^Ա8 էՐԻՏՍՍնՐԴ և՚Ը
ԿԸ ՅԵՂԱՇՐՋԷ ԵԻՐՈՊԱԿԱ՚ն ՄԻՏՔԸ
300 ՏԱՐԻ ԱՌԱԶ.
(Զ– եւ վհրջին մաս)
Եբր
"1
՚գ
ք1էեագաւոոա–թ
էւ^աքչ^
,
նոյնքան
խիսսւ
եւ–
գաժան
,
կ՝ուղղումէ
ԳՐքէ
"ւռթէլ.
^
որոաէ
կ՝ուսու.մնասիրու.էն
գեւոնւէէսսւրգ
կոէուսւհ՝
մէ^՚ս -
՛էին
(է316Ոէս16)
խայթումները,
եւ
էՁք6Ոէ1տա€
-
ւ֊անգո
ւթ–
իաձւ
ը
իբրեւ. Հեւքւեւանք ա
յդ խայթում -
եերուն ;
Այս
քՆՆ
ա
գա
սւ
ութեսւն
Ա
՚ ^ Հ ՜ ^
" " ՚ Ը ^՚–"
է՝
ա
՛նոր Համար
որ
,
Ղ
՝է"ր՚լ
Հա
յկազն
,
փորձնական
մ
եթոաքԼ
իււտա
գո
վելէ
եաքր
,
էէք էէրնար
ղոՀ ե
ր–
թաէ մէ^ւագարեաՆ
բժշ1չա1չան
աւա՚նդո1
–թ
իլ^ւՆե -
րու։
Երիւոասսւրգ
Հայ ր՛^է
չկ
^շ
ք ՚ ^ է ՚ դ հ "
կորնար
1լրկնել
ռամ
կունակ
կամ կախարգական
բժ
Լկոլ. -
թեաՆ
կարՆէքեերր
, մաՆաւանդ
որ
կը պւոէոմուէ
թկ
խայթոէ
-մ
ի
փորձ
մը կաաարահ՜ է Լան
մ ՚ Լ շ ՜
րա
յ՝
յեւոոյ
նկարագրե
լոս
Համ
աբ
Սո
յ1
ղէ՚ե
խայթոլահ-քին
Հեաեւանքները
:
Այգ գեանասարգը.
Հայերէն
լեզուի
՚^էք^-ւ
կոչուի
նաեւ, մոր, նաեւ, փաղէւք– , նաեւ,
էշխռան^։
՚Լափան
^եան
եւ Աճառեան
աւլածին
րաոը
կը
ւլրեն
մորմ՝
Հետեւելով
անշուԼտ Աաեփաննոս
ԼեՀացիի
,
Երեմիա էԼարգապետէ
Հին
րառա
րաններո
ւն
,
—-
կր
կարհեմ
թէ սխալ է ^ քանի որ
ոսնինք
մուր
ղրԼու–
թիւ.նն ալ : Փազիժ
Հոմանի^ ալ,որ երրեմն կը
գրուի
փաղիճ
^ կըկարհ^եմ թէ
բհտ1ԶՈ§1սա
րառին
ադսււագումն
է, ^յունարէնի
մէ^ "՚յԳ անունը
ար֊
ուահ՜ է
ք
կ՝ ըսեն
, ո րովՀեաել
Համ անուն
րո յսոփ
մ ր
կը գարմանոլէր
գետնասարդին
խայթուահ
՜քը
^
բայց ես սււելի Հաւանական
կը Համարիմ
որ մի -
^ատին
ուոքԼրուն
^եւէն
թելագրուահ՜
քԼԼւ"՛ձ "՚ —
նունը^
արդարեւ
^ մոդէգ
մը կայ, եդու^ւդով^
ու.
