17, քՀսէ Լ)3ա«աշ - (13)
Վեցամս. 800 ֆր–, Տար– 1800 > արտ^^2500^։^^
161. 008. 15-70
ԳիՕ 7 ֆը։յՇ ^ ^ ^ ^ ՚ ^ Լ 6 7 § ^ է 1
ծ1&քճւ 4*\ՈԱԼ
1950 Երեքշարթի 4 ԱՊՐԻԼ
^^^^^^^^^^^
Տ6րդ ՏԱՐԻ - 26՛
Իօաճէ
ք<օ.6119–՚եոր շրջան թիւ. 1530
Խմբագիբ՝
շ.
ՄԻՏԱ՝ԲծԱՆ
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ
ԹՐ՚ԲԱՊԱՏՈհՄ
Պ"չոոյ
Վերտին
թղթաբերը
զարմսւնաղան տ ե ֊
ղեկու
֊թիէ
-ննե
ր վը Հաղոըղէ
Թուրքիո
յ
ներքին
էղայքտրնեբո/.
, ընկերային եւ տնտեսական
խմո -
ըումնեըու
մասին;
Շատ
մը վարագոյրներ
գեո. նոը պիտի թաց -
ուին։
Մանաւանգ
որ, Աղգ՛ ՛բոգովը
լուէէուեցտէ.
եւ նոր
լնտ
րութ իւններ
պիտի կատարուին
Մ ա -
յիս
14։ին։
Պայքարին
գլուխն
անցած է նոյն
ինքն
իսմէթի
Ի՛նէօնիւ
, ճառեր
խօսելով։
իբրեւ
նախագաՀբ
ոչ
միայն
Հանըասլետութեան
, ՜ այլեւ
կուսակցու
թեան ։
•. .
Հասկնալի՝ է ՛ա՛յո իրաըանցում ին պատճաոը
յ
իսմէթի
վարած
Հոսանքը,
մ իաՀեծան
ՀՀաէէ^–
Ք^ը,
լուրշ տագնապ
մը կ՝ անց լնէ
այն օրէն ի վփ.ր ^
որ
ընգունուեցալ
տարբեր
կուսակցութՏէսնց
գո
յութիւնը
։
Նոր
կագմ ակե րպո լթիւննե
րէն
Գեմոկբատ^
(ճէլ՚սլ
Պայար)
արգէն
լայն գետին
չաՀած է, ես
"՚-Գ՚լակի
ասպարէգ կր կարգայ
Հալքի ։
Ուրիչ
՛մբ, թունգ ագգա յնական
«Միէլէթ՚^ր
ւ
որուն
Հոգեւոր
Հա
յրն է նախկին
սպարապետը ,
Ֆէյղի
Ջաքմաք
, նոյնպէս
որոչ
սրանեգութիւն
կ^
պատճառէ
;
՝
^
.՜
Միւս կոգմէ , իսմէթ
ինք եւ իր
անմիջակսքե
գոբծակիցներր
երկար տտենէ իվեր կբ վւորձ՛են
Վրարեխառնել»
Մ • ՚Բէմալի
Հասաատած
կաբգոԼ՛–
ստրքր,
այսինքն
գէպի ա^ գարձնել։
:
,0
րինակ , արտօնուեցաւ
կրօնական
գասլն -
՝յրու եւ գպրոցնեբու
վեբաբսէցումբ
։ Լե -
^1»(/.Հք/1«
մ էշ՛
տլ ՀեազՀեաէ կր չե չտուի
նա
՚ –
մասնաւորասլէս
օտար բառերու
գործա
—
եւ
կարւլ֊ մբ նո բա բանո
ւ^ եանց գէմ : ^
•Հ՞՛/
իր– ընտրական
ճա,.յ.րէն
,
Ի^մէթտէ^11^
նէօնիւ
^^^ւ
^ժւք
• ձ ք, ււնա ր կած է սաՀմանագրութիւնն
4
ւլ ՀբարեվլոխԼլո։
» ; ՝
Ավսպէս , ե րկու անզ ամ է ։ւ ր կր պաՀանշէ
ոչ
^միայն
Ծերակոյտ
մբ Հաստատել,
այլեւ
շնշել Վեց
Նետերու
սկ
՚յ
բո ւնքնե րբ
(Մ ՝ ՚Բէմ ալի
Հաս ա՛ս
աած
Հիմ^ւական կէտե րր ,
Թուրքիան
Հանրապեաական
է
,
աշխարՀական
է եւն .) ;
^ Հալք »ր տագնապ
մ բ կ^անց րնէ
նաեւ
նեբ՛՛
քին ճակատի
վբտյ,
սլարբերական
պաոակտումնե–
բով եւ Հրատ աբո ւմնե բով :
Անցեալ
