ս. 0. տ.
Յա.շտշ
I
1)ս–6շէ6ա––Բքօրո6է&ա; : ՏՕՈ. »11ՏՏ^1^ա4
17, ք^ս6 ՕՅաշտաք ֊ – Բ/մՀ1Տ (13)
Վեցա1քււ 800 ֆր–. Տաքւ– 1600, արտ– 2500 ֆՐ ՚
161. 606, 1Տ-70
Գին 7 ֆքւ - ց.Շ.ք.ՐՅՈտ 1678-63
Տ 1«^ք6ճք^՜« Տ |
1950
Չպւեք^^^Փթփւ^ՄԱՑԻՍ
26րւյ ՏԱՐԻ ֊ 26^ ձւ ա « Տօ. 6154–*նււր շրջան թ ի լ 1565
ՄհՐ ԽՈՍՔԸ
ՍԱՌԸ
ԶԻ հԱԼԻՐ
ԻԱՋաՐԵՐՈՀ
ինչպէս
կաբգացիք
երէկ , ^էրիսւսւսէսրգ
Հա -
յուՀի»ն
չափաղանց
խանգափառուաձ՜ է է աես (/-
րուսաղէմի
մեր դարաւոր
ժաււանդութեանց
եւ
փառքերուն
:
\Լյն ասաիճան
որ , կր յուսայ
թէ կարելի է
նո ր սերունդն
ալ ոգեւորել
, ուխտագնացութիւն
-
ներ սարքելոփ %
— « Պէաք էմեր նռր սերունդներր
խոՆմբ
խումր տանիլ Սիոնի Լերան սրբավայրերր, ուր ա–
մէն մէկ Հայ կրնայ ներշնչուիլ ազգային պատ
մութեան մեծութենէն»։
Ան չուշտ,
սերունգի
փւրկութեան
Համար , Հիմ–
նական
պայման է միշտ
յիչեցնել
մեր
անցեալ
փառքերր
, մ արգկա
յին գործունէութեան
բո լո ր
ասսլարէփւե
րուն
մէք։ Պատմել,
ուսուցանել
թէ
մեն»
ալ , դարերու
լնթացքին
, կաաարած ենք
« բաղում
գռրծս
արութեան » :
Մ անաւանդ
օտարութեան
մէք, անՀրաժեշտ է
ո չնչացնել
ստո րագասութեան
ղգացում
ր , զա րղա–
ռնե լոփ առողք Հպարտութիւն
մ ր ։
Մ եր նո րաՀասնե ր ր որքան
աւելի
նկուն
երե -
ւան , իրրեւ
մնացորղներր
փ"քր
եւ
Հալածական
մողոփոլրգի
մր, այնքան
շուտ կր Հալին
Եւրոպա
յի եւ Ամ երիկա
յի Համ ա յնակուլ
յո րձանքին
մ էք :
Արգ,
կարելի՛՞ է իրագործել
այս
աարրական
պաՀան քր , գէպի
Ե րուսաղէմ
առաքնո րգե լոփ մեր
եր իտասա րղնե րն ու ե րիտասարգոլՀ
իներր :
Եթէ
անոնց սիրաերր
սառած
են Հայերէն
դրին
ու լեղուին
Հանգէպ
, սրբատաշ
քարե՞րն
են որ պի
տի Հա լեցնեն
սառերը :
Երր անոնք
ՀետղՀետէ
աւելի
կը
խուսափին
Հայկականռւթենէ
, (^ժայռերու
կուրծքր
պատռող
մեր խաչքարե՞րն՝»
են որ գարձի
պիտի
բերեն
զա
նոնք :
Երր Հարիւրաւոր
եւ Հազարաւոր
պատանիներ
եւ պարմանուՀիներ
տՀաճութեամբ
կր
Հետեւին
Հայերէն
ղասլնթացքներռւ
,
րանախօսռւթեանց
եէ– երդերու,
Լյլ աԱՏ1զԱ61 , Լ Յ աԱՏ1գԱ61
ճուտ լոփ ,
Հեթում
թագաւորին
գաւաղա՞նն է որ պիտի
փրր–
կէ ղանոնք, առաքնորգելով.
