1քհՅՏ Ժ11նԳՈՏ Զէւ^ԵՐՈՕ–
^^^^^^
ՎԵՐԼՈԻԾՈՒՄՆԵՐ
« Տեաին
մտքեր » Հ ե աաւղնղե
լոէէ , Համաղգա-Վ
յին ղեր վերաղրաՆ
ենք եղեր
Հ.Հայոց
եկեղեցիինձ
ել. Հայրապետական
պատուիրակ
Արտաւազղ
արք–~Հ
եպիսկոպոսին
»:
|
Մեր անպարկեշտ
եւ սուտ ուկեղծիքի
սիրտ
-1
\ար Հակաոակորգր,
ի՞նչ
Հիմքեր
ունի իր վերա–\
գրումներուն
Համար ;
\
/մնղրո
յ առարկտ
յ մեր յօդուածին
մ էք
, (24ւ|
Մարտ)
, մենք երրեք
այգպիսի
միտք
մր
յայտնած՝^
Ժ թ ք =
,
իբրեւ
Համ աղգա
յին
ներկա
յա ց ո ւց չո ւթ
ի ւն
, 1
մենք
մ ատնան >ե ր
էինք
«Հայոց երեք եկեղեցինե-1
րը , իրենց համասլատասխան պեաերովը» :
ք\եւէ՝Հ
պա րկե շտ
բՆթե րցոգի
Համ ար , կարեւո
ր տարրե
— |
րութիւն
մր բացորոշ
է այս եւ ՚էե ր ի
աբտայայ–^
տութեան
մէք :
\
Մենք
յիշած
էինք « Հայոց
երեք
եկեղեցիներ»
՚
եւ ոչ թէ
«Հայոց եկեղեցին»,
ինչպէս
նաեւ
« ի -•
րենց
Համ ապատաս
թան
պե տերր» եւ ոչ թէ
«եայ– \
րապետական պատռւ֊իրակ Արաաւացդ արք եպիս– •
կոպռսը :
Երբեք եւ որեւէ առիթով,
մենք
%Հւսմաղգա
յին դե ր չենք վե ր ա գր ած»
ուրեմն
,
Հա
յոց եկեգե՛–^
ցիներէն
միա
յն
մ է կին : Մ էկր
՚" յ " պա րագա
յին
:
լուսաւո
ր չական բ
ո բքան ալ բացառիկ տեղ մ բ \
գրաւած
բէէա յ մեբ կեանքին
մ էք , իր ծաւալու
— I
մով
ել Հնութեան
առաւե
լո ւթ իւննե բով
շի կր–
:
նաբ
Համաղգային
դաււնալ
առանց
միւս
երկու՛
- ւ
քին։
Երբ
Ե կեղեց
ի ին կուտանք
Համ ագգա
յին
նե բ — ֊
կա յացուց չութեան
Հանգամանք,
պարղ է, որ մ՛ենք՛^
այգ
ներկայացուցչութեան
մէք միացած կր տես
- 1
նենք
Հայոց
լուսաւորչական,
կաթողիկէ եւ րո —
ղոքական
եբեք եկեգեցիներբ,
եւ իրենց
պեաեբբ\
միասնաբար
:
^
Մեր դրացիին
Համար
այսքան
յստակ
րա -<
ցատբութիւնն
իսկ, արգելք
մբ չէ
չարափրթելոլ\
մեր
միտքերր։ Եւ " ՛ յ ս ղեղծումբ ոչ անոր
Համաբ,I
որ կարենայ բստ էութեան
առարկել
մեր տեսա
—3
կէտներուն
, "՚յէ^
՚՚Ր՚՚ւէ
՚"է1՛
առիթ
ունենայ
կրկին\
ցոյց տալու
՛իա ^էակցութեան
Հթշ^ւամական»
գիր— ;
քր,
