« Վեր1էն
կայՏէերուն
» մէշ
ՊիթլիզՅԻ
Մ
՚^մա
խաթունդ
ինկ^ահ– Փաբիզ^
իր
միսւկ
հ
^իլ
թոռնիվէն
Հեսէ որ
երազէ
ամուսնսւցնե
լ,
«
Հ
՚"յ
Կ
,Լ
"րէԿ.^
թոմպոլլիվ
եէ. կարմիր
թշերով
աղջկան
մ
(լ հետ»
։
Րայց
Փիլիկին
համար
մօտան
անցահ–
«նիՀար
ու
երկայն
աղչիկներն՝^
ԷՆ
յարգի : Ու–
երր կր
աես~
նէ Փիլիկին
տուն
րերահ–
1բւււրակ
երկայ՝1ւ–»
օաար
՚"ՂԳէՒևււ
^՚Լ
"՚֊ձ
ձունր
իմ
գ ւ Ի Ի "
1
Կ ՝ " ՚ – զ է ի
"Ս
լոյս աաս քու. տան օճախին
^ գուն
մոխիր
կր ^"՚–
: Բայ^ օտարոլՀին
բարեկամ
մ
(^ւ
ալ
ունե–
ցաձ^
է
որ
Փիլիկին Հետ հերկուելովդ
բանտ
նետել
տուաՆ
է, վէԼ՚^է՚ե
խենթեցնելով
Մամա
խաթունբ՛.
« Լ՝Աբ՚քէնիէն^ր
, աոանձինն
ֆրանսական
գիւղիբր
ինկահ– Հայ սլատանին
^ որուն
Հոգիին
մէք
,թէեւ
երաղր
կայ իր
Աիրանին
, սակայն
իր ագա -
րակաաիրո9
աղջկան՝
ք)իլյլանին
զբօսանքի
Համար
Հրաւէրներր
կ՝
րնգունի
, Իյաչատու
.ր՝
1՝Ար՛^է ~
նիէնբ։
Վայրկեան
մը կր
խաբուի
իյաչատուր ,
Բ՚"յՏ
Ի Վ^ՐԻՏ
"թդանք
կր
զգայ
իր
նոր
մի^ա -
վ՚"յր/՛^
, նոր տեսակի
սէրէն
% Իսկ մօր Վ^րԱ՛^
խօսքերր
կը
զարնեն
ականէին
՚^Ազգիգ
եւ. կրօն -
քիգ
՚ " է ր
՚քն
աս
,
մեր օճախը
գու
.ն
վառես՝^ Հ
Ա.Հա
^–Արփիկը^ սլաամ
ոլահ՜քը
(երեւցաՆ ՚" -
ռա^ին
անգամ
ՀձՏառախի
մէ^ : Փարիզ
ինկահ
Հայ պարկեշտ
ազ^իկ
մը , ամ
չնալով
Հանգեր^ ^
կ
՚աշխատի
յարմարիլ
նոր միջավայրին
ու
շրթուն
քի
կարմիրը
տուն եւ տունէն
գբասենեակ
կր տա
նէր առանց
զ֊որքքահ՜ե
լու : կարմ
իր
ներկը գնահ՝
ա–
տեն
, թոթովելով
ըսաքէ
էր
/քլբա
• •
•րեկամուՀիի
մը
Համար է^ անշուշտ
զարմացնելով
ձ՜ախոզ
օրի–
"բգլլ » :
Պերճու
-Հիի
ամէնէն
երկարաշունչ
սԼատմուտՆ–
քը
,
աւելի շատ վէսչբ
^քՍանձոլաձ՛
Օբեր՝^
,
որ
« Փոթորիկէն
վերի> Հատորէն
գուբս
կը
մնայ
^
գրուան
Ը
^լէ՚"է"վ
Հատորին
Հրատարակութենէն
քանի
մը
տարի վեր^^
Լ" յ "
աեսահ՜ է ^ Հ՛"
յ ք^^՛ էք
Ամսագբին»
մէլ : Ամէնէն
լաւերէն է : Տեսակ
մր
ինքնակենսագրութիւն
Լայս
վէպը
անգլիերէնի
թարգմանուած–
է) է ^
Պերճուհիի
շաա պարզ պատմ
ուտՆքները
ու -
%ին
գեզարուեսաական
կառուցուահ
՜ք
Հ Անոր
աի—
պարներուն
մէ^ կան մաբգկայինը
:
կացութեան
մը
մէջ Հակասութիւն
ստեզքէելով
,
աւելի եւս շեշսէ
դրահ–
է տիպարին
վրայ։
ՊեբճուՀի
ոլնի
ճշգրիտ
նմանութիւններ
ինչպէս
եւ
տեղին
սրամտութիւն–
նեբ
։
Անոր բանաստեղձ՜ութիւննեբուն
մեհ՜
մ
ասին
մ
էջ
,
սիբո
յ , յո
յղերու
, պաարանքսեբու
լարն
է
թրթոացոզր
,
1՚"Կ պատմոլահ՜քները
պարոլրուահ՝
են
ողբերգական
քօղով
մ ր
,
աէ՛"
ք ՚ է
թեր
եւս
Հայ
իրականութեան
որոշ^ բացաո
֊իկ
շբք
/՚՚^է
Ը
կեան
քի արտացո
լացոլմ
ը :
^էք
-բախտաբաբ
պատերազմէ
թոՀուբոՀին
Հետ
կարհ
՜ես
մ
ոռացոլթեան
մ
ասւնուեցան
վեբ
^ին
շըր–
շանի
անՀետացահ՜
գրող7յեբու
գրական
վաստակն
ալ,
ՊերճուՀիին
Հետ
Լասինը ^Հայաստան
^էոբգ–
հանին
,
Արմէն
Ամուրին
եւ գեռ
ուրիշներու
գոր–
ծերր :
Այս
գոբհ
-երը
գեղեցիկ
ձ՚աղկեփոլնջ
մր կրնա
յին
կաղմել^
ղաբգարելով
մեր
ժամանակակից
գրականութեան
էջերը :
Մ–
ՄԱՆՆԻԿ
ԿԸ ԽՆԳՐՈՒԻ
ԳՐԵԼ
ՄԷԿ ԷՋԻ ՀՐԱՏ, ՄԵ -
ԼԱՆՈՀ։
ԿՏՈՐՆԵՐՈՒ
ՉԲԱԺՆԵԼ
ԶԵՌԱԳԻՐԸ ։
ՊՈՒՏ՝Մ
ԾԻԾԱ%
ՏՆՈՐ-Բ
ՀԱՅԿԱԿԱՆ
ԻՄՊԵՐԻԱԼԻԶՄԸ-–
« Ասււաւած Ո՚՚Լյւ է»,
կը Հարցնէր
՚^եզի
մեր
վարմապետը,
երր փոքր
էինք։ Պէտք էր պատաս -
խանէինք
— « ԱսՄաւած սւմէն տեղ է» • • •
Մեհցանք։
Պեխ ոլբել
սկսանք։
Աստուած
Հայրիկն ալ Հեռացաւ,
մեղմէ՝
առանց
Հասցէն
ձգելու։
է լ Հիմա^ երր Հարցնեն
ինհի թէ Ասա -
ուած ո լր է^ կը պատասխանեմ
•
« Ջեմգիտեր
Ասաուծոյ
ուր ըլլալը
, սա -
կայն գիտեմ
որ
Հայը ամէն սւեղ է » • • •
Անցաձ– կիրակի
^ Ա՝խիթար
ԱբբաՀօր
թոռնոր–
Գէ՚^երը^
իրենց
ուսումնատան
պարտէզին
մէջ^
Հայ
ժոզովուրգին
Համար
^ ագուոր
Հրամմեցէք
մը
սաբքահ–
էին ; Հոն էին ամէնքը : Եկեղեցական
-
աշխարՀական
X Արք եւ կանայք։
^երք եւ ման -
ԿէԼ"՚1՚ք ել մանաւանգ
նորափետուր
Հայ երիտա -
սարգոլթիլնը
յուսապաբգեւ
երեւոյթ
• • •
Անձրելը
, քանի
մը նախանձոտ
ցոյցերէ^ետ
-
ՔԱ\ արեւէն
իր պարտութիւեը
ըեգունելով
Հեռա
ցաւ
մթնոլորտէն ։
Եւ֊
է՚^ջ՚՚յքէլ^
պաշտօնապէս
Հրաւիրուեցաւ
բեմ :
իր Հեաեւորգներուն
մէջ կային
^
ուրիշներու
շարքին՝
յունական
եւ սպանիական
պարանոլագի
երկու
խմբակներ
^ որ յաջող եւ Համակրելի
կտոր
ներով
պատոլեցին
մեր ականները
:
֊
Ի՛՛նչ երգ է ս.
