HARATCH, du 3 janvier au 30 juin 1951 - page 445

Ա^ւ*ւաաճււ Չսօւաւէք< ^ « ա ԸԻ1
ԼՍ
^ՕԲ ^
յ 1 > ^ 1 1 ^ 7 ա
ւ՜օոճտ տո 1925, &.€.Տ. 376.286
ւ)1ք«։է«ւՄ
: տշհ. աւտտ^տա^
ւ ձ ^ տ Օտատտատ - Բ^1Տ (13)
Ա օ ^ յ 1 0 Լ Ք | ^
՝5ցա^ո– 1100
Փ
Ր–. Տար. 2200, Արա • 3000 ֆՐ ֊
ւ ^ ւ յն Օ Տ . 15-70
ԳիՏ 10 ֆբ • ^X.Բ^ք3^^տ 1678^3
Տ « ^ ւ
16
« ճ ւ
^^սկոԼա
կէԱայ
յաէձակիւ
ա եւ հ
ատհ(1
1951
Չորեք շ ա րթի 16ՄԱՅէ՚Ս
27բգ
ՏԱՐԻ -
27
ձտւքք
Տօ.
6457–՚եոր
1Ո՝^՝^
^^՝–
^868
Խմբագիր՝
Շ–
ՄԻՕԱ՚ք^ԵԱՆ
ՄԵՐ
Խ0«՝|4Ը
ԼԵԶՈհՆԵՐԸ ԲԱ8ՈԻԵՐ են
Հ. 6. Գ. Նո^
Սեքունդի
պօւտգվ. ԺողովիԱ փակումը
Օբ չս՚՚եցնիբ
ոբ միչագէպ
մբ չծագի
Թ՛՛՛՛Ր
֊
քիոյ
մէշ, (ք . Բէմալի սլաաճառով :
Այն
օբէն ի վեբ ոբ էոաւգալեցալ. Լբ
բեմնի
միա֊
Հեծան
կուսակցութիւնը,
Հալք
, լեղուները
ր՚"ց ~
ուած են , եւ ՀեազՀեաէ
կը սաստկանայ
պայքաբը
քէմ ալա կանո ւթեան
գէմ :
Այն ասաիճան
ոը, կառավաբութիւնը
Հաբկա~
դբուեցալ
բացառիկ
օբէնք
մը
առաշաբկել
,
« սլա շա պան ելո լ. Համաբ Աթաթիւբքի
բաբո յական
անձն աւո բութիլնը
^ ;
Մայիս
4ին, փոթոբիկ
մը պայթեցաւ
Անգա ֊
րս՚յի Ազգ՛ մողովին
մէշ, ,եբբ կը քննուէ բ օրինա­
գիծը։
Վիճաբանութիւննեբր
չատ աւելի
բուռն
Հան֊
գամանք ստացան
Աայիս
7ին, պատկերալից տե -
սաբաննե բով։
Այս անգամ
լ^գղիմութիւնր
այն -
քան զօրացած
էր որ , Հալւկ եղաւ օրինագիծը
վե–
րագա րձնե լ սաՀմանագբութեան
յանձնամողովին
:
Պոլսո յ
՛ս
՛րէի^ թղթաբերէն
կ՝ամփոփենք
մէկ
երկու
ղրուաղներ , որոնք ՝ որոշ
ղազայիաբ
կուաան
խլրտոլմներոլ
մասին։
ՀԱանրամասնոլ -
թիւնները
պիտի կաբղաք
առանձին)
:
Մայիս
՜1ի նիստին մէշ, երբ գատական
յանձ–
նամոզովին
տեղեկաբերր
կր պաշտպանէր
օրինա ^
գիծ ր , ցաւ
յա յտնե լով
գրգ՚՚֊իչ
՚՝ րատարակու -
թեանց
առթիւ,
ղիաել տուաւ
~ Պէտք չէ զարմստնսւլ, ե թ է
օր մը խորտակ­
ուա ծ տեսնենք Ա թ ա թի ւ ր քի արձաններր Անգարսւ–
ՅԻ
Ուլուս հրապարակին վ րայ կ ամ Աամսոնի մէջ :
Այսքանը բաւական
եղաւ
, աՀռելի
մխոր
մը
յաբուցանե
լու Համ ար %
Միշանկեալ
րսենք որ Մ • Բէմալի
մաՀէն
մին­
չեւ
1950
Մայիս
14,
Հետեւեալ
արարքնեբր
գոր -
ծուած
են Մ • Բէմալի
բարոյական
անձնալո
Է
Հ
՚լէ. -
թեան
գէմ. Համաձայն
ներքին նախարարին
զե -
կուցման
.