էաբթոլ
Հ րամա
րեց
ան
երկու
կարեւոր
անգամներ
, Ալի Ֆուատ
չ^էպէսո
յ
Լե
բեսփոխան
Գոնիայի) եւ Աինան
Թէքէլիօզլո,
(ԱէյՀան)
, մեծ
իբաբանցում
պատճառելով
:
Առաշինր
, զօր - Ալի Ֆուատ
,
Համ
բաւ
շաՀած
էրմ ասնաւո ^ էապէս
(ձմ իլլլի»
պա
յքա
րին ատեն : Ա–
գած է նաեւ Հանրօգուտ
շինութեանց
եւ Հազոբ -
գակցութեաՂ
ց նախարար
, Ագգ - մոգոփին
նախա–
գաՀ
՝ եւա յԼն : Միւսն ալ կուսակցութեան
գործօն
գէմքերէն
մէկն էր:
Վերշին
լուրերու
Համաձայն
, ուրիշ
կարեւոր
անգամնե
ր ալ պիտի
Հրտմարին
, գմուարին
կա
ցութեան
մը մատնելով
Հալքը :
թուբքե
ր ը չատ լաւ սերաած
են Հոգեբանա -
կան պաՀեբէն
օգտուելոլ
գազտնիքը։
Անմիշապէս
ձեւ. մր կր գտնեն
^ Հանրային
կարծիքին
վյւայ
ազ–
գելու
Համաբ
։
Այս
խլրտումներուն
առթիւ ալ, իսմէթ եր -
րոբգ ճառ մր խօսելով
, ուչագբութիւն
Հրաւիրեց
արաաքին
վտանգին
վրայ ։
- « Գիտէք 1>Է Թռւրքիսյ արտաքին քաղա -
քակսւնութեան միակ նշանարանն է իր հողաՅին
ամբողջութեան եւ իրաւունքներուն անվթար պահ–
պանռւմը։ Մենք աչք չունինք օտարին հողին, ռչ
ալ անիրաւ ցանկութիւններ՝ ոեւէ ացցի իրա
ւունքներուն դ է մ ։ Միայն ւ1նո.ած ենք ցվերջ
պաշապանհլ մեր իրաւունքները, ի հարկին մեր
կեանքին ցնով։ Ան*»ամար ցրցոութիւններ , յար -
ձակսւմներ կան մեզի դէւք եւ ամենածանր վտանց–
ներ ցցուած են մեր հայրենիքին դիմաց– • • Մաքէ
չհհոացնենք մեցի սպաոնացող վտանգները» :
Անոնք որ կր ճանչնան
թուրքր , գիտեն
թէ
այս
կարգի ագգա րա րութիւննե
բր
ի՛նչ տպաւո
բու–
թիւն կբ գործեն
ամբոխին
վրայ ։
Ընգգիմագիր
Հոսանքներն ալ տարրեր տեսա
կէա
չունին
այս մասին։
Ամբոզշ
պայքարր կր ծնի
ներքին
մրցակցոլթեանց
, փառասիրոլթեանց
բնգ–
հարռմէն,
իչխելո,
, աիրապետելոլ
մարմաշէն։
ԼհոԱ ՊւոէՍի
յոպաէկաւոաւթիւԱը
ՀՍԿԱՅԱԿԱՆ
ԹԱՓՈՐ
ՄԸ ԱՆԶՐԵԻԻՆ
ՏԱԿ
Կիրակի
օր տեզի
ունեցաւ
Լէոն
Պլումի
յ ո ւ ֊
ղարկաւորութիւնը,
բացառիկ
Հանգիսալորու. -
թեամբ:
Օգը ամպոտ
էը , խաբուսիկ
արեւի
մը կը յա–
^որգէր
անձրելը։
՚իեռ թափոըը
ճամբայ
չելած ,
կաբկուա ալ տեղաց,
ՀձԼը Փովփւչէռ
»ի
խմբագրա
տան
առշեւ։
Անձբեւը
պարբերաբար
կր
վերսկսէր
մինչեւ
՚Իոնքորտի
Հրապարակը,
ուր
խօսուեցան
գամբանականները
: *
Թափորը
կազմուեցաւ
ՀԼը Փոփիւլէռ^ի
խմ - ,
բագրատան
առշեւ,
որուն ճակատը
վերէն
վար
ծածկուած
էը քւեւ եւ կտրմիր
գրօչներռվ։
Երեք -