մաաներոփ^
որ նոյնպէււ
կը կոԼուի
թհ313Ո§1Աա ,
եւ
արաբերէնն ալ,
ր ա թ – | ւ լ ա ,
մեր մեհ՜ Ամիրաոփլա -
թը
կը թարգմանէ
երբեմն
սարդ,
երբեմն
մո —
ղէզ
1
ՀեաեւելոէԼ
անշուչա
մեհ՜անոլն
է*պն — հխւյ–
թարի) :
Այս
զ եանասարդր
չաա
ւոարահ՜ուահ՜ է Տ՚" -
րենտոնի
մէշ^
( յ ^ ^ Շ Ո է ^ ) ,
ասկէ՝
իր անունր
(էՅ,1€Ո–
էս16)
,
բա
յ^
իաալա
^իներբ
նո յն անունը
կուաան
նաեւ
^շշհօին
Լմողէզ)
, ինչ որ կը Հաստաաէ
կար՛–
^իքը
դբբ
յ՚"յ՚"՚^՚^3է
՚Լ^ՐքԼ՛
^"՚է՚՚՚Լ
խայթուահ
՚քիՆ
,
թէ
այնքա
՜ն
թունաւոր է
որ
է31ք6Ոէ1տա6
Հփադիժա–
կան ախա՚ք կը պատճառէ
, չափադանցութիւն
է ,
եթէ ոչ Հէքեաթ
։ Արմաչի
գաչաեբուե
՚քէ^,
տա -
կալին սԼաաանի՝
մենք կը գանէինք
գեւոնաււարգե—
րուն
բոյեը
, Հողին
մէ^ ւիորուած–
մաաիաի
Հաս–
տութեամբ
եւ մ աաիաի
մը Լ՛ք՛ի ^րկ
՚"Բ
^ " ՚–
չէ^՚է"՚1
մը դուրս
կը քաշէինք,
Է՚Լ^ "՚ արուն
դնելու^
գէ՛^
դէմի,
դիաելու
Համար
անոնւյ
կռիւը
^
ԲՂԷ^ ԲԴէհ.
կ՚ընէին
զ ի բ ՚ " ր
՚ Թունալորմ
ան
ւ^ախ չունէինք
:
ԸնդՀակառաքյն
^ Տարենաոնի
մէ^
սարսափ
աարահ
՚ահ՛
էր
այս բրդոտ
սարդը։
^՝ենթադրեմ
թէ
այդ
վախը
կը
հ՜ագի Հին Հաւատալիքներէ,
Օ ր ի -
նակ
Հիները
կը
կարձ՜էին թէ մ
"ղէզէ
աեսակ
մը
կայ, որ թունաւորում
եւ Հիւանդութիւն
կը
սչատ–
ճառէ։
Աաոր
Համար
է
որ յունարէն
թհ&1&Ո§աա
եւ
արաբերէն
ր ս ւ թ – լ ւ լ ա
կբ
նչանակեն թէ սարդ եւ թէ
մ "գէզ
• Վախը
ան
Հիմն է անոր
Համ ար՝
որ
էՅք€Ո–
էւտաշ
Հիւանդութիւնը
^ իբր թէ Հետեւանք
էՅՐ6Ոէս16
կո
չո
ւահ՛
սարդին
խայթուահ՜քին
,
Համաճաբակի
սլէս գո յութիւե
ունէ ր նաեւ
՚"
յն
երկիրներուն
մ է^
ուր գետնաս արդ չկար , ինէսլէս
Հիմ
ա
գետ֊
նասարդ
կա
յ տակաւին
Տ
ա
ր ենտ
ո ն
ի
մ է^
բա
յց
Հիւանդութիւնը
չկայ
յ
Գալով
է316Ոէ1Տա6
Հիւանդութեան
, Հին
բւք
–իչկ–՛
ները
ա
յսպէս
կը
նկարագրեն
, (Հաղարաւոր
դիր–
քեր
կան՝
որ
արաառոց
պատմութիւննե
բով կու
տան
նկարադրութիւնը)
՚
Գեանասա
րդր
խայ —
թելէ
ետքը
, ենթական
կ՛՛ի
յ՚եա
յ նախ մ ելամ
աղ1ո–
տոլթեան
, յեաոյ խ"ր թմրութեան
մէ^։ էքրաէք-շ -
տութի
՚ւնՆ է
միայն
որ
Հիւանդր
կ
՝արթՆցնէ ի ր
թմ
