27րդ ՏԱՐԻ - 27 ^ – - քյօ, 0399
-^11
շրջան թ ի ւ 1810
ՄԵՐ ԽՍՍՔԸ
քօո(^6 «ռ 1925, 11.€.Տ. 376.286
ւ)ե–6օէ6ա–ւ»քօբհ6էյս« : ՏՇՈ. 1«1ՏՏ^ԱՕՃՏ
17, ւ^սէ Լ) » ա«ա« ֊ Բ^1Տ (13)
Վհցտմս. 860 ֆր • , Տար. 1 6 0 » , արտ– 2509 ֆ բ •
Ե րե քշա րթի 6 ՄԱՐՏ
Խմթագիբ՝
շ՛
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
ե^կու դ1ւակ ևլ եբկու
վխաւա
ՄՈՒՐՀԱԿ
քյը ԷԻՍ ԽՈՒԶԵՆ
Ա^տաևևկսՍ վԼճի Սլւ ռնտևւանքով
Պ՛**շաօնա սչէս կը Հսւսաատուի թէ Ուո
շէնկթք^
նի թոլբք
դեսսլանը
Յունուար
23
թուակիր ձա -
նուցագրով
մր առաշարկաձ՜ է Մ •
Նահանգներուն
միանալ
1939/
անգլեւ՝վ>րանքեւթուրք
զինակցու -
թեան
, ապահովելու
համար
թուրքիոյ
եւ Ս իԱ՚ն
Արե
ւե լքի պա շապանութիւեր
I
ինչպէս
հաղորգած
էինք ,
Ամերիկացիները
թսսաացեր
են ուշաղրութեամր
քհնել
այս առա–
^արկը , որշատոնց կը ղբաղեցնէ
քաղաքական
շր Լան ա կնե ր ը ։
յս նոր գիմումն ալ կ՚ապացուցանէ
թէ
մ ասին
I
ղաքական
Ա
Թուրքիան
մի
Թէ՛
հողային
II ւէաահոգ է
ապագայի
ւմբողՀու թեան ելթէ ^
անկաիսութեան
աեսակէաով :
Ան ոչ միայն
նոր սւլնոլթիւններ
,
նիւթական
եւ ռազմական
սլիաոյք՚ևեր
կը սպասէ Ա . Նահանգ
ներէն,
այլեւ
ցրաւոր յ անձ սաււոնթիւն :
Տեսակ
մը
մուրհակ,
որպէսզի
վսաահ
ըլլայ թէ Ամերիկա -
ցիները
իրապէս ել անմիշապէս
օգնութեան
պիաի
հասնին, եթէ յարձակում
կիէ :
Անցեալ աարի Անղարան
ամէն
միշոց
փորձեց,
Աալանաեանի
զինակցութեան
մէ^ մտնելու
Հա -
մար , Տունասաանի
Հեա : Բայց , ոչ միայն
փոքր
պետոլթիլններ
, այլեւ
իր զինակիցներն
ու Հովա
նաւորներն ալյարմար
չտեսան
ւ
Ամի սներով
րանակցելէ
վերշ, Երեք
Մեհ֊երը
Հաւանեցան որ թուրքիան
ել Աունաստանն
ալ մաս
նակցին
արեւելեան
Ա՛ իք ե րկրա կան ի
պաշտպանու
թեան
իսնղիրներուն
քննութեան
է
Այո
գէէ/՚՚-մր
աւելի
սրեց
Թուրքերուն
ախոր -
մակը ;
Եւ ահաւասիկ
նոր ձեռնարկներ
,
որպէ;։զի
կամ Ատլանտեանի
ղաչինքին
մէչ մտնեն,
եւ\^տմ
նոր
զինակցութիւն
մր կազմուի
Միչերկրականի
եւ
Մ
ւ՚չւ՚ն
Արեւե
լքի պա շտպանութեան
Համար ;
ՀՊայմանալ որՄ • ՆաՀանգներն
ալ
մասնակցին»։
ինչպէս
կ՝ երեւա
յ , Ուո շինկթլնի
վարիչները
այնքան ալ տրամագիր
չեն նոր յանձնառո
ւթե
անց
տակ
մ տնե
լու %
Արգէն ոտքով
ձեոքով
թրած՝
