Գաղոէթհ
գաղութ
Հ.
Ս– Հ–ԿՈԳԵԱՆԻ
եսչիսկոսչոսական
ձեռ ֊
նագրութեան
առթիլ,
Հազար աոլար
տրամադրած
է Պոսթրնի
կաթոլիկ
թեմին
արքեոլիսկոպոսր
,
դերասլայծառ
Րիչրրա
՚Բուշինկ
Միեւնոյն
աաեն
խոսաացած է եկեզեցի
մը կառուցանել
Պոսթրնի
Հայ
կաթռզիկկ
Համայնքին
Համար։
ԱրքԼսլիսկռ -
սլոսր
իր քարռզին
մէք խորասլէս
դնաՀատած
է
Մխիթարեան
Միաբանոլթեանց
դռ րծո
ւնէ
ո ւթ
իւ -
նը
Հայկ.
մշակոյթին
զարդացման
Համար ։
ՓԵՐԻԱՅԻ
(ՊԱՐԱԿԱԱՏԱՆ)
ՀԱՅՈՑ
Հիւանդա–
նոցը որ Հիմնուած է աասր
տարի
առաք, Նամա -
կերա
զի՚-զյւն
մէք, սլատռւարեր
Հանրօզուտ
Հաս–
էոատռ
ւթիւննե
րէն
մէկն
է ։ Այս գադռւթը
\50 քի -
էոմ ե թ ր Հեռու է Ա սլաՀ անէն եւ անաղարտ
սլաՀ ած
է իր աղդային
դիմադիծր։
Տակաւին
տասը
տարի
.Հէսռաք այս
120
Հազար տնուոր
բնակչութիւնը
չու՛
նէր
՚ ^ է կ Հատ Հայ բմիշկ։
Այս Հիւանդանոցը
փըր–
կութեան
խարիսխ է ոչ միայն
Փերիայի
,
այլեւ
չբքանի
12
Հազար
Հայ բնակչութեան
, ինչպէս
ել
150
Հազար պարսիկ
մռդովուրդէն
;
ՊՈԼԱՈՑ ԿԵԳՐ. ՎԱՐԺԱՐԱՆԻՆ
կտակած
էն.
Տէր եւ Տիկին
Յակռր
Մանռւէլեան
, ի յիչատակ
ի–
րենց վաղամեռիկ
աղքկան,
Բանկալթիի
իրենց
սե
վւական տասբ
յարկանի
տունբ եւ
ամառանոցբ
վոսփորի
վրայ։
Նմանապէս
տիկին
ԶարուՀի
Տոքթ.
էսմէրեան
խոստացած
է
15
Հաղար
ոսկի
տրամադրել
կեդրոնական
քե րմա բաշխ
վառարան
մր
զետեղելու
Համար
կեդր՛
վարմարանին
մէք :
իսկ Պ • Բենիամին
Աօպրան
աբմէքաւոր
մանրադէտ
մ ր նուիրած է նռ յն
Հ աս տատո
ւթե
ան
Հ
ՊՈԻԼԿԱՐԻԱՑԷՆ
Պոլիս Հասած
թուրք դաղ -
թա կաննե րուն
Համ ար դրամ
Հաւաքուած
է
նաեւ
Հայկական
դսլրռցներու
մկք։
Բերայի
էսաեան
վարմարանր
Հաւաքած է
180,
Չր^՚"Ղք"–գՒ
՚1՚"Ր ՜
մարանր
85
ոսկի,
ուրիշ դպրոց
մր
504
ոսկի :
ԵԿԵՀԵՑԱԱԷՐ
Հայ մր, Պ– Թրըփան,
30--40
Հիւանդներու
Համար եւ երկու անգամ ալ չարմա–
նկար կը տեսնեն
, առաքինը
^րի , երկրորդին
Հա–
մ ար ալ
1 5
ֆրանք
վճա
րե
լով %
Բամանո
ւմ ր տամանք
մ լձւ է թէ մնացոէ^ե
—
րու
՛ն եւ թէ մեկնոէ^երուն
Համար :
Մ օտակա
յ չրքաններ
բնակող
այցելուները չա–
^րաթ մր միայն
կը սպասեն , յաքորդ
կիրակին դա–
լու ստոլդութեամր
: իոկ ռւրիչ քաղաքներէ