էքմիածնի եւ իր արտասաՀմանի
պատուի
- յ
րակնեբուն
դէմ :
^
՛ք՛անի մր իւօսք
ուրեմն
,
ա
յս թիստ ցաւոտ
եւ ^
գմ-րախտ
1
՚՚նդրի
մասին :
*
Մեր Համողումով,
Հայոց
լնգՀանրական
կա– ^,
թոլղիկոսութեան
բարոյական
Հեղինակութեան
;
գէմ՚կր–կռ՛ուին
ամէնէն առաք անոնք, որոնք տեւա–ք\՝
կանօրէն
կ*ուզեն
ապաւինիլ
անոր
Հեղինա կու -
թեանր
:
֊1
« Կրօնական
Համայնք
չենք » աղմկող « սո - |
վետ
Հա յբենասէ
բնե
բբ » իրենք են , ոբ տեւական - ՝
օրէն
կա թուղիկո
սութեան
Հեղինակութեան
կբ
1
դիմեն,
Մուէկուայի
պատգամներուն
տալով աղ — ;
ղային եւ Հայրենասիրական
կչի՚՚֊ք ^
|
Ոչ "քի Համար
գաղտնիք չէ պաղ կռիւբ, որ \
կը
մ ղոլի ներկա
յիս
Մ ոսկուա
յի եւ
Արեւմ
ուտքի
միքեւ : Ոչ "քի Համար
գաղտնիք չէ
նոյնպէս , \
ռր
այս կռուին
մէք, եւ մէկ
եւմիլս
կողմր
քլ՝օգ — ^
տագործեն
բոլոր
միքոցներր :
Առնուաւլն
յիմաբ պէտք է ՐԱ՛"լ, այո
պ՚՚՚յ ՜
մաններր
նկատի
ունենալով,
չտեսնելու
այն իրա
— I
պէս
դժբաիւտ եւ րացառապէս
ծանբ վիճակր
, ո— •
բու
մէք կր ղտնուին
էքմիածինը
ել իր
ծերունի |
Հո վոլտ պետր :
^
Ոեւէ րարեքսիգճ
Հայ մարդ , կրնա՞յ
պնգե
լ .|
թէ Հա յրասլետական
կոնդակնե
ր բ ենթակա
յ
չեն \
կաթուլիւկոս
ր շրքա պատ
ալ ծանօթ
աղգեցութիլն
-
ներուն :
Համայնավար
մաբղու
Համար , այս իրողու - |
թիւնբ
ոչ րնգվղեցռլցիչ
է , ոչալ անբնական : ՚
Հայ
Համ ա յնավա
րին
Հ ամ ար , ա յս ձեւով
է , է
որ կ՝ արգա րանա
յ
Հա
յոց Հայրապետի
ղո յութեան
(
իմ աստր :
Ուրիշ թօսքով,
կաթողիկոսը,
իբրեւ
էքմ իած— ՝\
նի դա Հակա
լ , պա
ր տ ա կան ո ւթ ի ւն
ունի ոչ միա
յն \
աղօթե
լու Ա թա լինի արեւշատութեան
Համար , այլ ՝
եւ իր 1լոնգակներու
միքոցով,
գաղթաՀա
յութեան
մէք տարածելու
այն Ր"լ"Ր դաղափաբներբ,
որոնց ^
իրականացում ր կր թելադրէ
սովետական
իչթ՛"
— ,՛
նութիւնբ
:
"1
« Ա ովետական
Հա յբենասիբութեան
» բնական \
մէկ
արտայայտութիւնն
է այս,
որու
մասին
Գ՚՚՚֊Ր ;
է վիճիլ եւ առարկել
:
\
Խնգիրբ
այն է , ոբ Հա յութիւնր
