ա ^ ւ ւ ^ յ ա
ւ^օո^ւ^
1925, 11.€.Տ. 376.286
17, 1Հս« 0;աւ«ա8 -
(13)
Վւ«քամԱ– 800 ֆր– , Տար.
1609. տրտ ^^ ՏՕՕՓՐ։
նՍէձ. 1է>–70 ԳիՏ 7 Ֆր– ^–
1678։։63
27րդ տ ; ; յ ՚ ֊ Ի ֊ – շ 7 ^ –
ՄԵՐ
Խ օ օ ։ \ ^
Տօ. 6400-Նոր շրջա6 ր-իւ֊ 1811
1951
Չորէքշարր-ի 7 ՄԱՐՏ
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
քւ՜Րան ԳՌԵՀԿԱՑԱՆ...
ե՛ Հ»յասաա%ի
երեսՆ^մեավին
առթիս, բա~
Տառրլ
թի^ մը Հրատարակեց
Հ<\)ովեաաէլաՆ Հա -
յասաաՆ^
ա^^սաղիրր
(շՕ
^Օ
Նոյեմրեր)։
« ճոխ լ լ այլաղա՚ւ^
րովա՝նդա1լութեամր
այո
րացաէվկր^
էշ^
^լարունակէ
նաեւ
րսւզմա ֊
թիլ. պաակեր։եր
, իր՜րեւ. Ա^ացուցիչ
մասր
քարող–
չ՚ոկան
աարփ^զտ^քի ,
Գրաւոր թէ լո ւււ ան կար չական
րոլոր ցուցա
՝-
գրոլթեանց
մքչ, ամէնէն
սլա ակերաղարգր
ատո -
րաղրահ է Ա.. իս^Հակեան
Լրանաս տեղծ~ա–
կաղեմիկոս
, սաալինեան
մրցանակի
չաուրիատ».։
Ցօգո^աՒին
խորագթրր,
—
«Շնորեակալւււ -
թ ի ւ ն Զ ՚ - գ , եարազատ րնկէր Ստալին».
Գ^տնւ ւքարշ երկրսլադութեան
եւ փառարա ֊
նութեան
այս նամակին
մէլ , որ երրեք
տարրերու^
^ ՚ ւ ն
չօւնի Հասարակ
դսլիրներու
դռեՀիկ
չոայ -
լաիանո. թիւններէն;
ձեր ուչաղրութեան
կր յանձ^–
նենք ալեւոր
րանասահղհին
Հետեւեալ
տողերը.
— < Մենք Հ ա յ ե ր ս , ընկեր Ետալինին անուա
նում են մեր ագատարարր, որո վհե տ եւ երր թ | ւ ւ ր ~
քակնւն ւալագար ենիչէրիները իմպերիլա|ուտների
արիւնալի վարձկանների՝ Դաշնակների հետ միա
սին հրով ո ւ սրով րնաջնջում էին հ ա յ ժո դ ո վ րդին,
Մե ծ Ստափնը ասաց « Մեր պարտքն է փրկել
Հայա ս տ անը » ։
Եւայլն։
Պատմութիւնը
կ՝ըսէ թէ ան որ այս
ղարչելի
թրքապատումը
սաորաղրաձ֊ է
1950/'Տ՛ ,
երրեմն կր
կ– չուէր
Հ ա յ Դ֊ՈԼսան,
գորձօն
Դաշնակցական եւ
մնայուն
աշխաաակից
«Գրօշակ»ի
։
Այն աաեն,
ի՛՛նչ երգեր,
ի՜նչ մարտական աա–
ղեր
ու կանչեր կըՀոսէին
իր դրչին տակ.
Անհաւասար գոո. կ ո ւի մէջ — Ընկաք, իմ վ ե ՚ ճ ,
ըէ^կերներ — Ա՜խ , ձեր շիրի՜մն իմ սրտումն է
Իմ վեհ , իմ սո՛ւրբ րնկերներ . . .
Այգ
նոյն
ձայնր կ՝աղաղակէր
, երր Աթալին -
^^Ր1Լ գոչրանոց կամ ղսլրոց
կը Հոտէին .
