•
8
# « յ >
ԱՐԵՒԵԼԱԳԷՏ
ժԱՆ ԱՈՎԱ
^՚Կ
Մարա
\^ին
մե ռաւ. ֆրանսացի
հ՛անօթ
արեՆհ֊
լագէա՝ Ժան Աովաժէն
, որ ուսուցչապեան
էր
•Րօչէմ աը Ֆրանսի
եւ. Բարձրագոյն
Ուսմանց Գըպ^
րոցին :
Ւրրեւ Գամասկոսի
ֆրանոական
կաճաոին
ան–^
գամ
1926/,5ք
գնաց Աուրիա
, որոշած
ըլլալով մաս^
նագէա
դառնալ
Միքին Գարու. իսլմական պաա ~
մ ութեան
I
Ւսլամական
Միքին
Գարուն
մէք ամէնէն
աւեչի
Մէմլուք
Աոլքթաններուն
դարաչրքանն
էր որ իր
ուշադրութիւնը
գրաւեց : Աովամէ
ինքնաաիպ պր–
պտումներ
կաաարեց
Մէմլոլքներու
օրէնքներուձւ
եւ զինուորական
կարգուսարքի
մասին : Կարգով
Հրաաարակեց
իր աչխա աութ իւննե րր
սուրիական
ճամրաներոլ
մասին
ինչպէս եւ դրքոյկր
ՄէւքէՈնք–
ն ե լ ւ ո ւ կայսրոնթ֊ււան. ձ ի ա ն ո ց ի եւ֊ ի ջ ե ւ ա ն ն ե ր ո ն
լքասին »:
Բացի
Միքնադարեան
Աուրիոյ
մասին իր ու֊
սումնասիրութիլններէն
, ժան Աովամէ
կ՚՚աչխա -
"՛ակց է ր թերթերու
արեւե լեան
Հնաբանութեան
վերաբեբեալ
քօգո ւածնե րով : Բացաոհկ
յսաակու–
թեամբ
կուաայ
ի ս լ ա մ ա կ ա ն Արեւեւքի պ ա տ մ ո ն -
թ ե ա ն յ ա ւ ւ ա ջ ա բ ա նը :
ժան Ա ով ամէն
իբրեւ պաամ ագէա՝
Հնագի -
աութեան
մէքկբ գտնէ անցեալբ
վերակազմե ֊
լու միքոցբ, ել ոչ թէ չատերու
նման կր նկատէ
ինք
իրմով
վախճան
մր :
ԱշխաբՀագրութեան
,
վիճակի
քնքել այս կանոններր եւ բեգմնաւոբ մո–
զո վ ր գա սլե տ ո ւ թ Լ։ւն
մ ր արմ ատացնե
լ ե րկբին
մ էք ՚.
ԳնաՀատութիւնր
ձեղի կբ թողում :
Լ^ՈՒՐԲԵՒՊՈՒԼԿԱՐ
6ԱՐԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ
թուրք
թեբթերը
լուբք
մտաՀոգութիւն
կբ
յայտնեն
թո
լ րքեւպուլկար
յա րա բե րութեանց մա
սին , րսելով թէ անոնք
Հա յլես
կորսնցուցած
են
ք՛՛ր/՛
գբացնոլթեան
Հանգամանքր
» ;
Անղ.արաքԼւ քազաքական
շրք տնակներուն
մէք
այն
Համ
ոզում
ր կր տիրէ թէ թուրք
կառավարու–
թԼււնբ պէտք
եղածէն
աւելԼւ Համբերտտար
եւ նե
րող ամիտ գտնուեցաւ
, բարի
ղբացնութեան
կ՜ապր
անխտխա
պաՀելու
Համ ար :
Շաաերու
կարծիքի
այն էր թէ
Պ"ւլկարիա
վւավաւկ
պայմաններու, տակ
կ՚՚ապրԼ,
այսօբ եւ