բիրէն
,
նուագաբան
ին
ձա
յ%ր
է՚՚եէով^
Հ
իլան–֊
գը
նախ
կը
սկսի
շ
"՚բ
՚^1՚է
1
՚""քէ
ե լ լ ե լ
, յետոյ
Օ—
րIIրIIլ իI ու
պարել
յամրաբար
,
րա
յց
ասաիճանա–
բար սասակա^նելով
սթարին
կչ՚՚-՚՚յ^բ
՚ւ
այնքան
որ
քրտինքի
մէ^ Լ"Ղ՛"է.՛"/,
^ ՛յոգնած
եւ
Հեւասսլառ
^ ի
վ ե ր ^ ՚ ՚ յ
^^Ւյ^՚՚՚յ
գետին;
^՝ըսեն թէ Հիւանգր
սլա—
րահ՜ մի
^ո
^ին^
խայթող
սարդն ալ
կը
՛գարէ
իր
բոյնին
մէ1 ։
Այս « Հիւանղութիւնը
Տ> ,
որ
տես
՚սկ
մը
^ ղ ա ֊
դա
րոլթիւն
է , ^եղհ՜
իքի
ձեւ առաձ՜
էր
ժամանակ
մը
եւ աղջիկներ
ու կիներ,
իբրեւ
թէ
Հիւանգ
,
կը
սլտըաէ
ին
դիլգէ
գիւղ
մ ե լամ աղձոտ
ու ախոլր ,
եւ
խայթոդ
սարդին
քրօբուահ՛
ժամուն կամ նոլա—
դարանի
մբ ^ա
յնը
րւահ՜ ատեն՝
կը
սկսէին
պարել
ղ իւաՀարի
ւգէս ,
յաճախ
մերկա^ահ՜
•- Ասոնգ
Բ՚^ձ՜
կութեան
Համ
ս։ ր ստեղհ
՜ուա^
է է՛^՛
պա
ր
ի ձեւեր
եւ
եգանակներ
, որոնք
է31ՇՈէ6116
կը
կոչուին։
Ըսի թէ ԳԷ
"ԲԴ
Հ՚"յ^՚"՚յ)՛
իրապաչտ
է
ր՝
Հ<ճք/–
ւատալու
Համ
ա
ր
ա
յս Հէքեաթներուն
:
Վ^եր^ին
երկու քէւնագատո
լթ իւննե
րո
ւն առ -
թիլ.
(501ւ(^1Տա,Շ
"
՚ – էՅք€Ոէ1Տաշ) ,
իբրեւ
եղրափակիչ
խօսք
%ախ
կ^ընգոլնիմ
որ
Գէորգ
Լայկաղն
բոլորո–
վհն
մաքրուաՆ
չէր մի^ադարեան
վարգապհաու–
թեանց
փոշիէն
–.Եւ ի՞նչսքէս
կ
՝ուդէք
որ
մաքրոլէր
^
ն
ւՆ
՚ յ գ
մէկ
օրէն
մ
իւսը : Տէք՚սրթ
՚քաքրուա՚^հ՜
էր : Փաս–
քալ
մաքրուա
"՚1է
էրւ
Տէք՚"բ^1
Հարիլր
տոկոսով
փիլիսոփայ,
Հո—
դի՚ե կը Գ^էբ ուգեդային
գեղձի
մը
ւ^՚է^^
^ՒձԳ է՛^է՜
պէս Ատրապոն
կը դնէր.,–
յօնքերուն
մէ^, Եպի–
կուր՝
կուրծ՜քին
մ
է^
,
սաոյիկեանները
սրաին
մէ1 :
իսկ
Փ՚քքսք՚՚՚է
) պաշապանելով
իր
մտահ
՜ումնե–
բուն
մ
ի
^ագարեան
մ թութիւնը
Գ"ր կըմեղա -
գրէր
Տէք՚^բթ–,
Կ
,՝Ը
."էր– ^/^"Գ չմեղադրեն
մեղ թէ
յսաակութիւնը
կը պակսի
Լմեր
գո
րհե
բուն
մէ^՝^ ,
քանի որմթութիւնը
Հալատոյ
Հանդանակ
մ լ ^ է
մեղի
Համարէ;
Ա
՚ի
^ադարի
աղգեցհլթիլնը
Հալատոյ
Հան -
գանակ
մը չէր Գէորգ
Հայկազնի
Համար
^
Բ՚"յՅ
կռուելով
Հանդերձ այգ աղդե^ոլթեան
գէմ՝ չէր
կրնար
դուրս
ե
լլե
լ էր քանգահ՜
տաճ ա
րնե
բուն
փոշիի
ամւղէն, առանց