չոբս խոչոր կառքերու
՚Լրայ
գիզուած
էին անՀա -
էէար ծագկե պսակնե ր , որոնց մէշ լայն աեղմը կը
գրաւէ
ին օտքրր րնկե րվա րական
կուսակցութեանց
զրկածներ
ր ։ ($ետոյ կուգար
չքեղ -
մեոմ^լակառք
՛էը։ Ռիւ Լաֆայէթը
անանցանելի
գարձած էբ ան
Համար
բտզմռւթենէն
։ իազմաթիլ
ր ս տի կանն ե ր՝ կը
՛հսկէին բարեկարգութե՚մն
:
Թափ
որը ճաւէ բայ ե լաս֊ մամը ^ին ,՛
թափոըին
մէշ
աչքի կըզարնէին
Հանքագո
րծնե
ր
ըւ^^
իրենց
յատուկ տա րազներով եւ լապսէհ
րնե րով : ՛Հ) ս։ւ։
լ
ա—
բ ա թ
իլ.
նուագախում
բ մը կը Հնչեցնէր
մեռելական
.եղանակներ եւ ^էնթէրնասիոնալ^ը։
թափորին
մէշ
առանձին աեղ մը ղրաւած
էին օտար
ընկե րվա -
րական պաաո
լի
րակո
լթի
ւննե րը , ղլուխն
Ըէէա
էով
պե լւք իական
ը
նա խքսգաՀո ւթեամ
բ նախկին վար -
- չապետ Ա վւաքի ել յա յտնի տեսաբան աը Պրու -
)քէրի
է
Բբիտանական
կառավարութեան
եւ
կոլ -
սակցութեան
կողմէ
ներկայ էր վառելանիւթի
նա—
ի
՛՛՛՛ր "՛րւ՛
,
Ֆիլիվ՛
ՆՕԷԼ
Պէյքըբ։
Ներկայացուցիչ
մր
զրկած
է բ^ նաեւ
Գերմանիռ
յ
լնկե
րվաբական
ս՚^կցութիյնլլ^։
Ա եռելակառքին
եաեւէն
, առանձին
չաբքերով
՚ կը յառաշանային
լնկերվարական
կուսակցութ
եան
Տնօրէն
1ւ)ոբՀուըղը,
նախկին
լնկերվարական
նա -
խարարները
, ե րե սվւո խաննե
րը
եռազո
յն ժապա -
ւէննե բով
, <(.Լը Փ ո վ՛
ի
ւլէ ո» ի
խմ բագբական
եւ
վարչական
կազմը
եւն
. յ
թափոըը
յամ րաբաբ
յառաշանալով,
մամը
&-
իե Հասաւ
՝լ՚ոնքորաի
Հրապարակը
, երբ
երրորգ
անգամ կը վերսկսէ ր տեզատաբավւը
։ Հազարա -
ւորներ
բոլորովին
թրշած
էին ։ Հ^ատե
ր
տանի^ւե–
բու աակ , սրճարաննեբու
մէԼ ապաստանելէ
վերշ,
նորէն
կըմիանային
թափորին
յ
՚Բոնքորտի
Հ բապարակին
վրա
յ ամ պիոն
մ Ը
յատկացուած
էր
կուսակցութեան
եւ
օտաբ
պաաուիրակութեանց
նե րկա յացո
ւց ի ^ ե րուն : Ու՜՛
րիչ
ամպիոնի
մը մէշ կը գտնուէին
Ազգ–
մողովփն
նաիստղաՀր
Պ - էոիօ , վարչապետը,
կառավարու–
թեան
անղամնեբը
, օաար ղեսպանութեանց
ներ -
կա յացուցիչները
։ Գազաղը յատկապէս
ղրո
լած
մ աՀաբեմ
ին ՛իբա յ տեզալո
րուեցալ
^ոփէնի մա -
Հերգով
: Անձբեւը
անրնղՀատ կր տեղար , երբ կը
խօսէին
լնկերվարական
կուսակցութեան
նախկին
եւ
նե րկա
յ լնգՀ • քարտուղարները
, Գ • Աա
յէր
ել
Կի ս ոլէ , պանծացնելով
Հանգուցեալ
առաշնոր -
գին
արմանիքնեբը։
Աայէբ,
ոը յուղումէն
կը
Հեհ–
կլաաբ , չեչտեց
մասնաւորապէս
.
