Բա^ձ^ացի'^, րա^ձ^ացոէ^,..
Այ" էր ՛ել
կաղմ ազե ք,սլոլթեա%
, որու. Հիմշ
գրէն Կ~
Պոլսոյ
մէչ
Սահմանագրութենէն
վերք, կաբգ մբ եբէաա–
սաբգնեբ,
կոչելով
Հայ Աաբմնակբթական
ԸնղՀ՛
Միութիւն
(Հ.
Ը,
Շաբմումբ
ղեբազանցօբէն
աղգային
էր.։ Հայ
երիաասաբգ
սերունղբ
սլէաք է ղառնար
գօրաւոր՝
ֆիգիքասլէս
թէ բարոյասլէս
գիմ ագրաւե
լո լ.՝ ա ֊
պագայ
փորձոլթեանց
, ել մանաւանգ
սլէաք
է
սլաՀէբ ու սլաՀպանէր էբ Հայկական
գիմագիքէբ :
Կազմակերսլոլթիլնբ
չուտով
Նաւալ
գաաւ :
Ամէն ուր որ ափ
մ բ
Հա յութիւն կար , կագմ ուե -
ցաւ
Հ ՚ Մ ՚ Ը ՚ Մ ՛ի մասնաճիւղեբ
,
գնգախագփ
թումբեր,
արիներ,
տրենոյչներ
,
ֆաճֆառնեբ
,
տողանցքներ
: Հ՛ Մ՛ Ը՛ Մ-ի
կագմակերսլիչնե
-
րէն չատեր տլ գոՀ գացին
1915/
Ասչանղին :
Վեբքին
արաագագթին
, երբ ցամ աքէ
ցամ
աք
նետուեցանք
, կարգ մր իմաստակներ
սլաՀ մբ
փորձեցին
խաթարել
Հ. Մ– Ը– Մի գիմագիձ^բ եւ
ուղեղիհ՜բ :
Հոս ու Հոն մոլոբաէէ^նեբոլ
խմբտկներ
երեւան
եկան
, գանաղան
անուններու
տակ , չկրցան յա -
բատեւել կամ տմգոյն
գո յութիւն
մր կբ քա շքչեն :
Հ.
Մ. Ը– Մ-րնալալեցաւ
Մ իքին
Արեւելքի
եւ
մասնաւորասլէս
Սուրիա ֊ Լիբանանի
մէք,
իբբեւ
տիրական
կազմ ակերսլոլթիւն
: Ֆրանսա
յի եւ
մասնաւո րաբար
Փաբիզիւ
մէք ալ կան մէկէ
աւելի
Հ՛
Մ– Ը– Մ ՛ներ,
այլամերմ
գո բհ՛ե լակե րպոփ :
Տիրող
չփոթ
փիճակին
գարման
մր
տանելու
Համաբ էբ որ երկու տարի առաք կարգ մր սրա -
ցաւ ու աւանգապաՀ
Հա
յ մ արղիկնեբ
,
Փարիզփ
մէք
կազմեցին
Հ.
Մ՛ Մբ, բուն
Հ՛
Մ՛ Ը՛ Մ՛ի
ոգիոփ ել հ՜րագրոփ :
–ք.։՜
Առիթր
ունեցայ
տեսնելու
իրենց
փարիչներբ
եւ
փյբգոփում
ս
յա յտնեց
ի ա յս
պառակտումներուն
առթիւ
: Պտտասխանեցին
թէ սրաանց
փափաքող
են ու պատրաստակամ
ձեռք երկարելու
բոլոր այն
խմ բակցութեանց
ու անՀաանեբոլ
որոնք
Հբամա -
բելոփ քաղաքական
ձղտումնեբէ
, կբ ղառնան
իոգ ՚
կական
Հա
յ մ արղի1լներ :
Փափաքելի է անչուչտ որ մարզական
Բ"Լ"Ր
կազմ ակե րպո ւթիւննեբր
փո խանակ
իրաբ խաչտ -
ձեւելու
, միանան մէկ գբօչի աակ ու կագմեն գօ–
րաւոր
Հ.