• .
^Գէպի
աղրիլրը
լոյսին » :
՚
Երիաասարգ - երիտասարդուՀիներէն
անոնք
որ կազմակերպուած
չեն, լնգՀանրապէս
Հայկա -
կանութենէ
կր խուսափին
, զայն չփոթելով
Հնու
թեան,
ծերութեան,
յետադիմութեան
Հետ :
կարելի" է փարատել
ա յդ նախապաշարում
ր ,
երբ աւելորդ
կը Համարուի
նոյնիսկ
ՀՏ.մեր պատ -
մութիւնը
թարգմ
անել
ֆրանսերէն
, անգլերէն
եւ
այլ
լեզուներոլ»
:
Երեւակայեցէք
խումր
մը երիտասարդ
ուխ -
տաւո րնե ր , որոնք ոչմայրենի
լեզուն
գիտեն,
ոչ
ալ Հայոց
գրականութիւն
, պատմութիւն
կամ
Հա—
յաստանի
ա չխա րՀագրութիւն
:
Առա
քնո րգեց էք զանոնք
Ա իոն Լերան
ս ր բա -
վայրերբ։
Ցոյց
տուէք
մեր ^գոՀւսբակուռ
աւե–
տարաններբ,
ոսկեՀիւս
շոլրքաոնեբր,
թագաւո -
բազարմ
եւ փառաղգեստ
մեր
Հայրապետներուն
նկարներր»
եւ մնացեալր
Արգի՚^լնքբ
է
Եթէ
ազաքր
րոլորովին
այլասերած
չեն,
թե
րեւս խաչ մր Հանեն
եւ րաներ
մր փսփսան ;
իսկ եթէ
կր պատկանին
այն սերունդին որ
երրեմն «չարլսթոն » կր կոչուէր ,իսկ
այսօր
<1.սուինկ» , կրնաք
եզրակացնել,
միայն
դէմքերր
գիտելով
յ
« Ե րիտասարդ
ՀայուՀ
ի»ն ի զուր իր բարե -
պաշտական կամ տզզաս իրական
բաղձան
քնեբբ
կր
չփոթէ
գառն
իբականութեան
Հետ :
Ո՞ ր մողովոլրգր
կրցած է սերունդ
փրկել ա–
ռանց
մա յրենիքի
եւ Հայրենիքի։
Մանաւանգ
երր
դարձած է արմատախիլ։
Ցիրուցան՝
ի
սփիւռս
աշիարՀի :
ինչո՞
լ պատէ պաքո
զարնուիլ
, փոխանակ ա–
բիաբար խոստովանե
լու թէ կր գտնուինք մեր
պատմութեան
ճակտտաղրական
շբքանին
մէք :
ինչո՞ւ
թաբթափիլ
Ժամանակավրէպ
մաբ -
զանքներով
,երբ գիտենք
ոբ սրբատաշ
քարերր
ոչ
իսկ չափաՀասնե
բուն , տար է ցնե բուն
սառեբր
կրցած
են Հալեցնել,
օտարութեան
մէք...
Այս թհւրատեսութեան
Հետեւանքով
չէ՞ որ
Հայրենիքն
ալ Հեռաւոր
տեսիլքի
մբ տպաւորու -
թիէ
-նր կր գորքքէ , փոխանակ
դառնալու
իրական
ազգակ
մր սերունդի
փրկութեան :
Շ •
հյմբագիր՛
Շ–
ՄԻԱԱԲԵԱՆ
Օ Ր Ը Օ Ր Ի
V
ԿԱՐԼ ՄԱՐԲԱ ԵՒ
ՇԱՄԻԼ
Հեռադիր
մ ր՝ Մոսկուայէն,
Մայիս
\4
թուա–
կիր .
