Լ6
բւ^տ«161է
ցսօւաւտէ^
ՏՒ
)
տսււօք^
ՒԼ\^^1€11
1^01^»
1925.
376.286
ՕՄ«։Աա––Բքօւա6է»Մ6 : Տ€հ. աՏՏ^1Ա^1՚1
17. 11ս6 0&ա«ւո6 ֊
(13)
Վեցամօ– 800 ֆԲ ՚ • Տար– 1600, արտ– 2500 ՓՐ:
1 ^ 7 ^ 8 7յ5 1 7 0 ^ Գին ^ 7 Ֆր– €. €. Բ– ՐՅյ-Ա. 167&-ՏՅ
1951
27րդ ՏԱՐԻ - 27 ^1166
ք(օ. 6375֊1.որ շրջաքլ թ^իւ 1786
Ե ր է քշա րթի 6 ՓԵՏՐՈՒԱՐ^
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ
էՏմթագիր՝
է–
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
Օ Ր Ը
0 Ր Ի ն
Կ % Ե Ր Ա Պ Ե Տ Ա Կ Ա Ն
Նոր ոաացանք
« էքմիահ֊ին
ֆ ամսապրի
1950
Աեպաեմբեր
- Հոկաեմբերի
թիւբ
=
Նոյն աաեն
կր Հասնէր
Երեւ֊անի
կուչսւոէ֊րա
-
կան կապի
բնկերութեան
ամսագիրր
, « Ա ովեաա
կան Հայաստան՝»
,
՛Իո յնպէս
1950
Ա եպաեմ բեր.
ԱՀա
թէ ո՛րքան
սերա
են եւ որքնթա՜ց՝
Հայ
րենիքին
Հաղո րգակցութ
իւններր
Հայկական
Ար
-
աասաՀմանի
Հետ
• - .
4
.
Ամենայն
Հայոց
կաթողիկոսութեան
պաչաօ
-
նաթերիՅին
այս
թիւր
կր պարունակէ
Պոլսոյ
Հինգ
ծանօթ
կրօնաւո
րնե
բու
գէմ արձակուած
պատիմ
-
ներր ; Երեքր
կարգալոյծ
, երկուքին
կախակայոլ–
մր մէկ տարի
եւո երկարաձգուած
, որպէսղի
զԸղ––
քում
յա յտնեն
՝.
Այս
առթիլ Հրատարակուած
կոնգակր
կ՝ար–
ձանագբէ
եօթր ծանրակչիռ
ամբաստանութիւն
-
ներ , Հիմնուելով
Կիլի՛կիոյ
կաթողիկոսին
կատա
-
րած
քննութեանց
եւ
"՛՜Ր է լ.
տե
ղե կաղ
ի րնե րո
ւ
վբայ :
Մեր գործր
չէ թրիլ մանբամասնութեանց
մէք,
ստո ւգե լու
Համ աբ
ա յգ
ամբաստանութեանց
աբ
-
ղարն
ու անիրալբ
;
՝ԲիԼ
-
չաա
Հետեւած
Ը1Բ"լով
պոլսաՀայ
մա -
էէ ուլին,
բաւական
բան դիտենք
ամբողք
անցու
-
ղ արձի. մ ասին
:
Օչ ամբաստանեա^եբբ
կը ճանչնանք
, ոչ ալ
որեւէ ատեն
մեր
մ իտքէն
անցած
է
արդարացնել
անոնց
֊, ա կօ ր ին ա կան
ա րա րքեե ր ր %
Ա անաւանգ
որ, վերքին
երկու
տարիներու
լրագրական
իմալուր
աղմ
ուկին
խառնուեց
ան
ոչ
միա
յն Հասարակ
բա խտա
խնգի
բնե ր , ա յլեւ
թուրք
սլւսչաօնեաներ
եւ թղթակիցներ
;
Ե րբեք
ա լղքան
ղարչաՀոտո
ւթիւն
Հոսած
չէր
ա պաղիր
է քերու
՛իբա յ , փոխադարձ
վարկաբԼ– - •
կոլմներով
է
Ամէնքս
ալ ուրախ
ենք որ ի վերքոյ
կարելի
ե–
ՓՈԽԱՆ
«ԱԻՄԻԹ»Ի
Բանի
մր տարիէ
ի վեր
Փարիղի
եկեղեցւո
Հողա րա րձո
լթ իւն,
բ
առիթներ
կր ստեղծէ
,
բոլլ
կերտները
աւա.թական
Հաղոր —
Հա -
Հա յե րէնի
գաս
լ ^ թացքնե
բուն
ւաքելոլ
եկեղեցիին
մէք;
Այդպի"
ի աււի թնե
ր են Հաւաք,
գութիլևը,
վարդանանց
ր եւայլն
:
Որքան
ալ գմուար
րլլա
յ Հեռաւո
ր արուար
-
ձաններէ
փոքր
աար իքով
մանուկնե
ր բերել
Համա
խմբել
Փարիղի
կեգրոնը,
գաղափարը
չատ
գե
-
՚լեցիկ
է եւ աղդային տեսակէտով
ալ ն։ղ
յարլ
չէ նկ.
