Գսղւամանի
մէք ալ մէկը
ինքզինքը
Մէհաի
Հռչակած է եւ֊ րսած •
1) օաերս
ւզիաի
ււլարզԼնք
նուիրական
գրօշր , եօիյնէն
մինշԼւ
եօթսւնասոլն
սւարս՛––, ամէն ոք այս դրօչին աակ
սլիաի
Համա~
խմ րուի •
(քոլեռանդը
անմիքապէո
ձերբակալուած
է ,
իսկ ճէ^անպէյլիի
մէք րանտարկուած
են վեց Հ
Ո–
դի, երբ աղանդաւորական
արարոդութիլն
կր կա
աա րէին :
Գոնիայի
դիւզացիներուն
մէք բո յն դրած են
գոյնզգոյն
աղանդներ եւ անՀրամեչտ
կը
նկատուի
Հօճաներր
փոխանակել
լուսամիտ
ու
սուցիչներու
Հեա ։
Գոնիայի
մողովուրդր
ցաւ եւ զայրոյթ
կբ
՛Լ՛Լ՛"յ այս պատա
֊է
արն Լ, րէն , որոնք յե տաղ իմ ական
խարանբ
կրնան տալ իւբեն : կր ցաւի որ քանի
մբ
տղէա
մ արդոց
մ եդքին
Համ աբ
Հա . իլ տալու
կբ
պարտաւո
բուի
քազաքի
մ ր ամրողք
լծւակչութիւ
-
նր։
Գէպքին
չո՚֊րք
քզադր գռո
ւթիւն
ցոյց
կուտայ
մասնաւորարար
ԳեմոԼչբատ
կուսակցութեան
օր -
կանր,
ՀԶս՚ֆէբ»
1
որուն
խմբաղ րապետր կր պա -
Հանքէ որ անմիքապէո
կուսակցութենէն
վտար -
ուին մոլեռանդներու^
ում տոք.ոզ երԼլու եբեսփո
- յ
իւաններր;
թերթին
խմբաղրապետր
կր
Հրաւիրէ
որ անոնք
քաք արար
յսյյւոնեն
իրենց
ինքնութիւնր
եւ Հրսւպարսւկ
իքնեն , որպէսղի
ստանան
իրենցէ
Պ– ՃՈՐՃ ԾԱՐՏԻԿԵԱՆ
ՄԻԻՆԻԽԻ
ՄԷՋ
ՄԻԻՆհւէՆ
( 6 ա ռ ա ջ )—
էւրոպայի
մէք իր
ճամբոբգութեան
րնթացքին
, ԱՆԶԱյի
Հիմնագի -
րչլ^ Պ՛ ճորճ Ա աբտիկեան
Հանգիպեցաւ
նաեւ
այստեղ եւ Ա՛աբտ
\եին , քազաքիս
սրաՀներէն
մէ
կուն
մէք խօսեցաւ
Հայ
Հ ա ա ս բ ա կո ւթ ե ան : է
կած
էին
բոլոբ
Հայերր
։
ԱՆԶԱյի
տեղւոյս
ներկայացուցիչր,
Տոքթ.