Անարգանքի
գէպքեր՝
51,
լուսանկարներու
գէմ՝
1 2 ,
արձաններու
եւ կիսանղր
ինե
բու
ղէմ
4
Տ
Իսկ
1950
Մայիս
\4էն ի վեբ
արձաններու
գէմ
գործուած
են
9
յարձակում
, բարոյական
անձնա­
ւորութեան
գէմ
Հինգ :
Ուրեմն կառավարութեան
օրինագիծր
կր ձըգ–
տի խափանել
այս կարգի
աբարքները։
Վիճաբանութ
եանց
լ^ թաց
քին
,
տարօրինակ
գիրք մը բռնեց
իյալիտէ էտիպ Ատըվար
,
երբեմնի
ՀՕնպաշի-^ն :
Այս
այն ԹբքուՀին է որ քստմնելի
դեր
մը
կատարեց
Հայաշինշ
Աարսափներու
շրշանին
,
Աուրիոյ
մէշ եւ ոբ տաբիներով
քէմալականոլ -
թեան
ամէնէն
մոլեռանդ
քարոզիչներէն
մէկն
եղաւ
Ամերիկայի
մէշ, անգլերէն
ճառերով
եւ գիրքե -
բով։
Գատապաբաելով
Հանգերձ
Մ– Բէմալի
յիչա–
աակարաններսւն
գէմ կատա բուած
յարձակումնե -
բր, Պայան Խալիաէ յայտարարեց •
— Ագգը իր սեփականութիւնը կը նկատէ Ա–
թսւքթիւրքը, հե տ եւաբար անտեղի է մասնաւոբ օ –
ր էնք պատրաստել ա ր ծ անյե րո ւն համա ր ։ Անշուշտ
բարեփոխելի են
Ա թ ա թի ւ ր քի
յեղաշրջումները
համաձայն ժամանակի պսւհանջներոլն: Րայց
ան­
փոփոխելի են երկու օրէնքներ, աշխարհականու -
թե ան եւ քսպաքային օ ր է նքն ե ր ր ։ Եթէ ասոնց
մէկ
րաոն իսկ փոխէք
յ
երկիրր կը վ երա ծ էք ամենայե ­
աին ա շիր է թի մր» :
Զաւեչտական
տեսա րաննե չէ ալ պակաս չե -
ղան
, ընդՀանուբ
աղմ ուկին
մ էք :
Տախուռն
տիպար
մր, Ա ինան
Թէքէլի^ղէ՚՚ւ
»
տեղէն ցատկելով
Հարցուց .
— « Եթէ
Մ– Ք էմա լի լուսանկարը պարունսլ–
կող թ ե ր թ ի ն մէջ
Հէլվա
փ ա թթ ե մ , յանցա՞նք
պի­
տի համարուի » տ
0բինադծին
պաշտպաններէն
մէկն ալ Հետեւ -
եալ Հատուածր կարդաց
րնգգիմաղիր
թերթէ
մբ,
Աթաթիւբքին
մասին.
