1)Մ6(։է61Մ–քքօբո&է&Մ6
I
ՏՇՍ.
Ո1ՏՏձճա1
17, Տս6 ՕՅաշտաշ - Բ^\1Հ1Տ (13)
ՎհցաւքԱ. 800 ֆր • , Տար– 1600, արտ • 2500 ֆ բ ՛
006. 15-70
Դին
7
փր • Շ.Շ.Ր.1
^8ՈՏ
1678-63
01աՅՈ€հ€ 2 յՍւԼԼՏւ 1950
՚ԲՈՐէԱՅԻ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ
Կիրակի 2 ՅՈՒԼԻՍ
26րդ ՏԱՐԻ ֊
շ&՚
ք(օ.
6193
֊՚Նոր շրջան թիւ.
1604
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ
Խմբագիր՝
5.
ՄԻԱԱԲԵԱ՛Ն
Ի՜ՆԶՊԷՍ ԹԵհ ՏԱԼ
կարելի՞
է թեւ. տալ
՚լր"ղ1՚ն
եւ. գրքին,
ստեղ–
հ-աւչործավան
աչխատանվ>ին
ել.
Հրատարակու.
-
թեաԿւց սսլառման
, ձեսաւիո խե լով
«Հա
յ Գրաւլէա
֊
ներոլ
Բ
ա ր ե կամնե ր ր» : կամ նոր Հրատարակչա
-
կան
մր կազմելով
:
Ըոենք
անմիքասլէս
թէ չունինք
որեւէ կան -
խակալ
կարձիք։
Պարղաոլէո
ելք մր ղտնել
կ՝ու -
ղենք, ի տես Համատարած՜
անշարժ ութեան
:
Անգամ մր եւս կր յիչեցնենք
,
« Եթէ քանի
մր տարի ալ այսպէս շարունակուի, շատ մր հհ -
ղինակներ պիտի նաիրնտլւԼ՜ն գու|պայ կամ ձիթա
պտուղ ծախել »:
Ա յն ատեն
, մեր նե րկա
յ մ շակո յթն ալ
պիտի
ւլ աււնա յ Հեո աւո
ր , աղօտ
յիշատակ
ւէ ր :
Պ ի՛ոի
սնանիԿւք դամբարաններով
եւ Հնոտի
նշխարներով։
ի՞նչ
րեել
, վաանղր
կանխելու
Համար :
Գնելով
կլոր Լրատարակչականի
մր առաքար–
կր
, ղ ասական
իմ ասաոէէ չենք
րմ րոներ
զա
յն :
Գիտենք
որ միշտ ալ ալիրքեր պիտի
տպուին
ա յստեղ
եւ ա յլուր
, Հրատա րակչական
Ընկե րու
-
թիւ1։
մր ունենանք
թէ ոշ :
Մեր
Հիմնական
Հողն է՝ աշխուժաւյնել
\ստեղ–
ձ ադո րծո
ւթե ան ել Հրատարակութեան
, այլ մա -
նաւանգ
գիրքեբու
տարածման
դոբծբ
:
Գե
II
աւելի
մանրելով,
կ՝առաքւսրկենք
միքոց–
ներ
մշակել,
վերահաստատելու համար դնելու եւ
կարդալու վարժութիւնը :
Արդարեւ,
Ա
՛յղ վարժութիւնն
է որ
ՀետղՀետէ
կբ
թմրի,
կբ նաՀանքէ : Նոյն իսկ երէց
սերուն
֊
գին մէք ։
Տեղի
- անտեղի
կր պարծենանք
իբրեւ
«.ըն
թերցասէր
Հասարակութիւն
»
յ
Անողոք
իրականութիւնն
այն է որ, շատ
քի՜
չերբ կբ կարդան
: Մեծ մասն ալ կը
բարեՀաճի
կաբգալ.
. . փոխ աոնելով
: «Աանկ աչք մը նեւոե.՛^^^
լու Համաբ» :
Հարեւանցի
քննութիւն
մը կատարեցէք
ձեր
1
նեղ չրքապատին
, աղգականնեբոլ
, րաբեկամնե
— \
բու եւ լնկերներու
շբքանակին
մէք,
եւ
սլիտի .