Մ՛ Ը– Մ - մր, սլարնանքր
գառնալով՛
ՖբանսաՀայ
գազութին
:
Հ–
Մ– Մ –բ ներկայիս կր Հաչուէ
աւելի
քան
350
անգամներ
, ունի իր պասքէթի եւ
ֆոլթսլօլի
խումբեբբ։
Ամէն
կիրակի
Հայ մարզիկներ խան - ,
գավառ ու Հաւաաաւոբ
, կ՚երթան
մարզւսդաչԱէ^
զօրացնելու
իբենց
մարմիննեբր
ինչպէս
նաեւ
Հո^
գիներր
Հայկական
չունչով :
;. •
Անցեալ տարի
իրենց տարեկան
մարգաՀանգէ–
սէն
բամնուեցայ
քերմ տպաւո րութեամ
ր : Այս կի–
բակի
(Ցուլիս
9)
աեղի
կ՚ունենայ
իրենց
տարեկան
երկբորգ
մարզաՀանգէսներր
0\\ճւի
մարզագաչ
տին
վբայ : ՎստաՀ
ենք որ սլիաի բԱայ
ճչմարիա
ու
Հաճելի
վայելքի օրմր Փարիզի
մաբզտսէր
Հասարակութեան
Համար
յ
ՓԱՐԻԶԻ
ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԱԿԱՆ
ՈՍՏԱՆԻՆ
25ԱՄԵԱՅ
ՑՈՐԵԼԵԱՆԸ
Ուրեմն
գէպի
մարզաղաչտ
ւնե,
կիրակի
օր, քաքալեբելու
կայտառ
Հայ
մարզիկ
ներբ որոնք կբ ձղտին բարձրանալ
ու բարձրացնել
:
Փարիզփ
Համալսարանական
ոստանր
(Օէշ Ս–
Ո^V6
^Տ^էՅ^^^)
կր աօնէ իր Հիմնագբութեան
քսանր -
Հինգամեակր։
1914 18/
աչխարՀամարաի
վա ֊
ղո րղա
յնին էբ որ ուսանոգնեբու
Համա
յնական
բնակութեան
Համար ոսաան
մր Հիմնելու
գաղա -
վւարբ Հբապտբակ
նեաուեցալ,
ապաստան
տալու
Համար
ա֊յն
ուսանողներուն
որոնք
անյաղթելի
գմուարութեանց
կրմատնուէ
ին բնակարանի
տաղ–
նապի
Հետեւանքով
:
Ծերակուտական
Անօբան
յղացաւ
գաղափարր
թէ
քանգուաձ–
ամ րութեանց
փա յրր կարե լի էր
յատկացնել
այգ նպատակին :
Ա կղբնական
չբ քանին բաւական
դմուարու -
թեանց
Հանղիպե
ցան • նախ
զինուո րականու -
թեան
կողմէ, որ կ՚ուղէր
պաՀել պաչտսլանոզա
—
կտն
պա
ր ի ս պր , յետո
յ ալ Ներքին
նախարարու
-
թեան
կոզմէ,
որոփՀետեւ
Հոն կբ գտնուէր անա -
սլաստաննեբոլ
կեգրոնր։
ի վեբքոյ
Փարիզ
քազա–
քր արամաղրեց
18
Հէկտար
Հոզ, մէկ ֆրանք
օրա
կան վարձքի եւ Հէկաաբ
գլուխի
փոիսարէն :
Պ՛
Ղ՝ալիթ
Վէյլ
այն ա^աենուան
դրամ ոփ
500
Հազար
ֆրանքի
դրամագլուխ
մր յաակացոլց
: Ազ—
գային
Հիմնադրամի
Հաստատութիւն
մբ սաեղ -
մուեցաւ
, Համալսաբանական
ոստանին
րնդաբ -
ձակման
Համաբ :
Հտմտլսարանական
Ոստանին
նախկին
վայ -
բին մէք կր բնակէին
214
րնաանիքներ
(860
անձ) :
Վնասուց
Հատուցում