Հ՛
ՕՀանեան
անՀանգիստ
ր չլալով
չկրցաւ
ներԼլայ
րլ–
լալ : Անոր տեղ, Հաւաքս
յ թ ի ն
նախաղաՀեց
Պ •
Մաքս Պարոնեան, ոբ րարի
ղալուստ
մաղթելով
Պ •
ճ •
Մարտիկեանին
, ղնաՀատանքռվ
խօսեցաւ
անոր գործունէութեան
մ ասին ;
Պ՛ ճ՛ Մարտիկեան
լսեց ամէնուն
մտաՀոգու–
թիւնները
ե լ բ" լ " ր ին ալ պատ չաճ պատաս
իսանե–
րով
ղ ո Հացում տուաւ : 1Սոստացալ
Հետաքրքրուիլ
յէաղաքական
կամ
աււողքաԼլան
պատճաոձւերով
մերմուած
Հայրենակիցներու
խնգիրներով
եւ
յայտարարեց
, թէ ամէն ճիգ ի գործ
պիտի դնէ
Հաստատելու
ապաքինարան
մր րախտազուրկ
Հ ի–
ւանգ^ւերոլ
Համար :
ԱՆԶԱյի
Հիմնագրին
խօսքե րր նոբ
յոյսոլ կո–
րով
ներշն չեց ին տարաղ իրներուն
, որոնց երախ -
տյսղ իտական
ղգացումներու
արատ յա
/տութեամբ
վերքացաւ
Հաւաքոյթր
:
Թղթ ա կ ից
աճՆԼ-Ր
ԳԱԻԱէհէՆ
« ՎԱՐԳԱՆԱՆՑԸ^
ՎԱԼԱՆԱԻ
ՄԷՋ
ւնի
պւ
յխանչ
Երոգութիւն
է որքագաքական
վերքին
խմո -
րումներր
ծածկուած
են կրօնական եւ մոլեռտն -
գական
դիմակի տա/լ , եւ Հիմա
աւելի
լրքօրէն ե -
րեւան
կ՚ելլեն : Անղարայի
չրքանակներր
1լ՝րնգու–
նին այսիրողութիւնր,
րայց
կ՛՛րս են թէ պէտք չէ
չափազանցե
լ խնդիրբ եւ պէտք չէ կարծել թէ յե
տագիմական
ծաւալուն
չարմում
ր կայ:
ՊատաՀածբ
մանր
մունր դէպքեր
են , եւ նախ
կին չրքաններէն
աւելի չատցած
չեն :
կ՝ենթագբուի
թէ Գոնիա
յէն խորՀ րդալո ր նամ ակ
մ բ զր կո ւած է.
Անգարա
, եւ Հոն փւօսքեր կան ֆէսի,
՚^փէչէ՜^Ի
մ ասին : Նամ ակագիրնե
բու դէմ օրինական
Հետա–
Ազդումի
ձեռնարկուած
է :
Ցաւալի է որկարմ իր ել սեւ մո լեռանգո
ւթ իւ–
՛՛՛Բ. իր
ԳԼ՚՚՚-ՒԲ ԿԲ ՑՅԷ վերքր
օրերս , լեզու
երկա
րելով
նո յնիսկ
Աթաթ իւրքեան
յեղա չր քում ին :
Ա ասնակի գէպքե
րէն կարե լի է քանգե
լ ամ րռղ^ա–
Լլան եզրակացութեան
մր եւ թ"ր^իլ թէ որքան
ալ
անն չան
րլլա
յ չարմում
ը , կրնա
յ վաանզե
լ
լձւկե–
րային
կեանքր,
երկրին
մողովրգապետական
վե -
րե լքին
պաՀռւն :
Անգարայի
մէք կարդ
մր չբքանա1լներ
ալկաբ–
մ իրներու
մ աար կր տեսնեն այս յետագիմ
ական
իսմորույքներհ՜ւն՜
մ՛էք, ՜ինչսլէս կր Հաստատէ
աբ՜–^
գէն
^Զաֆէրֆի
խմբաղրապետը,
երբ Լլր դրէ–
Եթէ
այգպիսի
նամակ
մր գոյութիւն
ոլնի,
եւ եթէ երկու
երեսփոխան
ստորագրած
են զայն ,
թող բարեՀաճին
մէքտեղ
ելլել ել անձնատուր
րլ—
լալ արդարութեան
: Եթէ տղամարդ
են եւ քա
քու
թիւն
ունին , պէտք է կատարեն այսպարտաԼլա -
նութիւնր
, Հակառակ
պարագա
յին պիտի
սաիսլ -
ուինք
Լլարմ իր գո րծակա ^ ե ր նկատե
լ ղանոնք » :
Ենչ կր վերարերի
Գեմոկրատ
կռւսակցու -
թեան
ղեկավարներուն
, րոլորն ալ
կը նային
դէպքին
, ել
առանց
ղայն,
կ՚ըսեն թէ օրէնքը կայ եւ
խստօրէն կըՀսկէ :
Հանգարտօրէն
չափ աղան
ցելու
կբ մնա յ ել
ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆ
նախագաՀին
մեկնումր
գէպի
Մ • ՆաՀանգնե
րր՝ մեծ ուչադրութիւն
գրա
ւած է քաղաքական
չ րքանաԼլնե րո լ մէք,
մանա -
ւանգ որ իրեն
կ՚լձւկերանայ
արտաքին
նախաբա
—
րր-ւ Պ՛ Ռոպէռ
Շուման։
Այս այցելութեան
նպա -
տա կնե րէն
մ էկն է ամ րապնղ ել երկու
երԼլիբնե -
րռւն
բարեԼլամաԼլան
յարա րերու թիւններբ
: Մ իեւ
նո յն ատեն փոխա
յց է այս , ի պատասխան
նախա
գաՀ
Ուիլսրնի
պատմ ական ա յցե լու թեան՝
1919 -
ին . ՆախագաՀր
չնորՀակալռւթիւն
պիտի
յայտ
նէ ամ ե րիկեան
կառավարութեան
րնծա յած
ա -
քս՚կցոլ
թեան
Համար , երկու պատե րաղմնե բու
լձւ–
թացքին.