տեսնէք
որ . . . Պոլսէն
ալ ետ մնացած
ենք :
Եթէ
միայն կարդա
լ - գրել գիտցողներ
բ
իրենց
խիղճր
քննէին
, պիտի
կարմրէին
%
Եթէ քիէ մը նախանձախնդրութիւն
ունենա
֊
յին,
այսքան
աբտասուելի
վփճակ
մբ պիաի
^եր
կա յացնէ
ր
Հա յերէն
Հրատարակութեանց
շուկան :
ինչ որ իբրեւ
պատճառաբանութիւն
կր
ցուց
նեն
, յաճախ
պարղ պատրուակ
է ,
պարտկելու
Համ ար անպա րակե լի
մ եղքեբ
:
Մեր
բմ րռնած Հբատա րակչական
ր
կամ ու
րիչ
կազմ ա կե ր պո ւթ ի ւն
մ ր
ամ
էն բանէ
առաք
պիտի
րլլար
գործօն
մարմին
մր : Շարժուն
եւ
րաղմ անգամ :
իր պարտականութիւններբ
պիտի
բլլա յին
՚ ^ –
՝առնա լ բանուկ
չաղկապ
մր
Հեղինակին
Հրատարակիչին
եւ Հասարակութեան
միքեւ,
ա -
պաՀովելու
Համար Հայ զրքին տարածում
ր :
Այդ
առաքագրութեամբ
, անգամներէն
իւրա
քանչիւրր
յանձն
պիտի աոնէբ
5 10
նոր Հրատա
րակութիւն
սսլառել
իր շրքասլաաին
մէք։
Համա—
ձայն իր ապրած
միքավայրին
եւ ասպարէղին
:
իւրաքանչիւր
անդամ
պիտի
Հետաքբքրուէբ
,
նոյնիսկ
պիտի Հետապնղէբ
, որպէսղի
տարին
քա
նի մբ Հատոր
Հայերէն
դիրք մտնէ իր ծանօթնե
-
րուն
տոլնբ
։
Ուրեմն
ամ
էն անդամ
պիտի
ղ առնար
տեսակ
մը վկայ է Հաւաաաւո
ր եւ գործօն
մ իքնորդ :
Ամէն օր կր տեսնէք
թէ
ի՛նչ
Հնարքներ
կբ
մտածեն
կրօնական
լնկե րակցո
ւթիւննե
ր ,
նոյնիսկ
Աւետարան
եւ Աս տռ ւածա շո ւն չ ծախելոլ
Համ ար ,
փողոցէ
փողոց :
Աեղմէ չ ի պաՀան քուիր
գիրք
բռնել
փողոցին
անկիւնբ
կամ
ժաժուն
ղուռր,
օւլնելոլ
Համար
Հա
յ գրքին տարածմ
ան
:
Աակայն
, ձեր պարտականութիւնն
է
միշտ
յիշել եւ յիչեցնել
թէ
այս անգամ
պատասխանա
տուն
մենք պիտի
րլլան ք , եթէ
մ շակո յթն ալ
ծիւ
րի եւ ցամքի,
դառնալով
տեսակ
մր թանղարտն
:
Առա քարկուած
կաղմ ակերպութիւնր
անշուշտ
ինքն ալ Հրատա րակո ւթիւններ
պիտի
ունենա
յ
է
Պիս՛ի գանէ նաեւ
միքոցներ՝
սուգ
ղիրքեբր
մատ
չելի
դարձնելու,
կամ Հանրամատչելի
Հատորներ
Հրատարակելու
Համար
:
Ա1Գ
խնգիրն
ալ պիտի
արծարծենք
,
ուրիշ
տեսակէտներու
Հետ :
5 •
ԸՆԿԵՐ ՎԱՀԱՆ
ՀԻՒԱԻԱԵԱՆ
Շ– Գարահիսարի 1915 Յունիսի հերոսամար
տին ղեկավարներէն :
(Այսօրուան յիշսսռակի տօնին առթիւ)
Օ Ր Ը
0 Ր Ի%
ՄՈՌՑԵՐ
Լ՛ԻՆ
ՈՐ՛–՛
Աաճախ
« նորեբ»ր