արեւմտեան
Եւ՜՜
րոպայի
գործերուն
մե՛՜ , անոնք ստիպուած
են
նկատի
առնել
նաեւ
յւնրային
կարծիքը եւ իրենց
զինակիցներուն
ո ՚ ր^ը *
7էՈ
քնե/՚է
1––։։,նց անմ ի չական
գործակիցները
^
վքրաՏւսա սւ Աեծն
Բրիաանիա
Համաձայն
չեն
ընգ–
լա յնելու
Ատլանտեանի
գա շինքին
շրչանակը
։
Անոնք վերապաՀ
գիրք
մը բռնած
են նաեւ
Մ ի–
չե րկրա կանեան
գաշինքի մբ Հ արցին
մէչ , նկատի
առնելով
արաբական
երկիրներու
կա ց ո ւթ ի ւն ը
է
Բայց
Լ լ այնպէս
, երեքն ալ ամէն
մի9ոց կը ՚՝
փորձեն
, փարատե
լու
Համ աբ
Թուրքիո
յ մ տավա - |
խութիւննեբըւ
\
Այղ էբ պատճառը որ քանի մր շաբաթ առաչ,
3
իրարու
ետեւէ
Պոլիս
ել Անգարա
ղրկեցին
^
Ա՝ իչե րկբականի
բրիտանական
եւ
ամերիկեան
ումե բուն
Հ րամ անատա բներր
։
Մ իեւնո
յն
ատեն
ռազմափորձեր
տեղի
կ՝ունենային
եւ
ռազմական
ծրաղիրներ կր մշակուէին
Աալթայի
մէչ ;
Հակառակ
այս ցուցաղրական
գործունէու
—
թեան
, Անգարա ակնգէտ կր սպասէ
նոր եւ աւելի
շօշափելի
օգնութեանց է
ինչպէս
գիտել
կուտան
մասնագէտներ
, Ան -
գարայի
անձկութեան
գլխաւոր
պատճառներէն
մէկն ալայն է որ, թուրքիան
իբրեւ խարիսխ պի
տի ծառայէ
անգլեւսաքսոն
օգանաւային
եւ ծովա– ^
Պարագայ
մը, ոբ կրնէ
,ծ եւ
գրգռել
յին
ումերու։
Մոսկոլան է
Արգ
, որքան ալ զօրացած
ւ արգիացած
ըլ
լայ , թրքական
տորմիղր ի վիճակի չէ
գիմագրելոլ
Աեւ Ծովու
ռուսական
վիթթարի
նաւատորմին
ւ
Այս
առթիւ,
յատկանշական
են Փարիղի կի -
սապաշտօնական
օրկանին՝
Լէ
^օոձշի
Հետեւեալ
Հարցումները
՚
՝ ^ Հ
ինչո՛՛ւ համար Ատլանտեանի դաշինքը ա^
րեւմտեան Միջերկրականի ճակատ մր կը նախա -
տեսէ, մինչդեո. յա րձա կ ո ւմ մր կրնայ դա; մի ա յն
արեւելեան Միջ երկրա կ անէն։ Ե թէ նախայարձա -
կումը տեղի ունենայ ցամաքի ճամբով , Թուրքիան
պիտի կ րն ա ՞յ յ ո յ ս դնել Միջին
Արեւելքի մ է ջ
խարսխած օդասարմիզներոլ անմիջական օղՕոլ -
թե ան վ ր ա յ » :
Այս
հարցումն՛երն ալ կր Հաստատեն թէ
թուր
քիան
լուբչ պաաճաա-նեք
ունի աչ-ձախ
իյնալալ
։
ԱԼԵԲ ՆՈՒՐԻՃԱՆԵԱՆ
ՕՊԱՆՆԵՑ
ԻՐ ԿԻՆԸ, ՎԻ -
ՐԱՒՈՐԵ6
ԼԵՒՈե
ՏՕՆԻԿԵԱՆԸ ԵՒ
ԱՆ2ՆԱԱՊԱՆ
ԵՎԱՒ—
Ա՚ԼՋԻԿԸ
ՊԱՏՈՒՀԱՆԷՆ
ՎԱՐ
ՆԵՏՈՒԱԾ
Շաբաթ
ցերեկ
զարՀոլրելի
ողբերգուի՛
իւն մը
տեղի
ունեցաւ
հայաշատ
արուարձանի
մը. Պան -
եէօյի մէչ..
