Ւ1^11–^յ€Ւ1
քօոճտ
1925. 11.€.8. 376.286
ւ)ս*6€է6Աք–Բքօրո6Աո6 : տ^^. » ւ ւ տ տ յ^ ա «
17, քՀսշ Օտատտաշ ֊ Ր/մ^1Տ (13)
Վհցամս– 800 ֆ ր • . Տար • 1600 , արա • 500 ֆր–
161. Ը06. 15-70
ԳիԹ 7 Ֆր • Շ.՜է. Բ. Բ&ոտ
Հին ^ շ ա րթի 8 ՓԵՏՐ(1ԻԱ1՛
27րգ ՏԱՐԻ - 27 յ^ոո66 իյօ. 6377–՚Սոր շրջան
|788
1951
ՄԵՐ
ԳԱ%ՏՆԻ ԵՐԱԳԻՐ
ՄԸ ԹՈՒՐ՚ԲԻՈՑ
ԳԷՄ
ԵՐԿՈհԿՈղւԲՆ
ԱԼԿԸԳԱՐՊԱՕԵՆ
Աաենէ
մքլ ի վեր, խորՀրդային
մամուչյ^
"Րր՜
աառո՜լչ
տողեր կր ՚ևուէրէ
Ւ " ւ ՚ ր ք 1 ՚ " յ •<
ղգ"Վ՚"՚նա–
ցնելով
զա
յն ((.ամերիկեան
ա չխա րՀակա
լոէ-թեան
չարիքներէն
»:
Սլաքներ
միշտ ալ կ՚արձակուին
Անգարայի
կառավարութեան
դէմ , բերանացի
թէ գրաՆար -
Բ"՚յց
, "՛չքի կր զարնէ աեսակ մր
ղուրդոլրանք,
Հււդածոլթիլն՝
թուրք
մ-ողովուրդին
հանզէօչ ֊
Ամէնէն
բուռն Հրատարակութեանց
մէչ իսկ , Մոս–
կուան
ել. իր ուղեկիցներր
կր յորդորեն
Թուրքին՝
սթավւիլ
եւ. «շիտակ
ճամբան^/
բռնել,
փրկուելու,
՚ւամար
Այս
առթիւ
վիճակադբական
տեղեկութիւն
-
նեբ ալ կր Հրատարակեն,
ա սլա ցուց անե լու. Հա —
սար
թուրք
ժողովուրդին
թշուառութիւնր
, իբրեւ.
Հետեւանք
ներկայ
քաղաքականութեան
:
Մ ոսկուա
յի կուսակցական
սլա շաօնաթե
բթր ^
« Փբավտա՝»
, վեր2երս
դառնօրէն
կր
դանդատէբ
թէ <: Թուրքիո
յ
վարիչ
չբջսւնա1լեերր
բանտեբր կր
նեաեն
իւաղաղոլթեան
Համ աբ
սլա յքարողներլչ
յ ;
Մի*–ո կողմէ կր շեչտէր
•
— « Հի ւ ա ն դ ո ւ թի ւ նը , թշ ո ւ ա ռ ո լթի ս նր եւ ա-
ն օ թ ո ւ թի ւ նը գլույւ) աււած կ ՚ ե ր թ ա ն :
Հակսսւակ
այս կ ացութե ան, ա ց գ ային եկաւքուաին 60 առ եա–
րիւրր յա տ կ ացուա ծ է զինուորական ծ ա խք ե րո ւն։
Աշխարհակալ Ամերիկացիները կը կողոպտենԹուր–
քերուն ազզա յին հա րս տ ո ւթիւնը» – (Թուրք հհ -
ռադր. գ որ ծ ՛ 31 Յ ո ւ ն ո ւ ա ր ) ;
Թուրք
մ ամ ուլին
մ է^ ալ պակաս չեն
դառն
դտնզ ատներ՝
Ամ եբիկաց
իներուն դէմ ։
կարեւոր
թի՛– մր կր կազմեն
այն թուրք
Հրա–
պարակադիրնե
րն ու սպաներր
ո րոնք
յուսաիւաբ
եղահ՜ են Մ • ՀւաՀանդներու
տրամաղրահ՜
օդնոլ -
թիւններէն
(դրամական
, ղինական,
