1^= 0. Տ. Յ76.–՚ծ6
1)Մ«։է«ա–քքօբհ6է»ւ« : ՏՇՏ. ՈՏւՏՏձՏա)
17. 1Հս6 ւ>«աօ«ո€ -
(13)
Վ,հցաւքս
. 800 ֆր • , Տար– 1600, արտ– շՏՕՕ^ֆՐշ
^6ոժք6(1ւ 31 ւա^ււՏ 1950 Ուրբաթ 31 ՄԱՐՏ
26ՐԴ ՏԱՐԻ - 26՛՝ * ո ո « ք*օ.611&–էւոր շրջան բ-իւ. 1527
Խմքւագիր՝
&.
ՄԻՍԱ-ԲԵԱՆ
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ
ՄՇԱԿԵԼԻ ԳԵՏԻՆ ՄԸ ԵԻՕ
Ըսինք թէ Հարեւանցի
աեղեկութիւձներ
մ՛ի ~
ա՛յն ունինք
մեր ապրահ֊
երկիրներու.
Հարեւան
ժողովուրդներու
մասին։ Կր դոՀանանք
աարրա ֊
կան,
անմիշական
ղիաելիքներով,
ինչպէս
երէկ,
Թոլրքիո
յ մէչ :
Աւելի բախտաւո^ր
ենք բուն
Հայկական ճա -
կաաին
վրայ։
Նոյն սովո րամ ո լութ իւնր
աչքի
չի՞
զարներ
մեր մամուլին
մէշ, երբ կր զբազվէն
Հայ
կական
Աբ աասաՀմանի
Հողերով
։
Անչուչա
ամէն
դաղութ իրաեզական
պա -
հանշներն
ունի եւ կրշանա
յ դոՀացնե
լ ;
ԱյոոլԿ"
1 0/,Հ»
օրին
կ՝արձանազրուին
ազգա -
յին եւ րնկերային
կեանքի
զանազան
երեւոյթներբ։
Բազմազան
չարմումներ
, ձեոնարկներ
, աչխա -
աանքնեբ ; Բարենչան թէ չարաչուք
իրողութիւն
-
ներ ։
Այս
բոլորին
մէշ իրենց տեգն
ունին
Հանգէս
ներ ու , աարեգարձնեբու,
աօնակաաա
րութեանց
նկարագրոլթիւննեբր,
որոնք
Հայելին են
օրուան
կեանքին
է Մանաւանգ եթէ լալ մչակուած՝
րլլան։
Իւրսիքանչիւր
դադութ իր ղրոչմր
դրած
է
ա յս կարգի
Հրաաա րակութեանց
վրա
յ ։
Հեաեւա՞ծ
էք ամերիկաՀայ
մամուլին
։ Աիւ -
նակներով
նչանաուքի
, Հարսնիքի
, յուղարկաւո
-
բութեան
, Հայրենակցական
վսնշոյքներու
նկարա–
դրութիւններ
,
Հ
(,ճոխ եւ ա յլազան՝^
մ ան բամ ասնու–՛
թիւննեբով
:
ԵԼ
այս՝
աո֊անց
դաւանանքի
խտրութեան
1
Այնպէս որ, չատ մր թերթեր կր չփո թուին, րնաա
նեկան կամ Հա յ ր ենա կց ա կան
յի չտաակա րաննե -
բու Հեա %
Մ իշտնկեա
լ կր յիչենք
տ յս պարագան
, որ կբ
կարօտի
մասնաւոր
ուսումնասիրութեան
մ բ ։
Ա եր
րոելյ՚քբ
ուրիչ բան էր ։
Ազգային
գետնի
վրայ
եւս , մեր մամուլր
կ՝ան–
տեսէ չատ կարեւոր աչխատանք
մր ։
Հազուադէպ
է որ լուրշ
Ո ւսո ւմնտս
ի րո ւթ իւէւ–
ներ
երեւան ա յս կամ ա յն գազոլ թի
թե րթե
բուն
մէշ, վիճակագրական
աեգե կո լ թ իւննե բուէ։
Հում
կամ
Հասուն
, մ չա կո ւած
նիւթե ր , որոնք պտակե–
բացնեն
աարագիր
բագմութեանց
երէկուան
եւ
այսօրուան
կեանքր։
Անոնգ չարն ու բաբին :
Ակագեմ ական
մ ա րգանք
մ ր չէ որ կ^առաշա
բ–
կենք , մ ի չա
յի չե ցնե լո վ ա յս պարագան :
Աւելի քան երբեք
անՀրամե
չա է
պրպտել
,
սերտել,