կիւսթավ Բուռպէ
փողոցին մէչ կը բնակին
երկու
ըն ա ան իքնե ր , տանսձ
ՐԸ՝
Լեւոն
Տոնի
կեան
(Աչեցր) եւ վարձակալն
ու խնամին՝
Ալեք
Նուբի–
ճաեեան
( Ալաշկերտցի
) ։
Նաիսապէս
շավւաղանց
սիրալիր
, տեսակ մը
սլա ղո ւթ ի ւն յառաչ
եկած
է ր երկու
րնտանիքնե -
բուն
միչել
է
Իրազեկներ
կը պատմեն թէ Ալեք Հա–
մաձայն չէր որ իր աղան ամուսնանա
յ Լեւոնի աղ–
չրկան Հետ : Այն ասաիճան որ , շարունակ
վէճեր
տեղի
կ՝ունենային
տունին
մէչ ,
ամոլսնութենէն
վեբչ I Ատեն
մը Ալեք Հեռացած էր տունէն
, բայց
բարեկամներ
մ ի չամ տ ե լո վ յաչողած
էին վեբա -
Հաստատել
իսագազութիւնը
։
ինչպէս
կ՝երեւայ
, խաբուսիկ էբ այս Հաշ -
տ ութ
իւնր եւ շարունակ
անա խո րմո
ւթ իւննե ր կր
ծաղէին
երկու
ընտանիքներուն
,
մ ասնաւո րա -
պէս
Ալեքի եւ Լեւոնի
միչել
%
Այգպիսի
միչագէպ
մըն ալշաբաթ
օր կըծա
գէ ր , արիւնալի
վախճանի
մ ր յանգելով
։
կարգ
մը մ անրամ ասնութիւններ
ճշղուած
չեն
տակաւ^ին : Տեղական
թեբթերն
ալ
Հակասական
մ անրամ ա սնո
ւթ իւ ւննե ր կր Հրատարակեն
, խելա -
ղ արութեան
վե րագրե
լով
գէսէՔԸ
՚
Կ՝ամ
վւոփենք
Հիմնական
մասերր–
Հքաբաթ
կէսօրէ առաչ , մամը
\Օին ատեննե -
րը, Ալեք, իր կնոչ Հետ, Պանեէօյի
շուկան կ
ելլեն
գնո ւմ՛նե բու
Համաբ
։ կէսօբուան
մ օտե
րը տուն կը
վերաղառնան
, իրարու Հետ խօսակցելով
։
Տուն
ղ աոնա լէ ւէե րչն է որ ոզյբե րղութ
իւնր կըպա յթի %
Հտակալին
պարղ չէ թէ ինչպէս)
։ ժամը
\2ը
20
անց, կը լսոլի ատրճանակի
առաչին
պայթում
մը
տան
ղետնայարկէն
, ուր կբ բնակի
Տօնիկեան
րն
տանիքը։
Ալեք,որ վար իչած էր ,սենեակին
մէչ կը
յարձակի
Տոնիկեանին
վրայ եւ ղնգակ
մը պաբպե–
լով,
փորին,
ղետին կը փռէ ղայն
վիրաւոբ
։ Այ–
նսլՀետեւ
անմիչապէս
, սանգուխի
աստիճաննե
բր
/•լ՚կ - երկու
բարձրանալով՛,
զէն ի ձեռին կր մտնէ
իրենց սենեակը
, ուր կինը կէսօբուան
ճաչր պատ
բաստե լու վբա
յ էր
յ
Խօսելու
կարղ
չի մնար , երբ
Ալեք, այս անգամ,
ինքն
իրմէ ելած, ատրճանա -
կր կ՝ուղղէ
կնոչը
վյւայ եւ քանի
մը Հարուած եւս
արձակելով,
անչունչ
գետին կըփռէ զայն
է