, Հե -
ռալո
ր
վալրերէ
եկողներբ կր Հեռանան
խոր
յ ո ւ -
զումով,
արնէ արցունք
կուլ տալով,վասն
զի , չ՛էի՜՜
տեն թէ երբ պիտի
կրնան դարձեալ
այցելել
իրենց
Հիէլանդ
Հարաղատներուն
:
Ազնիւ եւ ողորմած
մարդիկ
այս
փրկարար
տունր
ՀիէՈւած
են իրական
դմրախտներբ
սվյոփե–
^^4Ր*– Համար
այս չարգիլուած
գօաի^ին
մէք,
մինչ
՝՜ գուրսր՝
Հազարաւորներ
կեր կբ գառնան
ռումբե -
. բՈէ. եւ գնդացիրներու
տեղատարափին
։
Երկու
օթօքարներր
կր սուրան
դէպի Աար -
սէյլ։
Բոլոր
ճամրորղներր
խորասուզուած
են ցա
ւագին
մտածումներու
՛ւ՛էք :
Ոչ "Ք կբ խօ՚՚Ի Կ""^ կբ Ի՚^Ղ*"ձ •
Երկու չարա0
անցած է այգ օրէն ,րայց գ ե ռ
ականքփս կր Հնչէ Հիւանգ
ծերուկին
տրտունքր
՚
« Հայերէն
գիրք
չկայ
որ կարդանք^
. • . :
«ՑԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
։9)
կ. ՊՈԼՍՈՑ ԳՐԱՒՈԻԱԸ
Ա ՛ ֊
ՊԱՇԱՐՈՒՄԸ՛
Հազար
ոսկիի ծաիսքռվ
վերաշինել
կուտայ
Գուղ -
կունճոլգի
եկեղեցւոյ
խորՀրգարանր։
Միեւնոյն
ատեն կր նորողուին
կալուածները
, որոնք
շատ
Հինցած
են ել չնչին
Հասոյթ
մր կր բերեն : Այս նո–
րոզոլ
թիւննե րով եկեղեցին
ինքնա
րաւ
պիտի գառ
նայ :
ԻՐԱՆԻ
օգանաւային
սպայ ^. ԶաբեՀ
Լռւքաս–
եան,
զինուորական
մասնագիտական
մրցում՚1ւեբու
մէք
առաքնռւթիւն
շա֊,ելով
կառավարութեան
ծաէսքով
զրկուած է Ամերիկա
, իր մասնագիտոլ
-
թիւնր կատարելագործելու
Համար ;
ՏԽՐՈՒՆԻ -
Ց
ալով
կր լսենք թէ Պաղտատի
մէք
մեռած է Աովսէս Աաեփանեան
, Հայրր՝
երի
տասարգ բանաստե ղծ Գարմ
էնի
։Հանղ
ո ւցե ալր բր–
նիկ
Աասունցի
էր, ծնած
1895/՛*՛։
կանուխէն
մտած
^Բ Հ. 6. գ. շարքերր
: Հալէպի
ազգային
գպրո -
ցէն
շր քանալ.արտ
րքլա յէ վերք , մտած էր Պաղ -
տատի
ե րկա
թո ւգ ի՛նե րո լ լձւկե բու թեան
մէք :
ԲԱՐԵԳՈՐԾ ՈՒԹԵԱՄԲ
ԳՐԱՄԱԳԼՈՒԽ
,
ԱՒԵԼՑՆԵԼՈՒ
ԱՐՈՒԵԱՏԸ
ԽԼՐՏՈԻՄՆԵՐ
ԿԱՐՄԻՐՆԵՐՈՒ
ՄԷԶ
ՖաթիՀի
Հրեղէն
մ արտկռցնե րու
մ ետաղեա յ
սանգարներ ռւՇաՀի
անունով
ծանօթ
թնդանօթը,
ներկայիս
ցուց ադրուած
են Լոնտոնի
մ իքնադար -
եան
զէնքերու
թ անգա րան ր : իսկ Թուրքիս
յ
րե
ր -
գե րա. Հին թնգանօ թն ե ր ր սաՀմ անագրութեան
ա–
տեն կառավաբութիւնբ
ծաիսած է իրրեւ երկաթե -