Պ՝ Շուման չատ մր խնդիրներու
կար–
ղ ին պիտի
քննէ
Ց՛" նասաանր
,
Թուրքիան
եւ
Ա պանիան
Ատլանտեանի
գաչինքին
մ
իացնելու
ծրագիրր
, որ լրքօրէն կր ղբաղեցնէ
Ամերիէլան
:
(Անգլ իա /^լ ֆրանսա
վե րապաՀ
են)
յ
ԵԳԻՊՏՈԱԻ
թերթերր
ռրոչեցին
50
առ Հա -
բիւր
բարձրացնել
գիներր,
թուղթի
տաղնապին
Հետ/էւ ա^ւքաք : էքերն ալ պիտի
Լլբճատուին
։
ՈէՈՂՈԻՄՆԵՐԸ
անՀաշոլելի
վնասներ պատ–
ճառած ենԱ իքին Ֆրանսա
լի եւ Ալպեան
որքանին
մէք : կր վախցուի որ ղարնանացանր
ծանրապէս
վտանգուի
, եթէ նոբ.
անձրեւներ
տեղան :
X
Իգ/^իրի
քաղաքապետը
, Ոաուֆ
Օնարսալ
,
Անգարա
յէն
իր քաղաքր
վերագարձած
ատեն ,
բուռն ճառ մր խօսեր է իսմէթ
ինէօնիւի
դէմ ,
ղա յն
նմ անցնելով
... Ա ուսոլինիի
։ ԱՀաւասիկ
իր
խօսքերը •
« Իբրեւ
նոր ռազմավարութիւն
մր ի գործ
դնելով կբ Հետամ տի Հա յրենա
Լլիցնե ր ր
Անգարա
Հ րաւիրե
լ եւ ա յնտեղ
զանոնք
թ ո ւնա ւռ րե լո վ երկ
րին
չո րս կողմ երբ զրկե
լ
:
ինչսլէս ռր
սնանկացած
դիկտատոր Ա ուսո լինին
Հռոմ ի
Վմ՚ա յ
Ք՚"էեց
)
արգեօք
Անգարայի
վբայ
քալելո՛՛ւ կբ պատրաս -
տուին
՛ֆ
I
ՎԱԼԱՆԱ
\ ա է ն իվեր Վարգանանց
պա -
տերաղմի
ողբե րգութ
իւնր չէրրեմադրուտծ
Վա -
լանսի
մէք : Այս տարի
Հ. Ց– Գ– Շրք •
կոմիտէն
ստանձնեց այգ Հողր,
\^00ամեակի
առթիւ, ի գին
մեծ
ւլոՀողոլթեան
:
Այսպէս, Աարտ
\1
էն ,
քաղաքապետարանի
սրաՀին
մէք ներկայացուեցաւ
Ա. Ոիւրատի
«Աւա–
Ր " ՚ յ ր ի Աբծիւր»
֊.