նիւթական);
Ասոնք
այն վախն
ունին թէ Թուրքիան
մի՚սսկ
պիտի
մնայ, եթէ նոր աչխարՀամարտ
մր
պայթի։
Ամէն պարագայի
մէ^, շատ ալ վստաՀ
չեն թէ Ա—
մեբիկան
կրակր
պիտի
նետոլի
ճակատագրական
պաՀուն
ւ
Անշուշտ
Անգարան ալ նոյն
մտաՀոգութիւնն
ունի
,
երբ յամառօրէն
կր պաՀանջէ
մասնակցիլ
Ատլանտեանի
դաշինքին
:
Վեբջերս
թուրք
յօդոլահագիբ
մ ր կր տրտլ^–
ջար թէ ^Ամերիկա գեռ չի ճանչնար
Թուրքիան՛»։
— « Թուրքիա որքան պէտք ունի Ամերիկայի,
նոյնքան եւ Ամերիկան կարօա է Թ ո ւ ր քի ո յ օժան
դ ա կ ո ւթ ե ա ն։ ՚ւ^որէայի վերջին դ է պքերը, ամերիկ
եան 8րդ բանակին փ ր կ ո ւթիւնը թհ ւ ր ք զօրագուն
դին
շնորհիւ՝ եկան ապացուցանել թ է Թուրքիան
զանցաոելի ք անա կ ո ւթիւն մր չ է ե ւ անհրաժեշւո է
գործակցիլ իրեն հ ե տ » ։
(Հի՚֊րիյէթ)
ւ
ձ
Ի՞նչ է յօղուահաղրին
ոլզահ՜ը ՚
^
— « Թուրքիա որքան պէ տք
ունի
զէնք|ւ,
նոյնքան եւ սւէտք ունի
ու տ ե ս տի։
Ամերիկեան
ձեռքր կ ՚ ե ր կ ա րի մին չ ե ւ Եւրոպայի նպարս^աճառ–
ներռւն խ անո ւթնե րր , ւ՚՚ինչ Թ ո ւ ր ք ի ո յ մի ա յն մե -
ք ենայ եւ կ ազմա ծ կուաան : Ասիկա ուրիշ բան չ է ,
բ ա յ ց ե թ է խ ո րթ զ«Աւակ նկատել Թ ո ւ ր քի ա ն » ։
Գարմա՞նբ
, « Կր փավւաքինք որ Հանրապե
տութեան
նախագաՀ
ր ան յապաղ
Ամե րիկա երթա
յ
եւ
Թրում
րնի Հետ ղէմ
ղիմ աց
բազմ ե լով
, բաց է ի
բաց պարզէ
Թուրքիո
ք պաՀան^ւե
բ ր եւ ա1լնկա
լու–
թիւններր
Ամերիկայէն»։
Տարակոյս
չկայ թէ այս դանզատներն
ալ ջուր
կր
Հ ոսեցնեն
բոIչեւիկեան
ջաղացքր
, ^եզբայբա
-
կան^
խրատնեբ
տալու
Համ աբ
թուրք
ժողովուր–
դին , որպէսղի
չխաբուին
Ամերիկացիներէն
:
Նոյն քազաքականութիւնր
չվարեցի՞ն
լման
25
տարի , միազեալ ճակատ
կազմելով Մ–
քՎմալի
Հետ , րնդդէմ
Հբոլրժռւա—կապիտալիստական
իմ~
պե րիալիզմ
՜հին x
Այդ
քսամնելի
ղորհակցութեան
շնորՀիւ չէ ր
որ ոտքի
Հանեցին
կիսակոբհան
Թուրքիան։
Պար–
պել
տուին
Փոքր Ասիան եւ Կիլիկիան։
Անխնայ
տրորեցին
մինոլճաբ
Հայաստանր
, մինչեւ
այսօր
ալ
Հեղրօր
բաժ
ին՝^ դարձնե լով
անո բ սլատմ ական
Հողերբ
. . .