չատ մբ դմոլաբութի&ներով
շրջապատուած
է
ներքնապէո
եւ արտա^^^ւգէս
, Հետեւաբար
պէտք
է
աէ
ե
ւինկբոյԼ1սմիտ
րքքալւ֊Նեբ
^էս
^քքոյ-Ատեղծոէած
կաց
էէ
ւթիւնր
սէսկա
յն
թոկրքել պա լկար
գիւէսնտ -
գիաական
յ ա րաբե բութ Լքւ1ւներ ր զ.էպի խզում կր
տսմէէի
:
Այս է արգէն օտար
զ իւանադէտներոլ
կսէբ–
էէիքր։
Մնաց որ Աօֆիայի
րոլոր
դԼււանագիէուէէկան
մ արմ Լւններր
;– ^ք^՝՝՝ է չՀտյուենք
ԼսռրՀրզ ա քին
Հ էսնէլ ամ էսնք
ճարտարապետութեան
, տնտեսական
դիտութեձ
-
ներոլ,
բնագիրներու
Հոգին
դ
րարքերու
եւ տե
սարտններոլ
ուղղակի
ծանօթոլթիւձւը
,
աՀա այա
Բ"լ՚՚րր կը միանան
Աովամի մէք
լուսաբանելու
Համար
Ւսչամ
Միքին
Գ արուն
ամէնէն չփ"թ
Գ՛** -
բաչրքանըՀ
Արեւելքի
մէք մեծ է իրՀեղինակու -
թիւնր :
Ւր Հեզինակոլթիւններէն
յիչենք
«
Տո։ցակ
Հ
,ալէպի
իսլամ
յիչատակա
րաննե
բու », « Գամաս
կոսի
Միքնաբերգր»
, <տ.Հա/էպի երկու
Շիի սրթա -
՚ Լ ՚ " յ ր ե բ ը » , « Հալէպ»
, ՚^Գամասկոսի
պատմական
յիչատակա
բաննե
րը » եւայլն :
ՄԱՐԶԱԿԱՆ
ԿԵԱՆԲ
մ արմ ինները ,
—ր
էք
^^ւէ
" ՚ ք ժ ^ ^ ր
չունին
Պուլկէե^%ոյ^
մէք§ ^ . ՝
1;
Զաէիազա^/ց՜ 1^^նէ1է1իսլից
ֆ՚՚թ նաեւ
թուրքիո
յ
տրուած
պ ո ւլկա լէՕ^կան վերք Լւն "ծանո ւցացի
ր ր , որ
անմիքւսսլէսՀ
էոարռ
^^է
^ցալ
պՈ՚իքկար
•
թերթերուն
եւ. ձա քնասվւիւռնե^իզ^
կոգմէն
Աօֆիայի
թուրք
դեսպւսնր
մերմած^^է
րնգոլնիլ տ քդպիսԼէ ծանու -
ցտգիր
մըՀեւ1 պագսն^ած է որ քնք1րւֆն անոր
ծանր
ել անՎա^լել
բա0էպւորոլթիւնները
:
ԼՒՈՆ՛
Մարտ
5/5»
Շասի
մէք տեզի
ունե -
ցաւ մեբ \Ղրգ մ րցում ը : Հակառակո
րդր
օմտուած
է լալյառա քապաՀնե բով եւ մեզի
Համ աբ
եզանա–
կին գրեթէ
ամենադմուտրին
մբցումը
եղաւ։
Շ ՛ս
ւ՛ի խումբը
մեզմէ անմիքապէս
վեբքր
կուգայ
գա՜
սաւո րման
մ էք,մ ե րազաքրտա
րին քախքախիչ
յագ–
թանակը պա րտութեան
մ ատնե լով
2 0
՝•
Մ արտ
ձ2ին \Տբդ մրցումբ կատաբեց
ի ն ք
Փոն
աը Շէբիւի
ֆրանսական
խումբին գէմ , մեր
Հփու–
Ր՛ին
ամենավերքինին
դէմ ւ Մեր տղաքը
դա
չտ
իքնելէ առաք փսփսուքը
սկսած էը
Հ.Հ/աա ոըր~
աանց Լսաղալու պէտք
չունինք
