աւեաել
դիմակաւոր
խմբա -
կին դարՀէսՀոա
րերանր
, մ եծամ՝ ասնու-թ իւն չա -
Հած– է Հան կո ւսա կցական
ե կեղե ցա սէ րնե րո՛– ցան
կր»։
Բոլորն
ալ
1500
այսչափ։
(15904^1
մինչեւ
\52(>քուէ)։
Պա շաօնա կան
զեկո յցր բացաարութիւններ
չի
աար
այն
195
քուէներոլ
մասին,
որոնք
մերմուած
են
(2788 - 2593 ==195)։
)
Ա ինչղեռ
, քոլէխոյղ
յանձնախումբր
լուս՚ւ^ա–~
նած է այգ սլարաղան
, մ ատնան չելով
չաբք
մր
զեղծումներ
Լկր1լնութիլններ
, մեռածներու
կամ
գաղթածներու
անուններ
եւն՛)
։
Տարօրինակ
է որ այս մ ասին բառ
չգրեցին
պատաՀական
յաքողսւթենէ
մր գինովցած
տիրա
ցուներ ր :
Ուրեմն , տասներկու
նոր
<ձեկեղեցասէրնեբ»
եւս պիտի
բազմ ին Փարիզի
Հա յոց
եկեղեցւոյ
բանկալր
: Բո լորն ալ ^անկուսակցակա՛՛ն»
, ինչպէս
վարչութեան
միւս
12
անդամնեբր
:
Զար
լեղուներ
կ՛՛րսեն
թէ ՚Տ1.կաս կած ե լիներ ր »
նախապէս
Հաղո րգոլթ
իւն առած
եւ վե րաղա
բձոլ–
ցած
են իբենց կուսակցական
անդամ աաետրերր
,
գոնէ երեւո յթներր
փրկելու
Համ ար ;
Ամէն պարագայի
մէք,
Բ՚"րի
վայելում
ամէ -
նուն ալ :
Այլեւս
կրնաք վստաՀ
րլլալ թէ շէն ու պայ -
ծառ
պիտի
մնայ
Փարիղի
Հայոց
եկեղեցին
,
միեւ
նոյն ատեն ամրաս^դելով
էքմիածնի
դիրքր
եւ
*(»յ
բազմա չար չար
Հմ իասնականոլթիւնր
» :
Բարի
վայելում
մանաւանգ
անոր Համար
որ,
իրար խառնուած
են անկեղծ բաբեպաչան
ու ի բնէ.
անաստուտծբ
;
Ի՛՛նչ թանկադին
պատեՀոլթիւնւ
, փոխաղաբ
-
ձաբար
նեբչնչուելու,
խանգավառ
գործունէու
-
թեան
մթնոլորտ
մր ստեղծելու
Համաբ
•••
Կբ ղուարճանա^նք
: ԸնգՀակառակն
:
Պարզապէս
կ^արգաՀատինք
անոնց վրա
յ
որ
լողունակ
են Հանրօգուտ
ա շփւա տանքներ կատա
-
բելու պաբկե շտօրէն
, ել սակա
յն ինկած
են կա
-
խա րդական
շրքանակի
մր մէք :
Ա յս ամրողք
անցուդարձին
մէք, մէկ բան կր
Հետա քրքրէ
մ եղ ,
տարազի բ բաղմ ութեանց
ինք
նապաշտպանութեան
, ինքնավարութեան
Հոգր ;
Ընտբութեանց
առթիւ
Հբատարակուած
քսու–
թիւններն
ու ցնգա բանո ւթի ւննե րր անգամ
մր եւս
կ՚ապացուցանեն
թէ ափ
մր ^ոշորթներ
վճռած
են
մ իչտ պղտոբե
լ քուրերր ;
Հայ.
