^1
՚ * ^ ^ ^ ^ է ^ ^ ^ ^ ^ ւ ^ ^ ^ ^ ւ ^ ^ * ^
1՚օոք16 6Ո 1925, 8.€.Տ. 376.286
17, էՀսշ Օտաշտաշ - Ր^աՏ
(13)
Վհցամս. 1100
ֆ ր • , Տ«ւր. 2200, Արտ. 3000 ֆ բ -
161^6.15 - 70 Գ ի ն ւ Օ ֆ ր – Շ.Շ.Բ. Րււոտ 167&֊63
տւ»1ք(11 10 ՃVI^IԼ
27րդ ՏԱՐԻ ֊ 27 յ ^ տ –
« 0 . 6428–*եռր շրջան թ ի ւ
1839
1951
Ե րհքշա բթի 10 ԱՊՐԻԼ
ՄԵՐ
ԽՕՍ՚քԸ
ՄՐՏԱՆԱԿնԵՐԷն
ԱՌԱԶ
Ոոլոքէ ճակաաոներուԽ
վյւաէւյ Հաւկազգելու. Հա -
՚^աբ ^ իյ . Ս՛ղութիւնն աչ Հասաատսւծ է Լ"՚բք
մբ
մրցանակներ
, մեն֊ագումաբ
ոլարգեւներով
:
Այ՚՚պէ"
, Աթ՚ոլինեան
խաղաղութեան
Մրցա -
նակ մր Հասաաաուեցալ
Ա սլա ր ա սլե տ ին
ծննղեան
ւՕամեակին
առթիւ։
« ՝Բանի որ քաղքենի - գրա -
յաաիրական
աչիսարՀր
ունի
՚Լ,ոսլէլեան
մրցանա -
կր, մե՞նք
ինչու
չունենանք »;
Հեռագիր ր Հաղորղեց
թէ մրցանակի
արմա -
նացած են ՝Բէնթրսլրիի « կարմիր աւագերէցր
Ֆ ,
Տ"քթ • Հի՚֊լըթ
ճոնսրն ,
78
աարեկան
ամերիկացի
ձղաառւելի
մ՛ր , ծանօթ գիտնական
3> • Ժօլիօ -
՝Ոի՚֊"–ի , ՏէրանսռլՀի
մր՝ էօմէնի
՚Բռթոն,
՛Բորէայի
մողոէիրղավար
կիներու
Ա իութիւնր , Տիկին 11ուն
Եաթ
Սէն, այրին Ջինաստանի
Հանրասլեաութեան
Հիմնա ղրին եւն՛ ։
իւրաքանչիւր
մրցանակի
ղում արն է
Հարիւր
Հաղար
րուբլի
(իբր
9000
սթերլին) :
Նո յն աղբիւրին
Հ ամ աձա
յն , «կարմ իր Աւա -
՛էե ր էցր» , իր իսորին երաիսաագիաութիւնր
յա յա
նած է , աեսնելով
որ կր գնաՀատեն
իր
երեսուն
աարուան աշվսաաանքր
ի խնգիր խաղաղութեան
։
— « Այս պարգեսը պիտի մ՛ղէ ղիս ա ւ ելի ռ ւ ժ –
ղնօբէն սլայքարելսւ յսաղաղռւթեան համար, ՛նիշդ
ա յն պահուն երբ աւքբողջ աշխարե կը ղտնուի
պատերաղմի վտանգին աււջեւ: հւաղաղոլթ֊իւնն է
մեր ամէնէն կենսական պէ տքը »:
Ամ երիկացի
սլատ ուե լին աարբեր
ձեւով կբ
արամաբանէ
— « Իմ ո ւզա ծ միակ պարգ եւս
իյաղաղռւ -
թի ւ նն է ։ Ր այց ես Ամերիկացի ե մ , ե ւ ե թ է Ամե
րիկան պատերազմի
ե րթ ա յ , ես ալ միասին
պի
տի ե ր թ ա մ » :
Այս մրցանակաբաշիւոլթեան
առթիւ , Ա՝ոս -
կոլայի
կուսակցական
սլա շտօնա թե բթ բ , «.Փրավ–
տա» , Հրատարակեց
կարմիր
Աւագեբէցին
էւ;,
միւսներուն
լո ւսանկա րներ բ , չե չտե լով թէ
«այս
սլա րգե ւատ րումնե րն ալ կ՛՛ա սլա ց ո ւց ան են Խ –Մ իու^
թեան խաղաղասիրական
ճիգե րբ
> է
Եթէ անգլիացի
ալեւոր աւագեբէցր
եւ բո լչե -