41
Մտաւորական
, Լէոն
Պլում կը
ճանչնսւր
մարգուն
բոլոր
նիւթական
տառապանքները։
Ի)որ–
Հող
կը գնաՀատէ բ կեանքի
բո լո բ
ուրախութիւն.–
ներր եւ բնութեան
պաբգեւած
րոլոբ
^Իրքերը
ԱչխարՀական՝
կըյարգէր ել կ^րմբռնէր
գաւա -
նանքի
բոլոր տեսակներր
, ^առաւ/պելնեբու
րոլ՛՛ր
գեզեց կութ իւնները։
Հրեայ՝ կը մաածէր
թէ
քբիսաոնէութիւնը
քազաքակր
թութիւն
մբն է զոր
սլէտք է սլաչապանել
արղի բարբա
րո սութետ
՚ե
րո
լո
ր
ձեւելքոան գէմ՛՛ Ընկերվարական՝
կր Հաւատար
թէ
միա^յն
Հանրապեաութիւնը
նպաստաւոր
կլփ -
մայ կը սաեզծէ
բանուորական
յագթանակներուն
Համար »
եւն՛։
Յանուն
Միշազգային
րնկերվաբութեան
խօ-
սեցալ Պ - աը Պրուքէր : Ֆրանսական
կառավա -
րութեան
կոզմէ՝
կրթական
նախարարը, Պ՛
Իվոն
Տէլսլոս
, չեչտելով
Վէոն
Պլում իր սրտին
մէշ
կը միացնէր
, ընկերվարական
Հաւատքին
Հեա,
Հայրենիքին եւ Հանրապետութեան
սէրը»։
իքոբապէս
յուգուած
էր նաեւ Հանրապեաու
֊
թեան
նախագաՀը, Պ– Վէնսան
Օրիոլ, ոբ Հան -
գոլցեալին
աբմանիքնեբը
փառաբանելէ
վերշ
, բա
ցատրեց թէ անՀրամեչտ
է որ գ.ամբողշ մոդււվր -
1
ԳաէքտԱի ծէէսգխ
Եւէոպաքի )
պաչտպա&ութեաԱ էւաՎաէ ^
Ատլանտեանի
զինակիցներու
ազգ • պաչտպա - \
նութեան
նախաբարներր
Համաձայնութիւն
մը
1
կնքեցին
կիրակի
օր,
Լա
Հէի մէշ, յեա երկար \
խորՀրդակցոլթեանց
: Հոլանտայի
ազղ– պաչտ -
յ
պանոլթեան
նախարարը
այս
աււթիւ
զեկուցում \
տալով
մ ամ ուլի
ներկա յացուց
ի ^ ե րո էն
առշեւ
, ;
յայտարարեց
.