Եկեղեցի"։
Ա իասնա կանո ւթ ի" ւն : Հայ -
բենասիրութիւն
եւ Հաւատա
րմ ութթ
ւն :
Այդ երկերես
մ ունե տիկներուն
Համ ար
այս
նուիրական
բառերր
ել ռ– ոիչ նչանաիսօսքեր
պար
ղապէս
ամերիկեան
ձիւթ
են ,
ծուռ
բեբաններբ
թարմացնելու
եւ դիմացինր
թմբեցնելու
Համար։
իսկական
մանկլաւիկներ
, անոնք իրենց
անձին
՛իրայ սերտած
րլլալով
օտարին
ծախելու
եւ ծախ––
ուելու
ղաղտնիքնեբր,
պատրաստ
են
վաճառքի
Հանելու
որեւէ
սրբութիւն
:
Անոնց Համար
ի՛՛նչ արմէք
ունի այս կամ այն
գաղութին
կազմակերպումր
, եթէ պիտի
չծառայէ
բանաւոր
Հօտի
մր վեբածելու
աաբագիր
րազմ
ու
թի ւններր ։
Անոնք
մաՀուան
գողերու
կր մատնուին
, երր
կր բացատրես
թէ Ամենայն
Հայոց
կաթոզիկոսր
ի վիճակի
չէ աղատօբէն
գո րծադրե
լու իր աւան
-
դական
իրալուն^երր
: ինչպէս
որ Երեւանր
բոլո՜
րովին
անզօր է դառնալու
Աւքենայն
Հայոց կառա
վարութիւն
:
իրենց
խելքին
ու խդճին
Հետ
, ծիծազելի
գառ–
նալու
զգացումն
ալ կորսնցուցած
ՐԼլալով
, անոնք
Երեւանի
եւ էքմ իածնի
ողբերգութիւնն
անգամ
չեն
րմբռներ
է
Եւ կամ
կր փորձեն
պարտկել
,
աբգաՀատելի
դաոնալով
երկուքին
առքեւ ալ :
ԱնՀրամեչտ
է նորէն
ել նորէն
յիչեցնել
կարգ
մբ տարրական
գիտելիքներ
, ի պէտս ^եկեղեցա
-
էէիրաց
5
է
էտ •
1951
Հի նզշ ա ր թի 17 ՄԱՅԻՍ
է
^մբ>»գիբ՝
շ
ՄԻԱԱք^ԵԱՆ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ՆԱԽ ՋԵՐ ՏՈՒՆԸ
ԿԱՐԳԻ
ԳՐԷ՛Ր
Մեր աղդասէբներր
Հտզաբ կտոր կ՝Բք/ան յա -
նուն
«եկեղեցւոյ
բա բեղա րգութ եան եւ պայծա
-
ռութեան»։
« Եկեղեցին
է Հայ մողովոլրգեն
փբր՜
կութեան
մ իակ լաստր • . .» ; Ե՛նէ - եէնէ • :
Լա
՛լ
, լա՛լ , Հակառակր
չէ ռր պիտի
րսեմ :
^^իչԳ ա յս վա յրկե անիս Համ՛աձա
յն եմ , ձեզի կետ ,
բոլորովին
, երբ գուբս
կ՚ելլեմ
գաւառական
քա -
ղաքի մր ազօթավայրէն
,
ուր
Հաւատացեալներ
կոլգան
լոել մեր այնքան
գե՚լեցիկ
ել
Հոդեղմա
յլ
շա րականնե ր ր :
Եո ալ այս վերքին
չարքին
կր
պատկանէի։
Գէչ աղէկ
էլեբղէին
քանի մր ղպիրներ
,
ոբոնք
տա ր ինե բէ ի վեր
Հ աւատա
րմ՚օ րէն կր սլաՀեն
պտ
-
տարազին
փառքր
իրենց Համեստ
ումերով
:
Պտտաբաղիչ
քաՀանան
քարոզէն
վերք
յ ա յ -
տաբարեց
Հողե Հանգիստ
մ ր , փառա րտնե լով
Հան
գո լ ց ե ա լնե բ ո ւն արմանիքր
եւն . , եւն ՚ : Մ ի՛նչեւ Հոս
ամ է ն բան լաւ կ՝ րնթանաբ
:
, Պղտիկ
երթեւեկ
մր, սակայն
, կ՝ը"էր
թէ "Ր՜
թ ՚ ո լ մր եղած
է։ Ր՚զթի՚կ
մր ղպիբին
, փսփսուք
մր
պա տ ա ր ա գի չին : Բ
ի
չ վերքր
ամէն
բան պիտի
ճչ–
ղոլէբ;
Պատարագիչ
քաՀանան
"կի^Բ
բարձրացու
ցած
յառա քա ցաւ իւո
չւանին
աււքեւ ։Գպի րնեբ րծո
ւն–
կի՛ I մողովուրգր
ղլիսաՀակ։
Յետոյ
մեբ
խորաիսոր–
Հոլրգ
մ՚եզեգին
, «Տէր
Ո՚լորմեա»ն
, սպե՚լանիի
մր
նման պիտի
Հպէր մեր Հոգիներուն
։ Յանկարծ
մեբ
քաՀանան
: ԱկիՀր
քովնտի
բոնելով
սկսալ բաբ
-
բառի
լ :
« Ա իրելի
մողովուբգ
, քիչ առաք երբ Հո -
գեՀանզփսար
ծանուցի
, պա կաս
մր
եղած
է :
Արաբոզութիւնր
ոչ միայն
Տէլ՛ եւ Տիկին
Հ՛ի ^"Գ՜
լոյն Համ՛ար է եղեր, այլ ամ բոզք Հ • ՛եան
ղեբղաս–
աանին
. . .