« Ա թալինեան
մրցանակի
կեդր.
կոմիտէն
այսօր
Հաղորդեց
թէ սխալ
մը գործուած է , մ րր–
ցանակ տալով Ա • Ա • Ազ րրէ քանի
ռեսպուրլիգայի
գրագէտներէն
Հայտար
Հիւսէյնովի
: կեգր • կո -
մ իտէն
խնգրեց
Մ ինիստրների
Աովետէն
(նախա -
րաբական
խորՀուբգ)
քնքել այս պարգեւատրումր
,
նկատի
առնելէ
վե բք Ազ ր բէ քանի պբոգրեսիվ
( յա
ռա քգիմ ական ) կազմակե րպո ւթե անց
առաքարկ -
ներր :
« կեգր. կոմիտէն
կ՝րսէ թէ Հիւսէյնովփ
գռր–
եր, ((.Պատմութիւն
փի լիսովւա յական
մտքի Ագր -
բէքանի
մէք, ԺԹ • գարուն»
, ներչնչուած է քա -
ղաքական
կեղծ
տե
սոլթ
իւննե րէ եւ մ ասնաւո րա -
պէս կր ձեւավախէ
Շամ իլի գերր :
« կեգր. կոմիտէն
վկայութեան
կանչելով
կաբլ
Մ տբքսր
, կ՝աւելցնէ
թէ Շամ իլ գործակցած է
թուրքե
բուն
ել Բրիտանացիներուն
Հետ , իր ապս
տամ բութեան
ատեն , եւ պա րղասլէս արտա յա յ -
տիչն եղած է այդ երկու պետութեանց
որոնք
կ
^ոլ–
ղէ ին իրենց
ե ր կի րնե բո ւն կցել կովկասի
ղանաղան
մ ասերբ » :
Պատմ ութ իւնբ տ յնքան
պերճախօս է որ
մեկ
նութեան
չփւ կարօտիբ
։
իյե՜զճ
Հա յտար
Հիւսէ յնով :
ՀԼաուրիատ»ի
շաՀաբեր
տիտղոսին
Հետ , անշուշտ
կոբսնցուցած
է նաեւ իբ ապրուստր
ել ապաՀովութիւնբ
։ Ինչ -
պէս
Հազարաւոբներ՝
իրեն
պէս , առանց
եբկրի ,
աղղի
եւ գիբքի
խտրութեան :
Այժմ
իրեն կբ մնայ
մեղայագիր
մբ ստորա -
գրել : իքոստովանիլ
թէ սխալ մտածեբ է , եւ
սրր՜՜
րագրել
իր գիրքր։
Ինչպէս
ուրիշ Հազա բտւո րնե ր՝
իրեն պէս :
Գեռ
վերքերս
, ռատիօ - Երեւանբ
չէ՞ բ որ կր
Հազորգէր թէ Գ . Գեմիբճեան
վե րամ շակած է իր
պատմական
վէպր.
Վարդա նան ք ,
^սրբագբելով
բազմաթիւ
թերութիւններ»
:
|
Անցեա
լ տարուան
Ցոլլիսէն
ի վեր , մեծ
ռւ
փոքր դպիրներ
կրակ
չե՞ն տեզար
երկու ականա -
, ւՈր
ակագեմ ականներու՝
Հրաչեա
յ Աճտռեանի
եւ
Գ . Ղ,ափանցետնի
վրտյ :
Երկուքն
տլ կոպտօրէն
չանարգուեցա՞ն
, պար
զապէս
անոր Համ աբ ոբ իրենց
լեղուագիտութիլնբ
չեն յաբմարցուցած
• • . ՛Մաբքս - Լենինեան վար -
գապետութեան
ել մանաւանգ
Նիկո լա Մ առի
^ոե–
վո լիլցիոն»
տեսութեան :
կր Հաւատա՞ ք թէ կաբլ
Մ արքսն
ալ սեւ ցան
կբ պիտի
չանցնէր
, իբրեւ
Հակամարքսեան
, եթէ
յանկարծ
ողքննար
...
