ՀԱՑ
ԵՐԻՏ.
ԳԱՇՆԱԿՑՈՒԹԵԱՆ
\7ՐԳ ՊԱՏԳՄ. ԺՈղՈՎԻ
ԲԱՑՈՒՄԸ
ՈՒՈՇԻՆԿԹԸՆԻ
ՄԷՋ
Ուոշինկբ-ընէն կը գրհն մեզի —
կիրակի
, 25
Տունիս
, աեղի
ունեցաւ
Հ . Երիս» ՚
Գա չնա 1լց ութեան
\1 րղ Պ^աղմ
՚ 3՝ող"վի
Հ՚սնղի–
սաւոր
բացումր,
նչանաւոր
Ո՚–"բամէն
Փարք
Հռ–
թէԺ
՚^ԷԻ
Այս առիթով
, Արիա ՚ Գաչնակցութիւնը
, ա
-
շակցութեամր
Հայաստանի
Անկախութեան
կո
-
միտէին
, մեէէաչոլք
եւ տսլաւորիչ
ցոյց
մր րրալ
,
այցելելով
Ամերիկեան
Անհանօթ
Զինուորի
եւ
Հայերու
մեհ բարեկամ՝
Հանղուցեալ
նախագաՀ
Ուիչոբնի
գերեղմ աններր
յ
կէււօրէ
ետք
մամր
Յին փառաւոր
թափոր
մր
կազմուեցաւ
ել գնաց
Անհանօթ
Զինուորի
գամ
֊
բարանը,
Արչինկթընի
Աղգ– գերեգմանաաան
մէք,
ուր
Հէրի
Գզփրեան
ԼՓրոփփ՚տէնս)
զինուորական
ղղեստով
եւ Հայ Եբիա՛
Գաչնակցութեան
կեգր •
փար չո ւթեան
երեք անգամնե
ր , չք^գ
հաղկե
սլսակ
մր
ղրին
ղերեզմանին
փրայ։
Այս առթիւ
Տոքթ՛
Բ լա յտ
Թէ յԱԼբ
Ղ
՜ե՚լեց իկ ճառ
մ ր խօսեցաւ
, Հա
-
մ ակր ական
արտա յայտութիւենե
րոփ
Հա
յերու
մ ասին : Տետո
յ Արսէն
քՀն յ • Ա իմ էոնեանց
տզօ —
թւ՛ ց ու ղպրասլետ
Արմ էն Պասչամ եան
Լերկուքն
ալ Նիւ Եորքէն)
երղեց
,
Ի՚"Ր
տսլաւորութիւն
ձզելոփ
:
Ժամր
ՅէՅՕին , թափո ր ր ուղղուեցաւ
ղէսլի
Բ րթ իա ր րլ ) ուր կր Հանգչի
նախագաՀ
Աւիլսլնի
մարմինր։
Հոս ալ խօսեցաւ
Տոքթ՛
Թէյլըր
,
նոյն–
՛գէս Համակրանքի
խօսք
լնելոէէ։
Արսէն
քՀնյ՛,
Պ՛
Պասլամ եան
ՀոդեՀանզ
սաե ան սլա չտօն կատարե
-
ցին
,
իս1լ րնկեր Արամ Բրուտեան
, Հայկ.
Գատի
կոմիտէի
նախկին
նախագաՀ՝
հերունաղտրգ
ճէ յմ ս ճերարտի
կողմ է
յարգանքի
խօսք
ըսաւ ,
կարղալոփ
անոր
մէկ
սքանչելի
գրութիւնր։
Ընկ՛
ՏովՀ
. Տէր
ՏոփՀաննէսեան
Հայասաանի
Անկա
-
խութեան
կոմիտէին
կողմէ
գեզեցիկ
հազկեւգսակ
մր ղրաւ,
ի ներկայութեան
ՅՕՕի մօտ
րաղմութեան
մը , ուր կա
յին րանա կին , աչխատանքի
նախարա–
Երէկ,
Հայ մարգը.