րնելով տեգափո խեց ին զա -
նոնք
, իսկ մ իւս բոգո քար կուին՝ Ա ո յի ե րկա
թու–
ղիին Համաբ փապուգի
մբ բացին եւ ելեկաբակտ–
նացուցին
գիհ՜բ
է
ՀետգՀեաէ
լնգաբձակուեցաւ
Ոստանր ,
43
Հէկտար
Հողի
յաւելումով
:
Մ ոնսուրիի
սարաՀաբթր
զանազան
ազգո
ւթիւն–
նե բու
ուսանոզնեբոփ
լեցուեցաւ։
Վ^իէթնամի
ատ–
զաւարր կբ դտնուի
՚Րուպայի
դէմ
, ճափոն՝
5 " ՛ –
նբմաբքայի
քով, Զուիցերիան
մեկուսացահ՝
է
Ոստանին մէկ ձ՛տ յրր,
ի բերեան
թեբակզզփէն
մ իա յն Ա պանիան
աազաւաբ
ունի
, Փորթուկալր
,
մեՆ ե րկիրնե
ր գտնողր
, տակաւին
Ս իթէ
Իւնիվէբ–
թէռբ չէ գտահ՜ : Մուսոլինիի
իտալիան
Հող չէ ու
զահ՜ Ոստանին
մէք, իտալական
Հանրապետութիւ—
նլմւ ալ կարհես թէ անոր կբ Հետեւի :
Եթէ դատէինք
երկբի
մբ կարեւորութիւնբ
իր
տաղաւարէն
, Մօնաքօն եւ Ցունաստանր
պիտի
Հաւասարէին
Արման
թ ին ի ,
Հո
լան տան
պիտի
մ
բ–
ցէր
Հայաստանի
Հետ ել Պելմիան՝ Ա • *(յաՀանգ -
նեբուն Հետ :
՚ . ՛ • ՝ * ՝
1939
44/
աչփսաբՀամարտր
փնասներ ՚տիէ՝^
լալ
նաեւ
Համ ալսաբանական
Ոստանին : Ազատա
գրութեան
ատեն
ոբոչ մամանակ
մր քՏ -
Մ իու -
թեան
ղրօչր
հահանեցալ
, Ա էօրթի
աազաւաբ
ին
արեւմ ուաքր : Այսօր տակաւին
Հարց չկա
յ որ Խ •
Մ իութիւնբ
աազաւաբ
մբ պիտի
չինէ :
Վ)՛՛.
Ներկայիս
59
ազդէ
340Օ
ուսանոզնեբ
Հաւաք–՛
ոԼահ ենՀոն : Տասնրփեց
երկիրներ
մ իացահ են
• իքաղդա
յին
մ երձեցմ
ան ա յս ղորհին
, որ միա1լն
է աչխարՀի : Նոբ նուիրատուներ
պատրաստ
են
օմտե լու Սիթէ
Իւնիփէռսիթէռր
ուրիչ
Հիմնար -
կութ իւննե րով :
Հինգ նոբ տաղաւտրնեբ
բացուեցտն
, ԱրՀես -
աի եւ Արուեսաից
, Անդրհովետն
Ֆրանսայի
,
թու
նուզ, Նոբվեկիա
, եւ Մեքսիքա :
Րոլոր տաղաւաբնեբր
(որոնց մէկ մասր րաց
են երկու
սեոերոլՀամ
աբ) ,անսլա յմ ան օաար
Հ իմ-
նաբկութիւններ
չեն :
Ա բտակցոլթիլն
կա
յ ա յս
Հաստատութեան
մտաւորական
յա րաբե րութեանց
մ էք
ինչպէս եւ
յստտկութիլն
աչխարՀի
չորս հադերէն
եկահ
ու
սանողներու
միքեւ։
Այս է եղահ եւէ
Համալսաբա–
նական
սոաանին
լաւագո
յն չաղախ
ր
Իբիկունբ
ազաքր ել ազքիկներր կր մտնեն
ի–
րենց
առանձին
տաղաւարներր
, բայց
կիրակի օ -
բերր կր աեսնեն
զիրար : Հա յկական
տազալարին
մէք,
