^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^
26րդ ՏԱՐԻ - 26^ ^1166 1<օ.6117–Ո,որ շրյան թի.– 1528
ՄԵՐ
Խ Օ Ս Ք Ը
17. ք1ս6 Օոատտատ - ք ^ 1 Տ
(13)
Վ,հցէուքո. 800
փր՛.
Տար– 1600,
տրա–
2500
ֆ բ •
€06.՛ 15-70
Գին 7 ֆր • Շ-Շ-Բ-ԲՑՈՏ 1678-63
1950
Շաբաթ 1 ԱՊՐԻԼ
հմքւագիր՝ Շ՛
ՄԻԱԱ՝ԲԵԱՆ
Լ Է Ո Ն
ՊԼՈԻՄ
Աէկ
չաբթուան
շնթացքին
էրկու. մեհ֊ գէ
>1
քեր
կորանցոլց
մ իքազգա յին
ընկե րվա րութ իւեր
գ -
Հէրօլա
Լասքի
ել. Լէոն
Պլում -.
Առա
քինը,
Անգլիոյ
աշթատաւռրական
կոլ. =
էակցութեան
երբեմնի
նախագաՀբ,
բազգաաա -
բար երիաասաբգ
էը ,
56
աաբեկան
։ Լէոն
Պլում
78 3
եւ Հիւանգ՝
եբկաը ատենէ
ի վերտ
Անգլիաց ՚-է օրագբող
մը, որ մօտէն
ճանչցած է
երկուքն
ալ , նմանութեան
գիծեր
կը աեսնէ
անոնց
միքեւ; թէ ւտզափարական
տեսակէտով,
թէ
անձնական
կեանքով
եւ. թէ Հանրային
գործու–
՜սէութեամ
բ
— « Ան։ւնք իրենց քաղաքական աէւպարէցԹ
սկս՜ան իբրեւ ձախակողմեան րնկերվարականներ ^
վնււական ձտյն ունեցան իրենց երկիրներուն Քա^
կաաագրին մէջ՝ աացնապալի պահերու; Եւ– որով–^
հեաեւ երկուքն ա| այլեւս յ^էին վայելեր ընկեր
վարութեան ձախ թեւին վստահութիւնը,
մեր–֊
ժուեցան օրսՆան ցօրաւորներէն • - - Իւրաքանչիւրը
դարձաւ նշաքւակէտ՝ համայնավարական յարձա -
կումներու »:
Ապացոյց՝
«իւմտնիթէ»ի
երէկուան
թիւը, որ
միայն եւ մ իա յն բացասական
գիծեր
, սեւ արատ–
ներ կը տեսնէ
Լէոն
Պ/ումի րնկերվարական
գոբ
ծունէութեան
մէք, սկսելով
1920/
Համագումա
-
բէն , երբ երկուքի
բամնուեցաւ
կուսակցութիւնը
։
ԼԱյգ °ՐՐ կր ^նէր
3)րանսայի
Համայնավար
Հո -
սանքը , առա^որգութեամբ
Աարսէ,լ ՝Բաշ էնի եւ
Հանգուցեալ
Յէրոսարի
, որ վերքին
տարիներուն
գարձի եկած
էբ՛)
յ
Այսպէ՜ս է բոլչեւիկեան
ՀՀգիբքաւորումբ՝» աչք
խարՀի
րոլոբ
մասերուն
մէ^ւ Աււանց
տղգԼ։ , գա
ւանանքի ելլնկերա
յին
մ ակարդակի
տաբրեբոլ -
թեան
:
Ընկերվարութեան
ամէնէն քաք ախոյեանը ,
ամ էնէն գիտուն
տեսաբանը
, ամ էնէն խոր
իմ ացա–
կանութիւնբ
արմէք
չու1ւի , եթէ աառապէս
չի Հե–
տելիր Ա արքս - Լենին - Աթալինեան
ո ւղեդծին ,
աչքերր գոց եւ գլուխը կախ
է
Այսպէս էր որ ծնաւ վարմապետական
բա -
ցատրոլթԼււն
մրն ալ,
ՀԱոցիալ ֊
դաւաճան
ԼՐ ր ՚քէկբ աղատ
մնաց այգ ցեխարձակումէն
,
տարիներու
րնթացքին
Հ
« Գաւաճաններ
» էին կաուցկին եւ Աալէբր ,
Պեպէլր եէ էոլէրթր • Նաեւ
ռուսական
, անգ -
լիական , ֆրանսական
րնկե րվա բութեան
տեսա -
րաննե րն ու դործօն
գէմքերր
ւ
Մեր
«փոքր
ածոլ»Լւն
մէք անդամ,
նոյն ա -
գանգամ
ո լութիւնբ
չէ՞ որ կր գործէ
մ ինչեւ ա յսօր ,
մթագնե լով
տ չքե ր ր : թանձր
քօզ մ ը
տարածելով
բուն
իրականութեան
վ յ ՚ ա յ ;
Գաոնալով
Լէոն
Պլում ի , կբ
կարծենք
Լ՛ք՛ ամ էնէն մեծ աբմանԼւքը
պիտի՝ մնա յ ազա -
աութեան
սէրր ել՝ ա էխատանքԼ։
, պայքարի
տենդը՛.