Հայրենի
Հողին վրայ,
թէ
ֆէտայի
էր , եւ թէ
գրող
։
ինչռ՞լ,
մենք
ալ Հայ գրականութեան
եւ մ ը–
չակոյթին
Համար
, կամաւոր
ֆէ՜տսւյի5(էՀ» ,
չստեղ–
հենք , որսլէսզի
գիրքն
ու ղրականոլթիւնը
լուսա
ւորեն
մեր տյււներր։
, ^ . . ֊ \ ՝ –
>դ >ւ.>^>*
Այս առթիլ
Համեստ առաքարկ
մր՛
նախ
ստ
մ տաւո րականութ
իւն ր սլէտք
է քոփ
քովի
Վայ,
եւ
մչակէ
րնգՀ • հրագիր
մը,
րոլորուելով
«Հայ
Գրաղէտներու
Բարեկամներու
Ընկերութեան՝»
չուրք,
եւ ղալառներոլ
մէք ալ,
կամալորներ
ու
անգամներ
արձանաղրէ
: Միայն
Ֆրանսայի
մէք
200
կամ աւո րնե րով,
իւրաքանչիւրր
Հինգ
Հաղար
ֆրանքի
մ ուտքով
, մ ենք կ՚ունենանք
մէկ
միլիոն
ֆրանք
: Պիտի տեսնէք
որ աարին
երկու
Հատոր
ներ
լոյս աչիւարՀ
կր րերոլի
: Անչուչա
նախր^ւտ–
րութիւն
պէտք
է արուի
, իսկտպէս
տրմէքաւոր
ձեռազ իրնե րու , ին չպէ ս՝ նաեւ
Հայաստանի
գրա
կանութեան
։
Գէպի
գորհ , յանուն
լո յսի
եւ
գրականու
—
թեան
:
Ա–
ԸՆՏՐԻԿԵԱՆ
րութեան
ինչպէս
նաեւ Ամերիկ՛
կանանց
կաղմա
կերպութեանց
նԼրկայացուցիչներր
, էքերակու
-
տականներ
, ե րե սփո խաննե ր , զինուորականներ
եւ
ականաւոր
Ամերիկացիներ
, աւելի
քան
30
Հողի
•
Այս Հանգիսութենէն
ետք,
մամր
6ին ,
տեզի
ունեցաւ Պտտգմ
՚ մողովփ
ՀտցկԼրոյթր։
Ուոչինկ
թրնէն
երիտասարզ
րնկեր
մր
բարի
գալուսաի
խօսք րրալ,
որմէ
ետք
Հայաստանի
Անկախու
-
թեան
կոմիտէին
կողմէ
(Հայ Գատի
յանձնա
-
խումբ)
Աեգրակ
Մինաս
ճառ
մր խօսեցաւ։
Խօսք
առաւ Երիտ. Գաչնակցութեան
կողմէ
Վաբգգէս
Սրապեան
ել ողքո յնի խօսք րրալ
Տիկին
Վ^աբգու–
Հի Բալանթար
Նալպանգեան
: Այս առթիւ
խօսե
ցան նաեւ ամերիկացի
Հիւրերր
, գնաՀատանքի
եւ
Համ ակրանքի արտա յա յտութիւննե
բով
: Հանգէ
-
սի վերքաւոբութեան
, բնկեր
Տէր
ՏովՀաննէսեան
չնորՀակալոլթիլն
յայտնեց
բոլորին
եւ
Հանգէսր
վերքացաւ
, թոզլով
խոր տպաւո բութ
իւն ։
Ուոչինկթլնի
աեզական
մամուլր
սիւնակներ
կր նուիրէ
այս Հանգիսութեանց
:
ՆՈՐԷՆ
ԱՌԱՋԻՆ
« Տառաք
»ի րնթեբցոզնեբբ
կբ
յիչեն
անչուչտ
որ անցեալ
տարի
այս
օրերուն
յիչաաակահ
էինք
էի ոնա բնակ
Հայ սլատան իի մ ր, Ռոմէ
Տ" վՀ ան
-
նէս Պալեանի
բացառիկ
յաքողութիւնր
:
Ֆրանսա–
յի
լիսէներոլ
եւ երկբո րգական
վա րմա րաննե բու
յաքոզագո
յն ա չակե րտնե րուէւ մ իքեւ
կատարուահ՝
րնղՀանուր
մբցումին
մէք
(շՕՈՇՕԱւՏ տ6ո6քԶ1) :
Այո
տղան առաքին
Հանգիսացահ
էբ
աճ.\հշաՅ,ճզԱէի