^
« Իբրեւ
եւրոպացի
Համոզուած
եմ թէ այգ
ծբագիրը երբ գոբծագբուի
, անկասկած
ապաՀո–
I
վութիւն
պիտի տայ արեւմտեան
էւրոպտյի
մոզո– :
վուբգներուն
թէ կրնան
Հանգիստ
ապրիլ
առանց ;
վախնաըւլ
օտաբ
նուաճումէդ
է
Ժողովէն
բացակայ էբ \2րգ անգամ
ը, իս - *
լանտա , ոբ ոչ թանակ
ունի, ոչ ալ պատերազմա - ^
կտն
նախարարութիւն
: Ծ րագիբը
գազտնի
կ<^ ^
պաՀո
լի
, բայց
իրազե1լներ կր Հաւաստեն թէ գոր–
՝՝•.
ծագրութիւնր
տարիներ
պիտի տեւէ : Պաչաօնա– •
կտն
զեկոյցր
կ՝րսէ թէ ուրիչ
ծրագիրնեբ ալ մը - ^
չակուած
են ել պիտի
գոբծաղրուին
փոխն
ի
փո֊ |
խբ, եթէ յարձակում
գործուի
, պատրաստու -
1
թեանց
լրացումէն
առաշ։
Ալ
կ՚աւելցնէ •
4։
Վեց ամսուան
կտբճ
մամ անակա չրշանի ՚
մր
մ էշ
, զինուորական
յանձնախում
բր
մ չակտծ
՚ է
•պաչտպանութեան
ընղՀանուբ
ծրագիբ
մը,
ի
I»*»–*;
խատեսութիւն
որեւէ
յարձակման :
Ծբագիրը
|
Կ՝րնգգրկէ
սէմբոզ^
Հիւո • Ատլանտեանի
չբշանին
^
պտշտպանոլթիւնը^
անկախ՝
իւրաքանչիւր
երկրի \
պւմ^ապանոլթենէն
: Թէեւ
կարեւոբ
յառաշգիմու
- /
թիվն քլսէտար՜էքւած է գէպի
Հաւաքական
ապաՀո
— յ
՝• ՚Վդքթիւն , բայց, ԱնՀրամեչտ
է նոբ ճիգ մը :
՝ ՚ ՚. ՀԼպագայ
տ շխատանքնե
բուն
մէշ մեծ տեղ մը )
կը գրաւեն
զինակիցներուն
տնտեսական
եւ եէ՝–՛ <ք
մտ՚ական
Հոգերր։
Գլխաւո
ր խնգիրր
Հետեւեալն է՛ ^
––\քԻքն չպէ
ս գործագբել
Ատլանտեանի
գաչինքր
, է
աո.անց փնտսելու
Մաբչբլի
ծբաղբին
յ&^,|^՚։ս
ԳԵՐՄԱՆԻԱՆ
ԱՊԱՀՈՎՈԻԹԻԻՆ
ԿԸ ՊԱՀԱՆՋԷ
I
Արեւմ տեան
Գերմ անիո
յ փարչապետր,
Տոքթ
- <
Աւսրնաոլրր
, տեսակցութեան
մր առթիւ
յայտա - ՜
րաբեց թէ աւելի քան երբեք
անՀ րամե չտ է Եւ -
ւ
րոպայի
1ՏորՀրգաբան
մր կազմել,
իբրեւ.
մ իակ ^
մ իշոց ր
նո ր պատե րազմ է .մր, Հետեւաբար
Եւրո -^
պտյի^ բնաշնշումէն
խուսափելու
Համւ^Լէ
Այս աո–^
թի>ւ չեչտեց
.