քիչ մը փոշի ունենալու
իր
ուսեբուն
վրայ։ ԱՀա թէ ինչո՛ւ
էՅք6Ոէ1Տա6
ել
տօ–
11(11ՏՈ16
Հին աեսութիւններէն
Հետքեր
կրնան
^
ըշ~
մարուիլ
իր դորհերոլն
մէ^ ;
Երկրորդ
, Գէորդր
Հայկափը
պէաք
է
փրկել
տպադրական
խաթարումներու
, ինչպէո
ել
Հբա–
տարակչական
խարդախ
փորձերու
մեղքէն
( ^ լ
աննշան
գէբք
՚^՛
Ը՝
անուանի
Հեղինակի
մը
անոլ
—
նուԼ) : Մի՛ զարմանաք
նման
սխալներու
Համար
^
Գէորգ
Հա
յկաէ
^ի
Նննղեան
ու
մ
աՀուան
թուա -
կաննե՛րն
անգամ
սխալ արձանագրուած–
են
,
խա–
թարուաէէ կամ խանդարուաքէ
, այնքան որ վէ^է
նիւթ են դարձահ–
, եւ խ՚՚բ
^իէ
"բ *հէորգ
Հ
՚ " յ ^ " " յ ^
հնահ՜ չէ • • • ՜քրիստոսէ առա^ : Նիքոլա
կոմնենոս
կը գրէ թէ Գէորգ
Հայկազն
ձ^նաքք
է
Լէչչէ
•, (այս
սխալին պաաճառն
այն է որորդեգրոդ
Բ՛^էԼ^Ը.
ԼէէէէՑԻ կ)
՚
Ի"Կ Հ՚"ԼԼէԲ
կը.
•՚ՐԲ՚"ԳՐէ՝
1հ՚՚"կու–
զա : Պայլ
կը ՚ք֊բէ թէ ՚հէորգ
Հ՛"
յկ՛"՛^
վկայոլաձ՝
է Փատովայի
Համալսարանէն
^ է"հ
Հէ**ֆ^Բ
Ղ"՛Տ՛՛
կը պտըտցնէ
^ոլոնիոյ
, Աալեռնոյի եւ
Փատովայի
Համալսարաններուն
մէ^։ կենսագիր
մր կը ՛էկ՛" -
յէ
թէ Գէորգ
հնահ–
է
1663/ւ5՛ ,
իսկ 3>՚"պր"^ի(*)
^
որ յ^տալացւոց
Պղուտարքոսը
կը Համ
՛սրուի
, Գէ
որգ
Հ
՚ " յ կ " " յ ^ է դէբքերէն
քաղուաէէ
վկայութեանդ
՚էրայ
Հիմնուելով՝
կը դբէ թէ էքնահ֊
է
\6ե9ին
,
մ
ի
^չ
Պու֊չէ
) Հակառակ
^ապրոնիի
ասլաւլո
ձԱ՚եե -
բուն
, կը պնգէ թէ
քէնան է
I 6 6 8 / ՚ 5 » ,
Աեպտեմ -
բեր
Տին , արչալոյսին : Իր կարգին՝
Հէօֆէր
, Հիմ
նուելով
վկա
յութեան
մ ը վրա
յ
,
ուր Գէորգ
Հա
յ –
կադե կ՝արձանագրէ
թէ
« 1 6 9 2
Տս՚նուարին
, երբ
23
տարեկան
էր^ սաստիկ
տենդ
մը կ՚ունենայ »,
կը Հաստատէ թէ քքնահ^
է
\669ի%, ու մեոահ^՝
1707
Յունիս
Ոին, եւ ոչ թէ \702ին,
ինչպէս
կը
գրեն
ուրիշ կենսագիրներ
:
Այսքան
սխալեր
կրնան , անշուշտ
,
Հիմնա
ւորել կասկաձ^ մը թէ իր գէրք^ԲԲէ
մեծ^
մասամբ
յետ
մաՀոլ
Հրաաարակութիւն
,
խաթարումներ
կրաքէ են :
կարեւորը
, սակայն
, իր բժշկական
փէէէ""
~
վւա յոլթիւնն
է
,
բժ
շկո
լթ ի
ւն
ր
վե րանո րոգե
լու եւ
մ
ի
^ադարեան
սքոլասաիկ
դպրոդը
քանդելու իր
վյորձը :
Վերտին
քննադատութիւն