Րարդ
իմացականոլթիւն
մբն էր
Հանզ.ոլցեա–
լր, խոր
ե լ
րազմակոզմանի
Հմտութեամ
բ ։
Ամէնէն
խրթին կամ Հասա բակ
Լսնգի րն ալ կը
վերլուծէր
, կըլուսաբանէր
խորաթափանց
նըր~\
րութեամբ
մ ը։
\
իր ճկուն
տրամարանութիւնր
միչտ տլ ելք մը
կր գանէր,
այս կամ այն տագնապր
լուծելու Հա–՛.
մ ար ՝. Մ իչ
՚ո
մնալով
Հաւատարիմ՝
իր բնկերվա - ՚
րական
դաւանանքին
, վարպետօրէն
կ*րնդլայնէբ
անոր
սաՀմաննեբը
: Լուսամուտներ
կբ գտնէր,
վաբգա պետա կանր ներդա չնտկե լով
կացութեան
մը պաՀանքներուն
Հետ :
^Ւ^ՔԸ
խորապէս
յարգելով
Հանդերձ
, իբ ըն–
կերնե րր , մ անաւանգ
եբիտասարգներ
ր
յաճախ
կ՝ընդդիմանա
յին իր տեսակէտներուն
:
Օրինակ,
վերքին
ամիսներու
տագնապին
ա -
տեն , ին
^դ
Հ ամ աձա
լն չէ ր րնկե րվ ա րական
նախա–
րաբնե բու
Հրամարման
՚.
քյլ
պատճառնե
բն ալ կը
բացատրէ
ո պաշտօնաթերթով
ուր կը
չարունակէբ
խմբագրականներ
գրել
մինչեւ
իր մաՀր :
ֆրանսայի
ներքին
կեանքին
մէք, իր
ամէնէն
փայլուն
շրշանր կր կազմէ աոաքին
վարչապեաոլ–
թիւնր
(1936՛* ,
երբ քուէարկել
տուաւ
չարք մը
ընկերա
քին
բարենորոգումներ
Ալգ
օրերուն
ծանբ ալեկոծութեան
մը մատ -
նուած էբ Ֆրանսան,
«
նստուկ
•» գոբծադուլնե
-
բով
֊. Զափազանց
մռայլ էր Հեռանկարը։
Լկոն
Պլում գիտցաւ
կանխել
վտանգը
ւ
Աոաբ՚քրգ
՚^ըն է որ կ՝իյնս// վաստակեալ :
ԵՐԵՒԱՆՆ է ԻՕՕՍՒՄ
ՄՐՆԻԱՏՐՆԿՐՈԻ
ՍՐՎեՏԻն
Լնախարաբական
իսոբՀոլբգ)
կից կազմ ա կե ր պո լած է «Գագափա -
րական դաստիարակութեան
լնկե րութիւն»
մը ո -
րուն
կ՜՚անդամակցին
քազաքական
եւ կուսակցա -
կան
գործրչներ
, ակագեմ ականներ
,
պբոֆէսէօբ–
ներ , գիտնականներ
, արուեստագէտներ
, գերա -
սաննեբ , գրոզներ
ել
ուրիչ
աչիաաոզներ
: Ընկե -
բութեան
նպատաէ^ է կազմակերպել
մ չտական
եւ.