#
1
« Խորին
անձկութեամ
բ կր գիտեմ ապա -
՝Հ
գան։
Զ<՚րաւոբ Եւրոպա
մր անՀրամեչտ
է աչխար–՝\
Հֆ խագաղութեան
Համար : Իր ներկայ
վիճակին
՚
՚մ^՚շ
1
անզօր եւ անպաշտպան
, Եւրոպան
մ իշտ
վբ~յ^
^աԽնգ՜^ր
սլիաի կազմէ
ազիւարՀի
Համա
ր ։Ե ւրո պա—Հ
յի խո րՀուրղը
պէաք է գաոնա
յ իրական
խորՀր–.Լ
գարան
մ բ, տիրաբար
վ արե լով
գո րծե ր բ : Գեր –^,
մ անիան պէտք է ա յգ
խոբՀ
րղա
րանին
Հ րաւիր
—Հ
ուի անյասլագ
։ Պէտք է գիհ՜ մբ քաշել
անցեալփն\
փրայ
։ Յիսուն
մ ի լիոննոց
մոզովուրգ
մը պէտք է^
Հաւասար
բամնեկից
մր րլլայ եւրոպական
րնտա
-5
նիքին
մէշ՛ մանաւանգ որ կր գտնուի
բուն
Ի՚՚ԿՀ
Եւրոպա
յի սրտին
վրտ
յ ։ Եթէ Գերմ անիան
անՀե–^
տանտյ,
Եւրոպան ալ պիտի
անՀետանայ ; Գեր —
մանիան տկար է այսօբ եւ անզօր :
Հետեւաբաբ,
խնգբեց
ի մարղպաններէն
որպէսզի
գիմումնեբԼ
կատարեն
իրենց կառավա
րութեանց
, ապաՀովու–.
թեան
Հաստատուն
եբաշխիքեեբ
տալու
Համ ար» )^
(Լօւրերու շարօւՕակւււթիւՏը կարդաւ Գ ՚ էջ)
գապե աութ իւնր
մ իանա
յ ազգին
տեւական
շաՀե
րուն
չուրշը »
՚՛ ԵԼ
յայտարարեց
՚
^ԱշխարՀի
ներկայ
անստուգութեան
մէշ ,
Ֆրանսան
պէտք է շանայ ապաՀովել
բանականու
թեան
յաղթանակր
, վերաՀաստատել
վստաՀու -
թիւնը
մողովուրգներու
միշեւ,
փութացնել
խա -
ղազութեան
կազմակե րպում
ը ազատութեան
մի
շոցաւ՛
՚ . Ջանանք
ն՚սխ
մենք մեբ մէ^, Ֆրանսա -
ցիներու
միշեւ,
գտնել արգար ելբանաւոր
լու -
ծումները,
յետոյ
ուրիչներուն
առաշաբկելոլ. Հա–
մաբ ք՜Շատ մեծ է Ֆրանսայի
Հանճարը,
իր անկաւ–
խութիւնն ալ զօրաւոր է, մեզ ներնչելու
Համաբ։
Րայց, կր պաղատիմ
ձեզի,
ոչ Փոթորիկին Ա պ ա ֊
սենք՝ միանալու, ոչ ալ մահուան՝ մենք մեց գնա
հատելու համար »:
Արարոզութիւննեբէն
փեբշ Լէոն
Պլումի
մար
մինր առմամ ապէս
ամ փոփուեցաւ.
Մոնմաբթբի
գերեզմանատան
մէշ։
Հ՛
6՛
ԳԱՇՆԱԿՑՈՒԹԵԱՆ
ՄԱՍՆԱԿՑՈՒԹԻՒՆԸ
Լէոն
Պլում
ի յոլզաբկաւո
րութեան
առթիլ
,
Հ .
3
• Գանակցութիւնն
ալ ՚էեղեցիկ
ծաղկեպսակ
մբ
զրկած
էր : Միեւնոյն
աաեն
խումբ
մբ
լնկեբնեբ
կը
Հեաեւէին
թափորին
, մ ինչեւ
՚Րոնքորաի
Հբա֊
պարակը
, ուր օտար պաաուիրակութեանց
ամ -
սլիոնին
մէշ աեղ մր սաՀմ անո լած էր իր՛ ներկա -
յացուցիչին՝
ինկեր
Հը • Աամուէլի : Գաչնակցա ֊
կան պատուիրակութեան
մէշ կընչմտրուէին
լն
կեբնեբ
5 .
Միսաքեան
, Հր . Բալուեան
,
Ներսէս
Տակառեան
, Հ • թոմասեան
, Լորիս
,
Վարդդէս
եւայլն։
Թափարին կր Հեաեւէին
ուրիշ
Հայեր
ալ,
նաեւ (Ա– քՏոնդկարեան
եւն՛)–..
Fonds A.R.A.M
