^ 6 ԱՌ Ա Ջ >
ՐԱՖՖԻ ՊԵՏՐՈԱԵԱՆ
Մ– ԱՐԵԻԵԼԲԻ
ՄԷՋ
Երկ"*, ամիսէ ի վեր Րաֆֆի
Պեսւրսսեէսն կր
շԲէԻ Ա՝Իէին
Արեւելքի
մէշ , Լիրանան եւ Պարս -
կասաան, ուր Հրաւիրուած
է շարք
մր նսւագա -
Հանդէսներ
աալոլ,
առանձին թէ
նուագախումբի
րնկե րակցու թեամբ
%
յայաաւլիրնեբբ
որ խնամքով
սչաարաս -
աուած
են , կր սլարունակեն
գասական
, վիպական
եւ արգիակակ, կաորներ,
նաեւ Արամ հ)աչաաուր -
եանի
Համբաւաւոր
կոնչէրաոն
, զոր
Ֆրանսայի
մէշ առաչիէն անգամ
նուագոգր
Րաֆֆին
եզած էր
Հ<Լամուռէօ»ի
նո ւղա
Լսո ւմ րով :
Իր աււաշին
նո ւաւլ ս։Հ անղէս
ր աեզի
ւ։ւնեւյած է
Պէյրութի
ՕտբւէօԽ
սրաՀին
մէշ Նոյեմբեր
26ին :
Աւելորդ է րսել, ոբ Հայ գագութբ
անՀամ
բեր կր
սպասէր այգ օրուան եւփութացած
էր օր աոաշ իր
աեդր ապաՀովել;
Հանդէսէն
քանի
մր օր
առաք
աոմսակ
կարելի չէր գտնել։
Հայերուն
Հետ մի -
^աղդային
իսուոն
բազմութիւն
մր եւս փու
թացած
էր ունկնդրելու
: ԱռաշԼւն կարգերու
մէշ կրդբա~
նուէին
Կիլիկիոյ
կաթոզիկոսր,
Լիբանանի
Հանրա
պետու թեան
նա ԼսագաՀ Լւ կողմ է երկու
նե րկա
յա —
՛ւ" ՚ ՛ւ
/՛Հ՝ )
կրքմութեան
նաԼսարարր
,
ֆրանսական
գեւպանր եւ րաղմաթիւ
թերթերու
նե րկա յացու -
ցի^եր : Պէյրութի
թե րթե րր շերմապէս
գնաՀա -
տեց
Լւն տաղանդաւոր
գա շ^ւա կա
Հ ա ր Լւն
ինքնուրո
յն
արմանիւքներ
–ւ ;
Այս
առթ
Լ լ ՐաֆֆԼյն
Հ րաւի րուե ցաւ
երկրորգ
նուաղ աՀանղէ սր տալ , որ աեզի
սլիաի
ունենա
յ
նԼւն Հանդէպ
Հաւատարմութիւնր,
ՖրանսայԼւ
Հան
գէպ
Հալատարմութենէն
աւելի
րարձր կր
ոասեն։
կուսակցութեան
Լւրական
ումր կր կայանայ
գրմ—
դոՀ եւ ծայրայեղ
ազքա աս ւթեամ
ր աառապող աշ–
իւատաւոր
դասակարզին
մէշ։
Լ^ա յց եւ այնպէս
գլիսաւոր
տկարռւթԼււնն ալ
կր կա յանա
յ ռուս ա շԼսա ր Հ ա կա
լ քաղաքականու
-
թեան
Հ անդէպ
Համ ա յնավա
րնե րու վարդապե աա -
կան
նուիրումին
մէշ; ԱնղԼւաանալով
րկւչազոլրկ
րսւ՚հո ւո րնե րո լ երկարատեւ
պա՚,անշր
ՀացԼւ եւ կա
րագի
մասին եւ յանուն
ռուսական
աչԼսարՀակա -
լութ եան
մղելով
ղանոնք քաղաքական
յաշորղա -
կան
ցոյցերու
, կուսակցութիւնր
առաշուան
ումր
չունի
ազդելու
Համ ար
մողռվուրզվւն
վրա
յ : Հա -
մայնավար
թերթերու
ր^ւթերցոլլներն
ալ կր պակ–