, ամէն կերպոփ կը
յաղթենք
I
Մեր
ազոց ա յս
թէ ւլո ւթիւնր ել
դատաւորին
կողմնակա
լութ իւնր պատճաո
եզան
որ
ակար
խում
բբ
չաՀ
ի
մէկ նչանակէտ
: Մ ե
րոնք
ն
չանա
կե ց ին կէտ
էք
ը որ դատաւորին
կոզմէ
չընդո
լնուե
ցաւ : Գատաւորր
Հ վ ւ ե ն ա լ թ ի ^ ն ալ մերմեց ելխա
զը էէե ր քացաւ մեր պարտութեամ
բ
1—0 ՚
Մարտ
26/1՛
Հոծ րազմութեամբ
տեգի
ունե -
ցաւ մեր \^րդ ախո յենական
վե րքին
մ րցում
ը
մ
եր
գաչաին
ւիրայ, Վէսփիէրի
խումը
էւն դէմ որ եգա–
նակին
ամէնէն
պէէէրկեչտ
խում
րբ եզած է եւ մ եծ
յարգանք
ունԼւ
մեզի Հանգէպ
։
Մեր
արադաչարմ
յառա քապաՀնե
ր ր
Հագիւ
խագր սկսած
էին , ՚Բօռանեան
Աեբոբ
ն չանակե ց
Ա • կէար
՚. Մ եր
է Ո գ ա ք ր
կրկին
էԼստաՀ
խազտբկու–
թեամ
բ
թե
թել
^փսէս
»ե րոփ կբ մ օտենա
յին
Հւսկա–
ռակորզփն : Տոկուն
էԼերքապւսՀներր
փտանգաւոր
վայրէքյները
ետ կբ մզէին;
կիսախաղբ
վերքացաւ
մեբ
քաղթէսնակով
1 0 ։
Եր.Կր
"ՐԳՐ
կիսախազր
սկսաւ
աւելԼւ
կրակոա
էք
՜եր յաո աքաէէլաՀնեբու
բուռն
յա րձակո զակւէէնով ,
ու կրկ Լն ՝Բօռանեան
նչանակեց 2բգ կէար :
Մ
եր
կեդրոն
Լւ
ք
աււաք
ապաՀ ԱԼւմ ոնե ան ժ • իր
նուրբ
խագարկութեամ
բ
, նչանակեց
^րզ կէար
է
Մեբոնք
ա յնուՀետեւ
ունեցան
թո
յլ խաղարկութիւն
մբ ։
Հակաոա կոբգր
էսււԼւթէն օգաուե
լով
նչանակեց Ա •
կէար
, ու Լէէաղր վե
րքացաԼ
էք
եբ
յաղթանակով
,
3 - 1 :
Ուրեմն
էս քս
տարուան
եզ տնակին
ունեցած
ենք
12
ք
ազթ անակ ; մէկ Հաւասար , ՚ ^ է կ պար -
տութիւն ; Զայոիկէն
՚Լերք պիտի
ունենանք
7
Պա–
Ո աԺի
մրցումներ
ե
ւս
, մեբ դասակա
րգը
փո խե
լու
Համար է
Ժամանակէ
մր Լ։ ՛Լեր
ք ատէ՜5՚ճ–/ւ
՚7է
մ րցում
ներր կէսնդ առած
ԷԼն , այն պատճաոաւ
որ Ն\^ԱՇ
Ն
^ՕՈՈճհշբ
կազմակերպած
էր ԱէչէքսԼւօն
խումբ
մը
ԳԱՌՆԻԿ ԽԱՆ ՏԱԼԿՃԵԱՆ,
Պարսկաստան
ՇաՀին
պալաէոին
նախկին դեզտգոբծաաետ
մեռա
Պոլսոյ
մէք Մարտ
15/5՛։
ՏուղարակաւորութիլնՀ
կատարուեցաւ
Բերայի Ա– Երրոբդութիւն
եկեղե–\
֊է/Իին
մէք, ի ներկայութեան
ամէն
ասպարէզի ել
դասակարգի
պատկանոզ
խուռն
բազմութեան
մը։
Հանգոլցեալր
ծնած էբ Պոլիս,
Րոլմէչի