կը գանգատին
թէ նախա–
ձեոնոլթիւն
չ ի տրուիր
իրենց որեւէ կաղմակեր
—
պութեան
Համար
: թէ Հինեբր
իրենց
քիթր
ամէն
բանի մէք կը իսօթեն եւ թ " յ լ չեն տար
ոբ երիաա–
սարղներր
«իրենց
տունը
իրենք կառավարեն
» :
Ըլլալով
«Հ իներ»
էն
,
1լ ուղեմ
քանի
մ ր
խօսք
բսել այդ կարգի
մեղադբանքնեբու
դէմ , որոնք
ե–
թէ
երբեմն
աբգար
են , շատ անգամ
ալ
անիրաւ
են եւ անտեղի
:
Անշուշտ
սրտի
շատ մեծ
գոՀունակութեամբ
չէ որ մեծերը
կը խառնուին
, իրենց րսածին
պէս,
«ամէն
բանի»։
Շատ
անդամ տաղտուկ
է ստանձնել
գործեր
ել պատասխանատուութիւններ
,
որոնք
կրնան
կարգագրուիլ
, եթէ
ե ր իտասարդնե
բուն
քով
չպակսին
անՀրաժեչտ
լրքս՚-թի՚նր
եւ գիտակցու
-
թիւնր :
Այս
լնգՀանուր
տեսութենէն
վերք ,
պատմեմ
անախորժ
տեսարան
մբ որու
մասին
տրտունքներ
Հասած
են խմբագրութեան
։
Մ ուրատեան
վարժարանի
նախկին
աշակերտ
նեբր
Հանդէս
մ բ կաւլմ ակե
ր պած
է ին անցեալ
կի
բակի
, գպրոց
ին պարտէղին
մ էք , որ տրամ ագբր
-
ուած
էբ իրենց,
ինչպէս
եւ թատերասրաՀբ
:
Անչուշտ
ոգի ի բռին աշփսատած
էին այգ
տր–
գաքր
, ապաՀովելու
Համ տր լաւագո
յն Հասո յ թ ր ՚
Ուղե լուէ գեղա րուեստական
բաժնին
ալ «սո -
վորական»էն
դուրս
, բացառիկ
Հանգամ
անք
տալ
,
կաղմ ած
է ին
յա յտաղիր
մ ր յունական
եւ սպա
-
նիական
երդերով
եւ պարերով
։
Պիտի
րսէք,
«ուրեմն
բան չեն մոռցած
եւ
ամենայն
ինչ կատարեալ
էր
՚ • ՚»
՚իժրախտաբար
մ ոռցուած
բաներ
կա յին ։
Առաքին՝
մոռցեր
էին ռր Մ ուրատեան
վար
-
ժարանր
«Հա յրե բու
Հաստատութիւն
մ րն է , կրօ
նական
Մ իաբանութեան
մ ր,
Մ խիթարեաննե
բու
տեսչութեան»
տակ ։
Մոռցեր
էին որ մ անուեհեր
եւ
պատանիներ
ներկայ
պիտի
րլլան
Հանգէսին
:
Մոռցեր
էին որ Վենետիկի
լնդՀ
. ԱրրաՀայրբ
,
Ա րապիոն
գեր ապա
յծառ
, կաթ . պատուիրակ
Աբ
տաւաղգ
տրք . եւ վ ա րժ տ ր ան ին
բ" լոր վարգա
-
պետներբ
առաքին
նստա րաննե բուն
վյւայ
պիտի
րլլան,
յտրգելու
Համար
իրենց
Հանդէսը
-
Մոռցեր
էին վերքապէս
որ իրենք ալ պաբտա–
Մ. ՆաԽւԱգԱեդ
ցամաքային
զօբք
աւ ղքկևքքխւ
ԿԱՑՈՒԹԻԻՆԸ
ԾԱՆՐ
Լ՛–
ԹՐՈԻՄԸՆԻ
ԵՐԵԲ
ՀՐԱՄԱՆՆԵՐԸ.֊
ք՚ՈՐԷԱՆ
ՊԻՏԻ ՊԱՇԱՐՈԻԻ
• -
ԱՄԵՐԻԿԵԱՆ
ԲԱՆԱԿԱՏԵՎԻՆ
ԱՑԼՈԻՐ
ՓՈ -
էսԱԳՐՈԻԵՑԱՒ