ղէն :
Ա ովաՀար
Պո լիսը իր ապր
ուս
տին
անՀ րամե շտ
ՀացաՀատիկբ
ա յլեւս
չէ ր կրնար
լձյգռւնիլ
Աել
Ծովէն :
Օգոստոսի
վերքերր
, գործր
ւմմբողքովին
ա -
է֊արտեցաւ։
կոստանգին
կայսրր,
սարսափելի
թչ
նամին սիրա չաՀե լու Համար
սկիգրներբ
ուտե լիք կը
ղրկէր : Յետո
յ , քիչ մր ուչ Հասկնալով
որ իր
մայ
րաքաղաքին
գործր
լմնցած էր եթէ
Թուրքերուն
թ՛՛ղ տրուէ
բ աւարտել
իրենց
գո րծ
ր , փոխած էր
իր րնթացքր
: Գէսլի
դուրս
ղանաղան
յարձակում–
ներով
Պոլսոյ
բնակիչներբ
քանացեր
էին գործա -
ւո րներր
փախցնել եւ աշխատանո
ցնե
ր ր քանգե
լ ,
բայց մեծմեծ վնասներով ետ մղուած
էին։
Աւելի
ետքր
, երր Թուրքերր
իրենց աւերր
աւելի
Հեռու -
ները տանելով
բերգին
չրքակայ
դի՚֊ղերը կամ ա–
Գոյամարտի
28
Գեկտ՛
1950/
թիւ \\1ին մէք,
տրուած էր Հայ Բարեգործական
ԸնգՀ՛
Աիու -
թեան
ղ ո րծո
ւնէ ութե ան
մ ասին
տեղեկութիւններ
։
Որմէ երեւան
կուղար որԲար/.գ ործականի
գրամա—
Դէ՚"–թ Ր Հասած էր Հինղ
մ իլիոն
տոլարի պատկա–
"•ելի
գումարին, իսկ
1948/
մուտքբ
եղած էր
719-879
տոլար, իսկ ելքը
570.774
տոլար,
այսինքն
պատրաստ
ի գանձի
կը մնար
129 "105
տոլար։
Աեր
ոլշագրոլ
թիւնր գրաւեգ այս
աւելցած
Հսկա յական
գում տրր եւ կրթական
գո րծե րու
Հա
մար
ծախսուած
գումարին
չնչինութիւնր
:
23.000
տոլար տրամագրուած
էր
1948/*՛,
Մ ե լ –
քոնեան
վարմարանին
Լկիպրոս)
, ԳարռւՀի Ցա -
կորեան
վարմարանին
(Պէյրութ) եւ Հարիլր
«Հ
/7—
վանաւո րեա
ա յլ վա
րմա րաննե
րու %
Զենք կա րծե ր ՚ որ
Մ ե լքոնեան
վարմարանին
տրամ ադրուած
գում արր Հաւասար
ՐԱա
յ
մ
իւս
((.Հովանաւո րեա
լ ^ վա
րմ ա ր աննե ր ո
լ
ստացածին ,
սակա
յն րոպէ
մ ր
նո յնիսկ եթէ Հաւասա
ր
Համ ա -
րենք , ել բամն
ենք
23.000
առ լարր
Հա
ր իւր ՛իար -
մարանի
, Հաւասարապէս
, կր ստանանք
230
տո
—
լարի
գումար
մը, այսինքն
մօաաւորապէս
70
տի–
նարի օմանգակո
ւթ
իւն մր. իսկ եթէ նկաաի առ -
նենք որ բեականարար
մեծ պատառը
կ՚երթայ
Կիպրոսի
Մ ե լքոնեան
վարմարանին
եւ անկէ ետք
Պէյրութի
ԳարուՀի
Ցակորեան
վարմարանին
, մր–
նացեալ
Հարիւր
վարմա րաննե րուն
յատկացուած
գումարր