— « ՏաՂւներկոլ աարիէ
ի վեր
դիակ մը
ն ե խի : Շա տ մը գիշակեր ա դ ռ աւներ թա ս ա ծ են
դիակին վ րայ եւ դ ործ կը տեսնեն դանացան պատ­
կառներով » :
Ուրիչ
երեւոյթներ
ալ կը Հասաատեն
թէ
պա­
տաՀական
կամ սովորական
Հակաճառութիւն
մը
չէ եղածը,
այլ ծբաղբեալ
պայքար
մբ՝ Մ ՚ Բէմա­
լի եւ անոր Հաստատած
կաբգռւսաբքին
գէմ :
Ծ–
Երկուչաբթի
օր փակուեցաւ
Հ • 3 • ՛հ • Նոր
Աեբունգի
4րդ պատդմ– մողովը,
որ բացուած
էբ
չաբաթ
օր :
Օրակարգի
բոլոր խնդիրնեբր
քննուեցան
մաս­
նաւոբ ուչաղրութեամբ
եւ րնտրուեցաւ
եօթր
Հո­
գինոց կեդր. վարչութիւն
մը, խանղավառ
ել Հա–
ւատալոբ
տարրերէ
Պատղ ամ տւո բներր խոսաա–
ցան կբկնապատկե
լ իրենց աչխատանքր
, իրագոր­
ծելու
Համար տրուած
որո չումնեբը :
Իրիկունր
Հացկերոյթ
Հ.քր տրուեցաւ
Աասունի
ճաշարանին
մէշ, ի սլաս.
սլա տղամաւո
րնե բուն :
Ոգեւորութիւնը
տեւեց
մինչեւ
կէս
ղիշեր, ճառե–
Ր
՛՛՛Լ
^՚– երզեբով։
Ներկայ
էին նաեւ
^ինգ վեց
Հիւրեր՝
Միշին Արեւելքէն
, որոնք Փտրիզ կը դըտ–
նուէին
իրրեւ ճամբորգ :
Իքսւնի վադապհտը
կը մաքի
֊ նէնսփա ԺողովիԱ մկ
^ԶԻԱ
ՊԻՏԻ ԱՊԱՆՆԵՆ> ԸԱԵԼՈՎ
ԽՈՐՀՐԳԱՐԱՆԻՆ
ՄԷՋ ԿԸ ՏԵԴ.ԱԻՈՐՈՒԻ
Կիրակի օր տբտակարզ գէպք մր
պատաՀեցաւ
Իրանի երե սփ • մողովին
մ էշ : Վարչապետը
,Տոքթ
Մոսատեղ,
որ
75
աարեկան է, ճառ մր
խօսելէ
վեբք
մ արելով
, բեմ
էն
ղլո րեցաւ գէխիվա
յր՛. Նե բ–
կաներր
անմ իշապէս
օգնութեան
Հասան
եւ վա -
խա գբե
ցին յարակից
սենեակ
մ ր, ուր
ս թավւելէ
վեբք յայտարարեց
.
« Անղլեւիբանեան
ընկերութիւնը
որոշսւծ
է
ո չնչացնե
լ զիս ՝• Այլեւս
չեմ կրնար իմ բնակա բանս
կամ
իմ պա չտօնատունս
երթալ ; կ՝ոլզեմ
ա յստեղ
մ՛նալ, մինչեւ. որ քարիւղի
խնգիրը կաբգագրոլի^
:
ԽոբՀ րգա րանին
մէշ բնակելով
,
վարչապետը
կը յուսա
յ խուսափի
լ մ արղասպաննեբէն
եւ ան -
խափան
ղլուխ
Հանել
քարի՚֊ղի
ճաբտարարուես՚տին
աղղայնացումը։
Արգէն
իսկ խորՀրգարան
փոխա­
դրուած
են իբ անկողինր,
վերմակնեբր
եւ բարձե–
րբ, եւ կարղադրոլթիւննեբ
եղած են , իր սենեակը
թէ իբրեւ պաշտօնատուն
ել թէ իրրեւ
ննշարան
գործածելու
Համար ։Երեսփ .մողովին
բմշկապետր
ներարկումներ
կատարեց
, նկատելով
որ բաղկե -
բակր տկաբ կը ղործէ ; Վարչապետը,
ոբ լ^դգի -
մագիր եղած ատեն ալ խորՀրգարան
ասլաստանած
էբ երկու անգամ
, յայտարաբեց
թէ կ^ուղէ մեռ —
նիլ <չիբբե լ մ աբտիբոս
իր Հա յրեն իքին Համ ար» :
Այս
առթ իլ պատմ եց թէ Հետեւեալ
երաղր տեսած
էր անցեալ տարի •
« Գիչեր
մր երազիս
մէշ տեսայ
կերսլա -
բանք մը որուն
ղէմքէն ճառագա
յթներ կ^արձտկ -
ուէին։ կերպարանքր
ըսաւ.