Խստսէճ կը սպառԱաւ
չսփւչախևւ
ԱՎև^իկա^յիԱնդ
Հս^քայնավար
Ջինաստանր,
իր արտաքին
նա–
խաբալՀ
՛՛ն բերնռվ պատասխանեց
դատապարաոլ
-
թեան
I յն վձռին,
ղոր ՄԱԿի քաւլաքական
յանձ
-
՚Լաիսոլւ րը արձակեց
անցեալ
չարթու
իրեն
գէմ
:
Այո պպտասխանբ
, որ ճառի
մ բ մ իքո ցով
Հեռար
-
ձէսկէւլկալ,
էապէս
բողոք
մ լ ^ է ՄԱԿի գէմ :
Փե֊
վփնի ւխ՚ռավարութիւնր
կբ
մ՛երմէ
իրեն
վերա
-
դրուած
նախա յարձակի
յանցանքը
: Եւ
մ
եբմելով
բանսլհցիլ
Հաչտարար
յանձնախում
բին
Հետ , կո չ
Կ՚՚՚-Գ՚ֆ
չյ՚նացի
մողովուրդին
կրկնապատկելոլ
իբ
՚^՚իգեբբ
«քաիսքախելոլ
Համար
նախայարձակ
Ամե–
I
ճառին
մէք, արտաքին
նախարար
Պ*
Ց՚՚Լ
կր չեչտէ
Հետեւեալ
չորս կէտերբ.
Ձրնասաանը
նախայարձակ
Հռչակող
ՄԱԿի
՛Ը րնդունռւած
է Ա՛ իացեալ
ՆաՀանգներու
աղդԾ^սլթեան
ել ճնչում
ին տակ
ւ
2)
Ամ՛է "րոչում՜Ա,
աչիարՀի
խաղազութեամբ
ւււաաակ ա–
՚Ր ՚՛ Մանր
մունր
գմուա
բութիւենեբ
բ պէտք
Լատի ունենալ
ան չո լչտ
;
Վքեբքին անդամ , Հանգիսաւո
ր պատարադ
, ի
ներկայութեան
120
մանչերու
ել
աղքիկներու
,
քարոզ,
երդ,
ել նկարներռւ
բաչխոլմ
։ Այս
Ր՚՚քՐՐ
լաւ,
պարոնայք
Հոգա բա րձուեեբ
% Նոյնիսկ
«պատ–
չաՀագբգռոլած
մ ո ղո վո ւրգնե
րո ւն բացա յայտօ
րէն
ցոյ^՜^ուտայ
, թէ Ա .ՆաՀանգներնու
իր
մեղսակից–
ներր\
ոչ թէ իսաղաղութիւն
, այլ պատերազմ
կ՝ու^
՛լեն, այդ պատճառով
ալ փակած
են՝
Բորէայի
՚ԷԷ^Բ խաղաղութեամ
բ կարդագրե
լու գուռ ր :
3)
Փեքինի
կառավարութիւնր
բացարձակա
-
պէս. ռչ մէկ ուչադրութիւն
պիտի
րնծայէ
ՄԱԿի
Հաէտա՚րաբ
յանձնա խո ւմ բին
I
4)
Պէաք է չեղեալ
Համարել
այն որոչոլմբ
որ
նախայարձակ
կր Հռչակէ
Ջինաստանր,
որպէսղի
կարելի
է րլլա
յ խա
ւլա ղօր
էն կա րգագրե
լ
Բորէայի
էԸԱ՚"յ1՚ն–,
եթէ
չմոռնայիք
Հարց մը
րսռղւ
ւնմ
ի
քական
՚բցեր
• լ է
յք֊
լ €՜ I
*
՜
՚ ՛ . * / ՚
* / /
Ւ՚նդիրր
ել ասիական
աււ կարեւո
ր Հ
կեբաբաՓ-Փեան»
Համար
բան
բսողներ
պիտի
՚– "
"
֊
,
Հ՜
լ
Լ լ Ր ս.