Հի –^
"՛որ
1865/5« :
Նախնական
ուսում
ր առած է ծնբն–
՚՝
դափայրին
Ազգ՛
վաբմարանր։
1883/5՛
կ՝աչակեր–
աի ղեղադործի
մը եւ. Հակում
զգալով
իր մէք ,
կը Հետեւի
դեղագործութեան
:
1890/5՛
երբ կ՝ա -
ւտրտէ
գեղագործութիւնբ
, դեղարան
մրկր բա
նայ Կէտիկ
Փաչայի մէք;
1896/5՛
Տոքթ՛
Թիրեաք–
եան
Հրաւէր
ստանալով
Պարսից
ՇաՀէն
Տալկրճ -
եանի կ՝աոաքարկէ
իր դեգարանր
փոխադրել
Պարսկաստան
եւ գործակցիլ
իրեն : թէՀբան եր ֊
թսէքով , կր աեսնէ որ բացի
Շուեբին
անուն գեր -
մ անաց
հ Հրետ
լի մր փերեզականման
խանութէն
,
ուրիշ էլեզարան
չկար , Տալկրճեան
ՇաՀհ
անոէձւով
կբ կաղմէսկեբպէ
Պաբսկաստանի
առաքին
գեղա -
րանր;
1901^5»
կ՝անցնի
Օւրոպա եւ դեղերու մեծ
՚ ^ թ ՚ ^ ր ք մր կուտէսկէ
:
Նոյն տարին
քո լե րա յի Հա -
մաճարակր
իր Հիմնած
գործին
յաքոզութեան
պատճաո
կ՝ րլլա
յ , ՇաՀէն կբ ստանա
յ
քՏանութ–
եան տիտզոսր , ինչպէս եւ
^ՇԻր ու
իյուբչիտ՚ֆ
պատոէանչանր,
փերքն ալ Մէաբիֆի
ոսկի չքա -
ն\ւսն ՛քր է
Իր էսոա9արկով
թէՀրանի
մէ9 կր Հիմնուի
գե–"
գսււյորհաեան
էքարմարան
մր
1920/»5> :
Տաւկոճեան
թէՀրանե
մէք 4է1 տարի
դեգագոր–
ծա
թ՛՛էն
րնե/է եւ չորս ՇաՀեբու
ծառա ւեքէ վերք,
1937՚5/
կր
է
/երագ.աոնաք
ՊոքԻս, իր աղջկան
Տիկ՛
Արեէեանի մօտ ելկր մեռնի
13
տարի
վերք;
ճքսմ բելոէ. Համար
՛Բորս ի,բա : Աո աք ին
խաղարկու–
թիւնր
տեզի ունեցաւ
70
կրտսերներու
՚ ք է ք ։ Անա–
ց են
35
կրտսերներ
՚. Երկրորգին
րնէորուեցան
16
թեկնածունե
ր ։ Գ. խագա րկու թեան
վեր 9նապէս
րնարուեցան
13
Հոգի
որոնց մէք է նաեւ
մեր կրտ
սե ր Վարգց է ս Գա քւա կէօղեան
ր , իբրեւ
կեգբոնի
յառաշապաՀ;
Օդանաւոմ
մեկնեցան
Աաոինիանէն
չաբաթ աո աւօտ գէպի
^ ՛Բո րս իքա
յ
կր ցաւինք ր -
սելու որ խոււք բր պա րտուած
վերագաբձաւ
1 2 ,յ
^ .1. Մեր..կբտսեբ
եղբ՛ Գէսրակէօցեանր
լաւ ապա–
գո՛ւ կր իւոսէոանա
ք , եթէ քա^տքերոզնհբ
ւլտնուին
րնտսէնեեան
էէլա րագանե
բէն եւ Հ՛ Մ՛Ը՛ Մ՛ի վա–
րիչներէն
՚.
Մարտի
26^
Կ երակ
ին մեբ կրտե րնե
րն ալ
եէստարեցեն
իրենց
վեր9են
մրէքոլմր
(14րդ)ւ Ս.Տ.