Ողբերգութեան
այս պաՀուն է , որ վերի
սեն–
եակր կր ղտնուի
նաեւ
Ալեքին
Հարսը
(Տօնիկեա–
նին
ս՚զչիկը՝)
է որ կը սկսի
խելայեղ
ճիչերով օգ -
նութիլն
աղաղակել, ել կը փորձէ
փախիլ։
Ալեք
կը կտրէ անոր ճամբան եւ երկու
ղնգակ կրպար -
պէ : Գնգակները
բարերախտաբար
կը վրիպին եւ
Հարսը , ինքզինքը
կորսնցուցած
ու ՃաբաՀատ պա–
աոոլՀանէն
գուբս կը նետռլիԼ^
6
մեթր
բաբձբոլ–
թենէ
մը) , կոտրելով
քանի
մը ոսկռրնեբր։
Այգ
մ իեւնո
յն սենեակին
մ է^ է որկր ղտնուէբ
նաեւ
Ալեքին
թոռնիկը
(6
ամսու)
, որ կը ճչար եւ որուն
սակայն
Ալեք կր խնայէ
յ
Հարսր
պատուհանէն
գուբս
նետուե
լէ վե րչն է ոբ Ալեք
ատրճանա
կը
կ՚ուղղէ
իր ՚իբայ եւ գնգակ
մը վարին, գնգակ մ լ ^
ալ
գանկին
տալով
, իր կարգին
անշունչ կր փրռ–
ուի գետին
։ Լկարգ մր թերթեբ կը գբեն թէ Ալեք
փակուած էր սենեակի
մը մէչ, ել երբ ոստիկան -
ներր
Հ բաւի րեց ին որ գուռը
բանա
յ , զէնքը իբ
գլխուն
պարպեց եւ անձնասպան
եղաւ)
ւ
Ոստ իկանո ւթիւնը
, գէպքին
վա յրը կը Հասնի
մամր
\ ին ատեններր
, երբ ամէն
ինչ
վերչացած
էբէ Տօնիկեանն ու աղչիկր
անմիչապէս
կը փոխա
գրուին
Հիւանգանոց
։ Երեկոյեան
դէմ
երկու
դիակներն ալ կր փոխագրուին
դիազննարան
։ Բրն–
նոլթիւն
բացուած է ա յմմ
ողբեր
դու թեան չաբ -
մառիւթներր
ստուգելու եւ դէպքր,
իր
մանրամաս^
նութիւններով
կաղմ ե լու Համար ; Երկու
վիրաւոր–
ներուն
վիճակը
վտանղաւոր
չ ի Համարուիբ
է
ՏԽՐՈՒՆԻ
ճամբորդէ
մր կդմանանք
թէ
երեք օր առաչ
մեռեր է Պ՛ ^՝րէգ"Ր
Առաքելեան ,
<դէնիի թագաւոբըֆ
,ինչպէս կը կոչէին
Ամեբիկա–
յի ՚քէէ -
Եէքոդ
թհկԽծոՆ^
պիտի քսւչողի՜
ԳաՀլիճի
կազմութեան
տագնապը կըչարու -
նակուի։ Կը չարունակուին
նաեւ
կուսակցութեանց
մ
ի չ ե լ
Հասկացողութեան
գետին
մը
ստեղծելոլ
ճիգերը։ Այս անդամ
Ընկեբվարական
կուսակցու՛–
թեան
ընգՀ . քարտուղար
Պ– Կի Մ ո լէն է, որ Հան՛
րապետութեան
նախագաՀի
Հրաւէրին
վյւայ
կ՝աչ–
խատի
ելք մը գտնել ;
Պ • Կի Աոլէ , իր բանակցոլթ
իւննե բը փոխա
գրած է տնտեսական
, ելմտական
եւ
րնկերային
Հիմնական
Հարցերու
չուրչ
գինեբ. Օրավարձ -