I *
« – « – է
ւււչաղրաւ
է սակայն
, որ իր
յայտաբարու
-
թեւ^նց
վերքր,
Պ–
Ց՚՚ւ
էն Լայ աւելի
Հաչտարար
լեղոք, մը կը դռրծածէ
, երբ կ՝րսէ թէ
իբկառավա–
րոլ^^ան
փափաքն
է խազաղ
ճամբով
լուծել
բո -
լոր
ւ^էճերը
։
^առին
Այդ
տղաքբ
Առնուվիլէն
, իսիէն
, Ալֆորվիլէն
,
Իթալիէն
կամ
Պելվիլէն
առտուն
մամր
9ին ճամ
բայ
ելան աճապա րանքով
, ՜ թերեւս
ղաւաթ
մ ր
թ է յ կամ
կաթ
խմած
է Տետոյ
չորս մամ
Համ
-
յս մասն
է որ ՄԱԿի
չրքանակներուն
Ցիին մէք,
լսեցին
քարող,
ճաո
եւ խրատ,
առանց
չատ
բան
Հասկնալու։
Միչտ
մ տածե
լով
անօթի
փորով
լսելիք
իրենց
վերադարձի
մասին
:
Արգ
1
մեր
Վաղա»
Հոգա բա րձունե բ ր իրենց լե՛
ցուն գրպաններով
եւ լեցուն
փորերով
մէկ
վայր–
մ անոլկներոլն
պա
րապ
ղալ
րնտրել
Պ՛ քոլսոյ
պատրիարքր
մոզով
մբ կազմել,
միասնա
գո րծե բ ր
բե՜րո։թեամբ\
մոմի
սլէս ս^չ^բմ
նստս^
եկեղե
-
՚^^Բէէ
" ^ ՚ է 3^1^.1"/ռ–\գ
բազմձթի
՚ ՚
՚
«՚
լ լ՛
*- լ
*-
՚ղաաուիրակութ
իւննե բ , որոնց կարգին
բրիտանա–
կա՚ւէե ու ֆրանսականր,
կՂղբակացնեն
թէ
ՄԱԿի
աոաքին
^իդր պիտի
ըլլա
յ ուղղակի
բանակցու
-
թեանց
ձեռնարկել
Փեքինի
կառավարութեան
Հեա՝.
կարծուլ)ւեր
կան նմանապէս
, ոբ
զինուորական
ղետնի
՚իրայ ՄԱԿի
ումերուն
վերքերս
ձեռք
ձղած
յաքոզութիւններբ
եւ Ջինացինեբուն
մեծ
կռրուստ՝–
ները պիտի
կրնան
ստիպել
Փեքինը
, որսլէսղի
ա -
՚-ե լի Հա չտա րա ր տրամ ադրոլթիւննե
ր
ցո յց տա
յ ՚.