յրգ,
^ը :
Ապաներէն եըգ մը իյարգանս
արէեանթի–
նաՀայոց •
Ի ^ ն չ
1^ըսէ ... Հապա սա
մ ի՛"ւսը
, ճերմ
ակ
հ
՚ն1չեավեբ
շյւջաղգեսաով
երիաասարգին
եր -
գաէէը :
"՛Լ յունական
երգեր ի պատիւ
ձ"*՜ ~
նահայերոլ
: ինչ լձւել^ աղբարիկ^
ստիպուահ՝
ենք
ք
^"1ՐՐ
է ե գ ՚ ՚ ՚ ^ ՚ ե բ ը յարգել
է Բոլոր
ազզերու
Հեա
գործ
ոլնինք : քցնամիացահ
ենք։
Աղջիկ
կ՝առնենքք
մանչ կը հ՜ախենք : Բուրգ
կուաանք
, կանեվւ
կը
գնենք
աշխարՀի
բոլռբ
շուկաներուն
վ յ ՚ ա յ • • •
Այս
կարճոլկ
ասուլփս ր ,
մ աքիս
կոճակը
թուլցոլց
• Տարաւ
զ1ւո
,
Համ ա շխարՀա
յին Հայ
գաղութներոլ
մէջ պտոյտի
մը • • •
տայ
զանազան
երկիրներու
Հայկական
Հան–
գիսասրաՀներէն
նելւս
բաբեբախտաբար
առանց
վճարում
ի , ապա թէ ոչ , վա^ յ էր եկեր : Աաիպ–
ուած՝ պիտի
ԱԷԼայի ամէն մէկ եբկրի
Համար տար–
իեր գրամ
ճարել
յ
Ատիկ
ըրի այգ տեղերու
բեմերուն
վբայ եր -
գոլած եւ արտասանուած՝
բազմալեզու
կտորները
ել աճապարանօք
վերագարձայ
Փարիզ ու կրկէ^
գրաւեց
ի ա թոռս
%
՝Բանի
մ ը վա յրկեան
ծ՜ոծրակս
քերեցի
, ճա -
կատս
շփեցի
^ ուշքի
եկայ եւ երկու
Յ^եռքերուս
մատները
ՀովաՀարաձեւ
բանալով^
սկսայ Համ -
բեր
Հայերու
լեղո^էձ։
Ֆրանսերէն,,
ան<յ|երէն. ,
իտալերէն, գերլքաներէն , սպաներէն , փորթւււ–կա–
լեբէն, հոլանտերէն։ ՌՈԻՍԵՐԷ՚Ն , պարսկերէն ,
արաբերէն , թ֊ուրքերէն ,
յ ո Ն ն ա ր է ն
, ււուլքաներէն ,
պռւլկարերէն, չինարէն • • •
Համրե՛՛՛մ
տակաւին
:
Բայց
ձեւլքերուս
մատ -
«ՑԱՌԱՋ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
ՈՅ)
ՄԵ ԼԻքՓ Ա լ Տ Ի ՚ ւ է
ի Հարկէ ոչ։ Բռնակալ է թէ Աիւչէյման