քեր,
եւն՛
ել երկրորգական
գծի վբայ դրած է
րնտբական
օրէնքի
բարեփոխման
խնդիրր
* Իր
կարծիքով, այդ խնդիբը
արգելք
մը չէ կառավա -
րութիւնր
կաղմե լու։ Ան ընտրական
խնդիբը կը
նկատէ
դե րազանցապէս
խո րՀ րղա բանական
Հարց
մը ել կառավարութիւնը,
պարղ
ճնչում
մր
միայն
"/էաք է բանեցնէ
զայն արագօրէն
լուծելու Հա -
մար։ Եւ ասիկա
տեղի
սլիտի
ունենայ
նոր դաՀ–
լիճի
կազմոլթենէն
վեբչ
մ իա յն ••էական ը այն է,որ
զործակից
կո ւսակց ո ւ. թ իւննե ր ը Համաձայնին
տըն–
տեսական
ե լ
յարակից
խնդիրներու
չուրչ
է
Ըստ
երեւոյթին
, Հասկացողութեան
մը
ղալու
յոյսերր
չեն պակսիր
, թէեւ, տնտեսական
Հարցե
րու
շուրչ ալ տակաւին
տա րակա րծո ւթ իւննե
բ
կան
։ Գործակից
փոքբ
կուսակցութիւններր
ա–
չակոզմետն
Հանրապետականներ
, անկախներ,
եւն՛
սկզբունքով
Համաձայնած
ենՊ՛ ԿիՄ ո լէ ի ա -
ո աչարկներուն
: Առաչարկուած
է որ
կազմուի
ի՛մ րակցու թե անց պետե բով Հաշտարար
յանձնա -
իսումբ
մր, բարձրաստիճան
անձի
մը, Հալանա -
բաբ Պ– էոիոյի
նախադաՀութեամբ
է
Ամէն պարաղա
յի տակ , բոլոր
կուսակցու -
ի)
իւննե բր
կ՝ու ղեն օր առաչ կաբգադրե
լ լ
^ւտրա -
կան
օրէնքի։
բարեվէՈ
խմ ան Հարցր , ո րպէսզի յա -
ււա^՚եաւ
Մս՚էք-սք–՛՛՛ եամ քէունք
–։ւ՚ն տեդ էւ
ունենան
խորՀրգաբանական
նոր ընաբոլթիւննեբը
|
ԶսքԱ փւվսաԱոպԱԱւոՆ
ժւպովը
ԱՐԵՒՄՈՒՏԲԸ
ՀԱՄԱ2Ա6Ն
է
ՕՐԱԿԱՐԳԻ
ՄԱԱԻՆ
Եբէկ , երկուշաբթի
, բացուեցալ
Չորս մեծ
պե սա է թեանց
արտաքին
նախա րա րնե
բու փոխա -
նո րդնեբուն
մողովր
, Փտբիղի
վարղագո
յն պա լա -
սվւն
մէչ։
Բացման
ճաււր խօսեցաւ
Ֆրանսայի
պատուիրակը
, Պ • Փտբոտի
ւ
Բո լո բ
մ ա յրաքաղաքնե
բուն
մ էչ
լա րուած ու
շազ րութեամ բ կր Հետեւին այս խո րՀ բդակցոլ -
ք՚եան
, վասն
զի անոբ
ելքէն
կախում
ունի
բուն
Ջորււերոլ
խոբՀրդամողովին
գումաբումը է
իրազեկ
ազբիւբէ կր հաղորդեն թէ արեւմ տեան
երեք պետութիւննեբր
բոլորովին
Համաձայն
են Օ–
բակարդլ
մասին։
Իրենց
վերչին
ծանուցաղրին
մէչ
ք անոնք
Հազորդած
էին Մոսկուայի թէ մո -
ղովին օրակաբգր
պիտի
պարունակէ
Հետեւեալ
խնդիրնեբր,
1 .
