եզակի
է՛ Հայոց
պաամոլթեան
մէշ ինչ որ
աե֊
ղի ունեցաւ. Հաղար
Հինգ
Հարիլր
աարի աոաք
Ա–
ւարայրի
ղաչաին
վրայ,
Բաշն
վարգանի
ել իր
րալամարաիկ
Հե աեւո րգնե րո ւն մզած ճակաաա
-
մարաով
;
իսկական
ճակաաամարա
մր Պարսից
աՀեղ
սլեաութեաՆ
ել Տազկերաի
րռնա
սչե աո ւթե ան գէմ
^
յանուն
կրօնի եւ ազգի անկախութեան
:
Հոն ուր անգամ
մր եւս երեւան
եկաւ
Հայուն
րմրոսա
ել աննկուն
կամքին
եւ քաԼռւթեան
ասլա–
3"Տ31ւ
1
ւ՚^էՊէ"
<նագռյն
,Հայկի
ռւ Բէչի
մենա ~
մարար
որ սկիզրն
է եղած
Հայ
ցեղի
բնածին
յաակռլթԼան
միչա անկախ
եւ աղաա
ասչբեքոււ
Այն
անՀ
1500
աարինե ր առաշ,
չար ունակս
ւթի
ւնն է
միչա
նոյն անխախա
Հաւատքին
,
օաարի
լուծին
աակ
չմնալու,
գերի
ու սարոլկ
չասլրելու
կամքին։
Տղմուտ
ղետի
ափին
մղուած
պատմական
Հերոսամարան
էր որ ազատևց
մեղ ստրոլկոլթե
-
նէ ••
Մ ամ իկոնեանց
աուած գասր
անձնուիբոլթիլ–
նր ել անձնաղոՀոլթիւնր
անգամ
մր եւս
կուգսմե
մեր
սրաերր
Հպարաուիժեամբ
լեցնել։Անռնք
իզուր
չինկան ռաղմաճակատին
վր ա յ ։ին ք՝ Ա՝ եծ
Հերոսն
ու
՝Բաք ղիլցաղեր
վարգան
իր Հաղար
երեսուն
եւ
վեց
մ արա իկնե րովր անվեՀե
ր վկան
եղաւ
զար -
նելով ու զարնուելով,
րայց
յաղթոլթիլնր
կր
տե֊
լէ
մինչեւ
այսօր
:
իրենց
Հետ էր ել այն ատենի
կրօնական
գա
-
սր,
առաքնռ րղութեամ
ր քաիսկորաթւ
՚Լեւոնգ
Ե–
ՐԷՅԻ
՜
Աամոնայի
սէրր չկար
անոնց
մէք։
Անոնք
ար–
Հեստ ել առեւտուր
չէին
գարձուցած
կրօնր
ի
փառս
Հ արուստներոլ
, ինչսլէս
ա յսօր կր
տեսնենք
յաճախ
:
Իրենց Հետ էր եւ կանացի
գասր
«Տիկնայք
փափկասռւնք»
, րստ Եւլվւչէ պատմ ագրին
,
որոնք
ոգի
ի րռին
մ ա քառ եցան նախապէս
առե րեսս
ու
րացող
նախարարներոլն
գէմ
, անոնց վերաղ
արձին
սլար սկա կան արքունիքէն
ու ոչ եղրա
յր ,
ո չ
ծ
ր–
նոզք,
ոչ աղզական
ճանչցան
,
ցո յց տուին
իրենց
Հա
յ սրտի ռւ ցեղի կո րովր
, ս րբո
լիմ իւններր
:
Հայ
զրերոլ
Ա . Ա՝եսրոպի
գիւտին
Հետ,
աղ -
գտպաՀսլանման
խիղախ
րնգվզռւմն
էր որ
տեղի
կ՝ունենար
եւ կր բանար
ճամբայ
մր լուսաւոր
եւ
արգիւնաւոր
:
. վաբգաննեբն
մեր մէք կան ու կր մնան
իբրեւ
տիտաններ
Հայ ցեղին կենսունակութեան
եւ
իբրեւ
խորՀրղանի
շ
քաքութեան
եւ մարտական
արմէքի
I
Անոնք
Հ ե աեւո րղնե րուն եցան
մ եր նռրաղո
յն պատ
մութեան
մ էք
, ոսկի տառերով
արձանագրուած
:
Անոնք ալ ղարկին
ու ղարկուան
վատ
եւ
անարի
թչնամ
իին Հետ
յանուն
իրենց
Հաւատքին
եւ աղ -
ղին,
միչտ
բարձր պաՀելով
իրենց պատիւե
ու ա
բ–
մանա պատո լութ
իւն ր :
•^՚.–։–.Աւ–արայրր եղաւ
սկիզբր
ու նաիսաքայլր
բոլոր
յաքոբգ
ռաղմ աճակատնե
բուն
որոնք
մղուեցան
միեւնոյն
նպատակին
Համար,
միեւնոյն
առաքա–
գրութեամբ,
Զէյթունէն
մինչեւ
Աարզարապատ
րնղգէմ
ամէն
կաբզի
բռնապետռւթեանց
ու Հա -
ւած անքի
: .