բէկր
եւ. թէ չնչփն
ՀքաՀնազարը : Երկուսն
է լ Հաւասա -
րապէս
զզուելի
են
Միթէ"
աունի
աոիւՆ չէ եւ կոյս
Հեզինէն
ւ
Ի՛՛նչ
ում՜ ունի նա : Բաբ գնել
սրտում
,
Հագնել
սեւ
շորեր , վախեցնել
աղօթքի
գրքեբով
,
սրբերի
անունով
աՀա թէ ինչպէս է նա բոնանում
: Ե՛–
որքան Հպատակներ
ունի։
Ամէնքը
խոնարՀւռւմ
են
նրա առաջ, որովՀետեւ
ամէնքի
Համար նա միջ -
նորգ է երկրի եւ երկուքի
մէջ
է
ինչո՚^վ ենլաւ այս տունի
աո֊իւծները
ԳՐ՛՛Է
վայրենի
, իսկական
առիւծներից
;
Գայիանէն
զանազանութիւն
գանում
:
՚հրսինը
քանգում
էր^ աւերում
, է"^ միւսը
^ որ
նստած
է ր ներսում՝
ապահով
պաաերի
ե տեւում
,
ասում էր՛ Հեռոլ
մնանք
^ ղործ
չունենանք
^ սուր
բարձրացնոզ
ր որով
է լ կ՝ընկնի : Եւ երբ խօսք է
լինում այգ խրատի գէմ ^ նա կատաղում
է , օգ -
նութեան է կանչում
ազօթքները
, ս ր բութ իւննե ր ը ,
նբանւյ
կողմից
սպաոնում է պաաիժ , տանջանք
. • •
Ոչ , մ իեւ^ա
յն են գրսիննե ր ը եւ ներսիններր
,
ամէնքբ
մի անուն
ունեն
բռնակալ ;
Աիամիտ,
"իբելի
Տ՚՚վսէփ
է
գու կարծում ես
թէ քո կազութիւեն
է պատճառ
^ որ քեզ
աանջում
են , չմտածելով
որ գու է լ մարգ ես • • • Ա
1՚^է^
չես տեսնում քո ք ր ՚ ՚ ջ ը • աՀա նա ոչինչ
պակա -
սոլթիւն
չունի , թ ո յ լ չէ , բայց
ճմլւում է
աւելի
խիստ
բոնութեան
տակ :
Նա
Հ ո ւ ^
խօսում էր եղբօր
խեղճուկ
,
անմեզ
գէմքի Հետ , ^տեսնում էր թէ ինչպէս խոր
քունը
կամաց կամաց
կազգուըում
է նրան , ջնջում
է
տանջանքների
Հետքերը : Եւ նա ինքն
է լ
կազգուր–
ւում էր ։ կայ գործ
^ ամէն տեղ կայ։
Ամէն
մի ան–՛
կիւնում
մարգը,
տանջուող,
ճնչուող
մարգը
..