ԱՀա
նորէն
նոյն սիրակցորդ
զորհակցոլթեան
յիչատակներն
են որ կ արթննան,
երբ
Ամերիկան
իր
թեւին տակ առահ է Թուրքիան
, նո յն
թիւրէ–
մ ացութեամբ
ւ
Ապացոյց՝
իրենց
գրաւոր
գուրգուրանքը
ել
" ՚ ^ է Ւ ։
Ւ ՚ Բ ^ Բ Դ ՚ ^ ՚ ^ ՚ ՚ Բ
երեւոյթներ
•
Թուրք
թերթերր
Հետեւեալ
աեղեկութիւնր
կր
Հրատարակեն,
քաղելով
արաբական
թերթերէ
( 3 0
8ունուար
ք ,
Ա . ՆաՀանգնեբու
արտաքին
նա խա բա բութ
իւ–
նը մեր կառավարութեան
Հաղորգահ
է 1\) • Միու -
թեան
գաղտնի
հրադիրը՝
Թուրքիոյ
դէմ։
ԱյԳ
հրագբին
Համաձայն
, եթէ երրորդ
աշյսարՀամարտ
մը պայթի
, կարմիր
բանակը
Պարսկաստանի
,
Մ ուսուլդ, եւ Հալէպի
ճամ բով պիտի
շանայ
կռնա
կէն
պաշարել
Թուրքիան
ու վձ՚ժեցնել
դա^ակից
օժանդակութիւնը։
Նկատելով
որ արաբական
եր—
կիրներր ի վ իճակի
չեն ա յդ"ւի"
ի յա ոձակման
մ ը
առաջքը
առնելու
, Հաւանական
է որ Կ
եական ,
ամ երիկեան ել թրքական
ուժեր ր ա յ<՚
գ1՚ՐՔ
բոնեն Ա ուր
իո յ եւ Լիբանանի
մէ^
լ
Այս Հրատապ
/"նդիրր
ձեռք առնո.
նաեւ
Արաբական
Միութեան
ԳաՀիրէի
խոբՀրդ
ժողո
- 1
Վէ շնթացքին
։
ՀԱԿԱԹՈԻՐք՛
ՀՈՍԱՆ՚Բ
Ատանայէն
կը Հաղորդեն
թէ Արաբական
Մի
ութեան
ԳաՀիրէի
ժողովին մէջ, սուրիական
ներ
կա յացուցիչը
արաբական
մ իւս
պետութեանց
յանձնահ է 2.2, յօգոլահնոց
յուշագիր
մը, որու 1 լ՚դ
յօդուահր
Թուրքիան
ցոյց կուտայ
իբրեւ
իսրայէլի
գինակիցը եւ արաբական
եբկիրներր
կր
Հրաւիրէ
աչալուրջ
ր/լալ ոչ միայն
իսրայէլցիներուն–
,
այլեւ
Թուրքիոյ
գէմ : Ըստ Աուրիոյ
այս
յուշագրին
,
յաչս Արաբական
Միութեան
ինչ որ է իսրայէլր
ւ
նոյնն է Թուրքիան : Այս գաղտնի
յուշադիրը
կը
ձդտի արաբական
աշխարՀի
թշնամոլթիւնր
Հրա–
ւիրել
Թուրքիոյ
գէմ : Աուրիոյ
արտաքին
նախա -
բարութեան
կողմէ պատրաստոլահ
այս
յուշա -
ՂԷԲԸ.