«Մոսատեղ,
գնա
եւ
խորտակէ
իրանի
մողովուբղին
ոտքե բուն չղթա -
ները»։
Այդ երազէն
ի վեր
կարեւորութիւն
չեմ
տար
իմ կեանքիս : Երբ աղգայնացման
օրէնքր
քր–
ւէարկուեցալ
, Հասկցա
յ թէ երազիս
մէք
տեսած
մարգս Աստուծոյ
կողմէ կուդար »;
՝^Իէ
՚Լ
^ՐէԸ.
Իր
ոէտ չտօնա կիցնեբը
Հաղորղեցին
թէ երեսփ . մողովը վերշապէս
րնտրած է
այն
Հինգ անղամնեբը
ոբոնք պիտի մասնակցին
|1
Հո­
գինոց
յանձնախումբին
, քաբիւգի
ազգա
յնացման
"բէ՚եքր
գոբծագրելոլ
Համար;
ԼՄիւս
վեց անդամ­
ներէն
Հինդը
ընտրհւած
են ծերակոյտին,
մէկը
կառավարութեան
կողմէ) :
՝)Հ Ուրիչ տեղեկա թեանց
Համաձայն
, վարչա­
պետը
յա յտնած է թէ սպառնալի ք ստացե ր է Յքե–
տա յանր իսլամ կաւլմ ակե րպո ւթենէն
, որ
սպաննել
տուաւ
նախկին վարչապետր
, զօր •
Ո՛աղմ արա :
Ըսած է նաեւ թէ խումբ
մր ձախակոզմեան
ցու -
ցաբարներ
պաշարեցին
իր բնակա բանը եւ սլաչտօ–
նաաունը,
վերշին
օրերու
րնթացքին
, պաՀանքե -
լով բանտէն
աբձակել
իրենց
րարեկամներր :
Վարչապետին
կարծիքով,
Անգլեւիրանեան
րնկե–
րութիւնր
ներչնչած է մ՛աՀուան
սպառնալիքները։
Իր ամէնէն վտանգաւոր
թչնամին
կը նկատէ Աա–
յէա
թասլաթայր
, որ րրիտաական
ամէնէն կա -
րեւոր գործակալր
կր Համարուի
րնգՀանրապէս
ե ւ
որ գալ մը սաբքեց
\92\ ին ։
Տոքթ. Մոսատեղ
ՇաՀին
ալ Հաղարգած է ի–
րեն սպառնացոզ
վտանղր : ^Յա յտնեց
ի Ն • ՎեՀա–
փառոլթեան
թէ ստիպուած
եմ ատբճանակ
մր
պա–
^ել վրաս : Շահն ՇաՀր ուղեց տեսնել
ղէնքբ եւ յե–
տո
յ Հարցուց . ^ կրնանք գործածել
է
^
^ • ՆաՀանգնեբու
Աղգ •
Պաչտպանու
թեան
նախար.^^^^ պ Ա-^րշ^^ տմե րիկեան
ծերակու -
աական յանձնախումբերուն
առշեւ տուած
իր վեր­
շին
վկ
՚"յսւթեանց
րեթացքին
րրաւ Հետեւեալ
ու–
շազրալ
յա յաա րա րո ւթ իւննե րր .