8 անկարծ նրա մ աքի առաջ
կանգնեց
մ եծ ,
սրածայր
ցիցը եւ նրա վրայ նստած
քաՀանան
։
Նահատակը
• • • Նա է լ եկեզեցու
պաշաօնեայ
էր ^
նրան
է լ յանձնոլած
էր կապելոլ
եւ
յձտկելւ
իրաւունքը : Բա
յց
ինչ պատմ ոլթիլններ
էր
բերել
Փէրին այգ քաՀանայի
մասին։
Ե
Լ քաՀանան
միայն
խօսել
^գէ՚՚՚էր՛
^՚"
ինքն
էր գրգում
մարգկանց
, ինքն էր աանում
• գնա
լիս
ամէնից առաջ
, վերագառնալիս
ամէնից
յեաո
յ
՚"յսպէս
էր նա Հասկանում
իր պաշտօնը :
կարո՜ղ
էր մի Հեզենէ
փոխարինել
նրան։
Երբեք֊ նա պա
աերի ետեւում
լացող է եւ պահանջում է , որ նախ
՚"մէնքը
մեռնեն
^ ապա
միայն
ինքր
Մաքերր
վերջ
չունէին
^ մէկր
միւսից Հրա -
աապ
յ
մէկր
միւսից
պարղ : Նրանց
թելը
կտրեց
Տիրամօբ
մոմերից
մէկը, որ վերջացել
էր եւ յան
կարծ ցած թռաւ
մի փ՚՚քրիկ
կայծակի
նման։ Գա–
յիանէն
վերկացալ
, վերցրեց
ընկած
կտորը
։
Ամրոզջ
սենեակին
այմ-մ
մի Հատ ճրագ
էր
1Է0
Լինէինք եեռՈՆ ազատ այն երկրում ,
Թաւիշ սարերի գրկսւ–մ (յունագեզ,
Ուր աղբիւրներն են անոյշ հեկեկում ,
էրազի նստռւմ ծաղիկ ու տերեւ:
Երբ խաւաբն իջնէր, պատէր լեււ ու քար,
Լււէր առօրեայ աղաղակը սին ,
Այդ խոր վեհագոյն պանին դիւթ-ական՝
1յստէինք ծանօթ–
ա յ ւ ո ւ ա կ ի
ափին :
ԵԼ կախաբդական երազի թ-հւով,
5
Երբ յեա դաււնային տարիներն անցած —
Անհոզ օրերի կեանքը եոգեթ-ով՝
Երբ լքոռացուէին արտասուք ու լաց:
Շնչաււպաււ լււին հանգչէինք անձայն ,
Դու ժպիտներով ակնարկէիր ինձ,
ԵԼ մինչ այգաբաց կարօտով համայն՝
Մնա-յինք այդպէս իրար նայելիս :
9՝.
ԾԻԾԵՌՆԱԿ^
ները պիտի
չբաւեն։
Ատիպուած
,
ոանամատերս
ալ գռրծի
պիտի
լծեմ ։
Տեսէ՛ք , կարեւորներէն
երկուքը
մ ոռցանք
երեւաներէնը
ել
հայերէնը :
Ե
Լ տակաւին
ո՛՛ւր
ձզենք
վրացերէնր, թաթա–
րերէնը, քրրկըզէրէնը, չէչէներէնր,
ել
տաղստա–
ներէնը
եւ միւս ^եգբայրական՜ֆ
լեզուներր
:
Ա՚տածումիս
կոճաէ^Լրը,
մէկը
միւսին ետե -
ւէն քակուեցան
: Ա՝տայ ապագայ
անկտէս
Հայաս—
տանի
խորՀրգարանը։
Ամէն
դաղութէ
երեսփո
—
խաններ
իրենց գազթավայբի
որգեգիր
լեզոլնե -
բով
զինուած՜ է
ՆախագաՀ
մը ^ թաբգմ
աններու
բանակով
մ ը
չր ջա պա տո լած
ամ էն մէկ երեսփոխանի
իւօսքերը
իրեն Հայեվաբ
փոխանցելու
պատլւաստ : ինչ հրա
շալի յուսապատկե
ր ;
• • –Արեւուն
վերջին
ճառագայթներոէն
վրայ
հե
ծած՝ վերագաբձա
յ տուն , Հպարտանա
լով Հա
յուն
ում՜ին եւ Հիմնած՜
Համ ա շիա րՀտ
յին
կայսրութեան
վրայ
...