Հաւանաբար
կ՝իքնէ
60
կամ
50
տինարի • •
ա յս ինքն մէկ
ուսուցիչի
3
կամ
4
ամսականր
մի -
այն
:
Եւ ա յգ վարմա րաններր կր վա
յե լեն Բարե -
գռրծականի
ՎՀով անաւո բութ
իւն ր՝^ • • • որուն
դրա–
մաղլոլխր
Հասած է
5
միլիոն
տոլարի , եւ
1948/
տարեկան
եկամու֊տր
եղած է մօտ
720
Հաղար տո
լար,իսկ
սնտուկին
մէք նոյն տարին
աւելցած
գու
մարբ եղած է մօտ
130
Հաղար տոլար • • •
ինչ առատաձեռն
Հովանաւորութիւն
• • •
կարելի՛^ է արգեօք
իմանալ թէ ի՚^նչ Հանգս -
տաթոչակ կրստանայ
ամէն ամիս, Բարեգործա
-
կանի նախկին
վա
րի չ պատուիրակր :
(Գոյամարտ)
Անգլեւսաքսոն
թեբթերբ
կր գրեն թէ
Կրեմլի
նի գէմ բմրոստացումր
ՀետզՀետէ
կ՝աճի
Արեւ–
մ րտեան
Գերմ՛ անիո
յ Համա յնավա
րնե
րռ
ւն
մ էք :
Մ օտերս
ան քա տ ո ւած՝
Համա յնավա
ր
կուսակցու–
թիւն
մր պիտի
կաղմռլի
րնգՀ
՚ մոոովի
մր գու -
մ արում ռվ :
Նախքան
պաչտօնական
անքատումր
, քարող -
չական
խիսա
յարձակում
մբ
կր կատարուի Աոս -
կոլայի
քաղաքականութեան
գէմ^Անկախ
գործա–
1
-Ոբներոլ
կուսակցութեան
%կողմէ
Հայս է
անունբ
Հւեկա - Մ ոսկուա
կաղմ ակե րպութեան) :
Նոր
կռւսակցութիւնբ
կր կաղմ ուի
թիթոյա -
կան գծին
Համ աձա
յն եւ կբ կարծուի թէ
ուղղակի
Եուկոսլալիայէն
պիտ՛ի ստանայ
դրամ՛ական
օման–
գակոլթիլն
: Բարողչական
արչալբ
արդէն ամսա -
կան
2000
սթեբլինի
կբ նստի ;
Պ՛
ճօզրր
Շափ , նախկին
կարեւոր
Համայնա
վար պաչտօնատար
մր, կր վարէ
(լբմրոստռլթիւ–
նր%։ Եւ իր գլխաւոր
նեցուկը Պ– ԼէոնՀարտ՝ Փր–
րակա գտնուած է, Եուկոսլաւներռւն
Հետ
խորՀր
գակցե
լու Համար
նռր կուսակցու
թեան
կաղմ
ու -
թեան
մ ասին
,Համ աձա
յն Գա շնակից
աղրիւրնե
ր ո լ :
Աովետական
Հսկռղութենէն
խուսափելու
փոր
ձերր սաստկացան
, երբ Ա ոսկուա
ՀրաՀանգեց
մաքրագործումներ
կատարել
արեւելեան
Գերմ ա -
նիոյ
մէք։
Նախկին
կուսակցական
պաշտօնատարներ
,
ո–
րոնք կո րսն ցուց ած
են իրենց
պա շտօն ր կր քաքա–
լերեն
միւս անգամներր
ո բպէսղի
օգնեն
իրենց
((.ա–
ղատ% կուսակցու
թիւն
մ ր կազմ ե լու
Համ ա ր ւԱնոնք
իսիսա արշաւ
մր կր վարեն
Հռենոսի
եւ
ուրիշ
ճարտարտրուեստական
շրքաններու
մէք,
իրենց
կողմ ր քա շե լու