ՇնորՀիւ
Լիոնի
կոմիտէին
աքակցութեան՝
կրցանք ապաՀովե
լ անՀրամեչտ
ղդեստեղէնր
; Ա ը–
րաՀ ին ճոխ Հտէքօռֆներր
, եւ զդե սաներու եւ զէն
ու ալրաՀի ա յ լաւլանո ւթ իւն բ մ եծ
տպաւորութիւն
գործեց
ին : Լաւագո
յն գերակատարն
ե բու
խում ր
մր ամրողք
երեք ամիս կրած էր ամէն
յոգնութիւն
,
եւ ներկայացումր
անցաւ չատ
յաքող։
ԱրաՀբ
ամբողքովին
լեցուած էր եւ
չատերբ
ոտքի
վրայ
մնացին։
Ներկայ
էին
նաՀանգապետին
գիւանապետր,
Պ՛
6ս1§31Ձէ ,
րնդՀ .
ոստիկանասլե–
տր , քաղաքապետական
խո րՀոլրդի
անղամնե ր ,
տեղական
թերթերու
թղթակիցներ
եւն.։
(իամր ^ին , րնկեր
Գեղամ
Աարոյեան,
յանոէձ
Շրք • կոմ իտէ
ին Հանդէս ր բացուած
յա յտարարե -
Լով, բացատրեց
ներկայացմ՛ան
իմաստր :
Խում
բին ղե կավարր՝
ուսուցիչ
Աչոտ Առաքելեան փռ
իսան յայտաղրի
Համառօտակի
նկարադրեց
թա -
տե րաիս աղին
յաքո րդական
տեսարանները : Ընկե -
րուՀի Օակ թ Ա՝ իքա յէ լեան եւս սլարղեց Վարգա -
նանցի
պատմութիւնր , ֆրանսերէն
, օաար
Հիւբե–
բուն
Համ ար : Վարգանանցի
մ ասին
խօսելու
Հ րա–
լ
իրուած էր Փարիզի Ա ուրատեան
վարմաբանի
տնօրէնր
, Հ • Պասլեանի Հետ է Գմրախտարար
եր -
կոլքն ալ չէին եկած։
Ներկայ էր Վալանսի
Հոգե -
ւոր Հովիւր,
Պասլիկեան
քաՀանայ :
ինչպէս
րսի , րոլոր դերակատարներն
ալ յա -•
քող էին, ուսուցիչ
Աչոտ Առաքելեան
ԼՎարգւոն)
,\
Միքայէլ Տէր Պօղոսեան
ԼՎասակ)
,
Ատեփան^
Խաչմանեան
(՚Լեւոնգ
երէց). Պատրիկ
Խաչման
-1
եան (Գենպետ)
, րնկեր Ցակոր
կօչ/լակարեան
(Լլա–\
թողիԼլոս)
, Տոքթ. Լ՛ Համ րարձո
ւմ եան
ԼՑազ -
Լլերտ) , Տիկին
Ո՚ողա Գափուսռւղեան
(ԶարուՀի)
,
Օր • Ցասմ իկ Գավէուսուղեան
(Շուչանիկ)
, Մ ար -
աիրո
Աարղիսեան
(ՆեբչապոլՀ)
եւն.։
Վարագո
յրր բացուե լէ առաք
նուագախում
բբ
բեմին
ետեւէն
նուագեց
Հ,ՆոբտՀրաչ
Պսա//ալորյ^
չարականբ
, խոբ յռւղոլմ
պատճառելով
: ՆերԼլա -
յացումր
վերքացաւ
գիչերուան
մամբ
12.30/*՛ I
՝• X
^րք՛ կոմիտէն այս առթիւ
ներոզոլթիւն
կբ խնգրէ
անՀաճո
յ խճողում
ին Համ ար որ
տեղի
Ոէ
նեցաւ
իրրեւ
Հ ետե լանք թատրոնի պա էտոնեա -
ներուն բացակա
յութեան
;
Թղթ ա կ ի ց
ԽՄԲ
Մեր պաշտօնակիցը,
1)ււս|ւհա6 Ա–
հե^
, Մարտ 19ի թի ւ ի ն ւքէջ նկարաղրելռվ ներկա
յ ա ց ո ւ մը , կը յ ի շ է վերոյիշեալ մանր ամա ոնո ւթիւն
ները եւ ջերմաաէս կը ղու|է դերակատարները :
Պուռմէի
լիճր
յորգեցալ
; Անրսիի
լիճն ալ վտան–
գաւոր
կէտին Հասած է : Ա՚ոնի քուրերր
ողողած
են
չրքականերր՛.