ՎԱՀԷ
ԱՐԵՒՄՏԵԱՆ
ԳԵՐՄԱՆԻՈՑ
վարիչներուն
Հետ
խորՀրդտկցելու
Համար,
Պոնն ղնաց նախկին վար
չապետ
Փոլ Ո՚էնօ
։ Թերթերր
կ՝րսեն
թէ ա յս ա ք -
ցե լութիւնբ
մեծ գոՀո ւնակո ւթ իւն սլա աճառ ած է
Գեբմաններուն :
ԶԷՆԲԻ ԿԱՐԵՒՈՐ ՊԱՀԵԱՏ
ՄԸ երեւան
Հան -
ուեցաւ
Պուլվառ
Պոսէժուռի
ժ էք , քազաքական -
զինուորական
փաստաթուղթերու
Հետ , երբ
խու—
զա րկու թիւննե
ր
կր կատարուէին
գողութեան
ղոր—
ծի մր առթիւ.։
Նախ կարծուեցաւ
ոբ
նացիներու
կողմ է կազմուած
ֆրանսական
Հմ
իլիս»ի
անղ ամ–
ներբ գալ
մր
սարքած
են , կաոափարութիւնր
տա—
պա լելու
Համ ար : Ցետոյ
Հաստատուեցաւ
թէ
զ ա–
ւաղ իրներր
Հասաբակ
չա րագո բծնե
ր
են ,
ինչպէս
կբ ղրեն տեզական
թերթերբ։
ԱՆԳԼԻԱ ԵՒԱ ,
իրրեւ
փռխագաբձոլթիլն
,
Հբամ ա յեց փւակել Փ րակա
յի
րր
իտանական
տեղե -
կատու
ղրասենեակր
եւ ուրիչ
մչակութային
Հաս—
տատութիւնւնե
ր
: Լոնտոնի
չե խական գեսպանա -
տան ալյանձնա րա րուեցաւ
անմ իքապէս
գազ բե -
ցնել
որեւէ տեղե կատու
ղո րծո ւնէ ութիւն
ել փւա ֊֊
կել չեխական
Հիմնտ բկութ
իւնր :
ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ
ԳԵՐՄԱՆԻՈՑ
մասին
ձա յ^ւաս —
փիւււ ճառ
մբ
խօսէ^ոփ , Գերմանիոյ
րնկերվարա -
կան նւսխարարբ
,
Շումախրր
յալաարարեց
թէ
Հ
.Ո
՝ոէ
սերր ծրաղրած
են
400.000/
բարձրացնել
ժո
դովրղ ական
ոստիկանութիւնր
, ճչմարիտ
բանակ
մր որուն
Հ բամ անատա բնե
ր ր
խորՀրդային
սպա -
ներ են» : ճաոախօսր
Հրաւիրեց ա/գ ոստիկանու -
թիւնր
^չղ աոնա
լ անա րգա
բու թեան
եւ
բռնութեան
գործիքներ »:
Մ. ^Բհէէսղի
կոՆսակցաթհսէԱ
ջաքպախիչ
պօւէՏոդիՆէ՚ւը
ԸՆԳԳՒՄԱԳԻՐ
ՀՈԱԱՆԲԸ,
ԳԵՄՈԿՐԱՏ,
ՇԱՀԱԾ
է ԱՒԵԼԻ
ԲԱՆ
300