խոբՀրգային
\
սաՀմ աննե րէն
գուբս
, սովետական
Հա յբենասէ
ր չէ *
միշտ
, այլ,
հայ հայրենասէր :
Որով , սովետական
Հա յրենիքի
<(սովետ
Հա յբե– >
նասէր»
Հա յրապետէն
ստո րագրուած
բո
լո ր կոն - |
գակնե
րբ
, մ իշտ ալ կրնան
չՀ ամ ապատաս խանե
լ
յ
գաղթաՀա
յութեան եւ ղգա ց ո ւմնե ր ո ւն , եւ Հա ֊ \
լատքին
, ելմանաւանգ
ի բական
չաՀե բուն :
^
քցագագութեան
ե լ Վատիկանի
մասին
Հայրա~
I
ւղետս։ կան կոնդակնե
րբ
, եթէ իւրացուէ
քն
գ՚՚՚ղ -
թաՀա լութեան
կռղմէ,
կրնաք երեւակայել
թէ ինչ
վձ՚ճակ
պիտի
ստեղծռլէր : Լաւագոյն
պարագային
,
ՆԻԿՈՎՈԱ ԱԱՐԱՖԵԱՆ Հ^Հ9
( | յ –
եւ վերյին մաս)
Արոլեստր
ամբողքացնող
կաննաեւ
ուրիշ
դ"ր–
ծօն տարբեր : Տեսնենք թէ ինչ չափով
Ն • Աարաֆ
եանի գոբծեբր
անոնցմ ով օմտուած
են :
Առաքին
կարգի
վրա
յ կուգա
յ լեղուն
: Կ"՚յ
գրելու
արուեստ
մր։ Պէաք չէ ղայն չփոթել
ստեղ
ծագո բծութեան
արուեստին Հետ որ բուն
արուես–
ալն է :
՝
Բանաստեղծութեան
մէք լեղուն՝
արուեստն է
արտա
յա յտռւթեան
; Արտա
յա յտութիւն
մ ր ռ ր կա–
րելի
եղածին չափ մօտ
նմանութիւնն
է
մտածու
մին
ու զգացումին : Այսինքն
ամէնէն
խնամիական
դո յտ կց ռ ւթ
ի ւն ր որ կա
յ բաոերու եւ իրերու
, րա
ռերու և գաղափարներու,
բառերու և
զգացումնե—
բու
մ իքեւ : Ն • Ա արաֆեան
վարպետ
մ բն է
ա
յս
մարզին
մէք։ Ասկէ
աւելին
աւելցնել,
աններելի
շատախօսութիւն
մբ պիտի
րլլայ :
Արուեստի
ուրիշ գործօն
տարր
մ լն է երեւա—
կա յութ իւնբ :
ԱնոաՀմանին
թեւաւորներէն
է իրենբ : Անոր
թռիչքը
ու թափր
չեն ճան^ար
արգելքներ :
՛ւ, • Աարաֆեանի
երեւակա
յութեան
միակ
թշ
նամ ին է իր պատկեբնեբուն
Հարստութիւնր
: Ոչ
թէ այն մասբ որ երեւակայոլթենէն
ծնունգ
1^առ
նէ , այլ այն գոր իր տեսողական
կաղմր կբ
յ ո Լ –
շաբերէ
եւ կր մատակարարէ : Ոչինչ կր փրիպի
իբ
նայուածքէն
: Ինչ ոբ բիբերէն
ներս կ՝անցնի
, Հոն
կր
մնա
յ կենգանի
, անպատեՀ
մ էկ
վա
յրկեանին
մ իքամուխ
Րէէալու
Համ աբ
անռ ր
թռի
չքնե բուն :
ք՛բ ցանցենին