ՄտաՀոգութիւն
կր տիրէ
Լիոնի ,
Կրբնոպլի,
Ավինեօնի ել ուրիշ կարգ մը
չբքաննե
րոլ մէք
է
«ՑԱաՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(10)
կ. ՊՈԼՍՈՅ ԳՐՍԻՈԻմԸ
Ա—
ՊԱՇԱՐՈԻՄԸ
Երբ
իմ ացալ
էրիպաթիօնի
խեղճ
գիւղաց
ինե–
բուն ճակատագիրը
, այն ատեն Հասկցաւ թէ Աոլլ–
թանբ վճռած էր ամէն բան լմնցնել։
Աօտալուտ
աղէտ
մր կը նախատեսէր
, մայրաքաղաքին
դբռ -
ները
գոցել
տուաւ
,Ապա
չտօն տպէ ս ա յգ որո
չումը
Հաղո րգե ցԱ ոլլթան
ՄէՀմէտի՝
ցաւագին
արմանա–
պատուոլթեամբ
լեցուն
լեգուով
մր։ Նոյն
ատեն
ձերբակալել
տուաւ
այն քանի
մր Թուրքերր
, որ
առեւտուրով
կամ ա յլ պատճառաւ
ա յգ
պաՀուն
Պոլիս կբ գանուէին : Ատոնց մէք կային
նաեւ
քանի
մբ երիաասարգ
ներքինիներ : Երբ կայսեր
ատեանը
Հանեցին
ղիրենք , լալով պաղատեցան
որ Լլամ զի
րենք շուտ
մբ սպաննէ եւ կամ արեւուն
մարը մտ
նելէն առաք
զիրենք ազատ
թողու
,
որովՀետեւ
՚սյգ
մամբ
անցնելէն
ետքր,
Աուլթանր
անգթօրէն
Գլիսատել
պիտի տար զիրենք : կայսրր
,
ատոնց
յուսաՀատոլթենէն
յուղուած
, անմ իքապէս
ար -
ձակեց :
Երեք օբ ետք ազատ արձակե
լ տուաւ Բ"1ԲԲ
իւս բանտա րկեա ւներր, եւ քաղաքին
մէք, ապաս
տան
տուաւ
Թուրքերու
կողմէ Հալածական
գմ -
բախտ
գիւղացիներուն
: Ասոնք խմբովին
Պոլսոյ
պարիսպներուն
մէք ապաստան կր
վւնտռէին ի-
րենց Հետ բերելով
իրենց
Հոլնձքերբ
, որոնք ապա–
՛լայ պաշարման
ատեն
իրր սնունդ
սլիտի ծառա -
յէ ին : Ցետս
յ կոստանգին
, վե Հ անձնո ւթեամ ր առլի
վեբքփն անգամ
յայտարարութիւն
մը ուղղեց
Մ ԷՀ–
մ էա Ո՛ի, պա բղե լով ա յն պատճառնե
րը ,
որոնք
ղփնքր կր ստիպէ ին սլատե րազմ ի վիճակին
մ էք
մ տնելոլ
, իր մ ա յրաքաղաքին
գոց գուռներուն
ե–
տին :
Աուլթանր,
առանց
բնաւ
յռլզուելու
այսքան
ա^ւիւ
րնթացքէ
մբ, իրեն ներկայացուած
առի -
թին
վրա
յ խո յացաւ
; կա յսեր
Հրամ՛ անով
յ
պարիս
պի գուռներուն
գոցուելէն
անմի քապէս վերքր,
ան
գամ
մ ըն ալ ւլր կեց անոր պատերաղմի
վերքնական
յայտարարութիւն
մբ։ Պարպարօ
նոյն իսկ
Կ՝Բ՚՚Է
թէ Օգոստոսի
կէսերուն
, Ր ում է լի Հիսարի
բերդին
մէք կա լան աւո րեց կա յսեր
երԼլռլ գե սպաննէ րբ եւ
զանոնք
ղլիսատել
տուաւ