ծաւալուն
դասախօսութիւննե
ր
Հանբապետու. =
թեան
բոլոր
վայրերու
մէք։
էՒողուփբդային
զան -
գուածներոլն
ծաՆօթացնել
իյ . Ա իութեան
ներքին
եւ արաաքին
քաղաքականութիւնր,
՛միքազգային
աչխարՀակալութեան
ԼիմպեբիալԼւղմ)
յարձակո -
ղական
ձգտումնե
ր ը ։ Լայնօրէն
,
ցոլցաՀանգէսնե–
րու, նեբկայացումներու
եւ այլ միքոցներով,
ծա
նօթացնել
խորՀրգային
արուեստի
վիթԼոարԼյ
նը–
ւաճոլմներր
ել. « կապիտալփստական
երկլնեբի
արուեստի
ռէակցիոն
լնթացքը
, Տ իաո
յի
ֆաչիս–
աական
կլիկը եւ նբա ծառայութիւնները
միքաղ -
գային
ռէակցիային»
: Նաեւ
ծանօթացնել
Միչու
բինեան
ուսմունքը
եւ. սովետական
գիտութեան
մ
իւս ճիւղեբը
է
Յունուար,
Փետրուար եւ Մ արա
ամիսներու
լնթացքին
կաղմակերպուած
են
1550
գասախօսու–
թիւններ
քաղաքական
եւ միքազգային
, եւ
59օ
դա սա Լսօս ութ իւն
գիա՚ւմլան
նիւթե բով
Լթ եմ ա) :
Նչանաւոր են Գիտութեանց
Ակագեմ
իա յԼւ նախա
գաՀ Վիկտոր
Համբարձումեանի
դասախօսութիւն–
ները , -
ՎԱ
ովետական
աստղաբաչխութեան
նուա
ճումնե րը »
յ
Կ՚ԼՄԻՆՏՐԻ ԵՒ ԱՀՒՒԱՒ
գործարան
մը պիաի
չինո
լի
Ե րեւանի
մ էք , ա յս տարուան
ընթացքին
է
Գործարանը
պիտի արտադրէ
տարեկան
երկու
մի
լիոն
կղմ ինտր եւ մեծ քանակութեամ
բ
աղիւս :
Հքինութեան
Համար յատկացուած
է մէկուկէս
մ Լւ–
լիոն
րուբլի : Արդէն ստացուտծ
են
Համասլաաաս
խան
սարքաւորումները
եւ աչվսատանքի
ձեոնաբ -
կուած է : Գործա բանին
չինութ
իւնը պիաի
աւար
տի
Հ^ա յաստանի
խո րՀ րդա յնացմ ան ՚ձՕաւէ եակԼւն :
Մաձ ԼհոԱ
ՊւոՆ
Հինդչաբթի
օր յանկտրծամաՀ
եղաւ
Լէոն
Պլում , ֆրանսայի
րնկերվարութան
վաստակա
—
լոր առաքնոբդր,
որ երեք անգամ վարչապետ ե~
ղած է եւ միքաղդային
Համբաւ կր վայելէ։
ք^եբ–
թեբր կր դրեն թէ սբտի տկարութենէ
ղատ , վա
րակուած
էր խլիրգ՚՚Վ
(քանսէռ)
։ Ապրիլ
9իւ1 78
տարեկան
պիտԼւ րլլար : Անցեալ տարի
գործողոլ–
թեան
մը՜ենթարկուած
ԸԱալով, քտչուած էր քա
ղաքական
ասպարէզէն
եւ մ իա յն խմ բաղրական -
նեբ կը գրէր
Լ շ Բօբս1&^^6/
՚մէք^
Հանրապետութեան
նաիսագաՀը
ել
ուրիչ
րարձր
պա չտօնատա
րնե ր անմ իքապէս
իբ բնակա -
րանր գացին
, իրենց
յա բգանքը
յայտնե
լու
Համաբ
առաքին
լնկերվարական
վարչապետին,
որ եզած
է նաեւ բանաստեզծ
, թատերական
քննադատ
, ել
Հեղինակ
չարք
մը գիրքեբու։
Օմտուած՝
բարձբ
Լւմացականոլթեամբ
, առաքնակարգ
Հեգինակու -
թիւն
մըն էր իբրեւ տեսաբան
միքազգային
ընկեր
վարութեան : Ւրրեւ պետական
վար
Լւչ ամ էնէն ա–
ւելի
փայլեցաւ
1936/5՛,
կազմելով
(իողովրդական
ճակատի
կառավարութիւնբ