սԼւն ; Անոնց
ղլխաւոր
օրաթերթր
կր ծախուի
223
Հազար
օրինակ,
նախկին
60Օ.ՕՕ0//5»
գէմ ; Մէկ կոգ
մէ
ուրեմն
կարմիրներու
թԼււր կր նուաղի
,իսկմիւս
կողմ է կառավա
րութ իւնր կբ զօրացնէ
իր սչա չտ -
պան ողա կան
մ՛եքենան ;
Ջօր–
Այզըն՛Հաուրրի
փարիզ
այցելութիւնր
լա
ւագոյն
փորձբ
եղաւ
ցոյց տալու
Հակարոլչեւիկ
ումերու
արմէքր։
կառավարութիւնր
կրցաւ
զսպեք
ղօրավար
Լւն ղէմ սա րքո
լ ած ան կար ղութ իւններր ;
ՑոյցԼւն
օրր գրաւեց
Համայնավար
թերթերր; Փա—
րԼւղեան կարգ մր արուարձաններու
9
քաղաքա -
պետներր
պա չտօնէ գագրեցուց : Եւ ազդարարեց
,
թէ մասնակցող
օտարականներբ
անմԼւշապէս
սլիտի
արտաքսուին
:
Այս
ցո յցր
զսպուեցալ
, որովՀետեւ
կառավա
րութիւնր
շաԼսշախԼւչ
ում մր Հրապարակ
նեաեց
եւ կրցաւ
ինքղինքր
սլարտադրել
ցոլցարարներոլն
:
Թ. Ա– Թ–
Պարս կաս տանէն
վերադարձին
:
X
ԹէՀրանի
մէշ մէկ ամսուան
րնթացքին
Րաֆֆին
տուաւ
8
նուաղ աՀ անդէս ,
5
մենանուագ
,
եւ
3
Հատ ալ նուագախում
բով : Հրաւիրուած
է ր
նմ անապէ ս պալատ ուր Լւ նե րկա յութե ան
ՇաՀն
ՇաՀին եւմօտ
200
Հ րալԼւ րե ա լնե րո
լ մէկ մամէ ա–
էե լի նուագեց
, արմանանալով
շե րմ գնաՀ ատան -
քի : Իր յաշոլլո։
թ իւձւր
ք՚^ԷՀ րտնԼւ մէշ նո յնքան
մ եծ
էր
որքան որ ՊէյրութԼւ
մ էշ : Ոաւբք աթԼյլ Հայ եւ
օաար
թերթեր վեր Հանե ցիւն Լէր ^ Լ՛ րքերր :
Ցունուաբ
\ –\Լւն Րաֆֆին
գնաց Աբագան
, ուր
մէկ
՛բթ՛
երե Ր՛՛՜Ք
ւու աւլ ա Հանգէ է
պիտի տար; Փետրուար
\5ին պիտի տայ իր երկ -
րորգ
նուազաՀանգէսր
Պէյրութի
մէշ, յետոյ պի
տի վերագառնայ
Փարիղ։
ԱպրիլԼ՚ն
իր տարեկան
նուադաՀանգէս
ր
Փարիղի
մէշ։
Լ–
ՁԱՅՆԵՐ
ԳԱԻԱՌԷՆ
ԽՆՋՈՅԲ ՀՅ– Գ– 60ԱՄԵԱԿԻ
ԱՌԹԻԻ
ԼԱ ԱԻՕԹԱ
Հ -
3– Գ– «1ւյամակ»
խումբն աք
տօնեց
Հ՛Յ–
ԳաշԿւակցութե
ան ^^ամէւակր
,
իսնշոյ–
քով
մ ր : Գնա՝,ատելի էր ձեոնւարկր;
Ներկայ
է Լւն
նաեւ քաղաքաոլետր,
Լւր տԼւկնռշ Հետ,
քաղաքացի
Տճ՚ոճաի եւ րնկերվարական
կուսակցութեան
ներ -
կա յացուց
Լ։չնե ր ր իրենց
տիկիններով
: Բազ աքա -
սլետԼւն Հետ եկած
էին իր երեք օգնականներր
ւ
Մ արսէյլի
Շ՚Հ՛^ •
կոմ Լւտէն ալ ղրկած էր երեք
բնկերներ
, 3 • Պասլիկեան
, Տ • Թադոյեան ,Ա . Պե–
տԼւկեան :