Բ"՚ՅԷ
Է Ր"՚3 թչնամԻ կր նկատէ
Թուրքիան
։
ԱբաբնԼբր
ցոյցեր կր կատարեն
պարբերաբար
,
ետ պաՀանջելով
իսկէնտէրունը
։
ՏԻԳՐԱՆ
Ի/ԱՆ •ԲԷԱ-ԿԵԱՆ
ԱՆԶՆԱԱՊԱ՞՚Ն
՚ԵՀԱԾ է
Պոլսոյ թ ե ր թ ե ր է ն կը քաղենք
Ռէօյթրր\ւ
են -
աեւեալ հե ռ ա գ իրը, որ քաշուած է ՚Սիւ Եռբքէն ,
Յունուար 31 թուա կ անո վ . —
ԱշխարՀաՀռչակ
Հնախո
յզ ՏՅամ եա
յ Տ • ՚Բէ -
լէկեան
երէկ
Աէնթ
Մօրէց
պանդոկի
21 րգ յար -
կա բաժն
ին պատուՀանէն
վար նետուե լով
անձնաս
պան
եղաւ
։ Բնիկ
Պոլսեցի
Բէլէկեան
՜ Համրաւա -
լոր էր արուեստագէտներուն
ընհայահ
մեհ՝
օժան–
ղակութեամբ
։
ԱՆԳԼԻՈՑ
վարչապետը
պատասխանելով
երեսփ •
ժողովին մէջ ե ղահ
Հարցում
ի մը,
յա
յտաբարեց
թ է ա յս
մ իջ՚՚ց
ին անօգուտ
է Մ ոսկուա
երթալ եւ
բանակցի
լ Աթալինի Հետ , խաղաղութիւնը
ապա -
Հովե լու
Համ ար :
ԶՕՐ–
ԱՅԶԸՆՀԱՈԻԸՐԻ
գէմ
թռուցիկներ
ց րուահ՜ ՐԱա
լ՛՛ւ յանցանքով
, ութ ական օր բան -
աարկութեան
դատասլարտուեցան
17
ամբասաան–
եա^եր
, բայց
պատիժը
յետաձգուեցաւ։
Միեւ -
նոյն ատեանը
յունուար
2եին անպարտ
արձակահ՜
էբ
ուրիշ
1
7
ամբաստանեալնե
բ , որոնք
նո յն
յան
ցանքը
գոբհեր
էին : Գատախաղութ
իւնը
աար
բեր
մեկնութիլն
կուտար
1848
Յունիս
7/՛
օրէնքին
, եր
կու գատավարո
լ թեանց
առթիւ :
ԱՆՊԱւ^Տ
արձակուեցաւ
Հեղինակ
մը, Մ ոռիս
Պարտէշ
, որ «Նիւրրնպէրկ
եւ Աւեաեաց
երկիրը՛»
անուն
՛լիրք մր Հրատարակելով,
խստօրէն
քննա -
զաաահ էր արձակուահ
մ աՀավճ իռնե ր ր :
Գատի
քաշոլահ
էբ գիմազ րական
կազմակե րպութեանց
,
եւ
Հրեայ
ռազմ իկներու
ըն կե՜ ր ա կց ո ւթ ե՜ ան կողմ է ,
այն ամբաստանութեամբ
թէ կ արդարացնէ
մար -
դասպանութ
իւնը , բա յց դատարանը
եղբակացու–
թեան
չ քանդեցալ :
ԳԱՄԱՍԿՈՍկՆ
կը Հեռագրեն
թէ ոստիկանու -
թիւնը
ցրուեց
Հ րապսւ րակա
յ ին ցոյց մրղո ր Հա -
մայնավարները
սարքահ՜
էին անզլիացի
ղօր • ք*ո -
պրրթսրնի
դէմ (Հրամանատար
Միջին
Արեւելքի
բբիաանական
ուժերու) :
ՀԻԻԼկԱԿԱՆ
ՌՈԻՄԲԻ
Հի՛նգերորդ
փորձր
տե—
զի ունեցաւ
երեքշաբթի
օր , Լաս
Վեկասի
մէջ
(Նեվաաա
, Մ՛ ՆաՀանդներ)
, աՀռելի
ցնցումներ
պատճառելով
եւ փայլակներ
արձակելով
Հարիլ -
րաւոբ
մղոն
Հեռալորութեամբ
:
Մասնագէտներ
կր Հաւաստեն թէ սլա քթիւնր
աւելի
սարսափելի
էր քան Պիքինիի մէ9 կատարուահ
փորձին
ատեն։
ՊԱՐԱկԱՀՊԱՏԱԿ
մր, Միքայէլով
(Հայ՛է)
89
կտոր գորգ