, ոբ Հաստատեց չա–
բաթաէլան
40
մամ աչխատանքր,
վճարովփ ար -
ձակոլրգր
, լնկերա
յին ապաՀովութեան
օբէնյ՛ -
նեբր
եւն•:
Ազգ • մոզովին
մէք, նախագաՀբ՝
Պ ՚ է՚>.Լւօ
Հաղորդելով
դոյմը
, պանծացուց
իր յիչատակը եւ
յայաաբարեց
•
<(.Աիբելի Պլում,
ձեր կեանքը կը
մ նա յ տիպար
մ ր ա չվսա տանքի
,
չԼւ տակութեան
,
Հայրենասիրութեան
եւ վեՀանձնութեան
: Ան պի
տի տիրապետէ
մեր երկրին
պատմութեան
մէք իր
սքանչելի եւ արինե րգա չնակո ւթեամ բ »:
Վարչապետր
, Պ • Պիաօ ,
կառավարութեան
յարգանքը
յայտնեց
, Հանգուցեալը
կոչելով
՚տմէկը
ամենամեծ
ել ամէնէն
ագնիւ
միտքերէն ոբ պատիւ
Կը բերեն
խորՀբգարանին
, Հանրապետութեան
եւ
երկրին » :
Յարգանքի
արտայայտութիւներ
կը
Հասնին
աչխարՀի
րոլոբ մասե բէն ; Եւրոպայի
արտաքին
նախարարներու
խորՀուրգբ
կէս մամ
դազբեցուց
նիստը, Ա թրազպուբկի
մէք, ի յարգանս
Հանգուց
եալին
յ
Անգւիոյ
վարչապետը,
Պ • կթլի ,
քերմապէհ
Թոսքիայա
վախած
Հա)եդ,
ՅոյՍեդ
ևէ
կեաԱևդ
՚^Ր՞ՆԱ՚ե Իք^ՐնԻ Ոք^ՕՍԱՈՐ^ՐԿ ԱՕՕ՜ՁԼԵԼ
ՉՈՐՍ ԱՄՍՈԻԱ՚հ ՀԱՄԱՐ
Պոլսոյ վերջին թղթաբեբէն կը քաղենք հետեւ
եալ տեղեկութիւններր (25 Մարտ) —
Անղարա
Երէկ, ուրբաթ,
24
Մարտ,
Աղգ՛
հողովը
վաւեբացուց
անցագրային
օրէնքին (փա -
ոափօրթ
քանունու)
բաըեփախումները,
որոնց
չ յ ^
նոըՀիլ
արտասաՀման
գտնուող
նախկԼն
Հայրե -
նակիցները
ելարտօնոլին
թուրքիա
վերագաոնա
-
լ ո ւ ։
Նոր օրէնքը
իբրեւ
ղբօսաշբքիկ
չորս ամիս
բչ>^
նակելոլ
պայմանով
թուրքիա
վե րաղաոնա
լու ար––՛
տօնութիւն
կուտա
յ
անխտիր
ա յն բոլոր
նաԼսկին
Հայրենակիցներուն,
որոնք
ոբեւէ պաանաոով Հյէ–
ռացած
են երկրէն եւ կորսնցուցած
են
Հայրենակ՛^
ցա/լան
Հանղտմանքներր
: Րացառութիւն
կբ կազ–^
մ են մ իա յն սոլլթանտկան
գե րգա
ս տանի անդամ
•=
նեբը , որոնք
չեն կրնար
օգաուիլ
նոր
օրէնքէն
՚.
(Մարմարա) ;
«ժամանտկ»^
եամաձայնյ քուէարկուտծ
օրէնքը կը տրամադրէ —
« Անոնք որ երկրէն
մեկնած եւ Հպատակու
=^
թենէ Հանուած
են ոեւէ պատճառով
, պիտի
կրնան
իբբեւ
գրօսաչրքիկ
չորս
ամիս մնալու
պտ
յմ անաւ
թուրքիա
գալու
արտօնութիւն
ստանա
լ , եթէ գխ֊^
մում կատարոզ
անձին
մասին
անպաաեՀութիձ
չտեսնուի
^ :
"՚
Այս օբինագծին
վիճաբանութեան
ընթացքին
,
ԱՀմէտ
Րէմզի
Եիւրէյիր
Լսօսք առնելով
չեչտեց թէ
օբինագծին
մէք ^ոեւէ պատճառով՛»
բացատրու -
թիւնր
գործածուած
է ։ Աբգ, անկեալ
արքայա
-=
տոՀմ ին անգամնե
րը որպէսզի
չկա բենան
օգտուիէ
ա յ^ւ օրէնքէն
, պէտք է ըստ ա յնմ յօդուած
մ ը ա^
ւեչցոլի
օրէնքին
՛Լրա յ
ւ
Ներքին դործավտր
էմ ին էրիչիրկիլ պատաս