ՀիանալԼւ էր մթնոլորտր։
Նոր Աերունգր
խրմ–\
րերղներով,
մեներղներռվ
(Հայերէն
եւ
ֆրանսե–\
րէն)
կ՝աւելցնէր
ոդե ւո րո
ւ թ իւն ր : Գով1,լի էին Օր–\
ԱԼւրան Տոնոյեանի
ել Օր՛ Պ– Գասսլարեանի
եր–\
գերր։
Օր– Ա՛ Աճէմեան
արտասանեց
Աիւսմւոնթոյի
« Ես երգելով
էլռւզեմ
մեոնիլ՜^ր,
ֆրանսերէն
է
Պ • Լ - Մնւոցականեան
, որ կր նաԼսազաՀէր
, ար -
մ անապէս
Հ ք։ւ րասիրեց
մեր Հիւրերր
;
« համակ » Լսումբի
կողմէ բուկեր 3՛
Աճէմեան
կտրզ աց ֆրանսերէն
ուղերձ
մր, պարղե լով
Հ. 3 ՚
Գաշնակցու
թե ան
ծնունզ ր եւ զործու
նէութիւնբ
Տ
Րնկեր Պապհկեան
ֆրանսերէն
շնորՀակալութԼււն
յտյտնեց
քաւլ աքա սլետԼւն ելներկալ
Հիւրերան,
սլտրզելով
Ֆրանսայի
եղբայրական
ասսլնշւսկա -
նու թԼււնր :
Հայերէն
իսօսեցաւ
լիւկեր Թագոյեան
, պատ —
մելուԼ Հ՛ 3՛ Գաչնակցռւ
թեան
գո րծունէութ
իւն
ր ։
« յ՚նչսլէս ռր կրօնքր
կ՚ապրի
ԲրԼւստոսի
խա չե
լու–
թեամր,
Գաշնակցութիւնն
ալ կ՝ապրԼւ Լւր Հերոս -
ներու յիշատակով
» է
IV1^. ՕՅւ1Խ
եւ
ՏՅՈէւՈւ
է^րմ
չնորՀակալութիձ
յա յտնեց
ին եղած
լ^գո
ւնե լռ ւթեան
Հ ամ ար : Բա՛
-
ղաքասլետր
շեշտեց՛
Գուք
միշտ կր
վերշացնէք
ձեր
Լսօսքեբր կեցցէ Ֆրանսան եւ րնկերվարակա
-
նու թԼււնր
զո չե լով՛ ես ալ կ՛՛րսեմ
՚
կեցցէ ^այ
մ ողովռւրգր
, ասչրԼւ Գաչէւակցոլ
թԼ" նր , մ ինչեւ որ
Լւր աքս եոաղոյնր
ծածանԼւ
ամէն
տեզ։
1ցնշո լքր վւակուեցալ
ծափերով^ եւ երդերով
։
՝)Հ Մարսէյլի
Բ1•0V^Ո^^1
օրաթերթր
փութացած
Հ
ր նկարազ րե լ խնշո լքր , ամ փովւե լով
խօսուած
ճառերր եւ շե րմ ապէս
զն աՀ ատե լով
երղ երն ու
արտաասնոլթիւններր
:
3 • Աճէմեան
ԹԱՏՐՈՆ
ՄԱՐԱԷՅԼ
Հ՛ 3՛ Գ– «Ընկեր
կարօ»
ենթա
կոմիտէն
կաղմակերպած
էր իմատերական
ներկա
յացում
մր, «Արաբօն»
Յունուար
27ին , Պ– Աար -
աիկեանի
սրաՀր : Հակառակ
օրուան
ցուրտին
րն
կերներէ զատ Համակիրներ
եւ չէզոքներ եւս իրենց
էետանիյէնե
րով
զրաւեր
էին իրենց տեղեբր : Բեմ ր
բացռւեցալ
«Մշակ
բանռւոր՝»ով
:
Գերակատարներէ։
էին Պուլվառ
ԱատոյԼ։
Հ– 3–
Գ– Նոր Ա երունդի
^Գիւլխանդանեան»
խումբին
էսնղամներր,
բացի
երկուքէն,
բոլորն ալ յս՚շող :
ՇնորՀիւ
Հ. Յ՛Գ՛
մարմնի
շանքերուն
, երէկ–
Ոէան
Հայերէն
չգիտցող
տղաքբ
այսօր
«Արաբօ»
.