ճիւգին
մէք եւ , ուրիչներու
կարգին
,
Աոբպոնի
մ էք կատարուահ
Հանգիսութեան
րնթացքին
Հան
րապետութեան
նախագաՀ
ին ձեռքէն
իսկ
ստացահ՜
էր Ս եւրի յախճապակեա
յ հ՜աղկամ ան
մ ր ,
իբրեւ
նուէբ :
Իր հնոզքին
Նիս փոխագրութեան
Հե աեւան
-
քով,
ներկայիս
լրացոզ
գպրոցական
տարեչր քա —
նին Ռ ՚ Պ ալե ան յաճախեց
Նիսի կեգբոնական
լի
սէն , ուր իր նոր ուսոլցի^երր
նկատելով
իր
աբ
աակարգ
կարողութիւնբ
, ուզահ
են որ ա յս
տարի
եւս մասնակցի
իր Համապատասխան
գտսարան
—
ներու
ՇՕՈՕՕՍքՏ §^Ո^^^I/
մրցման,
իրրեւ
Նիսի
ներ
կայացուցիչ
։
Արգ,
այս տարի
ալ պատանին
Պալեան
,
բոլոր
մրցո րղնե րուն
մ էք առաքին
Հ ան գ ի ս ա ց ահ է րնա–
գիտութեան
մ էք , մեհ
ցնհոլթիւն
պատճառե
լով
իբ ուսուց իքերուն
եւ գաս
լնկե րներ ուն՝
Նիսի
լի՜՜
սէին տաբահ՛ .յագթանակին
Համտր
: Ռոմէ
Պալ
եան պետական
հախքով
կրկին
Հրա
լի
րուահ
է
Ցուլիս ի լնթացքին
Ա որսլոնի
մէք
կատարուելիք
մրցանակա
րա չխութեան
:
Արտակարգ
ձիրքերոփ
օմտուահ
այս տասնեւ—
եօթնամեայ
Հայ պատանիին
կաբոզութիւննեբր
մ ա անան չե լո
լ
Համար
, բաւական
ըլլա
յ յիչել
որ
ինչպէս
Լիոնի
մէք,
Նիս գալէն
փերքն
ալ իբ
գա
սա բանին
առաքինն
եգահ
է միչտ,
եւ
նախ
քան
տաբեկան
քննութիէննե
ր բ կաաարոլահ
նտխափո
բ–
ձին
իբբեւ
արգիւնք
իր նի չեր ուն
գում արր
եգահ
է
65,
մինչ
երկրորղինբ
42
էբ
միայն
ւ
Ռոմէ Պալեան
, որ այս տարի
կ՝անցլնէ
Է Ձ Ը -
€&13Աք63է/
երկրորգ
մասր,
Տունիսի
մէք յաքողա
-
պէս
աուահ
ՐԱալոփ գրաւոր
քննութիւնր
,
կբ
սլատրաստուի
Աուլիսի
բերանացի
եւ փեր
քնական
ւՑԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(114)
ՍեԼԻքՓ Ա՚ԼՏԻԿէ
ԺԳ՛
Ամ բողք սենեակին
տյմմ
մի Հատ
ճրաղ
էբ
լոյս տալփս՛
բայց
այն փոքրիկ
չրքանի
մէք,
որ
նա իր գողգոքիւն
բոցոփ
խլում
էբ
զիչերուայ
խաւարից
, գարձեալ
սքանչելի
էր փչաաՀար Աստ–
ուահամ
ա յրր
է
ԵԼ
Հրաչալի
մի վայրկեան
իքաւ
սուրբ պատ
կերի առաք : Գա յիանէն
քե րմ եռանգ
ուխաաւո
րի
Նմ ան կանզնահ
էր լուռ , Հիացահ
, սքտն չելի
իր
մ ենակո ւթեան
մէք , իբ լուբք , գեզեցիկ
գէմ քով
Տ
Գեղին
մոմր,
որ նա վերցրել
էր վառելու,
ան —
չարմացել
էր նբա
ձեռքի
մէք, որ գրահ
էր
կըր^~
քին
:
—- Րոլոբ
որբեբի
, բոլոր
սգաւոր
նորաՀաբս–
ների ամօթաՀար
ազքփւկների
Հետ
քեզ եմ
գիմում
՚ ՚ • Մարգիկ
անսիրտ
են , գոլ
եղիր
մ եզ
Հեա ,
մ այբ
՚ . .