ՄԷՆ
-
Սէ
Գաղութէ
գաղութ
ԲԱՑԱՌԻԿ
ՄԻՋՈՑՆԵՐ
ԹՈՒՐԲԻՈ6
ՄԷՋ
ՄՈՆԹԷՀԻՏԷՈ8Ի
(Ուրուկոլէյ)
մէք
Հ.
6Գ-
«Վ^ոամեան»
ակումբին
բացումր
կատարուած
է ի
ներկայութեան
աւելի
քան
600
Հանգիսա
կաննե
-
բու : Շատեր
ուխտատեղի
մր մ տնե լու
տսլաւորու–
թիւնր
կր ձգէին,
կր ղրէ Պուէնոս
Այրէսի
«Ար -
մենիա»ն։
Ընգ Հանուր
մուտքին
վրայ
զետեղուած
էիս տեղական
ել Հա յկական
զ րօչներռւ
գռ
յներր
եերկայացնող
մ ապաւէններ
: ՚ք՚ԷՀԷեան
եղբայր
-
ներր
, իբրեւ
կնքաՀա
յր կտրած
են մապաւէննե
րբ
նոլիրելով
֊,աղար
ուրուկուայական
փեսօ :
Ընկեր
՚^^արգան
Իզմիրլեան
զրաւոր
ճառով
մր
ներկայա
ցուցած
է ա յն
ղմո ւա բութ իւննե րր
ո րոնց
յազթե
-
լով
լա քողած
են ղլուխ
Հանել
ձեռնարկր
:
ՀՕՄ
ի
ւ1ասնաճիւզր
մեծ օմանգակռւթիւն
ցոյց տուած
է ,
աւե լի քան Հազար
երկու
Հարիւ ր ուրուկուա
յեան
վւեսօն
, գնելու
Համար
՛չէնքը
, ՀՕՄն
ալ
առանձին
սենեակ
մր պիտի
ունենայ
ակումբին
մէք։
Օման
-
ղակած
են նաեւ Ա– Ե– Ե–
Մ իու թեան
ղոյգ վար
-
չուիքիւններր։
Շուտով
Մոնթէվիտէոյի
Հայ երի -
տաս արղո ւթիւնբ
պիտի
ունենա
յ ակում
բ
մ ր,մ
ար–
ղական
բոլոր
յա րմ ա բութ իւնւնե րով
: Իսկ
Հիներր
րնկերական
ել լնտանեկան
մամ անց անցե լու պար–
տէզ մր, գեղեցիկ
եւ կազգուրիչ
ծառաստան
-
ասէոասոլ
ԱՒԷՆԲԻ
ՄԷՋ Հ– 0– Մ-ի 40ամեակր
տօնուած
է մեծ
չռւքռվ։
ՆախագաՀած
է Տոքթ–
Ե– Ար չա -
կունի : Ներկայ
եղած
են թեմին
առաքնորգր՝
կա–
րւսպեա
ո՚րք • Մազլրմե ան , Ազզ֊ •
իշխանութեանց
սւնգամներր
եւ աւելի
քան
2000
Հոգի
մողովուրգի
րո լոր
խ աւե րէն : Րանա
խօս ած
է լիւկեր
Բ է ՛է էաբ
Նաւաււարզեան
, որ Եզ իտոսէն
իր տիկնոք
Հետ Հոն
Հասած
է ր Հիւսիս • Ամ ե րիկա
մ ե կնե
լու
Համ ար :
Հանգէսր
ունեցած
է գե ւլա րո ւե ստական
ճոխ
բա–
մին։ Տօ1ւակտտա
բութ
իւն ր ունեցած
է
բացառիկ
յաքալո
լ թ իլ՚1ւ , խոբ ապաւորռւթիւն
՚^զելուի
I
ԳԱՎԱԼԱՅԻ
ՀՑունաստան)
ձայնասփիւռի
«Զուարթ
մամեբբ»
կր վարեն
երկու