կր
ներկսւյացնէին
: Մաղթենք որ աւելի
փառաւոր
ներկայացնեն
ղայն աղատ եւ անկաԼս
Հալրենիքի
մէշ։
Բոլոր Հանգիսականներբ
մեկնեցան խոր ապա–
լռ
րութեամ
բ ;
Գ՛Մ–
ՄԱՆՈԻԿՆԵՐՈԻ
՝ՕՐԸ
ՎԱԼԱՆԱ
Կիբակի,
21
Յունուար,
կապոյտ
հ)աչի «Ա. ԱՀարոնեան»
գսլրոցի
սրաՀԼւն մէշ տօն
ուեցաւ
Մանուկներու
Օրբ : ՇնորՀիւ
Կ– Խաչի
վարչութեան
անգամ ո լՀ ինե բուն եւ ուսուցիչ
Պ՛
Ա՛ Առաքե լեանի
աչխատանքին
, Հանգէսր
անցաւ
մեծ
յաշոգութեամբ
: ^ամր ՚հին ,
ատենապետոլ–
Հ ին՝՛ Տ իկին
Մ աղա քեան
Հ անգէս
ր բացուած
յ ա յ -
տա րա րե լով
, յո րգո րե ց սրտանց
աշակցիլ
բոլոր
այն
ձե ռնա րկ^/ե րռւն եւ Հասաատո
ւթ իւննե րռ ւ , ո -
րոնք կր ձղտին
մ անուկնե
բու ազգա
յին
կրթու -
թեան,
«ՎերշԼւն
ղզ^ումր
օգուտ
չունի»;
Շեչտեց
նաեւ
Հիւանդներու
, թչուառներոլ
եւն ՛ի
օգնելու
անՀրամեչտռլթիւնւր
;
Ա րաՀ ին
մ ուտքէն
մ ինչեւ ճակատր
զարղար -
ուած
է ր թռչ^ւագի
ր
ն չանա խօսքե
րո վ
զո ր պատ -
րաստած էր նոր ուսուցԼւչբ
, (բանուոր)
,
գէչե՜
ր աչխ ատ ան քով ;
Ա րաՀր
լեցուն էր ամբող^ոլթեամբ
: Վե
րեւի
անկիւնր կր ծփար տօնածառր : Մ անուկներր ան–
Հա։քբեր կր սպասէին կագանգ
Պապային։
Այսառ–
թԼ՚ւ ճառ մր իսօսեցաւ
ՈւսուցԼւչբ։
Հանգէսին
երկ–
րորգ
բամ ին ր բացուեցալ
թատե րական
նե րկա -
լացուէքով
մր որուն գերակատա
րներր
գպրոցին
ա չակերտներն
էին ; Բոլորն ալ շերմապէս
գնա -
Հատու եցան : Եզան
նաեւ
չարք
մ ր արտասանու -
թիւններ
, մենախօսոլթիւններ
, եւն՛, մաքուր Հա
յերէնով
։
Զո ր րռ րգ բամնին
Տիկին նախագաՀ
բ առա -
շար կեց րնտրել
էլնքաՀա
լր մ ր , տօնածառին
մոմ ե–
րր վառելու
Հաւքար : ԱռաշԼւն
առթիլ
2000
ֆրանք
տրամ ագրեց
Տ Իկի՛ն Նուարգ
, իսկ րնկեբ
կօշկա -
կարեան
1500
ֆրանք, եւ երկուքր
միասին վառե -
ցին
մոմերր
, կաղանգ
Պապային Հետ :
Հարիւրի
մ օտ տռպրակնե
բով
ուտելիքներ
բամնուեցան
մ ա–
նուկնեբուն,
20
ծրար ալ յաշռղ
աշակերտներուն
(զ րենական
առարկաներ)
։ ՇնորՀաւորելի
էր կա–
զանդ Պապան
(Պ - Լեւոն
Ներսէսեան)
որ
մ
ինչեւ
ետքր
գեղեց իկ
ս րա խօսռւթ
քււննե րով վարեց իր
պաշտօնր;
Գոյացաւ
13.000
ֆրանք։
ՇնռրՀակա -
լութիւն
րոլորին :
Թղթ՜ւսկՒՏ
ԱՏԱՈԱ-1.Բ
ԱՐՓԻ , գրական - ղ իտական
ամ սագիր , /» •
տարի, թիլ
3 ֊ ^ , (1950
Հոկտ.