(քշէւոտ)
յաճախ
շարմապատկեքէի
մբ
ոլէս կր տարածուի
մ ասնաւո րաբաբ
ե բկա րա -
շունչ
քերթուածներոլ
մէք
, նախապէս
ասլա -
ւորուած պատկե
ր ի
մ ր ամ բողք
մ անրամ ասն ու — •
թիւններով,
ել գոբծբ կր ծանրաբեոնալոբէ
ան —
տեղի շատաքսօսոլթեամբ
մ բ ։ Ասիկա
ամէնէն
յատ
կանշական
մեզանչումներէն
մէկն
էՆ ՛Ա
արաֆեանի
արու եստին :
Երեւակայութիւն
բսելով ես կր
Հասէլնամ
,
կախարդ եւ Համագիր
ումերու
միութիւնր։
Այգ
մ իութէաւն
ումին տակ , Հաէլաղ իբ ճ չմա րտո
ւթ
իւն
ներր
յա րակցութեան
ոզ ք՛ով իրարու կր չղթա
յ -
ուին : Անով
Հ ին ու րնտանի
իրերն ու
Հողքնեբր
նո բութեան եւ թարմ ութեան
ղզ ւս յնոլթիւն
մ ր կր
ծորեն : Անով՝
յուղականութեան
ան սովո
ր
վիճակ
մը կր ստեղծուի
որպէսղի
մեր չուրքը
թաւալող
աշխարՀ
ը գատելու
մեր ինքնավստաՀ
ութիւնր
մ բ–^
նայ
մ ի
շ1ո
սլատրաստ
ու
արթու1ւ
: Ուրեմն
, պատ
կեր
մ բ ոբ
ա
բտաքին
ա շխարՀ էն ներմ ուծուած է
ա
չքե
բուն
մ իքոցաւ
, վւո խանակ
մ աքի
թռիչքէն
.
ծնած
բլլալու
, չի կրնար
բնդունռւիլ
իրրեւ երե -
լակա
յութիւն
է
Ն • Ա արաֆեանի
ոճբ, ոչ միայն
պատկեթալից
է,
այլեւ պաակերայոբգ
֊Հոն՝ փոքրիկ
անակն/լալ–
նկոլ
անփոփոխ
ու անվերք
յաքորգականոլթիւնբ
իր բանաստեղծռւթիւններուն
կուտայ
իսկական
ել
թանկաղին
պերճութիւն
մր։
ճ չմա բիտ
բանաստեղծի
մ ր
ստեղծազործ
րեղնաւո
րութեան
Համար,
անժխտելի
արգելք
մրն է որեւէ
իառնուածք :
Ն– Աարաֆեան
, գրժ -
րախտաբար
գիւրաղգած
խառնուածք
մբ ունի ;
նոր
գիլբաղգածռւթիւնբ
եւ զգա յնութ
իւնր ,
միշտ
պայքարի
մէք են իրարու Հետ ի վնաս իր ստեղծա
գործ
րեգնաւոբութեան
։ Այս վիճակր
նոյնիսկ,
ղինք մղած է գէպք՛
Հիմք
չունեցող
յոռե տեսու -
թեան
մր, անՀեթեթ
յուսախաբութեան
մբ :
Տատկանշական
են
ՀՀկ
՝այրիմ»
քերթուածին
սա
քանի
մը տոզերբ
։
Կը վարանիս։ Փակ ահա.
Փակ կր գտնես քու առջիդ ամէն ճամբայ եւ խո
րան :
ԵԼ ԿՐ յուսաս, կր վաոիս : Անկեղծութեան կր
հասնիս :
Տուած ես կեանք մր ալքբողջ, կը զգաս, սուտի ն.