֊ 26
ՊԵՏՈԻԹԻԻՆՆԵՐ
էսՈԱՏԱ -
ՑԱՆ
ԱՋԱԿՑԻԼ.֊–
ԱՆԳԼԻԱ ԵԻԱ
ԳԻՄԵՑ
1ս • ՄԻ
ՈԻԹԵԱՆ
ՈՐՊԷԱԶԻ
ՄԻՋԱՄՏԷ
:
ՆախագաՀ
Թրումբն
Հաստատեց
թէ
Հաւանած
է որ
\ ) Մ
• ՆաՀանգներու
օգատորմիղր
յատկապէս
զինուորական
զո րծողութիւննե
ր կատարէ
Հիւսի
սային
Բսրէա
յի մէք , ամ
էն անգամ
որ անՀրա
-
ժեչտ
Համարուի։
2)
Ամերիկեան
նաւատորմը
խիստ պաշարում Հաստատէ
Բորէայի
ամբողք
ծո
վեզերքին
վրայ։
3)
կարդ մր ցամաքային
ղօրա -
մ աս եր
մի քամ
տեն
, Համ աձա
յն
ղօր • Մ էք
ԱրթրբԻ
առաքարկին
, ետ
մզելու
Համ ար
Հիւս իսա
յին ՛Բո
րէայի
ղօրքր
:
, Աւե լսրգ է
բացատրել
ո բ ո շումնե
ր ո ւն
ծանրակշիլլ
Հանզամանքը
: ինչսլէս
դիտել
կուտան
մասնաղէտներ
, առաքին
անւլամ է որ
ամերիկեան
կառավաբութիւնր
կ՝ րնղ ունի
Հիւսիսա
յին
՛Բո -
բէա
յի սաՀմսնազ
ծէն անղ ին անցնելու
ս կղրո ւն -
քր, վճոական
Հարուած
մր տալու
Համար :
> Թո քիո
յէն կր Հեռաղ րեն թէ ուրբաթէ
ն շա -
բաթ
լուսնալու
գիչեբր,
Հիւսիսային
Բորէայի
՚լօրքր
գրաւեց
ամ եբիկեան
բանակատեղին
, Աու -
վոն
քաղաքր
եւ օգակա
յանր
, Սէուլէն
30
քիլո
-
մեթր
ղէպի
Հարաւ։
Ն՛՛ր բանակատեղին
Հաս
—
տատուեցալ
Թաժոնի
մէք ,
93
մ գոն գէ պի Հարաւ :
Ամ եբիկեան
Հրամ անատարր
, ղօր • Ջըրչ
,
մ"՛ ք ~
տաբարեց
տյս առթիլ.
«Աւելի
ետ պիտի չեբ -
թանք : Շուտով
պիտի վերադառնանք
II
ու
—
գաՀ ե ո ականբ»
յ
Հեււաղիրր
կ՝բսէ թէ վտանղուած
րսնակա
—
տեղին
պարպելու
Հրամանր
տրուեցաւ
երբ
Հիւս֊
Բորէայի
՚լօրքր
խղեց
Հան գետին ճակատր
եւ
յառաք
խաղաց
Հրասա
յլե րով
եւ Հետեւակազօր
-
քով։
Հարաւ • վ-որէայի
ճակատր
խորտակուած
րլլալով
, զօր - Ջրրչ
Հ րամ այեց պարպե
լ բանակա–
տեզին : Գործոզութիւնր
տեւեց տասր վայրկեան
:
Նոր բանակատեզին
, թաժոն
,
100.000
բնակիչ
ու
նի ել Աուվոնէն
բաժնուած
է բազմաթիւ
ղետակ—
ներով
եւ մ եծ գետով
մ ը :
Վերքին
լուրերու
Համ աձա
յն , ամ ե րիկեան
օգանաւե
բբ անխնա
յ կր
ռմ բակոծեն
Հիւսիսա
յին
՚Բորէան
: Ուրբաթ
օր խորտակուեցան
15
թնամի
Հրասա
յլեր ՝. Պ ա շտօնա
կան
ղեկո յցր
կ՚՚րսէ թէ
նո
յն
օրր
161
թռի չքնե բ կատարուեցան
, մէկբ՝
«թըռ–
չուն—բե րգե բով»
։
Ամերիկացի
թղթակիցները
կ՚ըսեն
թէ
Հիւս.