Նո
յ ՚) : Նաեւ
ման
կական
յաւելուածր
(թիւ
4) :
Հասւյէ
՚
^V^.
է1է–
. եՅէՅ)ւ, 1տքոա6Ո6 IV1օ4^^ո^,
^ Տ Խ Յ Ո
(ԲՅէտօ) է ^
«ՅԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(60)
ԼՐՏԵՍ ԿԻԿԵՐՈն
Ա1Դ11ՐԱՅԻ
Սէձ
(Գրէց՛ գերման գեսպանաաան կ ցռրդ ՄԱՅԶԻէ»)
ԵՐ/ք ԵՐԵԻԱՆ
ԿՈՒԳԱՅ
ԳՈՐՆԷԼԻՆ
|
կիկեբոնր
տուն տարի , յեաո
յ վեբաղարձա
յ՝՝\
դեսպանատուն
եւ կարծԼ։քբ
Հարցուցի
փռրձաղէ -
տին :
Իբրեւ
լուսանկարիչ
, պարղապէս
Հանճարեղ է
ձեր այդ մարգր, եթէ ճիշգ են բացատրութիւն
-
ներր,
՛լոր կուտայ
իր «թէքնԼւք»Լ։ն
մասին,
կրնայ
րլլալ որ առանձԼւն կ^աշիսատԼ։ առանց
օգնականԼւ :
Տեսականօրէն
անկապ չէ Լ։ր
պատմութիւնր
,
բա յց դո րծնապէս
Հազարէն
՛է էկ մ իա յն Հաւանա -
կան ռ ւթ ի ւն կա
յ ոբ իբրսած
ոլա յմ աննե բուն տակ
Հանած
ըլլայ այգ լուսանկա
րնե բ բ :
Իբրեւ
փորձագէտ
, չեմ կրնար Հաւատալ
Լ։ր
բացատրոլթիւններուն
, բա յց պէտք է իսռստովա–
նիմ որ անկարող եմ Հակառակր
ասլացուցանելու
։
Օրինակի
Համար
լրբօրէն
ստեց
մեղի, երբ
ուզեց
ցոյց տալ թէ Լւնչսլէս մէկ ձեռքով կր
լու
սանկարէ իրմ իւս
ձե ոքր եւ նո յն պատկե
րր :
Բայց,
ամէն պարազայի
մէշ, կրնայ
րլլալ որ
առանձԼւն աչԼսատած
ըլլայ,
թէեւ կր կրկնեմ՛ , ան
Հաւատա
լի կր թուի այդ :
Փորձագէտ
լուսանկարիչբ
անմիշապէս Պեր -
լԼ։ն մեկնեցալ ;
Ե րբեք չեմ տեսած
իր տ ե ղե կագի
ր ր եւ
Լ" ՛՜Բ
չեմ ունեցած
Լւր ճամ բո րգո
լթ ե ան արդիւնքէն : Հա
ճելի
մԼշակ արգիւնքբ ա յն եղաւ
ի՚)։ծ ի
Համ ար , ոբ
ղագրե ցուց ին Հեռագիրնե
բու տաբափբ :
Բայց այգ Համ բաւաւոր
Գեկտեմ
բեր
ամ Լ՚սԼ՛
նե զո ւթի ւննե րր չէ ին վե րշացած
տակաւին : Այո
անգամ դեսպանս
, Ֆօն Փավ/էնն էբ , ռբ լուրշ
մ ր–
տաՀոգ
ութիւն
մ բ սլա աճառեց
Լւնծի , որովՀ
ետեւ
քիչ մնաց մորթս
ւէրայ պիտԼ։ տայի :
Նոր տարիէն չատ քիչ առաշ, կարեւոր
ւիաս -
տաթուզթեբռվ
«ֆիլմ»
մր բերաւ
կիկերոն
,թւ։ւրք–
եւանզլիական
յա րա բե բութ
իւ1
։նե բու
մասին :
Տրուած
րլլ՚ոլ՚՚՚է
այն զինուորական
ղէչ կա -
ցութիւնր
, որուն
մէշ կր գտնուէր
Գերման
Լ։ ա ;
Անղ արա
յի մէշ տրամ աղիբ էին այմմ