ամէնր մէկ կ՝երգեն
ազգային
երգեբ :
Ա ենեակներր
երկու
Հողինոց՝
կ՚արմեն
(3 4
Հազար
ֆրանք)
ամ սական , եւ կամ մէկ
Հոդինոցր
(4^5՛ 5
Հազար
ֆր ՚) ամսական։
Այմմ
ամսական
6000
ֆրանք կր պաՀանքեն
ամրան
Համար,
տեզի
տալով
բուռն
բողոքներու;
50
Հազտր
ամէն
ազգի
ուսանոգներուն
Համ
ար
չատ
փոքր է այս Ոստանր։
Հքուտոփ
միքազգային
Համամողոփ
մբ պիտի
զումարուի
քսան ագգերէ :
Օրակարգի
նիւթերէն
մէկր պիտի
րլլայ
բնակու -
թեան
խնգիրր , իսկ միւսր
Համա լսա բանական ո–
գին
I
Գաղոէթե
գւսղութ
ՊՈՍԹԸՆԻ
ԱԶԳ– ԵՐԳԶԱԽՈՒՄԲԸ
կոմիտաս
փարգապեա
ի հննղեան
ՏՕամ եակին
աո թիւ
, զե -
կափտրութեամբ
Օր– Աիբանուչ Տէր Մ անուէ լեա
նի , Ցունիս
12/1»
եբգահ– է Պոսթլնի
րատիօ –կա
յանէն։
Օր– Տէր Մանուէ լեան խօսահ է կոմիտա
սի մասին
է
ՏԻԿԻՆ
ՊԼԷՐ ՊԸՔ՝ նախագաՀ
կանանց
Ա -
կում բներոլ
լնդՀ
. գա էակցութեան
եւ սլատուա
կալ նախագաՀ
Ա^ԶԱՑի
, Հանգստեան
կոչուելուն
առթիւ
Հայեբբ
յարգտնքի
Համար
նուիրեցին
ձեռ
քով բանուահ
սեղանի
հահկոց
մր եւ անձեռոցներ
է
ԶԱՆԳՈԻԱԾԱՑԻՆ
մ աքբադո
րհո ւմնե ր կր կա -
տարուին
Զ ե իս ո ս լո վա
քի ո յ Համ ա յնավար
կուսակ -
ցութեան
չարքերուն
մէք : Վեբքին
մաքրազորհու–
մբ տեղի
ունեցաւ
1948/1» ;
Պաչաօնական
տե ղեկա–
գփրներոլ
Համ աձա
յն , էոբս ամ սուան
լնթացքին
522.682
անղամնե բ քննո ւե լով
,
76.638
Հոգի
սրբ–
րուահ են իբբեւ
անկարող
,
30495
Հոգի վտար -
ուահ եւն ՚
։.,,ԵՈԻԿՈԱԼԱԻԻՈՑ
նախաղաՀր,
մառեչալ
Թի -
թօ
, յա յտարաբեց
խորՀբդարանին
առքեւ թէ պե
տութեան
տնաեսական
ձեռնարկնեբուն
մ ատակա–
րաբռւթիւնբ
պիտի
յանձնո
ւի արտագբիչներուն
,
այսինքն
բանուորական
իսո րՀուրղնե
բուն : Այո
առթիլ
խստօրէն
քննազատեց
. Մ իութեան
կեդ–
բոնացեա
լ դբութիւնբ
, չեչտե
լով
Մ արքս - էն -
գելս - Լենինի եւ Ա թալինի
տեսութեանց
տար -
բերոլթիւնբ
:
ԱՆԳԼԻՈՑ
մայր
թագուՀին,
Մէրի, գորգ
մր
գորհահ
րլլալով,
՚Րտնատտ
զրկահ էր,
հտխելու
Համ աբ : «Գսաե
րք
կա յս րութեան»
Մ իութիւնր
յանձն առաւ գորգբ
դնել
Հարիւր Հագար տոլարի
,
Հ անդանա կութ իւն
մ բ բանալով :
«8ԱՌԱԶ»Ի
ԹԵՐԹՕՆԸ
(116)
ՄեԼԻքփ Ա ա ւ ւ ( ։
ԺԳ–
Հէնց այգ ասա՛
բայց ինչ են
անում
...