« ...Հ ա յ ախպրտանք, ձեր ժանգ շգր-ան
ի մ ե ր կ աթէ սուր կտուցով Ես կր կըացեմ, կը
ք ը ծ ը ծ ւ յ մ , — Մէ կ տ եղ կ ՚ ե ր գ ե նք ազատ կրծքո վ ,—
ԱզաՄսււթի՚ւն, ազա տ ութի՛ ւն » ւ
.. . Մասսից րա՜րձր
ազա տ ութիւն — Դու
կեան^ից վե՜ր, դ ու լ ո ՜ յ ս - արեւ
Ազա տ ութիւն,
ազա սյւ ւթիւն ;
իմացաք թէ ի՛նչ կ՝րաէ
նոյն մարգը
այսօր ,
75
՚ոարեկան
Հասակին
մէչ։
— « Թիւրքական մոլագար ենիչէրիները Դաշ
նակների հետ միասին հրով ո ւ սրով
բնաջնջում
էին հայ ժո դ ո վ րդին » ւ
Տարիքի
բերումս
ւԼ թէ բո լշեւիկեան
թաթին
աակ
ցնորած՝ , Աւ՛ իսաՀակեան
կը մոռնայ
որ
երբ Հայ մողովուրղը
կր կոտո բուէ ր Հրով ու սրով ,
ինքն ալթեւ թելի,
սիրտ սրտի կր քալէր
4.իմսլե–
րիալիսանեբի
վարձկան
Դաշնակների»
Հետ ։ Ա -
նոնց փառքր
կ՝երգէր
բանիւ եւ գոբէէքով։ կր նեբ–
^էէր
1
կր խրախուսէր
, ոբսչէսղփ կրակը
նետուին
անվկանգ
ւ
Այն աաեն, ի– են Համար ալ Ազատոլթիւնձ
ա–
մէն բան էբ։ ՀԱւ՚ոիսէն
ալ բարձբֆ
։
Ա ^ ատեն,
Հ(.Աիվ՚ան սարերը–»
կայծեր
կ^ար -
ձակէին
իր սրաին եւ աչքեբուն
մէԼ։
Ւսկ
այսօ՞բ։
ԲարեՀաճեցէք
ուչաղրոլթեամբ
կարդալ
եւ չափել
անկումին
խորութիւնը
.
« ... Ապրէք յ ա ւ ե ր ժ , մ ե ծ Առաջնորդ — չ է *
ռր արեւը փ ա յլ ո ւմ է դարեր, իսկ դ ո ւ ք արեւ է ք
րպ որի համար, արեւից աւելի պ այծ ա ռ է Զեր
հզօր բանականութեան լոյսր. արեւի ճ ա ռ ազա յթ–
ներից աւեփ ջերմ է աշխատաւոր ժողո վ ր դ ի նը -
կատմամր հայրական սիրով լ ի ձեր մ ե ծ
սրտի
ջ ե րմ ո ւթի ւ նը » ,
(է^
7—8).
Բարեմիտներ
կ՝րսէին թէ գոնէ այսմէկը -
նաՀասլե՚՚տը
-
ԿրՅ՚"ծ է աստիճան
մր սլաՀել
իր
անՀատականութիւնր
եւ բարեխառնութեան
մրթ֊–
նոլորտ
մր ստեղծել
։
Այգ
երանելինեբբ
տակաւին
չսորվեցան
թէ
բորեւիկեան
կաբդուսարքր
միչտ ալ պիտի
մնայ
անղերտղանցելի՝
մէկ տեսակէտով
Ամէն բանէ առաջ
մարգր
սպաննել
մարգուն
մէ9։
Տրսրել
՚"– փոշիացնել։
Աոանց
աղդի , դիր ֊
քի, տարիքի,
"ք՚՚^ք՝
Կ՛*"^ դաւանանքի
խտրութեան։
՚ հք1ք ենՔական
ղլուխ
վերցուց
, ինք իր ձեռ -
ԱՑԱ ԱԼ ՈՒՐԻՇ
ՓՈՐԶՃ-Բ
Անոնք որ տպարան
չեն տեսած,
դմուար թէ
կարենան
ղաղավւար
կաղմել սր ես է տպագրոլ -
թեան
մասին
տ
Արդարեւ
, մեծ բան
մ ր չէ անոնց ո իտցածր,
Դրաչաբր կրչարէ , մեքենավարր
կը տէ հ , եւ թեր–՜
թ ը կամ գիրքր պատրաստ
են :
Տպագրութեան
դասրնթացք
մր բանա ու
միտք
չունիմ
: ՀՏառաչ^ի