՛Բորէայի
Հրասայլեբր,
որոնք ռուսական
արտա
-
գրութիւն
են , կբ
խո րտակեն
Հարաւ
. Բորէա
յի
զօրքին
բարո յական
կո րով
ը : Առաքին
պաբտութե–
նէն եւ Աէուլի
գրաւումէն
՚իերք, անձնասպանու
—
թիւն
փորձեց
Հարաւ. ՛Բորէայի
Հրամ անատարր
:
Այժմ
ուրիչ սպարապետ
մբ նշանակուած
է
X
՚^Վ ԱպաՀովութեան
խորՀուրդր
նռր ժողով մր
գումարեց
ուրբաթ
օր ,աւելի
ազգու
միքոցներ
գտ—
նելու եւ պատերաղմբ
գադրեցնելու
Համաբ :
Ազգաժողովին
անդամնե
բ ր ՀետզՀ ետէ
կբ ճշ–
զեն
իրենց
գիրքը
՚ Ե՚չիպտոսի
վարչապետը
, Նա—յ^
Հաս փաշա
, որ Աղեքսանգրիա
կր գտնուի
, պա -^
տասխանե
լոփ
լբ ագրո ւլնե բու
Հ ար ց ո ւմնե ր ո ւն
, ^
յա յտարարեց
թէ որոշած
են չէգոք
մնալ : Այս ի– |
մ աստով
ծանուցագիր
մ ր ղրկուած
է Ազգաժողո–
•
վին : Ե՚ւիպտոսի
տեսակէտով
, ներկայ
լնգՀաբոլ–
մը պարզապէս
մէկ նոր երեւոյթն
է արեւելեան
եւ
արեւմ տեան ճակատնե
բուն
մ իքեւ
մ ղուած
պա
յ —
վւա ր ի՛ե : «Ա՛ ինչեւ
Հ իմ ա նախա յարձակմ
ան
երեք
գէպքեր
պատաՀեցան
, խախտելով
Ա՚լ՚լ
աժոգովփ
անդաժներու
դե ր ի շխանութ իւն բ եւ չեգան
այն -
պիսի
տնօբինութիւննեբ
ոբ այժմ
կ՝րլլան
՝Բո -
րէոյի
մասին»։
կբ Հաւաստեն
թէ Եղիպտոս
պիտի
ճանչնա
յ խո
բՀ րզս՛ յին
Զ
ինա
ս տ ան ր :
Շուէտ
ալ չուղեբ
մ ասնակց
ի լ
ԱպաՀոփոլ
-
թեան
Խոբ Հուրգին
բանաձեւով
նախատեսուած
գոբծողութեանց
: կ՚րսուի
թէ այս մերժուժր
պի
տի յայտնէ
անպատասխանի
ձգելով
Աղղաժողովի
լ^գՀ
- քսւրտուղաբին
նաժակր
:
Բանատա
յի արտաքին
նախարարր
յա յտա
-
րարեց թէ պատրաստ
են ժարտանաւեր
զրկելու
անմիքապէս
, եթէ անՀրաժեշտ
Համարուի
: Պբա–
զիլիա եւ Մեքսիկա
եւս յանձն
առին կատարել, ի–
րենց պարաալո
րութիւննեբր
, Համ աձա
յն Ազգա
-
ժոզովի
դաշինքին
։
Անղլիա
եւս խնգբեց
Մոսկուայէն՝
մ իքամ
ր–
տել
, կռիւր
գագրեցնելու
Համ ար :
X
^ " Ք Ք Ի ՚ ՚ յ է ^ կր Հեռագրեն
թէ ճափոնի
մէք
կր վախնան
նոր աշխաբՀամարտէ
մբ։
Բազմաթիւ
լնտանիքներ
կր խորՀին
Հեռանալ։
Հաղաբաւոբ
եր իտա սա րղներ
ալ կ^ոլգեն
կամ աւոր
արձանա —
գրուիլ
:
X
Անգլիացի
Հռչակաւոր
գիտնականր
,
Պ՛
Րասբլ
, շատ յոռետես
կարծիքներ
կբ յայտնէ
Բո–
(Լուրերու շարունակութիւնը կարդալ
Դ - է»^
Fonds A.R.A.M