երեւան
Հանել թէ թնչ վիճակի
մէշ է
այսինչ
Հայաչատ
չրշանր,
քազաք
րլլա
յ թէ
դիլյլ
կամ թաղ
I
Գմբա խտո
ւթիւն է որ մեբ Համ րանքի
մ ասին
անգամ
վի^ե
լի տեղեկութիւններ
մ իա յն ունինք :
Սակաւաթիւ
են այն գազութնե
րր ուր մաբ -
դաՀամար կր կատարուի
սլարբերտբար
: ՛Օ ր ինակ՝
Սուրիա - Լիբանան : (Այստեզ ալ վարձեր
կա -
տարուեցան
, միչտ կէս ճամբան
մնալու
Համար՛)
յ
Ատո յգ տեղե կութիւններ
կր՝ պակսին
, նաեւ,
իւրա քանչ իւր դաղութի
րնկերա
յին -
անաեսական
կացութեան
մասին։
Բոլոբս ալ գիտենք որ
75
առ Հարիւր
բանուոր
էին մեր տարադիրներր,
երբայս
պողոտաներուն
վյրայ թափեցան
,
1921 - 22/1՛ ւ
Մենք ա ք ունե ցանք
Հ իւղաւաններ
ո ւ , գագթա–
կայաններու
չրշտն
մր։
իսկ
այսօ՞բ։
ԱպաՀովաբար
25
առ
Հարիլբ
ալ չեն կաղմեր
րանուորներբ
, - անոնք ոբ վար -
ձու տուած ենիրենց
քրտինքր։
Փսխուեցան
մեբ րնկերա
լին -
րնաանեկան
պայմաններն
ալ։ Մանաւանգ մեծ
քագաքներու
մէշ, ուր ՀետզՀետէ
կ՚աճին
բազմ տզան
սայթա -
քո ւմներ ։
՚
Երբ
Համ րանքի
մասին կր խօսինք,
նորէն եւ
նորէն
մեր աչքին աոքեւ կր ցցուի
սերունդի
փբբ–
կութեան
խնգիրր։
՝ԼրԴ"ՎԻչ
Հարցական
մր, որ
նոյնպէս կր կարօտի
լուրշ
ուսումնասիրութեան։
Որ եւ է աաեն
փորձուա՞ծ
է վիճակագբոլ
-
թիլն
մր կազմել : Գիտե՞նք թէ Հարիւրին
քանի՛՛ն
կորսուած է , այս կամ այն գիւգին
, թագին
, քա
զաքին
մէշ։
կարելի չէ Համրանք
փրկել.,
առանց
աչքի
առշեւ
ունենալու
կացութեան
մր իրական պտտ -
կերր, փասաերոփ եւ թումանշաններով
:
ԱՀաւասիկ
մ չակե լի գեաին
մր եւս :
Շ •
Օ Ր Ը
Օ Ր Ի Ն
•ԲԱՆԳԵԼՆ ԱԼ ԱՐՈՒԵԱՏ է
քանդել
. . . Կ՛՝րսենք ու կ՝անցնինք
, չենք անգ–
րադառնա
ր որ Հոտ ալ «արուեստ»
կա
յ , մ անա -
ւանդ
^րբ խնդիրբ
մեր աննման ու Հոյակապ
եկե–
՚լեցիներր ել վանքերր
քանդելու
մասին
է ։
ՊատաՀեցաւ
որ
1918/
գինագագարին
Հոս Հոն
Հրաչքով ոգշ մնացած
բեկորներ
վե րագառնան
ի -
րենց ծննդավա
յրր ել աչօք - բացօք
տեսնեն ու
«դնաՀատեն»
քանդում
ի արուեստր
յ
Կ՝արմկբ ռբ այն ատեն Հաաոբ
մր
Հրատա -
րակուէբ
, պատկերագարգ
, ցո յց տալու
Համ ար
արեւմ աեան
քա զա քա կր թ ո լթ ե ան ախո յեաննե
բուն
թէ ինչպէս պէտք է քանդել։
Այգպէսով
մենք ալ
կ ունենայինք
կենդանի
յիչաաակարան
մբ, առ
յաւէտ
կորսուած
մեր ճա րաա րարո ւե ստի
Հո յա -
կապ
կո թ ո գնե ր ո ւն , ինչպէս կան ու կր
մնան
Զ,ուարթնոցի կամ Անիի աւե րակնե բու նկաբնեբլէ :
Այգ
վկաները կը պատմէին.