« Ո՚ոլսսւկան
յարձակում
մր կրնայ
տեզի
ունենալ որեւէ մամանակ
: Ջենք կրնար
րսել
, թէ
ճիշգ որ
ոքաՀուն կը պայթի
այգ
յարձակումը :
իմ րնթացքս
ճշդած
եմ այնպէս , որ միչա կր Հաչ–
ուեմ , թէ Արէլմտեան
Եւրոպայի
վրտյ
խորՀբգա–
յին յարձակում
մր կրնայ ամէն վայրկեան պատա–
՜՛ւ՛Լ՛՛ Մյսպէսով,
ոչ ոք սլիտի կրնայ պատասխա -
նատոլ
բոնել
մեզ, թէ թերացած
ենք
այսպիսի
պաատՀականութեան
մր առշեւ
մեր պատրաստու–
թեանց մէշ^ եթէ
նոյնիսկ
այգ բանր տեղի
ունե -
նայ
երկու երեք տարիէն։
կԴնթագրեմ
որ Ռու -
" Ւ յ
ղլթաւոր
ցանկութիւնն է Արեւմտեան
Եւրո -
պան առնել իր տիրապետութեան տակ : Զեմ կրնար
րսել թէ քանի տարիէն
, Ատլանտեանի
սլաչտպա -
նութեան
կաղմակե րպութիւնր
ի վփճակի
կ՝բւլայ՝
լայնտծաւալ
յարձակում
մբ պէտք եղածին պէս
գիմտղրաւել
Արեւմտեան
Եւրոպայի
մէշ։
իրողու–
թիւնր այն է , որ Ատլանտեանի
ումերր գեռ պատ­
րաստ չեն անմիշական
վտանգի
մր Համար;
Աեր
աեղեկոլթեանց
Համաձայն
, խորՀրգային
ումե -
րու
Համախմբումներբ
կր շարունակուին
միշտ
եւ
Ո-ոէսերր
կր կրկնասլատկեն
իւրենց ումերր,
որոնք
կր զանուին արբանեակ
երկիրներու
մէշ :
•^ԽորՀրգային
ումերր կբ
զօրացուին
նաեւ
Ծայր . ^Արեւելքի
մէշ : Ի վեր՜շոյ
, Խ •
Միութիւնը
կրնայ վւափուկ կացութեան
մը մէշ գտնուիլ
Զի -
նասաանի կապակցոլթեամր
, նկատի
ունենալով
չին կարմ իրներու
ձաիաղանք1էե
րր Բորէայի
մէք
Տ
Զինաստան
, իրականին
մէք, ռուսական
Հոգատա­
րութեան
ենթակայ
երկիր
մրն է, ոբ
մարղկային
եւ այլ կորուստներով տ քնքան սուղ դին
մ ր կր
վճարէ իր գերր կատա րե լու
Հ ամ ար ;
՚Րորէայի
մէշ
մեր իբական
Հակառակոբդր
Խ՛
Մ
իութիւնն
է , որ եթէ ուղէ, ամէն վայրկեան
կբնայ գաղրե -
ցնել աալ
չին Համայնավարներու
յարձակումբ
Հ
Ո՚ո՚սերր
սակտյն
ի րենց ՝ ղինամ թե րքի
մեծ
մասր
կուաան
Զինաստանին;
Այս վերքինր
Բ"1"Ր՚"11՛^
անկարող պիտի
րլլար գիմանալու
, առանց
իսոբ–
Հրդային կառտվաբութեան
ուղղակի
աշակցու -
թեան :
« Ամէն պաբազայի տակ, Զինատանի
կացու -
թիւնր բոլորովին
տարրեր է Եւրոպայի
կացոլթե–
նք;ն : Եւրոպայի
մէշ, Մ– ՆտՀանզներր
կ՝Օզնեն
ու–
մ^յղ , մողովրդավար
եւ ՀակաՀամ ա յնավա ր եր -
կիրնեբուն » :
Պ– Մարշըլ,
ըբտւ
նաեւ
քէբիչ
զինուորական
սւ քաղաքական
կարեւոր