ԵԼ
իոկոյն
նբա
գէմքի
վրայ
փայլեց
յ ո յ ս ի
չքնազ
մպիաբ։
Նա արգէն
Հասկանում
էր՛ Տիրա—
մայրր
չմե րմեց
ա յգ ա գա չան քբ :
Մոմր կպցնելոՎ
պատին
, նա
ղլուխբ
մտցրեց
պաՀ արանի
մ էք եւ նրա
չր թո ւնքնե ր բ սեղմ ուե ցին
Տիրամօր
ոսկեզօհ
չրքանակին
...
ԺԳ՛
Նոյն
երեկոյեան
Աւետարանոցր
զինուորական
մեհ բանակ
էբ ղարձել
:
Զիաւոբ
եւ Հետեւակ
զինուորներ
,
ենիյէբի -
նեբ ,
բաշիյ10զՈ1–կՏւ^Հ»
լցուել
էին փողոցներբ
, տնե
րը • տեգ
չկաբ
ա յլեւս
. տմ էնքին
տեզաւո
րել չկա–
բոզացան
: Գիւզի
ետեւում
, Հիւսիսային
Հաբ
-
թոլթիւնների
փրայ, փառուահ
էին
բազմաթիւ
խաբո յկ^ւեր , ո րոնց
չուրքր
Հաւաքուել
է ին զին -
ուորների
ստուար
խմ բե բ ր :
Գա
մի ամ բոզք
ղօրաբամին
էբ : Խաոնիճա
-
ղանճ բանակի
երեկոն
չափազանց
ազմկալի
էր ՚
մ ա րգկանց
ազազակներբ
խառնուել
է ին
ձիանեբի
խրխնքոցնեբի
Հետ
ել երկաբ
աարահութեան
վր–
լ՛այ
միայն
բանակի
միա բն էբ աիրում
:
Նոր էր տեգ
Հասել
այգ
աՀաւոր
ումր :
Նա
գալիս
էբ Գանձակի
ել Գիւչստանի
կոգմերից
, ան
ցել էր բաւական
ՃանապարՀ
, որի ե րկա բութ եամ բ
չաբոլահ
էին բազմաթիւ
Հայ գիլզեր
: Ամէն
տեգ,
ուր
յայտնւում
էբ բանակր
, բարձրանում
էին
բնա կի չԿւեր ի Հեհեհանքնեբ
բ • կո զո պո ւտ ր , Հարս–
տաՀաբութիւններր
գնալով
աՀագին
չտփեր
էին
լնգունում
: Զինուո րնե րխն արուահ
էբ
կատարեալ
ազատութիւն
. գլխաւո
րներ ր մ ասնակից
է ին
զին
ուահ
խումտնի
բարրաբոսութիւններին
: Գա
նր -
չան էր , որ բանակր
գնում
է կռուի
-
Եթէ
կար
մի րան,
որ քիչ թեթեւացնում
էբ
այգ
գմբախաութիւնբ
, այն էր , որ գօրքր
չտա
-
պում էր , երկար կանգ չէր առնում
: Այմմ
էլԱ
-
ւետարանոցի
գետի
ձորր
լցուահ
էր
շրքակայ
քննութեան
: Նիսի
մէք
նախապաարասաական
չբքան
մր բոլորելէ
վերք պիտի
մանէ Փարիգի
Լ–
Շօ16 ք 01)՚է6շհո1ցԱ6ր ,
ուր նորանոր
յաքոզութիւն
-
նեբ եւ փայլուն
Համբաւ
մր կր սպասեն
իրեն
ան
կասկահ
:
Խնգակցոլթիլններս
իր հնոզքին
, Տէր
եւ
Տի
կին Նուպար
Պալեանի
եւ իրեն, կրկնակ
յագթա
կան
Հայ պատանիին՝
ո բուն
գ մուարազ
ո յն
մ բր
-
ցումի
մր մէք այս նոր յազթանակր
անւլամ
մր եւս
կ՝ ա պա ց ո ւց անէ
թէ
Հա յ մ իտքր
մ իչտ
ալ
լ^ւգոլ
-
նակ
է օտարներուն
Հեա
կարղի
կանգնելու,
եր
-
րեմ^ւ ալ գերազանցելու
:
Ր՛Գ՛
Գաղոէթե
գաղութ
ՊՈԻԼԿԱՐԻԱՑԷՆ
Հետեւեալ
տեզեկութիւննե
-
ՐԸ. ԿւԼ Հաղորգէ
ՀայուՀի
մր. Մայիս
10
թուա
-
կան ոփ .