Համար
ղռ րծաւո
րներր :
Իրենց
թերթր կրմեղադրէ
Ո՚ուսիան
, թէ Հա–
զարաւոր
ղերման
ռաղմագերիներ
կը պաՀԷ եւ կը
մ ատնանշէ
Արեւելեան
Գերմ
ան
իո
յ
ոստիկանական
ււարսափներր
յ
Բա բոզչական
թռուց իկներ կր բամնուին
, ո -
րոնք կր մ եղագրեն
Արեւելեան
Գերմ անիո
յ կլձւ -
քած
գաչինքր
ԼեՀաստանի Հետ , որով
անոնք կր
Հրամա
րին
Հոգա
յին պաՀան
քաւերէն
իբ արեւե
լեան
սաՀմանին
վրայ , ել կբ մաանանչեն
թէ
դաչինքբ
իմելւոդրուած
է Կրէմլինի
կողմէ ;
Անեաիս բանուո
րնե
րռւ
կուսակցութեան
պաչ -
տօնական
բացումր
նչանակուած
է Աարտ
23ին։
ՀԱՅ
ԿԱՐՄԻՐ
ԽԱԶԻ Օգնութեան
Աարմինբ
որ
Հ իմնուած է
15
Գեկտ
.
1922/*՛
եւ լա
յտարարուած
12
Յունուար
1923/
պաշտօնաթերթին
մէք
(էք
409)՛ )
անկէ ի
վեր
Հրատարակուած
օրէնքներու
Համ աձա
յն վերքերս
իր
ծրագիր—կանոնագիրր
դարձեալ
ներկայացուցած
էր պատկան
իշխանու -
թիւններուն : կրխնդրուի
ծանուցանել թէ այս ան
գամ ալ ներքին
ղո րծե բու
նա խա րա րո
ւթ
իւն
ր րար
եացակամ
օրէն նկատի առած է իր գիմ
ում
ր
ե լ
իր
նպաստաւոր
որո
շում ր Հաղորգած
է
մեզի
10
Փե–
տրուաբ
1951/*՛ լ
1
^է՚՜
՚ Ղ ՚ " ձ ^ * * ^ ՚ " ՚ է Ր
" Վ , ՛ ՛ .
ԿԱՐԳԱՑԷԲ ԵՒ ՏԱՐԱԾԵՑԷ^^
Հ Ց Ա Ռ Ա Ջ
7>
Ը
ռանձին
տուներր
սկսան
ա յրե
լ , գա րձեա
լ քանա–
ցին
զանոնք
կեցնել
, րայց
նորէն
ձախսղեցան
ւ
Միակ
արգիւնքր սա եղաւ որ Աուլթանր
առիթ
ունեցաւ
կայսեր գէմ Հռչակե
լու պատե րաղմ մը,
որ սակայն
, չատոնց
գո յութ իւն
ունէր
իրապէս :
ՄէՀմէտ Բ. ա յդպէս
չա րմե
լու
Համ ար ա յգ կար–
ծեցեալ
յա րձակո ւմնե ր ր եւ
քր իստոնե անե
րռւն
կողմէ կատարուած
զինադադարի
խղումնե^ր
պատճառ
բոնեց : Գա
յ լին եւ գառնուկին
առակր
անգամ
մրն ալկ՚իրականանար
:
Այգ
ՎԻ^խ՚"րԻ
դղեակին
չինութետն
այնքան
արադ աւարտումր
սարսավւով
լեցուցեր էր
Պոլսոյ
բնակի ^ ե րո
ւն եւ կայսրութեան
բո
լո ր Հպատակ -
ներուն
սիրտերր : Գատապա րտռւած
է ին
անկարող
Հանղ. իս ատես
բ րլլալու
ա յգ
բերգին
ղին
ուե
լուն ;
Անոր նչանակութիւնր
իրենց
Համարնոյն
ատեն թէ
նուաստացուցիչ
էր եւթէ կա յսրութեան
մ օտաւո
ր
կո րծանում
բ գուչակե
լ կուտար ճակատաղ րական -