պարապին:
Ու կր վախնաս ամլացման քամիներէն դառնա -
•
՝
շունչ ;
ԵԼ ԿՐ քալես, չուգելով թուիլ, պարտուած մը
կեանքէն . ;
Երբ, պատրանքներդ րնկղմած՝ ոչնչութիւն կը
տեսնես :
Տըռամ մըն է անմեկին,այրիլ մ՛է բայց կր քալես։ \
՝ք*՝երթող մըն ես ռբ չունիս քեզ կարդացող ժողո
վուրդ :
Եղածն է խեղՏ , ցիր ու ցան եւ վհատիչ ։կը քալես :
Կարծես թ է մէկը ուսիդ ահաւոր պարտք մ՛է դրաձ–:
Ու 9^1"Ի՚^(*) այդ դեղ մ՛է կարծես՝ ցեղիդ համար
եւ քեզի :
Ափերուդ մէջ կ՚առնես զայն, ան կ ՚ այր է ^եզ,
Կ՚ըլլայ լոյս :
ճակատագիր մ՛է որուն թելերն ի գուբ կր վւնտռես :
Խարռւիլ մըն է եւ սակայն՝ գեղեցկութիւն մը
I
նոյնպէս;
Հակաոակ
իբ կաշկանդուած
րեզունութեան
,
իր տուած
ւլործբ
կրնայ
նկատուիլ
ստուար
թէ
քանակով
ել թէ ոբաէլով
: Նաեւ լծուած է
կաբեւոբ
ուրիշ բանաստեղծական
ա շքսատանքնե
րո
ւ : Հա -
մեսա
բտյց ինքնավստաՀ
, Հսլա րտռլթե
ամ ր նայ -
ուածքր
ապագային
յառած։
Ինձ այնպէս
կը թուի
թէ , % . Աարաֆեան
կր
նայ
աւելի
Հոգածու
րլլալ ոտանաւորի
տրուես -
տանքին։
Աաճախ կը պատաՀի
որ, տոզերու կամ
տողի
մր զաղափարը
վերքանայ
յաքոբդ
տողին
"կիղրր կամ մէքտեզր վերքակէտով
մբ,կաղութիւն
մր յառաք
բերելով
ղազափտրի
ել կչռոյթի
գնաց–
քք,ն
մէք։
Այսսլէս
սաիպելով
րնթերցողբ
վերստին
անցնելու
տողերուն
վրայէն
, զազափաբին
ել
կրշ–
" ^ ՚ ՚ Տ ^ Ի \
ճշզութիւնր
րմբռնելոլ
Համար։
՚^՚ւ
( * )
.՚ք^անի մը տող առաջ ըսած է —
Կեանքը
Ց^Ւ
՚ ք ր ^ է...
.
ամէն
երկբի
մէք Հտյբ պէտք էր լնգգիմ
ութեան
գերին
մ էք
մ տնէ
ր եբկրի
օրինաւո
ր
իշխանութեան
դէմ,
միանալով
պայքարոզ
փոքրամասնութեան
:
•
կաթողիկոսական
կոնգա կնե բուն
Հաւատարիմ
բլլալու
Համ ար , Ֆրանսա
յի
մ էք սլէտք
է բ
գործի
լծուէինք
Թ" րէղի
առա
քնո բդութեամբ
, սլա
յքարե–
լու Ատլանտեան
դաշփնքին
, Ա արշըլի
ծրաղրի
եւ
Ֆրանսայի
աղգային
պաշտպանութեան
բոլոր
ձեռ—
նարկներուն գէմ :
Պէտք էր պա
յքա բէ ինք Վատիկանի
գործու -
նէոլթեան
դէմ, պէտք էբ կռուէինք
Հայ
կաթողի
կէ եկեղեցիի եւ Համայնքին գէմ :
Եւ փերքապէս
յանուն
խաղաղութեան
, պէտք
էր կռուէ
ինք
Արեւմ տեան
ա յն բոլոր
եբկիբներուն
գէմ,
որոնք րստ Մոսկուային կր վտանգեն
ք՛րա —
կան խաղաղութիւնր,
իբրեւ
Հպատեբազմի
Հրձիգ—
ներ» :
Այն փաստբ, որ բացի
քանի
մր անպատաս
—
խանատռւներէ
, գաղթաՀա
յութիւնր
լնգՀանրա
-
պէս
Հեռու
կրմնա
յ վե ր ը
յի շուած