Այստեղ
նորէն
սարսափելի
կացութիւն
կր
աիրէ : Մեզփ
հանօթ
երկու
լնտանիքնե
բու
լուր
տուին
որ երկու
օրուան
մէք պատրաստ
րլլան
Հե–
ոանալոլ
Աոֆիայէն։
Երկու տարի առաք
ալ
բա
ւական
բնտանիքներ
գրկուեցան
չրքաններր։
Հի -
մտ ամէն
օբ նոյն պաամութիւնր
կր կրկնուի
:
Շա
աեր
կր ճամբուին
Հոս Հոն : Աստուահ
բարի
րնէ
փերքեբնիս
: Վերքերս
տմո ւր իութեան
տուրք
մր
Հաստատուեցաւ
: Աղքիկ
եւ աղա
յ ենթակա
յ
են
տուրքի
: Մ ենք ալ տուրք
պիտի փճարենք
;
Մ էկ
անձի
Համար տաբեկան
7800
լէփտ : Այս
օրէնքին
մէք կբ մտնեն
նաեւ
անոնք
որ մէկ տարիէ
ի
փեր
ամուսնացահ
են եւ զաւակ
չունին։
Ո՞ր
մէկբ
պատմեմ
: Ես քիձ բսեմ, գուք
չատ
Հասկցէք
:
կա
նացի
մէկ
գուլպայի
Համար
պիտի փճարենք
1000
-
1500
լէվա
:
Որպէսզի
Հացէն
սկսահ՛ ամէն
ուտելիքի
Հա -
մ ար
կարօն ստանամ
, բանուոր
եղա
յ :
Հակառակ
պարաղա
յին գարնան
եւ ամբան
ե զանա կնե րո ւն
մ էք գիւզերը
կը ղրկեն՝ գաչտա յին
տչփսաաանք
կատարելու
Համ աբ
: Բաւական
ատեն
որ
թերթ
էէ ի գրկեր
^եզի , պատճառր
այն է Որ չաա
ՔԻԼ
քանակութեամ
բ թերթ
կր ապո
լի՝
թուզթի
սաս
տիկ պակասին պատճառոփ
: Այստեզ
չատ
մաքս
կ՝ առնեն
մ եաաքսէ
եւ արուեստական
մ ետաքսէ
սլատրաստուահ
Հագուստներու
Համաբ
» :
ՊՈԼԱՈՑ ՀԱՏԵՐՈՒ
թիլը
չուրք
60
Հազար
է ,
րսա
Հայր
Հմայեակ
Ծ՛
Վ՛
Համբարեանի
որ
չարք
մ ր տե զեկո ւթ ի ւննե բ Հագո բղահ
էր «Մ ասիս»ի
:
Երբեմնի
բոլոր
եկեզեցիներր
կանգուն
են : Ա.