~
խանե լով բսաւ թէ այս օրէնքր ոչ մէկ կապ
ունի
երկԼւրէն
Հեռացուած
Աուլթաններոլ
եւ
իյալիֆա–
ներոլ
չառալԼւգն
երուն վերադարձին
Հետ, այլ մ ի–
ա յն
Հ պատ ակո ւթենէ գագբե ցուցած
փաԼսս տական
Հայրենակիցներուն
այցր կր նախատեսէ :
Ազգ– մոզովի
նոյն
նիստին
մէք
Համաձայ
նութիւն
գոյացած
^ըլլալով
րնդՀ • ներման
օրի
նա Հլծի մ ասին , Լ՚՚նդիբր
յեաաձգուած
է
յաքո բ՛է
եսե սփ • <քողովին ոբ պիտի
րնտրուի
Մայիս
Սին։
ԳհէՍաԱիա
յւԱկհէտկի^ աՍղաՎ
Եւրոպա
յի իյորՀուրգին
Եչ • օրուան
նԼւստԼւն
մ էք՝
( Աթբաղպուբկ
) 13
արտաքին
նախա
րարներր
ո բոչեց
ին ՀրաւԼւրե
լ արեւմ տեան
Գերմ անիան եւ
Աարի
չրքանր որ մ ասնակց
ին իբրեւ
լնկե բա էլի ց
անգամներ։
Այս Հանգամանքով,
եր1լուքն ալ պի
տի
կրնան
մ ասնակց
իլ
վիճաբանութեանց
եւ
քուէարկել,
ինչպէս
միւս
Հիմնադիր
անդամնեբը
է
Իյնգիբ է թէ Գերմանիա
պիտի
լնգունի
Հրաւէբը
թէ պիտի
մերմէ,
քանի որ Համաձայն չէ
Աարի
ներկայ
կարգուսարքին
եւ անդամակցութեան
իր՜
րել ին^ավար
չբքան :
Տրուած
որոչման
Համաձայն,
Գերմանիա
կր
նայ
18
երեսփոխաններ
ղբկել
Եւրոպայի
խորՀր–
(Լուրերու շարունակութիւնը կարդալ Դ՛
է յ )
ներբոզելո
վ Լէոն
Պլումի
քաքութիւնբ
, յա լտա -
րաբեց •^– « Երբեք
պԼւտի
չմ ոռնանք
իր
սքանչելի
պաչտ պանո
լ թիւնր
Ռիոմի դատավարութեան
ա -
աեն
։ Ան չո յսը ել իմ աստութիւնր
տարածեց
Յքը–
րանսա
յԼւ սաՀմ աններէն ալ անգին : Ւր երկԼւրը կր
կորսնցնէ մեծ քազաքաց
ի մը , աչխարՀ
ը մեծ
մարգ
մը որ պատիւ
կը բերէր
քազաքակրթու
-
թեան :
Փարիզի
Համ ա յնավար
պաչտօնաթերթբ
,
իւ–
մանիթէ ,
Հազորգելով
Լէոն
Պլում ի մաՀր , կ՝բսէ
թէ վճռական գեբ մր կատաբեց
1920/5՛,
թուռի
Համ ագում արին
մ էք , պառակտե
լով
րանուո րա -
կան ճակատբ
:
Յաքորգով^
իր կեանքն ու դործր :
՝ ^ Հ • 3 • Դ • Եւր • Կեդր • կոմիտէն ցաւակցա^
կան հեռադիր մը ուղղեց Ֆրանսայի րնկերւ|արա–
կան կուսակցութեան, այս ծանր կորուստին աււ
թ ի ւ ։
ՑԱՒԱԼՒ ԱՐԿԱԾ ՄԸ–
Մարսէյլէն
գրուած
նամակէ
մր ցաւով
կ՝իմանանք թէ րնկեր
իյ . Թէլ–
՛ան
ինքքնաչաբմի
ծանր աբկած
մը անցուցած է
սւնցեալ
կիբակի
, ԱէնԶաքարիայի
մօտ,
երբ
տուն
կր վեբադաոնային
ընտանեկան
պաբագտնեբով։
ԸնգՀաբումէ
մր խուսափելու
Համար,
կառքր կը
զարնուի մէկ մեթր
բարձրութեամ բ
Հոզակոյտի
մը, քարգուփչուր
ըլլալով;
Զանազան
՚Լէրքեր
ստ - ՛յած են ինք, փոքր աղքիկբ՝
էօմէնե
, մեծ աղ–֊
լիկւ
փեսան
է
Անվնաս
մնացած էին
միո
՚ ե ր ե ք
թոռնիկները։
Աբագ
՛Ապաքինում
կլւ
մազ^ւօնք
բոլորին։
Fonds A.R.A.M