Խ ո րՀ բգածո
ւթիւններ
ր աւելորդ
են , պիտի
ր–
սէք
Հ
Բայց Հաւատացեալ
տիկին, մր
փրգովումէէ—
տեսնելով
, աւելցուց
.
-
Մենք վարմուած
ենք : Անցեալները
մեբ
քաՀանան
, մ իչտ
իբրեւ պատարագիչ
,
յանկարծ
արարողութեան
լ^թացքին
մ եղի գարձալ
եւ ը -
սաւ.
՚Օթոքաբր
մէկ - երկու
վայբկեանէն
պիտի
անցնի. կ՝ուղէք
վեբքացնեմ
արարողութիւնը»։
Ի՛՛նչ կարելի
էբ պատասխանել
:
Մ աածեցի սակա
յն • Ամ ենա
յն Հայոց
կաթո
-
՚լի^ոսը
եւ իր փաբիզեան
պատուիրակը
կարծեմ
աւելի
լալ կ՝ րնեն , եթէ խաղաղութեան
Հաւք ամո -
ղուինեբու
Օրակաբգր
ուրիշներուն
ձղեն եւ
ղբաղին
գոնէ Հա յսէստ՚ոնեա
յց Եկեղեցւո
յ օրակաբդով
յ
ԱՕԱԻ
Թուէքխա ևւ Տուէաստաճ
ԱՏԼԱՆՏԵԱՆԻ
ԳԱՇԻՆԲԻՆ
ՄԼ^
ԱկւհէխաՕեաԱ վհճը
ԱՆԳԼԻԱ ՎՃՌԱԿԱՆ
ԳԻՐ-Ր ԲՌՆԱԾ
է
^Բէկ
է
ԹէՀրանի
բրիտանական
դեսպանին
կողմէ
սլարսիկ կառավարութեան
յանձնուած
պի՜
"՛ե Ըյ±աբ
Անղլիոյ պատասխանը
պարսկական
վեր–
քին ծ անոլցագբին
:
Աաոյգ
տեւլեկոլթեանց
Համաձայն,
ծանու
-
3
՚"ւլիրը
իսմ՚բ՚սղրոլած
է վճռական
շեշտով,
բայց
յստակ
թելաղրոլթիւձւներ
(լ լ^է
բանակցութեանց
նէ
նոյնիսկ
նաիսարար
մը ղրկել
, եթէ պարսիկ
կառավա
-
րութիւնր
Համաձայն
է բանակցելու
: Երեք
Հազար
անգլիացի
Վա յրա չունե րո ւ կաղմ
ու
պատրասա
"քաՀուելուն
մասին պաշտօնական
ոչ մէկ
բա
-
ցաաբոլթիլն
տրուեցաւ
ցարգ,
բայց կասկած
չկայ
Ի^է այգ
վայրաչուները
ի Հարկին
պիտի
գործած–
"լ ին , եթէ անգլե ւպար սիկ
յա րա բե րո ւթ իւննե բ ր
լաբոլին
:
ԹէՀրանէն
կր Հաղորդուի
թէ վարչապետ
Պ •
Մոսաաեգի
գիրքը
չատ փավաւկ
է եւ կարդ
մը
՚զ՚ոչտօնական
շրքանտկներ
կր վախնան
, որ Հա -
մայնավար
«ԹուտէՀ»
կսւսակցութիւնր
պետական
Հարուած
մր կը նիւթէ : Այգ սլարաղային
, բանակ
ցութեանց
ամէն
յոյս
կորսուած
պէտք է նկատել։
^
Րրիտանական
կառավարութիւնր
տեղեակ
՝
; պաՀած
է Մ՛ ՆաՀան՚լներր,
թէ ստիպուած
պիտի
ՐԱայ
՚լօրք
՛Րացնել
Պարսկաստան,
րրիտ՚սնական
քաղաքացիներու
կեանքր
պաշտպանելու
Համաբ,
•եթէ
կացութիւնր
ծանբանայ։
Թ է Հ բ ՚ ՚ ՚ ն ի կառավա–
բութեան
՚լբկուած
ծանոլցադիբն
ալ արղէն
խըմ–
՛ծրագրուած
է ամերիկեան
կառավարութեան
Հետ
ի՚որՀ րգակցա բաբ
:
ԹէՀրանի
ա՛ք երիկեան
գեսպանր,
տեսակցոլ