Փրկիչ
Հիւանղանոցր
մոզոփոլրղին
ղուրղուրան
—
քին առարկան
է : Նմանապէս
Ա . Ց ակո
բի
Հիւան–
գանոցր,
ոբ ատեն
մր հերանոց
էբ, իոկ
ներկայիս
գաբձեալ
Հիւանգանոց
: Աղգր
մեհ ղոՀողութեամ
ր
կր պաՀԷ իր ղպրոցներր։
Մխիթարեան
գպրոցին
նախկին
սաներր
մ չակութա
յին
եւ
ղե ղա բ ո լե ս -
աական
ղետնի
՚էբա
յ ունին ղնաՀաաե լի գո րհու
-
նէութեան
։ Անոնց
միութիւնր
կր բաղկանայ
350
անղամնե
րէ : կը
Հբատա բակեն
«Ա ան»
անունոփ
ամսօրեայ
թերթ
մը։ Աւնին
երկու
երգչախումր
,
մ էկբ
120
Հոգիէ
բաղկացահ
, մ իւ սր
80 :
Գպրոցին
աչտկեբտներուն
թիլն
է
630 :
Նախակրթարանր
՝
երկսե՛ռ
է : Պո լսո յ ոսկե բ չութիւն
ր
ամ բո ղքո փին
Հա յերու
ձեռքն
է : Առեւտրական
Հրապարակին
փրա յ եւս բազմ աթիւ
են յանձնակա
տարներր
եւ
ներկայացոլցիչնեբր։
Գրական
կեանքր
նախկին
փայլր
չունի
: կան
չատ
մբ տպարաններ
ուր
լոյս
կր տեսնեն
պարբերաթերթեր
եւ զիրքե ր ՚–
Տեղի
կ՚ունենան
գիտական
, զբական
, պատմական
,
գե–
ղարուեստական
գասա խօսո ւթ իւննե բ :
ԱԹԷՆԲԻ
ՄԷՋ «ՄԱՏԻԱ
2&»Ը աօնուահ
է մեհ
չուքոփ , ի նե րկա յութեան
աւե լփ քան
ե րկու
Հա
-
գաբ
Հոգինոց
բաղմութեան
մբ (Բէնթբիքոն
թ
ատ–
րոն) : Բացումբ
կատարահ
է լնկեր
Մ • Ներսէս
-
եանէ Առաքին
բանախօսն
էբ Ռուբէն
Գալֆայեան
,
ատենապետ
Աելանիկի
թազ՛
խորՀուրգին
, «ժո
-
ղոփուրղր
որ իրագորհեց
Մ այիս
28/
^րաչքբ
,
անպայման
պիտի իրագորհէ
նաեւ
օր մր փերսաա–
ցումր
իր կորսնցուցահ
ազատութեան
,
բաւական
է որ նոր սերունգի
Հոգիներուն
մէք
քանգակոլահ–
մնայ
այգ
Հաւատքր
եւ
զայն
իրականացնելու
պատրաստակամութեան
եւ
զոՀաբերութեան
ո —
գին։
Ցետոյ
խօսահ
է լնկեր
Բեգլար
Նաւասարգ–
եան , խմբագիր
«Տուսաբեր»ի
, աալոփ նախա
-
մայիսեան,
Մայիսեան
եւ .յետմայիսեան
չրքան
-
նե բու
ճչգրիա
պատկերր
եւ մ եհ՛ խանգափ առու
-
թիւն
ստեզհե լոփ : Ազղ • կեգր ՚ փարչութեան
ա
-
ւոենասլետբ,
Պ՛ Գ՛ Բարաղամեան
նոյնպէս
խօսահ՛
է բոփանղտկալից
ճառ
մր, չեչաելոփ
թէ
ազա
-
տութիւնն
ու անկախութիւնը
չեն
չնոբՀուիր
,
այլ
կր ստացուին
Հաւաքական
ճիղե րոփ
եւ ան
-
սաՀման
զո Հ ո զ ո ւթիւններով
: «Մ ա յիս 28ր ,
որու
վրա
յ կանզնահ
է ներկա
յ
իրականութիւնր
կր
պատկանի
Հայութեան,
Հետեւաբար
, պէտք
է
տօնուի
Համազզային
գետնի
վրայ
»:
գիւզերից
Հտւուքահ
գրասանեբով
, որոնք
լուսա
-
բացին
պիտի
տանէին
զօրքի
հանրոցքր
:
Տայանի
էբ ոբ բանակր
էտասլում
էբ գէպի
Արաքսի
աւիր :
1էՕ
Fonds A.R.A.M