յանձնահ՜ էր կաոապանի
մր,
Լիոնէն
քքոսկոէայի պատասխէսԱը
Ջոուհոէ
ժողովի ՎասիԱ
ԿԸ ՊՆԳԷ ԻՐ ՏԵՍԱԿԷՏՆԵՐՈՒՆ
ՎՐԱՅ,
ԱՌԱՆՑ
ԱՄԷՆ ԳՈՒՌ
ՓԱԿԵԼՈՒ
Ինչպէս
երէկ գբահ՜ էինք քանի
մր տողով, ա -
ր լ տեան
երեք կառավաբոլթ
իւննե րր
ստացան
խ"Ր^րգային
կառավարութեան
պատասխանը,
ի -
րենց Յունուար
23
թուակիր
հանուցագրին
: Պա -
տաս խանին
առածին
մասը վիճաբանական
բովան–
գակոլթի^Ա
ունի։
քց . Միութիւնը
միջաղղային
ա յ
մ ոլ լա րուահ՜ կացութեան
պատասխանատու
կը նկատէ արեւմտեան
երկիրները
եւ
անոնց
ոպաոաղինման
պատ րաստո
ւթ իւննե ր ը։
Երկրորգ
մասին
մէջ, անգամ մրեւս անՀրաժեչտ
կը գտնէ
Զորսերոլ
ժողովին
ղոլմարումը։
իր գլխաւոր կէ–
տերուն
մէջ,
խորՀրգային
հանուցադի
ր ը կ ըսէ •
1)
Այժմոլ
լաբուահ
վյւճակի
բարձման
Համար
մեհ՜ կարեւորութիւն
ունի Փոցտամի
Ոբոշումնե -
բուն
գորհաղրութիւնը
Գերմանիոյ
ապազինման
մասին։ Այս ղետնի
վբայ
չորս
մեհ
պետութեանց
միջել
տարակարհոլթեանց
Հարթոլմր
մեհապէս
պիտի
նպաստէ
անոնց
յա րա բե րութեանց
րարե -
լաւման։ Եւ սակայն. Արեւմտեան
Գերմանիոյ
վե–
րազինման
շուրջ երեք արեւմտեան
պետութեանց
որոշումնեբր,
ինչպէս
նաեւ Եւրոպական
պետու -
թեանց ել Ս՝ . ՆաՀանգնեբու
սպառազինութեանդ
յաւելումր,
յարաճուն
մտաՀոգութիւն
կը պաա -
ճառեն
այն բոլոր
ժողովոլրգնեբուն
, որոնք կբե -
ցքէն երկրորգ
աշխարՀամարտի
թշուառութիւննե–
ԸԸ ՝ Ա՚>ա թէ ինչու
խռբՀրդաքին
կառավարութիւ
նը
, 1950
Նո յեմբեր
Յին ,
նախաձեռնութիւնը
ստանձնեց
Հրաւիրելու
արտաքին
նախարաբնեբու
մողովը,
որպէսզի
քննուի
Գերմանիոյ
ապազինման
ի՚նդիրր : քէ1 ո րՀ ր գ ա
յին կառա վա բութ
իւն ր պատ -
ճառ
մր չի տեսներ երկար ատեն
յետաձգելու
այս
ժողովը
:
2)
հորՀ րդա
յին
հանուցագիբը
, ա
յնուՀետեւէ
ԿԼ՛
ԿՐԿ^Է
Կրեմլինի
մեղադրանքները
արեւմտեան
երեք պետութեանց
ղէմ , որոնք
^դլուխ
վերցնե -
լու՛» Հնարալո
րոլթիւնր
կուտան
Արեւմ տեան
Գեր–
մ անիո
յ «հ՜ա յբա
յեղ ղինապա շտնե բուն եւ վրէ^ ՚՜
խնդրութեան
կուսակիցներուն»
է Եւ, Ր"ելէ
վերջ^
թէ
Հանլուր
Համ եմ աա/ււթիւննեբ
առահ է սպա -
ռաղինմ ան լ^թացքր
շարք
մ ր եւրոպական
երկիր
ներու եւ Մ ՚ ՆաՀանգնեբու
մէջ»,
ինչ որ կ՝ա–
ւելյյնէ
միջաղդային
ձգտոլմը,
կը շարունակէ
•
^« Մինչ, այս կացութեան
մէջ,
Ջորսերու
մ՚ողովր այս կամ այն պատճառով
չարունակ
կը
յետաձգուի