- Մեր գի՚֊գը « մոլՀաճիբնեբ
՝» գրեր
են X
Ջմեռր
վւայտ
ունենալու
Համար քանդեր են իբենց
բնակած տան ամ է նէն վերի
յարկը , յետո
յ երկ -
րորդը
, երրորգր
, աստիճանաբար
վար
իքնելով
մինչեւ
գետնայարկ
, ու այսպէսով
տեսեր են որ
տուն չէ մնացեր
օրին մէկր
յ
Այգ
"՛լ բա՛ն է որ կը պատմես : Մեր Ար–
մ աչի
Հո յակապ տաճար ր նախ մ գկիթի
վե բած
եր
են , քովն
ի վեր
մինարէ
մր տնկելով։
Տեսեր են
սակա
յն ոբ Հաւատացեա
^ե րը չեն կրցած գնա -
Հատել այդ նուէրին
արմէքը,
ուստի
ախոռի վե -
ածե
ւա
ւմ ան տուեր են %
^ ^– Ի՜նչ
ըսե լ ուրեմն
Ս իսի
մ ա
յրաքազտքին
ա յն անստգիւտ
մ արմ արեա
յ քանգակազարդ
կա -
թոգիկոսական
աթոռին որ զոՀ գտցած է տապտրի
Հարուածներուն։
Հնախո յզԿւեր
7000
անգլ .
Հնչուն
ոսկի վճարե
լ ոլզած
են , իրենց
թ անգա բանը փո
խադրե
լու
Հ ամ ար
ղա յն : Օրուան
կաթողիկոսը
մ երմեր է , անչուչտ
մ աածե լոփ որ մա
յրափանքին
թագաւորական
ա յ դ զարդը , Հա յուն
փառքին ու
տագանդին
կենդանի
փկան , ծախու
ապրանք չէ
է
Ալ
Հիմ ա անկիւն
մը մ ոռցուած
Ս ե բաստիո
յ
Մ ա յր Տաճարին
եկեր է կաբգը :
ինչո՞ւ չէ , քանդելն ալ արուեստ է վերշապէս
։
Եթէ չէք Հաւաաար
, պարոնայք
արեւմտեանք
,
րարեՀ աճեցէք
զբօսական
պտո
յտ
մը
կատարել
թուբքիոյ
պատմական
վայրերը,
ղէպ՛ի
«արեւել -
եան
նաՀանգները»
, Մ ուչի Ս • կաբապետէն
Վա–
բագ
, կարին
էն կեսարիա
, Արմ աչէն
Ա
եբասաիա
,
լուսանկարի եւ չաբմանկարի
գործիքներով
յ
ԱՕՍԻ
ԵՐԵՒԱՆՆ
է ԻՕԱՍԻՄ
8ՈԻՇԱՐՋԱՆՆԵՐՈՒ
պաչտպանութեան
կոմի–
տէն
մինչեւ
այսօր վերանորոդած
եւ ցանկապա -
աած է աւելի քան
60
յուչա րձաննե ր , որոնց մէք
են -
ՕՀանայ
վանքր,
Թալինի մեծ եւ փոքր տա–
ճարներբ
, Թալիչի
տաճարը
, ոբ 1 բդ դարու
յու–
չարձաննեբուն
կըպատկանի : Վ^երանոբոդուած
են՝
Ապաբանի եւ այլ չրշաններոլ
յուչա րձաննե բ ըէ
կոմ իտէն պատրաստած
է Հայաստանի
քարտէսբ ,
ուր նչանակուած
են բո լո ր յոլչարձաննե
բու վա
յ–
բերը։
Լուսանկարուած
եւ Պատմութեան
թանզա–՛
րանին
յանձնուած
են բազմ աթիւ
առարկաներ
է
Տ
ուչա րձաննե
բու պաչտպանութեան
կոմ իտէն , որ
կր վարէ նաեւ
պեղումներու
աչխատանքներր,
մինչեւ
այսօբ թանգարանին
յանձնած է
12
Հաղար
իրեր եւ
115
մեաաղեայ
գրամներ
, որոնց
մէշ կան
Ս եծն Տիգբանի
գբամներր :
ԳՐՈէՆԵՐՈՒ
ՄԻՈՒԹԻՒՆԸ
քննարկեց
Աու–
րէն
ՎաՀունիի
բանաստեզծութիւննեբու
մոզովա–
ծուն : Բոլոր արտա
յա յաուոզները
գովեստով խօ
սեցան
դրքի
մասին : Աեաոյ