Բննութիւն
սպառազինոլթեանց
՚ •
2.
Գեբմ տնական
Հարց
. 3.
Աւստբիո
յ
Հաշտոլ^
թեան
դաշնադիրը
։ Նո
յն աղբիւրին
Համ աձա
յն
ք
ե քւեք^ ալ վճռած են անգրդուելի
մնալ ա յս
կէտիՆ
վրայ։
Անոնք ոչ միայն
պիտի
մեբմեն
օրակարգին
սաՀմանափակումը
, այյեւ
պիտի բացատրեն
թէ
Խ՛ Միութեան ել իբ արբանեակներուն
յարաճուն
սսլառաղինոլթեանց
Հետեւանքով
է ոբ
այսքան
չտրուած են յա րա բե բութ իւննե բ ը %
Տակաւին
յայտնի չէ ոբ ինչ
ՀրաՀանգնեբ
ստացած է խորՀրգային
գլխաւոր
պատուիրակը,
Պ– Կբոմիքօ
1
/ Հ
Մինչ այս մինչ
այն, միչաղգային
մամոլլքէ
կը շարունակէ
Հակասական
տեգեկութիւններ
Հա^
զորզել
րնգՀանուր
կացութեան
մասին է
Այսպէս,
Պուլկարիոյ
արտաքին
նախարաբք»
հ անու ցագիր
մ բ ուղղելով
Աղդամողովին
րնգ^
*
քարտուղարութեան
, կր գանգատի թէ Թուրքիա
,
Եուկէւսլալիա
եւ Յունաստան
^օգանաւային
Հե -
տաղօտոլթիւններ
կր կատարեն
Պուլկարիոյ դէմ
է
Այս
առիմիլ կը յիլէ
եօթը դէպքեր ։
X
Մնգլիոյ
փոխ– վարչապետը, Պ՝
Մորիաըն,
(Լաւրհթ»է շտ|ւ»ւ1ակտւք >ւ1թ 1(»ՐԳ"1 Դ •
ՃՈՐՃ ՄԱՐՏԻԿԵԱՆ ՄԵՐ ՄԷՋ
Շաբաթ
Օր
ամերիկեան
օդանաւով
Փարիզ
•
սալ Պ– ճոբճ Մարտիկեան
, իր կնոչը
Հետ։
Կ՝ իմանանք թէ /Հոօհ3.ի գլխաւոր
Հիմնադիր քէ
նախ քննական
պտոյտ
մը պիտի կատարէ
Գերմա -
նիոյ
մէչ,
յետոյ
պիաի
երթայ
Միչին
Արեւելք,
այցելելով
բոլոբ
գաղոլթները,
իսկ Ամերիկա պխ–՛
տի վերադառնա յ Ծայր՛
Արեւելքի
ճամ բով
է
^ ^
ՎԵՐԱԳԱՐԶ–
Ա ռչի օր Փարիզ
վերադարձայ
Տիկին
ԱրմենոլՀի
Գեւռնեան, ոբՄ–
ՆաՀանգնեբը
կր գտնուէր
մէկոլկէս
ատրիէ իվեր ելոր այն -
քան խանգավառոլթիւն
ստեղծեց
Հայրենակարօա
բաղմութեանց
մէչ , Տարօնի
երդերը
թբթ«աանեւավ
մինչեւ
Բալիֆ,,ընիա ։
Fonds A.R.A.M