մր եւս •
Գէորգ
Հա
յկաղն
, կ՚ըսեն
, կրած–
է
Պէյքք
^ի
աղդեցոլթիլ–
նը։ Կը պատասխանեմ
—• Ո՞վ
է
"՚յ՛^ "Բ մեհ՜
է
իբ
րեւ
մ
իտք՝ առանց
ուրի^երու
ազդեցութիւնը
կրելու։
Տէքարթ
մեՆ
միտք
մ քծէ է,
բայց
^ կը
կարծ
-է"
ք թէ զերծ–
է
աղգեցութենէ
,
իր
նշանա–
լոր
խօսքն անգամ
, «յշ թ6ՈՏ6, «^0110
յՇ
ՏԱ1Տ»
կուգայ
Ա • Օգոստինոսէն
: էքւ յետոյ
Համոզուած
եմ որ
ազդեց
ութ
իլն
ը քաղաքակրթութեան
աւի
^
է
, ով
որ
զրկուած
է ա
յդ
ալի
շէն
դատապարտուած
է
կո բսուե
լու : ՚Հ,ո յնիսկ ,
ա
յս Հարցէն
թելագրոլտծ՝
յաճախ
աքն տեսակէտն
եմ արտայայտած
թէ
կա
րելի չէ
մ
եկուսի
կենալ
օրուան
մ
տաւորական
շարժումներուն
Հանդէպ,
ձոլլու
մի վախով
:
Աոլ–
լել
ձուլուեէով
,
աՀա քաղաքակրթութեան
օ-
րէնքը:
Գէորգ
Հայկազն
քուբա
յ
մ
^5>
է
,
ուր
ձուլած
է ի՛^է
"Բ
մ
արդկային
միաքը տուած
է
ազնիւ
ու
թանկագին
:
էքլ
տուած
է ի
՛ր կաղապարր,
աՀա
իր արժէքը :
էքրիտասարդնե՚բ
, Գէորգ
Հայկաղնի
կեանքր
պատմելով
ձեզի
, կ՝աւելցնեմ
• Մեծ
դժբախտու
թիւն
մբ մեզ նետած
է
այս օտար
երկիրներուն
մէ^։
էք՚ամանակ
չանցրնենք
ողբալով
մեր
ԳԲ՛^ —
բախտոլթիւնը
,
ա
յլ գիտնանք
օգտուիլ պատե -
Հութենէն
քաղելով եւ իւրացնելով
մեծ քաղա -
քակրթոլթեանց
մ ի
^ավա յրին բա ր իքնե ր
ր
:
\քագ ֊-
կեցնելու
Համար
Հայ Հանճարը
Հայրենիքին
մէ^,
Հայրենիքէն
դուրս :
ՆԱՐԳՈԻՆԻ
( * ) Միլսւնի ընկերներէս՛ Տոքթ–. Եր– Արզսւ–
ւքանեանէն
ե Ն
Տոքթ–՛ Արաւքայիս Արապեանէն
յսնդրեմ որ Ֆապրռնիին մատննաշարէն եւ Փրոֆ .
•^ափփարոնիի բժշկակԱւ(լ կենսագրութեանց աշ -
խատւո-թենէն քաղեն եւ ինձ ղրկեն կամ հրաաա -
րակեն ճ;)դումներ ՈՆ լրացու՜մ՛ներ 4՝էււրգ Հայկազ
նի կեանքին մասին։ Տոքթ–– Թորգոմեան կարճ
առմս մը ունի
Հայաստանի
կոչնակիճ
մէջ (1928
Մարտ 10), րայց՛ սխալներով, ոչ միայն թուա
կանի, այլեւ– •- անուան, ուր ապուած է նաեւ
Գէորգ Հայկացնի նկարը, զոր զրկած է Փրոֆ •
Քափփարոնի :
Պնքճու1ւՒԱ
Ամպեր եկան, մութը պաաեց
Մինակ նսաած կո՚-լաւք ե ս ։
Անցեալ
օր, պաաո՚^Հանի
մը ետելէն,
քաղցր
ու
մելամաղձիկ
մեղեդին եւ նոյնքան
յուզիչ
/.