Ամերիկեան
ա րտաքին
նա խա րա րո ւթ իւն ր՝ նոր
յա յտա րարո ւթիւն
մ բ
Հ րատա րակե լով
կ՝ Բ"է
յ
թէ
յյ^յ^^՚ի՛
ում՜երուն
մ իակ նպատակն
է ետ
մղել
ամէն
խ
պիտի
ե
բ
վար
եաւ
ւր
չական
Համ
ար
կեան
իսո րՀե ցա՛՛ն ա յ դ
սաամ ոքսներոլ
մ աս ին է
կէս
օ՛՛ր էր (մամը
1) :
Տո՞ւն
պիտի
երթային
ճաչելու։
Այո,
բայց
մամ բ քանիի՛՛ն
, յարղելի
ա–
լլաներ,
ամ՛էնէն
կանուխբ
մամը
230էն
՛Լերք :
Սիմի՞թ– , քւԼՈւասա՞ն
մլ^ւ ալ
կարելի
չէր
ր.–ս^–ւել •*։ւղոցը : Եթէ
քոք սպա
մէ –չէլք
կրնար^իբ
գրսլանէն
տալ
1 5Օ0՛ 2000
ֆրանքր,
պնակ
մր
գը–
նէին
մամուն
դրան առքեւ,
վասն
քւնՈՆասան^։
Ա–
ւվ քանի
մը Հազար
ֆրանք
ալ Հասոյթ
մբ
կբ
յարճակում
ե
Հանուի
ամեն.
՛՛՛էս.
,նե
դալր.
ԱՕԱԻ
այս
առաքելութիւնը
դլու1
ն վճռականոլթեամ
բ
է
ԿՌԻՒՆԵՐԸ
ԲՈՐԷԱՏԻ
ՄԷԶ
Ի՛՛նչն
է որ աչքի
կը զարնէ
1950
Մայիս
2 5 /
Հայրապետական
կոնդակին
եւ առ Հասարակ
էք–
մ իածնի
կարղադբութեանց
մէք :
ինչո՞ւ
«կղե րապե տական»
կր կռչենք
տնօրի
-
նութԼււն
մը որ կր բխԼ՛ Ամենայն
Հայոց
կաթողԼւ–
կոսին պաչտօնէն
;
Նախ , կոնդակը
ոչ իսկ
թեթեւ
դիտողութիւն
մը կը պարունակէ
այն վեղարաւոբին
գէմ , որ
ա–
ՄԱՀ
ԳՐԻԳՈՐ
ԵՂԻԿԵԱՆԻ
Տունուար
\4ին ԹէՀրանի
մէք մեռած
է
Գրի
դոր Եզիկեան,
Հին Հնչակեան
մր, որ )920էն
ի
վեր
բուռն
պայքար
կր մզէր
իր նախկին
րնկերնե~
բուն
դէմ
, մասնաւորապէս
ձաղկելով
անոնց
նեբ–
իբրե
քին պատասխանատուն
էր պոլսաՀայ
քաոսին
, *^՛/՛^ փ՚ոո
լթ իլննե
ր ր եւ բոլչելիկեան
մարղանք
պւ
ւր.
• ղապւ
կոնգակր
կ՝օգտագռ
բծէ
նո
յն իսկ
լբաղբական
ասէ
- կօսէներ
, բայց բա՛ռ չարտասաներ
տեղա
-
պա՛քին
գէմ
եզած
ամ բաստանութեանց
մասեն՝.
Միչտ
միականի
եւ միակողմանի
դԼ՚րք րոնե
-
լով
, կա թ ո ղիկո ս ական պաչտօնաթերթբ
ա յս ան -
ցուդարձի
մասին
լուրեր կ՚արտատպէ
միայն
ա՛յն
թերթերէն
ո րոնք
մ իացեալ ճակատ
կաղմ ած
են ,
Գէորդ
արք • Արսլանեանր
պաշտպանելու
, սրբա
-
ցնելու
, պանծացնելու
Համ ար
։ ՚
Աւս
մեղքին
մէք թաւալեցան
եւ դեռ
կր թա
-
լալին , ազատ
ափերու
վրա
յ , կո ւս ա կց ա կան
կամ
ուղեկից
թերթեր
ալ՛. Ոչ թէ
Համոզումով
,
այլ
պարզապէս
իրենց
մ անածր
ներկե
լու
Համ աբ
;
Եւ ստեղծուեցաւ
թունալո
ր
մ թնո
լռ րտ
մ ը ,
որունւ գոլորշիներբ
վարակած
են նաեւ
էքմիածինբ;
Ապացո՞յց
,
ըսինք
արդէն
՚.
1 .