, ոչ թէ Գերմանիան
չապազինուիր
,
ււէյլ լ^գՀակառակն
կը վեբակազմուին
գեբմանա -
1ք՚"ն բանա1լն ու պատերազմական
ճարտարաբոլես–
"ար՝. Եթէ այս կացութիւնը
երկարաձգուի
, Զորսե–
բու
ժողովը
պիտի
գտնուի
կատարուահ՝
ի բողո լ -
թեանց
առջեւ, բան մր, որուն Հակառակ
է խոր -
Հ րդա
յին կառավարութիւնը
: Այս
քաղաքականոլ–
թիւնր
թերեւս կը Համապատասխանէ
յարձակո
-
զական ա յս կամ ա յն
չրջանակի
ցանկութեան
,
բա յց խորՀ րղա
յին կառավարութիւնը
չի կրնար
չրսել, թէ անՀանգուրժելի
է այգ ձեւով
սաոեղ -
հ՜ուահ
կացութիւնը
» %
3)
Ֆրանսական
կառավարութիւնը
կարգ մը
Լուսաբանութիւններ
ուղահ՝
է ր : Եւ մասնտւորա
-
բաբ
Հարցուցահ՝ էր, թէ խորՀրգային
կառավա -
րութիւնր
Համաձա՞յն
է քննելու
Գերմանիոյ ապա–
զինումէն ղատ նաեւ
ուբիչ
խնգիրներ
։ Ջէ ըսոլահ՝
սակայն
, թէ որ խնգիրնեբոլ
մասին է
խօսքը :
իքորՀրդային
կառավարութիւնը
կարելի
կը գտնէ
Ջորսերու
ժողովին
կողմէ
քննութիւնը
նաեւ
ուրիշ
Հարցերու,
պայմանով
որ անոնք
քննուին
Փոց -
տամ ի Համաձայնո
ւթեան
չբջագհին
մէջ։
ինչ կը
վերաբերի
ֆրանսական
այն դիտողութեան
, թէ
կարելի չէ Փրակայի
յայտարարութիւնը
վիճաբա–
նութեան
Հիմ րնդունիլ,
խորՀրգային
կառավա
-
րութիւնր
պարղահ է այս մասին
իր տեսակէտը
30
Գեկտեմբեբ
1950
թուակիր
իր հանուցագրին
մէջ։
ինքնին
Հասէ^ալի է թէ արտաքին
նախարարներէն
իւրաքանչիւրր
իրաւունք
ունի
ժողովին
բերելու
ամէն տեսակ առաջարկ
, որ կը վերաբերի
փրա -
կարդով
ընգունուահ
խնգիրներուն
:
4)
\յանուցագիրը
կը ճչգէ թէ արտաքին նա -
խաբարներու
փո խանո րդնե րո էն նաիսապատրաս
-
տական
ժողովր
իրաւունք
պիտի
չունենա
յ Ր"տ
էութեան
Ընելու
օրակարգի
Հարցերը
: քՍորՀրդ.
կառավարութիւնը
Հակառակ
էէ որ այս նախա -
պատրաստական
ժողովր
գումարուի
Փարիզի
մէջ։
X
Կը Հաղորդուի
թէ արեւմտեան
երեք
մեհ
պե
տո
ւթիւններր
Ուոշինկթընի
մէջ պիտի
խորՀըր–
դակցին՝
խորՀրդա
յին ա յս հանուցագրին
տրուե
լիք պատաս խանր
խմ բադրե
լու
Համ ար ;
(էոնրերու շարունակութիւնը կարդալ Դ– էջ)
Փարիղ
փոխադրելու
Համար։
Յանդուգն
գողեր
կառք նեաուելով,
թռցուցեր
էին գորգերը
(30
մի
լիոն ֆրանք) : Առջի
օր ապրանքը
դտնռւեցալ
թա–
քստոցի
մը մէջ։ Կը կաբհոլի թէ մէկ միլիոն ֆը^
րանքի պարգեւը
պիաի աբոա֊ի պատկան
ոուռիկա ֊
նութեան
։
* 7
Fonds A.R.A.M