անռւ՚քԻրԻ՛^^՛"^
արձագանգի
մր պէս եկան
երկա՜ր,
խոռէելով
Հողիս -
ԻոաԼաո՚-թհ՝^
՚^էԼ^
՚՚Ր՚էԻ
՚^Ր.
եզանակր եւ
րաո%ը
4«"^7,է
՚ \
՛՛՛մ
"են^ե
,հ.աաակին
Հետ
, եւ ամէն անգամ
որ լսենք
երդը,
անձն ալ կբ պաակերանայ
մեղի լ
Գիտե՛՛ս,
ք " ՛ " *
էր"Ր ՚^ք^՝ ՊեբճուՀի
այս
եր–
^ «Ամպեր եկան մութը պատեց».
կարծես թէ
՛՛յօրինուած
ԲԱ՛՛՛Բ
/ ՚ ^ ծ / .
Համ՚սՈ
Ա^՚՚ր
թախծալի
բառերր
յամառօրէն կր կաոչէին
խռովայոյղ
Հոգ–
ւո.ս
մէչ այն զարՀուրելի
օրերուն,
երբ
տարին
Սար՚լիսբ
. եւ ալ եա չեկաւ
. • -
Աարդիսբ
ԻԲ
կեանքի
ընկերն
էր,
Հայրը իր
մանկիկին՝
Աբմիկին։
Աարղիսը
մտաւորական եւ
մարտիկ՝
անզուգական
Հայ յեզափոխ՚սկանն
էր ^
զոր
րաղմաՀարիւր
մ տաւո րականնե
բու եւ
բա՚լմաՀ՚սղար
Հայ ժռլովուրդին
Հետ՝
դաւադիր
օր մը \9\5ին
անՀետացուց
անորակելի
բարբա -
րոսր
՚.
ո, «է
. ՊեբճուՀի
անցաւ
կովկ՚սս : Թիֆլիզի
մէջ
քտնի
մր տարի
ուսուցչութիւ-ն
ընելէ վեր1
, առաքին
Հայ
կիներէն
մէկր
եղաւ որրնտրուեցալ
երեսփոխան
Հայաստանի
Հանրապետութեան
անդրանիկ
հքոր–
Հրդար՚սնին։
Երկաբ
չԿէ՚Յ՛"՛^
տրամադրել
իր
ոլ–
ժերր
Հայրենիքին։
Գաղթական
է, Պոլիս,
Պուլ -
կարիա եւէ վ ե բ ք ՚ ՚ յ
Փս՚բիդ,
ո
՚^Բ
աարիներով
պաշտօնավարեց
Նիբբ
Ի՚՚թ
ՐիԺֆԻ
դբ՚^՚սենեա -
կին՜մէք։
ճիշգ քաոորդ դար վե ր1 ղարՀոլրելի
1915^1՛
դարձեալ
«Ամպեր եկան , մութը պատեց» :
Այս
անղամ անողոք
Հիւանդութիւն
մը կը
զգետնկր
ՊերճուՀին :
^ասնամեակ
մ ր ա/ւա
ի
\940ի
մայիսեան
օր
մը,
՚1եր9ին աշխարՀամարտին
ամէնէն
գժնգակ
օ–
րեըուն
, ան յաւէտ կբ վւակէբ
՚^չքեբը
:
Փնջիկ
մը վ՚"բգ՚"է
անշուք դագազ
մը կը
Հանգչէր
Փարիղի
Հայոց
Եկեղեցին :
Գամ բանականներու
սլա
յմ անագրական
խօս -
քերէն
աւելի , մտերիմներբ
եւ
յուղարկաւորները
կը
փղձկէին
, պարապ տեսնելով
անոր մէկ
Հատիկ
զալկին
տեղր, մօր ղաղաղին
Գ1՚"–խը՛
Զ1՚նուորա–
կան պարտււ՚կանութիւնը
թ ո յ լ չէր աուած
որ
Ար–
մ^իկր ղար պատերաղմի
գաշտէն,
իր վերջին
յար–
զանքր
մատուցանելու
իր մօր Հանգէպ ;
•
« ՊեբճուՀի » դրական