տաղանգաւոր
Հա
յ երիտասարգներ
Նուպար
՝Բ իրէճեան
( կեղծ
անունով
Նիքօ
Բիրէչանիս)
եւ Արթիւր
Մ
ռրճիկ–
եան։
Այս
՚քեբքինր
կր պատրաստէ
ձայնասվլիլռի
չարաթտկան
ւայաագիրներր
ել յաճախ
ղա^ա
—
կով կ՝ չ^յ կե ր ան ա յ կայանէն
երգի^երուն
: Պ– Բի -
ր է ճեան
մ ինչեւ
Հիմ ա
ղ րած
է
26
Հատոր
թ ատեր–
ղռւքմիւն
(յունարէն)
որոնց
կէսէն
աւելին
երգի
-
ծական
եւ Հա լրենաս
ի րա կան գո րծե ր են : Իր վեր՛
քին
թատերղոլթիւնը
^խաղաղութեան
կո^ւակնե
-
րը՚ծ
, գաչնաւորուած
Ա • Մ ո րճիկեանէ
,
նե րկա–
քուցուհզտւ
աօնակուն
օրերու
աււթիւ։
Ա ո քն ներ -
կու լացմ ան սլատւո
յ նա խագաՀո է.թ իւն ր
ստանձնած՛
է Ղ՚ավալալի
կուսակալր
եւ զինուորական
Հ րամա–
նասւարր։
Պ • Բիրէչանիս
կը գրէ ոտանաւոր
եւն՛
է
Տ/հ՚ՐՈՒՆԻ
Աչոտ Ց– Պարոնեան
(որգին
ան–
մաՀ
երզ իծաբան
Տակոբ
Պ ա բ ոն եան ի )
մ եռած
է
Պ՚՚լսոյ
մէք, Տ"՚֊նուար
\8ին : Երկար
տարիներէ
ի
վեր կր ծառա
յէր
Պոլսո
յ Աղգ - Հ իւանգանռ
ց ին մէ^
իրրեւ.
ղ իւ ւոնապետ
: Իր Հօրմէն
մառանգած
էբ
բծախնգրու
թիւն
գի լանա կան ու Հաշ ուա կան
գոբ–
ծերու
մէք : Կր խմբաղրէր
նաեւ
Հիւանգանոցին
զեկո յցներր
: Ցաւալի
պտտաՀարի
մ բ
Հետեւանքով
իմկեւ ֆիզիքապէս
անկար,
բեռ շէ եղած
ԱդԳ
՚
Տան վրա
ք : Բանի
մր տարի առաք
զրուազնեբ
Հ բ–
րատարակեց
իր Հօր անձնական
կեանքէն
Թուրքիոյ
Ազգ
> մողովին
մէք, երեսփոխան
մը
՚^աբցռւց
թէ կառավարութիւնը
ինչ կը
խորՀի
,
պատերազմի
պարաղային
պիտի
կրնա յ
ամբարել
անՀրամեչտ
պարէնր
, խափանելով
չաբաչաՀռլ
-
թիւնր
ել սեւ չուկան
:
Հ, Առեւտրական
նա իսա բաբը
պատասխանելով
,
ըսաւ թէ շաՀսւգէտներր
ել սեւ չոլկացիներր
Հայ–
րենաղալ
Հ ամ ա ր ո ւե լռ վ , անողոք
պատիմնե
բու
պիտի
ենթարկուին։
Յետոյ
աւելցուց՛
ԱչքոաբՀի
կացութիւնր
փոխռւեցաւ
յան -
կարծ
Բորէայի
ղէպքերէն
ետք, մանաւանգ
տնտե
սական
կացութիւնր։
Ամերիկեան
կառավարութիւ
նր իր այս տարուան
ելմտացոյցին
մէք
50
միլիառի
՚Լաբկ