: Պատմութեան
մէք ա -
նբստռ յգ կըմնա յ ա յս պարագան :
Ցիսուն
Հաղար
Հ ոգինոց րանակով
մ ը Օգոս -
տոսի
28
ին Պոլսոյ
պարիսպին
տաԼլ
երեւցաւ,
բայց իր բոլոր պատ րաստո
ւթ ի ւնն Լ^ր ր տակաւին ա–
ւարտած
չբէէալով
, ե րեք օր մ իա յն
մնաց
Հոն
առանց
սաԼլայն
բնաւ անՀանգիստ
րլլալու
Ց"յնե
րուն
կողմէ , որռնց վատոլթիւնր
դառնօրէն
իրենց
երեսին կուտա
յ Փաուսկոլլիս
պատմ ագիբր
: Խ ր -
նամ քով
քննեց
տեղւո
յն ւիիճակբ ,
պարիսպներուն
վիճակր
ուսումնասիրեց
եւ չորս ամսուան
րացա -
կա յութենէ
մը ետքը, րսա Տուքասի
1452
Ա եպտեմ–
բերի
\ին, րստ Պարպարոյի
(էին մեկնեցաւ
Ագ -
րիանոլպոլիս
ՀինքնավստաՀ
ու փւեմֆէ Ցադթա -
կան մուտք
մր գործեց
մայրաքաղաք
եւ
սքանչելի
պա լատ
մ ր շի՛նել տուաւ
, մինչդեռ
նաւատո
րմ ը
Կէլիպօլու կր դառնար
% Ագ ր ի ան ռ ւսլո լս էն էր որ
ամէնէն
աւելի
գիւրութեամբ կարելի էբ
Բիւղան–
գիոնի
վրայ
քալել :
Ասիական
ափունքէն
այգ նոյն
ձեռնարկր շատ
աւելի
դմուաբ
պիտի
բլլար : Անմիքապէո
չարմե
-՝
ցաւ եւ դործի
սկսաւ ;
Ա յս
մ անրամ ասնու թիւններբ կր պարտինք վա -
ւերագրի
մր, Նիքօլա
Պարպարոյի
ձեռագիր
յ ո ւ -
չատեարին : Նիքոլա
որ վենետիկեան
նաւոլ
մր վի
րա րո յմն
է ր ել Պո լսո յ մէք
անցուց
պա չարմ ան
սարսավւե
լի շբքանբ : Ա յգ յո ւշա տետր ր
Վենետիկի
Ա ա ր չիանէ գրադարանին
մէք պաՀուած է եւ ամե–
նամ եծ
Լլարեւո րութ
իւն
մ ր ռւնի , ինչպէս
պիտի
տեսնենք
պաչարմ
տն պատմ ութեանը
շա ր ռ ւևակռ
լ –
թեանր
մ էք , թէեւ բացարձակապէս
յա յտնի էոր
իր Հեղինակր
թշնամ ռւթեանց
աւարտում
էն
ետքը
միալն
ղրի առած է զայն :
«Անձնապէս
Պոլսոյ գմբախտ
իազաիին
մէք գտ
նուած
բլլալով, կր գրէ յառաքաբանին
մէք, որո -
շեց ի գրի՛ առնել
բոլոր
ինշ որ կայ ա յս
էքերուն
մ էք , Հանգուցեալ
Ա ուր ատին
ղաւկին՝
Մ
ԷՀմէտ
պէկի պատերաղմին
վրայ,
որով անիկա
գբաւեց\
վերո յիչեալ կ՛ Պոլիս քաղաքբֆ
։
\
Հոկտեմբերի
առաքին
օրերէն
իսկ ,
կ՚ըսէ^
Յէրանցէս
, Ա ռւլթանր , որիր ծրաղ րին
իրագործ–
մ ան կը Հսկէ ր , Հ անճարեզ
ռաղմ ավա րութե
ամբ
րանաԼլ
մր ղրկեց Աօբա , Թուբխան
Պէյլէրպէյի
Հրամ անատա րութ
եամբ
(Շար.)յ
Fonds A.R.A.M