անունն է տիկին
Պեբ
ճուՀի
Պ՚սր՚ոիղպանեան
— ք*ա րսե ղե ան
ին
%
Սկսած է գրել
կանոլխէն
^ նախ բանաստեղ -
ծութիւններ
, որոնք
սլա
ր բեր արար
ե րեւցած են
օրաթերթերու
ել ((.Հայրենիք Ամսագրին՝»
մէ^
է
Զղտցումի,
ապրումի,
անկեղծ
, Հարաւլաա եւ
անսեթեւեթ
շեշտ
մ բ , արատ
յա յաոլթեան
սլարզ
ձեւի մը տակ, կը բնորոշեն
անոր ինքնատիպ
րւս–
նաստեղծոլթիլններր
:
ՊերճոլՀիի
արձակ
ղրոլածքներր
-
մուածքներ
ամփովյուած
են Հատորի
մը մէք
^Փոթորկէն
վերջ–» , որ լոյս
տեսաւ
ֆարիզ ,
1932/-5. :
Գրական
այս պատմ ուածքնե
ր ը
պաակերներն
են երկու
աՀեղ փոթորիկներէ
վերջ՝
ափունքը
նետուած
Հայ խլեակներու։
1915^
ուրականէն ա–
զատուածներու,
ինչպէս եւ \912ի
քէմալական
գէպքերոլ
Հետեւանքով
արաասահման
ապաստա
նած
Հայ աարագիրներոլ
:
Արմատախիլ
այս գժբախտ
անձերը
, մէկ
կող
՛քէ կ՛՛՛ոչած
իրենց
Հայըենի
Հին սովորոլթեանց
եւ֊
բարքերուն
, միւս կողմէ
,
ապրելով
նոբ
միջավայ
րին օտարոտի
պայմաններուն
մէջ, անխո՛ սափե -
լիօրէն
կՂնթարկոլին
Հողեցնցումի։
Ոմ՚սնք
կբ
տանին ճակատաղիրր
կրաւորական
Համակեր -
պութեամբ^
իսկ ուրիշներու
մէջ յառաջ
կուգայ
ընդվղում :
Այդ
Հակադիր
պայմաններուն
ստեղծած բա
խումին
ղեգարուեստակտն
պաակերացումն
են
Պերճուհիի
«Փոթորկէն
՚/երջ»ի
պատմուածքներէն
շատեր :
ԱՀա
Մարթտ
խաթունր՝
անՀոլն
վշտի
կհիկ
մը, մարմնացած
տաոասլտնք
, որ անապատի
ճամ–
բաներկն
քաշքշոլելով
ինկած է Փարիղ։
«Փր^ ՜
տռտոլքի–>^ մր շնորՀիլ
մեծ,
րայց
Հիւանգ եւ
Հիւծած
աղան կբ գտնէ իր մայրր,
ի^կ քիչ
ա՚ոեն
վերջն ալ կր ղտնոլի
փոքր տղան : Բայ.)
երկս՛–
տարեկտնէն
ք-իւրտհրոլ
մէջ մեծցած
տ՚լ՚սն
չէ
Հաշտուիր
«կեավոլր–^^ զաոնալ ու Մարթա խա -
թուն
Հաղիլ թէ ձեոք
՚սնցոլցած կր թոցնէ
թոչ -
նիկը
ձեոքէն։
Պօղոսիկ փախաւ
իր ^^էյին
ք,.վ :
« Գողդոթան»
խորաղրին տակ
պատմո՚ածքԲ
ուրիշ
՚ոեստկի
սրտաճմլիկ
ոզրերղոլթիւն
մ րն է :
Զարօն
կոլղեն
բաժնել
իր Հարաղատ
մանկիկէն,
Ռեշիտէն
որուն
Հայբր
թ֊ռլրք է,
կտրելթ
է
բաժնել
եղունգը
միսէն :
Fonds A.R.A.M