մր բացաւ
ղին՛ պաա բաս տո ւթեանց
Համար
,
եւ յաոաքէւկային
ալ
| 00
միլիառի
վարկ
մր պիտի
րացուի
Ազգ. Պաչտպանութեան
^ամար։
Ամենու
րեք
անակնկալ
պատ րաստո
ւթիւննե
ր սկսած
են ,
այ էն ե րկիր
սլարէն
եւ ապրանք
կր
մ թերէ
: Կրր"
նաք Հետեւցնել
թէ այս երեւո լթր կոչուած
է
չատ
Լ՚՚՚-րք տագնապ
մր ստեւլծե
լ այն երկիրներուն
մէք,
որոնք
լայն
միքոցներ
չունին։
կարգ մր ապրանք–
ներու
զիներր
երեք ամսուան
մէք Հարիւրին
Հա -
(՛ե՛՜ր աւելցած
են , վւոխագրական
սակացոյցերր
կրկնապատկուած
,
միքաղղային
առեւտրական
զ ո բծ ա ռն ո ւթ ի ւնն ե ր ը կնճռոտած
% Հակառակ
ա -
սոնց, մեր երկրին
մէք ղիներու
յաւելումբ
մեծ
րան
մր չ է ։ կառավարութիւնր
ամէն ինչ
Հաչուած
է տնտեսական
Հաւանական
բար գութ եանց առաք–
քր
առնելու
Համար , ներքին
եւ արտ՛
մ իքոցնե
-
րր
ձեռք առած
է եւ մէկ մասն
ալ
կրդռրծագրռլի
արգէն
:
ԲԱ%ԳԱՏՈԻԹԻԻՆ
ՄԸ
ԱշխարՀի
մէք, այսօր,
ի՛՛նչ ում կր ներկա
-
յացնեն
արեւմտեան
ել խորՀրգային
մեծ
խմ րտ
—
լո րումներր
: Հետեւեա
լ վիճակագրական
^1՚՚՝երր
կրնան ղալլավւար
մ ր տալ ա լգ մասին՛
ԱՐԵԻՄՏԵԱՆ
ԽՄԲԱԻՈՐՈԻՄ՛–
Բնակչռւ
-
թիւն՝
667
՚՛՛
իլիոն :
Արտագրութիւն
, Հանքա
-
ծուխ
մէկ միլիառ
թոն, պողպատ՝
122
միլիոն,
այլ
մետաղ^ւեր՝
90
մ իլիոն
,
ելեկտրականութիւն
575
միլիառ
քիլովաթ
, քարիւղ՝
415
միլիոն
թոն։
ԽՈՐՀՐԳԱՅԻՆ
ԽՄԲԱԻՈՐՈԻՄ
՚ – Բնակչու
-
իմիւն՝
764
միլիոն,
ւս րտագրո
ւթ իւննե ր
Հանքա
ծուխ՝
427
միլիոն
թոն, պողպատ՝
39
միլիոն,
այլ
մետաղներ՝
27
միլիոն,
ելեկտրականութիւն՝
131
միլիառ
քիլովաթ
, քարիււլ
52
միլիոն
թոն ։
ԱՏԱՑԱՆԲ
ԱՐԵՒԵԼԲԻ
բացառիկ
թիւր
, նուիրուած
Հ -
3 • Գ • ()Օամեակին
,
42
մեծագիր
էք , աչխատակ
-
ցու թեամ
բ ծանօքմ
ղ րոլ^ե
բու
ղա րգա րուած
բազ–
մ աթիւ պատկե
րնե րով : կողքին
վրա
յ՝
Հ • 3 - Գ ՚
զ ո ւնա
լոր
զին ան
չան
բ , մ իւս
է քի՛ն ՛իրա յ ՝Բբիստա–
ւիորի մեծագիր
նկարր : Հասցէ •
Հալէպ
,
6. ք*.