լձւգառաշ
ե ր թ ա լո լ Ան՛է լիո յ ա յն փավւա
քԼ՚ն , որուն
Համա -
ձայն
կ՝ոլղէր
զօրացնել
զինուորական
թափանցու–
մր
Թուրքիոյ
մէշ ։
ԱնՀերքելի
ասլւսցոյցներ
կր
ներկայացնէին
լուսանկարներր;
կԼւկերոնի
փասւոսւթ՚՚ւզթերէն
մէ
կր կր պարունակէր
թուանչաններ
որոնց
շուբշ
.Համ աձա
լնու թԼււն
ղ ո քացած
է ր : Բաւական
մեծ
թիլեր
ԷԼ/ն ասոնք ել վտանգ
մբ կբ կազմէին
զեր–
ման ական տեսակէտով
:
Անսաստելով
ստացած
ՀրաՀ անղնեբուս
, Ֆօն
Փ՚ս՚իէնի
ցո յց տուԼ։ տ յս ւիասատթռւզթր
: Մ իան–
զամւոքն
տեղեկաղրեցի
Պերլին։
Ասոր վրայ, ար
տաքԼւն նախարարր
, ՀրաՀանգ
տուաւ
Ան՚զաբայի
իր գեսպանին որ դիմում կատարէ
Թուրքիոյ՛ ար
տաքԼւն գործավարին
:
Գեսպանբ
պարտաւոր էբ շեշտել թէ Գեբմա -
նիա
չէղո քո ւթե ան օրէնքնե
րունւ դէմ զանցառու -
թիլն
մր կր նկատէր
Թուրքիոյ
(^թացքր :
Հեռ
Ֆօն Փափէն
ունկնդրութիւն
մր խնդ–
րեց
արտաքին
գործավար
Նում ան
Մ էնէմ
էնճիօզ–
լուէն : ՏեսակցռւթԼււնր
տեղի
ունեցաւ
առանց
վկայի : Բայց երբ Թուրքիոյ
նախարարր
ուզեց
Համոզել
դեսպանր
, թէ չէդոքռւթեան
բռնաբա -
րումի
մեղադրանքր
անՀ իմն էրբոլորովին, Ֆօն
Փափէն օգտագո
րծե ց անգլիական
գաղտն
ի փաս -
տաթուզթե
բու
մասին
իր ունեցած
տեղե կո
ւթիւնբ։
ի բ գ աղտն իքր
Հ ր ապա րակե լով , Ֆօն Փափէն
Հետեւեալ
նպատակր կր Հետապնդէ
ր •
Իբրեւ
Գերմ անիո
յ դեսպանր
կ՝ ո լզէ ր Թոլրքիո
յ
արտաքին
գործաւԼարին
ապացուցանել
թէ ճչգրիտ
տեղե կու—
թիւններ
ունէր
թուրքեւանդլիական
սպա յակո
յտե–
րռւ գաղտնԼ։
բանակցութեանց
մասին։
^իլանա -
ղիտոլ թեան
մէշ խիստ
գռ րծած ական
վախցնելու
միշոց
մրն էբ այս :
Ֆօն Փափէն լաւ նչան առած էր, բայց
Մէնէ -
մէնճԼւօղլոլ
գիւանագէտ
մրն էր ոբ երբեք չէր
կռրսնցներ իրպաղարիւնր;
Ոչ մէկ բան
յայտնի
րրաւ;
Պնդեց թէ Ֆօն Փափէն ապաՀովաբար
սր -
Լ՛՛ալ տեգե կութիւններ
ստացած
էրտ Առանց բա -
ցարձակապէս
ժխտելու
Անգարայի ել
Լոնտոնի
մ իշեւ կատարուած
ամ էն զինուորական
բանակ -
ցոլթիւն
, Թուրքիոյ
արտաքին
գործավարբ
նուա–
զագոյն
աստիճանի մբ իշեցուց
անոնց տարռղռւ -
թիւնր :
Fonds A.R.A.M