լիկ սլա չաօնա թե րթ ր Հաւատա
յին իրենց
խօսածին
ել գրածին , խաղաղութիւնր
չատոնց փրկուած
էբ :
Բ բականո ւթիւնբ
կ՛ բսէ թէ՝
խաղաղութիւնր
վտանղոլած է անոբ Համար որ , բաղմաթիւ
եբ —
կ է ր՛ն I, ր եւ մողովոլբղներ
գե րութեան
գատա -
սլարաուած
են ։
Այո , երկու աչխարՀասասան
ւղատերաղմնեբէ
վերքն ալ, բաղմ աթիւ
երկիրներ
ել
մողովուրղներ
կբ տրորուին , կր տառասլին , կր ծիւրին
րռնա -
կալ եւ արիւնազանգ
լուծերու տակ ;
Այդ լուծերուն
ամէնէն
աՀարկուն
ել անմ րբ -
ցելին
բոլչեւիկեան
դիկտատուրան
է ։ իբբեւ տե"
սութ իւն եւ իբրեւ իրականացում :
Վկայ՝՛ երեսուն տարուան
փորձբ :
Բոլոր կարմիր կամ ճերմակ
աւագերէցներբ
չեն կրնար մխտել այգ փորձին
ամէնէն
բնգվղե -
ցուցիչ պատուՀասր
Ազատութեան
իսափանումբ;
Եւ աչխարՀի
բոլոբ
գիտնականներր
սլիտի
չկրնան
ասլացուցանել
թէ ա չխարՀ բ կրնա յ խա–
զազիլ առանց ազատութեան
։
Եթէ մրցանակներբ
եւ քարողներն
են որ սլի՛
տի փրկեն խաղաղութիւնր
, մեր աննմ ան « Տէր
Ողորմեա»ն չատ աւելի վճռական
դեր կրնար կա
տարել :
^ Տուր աշխարՀիս
խաղաղութիւն»
աղերսած
ատեն, մեր իմաստուն
մոզովուրգր
միշտ ալ անոր
կցեր է նոյնքան
Հզօր աղաղակ մր, ի խորոց սրտի,
« Ազգիս
Հայոց
ազատութիւն » :
Նոյն իսկ այն ւղարագաներուն
մէք երբ Հար -
կադրուտծ
էր կարճ կասլել,
նոյն իմաստն
ունէր
իր մրմունքր,
— « Րանտարկելոց ազա տ ո ւթի ւն » ։
ինչո՛՛ լ «րանտաբկեալ»բ
չառնել
ա
յսօրուան
իմաստով,
այլազան
գերիներ, տամանակիր
աշ–
խտտան քի դատապարտուած
միլիոնաւոր
աքսո -
րականներ ,
ամրողք մոգո վուրգնե ր :
Ուրեմն,
Ազատութիւն , միշտ եւ
յաւիտեան։
Աարգ արարածին
միակ
օրՀնութիւնբ,
որուն
Աստուած
անզամ չէ Համարձակած
միքամտել։
Ազատ աշխարՀին
այն երանելիներր
որ մ բցա–
նակներու
արմանացած
են , եթէ
իրենց
ճիգերր
կեգրոնացնէին
բռնութեան
մանիքներր
փշրելու,
խաղազութիւնր
շատոնց ապաՀովուած
էր :
5 •
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
ՓՈՐՃ ՄԸ Եէ^
Այս տարի եւէք փորձ մր կբ կատարուի , ապա
հովելու
Համար Ապրիլ
11—24/
Համազգային տ» -
նակատարոլթիւնր
։
Թերեւս կր յիշէք անցեալ տարոլանր
:
Երեք
Համ ա յնքնե րոլ կրօնապե տնե րր Հրաւէ րներ
ուղղե–
ց ին , մ ողաիներ սարքեց
ին , րա յց ի վերքո
յ միա յն
իրենք մնացին
բեմին
վբայ %
Աւելորդ է քրքրել