-
իմիւն մր ունեցաւ
արտաքին
նաիսարար
Պ • Բաղա–
՛Ղ՛Ի ^ետ։
Ա՛ անրամ ասնութ
իւններր
ւլաղտնի
կը
պաՀուին
։
Իրերու
ներկայ
բնթացքր
բանակցութեանց
մեծ
յոյս մբ չի
ներչԿւչեր
: կացութիւնը
այնքան
լաբուած
է Պարսկաստանի
մէք, որ Հե տե ւս՚նքնե բ ը
անդարմանելի
սլիտի
ըլլան,
եթէ
Ան՚լլեւի
րանեան
րնկեր,։լթիւնը
Հ ".՚
շՈ
ւեյաբղսէրի
ենթարկելու
կոչ -
դւած պարսկական
յանձնախումբը
անմ իքապէս
գործի
ձեռնարկէ
: Բրիտանական
շբքանտկնեբր
կ՛՛րսեն, թէ Մեծն Բրիաանիա
պիտի ստիպուի
՚էոր–
հել
տեղւոյն
՛իրայ իոկ, եԼմէ Պարսիկներր
բռնու
թեան
դիմեն ։
Միւո
կոզմէ
կր ծտնուցոլի
թէ Մ •
Ն՚"Հանւլ–
^՚^ՐԸ չա՚իաւռրո՛
թեան
իսորՀոլրղներ
տուած
են
Ա՚՚դլիոյ
:
Կ^ոպեԱ խոՆՍնւփիւ
՝՝՝ պատեքազԱի
ծաւաւոււէէԱ
Լաւատեղեակ
աղբիւրնե
բու
Հ ամ աձա յն , Լոն
տոնի ամերիկեան
դեսպանաաունր
Գչ՛ օր Հաղոր
-
ղած
է րրիտանական
կաււավա րո ւթեան
թէ
Մ ՚
ՆաՀան՚լնեբր
սլիտի
սլնգեն
ոբ
Յունաստան
եւ
թուրքիա
Ատլանտեանի
դաշինքին
մէք
ընւչունոլին
իբրեւ
ւիազօր
անդամներ
, յաււա քիկայ
քանի
մը
ամ իսնե բու
լձւթացքին
:
Մ • ՆաՀանգներր
այմմ
կը յուսան
ապ՚սՀովել
երկու
պետութեանց
անդամա/լցութիւնը
, Աալան
աեանի
զինակիցներու
նաիսարարական
յառաքիկայ
իսորՀսլրղին
մէք որ պիաի
՚լում՚այ՚ուի
Օգ՚՚ո
~
տսսին :
Ամերիկեան
կառավարութիւնը
իր այս տբա–
մա՚լրութիլնր
յայտնած
էր Աալանաեանի
թոր -
Հուրգին
մէք որ գումարուեցաւ
անցեալ
Գեկտեմ–
բերին,
Պրիւսէլի
մէք։
Տունաստանի
եւ
թուրքիոյ
աոաքի՛ն
գիմումր
մերմ ուած
էր անցեալ
Աեպտեմ
բերին , նոյն
Խ՚՚րՀո՛
ր՚էիւն կող՛քէ , որ
գումտբուե–
ց ՚ ս ւ Նիւ Եորքի
մէք։
Այն ատեն
որոչուեցալ
երկու
"լե
տոլ
թիւններր
խո րՀ րգա
կ ցութեան
Հրաւի՛րել
Ա իքե րկբականի
պաշսւոլանոլ
թեան
վեբարերեալ
՛հարցերու
Համար
:
Իրազեկներ
կ՝ըսեն
թէ Մ՛ ՆաՀանղնեբը
այմմ
՛համոզուած
են որ միայն
ամբոզքակտն
անգա
-
մակցոլթիլնր
կրնայ ապաՀովել
Միքերկբականի
արեւե լեան
աւաւլանին
պտ շտպանութ
իւն ր :
X
ինչպէս
կր
յիշեն
բնթերցողներր,
՚իեբքեբո
արտակարգ
իսո
րՀ
բգակցո
ւթ իւննե ր տեւլի՛ կ՛՛ո ւէ՛ե -
նան Անգաբայի
մէք, մասնակցութեամբ
Փարիզի,
Լոնտոնի , Հռոմի
եւ Աւոշինկթ^ի
թուրք
գեո ~