19։
ՄԱՆԿՈԻԹԵԱՆ
ՅՈԻՇԵՐԷՆ
, ղրեց՝
Վբթանէս
Փավւաղեան։
« Համ ազգա
յ ին»
ի Մանկական
-
Պա
տանեկան
մ ատենա չաբ , թիւ
4 ;
Գին
80
լ– գ • -
«ՅԱՌԱՋԷԻ
ԹԵՐԹՕՆԸ
(61)
ԼՐՏԵՍ ԿԻԿԵՐՈն
Ա1Դ11ՐԱՅԻ
մ է ձ
(Գրէց՝ գերման դեսպանատան կցորդ ՄՈՅԶԻէ;)
ԷՐԲ
ԵՐԵԻԱՆ
ԿՈՒԳԱՅ
ԳՈՐՆԷԼԻՆ
Բայց
Ցէօն Փափէնի
մեկնւմէն
վերք,
Մենե
-
մ էնճիօզլու
մնաց
մ տաՀոգ
ու մ տածկռտ
:
Յետոյ
կանչեց
Ս րր
Նէչպուլ
Հիւկէսրնը
: Տառացի
Հա -
զորգեց
անոր Ֆօն Փավւէնի
իսօսքերր։
Որպէսղի՛^
տեղեակ
եղած
Ր//ար
անց ռւգա
րձե բուն , պէտք
էր
որ անորակելի
անղաղտնասլաՀութիւն
մր կատար
ուած
րլլար
անղլիական
կամ
թրքական
վերին
չբ քանա կնե բուն
մ էք : Երկ"
ւքն
ալ
Համ աձա
լն էին
այս
կէտին
շռւբք եւ վիճեցան
լրատուութեան
մա
սին :
Այս
տեսակցոլթենէն
վերք Արր Ն՛
Հիւկէսըն
խիսա
մտաւլբազ
ու տարակոյսի
մէք
վերագարձաւ
գեսպանատուն
է
Իբրեւ
խղճամ իտ պաչտօնեայ
աՀազանգի
նչան
տուաւ
Անգլիո
լ արտաքին
զործերոլ
նախարարոլ
-
թեան , տեղեկաղ
րելով
անմ իքապէս
իր
տեսակցու
թիւն
ր Թուրքիո
յ արտաքին
ղ ործա վարին
Հետ :
Իր աեղեկազ իրր կր վե բքացնէբ
մեզի Համաբ
ոչ -
չատ
Հաճելի
նախաղասու
թեամբ
մը
«Կը
թուի
թէ Փափէն
իրեն պէաք
եղածէն
չատ
աւելին
գի -
աէ » :
Նո յն իրիկունն
իսկ այս
Հ եռազբին
լուսանկա–
րը
ունէի
ձեռքիս
մէք։
Գիտէի
թէ ինչ պիտի բլ -
լային
անոր անմիքական
Հետեւանքները
ինծի
Հա
մար
: Անղլիական
Հեռագիրնե
բու
մէք
բացայայտ
էբ թէ 9)օն Փափէն կատարած
էր
՛ս յգ անզ աղտ
-
նասլաՀութիւնր
, որովՀետեւ
ծանօթ
էին
իրեն
անգլիական
վւաստա
թո ւզթե
ր ր : Եւ
Գեկտեմ
բերի
սկիզբէն
արգէն
ի՛՛կ արղիլած
էին ինծի
կիկերոնի
վւաստաթուղթեբուն
իրազեկ
գարձնել
Ֆօն Փա
-
փէնր։
Ա տիպուած
էի Պերլին
զրկել
այն «ֆիլմ»բ
որ
կր գատապարտէ
ր մեզ , Փափէնր
եւ զիս : Կարելի
չէր
ուրիչ կերպ
չարմիլ
, որովՀետեւ
ստիպուած
էի
«ֆի.լմ »ին
Համ ար վճարուած
տասր
Հազար
սթեր լինր անց րնե
լ Հա շիւիս
մ էք :
Երբ
՛Յ Լ ո լծում մ բ
զւ ւնե,
՚ լ ք է
.ն -
ցոլցի
րոլոր կա րե լիո
ւ թ իւննե ր ր , գող մր
անցաւ
կռնակէս
, խորՀելով
Հաւանական
Հետեւանքնե
-
բուն
լիրայ :
ԵԼ
ստկայն պէտք
էբ տեղեկագրել