ա յգ ողբերգութեան
ծալ -
քերր , որոնք սիրա կր խառնեն :
Այս տարի Նաիսկին
իիազմի1^երոլ
Ա իութ իւնն
է սաանձնած
նաիսաձեռնութիւնր
(միշտ
.Փարիզի
Համար),
ՀամախորՀուրդ՝
Ապայից
Աիութեան
Հետ։ ԵԼ խո րՀ րդա կցական
մողով մբ սարքած՝
այսօր , երեքշաբթի
է
Այս
առթիլ
Հրատարակուած
կոչր , ղոր պի -
աի կարդաք վաղր , կարգ
մր ինքնուրո
յն տեսա -
կէտներ
կր յայանէ տօնակատարութեան
մասին ;
Ս իեւնո
յն ատեն կր յի՛չեցնէ թէ նախաձեռ -
Սութիւնր տեւական է,
ամէն տարուան
Համար։
Կ ր մնա յ սպասե
լ ա յսօրուան
խորՀ բգակցոլ -
Ի^եանց արդիւնքին
, վերքնական
եզրակացութեան
ր յանգե լու Համար :
Սն չո ւչտ բո լորդ ալ պիտի
ուզէ իք որ ծրագի–
ԲԸ. յ՚՚՚ք՚՚՚էէՐ ՚՛ Գոնէ յառա քգիմ ութիւն
մբ ցոյց տար
անցեալ տարուան
վրայ։
Մինչ աքս
մինչ այն, նախաձեռնութեան
յայ
տա րա րութ իւններ
կ՛՛երեւան
արգէն , Փարիղի
թէ
գաւառի
մէք ։
Կբ թուի թէ այսպէս
ալ պիտի չարունակուի ,
մինչել
որ ... մեռելներր
իրենք կարգի
Հրաւիրեն
պառակտ ի^եբր ;
Բարերախտարար
ունինք
եր
իտասարգոլթիլն
մ բ որ ի Հա րկին պատրաստ է ամ էն պատասխա -
նատռ ւո ւթիւն
ստանձնելու ։
ՎԱՀԷ
ԻոսԱ կի
մԽժհ Ա(1գւիպ
՚թ^ղ^խ
Պաբսկաստանի
նոբ վարչապետբ,
Հոսէյն Ա -
լա , Ապրիլ &ին իսորՀրգարանին
ներկա յացուց
իբ
կառավարութեան
ծրադիրբ
։ Հեռագիրր
կ՛րսէ թէ
մոզովին
մ եծամ ա սն ո ւթ ի ւն ր քե րմ ապէս ծափա -
Հարեց վարչապետբ,
իսկ լ^գգիմ ագի րնե րր գոՀա
ցան լուռ մնալով :
Բարիլզի
Հարցին
առթիւ, վարչապետբ
յայ -
տարարեց
թէ կառավարութիւնր
պիտի
Հետեւի
իսորՀ րգա րանին տուած
որո շմ ան % Տկտո
յ պա
բղեց
իր ծրագիրր
որ կբ պարունակէ
Հետեւեա
լ կէտերը
1 ,
ՎերաՀաստատել
բաբեկա րդութիլնբ եւ
ապաՀռվութիւնր
ամբոգք
երկրին մէք, վերք տա -
լով անիշիսանռլթեան
եւ օրինազանցութեան :
2.
Արդարութիւն
Հաստատել
ամբռղք
երկ
րին
մէք , ապաՀովելով
գատաւո րներո ւն անկա -
խութիւնբ
յ
3.
Հաւասարակշռել
ելեւմ ուտքր , ^ ք ե լ ա–
ւե լո րդ ծախքերր
եւ եկամ ուտի տուրքեր
գանձե
լ ,
որպէսղի
թե թեւնա
յ չունելո բ գա ս ա կա ր դին րեռբ
X
4.–֊—
Զարկ տալ արտադրութեան
, մասնաւո -
րապէս
Հողագո րծութեան
, վարկեր տրամ ագբե -
լով փոքբ սեփականատէրերուն ;
5.–
Պա րտաւռ րի չ կրթութիւն
Հաստատե
լ ամ–
բոզք ե րկրին
մէք եւ րարւոքե
լ
տռողքապաՀական
սլայ մ աննե
6.