օրէն :
Աուլթան
ՄէՀմէտ
, Ագրիանոլպոլիս
վերա -
գաոնա
լէ առաք
, Հոն , իր անձնո
լէ ր տեղակա^ե -
բէն
մէկուն
Ֆիրուղ
Աղայի
Հ րամ անատա
րո
ւ թե
ան
տակ
չորս
Հարիւր
լձւտրեալ
բերգապաՀներ
գրաւ։
Հբամ
ան տուաւ
անո ր կեցնե
լ Վո սվա
րէն
անցնող
ամէն
ազգի եւ ամէն
մեծու թեամ
ր նաւեր,
ղանոնք
ստիպե
լ որ ա ռաղ աս անին ամ փոփելէ
վերք
ււ ան
խարիսխ
նետեն
բերգին
ստորոտր
, բարեւեն
իրենց
գրօ չով եւ որոշեալ
տուրքը
վ ճարեն՝
անցնե
լու
Համար։
Պղնձէ խոչոր
թնգանօթներբ
ի կարգ
պի
տի
Հ րաւիրէ
ին անսաստոզնե
ր բ ;
Թուրք
թնգանօթաձիղներուն
ՀրաՀանղա ած
էր < կանգ աո ֆ Հրամանին
անսաստողները
անմի
քապէո
րնկղմ
ել
վիրզերռլ
աՀագին
ծանրութեան
տակ
, կ՚՚րսէ Պարպարօ : «Րումէլի
Հիսարի
գղեա -
կր
, մանաւանգ
ծովուն
կողմէ,
անՀուն
ում մբ կր
ներկա յացնէր : ԱնՀունօրէն
Հսկա
յ աղան գուած
շի
նութիւն
մլձւ էր , որուն
պարիսսլՍերը
քսանրՀին -
գէն
մինչեւ
երեսոլնրՀինգ
ոտք բարձրութիւն
ու
նէին » :
կայսրր
Հրամայած էբ էրիպաթիօն
մեծ գիւ–
գին
րնակի
իներուն
թողուլ
որ Թուրքերուն
ար -
քառներր
աղատօրէն
արածեն։
Խեղճ
ղիւղացիներբ
ա յգ
Հ րամ
անին Հնաղանգե
լով
Հանդերձ
, ուզած է–
ին
լձւգգիմ անա
լ իրենց
Հունձքերուն
աւերում
ին :
Ատոր վրայ,
Ենի
չէր իներր
Աուլթան
ԱէՀմէտի
քե–
Ո
֊այր եւ Աոլլթան
Աուրատի
վւեսայ
Ապենգիարի
ղաւկին
առաքնռրգոլթեամբ
եւ Գարաճապէյի
Հր -
րամ անատա
րո ւթեամ բ իսկոյն
քարգեցին
րռղոքող–
ներր
, փոխանակ
զանոնք
սլաշտպանելու
,
ինչպէս
կայսրր
խնդրած էր Աոլլթանէն
:
կոստանգին
ա յս
լուրր
իմ անա
լով
, վե րքապէս
Հասկցաւ
՛որ այգ աստիճան
պղտոր կացութեան
մր
մ էք
, անպատճառ
խաղազութիւնր
պաՀե
լու իր
քանքե
րր
բո լորովին
ապա
րգիւն
պիտի
մնա
յին : Ու
ո րո
չեց , պատրաստուիլ
իր
մ ա յ րա քա ղա
քին եւ իր
կա յս րութենէն
տակաւին
իր ձեռքը
մնացած մա -
սին Հետ արիաբար
մեռնելու
Համաբ
է
Մինչեւ այգ պաՀուն
, այնքան էր վախցած
իր
սարսափե
լի դրացին
րարկացնե
լէ որ
նո
յնիսկ
բերգր
շինուած ատեն,
թ ո յ լ տուած էր ռր տակա
ւին գործով
Պոլիս եկող դացոզ
Թուրքերբ՝
ազաւս^
օրէն
մ տնեն
ելլեն :
Fonds A.R.A.M