շարժումներէն
,
եւ կր քանայ
չմ իքամտե
լ որեւէ
եբկրի
ներքին վէ -
ճերուն եւ պայքարներուն
, լաւաղոյն
ապացոյց
մբն է մեր ժողովրդի
ողքմտութեան
:
Ան
կ ապուած
մնալով
Հանգերձ
էքմիածնքն
եւ
իր գաՀակալին
, կբ մեբժէ
իրականացնել
անոբ
պատգամները :
Այս
կեցուածքը
միայն
կրնար գաս մր
Րէէ"՛է
րո ԷՈր անոնց , որոնք
ամէն
առիթով կր
յիչեցնեն
Հ ա յ ր ա պե տ ա կան կոնգակբ :
՚)՚ա նակցական
մ ամ ուլին , կուսակցական
այս
կամ
III
յն գործիչի արտա
յա
յտո
ւթենէն
օբինաէ^ե
բ
ցոյց տալով,
քոնգիրբ
չի փոքսուիր : Այդ բոլոբր կբ
Հաստատեն
այն, ինչ որ գործնականին
մէք
ցոյց
կուտայ
գաղթաՀա
յո ւթ
իւն
ր :
Եթէ
այս ՛քե րքինր անտարրեր է այս կամ ա
յն
քարոզչական
կոնդակին
Հանգէպ
, կր նչանակէ ,
թէ
ւլ աղաթաՀայր
կը մնայ
վերապաե
իր
Հայրա
պետ
, Հայրական
խորՀուբգնեբուն
եւ
թելա -
դրանքնեբուն
Հանգէպ :
Մեր անմիտ
դրացին
, փոխանակ
Վրացեանի
եւ
(ԼՀայրենիք»ի
աբտայայտութիւններուն
վբայ
ծան
րանալու,
պէտք է վարձէ
լուծել
մեր
ժողովբգի
այս
վերասլաՀ
՛լիրքին
իժաստը
: Եւ եթէ ան՝ (^–
գունակ
րէէայ
այս շատ պաբզ քննութեան
, այն ա՛
տեն պիտի
չղարմանտյ
որ մեր
կաթողիկոսական
սբբատաո. կոնգակներր
չեն զանաղանոլիբ
այլեւս
խո րՀրզա
յին
թււուց իկնե րէն :
Վեր քացնելու
Համաբ , կրկնենք
անզամ
մը ,
եւս
. որ ՛իա շնակց ութեան գէմ կռուելու
Հա -
մար,
մեբ Հակառակորգբ
ի զուր կբ փորձէ
չափէն
աւելի
մաշած եւ անպէտ
զէնքերր :
Երբեմն
Հ այաստանի
, երբեմն
էքմիածնի եւ
առՀասաբակ
Հայութեան
թշ^ւամի
ներկայացնել
Գաշնակցութիւնր,
Հին երգն է եղած
Հայութեան
իսկական
գաՀիճներուն
եւ ամէն
ղոյնի
թշնամի -
ներուն ;
Ապրիէ
11-24/.
Եղեռնի
ոճրագոբծներուն
Հմեզ–
"ակից»
նկատելով
Գա էակցութիւն ր , կ՝ուզէք չտ–
Հաղործել
Համաղղային
այգ աղէտբ, եւ կր թե -
լագրէք
յարգել
Հայրապետական
կոնգակր :
Այս ապերախտ
աշխատանքի
փոխաբէն
, Հար–
Յուցէք
ձեր տէրերուն թէ ի՞նչսլէս
պաչտսլանեցին
թուրք քաբգարաբ
պէյերն ուփաչաներբ եւ ինչ -
քան դաժան
եզան
ճէմալ
փաշայի
աՀտրեկիչնե -
բուն Հանգէպ
յ
Եւ վերքապէս
, Համազգային
գարձնելու
Հա
մար Ապրիլ
11-24^,
Հարցուցէք թէ ինչո՞ւ
այղ օ–
րր,
մինչեւ
այսօբ իսկ չի տօնուիր
սովետական
Հա՛յրենիքին
մէք։ Եւ ինչո՞ւ
Հայրապետական
կոն
դակը արձագանղ
չի գտներ
Հոն, ուր
Գաչնակցռւ–
թի՛նը
վաղուց
թաղած
են Հանգիսաւորապէս
• • •
%
Ա– ՏԷՐ ԹՈՎ,Մ–
Fonds A.R.A.M