Մ • ՆաՀանգնեբու
ծերակուտական
յանձնա
-
խումբերր
սկսան
ր՛ել
մ իացեալ
սպա յակո
յաներոլ
պետ
զօբ. Պբէտլիի
վկա
յո ւթիւննե
ր ր :
Զորավա
ր ը
յա յտաբարեց
, թէ Մ անչուբիո
յ
ռմբակոծման
եւ֊ Զանկ
Բայ
Հյէքի
ումերուն
օգ —
տա՛լս րծման
անմ իք՛ս կան Հետեւանքր
պիտի
բլլաբ
լնգՀանուր
սլատերաւլմի
մր պա յթում
ր ։
Այգ՚գի"ի
քայլ մր կորսնցնել
պիւտի՛ տար
նաեւ Բոբէայի
մէք
կ՚ւուող
զինակիցնե
բուն մեծ
մասր։
Ռաղմ ական
աեսակէտով
ի"կ, Մ • ՆաՀանդներր
պէտք չէ Ռու
սի" յ Հետ
բոնոլելու
վտանղին
ենթարկուին
:
« Մենք , բաց խազաքարտե
բով
իսաղա
լու
լաւագոյն
վիճակին
մէք չենք
զտնուիր
:
Թերեւս
պիտի մեզադրեն
զի" \ որ այս խօսքերը,
ամեբիկ
-
ե՚սն րանակի
տկարութիւնը
կը մատնանչեն
Ռու -
սեր ուն : Այս վեբ քի՛ննե բուն անծանօթ
չեն
մեր
Հնաբաւո
րութիւններր
, բա յց անոնք
դիտեն
նաեւ
թէ կրնաք
շատ
չարիք
Հասցնել
իրենց , եթէ
յար–
ձակույք
ղործեն
մեր եւ մեր րա րեկամնե
րո լնվրա
յ :
Գիտեն
նաեւ , որ ի վեր քո յ , ղ տաապարտոլած
են
(Լօւրերօլ շաթունակոՆթիւնը կարգա| Դ» •
)
պաններուն
: Այգ
առթիւ
գրուեցաւ
թէ
Թուրքիա
կը սպառնա
յ չէ ՛լոքս ւթիւն
պաՀել
, եթէ
չըեդուն
-
ուի Ատլանտեանի
դաշինքին
մէք :
Մ իքազգա
յին
մ ամ ուլին
տեղեկութեանց
Հա -
մ՚ո^ա
յն , ա՛ք երիկեան
կառավարութիւնը
մ ասնա
ւորապէս
ազդուած
է ոչ թէ այս սսլառնալիքէն
,
այլ ծովակալ
Բերնիի
տեզեկազրէն
: (Այ"
վերքինը
քննական
պտոյտ
ւքը կատարեց
թուրքիոյ
եւ Մի -
ք երկրականի
շր քանին
մէք) ՚, թուրքիոյ
եւ
Յու -
նասաանի
անդամակցութեան
Հակառակ
ենԱնդլիա
եւ Ֆրանսա
, ինչպէս
ել ուրիչ
ղինակիցնե
ր ։Մ իաց
եալ
Եւրոսլտյի
խորՀոլրդին
մէք , Թուրք
պատ
-
ուիրակներէն
Հիւսէյի՚ն
ճաՀի՚ո
Եալչրն
առքի
օր
իսսսւօրէն քննագատեց
արեւմտեան
պետութեանց
ռաղմ ագիտական
տեսակէտներր^
: Եթէ
ամեբիկ
-
եան ծբագիրն
րնգո ւնո լի , այն ատեն
նորէն
պիտի
արծարծուի
Ապանիոյ
եւ Եուկոսլաւիոյ
մասնակ
ցութեան
Հարցը,
միացեալ
ցանց մը
կազմելու
Համար Ատլանաեանէն
Մի՚քեբկբական
:
Ս պանիո
յ
ղէմ
առարկոլթիլննեբ
կան , ի"կ
Եուկոսլաւիա
չուղեր
որեւէ
իսմ բ՛ս կցո ւթեան
մէք մտնել
, չգըբ
-
ղռելու
Համար
խ. Միութիւնլլ
:
Fonds A.R.A.M