յա յտաբաբութիւննեբ
,
որոնք ղաղտնի
կր պաՀուին
:
Այմմ, վկայելու
կաբդր եկած է
միացեալ
սպա յակո յտներու պետ զօր– Պրէտլիին
, որ արգէն
սկսաւ
լսուիլ
միեւնոյն
րսնձնա խում րերուն
կողմէ։
«ատ ԿԱՐԵՒՈՐ
ԲԱՆ; ՄԸ ՊԻՏԻ
ՊԱՏԱՀԻ»
Շատ
մր ծերակուտականներ
, որոնք
Լսեցին
Պ՛ Մտրչբ/ի
վկայոքթիէններր,
աւելի
եւ
աւելի
լաւատես
են
այմմ
Բորէայի
կացութեան
մասին։
Հանբապետական
ծերակուտական
Պ–
Ֆլէնտրբս
րսաւ .- « Կր թուի
թէ մօտ ատենէն պիտի պա -
տաՀի շաա կարեւոր
րան մր, որ պիտի Հաստատէ
Պ– Մտբշբչի տեսակէտր
, Բորէայի
մէշ դաշնակից­
ներու յաշողութեան
մասին»։
Ուրիշ
ծեբակուտա–
( է ա ր ե ր ո լ շարունակութիւնը կայւդաւ Դ. էջ)
ԱՆԳԼԻԱ ԲՌՆՈԻԹԵԱՏՆ
ՊԻՏԻ
ԳԻՄԷ
|
Վերշին
տեղեկութեանց
Համաձայն
,
Աեծն՝
Րբիտանիա
աղղարարած է Պտրսկաստանի
թէ ղփ–
նու
ղօ րութե ամբ սլիտի պաշտ սլան է իր
քարԻ՚՜զԻ
սաացուած,^երր
, որոնք ազգա յնա ց ո լած , բա
յց
աակա լիւն բռնազ րաւո ւած
չեն :
Այս
ազղա բարութեան
ապացո յց կը Համ ար -
Ուի
Անզլիո
յ պատերաղմ ական
նաիսարարու
թեան
մէկ
՚լեկոյցր,
ոբուե՛ Համաձայն
3000 4000
վայ -
րաչունեբ
Լվւառա շիւթիստ)
Հրաման ստացած
են
կազմ եւ պատրաստ
զանուիլ,
բացառիկ պատա —
էականութեան
մր Հանդէպ : Զեկոյցը Պարսկաս -
Կւանի խօսքր
չբ^եր
, բայց
թերթերր
րացորոշա
Ալէս այգ
երկրին կր կապեն
այս
պատբասաոլթիլ–
1(Հ» ,
նկատի աոնե լուէ անոբ կացութիւնր ;
Անղլիոյ
արտաքին
նախարարը
, Պ - Մոբիսըն
,
կարճ կապելով
իր ա րձակո լրգը,
նոբ ծանուցա -
ղիր մր կր սլատրաստէ
, ազգաբարելոլ
Համար
ի–
բանի վարչապետին
թէ ծանր Հետեւանքներ
կրբ -
նան
ծագիլ
, եթէ
մ իակողմանի
կերպով կատաբ -
Ուի
Անզ լեւիրանեան
րնկերութեան
ստացուածք -
ներուն ազդտ յնացում
ր։ իրտղեկնեբ
կ՚՚եզրակա -
ցնեն թէ վայրաչունեբու
պատրաստութիւնը
կոչ -
Ուած
է ում տալու, այս ազգա րա րութ եան : Վա յ–
րաչուներուն
Հրամայուած է լնդՀատել
իրենցաա^
րեկան
ո ազմ ափո
րձե բ ր ել փե րադառնա
լ
զօրանոց
Աքս պատրաստութիւննեբր
կատարելով
Հանղերձ
Րրիտանական
կառավարութիւնը
տակաւին
վեբք -
նապէս որոշած
չէ գործածել
վայբաչունեբր :
Fonds A.R.A.M
1...,435,436,437,438,439,440,441,442,443,444 446,447,448,449,450,451,452,453,454,455,...598
Powered by FlippingBook