Արտաքին
քաղաքականութեան
Հիմք րն–
դունիլ րարեկամ
ոլթիւնւ
րոլոր գրաց ինե բուն եւ
"՚֊Ր իշ ազգերու
Հետ, վւո խագա րձո լթ եան
սկղբռւն—
քով եւ Համաձա
յն Աղղ ամողովի
գա շինքին :
վարչապետր
միեւնոյն
ատեն
ներկա
յացուց
օրինագիծ
մր որով կ՛առա քարկէ չարունակե
լ պա–
շարմ ան վիճակբ
քՕ
ո ւմ իս տան ի քարի ւգա րեր չբր -
քանին մէք, ուր խլբտումներ
ր չեն գագրած տա -
կալին :
կառավաբութիւնբ
որոշեց գագրեցնել
պաշար
ման վիճակր
ԹէՀրանի
մէք ։
՝)Հ ԹէՀրանէն
կր Հեռագրեն
թէ կառավաբռւ -
թիւնւր ծանուցագիր
մբ յանձնե լով
բբիտանական
դեսպանին , կր մերմէ անո ր բողոքր
Անգլեւիրան
եան քարիւղի
րնկերութեան
աղղ ւսյնացմ ան մ ասին
ել գիտել
կուտայ
թէ լ^կերութիւնր
«պարտ ու
սլատշաճ ուշագրո ւթ իւն ր չէ րնծայած
իրանի
օրինաւոր
պաՀան^երուն»
: իյնգիբր կբ
քննուի
տակաւին
եւ կառավարռւթիւնբ
կր սպասէ
խորՀր–
գաբտնին
վեբքէ՚ական
որոճան :
ՊԱՈԲԱՐ ԶՕՐ– Մէ-Բ ԱՐԹԸՐԻ
ԳԷՄ
Վերքին
լուրերու
Համաձայն ,
նախագաՀ
Թրումրնի
խոբՀ րգականնե
րէն չատեր կր պաՀան
քեն Հրամարեցնել
գօր. Մէք
ԱրթրՐՐ
Ծայր. Արե–
՚-ելքի
րնգՀ . Հրամանատարի
պաչտօնէն
, նկատե -
լով որ ինքնաղլուխ
ղործեր
կր կատարէ : Նախա -
գաՀր սակայն դեռ եզրակացութեան
մբ չէ
եկած։
Այս ուղղութեամբ
ամէնէն
ումեղ
ճնչումր ի
գործ կբ գրուի արտաքին
նախարարութեան
կող
մէ , որ կ՚րսէ թէ Մ . ՆաՀանգներու
ծայրագոյն ա–
րեւելեան
քաղաքականութիւնր
կարելի պիտի
չրլ
լայ կիրարկել պէտք
եղածին
պէս , ցորչափ
ղօր ՚
Մէք Արթրբ պաշտօնի
վրայ կբ մնայ։
Աինչգեռ
բոլռրովփն
Հակառակ
գիրք մբ ունէին
ք^գգիմագիր
Հանրապեաականներբ,
որոնք,
խորՀբգարանին
ներկայացուցած
են բանաձեւ
մբ,
պաՀանքելով
յատուկ
քննիչ
յտնձնախումր
մբ ղրկել
Թոքիօ ,
"Ր՚՚ւէ՚՚գի
/""Ր^րակցի
զօրավարին
Հեա
Բորէայի
պատերազմին
, Համայնավար
Ջինաստանի
Հար -
ցին եւ առ Հասարակ
Ծայր. Արեւելքի
կացութեան
մասին։
Հանրապետականներր,
ամերիկեան րա -
նակի
բնդՀ , Հրամանատարի
, այսինքն
նախագաՀ
Թրումլ^ի
գլխուն
վյ՚այէն
անցնելու
այս
փորձբ
կատարելով
կ՚աղգարարեն
, թէ բուռն
պայքար
պիտի
մզեն կառավարութեան
գէմ , եթէ
երբեք
նախագաՀր
պաչտօնանկ
րնէ զօբ. Մէք Արթրրր
*՛
կացութեան
բանալին կբ գտնուի ազգ՛ պաչտ–
պանութեան
նաիսարար
Պ ՚ Մարշրլի
ձեռքր : Նա–
իսագաՀբ
անմի քապէս պաչտօնէ
պիտի
արձակէ
ղօբ՛ Մէք Արթրրր
է եթէ այգ իմաստով
թելադրու
թիւն մը բլլայ Պ՛ Մարչրլի
կողմէ։
Արդէն իսկ
իսորՀրղ ակ ցութիւննեբ
կր կատարուին
նախադա -
Հին , Պ՛՛ Ս արչըլի եւ միացեալ
սպա յակո յտի պետ
զօր– Պրէտլիի
միքեւ,
բայց տակաւին
վերքնական
որոչում
մր չէ տրուած։
Հարցր շատ փափուկ է եւ
կը վաիսցոլի
որ ղօր. Մէք Արթրրի
Հեռացումր
կրնայ
բարոյալքել
ՄԱԿի ումերր
Բորէայի մէք