Ամենայն
Հայոց
կա
թո ղԼւկո ս ո լթ իւն ր
իր
լուբերր
կբ քաղէ
միշտ
միեւնոյն
կեղծ, պղաոբ
,
սուտ
- խենդերու
մ իքոցաւ
Հոսած
աղբիւրներէ
է
( ԱրտասաՀմ
անի
վերաբե րեա
լ բոլոբ
աեզեկոլ
-
թիւններբ
մ իշա
մ Լւեւնո յն մանղոտ
ծորակներէն
է
Նոյն Հատրնտիր
թերթերէն)
:
2 .
Հայրապետական
կոնդակԼւն
առթԼււ , « էք
միածին
» Հրատարակած
է խմբագրական
մր, որ
անզամ
մբ եւս կ՚ապացուցանէ
թէ Գէորդ
Զ՛
ելիր
Գերագռյն
ԽորՀուրղր
շատ
քիչ բան դիտեն
Հայ -
ներր
Հանգո
ւցե
ալը
տա ր ին ե ր ո ւԼ ա շիւա տ ակց ած
է
Հայկ • մ ամ ու լԼւն , անխտիր
\ Տարիներէ
ի ՛Լե ր ա -
նոգոք
մ ե րկա ցումն ե ր կը կատարէր
«Հա
յրենիք»ի
մէք։
Գեռ անցեալ
տարի
շարք մը փաստեր
Հրա —
տարակեց
«Հա
յ րեն Լէք» ամ սա դրին
մ էք , պարղե
լով
ա
յն
նե րքին գաւերր
եւ
մ ատնռ ւթիւննե
ր ր
ո րոնք
յանւլ եցան
քսան
Հն չակե աննե րո ւ կա Լսա գանին
( Պո–
լիս,
1915
Տունիս)
:
Ա աՀմանամ
ե րձ երկրի
մր մէք բնակելով,
ծանօթ
էր
նաեւ
Խ՛ Հայաստանի
ներքին
անցռւգաբձԼւն
,
եւ
անխնքք/յ
կը Հարռւածէր
կեղծա րաբներր
, նո
յն
Լակ
ՓարԼւղի
Հնչակեան
օրկանին,
Հանգուցեալ
« Նոր ԵրկիրՖի
մէք։
Պատե բաւլմ էն առաք պարսկերէն
թերթ
մ լ ^
ալ
Հ րատարակած
է : Իր նա խկԼւն րնկերներր
կբ գո —
Հանա
յին
«իմ պե րիալիզմ
ի ադէնա»
կո չե լով
Հան -
գռ ւցե ալր :
Բանի
մը ամիս
կաթ ուածաՀար
:
Չինական
ումերր
, ճակատէն
ու կողէն
ումեղ
յարձակման
անցած
են ամերիկեան
զօրքին
գէմ
,
որ կբ չարունակէ
յառաքանալ
դէպի
Աէռւլ
եւ
կա
սեցուցած
են անոնց
յառաքիսաղացում ը\
Ամէնէն
բուռն
կռիւնե
ր ր , յաճաիս
սո լինամ արտով
,
տեղի
կ՛ունենան
Աուվոնէն
|5
քիչմ • գէպի
Հիւսիս
է
Ա–
ււանց կա րե լո րո լթ Լււն տալու
Լւրենց վրայ տեղա
-
ցող սաստիկ
կրակին
, Ջ ինաց ինե
ր ր , ալիք ալիք
կբ
նետռւին
Ա ԱԿ Լւ ումերուն
՚Լյրայ։
Այս ճակատին
վբ–
րայ
, բարձունք
մը, Հինդ անգամ
ձեռքէ
ձեռք
ան
ցած
է
՚^՚էկ
օրուան
լ^թացքին
ւ կատազի
սուԼւնա —
մարտներ
մղուած
են չինացի
ել թուրք
զԼւնռւոր —
րռլ^մէքեւ
: Թուրքերը
ետ
մղուած
են , եւ ատկէ
նե
վերք,
գաչ
մ ղուած
են
Հարաւ
նակից
Հր1
նռ
յնպէս
քորէական
ումերր։
Գաշնակից
Հրամանա–