գլխուն պատաՀած
\էձանք
մըն է որ գրել կուտայ
այս տողե
:
Անշուշտ
շաաերր նկատեց
ին ,
^
էէ ր Օրէ
է վեր ^6առաի,ր
լալ չի ապուիր : Եբբ>
թերթեր
պատռտած
կ՚րլլան ; Երբեմն ալ՝ մէկ երեսր
ճեր–
մակ։
«Մեքենայէն
փախած»։
Պատճա՛՛ռր
,
բարեՀաճեցէք
ուչադրութեամբ
կարդալ
եւ . . . տաբածել
։
Զորս
օր առաչ
երեսուն
ծրար
թուղթ ստա -
ցանք
միեւնոյն
Հաստատութենէն
ոլէք ոչ
միայն
առաչ»ի
, այլ եւ փաբիղեան
բաղմաթիլ
թեբթե–
բու
Հայթայթիչն
է տարիներէ ի վեր ։
Ծրարնեբր
Հաղիւ բացուած
, երեւան
եկաւ
որ
թուղթերբ
իրարմէ
չեն բամնուիբ : էլեկտրակա
-
նացած
, մադնիսացտ՛՛ծ•
են ։ իւ երբ զատես կ^մ
դպչիս , կը պատռին :
Ուրբաթ
օր , քանի
մր Հարիլր
օրինակ տպե
լէ վեբչ
, մեքենավարր
կէս ճամ բան
մնաց ։
Հարկ
եղաւ մաս մր թուղթեր
Հատ — Հատ
զատել եւ տպադրոլթեան
յանձնել։
Մնացեալներն
ալ
դետինր
փռել կամ չուաններու
վրայ
կախել
լո ւա ց ո
լ
ած ճե րմ ակեղէննեբոլ
սլէս , ոբսլէսղի ե -
լե կտ ր ական
Հոսանքր
ցնդի
է
Անշուշտ
թղթավաճառին
ալ
Հաղորդուեցաւ
ա յս - փորձանքր
։
ճար
չկայ։
Ամբողչ
մթերքը
այդպէս է
ւ
Եթեր
ցանեցէք
։ ...
= Ելեկտրական
Հոսանքէն
առաչ
եթերը կը
^նդի
է
...
Ոէբիչ ճար չկա
I
% Ամերիկացիներն
անդամ
չեն կրցած
գտնել
դարմանբ
I
^= Բայց
թեբթր
ուշ կը մնայ։
Հարիւրաւոբ
օրինակներ
փճացած
են ։
Պիտիւ Համրերէ.բ։ Եթէ նոր ապրանք
ղրբ–
կենք , նո քն ղ մոլարոլ
թեան
պիտի
մատնուիք
։
Եթէ
թղթավաճառին
քարոզած
Համրերու -
թեան
Հետելէինք
, երկու
Օրր անդամ
մը
թերթ
կ ունենայիք
։
Ի՚*նչպէս
կրցանք
այս փորձանքն ալ անցրնել
է
ՎԱՀհ
ՏԻԿԻՆ Ա– ՇԱՀՄՈՒՐԱՏԵԱՆԻ
ՀԱՄԱՐ
Վեզինէէն
Պ. Վ աՀբամ
Մ ոսկոֆեան
Հազար
ֆրանք կը տրամադբէ։
ԸնդՀ. գումարը՝
21000
ֆրանք
I
ԱոսրԱԽոէ
խւէտոՆմը
Մ աովի ԽՎաէ
^Վ
ււ
,տաբաօ
տած
կ՝Տւե"՚յ
խ^ՂԳԿ՚""1է *
Շ–
Եգիպտական
թերթերը կըչաբունակեն
րե -
դարձակ տեղ մր տալ Հիւսիսային
Ափրիկէի ան-
ցուգաբձերուն
, գրելով^ թէ Մարոքի
Հակաֆբան–
սական
ցոյցերը
կը հաւալէն
նաեւ
Ալմերիոյ
եւ
թունուղի
մէչ ։
<Ալ Մրսրի>
թերթին
Համաձայն,
թունուղի
սաՀմանագբական
կուսակցութիւնը
Արաբական
Գաչնակցութեան
ուղղած է յուչադիբ
մը, ուր
կ՝ըսէ թէ կացութիւնր
օրէ օր աւելի կըլարուի
1
Նոյն
աղբիւրին
Համաձա
յն , Ալմերիո
յ մէչ
ֆրան
սական դատարան
մը դատապարտած
է
74
ազգայ–
նականներ
, իբրեւ
անղամ
զինուորական
գաղանի
կաղմ ակերպութեանց
I