էգուարգ
թոփչեանը
յայտարարեց
•՚– «Ա • ՎաՀոլնոլ
գիբքը
աբմէքաւոբ
է նրանով, որ նրա մէշ նոր մարգն է իր
առօրեա–
յով։
Գրքի
միւս
առաւելութիւնը
ա յն է ոը Հագա–
րաւոր
ընթերցոզնեբ
ունի , քանի ոբ խօսում է բռ–
լորի սրաից » ։
Հ
ԼՈՒՍԱՒՈՐՈՒԹԵԱՆ
ՄԻՆԻԱՏ ՐՈՒ
ԹԻՒՆԸ
(կրթական
նախարարութիւն)
այս տարի
պիտի
բանա
յ՝
ուսուցիչներու
որակաւո
րմ ան
գասըն -
թացքներ
, որոնց պիտի
մասնակցին
բոլոր
քազտ,^
ներոլ Լ գիւղերու
Ուսուցիչները։
Վերապատբաս–
ման
ենթակայ
են՝ պատմութեան,
բնագիտոլ -
ԲաՍուոէակաԱ
քպ^ԲտոէԱ6հդ
եէ ոէէիշ Աոգնէ
Գոբծաղոլլները
ՀետզՀետէ կը գագրին, սպա
սելով բանակցութեանց
ելքին,
բտյց
ուրիչ Հոգ մը
կը զբաղեցնէ
կառավարութիւնբ
: կարգ
մը Հաս -
աատութիւննեբ
կա՛մ վ,ակած են իրենց
դուռները
եւ կամ կ՝տրձակեն
այն բանուորները
որոնք
մաս
նակցած
էին գո րծագո
ւլնե բուն : Եթէ այսպէս չա
րունակուի,
անչուչտ
նոր խլրաումներ
պիտի ծա~
զին։
Աչխատանքի
նախաբարր
,Պ • Պաքոն , նկաաի
առնելով
այս պարագան
, բարեկամական
աղղա–
բարութիւն
մր ուղղեց
գործատէրերուն
: Մ իայն
՚Բրիստոնեայ
Աչիսատաւո
րնե րո ւ Միութիւնր
կր
յայաարարէ թէ էլ, անգամներէն
150
Հոգի ճամ -
րուած
են : Ամէնէն
աւելի
մետագագոբծական
Հաստատութեան
մէշ աչքի կր ղարնեն
արձա -
կումներբ : Ռընոյի եւՖորտի
րանուո րներբ
ազգա–
րարեցին թէ նոր դործադուլ
մր պիտի
սարքեն
,
եթէ
իր^նց
պաչաօնանկ
վարիչները
չվերաՀաս -
տատուին : քիլնոյի
մէշ երեք կարեւոր
պաչտօն -
եան եր վե բաՀ աստա տուեց ան , րանուո
րնե բու րո -
ղոքէն
վերշ
I
կազի եւ ե լեկարականութեան
բանուորներուն
ազդարաբուեցալ
թէ Մարտի աչխատավարձքր
մէկ
եբրորգ
Համեմատութեամր
պիտի
կրճատուի
,
գործադուլին
պատճառով
է
Թուլուզի
ելեկտրականութեան
եւ կազի
բան–
ոլորներէն
երկուքր
ճամբուած
րլլալով
,
նորէն
գործագուլ
յայտաբարուեցաւ
:
Վե ր շին աեգեկութեանց
Համ աձա
յն , բան=
թոզնե
բու
թիւր
ՀետղՀետէ կբ պակսի : Փարիզ -
եան
չրքանին
մէք տակաւին
աչխատանքր
չեն վեր
սկսած
100-000
րանուո րներ , մեծ մասր՝
չինու -
թեսնց
ճիւզ էն : Պետական
թատրոններու
եւ լն -
կեբա
յին ապաՀովութեան
պա չտօնեանե
ր ր դ եռ կը
չա րո ւնա կեն
ղո րծագո
ւլր : Հաց թուխ
բանո ւո րնե ր ր
վերսկսան
աչխաաանքբ :
Մ ասնակի
անկա րգո
լ թ իւննե ր ր կբ
չաբունակ
ուին երկրին
զանազան
մ ասե րուն
մէք։
Մ ոնթե
լի -
մարի մօտ (ա ր ե ւե լե ան Ֆրանսա
) 30
բանթողներ
աչխատոզ
բանուորներուն
վբայ