՚Տ^^հւԻ դէմ, աանե ւով քախքախիչ
քադ թանակ
մր ,
6 1
՝՛ Լաւ Լսէսղարհա
թեւն
ունեւյան
Գաոակէօզ -
եան , Զեւքէճեան
, Ամճական
, Հեւսեան ; Մեր կրա–
սերն երն աք Լւրաւ ունք պ ե՛ո ի ունենան կաաա բե
լու
ւււաէւ ա ժ ե
՚ ՛ ՛
բ ց ո ւ մ ն ե ր , քանի որ գասալո
րմ ան ա -
ռաք
Ինն են :
Ո՚նեւյած
են այս եզանաեին
14
ւքրցումներ
,
12
քաո թական
, մէկ պարտութիւն
անիրաւօրէն
, մէկ
Հաւասաո
:
ԼԻՏԵԱ
ԿՐ
ԷՆԳՐՈԻԻ ԳՐԵ1 ՄԻԿ հՋԻ ՛Լ ՐԱ8, ՄԵ -
ԼԱՆՈՎ; ԿՏՈՐՆԵՐՈՒ
ՋԲԱԺՆԵԼ
ՃԵՌԱԳԻՐԸ
<ձՅԱՌԱՋ^Ի
տաՕՆՐ
Այդտեղ էբ Մ անասը:
Նրանից
գանդատնեբ
չէին
լսւում • նրա դործր լալ էր այդ
զարՀուրելի
բարձրութիւննեբի
ւիբայ, ծառաստաննեբի
մութ
խորչեբում
;
ի՞նչ տարօբինակ
Հակադրութիւններ
է
սիրում
երկիրր՛
մ չակո ւած
արտերում
Հեծեծանքներ
են
լսւում,
թէեւ
այգտեզից
է գալիս
Հացր,
մարգու
երքանկութեան
ազրիւր ր, իսկ այնտեզ, ուր ոչինչ
չէ տնկւում
մ արդու
ձեռքով
, ուր վա յրի
դազան–
ներբ
սլատոում
են , արիւն ենլափում
,
այնտեղ
մարգու
դանզաար չէ լսւում;
ինչո՞ւ է այդպէս
՚ ՚ •
Արեդակր
րարձրանում
էբ, Հաբցր
էէնոլմ էր
Հարց։
Գիւղացիների
մեծ մասր
Հեռացել էր, էւր–
րտՀում
մնացել
էին երեք
Հոգի
, որոսք գ ե ռխօ -
սում էին Աննա - խաթունի Հեա :
Յանկարծ
գրանք
էլ լոեցին
՚. Բացուեցին գր–
սԼւ ւքեծ դոներր
, ՇաՀնագարբ
կատզած
ներս
րն
կաւ,
իր եաեւԼւց
քարչ տալոփ
զզզզուած
ազքկան
,
որ
այնու
էսմենայնիւ
, պինգ բռնած էր
պաՀում
նբա փէչերր
՝• Յետոյ
երեւաց պառաւ
Փերին՝ եր
կու
ձեռքաԼ գրկած
երեխա
յԼն , փչտաՀաբ
, աբ -
տասուք
թաւիելոփ;
Ազմուկր
սաստկացաւ,
երբ
դուո ր նորից փակուեց։
ՇաՀնազարբ
էքոնչում
էր ,
ոստոստում,
բաբկոլթիւնից
պաառուել
էբ ու -
զում ;
Առաքփն
էԼտյկեանում
Գայիանէն
չէր Հաւա -
տում իբ աչքեբին ել գ ե ռ Հարցնում էր՝ նւս՛^ է
արդեօք է
Ապա
տեւլից վեբ թռաւ ելցտծ վազեց ;
Տեսարանը
փոխուած
էր , երբնա Հասաւ բա–
կը :
ՇաՀնաղարը
արդէն
րոլորոփին
ազատ
էր
I
Մ այրբ տեսնե լով նըա դրութիւնը
, բարկացաւ
,մ ի
ակնթարթում
խլեց
Նազլուի
ձեռքից նրա
փէչերը
եւ կոպիտ կերպով դէն Հրեց այգ ազքատ
ազքկան;
Գա առիթ
է ր , որ ՇաՀնազարի
կատագոլթի։