<ւԱլ ԱՀբամ>^ թերթն ալ կը գրէ, թ^ Հալանա–
րաբ , Միչին
Արեւելքի
արաբական
պետութիւննե–
րը պիտի
խղեն
իրենց ղիւանագիաական
յաբաբե–
րութիւններր
Ֆրանսայի Հետ, Մաբոքի
վերչին
զէպքերուն
Հետեւանքով
։
իսլամ ական գեբադո
յն Հիմնար
կու թիւնր
, իս–
լէմանեբոլ
մոգովը
որոչած է աղդարարել
ֆրան -
սական կառավարութեան
, թէ աչխարՀի
Ր"լ"Ր
իսլամնեբը
պիտի
Հրաւիրէ
պոյքոթ/,
ենթարկել–^
ֆրանսական
ապրան^եբը,
եթէ վեբչ
մը
չտբալիկ
ն ո ք
վաղապետը
Ա զ գ ա
ժողովիԱ աոչեէ
Ընկեբվարական
կուաակցոլթեան
ընդՀ՛. քաբ -
տուպարր^
Պ. Կի Մոլէ, գործակից
կուաակցոլ -
թես^նց
վարիչնեբուձ
Հետ խոբՀրդակցելէ
վեր^է
մողւվփ
Հրաւիրեց
կուսակցութեան
ազգային
խոբ–
Հուրւքը,
քննելու
Համաբ
նոր դաՀլիճր
կազմելու
Հարցր։
խոբՀոլբգը,
իր լիազօրեալ
ձայնեբոլ
7\3ի
դէմ
2^9^ով ել
366^
ձեռնպաՀութեամբ,
որոչեց
աբսօնել Պ . Կի Մոլէի , որպէսզփ
կաղմէ
նոբ
դաՀ~
Նոբընաիր
վարչապետը,
պատրաստելով
%քէր
կառավարութեան
քաղա քականութիւնը
^1/է"՚Լ
յայտարարութիւնը
, երէկ
ներկայացաւ
Ազգ • մո
ղովին , ստանալու
Համաբ
անոր
վաւերացումը
1^
Բաղաքական
չրչանակնեբր
բաւական
յոռետես
են •
եւ կը տարակուսին
, թէ Պ– Կի Մոլէ պիտի
յաչողի
սւպաՀովել
31 1
ձայնի
օրինական
Լնոլաղաղոյն)
մեծամասնութիլնր։
Ամբողչ
կացութիւնր
կախում
ունի արմաաական
րնկե րվա րականնե
բու
ղիրքէն
է
Այո
վերչիննեբր
տակաւին կր վարանին
Հաւտնիլ
րնկհրվարականնեբոլ
ելմտական
, տնտեսական եւ
րնկերային
քաղաքականութեան
, որ կր Հանգի -
սանայ
նոր ղտՀլիճի
կազմութեան
նախաւզայմա–
՛՛ը։ Ընտրական
օրէնքի
բաբեվախման
խնդիրԸ
գրուած է երկրորդական
գծի վրայ ;
Եթէ
Աղգ.
մողովր
վաւերացնէ Պ՛ Կի Մ ո լէ ի
յայււարարութիւնը,
այն ատեն պիտի պատրաս -
տուի նախարարնե
րու ցանկր,
որպէսղի
ներկայաց"
ուէ^Հանբապետոլթեան
նախադաՀին
I
Տ ս ք Ա
փոխաեոպ
Ա Խ ՚ Ո Ն
ժողովքւ
ԲԱՐԵՆՇԱՆ
ԵՐԵՒՈ6ԹՆԵՐ
Զորս արտաքին
նախարաբնեբու
փոխանորդ -
ներուն^ մողովը ոբ բացուեցալ
երկուշաբթի
օր ,
լսեց անգլիական
ներկայացուցիչին
զեկուցում
ր ,
արեւմտեան
երեք պատուիբակութեանց
կողմէ՝
Ջորսերու
մողովին
Համար
պաար
IIIււ 111111 աքէ օրա -
կարգի
մասին։ Ատկէ վեբչ,
խորՀրգային
պատ -
ուիրակ Պ՛ Կբոմիքօ
ներկայացուց
իբ կազմ ած
օ–
րակա րղր
յ
Արեւմ տեան պատուի րակու
թ իւննե բուն պատ -
րաստած
օբակարղը
կը պարունակէ
երեք
Հիմնա -
կան կէտեբ
.