ԱԹՈՌ— ՏԱԱԸ ՆԱԽԱՐԱՐ -
ՆԵՐ
ԶԵՆ ԸՆՏՐՈԻԱԾ
— ՒԱՄԷԹ
ԻՆԷՕՆԻՒ
ՊԻՏԻ
ՀՐԱԺԱՐԻ՞—
ՈՋ ՄԷԿ ՓՈՓՈԽՈՒԹԻՒՆ
ԲԱՎԱ -
ԲԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ
ՄԷՋ :
Անգարայէն կը եեոագրեն
Աայիս
14/
երեսփ–
լնտ բութ իւննե րր քախքախիչ
սլարտութիւն
մր ե -
ղան Մ • ՚Բէմալի
Հիմնած
կուսակցութեան՝
Հալքի
Համաբ , որ տիբաբար
կ՝իչխէր
27
տարիէ
ի վեր
Գեմոկրատ
կուսակցութեան
նախագաՀր՝
ճէլալ
Պայար , յայտարարեց
թէ ոչ - պաշտօնական տե -
զեկութեանց
Համաձայն՝
իրենք շաՀած
են
350
ա–
թոռնեբ
,
487/
վրայ։
(Ուրիշ
Հեռադիր
մբ
րնգգի–
մագիր
երեսփոխաններուն
թիւր
կը Հաշուէ
372)։
ՀՀ
,ալք»ի
ներկա յացուցիչն ալ կր Հաստատէ
րնգգիմտգիր
կուսակցութեան
յազթանակր
, ա -
՚֊ելցնելոփ
թէ բախտաւոր
պիտի
րլլտն
եթէ
Հա —
րի՚֊ր
ե րե սփո խան
ունենան
նորլնտիր
եբեսփ • ժո–
ղովին
մէք :
Հրատարակուած
տեղեկութեանց
Համ աձա յն ,
Գեմոկրատներբ
յազթած
են մեծ
քաղաքներուն
,
մասնաւորապէս
Անգարայի
, Պոլսոյ
եւ
իզմիրի
մէք։ Առնուաւ^
տասր նախարարներ
(Հեռադիր
մր
կ՝րսէ՝
17/
վրայ
15
նախաբարներ)
չեն րնտբուած
,
մէքն
րլլալով
արտաքին
նախարար
Նէճմէտտին
Աատակ, վարչտպետր՝
Շէմսէտտին
Կիւնալթայ
եւն . ; Նո յնիսկ
Հանրապետութեան
նախագաՀր
,
իսմէթ
ինէօնիւ
, որ
12
տարիէ ի վեբ կր վարէ այղ
պտչտօնը,
պարտուած է Անգարայի
մէք,
թէեւ
ցանկին
գլուխր
կը գտնուի
իր ծննգավայրին
, Մա–
լաթիռյ
մէք։
Թուրքիոյ
սաՀմ անագրո ւթեամբ ,
Հանրապետութեան
նախագաՀ
ը պէտք է
անգամ
|
րլլայ Աղգ՛
Ժողովին։
Կ՝ըսուի
թէ իսմէթ
ինէօնիւ
\
պիտի
Հ րաժաբի
նախաղ աՀա կան
պա շտօն էն
X
Ջէ ՝
լմւտրուած
նաեւ Ազգ–
ժոզովյն
նախագաՀր
, Աա - ՚.