աՀաղին
գօրք են Հանում Պարսկասաան՝
ինչ որ
ալազակի գէմ, գմղոՀութեամբ
աւելացբեց
միւս
Րէկը .
Փաչան
անուչ
մպիտնեբով
Համաձայնուեց
ա–
մէնքի Հեա եւ յեաո յ ասաց
՚
ճչմարիա է , այդպէս է • • - Հասան
փաչան,
ինչո՞ւ
թագցնենք
, մի փախկոտ , հո
յլ
մ արդ
է.
նբան
վայել էբ թուիսս գալ Հաբեմի
մէք ել օր
անցկացնել
իր աքագաւլներէւ եւ կասլիկ^ւեբի Հետ :
Հօ գիտէք թէ որքան է նա սիրում
աքազագներ
կռուացնե
լ : Նա իմ լնկե
րն է , ես լալ. եմ ճանա -
չում . մի անզամ նա ունէր
Հինգ կապիկ՚մեհ
փող
էր տուել,
տոել եւ ամբոզք
օրր հիհագում
էբ,
տեսնե լոփ
նբանց
Հանաքներբ :
Երկու
Րէկերր
"կոկցին
Հաստատել
Հասան -
փաչայի
կատարեալ
տնպիտանո
ւթիւն
բ :
Նրանք
դիտէին
, որՖէՀմի
փաչան սաստիկ
թչնամոլթիլն
ունի նրա Հետ ել ամէն կերպ աչխաաում է
բռնել
նբա
տեղր
I
Նագիրր
մեբ ձեռքից
չի պբհի՛ գա
այն
քան
պարղ րան է, ինչսլէս
այն, որ Հիմա
երեկոյ
է եւ մենք Ա իւլէ յման
բէկի
Հիւրեբն
ենք,
չարու
նակեց փա
չան
աւելի
սանձա րձակ
պարհենկոտոլ
-
թեամբ։
Հասան
փաչան
իրան
է լ կր տեսնէ ,
մեզ
է լ։ Րայց , ոբդիք,
մի սխալ կայ ձեզանում
1
Մի մոոնաք, որ Մուստաֆա
փաչան
ուբիչ
մարգ
է
... Ա––՛
Նա մատբ բաբձբացբեց,
բերանբ րաց թոզեց
,
Հիացմունք եւ սլատկառանք
էր ցոյց տալիս իր
ամբոզք
ղէմքոփ :
Երկու
Րէկերր
այմմ
է լ սկսեցին
փառաբա
նել իրանց
Հ րամ անա տ ա ր ին • Ա իւլէ յմ ան
բէկը
նր–
րանց ից յետ չմնաց : Ա չ ոք , ի Հարկէ , չէր մ ոռա
նում, որ Մուստաֆա
փաչայի
բա րեՀաճո
ւթ իւն
ից
է կախուահ– իբ րա
խաալո
բութ իւե ր։ Եւ ամէն
մէկն
աչխաաում
էր , ոբքան
կարելի է , պերճ
չոգոքոբ–
թութիւննեբ
արտասանել,
յոյս
ունենալով որ գը—
րանից
մէկն ու մէկբ կր Հասնի նրա ականքին :
Նտ խելք է, որգիք,
քաքութիւն
է––– Աենք
մ ի տա րուա
յ լնթաց
քում
չենք Հասկանա
յ ա յն ,
ինչ որ նա կարող
է– րմբռնել
մի ա1լնթարթում
:
Մի աՀագին
երկիր
նուաճեց նա, Աաբպաաակա
—
նից սկսահ
մինչեւ
Գաղրստան
, եւ միթէ՞ չէ Հաս—