I )
Բննել
Եւրոպա
յի
ա յմմ ու
մ իչաղգա
յին
լաբոլած
կացու թեան պատճառնե
բ ր , ինչպէս
նա
եւ ա յն
մ իչոցնե
րը , ո րոնք պիտի ապաՀով
է ին ի -
րական ու Հաստատուն
բարելաւում
մ ր էՏ ՚ Մ իու–
թե։։/յւ , Մ • ՆաՀանղնեբու
, Ֆրանսայի ել
Աեծն
Բրխսէանիոյ
յաբաբեբու
թեանց
մ իչեւ
է
2)
Վերչացնել
Հաշտու թեան
ղաշնագբի
• մը
կնքումր, որ պիտի ապաՀովէր
անկախ եւ մողո -
վրգավար
Աւստբիո
յ վե րաՀաստատում
բ
ւ
3)
Բննոլթիւնր
բոլոր
այն Հարցերուն
,. որոնք
կապուած ենԳերմանիո
լ մ իութեան
վեբտՀաս -
տատմ ան եւ Հաշտու թեան
դաչնադրի
մը պատ
Տ»՝
րաստոլթեան
Հետ
է
իսկ
խորՀրդայիՆ
պատուիրակութեան
մ չա -
կաձ օրակարգը
Հիմնուած է Հետեւեալ
կէաեբոլ
վրա
յ –
1)
կիրարկել
Փոցտամի
Համաձայնութիւնը
որ
ստորաղ րուած է չորս
պետութեանց
կողմ է ,
Գե րմ ան իա յ ապազփնմ ան եւ վե րաղինմ ան
աբգեէ֊
քիւ մ աս իւն
։
2)
Փութացնել
Գերմանիոյ
Հետ
Հաշտութեան
ղաշնագբի
մր կնքումր եւ գրաւման
բանակներոլ
Դեբմանիայէն
Հեռացումը է
3)
Բարելաւել
Եւրոպայի
կացութիէնւը եւ որո~
Ա ո ւ ր ե բ ո ւ ^արտւ1ակ>ւթիւ&ր կտթդա) Դ. էք)
<ք
յարձակողական
քայլերու»
Մաբոքի
մէչ։
Արա՛»
բական
Դա^ակցոլթիլնբ
մողովի
Հրաւիրուած
ֆ
Մարտ
10/5»,
քննելու
Համար
Մաբոքի
Հարցր (
Բոլոր
այս անցքերն
ու տեղե կո ւ թ իւնե ր ր զար
մանք պատճառած
են Փարիզի
մէչ, ուր կ ըսեն թէ
կատարեալ
անդորրութիւն
կը տիրէ Մաբոքի
մէԼ
յ
Ամբողչ
աղմուկը կը Համարուի
անՀիմն ու աբ •»
ուեստական ;
Եգիպտական
կառավարութիւնը
բացառիկ
մի
չոցնեբ
ձեռք առած է ԳաՀիրէի,
Աղեքսանղրիոյ
եւ սւրիշ քաղաքներոլ
մէչ, ֆրանսական
դեսպա -
նատունր
, Հ իլպատոսա
րաննե ր ր ել ուբիչ
Հաստա–
տութիլննե
ր պաշտպանելու
Համ տր
I
Երկուշաբթի
օր ԳաՀիրէի
մէչ րնդՀարում
մԱ
աեղի ունեցաւ
ցուցարաբ
ուսանու^եբու
եւ ոստի
կանութեան
միչեւ։
Հանրակառք
մը դիծէն
դուրս
Հանուեցալ
ել չորս ոստիկաններ
վիրաւոբուեցան
է
Տեգական
թերթերր
կր ղրեն թէ
Աորդանանի
թագաւորը
Հեռագիր
մր ուղղած
է
նախագաՀ
թրում
րնի , իսնգրելով
անձամբ
միչամտել,
Մաբո
քի խնդիբը
կարգագրելոլ
Համաբ։
Աուրիոյ
վար–
չապեան ալ յայտարարեց
թէ պիտի
աչակցին
, ե–
թէ
Մ արոքի
խնդիրր
յուղոլ
Ի ԱզգտմողՈէէին
մէչ։
Գամասկոսի
, Պէյրութի
եւ Պաղտատի
մէչ ալ աւ,~
սանողնեբը
ցոյցեր
կատարեցին
է
Fonds A.R.A.M