րաճօղլռլ է
՚
Ընտրական
պայքարր
ժտսնաւորապէս
կեգրո– |
նացած
էր անտեսական
խնդիբներու
վրայ։
Ընգ
- I
քքւ֊իմադիրներր
կ՝ամ րաստանէ
ին
կառավարական
^
կուսակցութիւնր
թէ երկիբր , գէպի
սնանկութիւն
կ՝առաքնորգէ
, թէ անտանելի
գարձած
են ապ -
բուստի
գիներր
եւայլն
: Ոչ մէկ
փովւոխութիւն
արտաքին
քաղաքականութեան
մէք : ճէլալ
Պայար
միշտ կբյայտարարէր
թէ իրենք
ալ
նոյն քաղա -
քականութեան
պիտի
Հետեւին
, յանուն
եբկրին
Հողա յին ամ բո ղքո ւթե ան եւանկախութեան
:
ճէլտլ
Պայար
Աթաթիւրքի
եւ իսմէթի
զինա -
կիցն էր յեղափո
խութենէն
ի վեր եւ նախտբարա -
կան պաշտօններ
վարած է : Աթաթիւրքի
մաՀէն
վերք րաժնուեցտւ
իսԺէթէն, եւ
1945
/5/
Հիմնեց
Գեմոկրատ
կուսակցութիւնր
: իր
առեւտրական
ասպարէղբ
լքելով
, նետուեցաւ
քաղաքական աս -
պարէզ : Առաքին
ազատ
րնտ րութե անց ատեն
Հա
զիւ
33
աթոռ
կրցաւ
չաՀիլ
(1946) ,
եւ այղ օրէն ի
վեր կբ պաՀանքէր
բտբեփոէսել
լնտրական
օ -
բէնքր
I
^
Ուոչինկթլնէն
կբ Հեոագրեն թէ անփո -
վախ
պիտի
մնայ
Թուրքիոյ
օգնելու քագաքակա -
նութիւնբ
,
ՀՀմ
ան աւանդ
որ
Թուրքիա
վճռական
ղիրք մր բռնած է Նեզոլցներու
Հարցին
մէք»։
ւմ մո
եւ
՛ՐԳ՛
՛րքին
կր ՚է^
զա րգա
ցու
աՀատեն
ժ
մ
ողո -
Թուր -
Այս
առթիւ
վր գավար կ
քիոյ
մէք ...
Լոնտոնի
մէք ալ վստաՀութիւն
կր յա
յտնեն
թէ՝ անփոփոխ
պիտի շարունակուի
Թուբքիո
յ
աբ–
տա
քին քաղա քականութիւնր
: Նե րքին
ւլո բծե րով
չեն Հետաքրքրուիր
, ինչպէս
միչտ
յ
Նորբ1ւտիր
Աղգ.
ժոզովին
բացումբ
պիտի կա
տարուի
Մայիս
22
/5»;
« իւմանիթէ»
,
Փաբիղի
Համայնավար
պա չտօնա թե ր թ ր , Հծազբանկաբ»
կբ կոչէ
Թուր -
քիո յ րնտրութիւննեբր
, Հսարքուած
ամերիկեան
կառավարութեան
կոզմ է»
։ Եւ
նչանակալից կր
դտնէ
ռր Հե րկու
կո ւս ա կց ո ւթ ի ւնն ե ր էն ոչ
մէկր
ղիրք
էրոնեց աղգա
յին
անկախութեան
Հարցին
մէք, ոչմէկբ չգատապարտեց
ժամանում
բ ամե —
ր իկեան
ղէնքե բու ել մ ասնագէտնեբու
ո րոնք
Հա
կա խո րՀ րգա
քին նախայարձակմ
ան ռազմ ագիտա -
կան խարիսխի
մր կր վերածեն
երկիրբ »: Եւ վեր
քապէս կբ գանգատի
որ Թուրքիոյ
Հճշմարիտ գե–
մոկրատներր
ապօրէն
են եւ կրՀալածուին
, վասն
ղի անխնայ
սլաքքար
մր մղեն պատերազմի պատ–
րաստութեան
գէմ , յանուն
իրենց
երկրին անկա -
խութեան
Տ :
(Լուրերու շարունակութիւնը կարդա) Դ– Է9)
Խ՛
ՄԻՈԻԹԻԻՆԸ
բողոքագիր մբ լղզեց
Պարսկաստանի,
գանգատելով
թէ օգա
յին
լուսա
նկարներ կր քա շո լին
սաՀմ անագլոլխին
Վր՛" ձ ՛ւ
՝- զինուորական
թէ երկրաբանական
նպատակնե -
րով,
Ամերիկացինեբու
մասնակցութեամբ։
Ծա -
նոլցագիրբ
կր բողոքէ
նաեւ
անգլեւամերիկեան
քարիւղի
րնկերոլթետնց
Հետ կնքուած
պայմա -
նադրութեանղ
ղէմ , Հոբէնք
չեն ֊.ամապատասխա—
նե ր բաբի
գբացնոլթեան
յա բա բե բո ւթեանց» ;
Fonds A.R.A.M