յարձակեցան
գա–
նակներով
, բիրերով եւ բաՀեբով : Վեց Հոգի
ձեր
բակալուեցան
:
Փերիկոռի
մ եաագագո
րծական
Հաստատութեան
մ էք Համ ա յնավա բ բանուոր
մ ը
գետը նետեց
քուէտուփը
, երբ քո ւէա րկութ
իւն կբ
կատարուէր
, աչխատանքր
փերսկսելու
Համար։
Թերթերր կր գրեն թէ այսօր - փաղր
խոբ–
Հ րգա կցո ւթիւն
պիտի կատարեն
կառափ արու -
թեան, գործատէրերու
եւ արՀեստակցական
Մի -
ութ եանց
ներկա
ւ ա ց ո ւ.ցի չնե ր^.^,^. ֊յՏ
նպաստաւոր
կլիմ ա յ մ ր»
ստեզհ ե լու եւ աչխատավարձքի
խն -
դիրը խազա գութ եամ բ կա
րղ ագրե լու Համ աբ : Ա յս
ղործին
գլուխն
անցած է վարչապետր :
Նախարարական
խորՀուրգր
առքի
Օր գբա—
գեցաւ ծրագրով
մբ ոբ կր սաՀմանափակէ
առեւ -
սւ րական
խմ րակցու թեանց
ի րաւա սո լթիւննե
ր ր :
էէ՚րազիրր
կ ր տրամ ագրէ
« Համ
աձայնութեանց
Գերազ.ոյն
1^որՀուրգ
մը»,
արգիլելու
Համաբ չա–
բտչաՀոլթիւններր
:
I՝– կառափ աբո ւթիւնր կըյուսա
յ
2 8
ֆրանք ի–
քեցնել
կաթին
դինր (փոքրաքանակ
վաճառում) :
Թերթերր կբ գրեն թէ փարիզեան
չրքանին
՚ ^ ^ ^ ^ 25-000
լնտանիքներ
չեն ստացած
մարտի
նբ–
պաստր , իբբեւ
Հ ետեւանք
լնկե րա յին
ասլաՀո -
փութեան
պաչտօնեաներու
գործադուլին
:
ԱտւաԱ։ճհաԱի
գււԱակիցԱԱէաԱ
ժողախ
Արեւմտեան
Եւրոպայի
12
գաչնակից
պեսաւ–
թեանց
արտաքին
նաիսա րարներր
Մ այիս Տին մո
ղոփ մը պիտի
գում արեն
Լոնտոնի
մ էք , ամ
րաս
^յ–
դե լու
Համ ար Ատլանտեանի
գաչինքը
։
Անգլիո
յ
արտաքին
նախարարը
, Պեւին , ա յս լուրը
ծանոլք
ցանելոփ
երեսփ՛
մոդովին
մէք,
յա յաարարեց թէ
կըյուսայ
որ երկարատեւ
խաղաղութիւն
մը պի^
աի վայելեն
, եթէ Ատլանտեան
միութիւնը
ղօրա–
նայ,
Հկը կարծեմ թէ Հեռու չէ այն օրը երբ այս
ումին
աճումը
պիտի ստեղծէ
կացութիւն
մը ուր
տարբեր ելք պիտի
չմնայ եթէ ոչ միանգամ բնգ
մ իչտ կարդադրե
լ խ ա գա գո ւթ ե ան խնդիրբ»
1
Այս յայտարարոլ
թենէն կը Հետեւցնեն թէ իյ .
Մ իութիւնբ
տեսնելով
արեւմ տեան ճակատին ու -
մը , պիտի Հարկադրուի
բանակց
իլ անոնց Հետ :
Տասներկու
արտաքին
նախաբարներր
կր կագ
մեն Ատլանտեանի
դաչինքին
խորՀուրգր
,որ նիս
տի Հրաւիրուած
է Պ՛ էչիորնի
կոգմէ։
Մ • Նա -
(ԼււՆր1քրոն շարունակութ֊իւնը կարդալ Դ– է յ )
թեան,
քիմիալի,
ֆիզիկայի եւ ուրիչ
առաբկանե–
բա դտստբաններր
:
ԵՐԻՏԱԱԱՐԳ
ԲԱՆՈՒՈՐՆԵՐՈՒ
որակաւորմ
ան
Համար բացուած
ենքանի
մբ կարճատեւ
գասըն -
թալ նեբ, որոնց կը մասնակցին
նաեւ
Հայրենա -
գարՏ երիաասագներ
:
է
Fonds A.R.A.M