կանո լմ՛ թէ ինչ պակա սութ իւններ կան : Ա սլասե -
ցէք
, ամ էն ինչ կր դրսաուի : Մ եր ա յս
բանակր,
Ս իւլէ յման բէկ , երբ ԱԱաՀի
կամքով կր վերքա–
ցլնէ իր գորհր Պարսկաստանում
, կր վե րագառ -
նայ եւ կր մնայ այստեդ, քո ձեռքի տակ : Մի
քանի
թեթեւ
գոբհեր
֊կան :
Ցանկաբհ նա լնգՀաաեց
իր խօսքր
մ ի
բարձր
հ՜իհաղով, որ բոլորովին
այլափոխեց
նրա կեր —
պա րանքբ : Աէքեբ
ր
ան յա յտացան
կարմ րահ
կոպե–
րի
մ էք
, լա
յն բացուահ
բեր անում
երեւաց
ին
մ ի
քանի Հատ գեզնահ
, մ իմ եանց ից
Հեռու
կանզնահ
ատամներբ
, կզակր
ցնց ւում էբ անզուսպ
Հեգնոլ–
թիւնից :
՚ Այստեզ
է լ կայ աւաղակ,
մի ինչ որ կեա–
փուր,,
Հա՞ . , ՚ Ասում են թէ նա միտք
ունի Հ)ս -
մանեան
պետութիւնբ
ամբողքովին
կոբհանել
.-*»•,
Ծիհազր
վաբակեց
ամէնքին, եւ երբ վերքա -
ցաւ, փաչան
լուբք կերպոփ
չարունակեց ՚
Մ ի օրբ բաւական է , որդի
, աւելի
մամ ա–
նակ գորհ
ղնելր
մեզք է՛ կ՚ոչնչացնես
աղուէսի
բոյնբ.
մի փյւդոփոլիբ
, եթէ ԱԱաՀբ
Օսմանեան
առիւհների
առաք
մ՛ի մի է լ ա զո ւէ սնե
բ է
Հանում
՚ • • ի Հարկէ
, նրան կր բոնես
, ինչպէս
բոնում
են
մ կանր • բա յց կ՚ուղարկես
Գանձակ
,
որոփՀետեւ
փ
Մ ուստաֆա
փաչտն
ուզում է տեսնե
լ նբան
... Հի
մտ
անյարմար է, սարերում
արդէն
ձմեռ է, այս
է լ դիտէ փաչան
՚ ՚ • Ասաց ոբ պատրաստ
լինես
գարնանր։
Այն մամանակ
է լ կր փերքացնենք բո -
լոր
Հաչիլներբ
այստեգի
Մէլիքների
Հետ • . .
Վաղուց էր Հարկաւոր
, բացականչեց
Աիւ -
լէ յմ ան բէկբ սաստիկ
ողեւո րութեան
մէք : Եո
չգիտեմ թէ ինչու
են պաՀում ա յգ
Մ ելիքնեբին
է
՝Րանի
նրանք կան, ռայեան
մեզ էպիաի
ճանաչէ։
Տոգի
Մ ելի ք Աւանին
աեսնոզր կ՛ասէ թէ Օսման -
ցիներր նրա Հսլատակներն
են : Հպարա
,
գոռող
,
մեզ չէ ուզում
նայել,
չգիտեմ
ինչից է
այղքան
փքուել
: ՛Րանի անզամ
եմ ուզեցել
ցոյց տալ նրան
թէ ղատարկ
, ո չինչ բան է նա : Ասում են թէ շատ
քաք մարգ է : թող ինձ է լ ցոյցտայ այգ քաքոլ -
թիւնբ
...
, ԼԷՕ
Fonds A.R.A.M