^երլին։
Երր անունս
•գրի այն Հեոագրին
տակ
զոր պատ
-
րաստած
էի, ալն տպաւո
բու թիւնր
ունեցայ
թէ կը
ստորազ րեմ մաՀավճիռս
:
Պհրւին
չՀակազզ
եց
անմ իքապէս
: Աաոն
լռու–
թ ի լ ն պաՀեց
ել ասիկա
աւելի
ծանրակշիռ
էր քան
ամենա
բու ոն յանգ
իմ անա
թիւնր : Շաբա
թ
մ ր
վերք
սւոաքքսւք «խիսա
ղաղանի
, անձնական
նամակ
մր։
Բա/թէնպրուննէր
կը ղրէ թէ պտբտաւոբ
էի
Հաշիւ
տալու
իր Հրամ
անր
ղ ռ րծա ղրած
չրլէա լուս
Հա -
մար
:
Մքւ՚ս
կոզմէ,
Ռեպսլէնթրոփ
չէր արտայայ
-
տուեր։
Յետոյ
իւմ ացայ ռր կատաղու
թենէն
՛իրր -
փրեր էբ Հեռագիրս
կարդացած
պաՀուն
: Մութ
եւ
չարաշուք
ամպեր
կր կուտակուէին
յանկարծ
Կի
կերոնի
գլխուն
չուրք
՚՛
Անգլիո
յ դեսպանատան
, Լոնտոնի
թէ Անգա
-
րայԼւ
մ էք
մ տատան ք ու խո րամ անկ գա
րձե
ր
է ին
1
Ունէին
կասկածներ
որոնց ոչ մէկ
ուղղութիւն
կր
նային
տալ տակաւին
^ Զեմ դիտեր
թէ ինչ չափով
Ֆօն
Փավւէնի
անվե ր ապաՀ
րնթացքր
աղդեց
դէպ
քերու
յաքորղ ա կանու թեան
՛Լրա յ , «կԼւկերոն
ձեռ–
նարկ»Լն
մ էք ամէն պարադա
յԼւ մ էք
,
Հաւանական
է որ ԱնգլԼւացԼւները
կասկածամ
իտ դարձան
ել ա–
մէն
մԼւքոցԼւ գիմեցին
ստուգելու
Համար թէ ոբ աալ–
րԼ՚ւրէ
ն քաղած
է ր Գերմ անԼա յ դեսպանր
իր ^բչ–՜
ղրիտ տեղե կութ իւններր
:
ԱնդլԼ՚աց
Լւն երուն թափած
քանքե բուն
ամ
էնէն
րացորոչ
արգԼււնքր
ա յն եղաւ
ինծԼւ
Համ ար ,
որ
քաբտոլղարոլՀիս
, Գորնելին
,
անցաւ
ղիմացի
կողմր։
Բայզ տակաւին
կարզր եկած
չէ հ՚ոբնե —
լի Լ՛ն : Նոր Տարուան
առաքԼւն
օրերուն
միւայն Ան—
ղարա
պիտի
Հասնէր
ան :
Գեկտեմ
բերի
կիսուն
, զ ե րմ ան
մ ամ ուլի
կցոբ–
գբ եւ դեսպանատան
Լս ո ր Հ ր դա կան
Զա
յ լէ ր Ա օֆիա
մեէլ^ւեցաւ։
Ատեն մր մնաց
Պ՚՚ւլկարԼւոյ
մայբաքա—
ղաքբ ել ակնաաես
եղաւ ամերիկեան
առաք Լէն օ -
գային
յարձակումներուն
, որոնք չաա
բուռն
չէին
տակաւԼւն
այն ատեն։
Մ Լ՛այն թէ , բոլորս
ալ
զար–
մ ացանք որ Ա օֆԼ՚ան
օդա
յին պաչտպանութեան
ոչ
մէկ
սպասարկութիւն
ունէր :
Յարձտկումի
մը րնթացքին
, Աոֆիայի
զեր -
մ տնական
ՀԼ՚ւ պատո սա րանի
ապաստանարանին
՚^էքն
էր ռր Զայլէբ
ծանօթացաւ
Գորնէլիի
եւ իր
ծնողքին
:
ք ^ ա ր >
Fonds A.R.A.M