մանաւանգ
այս օրե բուս , երբ կր սպասուի կար -
մ իրներու
նոր յարձա կող ականին :
Թէեւ դաշնակ ից շր քանակնե րր չեն միքամ տեր
ա յս վէճին , բա յց , բբիտանական
պա չտօնա կան
շրքանակներր,
մամռլլն
ռւ Հանրռւթիւնր
, ՀետզՀե
տէ
աւելի կր սաստկացնեն
իրենց
քննագատռւթիլ–
նբ զօր՛ Մէք Արթրրի
ղէմ : Արտաքին փոխ– նա -
խարաբ Պ՛ Բէնն\թ
Երնկրր, ճառի
մբ/էքձաղկեց
Համ երիկեան
րարձր
շրքանակներոլ
անպատաս -
խանատու
յա յտա րա րո ւթ իլննե րր , որոնց
Համար
չէ ստացուած
ՄԱԿի եւ կառավարութեան
ոեւէ մէ\^
անգամ ի Հաւանութիւնբ » :
Ֆրանսական
մամռւլն
ալ մտաՀոգ է այս կա -
ցութեան
աււթիւ : Թերթ
մր , առքի օր կր գրէր ,
թէ «ղօբ՛ Մէք Աբթրբ
ՀամաշխարՀային
նռր պա
տե բազմ մր 1լ՝ոլզէ » ։
Հա
բիւրաւո ր կարմ իր
օդանաւեր
անցած
Րւյալով
ման չուր իական
սաՀմ անէն դէպի
Բորէա,
օգանաւա
յին մեծ յարձակո
ւմնե բու եւ
կռիւներու
կր սպասոլի
ա յս չարթու , ղանաղան
ռաղմ աճա -
կատնե բու ՛իբա յ ։ Զօր • Ռիճոլէ
յ բսաւ . «Արել -
մտեան
աշխարՀ ր սլէտք է մտքէն
Հանէ , թէ Հա -
մա յնավա րութեան
՚էէմ պատերազմր
կրնայ երբ -
եւիցէ վերքանալ
։ Անցողական
կամ մամանակա -
ւո ր բան մը չէ մեզ կռ րծ անե լո ւ
Համ ա յնավար
վճռականութիւնր
: Ա զո ւած ը , կարմիրներու
Հա -
մար , կենաց եւ մաՀու
կռիւ մլ^ է» :
•ԲԱՀԱ-ՐԻ ՄԸ ՌՄԲԱԿՈԾՈԻՄԸ
ՄԱՆԶՈՒՐԻՈ6
ՄԷԶ
Փեքինի
ձայնասփիւռը
կը տեզեկացնէ , թէ աՒ–
մերիկեան
80
ամբոց - օդանաւեր
,
Ա"1ՐԻԼ
՚^Ի^
ռմրակոծած
են ման չո ւր իա կան Անթունկ
քաղա -
քր : Զինական
ուրիչ
Հ եռա զրա կան դո րծակա
լու -
թիւն մրն ալ կ՛բսէ, թէ
24
օդանաւեր
մասնակցած
են ա յս ռմ րակոծման
: Համ աձա
յն չինական
ձա յ -
նասէիիւռին , ամերիկեան
օդանաւերր
21
անգամ
թռ իչք կատարած
են մ ան չուր իական
Հողին
վերեւ
Աարտ
ՅՕին ել 3\ին եւ
30
ռումբեր
արձակած
են
Լին քի ան կի գաւառին
մ էք ։
ՌՈԻԱԱԿԱՆ ԶՕՐԱՄԱԱԵՐ
ՁԿԱՆ Ե՛ԼԵՐ
ԽորՀրղային «թաս»
գործակալութիւնը կբ
Հերքէ ամերիկեան
աղբիւրէ
Հազորդռւած
այն տե–
ղեկութիւններր,
թէ ռուսական
զօրամասեր կբ
զտնռւին
Աանչուրիոյ
մէք։
«Երեւակայութիւն
եւ
ղրսլ՚ս րառ ւթիւն
են ա յս տեղեկութիւններր»
կ^ ըսէ
գռրհ ակալութիւնբ ;
Զր՚՚յցի
մր Համաձայն Աաօ 8է Թունկի տեղ
վար չապե տութեան
պա շտօն ին կոչուած է փոխ -
վարչապետբ
, որ աւելի Հաւատարիմ
կր
նկատուի
խորՀրգա
յին ծ ր ա գի րն երո լն ։
(Լուրերու շարու նակւււթիւնթ կարդաւ Գ • էօ )
ԶՕՐ– ՏԸ ԿՈԼԻ բանրերր, Պ՛ Կասթոն Փա -
լեւսկի , ճառ մբ խօսելճվ,
յայտարաբեց.
<յ;
կբ
թուի թէ Մեծն Բրիտանիա
գե րակչիռ
գիրք մր կր
ղ
բաւ Հ արեւե լե ան Ա իքերկրականի
երկու ափե -
բուն
վրայ , չէզոքացնելով
Ֆրանսան , ինչ որ չփ
կրնար ծառայել
խաղաղութեան
գաաին»
է
Fonds A.R.A.M