կ. ՊԵՏՈԻՇ
ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆ
ՆԱԽԱԳԱՀԸ
Կ՝ԸՆԳՈՒՆԻ
ՎԵՆԵՏԻԿԻ
ԱԲԲԱՀԱՅՐԸ
1
27
Ցունիս
^ երեքշաբթի
^ ժամը
|1
.15^Տ՚,
ֆը–
րանսական
Հանրապետութեան
նախագաՀր
, Պ •
՝Լէնսան
՛Օրի"
լ
է
էլէդէ
I՛
պա լատին
մ էջ ընգունե -
ցաւ
Ա՛խիթարեան
Աիաբանութեան
ընգՀ • Արրա–
^•"յԸԸ
1
Գեբ . Արապիոն վարգապեա
Ուլ ուՀոճեան
,
որու
կ՚ընկերանային
Աեւրի
Ա՚ուրատեան
ւէարժա —
րանի տեսուչ
Հ . ԱաՀակ վաբգապետ
Տէբ Մ"վ՜
սէսեան
, քաղաքական
տեսուչ Պ • Զ ՚ ՚ ՚ ա ի կ
հքան -
զատեան
, ել փոխ - տեսուչ
Հ • 1Տաչաաուր վար -
գապեա
Վրթանէսեան
։
Ընգունելութիւնը
շատ սիրալիր
եղաւ
։ Արա -
պիոն վաբգապետ
յանուն
Ա՛ խիթարեան
Ա՝ իաբա
նութեան
, ^որհակալութիւն
յայանեց
ֆրանսա -
կան կառավարութեան
եւ նախագաՀին
, այն Հա -
մակրանքին
Համար
ղ՚՚ր կը տածեն
Հանգէսլ
Ախի—
թարեան
մ իաբանութեան
եւ անո ր Հաստատու
-
թիւններուն
յ
Հանրապետութեան
նախագահը, պատասխա -
նելով ըսաւ. •
^ Ես պէտք
էի ^ոբՀակալութիէն
յայանել
<է^է—
Դփ ^ այն
լ՚՚՚-րջ եւ անկեղծ
աշխատանքին
առթիւ ^
զոբ Հայկական
ճեմարանը
երկար գարերէ ի վեր,
կը թափէ ֆրանսական
լեղոլի ել մշակոյթի
ատ -
րածումին
համար։
ինծի
անծանօթ չէ որ ձեր
Ա՛ իաբանութիւնր
թարզմ անած
է
ֆրանսական
գլուխ
գոբծոցնեբ
հայերէն
լեզոլի եւ
տարածած
Հայ
ժոզովո
ւրգին
մէջ֊.
ինծի
անծանօթ չէ այն
աշխատանքը
զոբ գուք կը թափէք
Աեւրի
Աոլ -
բաաեան
վարժարանին
մէջ , պատրաստելով
Հայ
երի
տսաա
րգներ , որոնք ֆրանսական
ազգեցւ,լ -
թիէնր,
լեզուն եւ մշակոյթը
կը ծաւալեն
իրենց
ազգին մէջ ։
« ինծի
անծանօթ
չեն այն "էրը եւ համակ -
րանքը
, ղ" ր ձեր Ա իաբանութիւնր
կը
սնուցանէ
ֆրանսայի
Հանգէպ
; Ասոր Համաբ է որ երբ
իմացայ
ձեր Փարիզ
գալը , փափաքեցայ
անձամբ
տեսնել
ձեզ , յայտնելոլ
Համար
իմ անձնական եւ
ֆրանսա
յի երախտագիտական
զգա ց ո լմնե ր ր ,
գէ՚՚(
ի ձեր Միաբանութիւնը,
եւ ասոր Համար էր նաեւ
որ ֆրանսական
Հանրապեաութիւնբ
,
մասնաւոր
պատուիրակ
մ ը ղրկեց , Պս՚աուո
յ Լեգէոնի
շքա -
նշանով
զարգարելոլ
ձեր կուրծքը :
« Գիտեմ
նաեւ որ սեպտեմբերին
,
Վենետիկի
մէջ
տեղի պիտի
ունենան
Ախիթար
ԱբբաՀօր
մա֊էՈւան
եբկրռրզ
գարաղարձի
փակման
հանզՀււ–
I.
/
բը , որոնց
անշուշտ
նեբկայ
կ՝ր/յայ
նաեւ 3
>Ը~–
Fonds A.R.A.M