ւետա
Ա
նին գո րծի
ան
վռնի
Հուրքբ
ցաԾ
^
X
Ե՛
յառաք
ա
ցող
անկողին
Լւնկած
է ր
250
ՀՈԳԻ ՄԵՌԱՆ
Մ՛ ՆաՀանգներուն
մէք ,
իբրեւ
Հետեւանք արտակարգ
ցու րաի
մ ը ո ր
կր
տեւէ օրերէ
ի ՛քեր։
Միեւնոյն
ատեն
բուռն
վւոթո
րիկ
մը աՀագին
աւերներ
կր ղործէ։
Ոզոզումնեբ
ւլ պատա֊,
յնե
էծ են եւ
շատ
րր փակուած
,
Կ
ական
Ար
Այ^
տաոաՀմ
ւ
աստիճան
,նի
որ,
ւսցռլգւ
Պոլսո
յ
դպրոց1ւե
զ լաՇ–
Հաղո րգա
կց ո լթ ի
,լննե
ր ր
՚րձի
մասին
:
խանգարուած
են
: Միլիոնաւոր
տոլար
կր
Հաշուեն
ւպաՀական
Հողագո րծութեան
կրած
վնասնեբր։
ՄաՀուան
Հարցին
առթիւ ծագած
միքադէպերն
ալ կր վերա–
գէ՚ՂՔ^ՐԸ. Հետեւանք
են ուզեղային
աբիլնաՀոսոլ–
գրեն
«մ իեւնո
յն րնգՀանռլր
աղրիւրին»
ղաքական
խաղեր
կր
տեսնեն.՛,
էքերելի՛* է աւելի
թաց
խոսիլ
քա
-
թեան
կամ
արկածներւ
ԺԱՄԸ
125
քիլոմեթր
արագոլթեամբ
փոթո
-
րիկ
՚^Ռ պայթեցաւ
Ատլանտեանի
ֆրանսական
ա -
փերուն
վբայ
եւ Աանշի
մէք։
տ ա ր ո լթ ի ւն ր
նո ր ումեբ
կր Հասցնէ
է
Նաւատո
րմ
ր
կբ շարունակէ
ռմբակոծել
արեւմտեան
եւ
արե
-
ւելեան
ծովեզերքներր
: ՛Օգանաւա
յԼւն ումերն
ալ
կ՚օդնեն
դասակից
ղօրամասեբուն
:
Հադապևտքէ ւաւատես
Վարչապետ
Պ– Փլեվէն, Բանատա
յէն
Փարիղ
վերադարձաւ
կիրակի
կէսօբին
, ել Հետեւեալ
յայ–
տարա բութ
իւնն բրաւ. մ ամ ուլի ներկա
յա ցուց ի չնե–
բուն •
կարճ տեւեց
մեր այցելութիւնր,
բայց
ան
կեղծօրէն
կր Հաւատամ
թէ մեր մամանակ
ր
լաւ
օդսէտգո րծե ցինք։
Մէկ
չաբթուան
լձւթացքին
, ես
ել լնկերներս
այցելեցինք
Հիւսիսային
Ամերիկա
յի ե րկու
մեծ քաղաքական
մ ա յրաքաղաքնեբբ
,
Ուոչփնկթրն
եւ Օթավա
: Ե րկաբ խօսակցո
ւթիւն
-
ներ
ունեցանք
Պ՛ Պ՛
Թր՚՚ւմրնԼ։
ել
Բանատայի
մո նաՀանռնեոոլ
մէք
վարչապետին
Հետ։
Թէ
Մ՛ ՆաՀանգներու
ել
թէ
Բ
^
Գ
I
^1 ՛Բանատայի
մէք մէկ մտաՀոգութիւն
միայն
ունին,
Լ/ն*պէս
մենք
,
պաՀել
ու պաչտպանել
խաղա
-
զութիւնր։
Այս ոգիով
է ոբ Մ • ՆաՀանդներն
ու
Բանատա
կ օգտագո
բծեն
իրենց
ազբիլրնեբր
եւ
մեզի
պէս
կր խոբՀԼւն,
թէ ՄԱԿի
սկզբունքներն
ու
Հաւաքական
ապաՀովութԼււնր
լքելռվ
խւ
թե՚սն նպաստած
չենք
բԱար
աոոլ
-
,զաղ
(ԼուբհրտՆ շարու6ակութփէ8ը կարգաւ 1՝ • է շ)
Fonds A.R.A.M