նր
կր1լնապատկոլի
: Եւ նա բզաւում էբ, լաց էր լի -
նում , սոսկալի
ՀայՀոյանքներ
էր թափում
, մեծ՝
մեծ
քարեր էր փորձում
փերցնել,
որպէսզի
քէսրգէ
մարդկանց ;
Նրա կատագոլթԼէւնր
ամբողքոփին
Նազ
լուի
գէ՛մ էր ՚՛ ՓերԼւն ղգացել էր նոբ վտանգ եւ գտել էր
ամէնից ապաՀով
անկիւն
, թադնուելաԼ
Աննա -
խաթունի
կոգքԼն ; Գիւզացիներր,
որոնց
միացաւ
ել
ՄելԼւքի ծառան
, աչխաաում
էին
խանգարել
Շ աՀնազսէ
ր ին , խլում
էին նրա ձեռքից
քարեր ու
փայտերր : Աննա - խաթունն
է լ օդնում էբ, րայց
նրա
բարկոլթիւնր,
յորգորներր,
նոյնիսկ աղա -
չանքներր
չօգնեց ին; Ամէն
լքի
դեմագբութիւն
ա–
ւելի
բորբոքույք էր նրան;
Նազլուն
քաչուել
էր
սրաՀի
ծայրր,
յենուել էր պատին
, ձայն չէր Հա–
նա
էք
:
Ն՛Ա պաչտպանէ^ում էբ իբրեւ
մ ի
յոգնած
գայլ,
որին արդէն
չրքտպատել
են չարացած
^ւե
բը,
պաչտսլանւում
էբ իբ կատտգի
Հայեաց^ե
-
բոփ,
երբեմն
նաեւ սպառնական
գԼ՚բք
բոնե
լով
գէսլի
յարձակուոգը
ւ
իսկ
Գայիանէ՛ին
Հ Նա է լ փորձեց
Հանգստա -
ցնել իր եզբօրր : Մ/ քանի անդամ գնաց գէպի
նը–
րան,
յայտնեց ոբ ինքը նրա կողմն է, կծու
խօս
քեր ասաց
Նազլուին
ւ
Ն՛Ա չէր կեղծում։
ՇաՀնաղաբր
ամբողք
տ՚սն
սիրելին էր , ինչ որ է լ լինէր , նա էր այդ տան
տէրը, նրա ապագայ
յոյսը,
Մելիք
Հիւոէյինբ ու^
բիչ
որդի
չունէր, որ լալ լինէր թէ ՅուԼսէփից եւ
թէ ՇաՀնազաբից
ւ
Բայց
կաաազութիւնբ
այնպէս էր
կուբացրել
չտր ագա
յին , ոբ նա նոյնիսկ
իր քրոքր
չճանա -
չեց,
մինչեւ
անգտմ նրա դէմ դաբձրեց
եռոտանի
կասկարան
, որ ճանկել էր թոնբատանբ
եւ
ուզում
էր խւիեք Նազլուի
գլխին
է
Տեսնելով
աքդ բանր, ծառան
րււնի
խտտեց
նրան,
ուշաղրութիէն
չգարձնելով
այն
Հարուած–
ներին,
որոնք սկսեցին
թաւիուել
իր գլխին, ու Հե–
ռաւյրեց
տանից : Պտրիսպների
ետեւից էլ գալիս
Հ
քէ
ՇաՀնաէյարի
բգաւոցր : Հենց որ բակում րԻէ
Հանգստութիւն
տերեց , Աննա - խաթունր եւ Նազ
լուն
դիմալորեցին
ւքիմեանց
կոչտ
Հարցերոփ՛
Ի՞նք արեր , Հարցրեց
աոաքինր :
Ինքո՞լ
խքեցեբ, ասաց
միւսր
ԳՈԼ
իմ տանր . . . իմ եբեխային
՚ . .
Հո էակասւ տուն է, արմէ որնրա մէք
լինի
մ ի ա ՚գպիսի
տանու
առիւծ
I
ԼԷՕ
Fonds A.R.A.M
